تعریف بازار فرابورس چیست؟
تا قبل از فرابورس تنها سهام شرکت‌هایی امکان معامله در بازار سرمایه را داشتند که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته میشد و اگر شرکتی نمی‌‌توانست شرایط پذیرش در بورس را اتخاذ کند، امکان عرضه سهام خود را نداشت. استقبال عمده شرکتها برای حضور در بازار سرمایه فرایندی را پدید آورد که فرابورس ایجاد شود. شرایط پذیرش در فرابورس بسیار ساده است و شرکتها به راحتی می‌توانند در این نهاد پذیرش شوند تا سرمایه‌گذاران در فرابورس نیز به معامله سهام بپردازند. اگر سوال شما این است که فرابورس چیست؟ با ما همراه باشید تا در ادامه این مبحث به بررسی فرابورس بپردازیم و مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس را برای شما شرح دهیم.
فرابورس چیست؟
بازار فرابورس دومین بازار سرمایه کشور است که در سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت و با ساختار و سازوکاری مشابه بورس اما با شرایط پذیرش ساده‌تر شرکتها شروع به فعالیت کرد. در تعریف، بازار فرابورس (Over The Counter) بازاری است که در آن سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند به صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند.
همچنین سازمان بورس نظارت محدودتری بر معاملات فرابورس دارد اما با این حال قوانینی برای جلوگیری از کلاهبرداری‌ها در این بازار حکمفرما است تا معامله شرکت‌هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند در این بازار انجام شود.
در حقیقت بازار فرابورس بازاری منعطف و در عین حال تحت نظارت دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار است. معامله در فرابورس نیز مانند بورس با مکانیزم عرضه و تقاضا و به صورت معامله برخط صورت می‌گیرد. روزانه تعداد قابل توجهی اوراق بدهی در فرابورس ایران معامله می‌شوند که آن را به یک بورس کامل تبدیل کرده است.
بازار فرابورس برای عرضه و بازار سهام چگونه شکل گرفت؟ انتقال اوراق بهادار، هفت بازار با نام‌های بازار یک، بازار دو، بازار سه (عرضه)، بازار ابزار نوین مالی، بازار پایه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط دارد که در این میان، بازار یک، دو، سوم و پایه از دیگر بازارهای فرابورس رایج‌تر هستند.
همچنین برای معامله در فرابورس همانند بورس باید در ابتدا در یک کارگزاری ثبت نام و کد بورسی دریافت کنید تا پس از آن در هر کجای دنیا که باشید با اتصال به شبکه اینترنت، به خرید و فروش سهام شرکت‌های فرابورسی بپردازید. اما مطلب دیگری که در ادامه به آن می‌پردازیم این است که تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
گفتیم که سازوکار فرابورس مانند بورس است و فرابورس نیز مکانی برای خرید و فروش و معاملات سهام و سایر اوراق بهادار است که این معاملات بر اساس فرآیند عرضه و تقاضا تعیین میشود.
اما نکته قابل ذکر این است که پذیرش شرکتها در فرابورس راحت‌تر است و قوانین سخت‌گیرانه کمتری برای نمادهای پذیرفته شده در تابلوهای فرابورس وجود دارد. تفاوت دیگر این است که ریسک سرمایهگذاری در نمادهای حاضر در فرابورس بیشتر از نمادهای حاضر در بورس است.
چرا که سطح نظارت در فرابورس نسبت به بورس کمتر است و در طول یک سال مالی شرکت‌های بورسی برای شفافیت بیشتر موظفند تعداد گزارش‌های بیشتری را منتشر کنند. و دلیل این که در بازار فرابورس شفافیت کمتری وجود دارد در نتیجه ریسک سرمایهگذاری در آن بیشتر است.
میتوان مهمترین وظیفه فرابورس ایران را ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه‌های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه دانست و به همین دلیل است که فرآیند پذیرش شرکتها و شرایط احراز آنها در سریع‌ترین زمان ممکن امکان‌پذیر است.
انواع بازارها در فرابورس ایران
معاملات در فرابورس بسته به نوع آن در بازار اول، دوم، سوم و چهارم انجام می‌شوند که در ادامه به شرح کامل این بازارها خواهیم پرداخت.
بازار اول فرابورس
در بازار اول فرابورس، سهام شرکتها و همچنین واحد صندوقهای سرمایهگذاری با نام پذیرش و معامله میشود. نوسان سهام در این بازار ۵ درصد بدون حجم مبنا در نظر گرفته شده است. شرکت‌هایی در بازار اول فرابورس امکان معامله را دارند که آخرین سرمایه ثبت شده آنها حداقل یک میلیارد تومان باشد و حداقل یکسال از زمان بهره‌برداری آنها گذشته و زیان انباشته نداشته باشند. همچنین اعضای هیات مدیره و مدیرعامل آنها سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار نداشته باشند.
بازار دوم فرابورس
در بازار دوم فرابورس نیز سهام شرکت‌های سهام عام پذیرفته میشود اما شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس نسبت به بازار اول راحت‌تر و منعطف‌تر است. در حقیقت در این بازار سهام شرکت‌های زیان‌ده، تازه تاسیس، شرکت‌های سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکت‌های کوچک نیز پذیرفته میشود.
در این بازار لازم است آخرین سرمایه ثبت‌شده شرکتها حداقل یک میلیارد ریال باشد و مشمول ماده ۱۴۱ لایحه قانونی اصلاح قیمتی قانون تجارت نباشند، حداقل 5 درصد از سهام ثبت‌شده آن شناور باشد و همچنین اعضای هیات مدیره و مدیرعامل شرکت سابقه محکومیت قطعی کیفری نداشته باشند.
بازار سوم فرابورس ( بازار عرضه)
بازار سوم فرابورس که به بازار عرضه نیز معروف است بازاری برای عرضه تمامی معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارند. در بازار عرضه فرابورس بلوک‌های سهام شرکت‌های سهامی اعم از عام، خاص، تعاونی و … همچنین سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام، پذیره‌نویسی سهام و اوراق مشارکت، پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایهگذاری بانک‌ها، املاک و مستغلات، امتیاز بهره‌برداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکت‌های سهامی خاص نیز می‌توانند مورد معامله قرار بگیرند.
علاوه بر این موارد در بازار سوم فرابورس پذیره‌نویسی انواع اوراق بهادار از جمله پذیره‌نویسی شرکت‌های سهامی عام در شرف تاسیس نیز انجام میشود. برای عرضه فرآیند پذیرشی در کار نیست و این موضوع با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان‌پذیر است.
بازار چهارم فرابورس ( اوراق مشارکت)
در بازار چهارم فرابورس که به بازار اوراق مشارکت شناخته میشود انواع اوراق با درآمد تضمین‌شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و… پذیرش می‌شوند اما به شرط آن که حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد و بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود. در واقع امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام در این بازار امکان‌پذیر است.
مزایای پذیرش در فرابورس چیست؟
با ورود شرکتها به بازار سرمایه، چه بورس و چه فرابورس، بسیاری از مصرف‌کنندگان و خریدارن کالا با خدمات شرکتها آشنا می‌شوند. علاوه بر این فرابورس مزایای متعددی برای شرکت‌های پذیرفته شده خود فراهم کرده است که در ادامه مهمترین آنها را بیان می‌کنیم.
تامین مالی آسان و ارزان
مهمترین کارکرد بازار سرمایه جمع‌آوری پس‌اندازهای کوچک مردم و هدایت آن به سمت اجرای طرح‌های بزرگ اقتصادی است. در این راستا شرکتها برای تامین منابع مالی خود و به جای روی آوردن به وام‌های بانکی، می‌توانند با شرایطی آسان‌تر از طریق بورس یا فرابورس اقدام کنند و با این کار در پیشبرد اهداف خود گامی موثر و مفید بردارند. در نتیجه مهمترین مزیت پذیرش شرکتی در بورس یا فرابورس همین مساله تامین مالی است.
معافیت مالیاتی
نکته حائز اهمیت بعدی این است که با پذیرش در فرابورس شرکتها از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند می‌شوند. چرا که بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس مزایای مالیاتی قابل توجهی داده خواهد شد. معافیت مالیاتی شرکتها به این صورت است که 5 درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار فرابورس پذیرفته میشود از زمان پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرش شده در این بورس‌ها یا بازارها حذف نشده است، با تایید سازمان بورس بخشیده میشود.
علاوه بر این معادل دو برابر معافیت مالیاتی برای سهام شرکت‌هایی که در بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شده و در بازار سهام چگونه شکل گرفت؟ پایان دوره مالی حداقل 20 درصد سهام شناور آزاد دارند در نظر گرفته شده است.
موضوع مالیاتی دیگر این است که از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکتها، مالیات مقطوعی به اندازه نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد. در نتیجه از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نمی‌شود.
سخن آخر
در این مطلب به سوال فرابورس چیست؟ پاسخ دادیم و آن را دومین بازار سرمایه کشور و مکانی برای خرید و فروش و معاملات سهام و سایر اوراق بهادار نام بردیم. معاملات فرابورس در چهار بازار اول، دوم، بازار عرضه و بازار اوراق مشارکت انجام میشود که هرکدام شرایط خاص خود را برای پذیرش شرکتها و انجام معاملات سهام دارند.
پیش بینی بورس فردا ۲۲ آبان ۱۴۰۱
فردای اقتصاد: برای پیش بینی بورس فردا باید ببینیم چه اتفاقاتی در بورس امروز رخ داد و چه اتفاقاتی در بورس فردا تاثیرگذار خواهد بود و سپس با توجه به مجموع این اتفاقات ببینیم چه چیزی در انتظار بورس فردا است. پیش بینی بورس فردا ۲۳ آبان ۱۴۰۱
بورس امروز نیز توانست به مسیر صعودی خود طی روزهای گذشته ادامه دهد و روز سبز دیگری را به سهامداران تقدیم کند. بازار سرمایه طی روز جاری روند متعادلی را در پیش گرفت و جدال خریداران و فروشندگان در نهایت با برتری سمت تقاضا بازدهی مثبتی را برای بورس تهران رقم زد. شاخص کل امروز موفق شد یک افزایش ۰.۸۳ درصدی را برای بورسی‌ها به ارمغان بیاورد و بر ارتفاع یک میلیون و ۴۲۶ هزار واحدی بایستد و در سمت مقابل شاخص هم‌وزن به واسطه معاملات خوبی که در برخی از گروه‌های کوچک بازار همچون گروه غذایی، قند و شکر، انبوه‌سازی و. شکل گرفت، عملکرد بهتری از شاخص کل داشت و بازدهی مثبت ۱.۰۹ درصدی را به ثبت رساند.
عملکرد کم‌سابقه بازار سهام در هفته گذشته و ثبت یک رشد ۱۰.۲ درصدی که از زمان ریزش تاریخی سال ۹۹ تاکنون در مقیاس هفتگی بی‌سابقه بود، نوید روزها خوبی را برای فعالان بورس تهران دارد و این موضوع در کنار رشد ارزش معاملات و ثبت برآیند مثبت ورود پول در هفته گذشته میتواند روند ایجاد شده را تداوم ببخشد. در بازار امروز اما بهانه جدیدی برای رشد بورس تهران وجود داشت که طی دو سال گذشته بارها باعث ایجاد روندهای صعودی موقت شده بود و اکنون نیز میتوان ردپای آن را در معاملات امروز مشاهده کرد. در سمتی نیز عقب‌نشینی قیمت دلار از سقف تاریخی جدید برای عده اندکی دلیل برای فروش سهام شده است.
بازگشت یار قدیمی بورس تهران
بازارهای جهانی یکی از اصلی‌ترین دلایل تداوم روند صعودی بورس تهران طی روز جاری بودند و تاثیر آن به خوبی در معاملات صنایع کامودیتی‌محور قابل مشاهده بود. روز پنجشنبه و پس از انتشار آمار تورم آمریکا برای ماه اکتبر که عملکردی بهتر از انتظارات را به ثبت رسانده بود، بازارهای جهانی سهامی و کالایی با افزایش قیمت قابل توجهی همراه شدند. ثبت تورم سالانه ۷.۷ درصدی درحالی که کارشناسان در انتظار یک عدد ۸ درصدی بودند، تاییدی بود بر اینکه فدرال رزرو در ادامه مسیر بازار سهام چگونه شکل گرفت؟ مبارزه با اژدهای تورم با آرامش بیشتری به سیاست‌های انقباضی خود ادامه دهد. قبل از این نیز در زمان افزایش ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره در نشست ماه نوامبر، جرومی پاول رئیس فدرال رزرو در سخنان خود اشاره کوتاهی به کاهش شدت سیاست‌های تهاجمی خود کرده بود و اکنون کاهش قابل توجه نرخ تورم میتواند تاییدیه قابل اتکایی برای این موضوع باشد.
بازارهای جهانی طی دو روز کاری خود توانستند بازدهی‌های قابل توجهی را به ثبت برسانند به طوری شاخص‌های سهامی S&P500 و نزدک به ترتیب بیش از ۵ و ۷ درصد افزایش یافتند و کامودیتی‌ها نیز شرایط یکسانی را دنبال کردند. در انتهای معاملات شب گذشته، نفت در نزدیکی ۹۶ دلار به ازای هر بشکه، طلا بالای ۱۷۷۰ دلار به ازای هر انس، مس در میانه کانال ۸۵۰۰ دلاری و روی نیز کمی بالاتر از مرز ۳ هزار دلاری معامله شدند. این موضوع نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد ریزش‌های شدید کامودیتی‌ها پایان یافته است و میتوان به برگشت قیمت‌ها امیدوار بود اما به دلیل تداوم سیاست‌های انقباضی هرچند با سرعت کمتر و احتمال ورود اقتصاد جهانی به یک دوره رکودی، نمی‌توان رشدهای چشمگیری را نیز پیش‌بینی کرد. به هرحال این موضوع میتواند دلیل مناسبی برای تداوم صعودهای اخیر بازار سرمایه باشد.
جدال نابرابر خریداران و فروشندگان
بازار امروز نیز تا حدودی شاهد بازگشت فروشندگان نسبت به روزهای قبل‌تر بود اما قدرت کافی برای مقابله با خریداران در آنها دیده نمی‌شد. فروشندگان امروز دو دلیل برای عرضه‌های خود داشتند که مورد اول را میتوان به عقب‌نشینی نرخ دلار بازار آزاد به کانال ۳۴ هزار تومانی طی آخر هفته نسبت داد که البته همچنان در محدوده‌هایی بسیار بالاتر از سقف قبلی خود نوسان می‌کند و بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که کاهش قیمت خاصی متوجه دلار نخواهد بود. بنابراین به نظر می‌رسد تعجیل برخی از فعالان بازار در فروش سهام با کوچکترین نوساناتی در قیمت دلار میتواند باعث کاهش سودآوری از روزهای مثبت باشد.
موضوع دوم را نیز میتوان به کسانی نسبت داد که پس از دریافت سودهای قابل توجه در کوتاه مدت و طی دو هفته گذشته که بازار سرمایه روزهای مثبتی را تجربه کرده بود، اقدام به شناسایی سود و فروش سهام خود کرده‌اند. بنابراین به دلایل ذکر شده نمی‌توان انتظار داشت که بورس تهران با قدرت کمی که فروشندگان دارند، از روند اخیر خود روی برگرداند و به مسیر نزولی بازگردد هرچند که در طول این مسیر میتوان روزهای سرخ‌رنگی را نیز تجربه کرد و احتمال رشدهای پرشتاب نیز نمی‌رود.
استراحت تکینکالی شاخص بورس؟
شاخص کل بورس طی دو هفته گذشته در نمودار تکنیکالی خود موفق به شکست مقاومت‌های مهمی شد و اکنون در کانال ۱.۴ میلیون واحدی به مسیر خود ادامه می‌دهد. همانطور که در تصویر پیداست، شاخص بورس در ادامه این مسیر در نقاطی که مشخص شده است (۱.۴۵ و ۱.۴۸ میلیون واحد) با مقاومت‌های استاتیکی روبروست که میتواند از شتاب این روند بکاهد و یا اینکه مسیر آن را تغییر دهد. در اندیکاتور ایچی‌موکو اتفاق مثبتی که رخ داد، عبور کندل‌ها از ابرکومو بود اما فاصله آنها از خط کیجنسن درحال افزایش است که میتواند به استراحت بازار منجر شود. در اندیکاتور RSI نیز یک مقاومت داینامیک مهم وجود دارد که برخورد با آن در محدوده بالای ۷۰ واحد میتواند پرریسک باشد.
پیش بینی بورس فردا
بنابراین براساس نکات گفته شده انتظار می‌رود که بورس فردا نیز روند مثبتی به خود بگیرد اما به مرور احتیاط در معاملات افزایش یافته و شاید برای یک مدت کوتاه شاخص کل بورس حداقل از منظر تکنیکالی نیاز به استراحت داشته باشد تا بتواند به مسیر صعودی خود ادامه دهد.
نمای تکنیکالی شاخص کل بورس تهران
بازار بورس چیست؟ چگونه در بورس برنده باشیم؟
اگر شما هم مبلغ کم یا زیادی دارید و طبق شنیده‌ها یا توصیه دوستان و آشنایان می‌خواهید آن را در بورس سرمایهگذاری کنید، احتمالاً سؤالات زیادی در اول این مسیر برایتان پیش‌آمده است. در ادامه با مفاهیم کلیدی بازار بورس و انواع آن آشنا می‌شویم و سعی می‌کنیم به سؤالات اصلی‌تان در خصوص ماهیت این بازار و نحوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی سرمایهگذاری در آن پاسخ دهیم.
روش‌های تأمین مالی
تمامی شرکتها برای ادامه حیات خود و به سرانجام رساندن پروژه‌ها نیاز به تأمین مالی دارند. روش‌های زیادی برای تأمین مالی شرکتها وجود دارد اما باید بهترین روش باتوجه‌به شرایط شرکت انتخاب شود. به‌طورکلی این تأمین مالی میتواند داخلی یا خارجی باشد. تأمین مالی سرمایه موردنیاز از عوامل داخل شرکت را تأمین مالی داخلی و تأمین مالی از هر محلی خارج از شرکت را تأمین مالی خارجی می‌گویند.
اصلی‌ترین وظیفه بازارهای مالی پشتیبانی از اقتصاد و فراهم کردن بستر رشد آن است. از مهمترین روش‌های تأمین مالی میتوان به تامین مالی از بازار پول و بازار سرمایه اشاره کرد. بازار پول بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک سال دارند. از ابزارهای این بازار میتوان به اسناد خزانه، اوراق تجاری و گواهی سپرده اشاره کرد و بازار سرمایه، بازاری است که ابزارهای مالی بلند‌مدت با سررسید بیش از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید در آن مورد معامله قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که حیطه فعالیت شرکت‌های تأمین سرمایه، تأمین مالی شرکتها از طریق بازار سرمایه است.
فلسفه تشکیل بازار بورس
بورس در ابتدا به منظور تقسیم سود و یا زیان در یک کسب و کار شکل گرفت و با عمومی تر شدن این فعالیت‌ها عایدی یا زیان کسب و کارها بین شرکا و صاحبان سهام تقسیم میشد. به این شکل آن کسب و کار فرصت رونق بیشتری پیدا می‌کرد. در واقع بنای اساسی بورس همان شراکت و تقسیم سود است. اگر فردی سهام شرکتی را خریداری می‌کرد به اندازه همان سهام مالک شرکت بوده و از سودهای کسب شده شرکت و یا نوسان قیمت سهام آن سود می‌برد. بدین ترتیب به توزیع ریسک یک کسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌وکار میان افراد مختلف نیز کمک میشد.
تاریخچه بازار بورس در ایران
پایه و اساس بورس در ایران در سال ۱۳۱۵ به‌وسیله ران لوترفلند بلژیکی در حال طرح‌ریزی بود اما این امر با تحولات جنگ جهانی دوم هم‌زمان گردید و این کار نیمه‌تمام تا حدود ۳ دهه بعد بی‌سرانجام ماند تا در سال ۱۳۴۱ با مشارکت وزارت‌خانه‌ها و بانک‌ها، اساسنامه ای برای بازار بورس ایران تنظیم گردید و با کمک هیئتی که از بروکسل دعوت شده بودند راه‌اندازی شده و قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب شد.
انواع بازار بورس در ایران
بازار بورس در عین یکپارچگی در برخی از سازوکارها و قوانین و مقررات، به دسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌های متعدد و بازارهای مختلفی دسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی میشود. بهتر است بدانید بازار بورس به چندین بخش از جمله بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا و … تقسیم میشود. که در ادامه با هرکدام آشنا خواهیم شد.
• بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار اصلی‌ترین بازار بورس می‌باشد و در آن اوراق بهادار و سهام شرکت‌های حاضر در آن به خریدوفروش گذاشته شده است. سهامداران حقیقی و حقوقی روزانه در حال معامله این اوراق بهادار در جهت منافعشان هستند. شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران با معیارهایی از جمله شفافیت، نقدشوندگی، سهام شناور و سودآوری به دو گروه بازار اول و بازار دوم تقسیمبندی می‌شوند. بازار اول خود به قسمت اصلی و فرعی نیز تقسیمبندی شده است.
• فرابورس ایران
شرکت‌هایی که نمی‌توانند در بورس پذیرفته شوند با قوانین سهل‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر فرابورس شانس آن را دارند که در بازاری کپی شده از بورس فعالیت کنند. این بازار که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است، آن بخشی از بازار سرمایه که به بورس راه نیافته‌اند را هدایت و ساماندهی می‌کند. شرکت‌هایی که تمایل به ورود سریع به بازار را دارند با احراز شرایط حداقلی و سریع و راحت‌تر می‌توانند به بازار فرابورس وارد شوند.
فرابورس خود دارای چندین بازار است که میتوان به بازار اول و دوم، بازارهای پایه و … اشاره کرد.
• بورس کالا
فلزات ارزشمند، محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی و دیگر کالاها در بازاری به نام بورس کالای ایران معامله می‌شوند. این کالاهای خام و تولیدکنندگانشان با حضور در این بازار از مزایای نظارتی و تنظیم‌کننده و قوانین مفید بازارهای مالی بهره‌مند می‌شوند. ده ها بورس کالای مدرن با سوابق بالای ۱۰۰ سال در تمام دنیا دایر و مشغول فعالیت هستند. بهرهگیری از این بازار سبب میشود تا شفافیت بالاتری در برخی نرخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فروش شرکتها به وجود بیاید و در مواردی نیز با حذف واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، فرایندهای خرید و فروش و تعیین قیمت بهبود پیدا کند.
• بورس انرژی
بورس انرژی ایران نیز همانطور که از نامش پیداست برای انجام معاملات حامل‌های انرژی همچون نفت، گاز، برق و … و همچنین اوراق بهادار مبتنی بر آن شکل‌گرفته است. این بازار نسبتاً نو پا با معاملات تعداد زیادی خریدار و فروشنده قیمت حامل‌ها انرژی را متعادل می‌کند.
تفاوت بازار بورس و فرابورس
همانطور که گفته شد اگر شرکتی شرایط احراز در بازارهای بورس را نداشته باشد با شرایط راحت‌تری میتواند در فرابورس فعالیت کند. از مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس میتوان به‌سهولت پذیرش، تأمین مالی از طریق یک بازار مالی، معافیت مالیاتی و نبود حجم مبنا و نقدشوندگی روان اشاره کرد. این مورد را در نظر بگیرید با یک کد معاملاتی میتوانید سهام هر دوی شرکت‌های بورسی و فرابورسی را معامله کنید.
انواع روش‌های سرمایهگذاری در بازار بورس
• سرمایهگذاری مستقیم
سرمایه‌گذاران با مراجعه به کارگزاری‌ها و افتتاح حساب نزد آنها می‌توانند اقدام به دریافت کد معاملاتی و خریدوفروش سهام کنند. این خریدوفروش میتواند حتی به‌صورت تلفنی و یا انترنتی نیز باشد. برای سرمایهگذاری مستقیم شما نیاز به دانش تحلیل و شناخت کافی از بازار دارید و باید ابزارهای موردنیاز را بشناسید تا بتوانید در انتخاب سهام و ترکیبی از دارایی که برای خود درنظر گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اید، موفق عمل کنید.
• نحوه دریافت کد بورسی
برای دریافت کد بورسی باید به یکی از کارگزاریهای دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار مراجعه کنید. کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی خریدار و فروشنده در بازار بورس قرار می‌گیرند. کد بورسی یک شناسه تشکیل شده از سه حرف اول نام خانوادگی شما و ۵ عدد تصادفی است. دریافت کد بورسی عموماً با ارائه مدارک و به‌صورت حضوری است اما برخی از کارگزاران شرایط دریافت کد بورسی به‌صورت غیرحضوری را نیز مهیا کرده‌اند.
• سرمایهگذاری غیرمستقیم
اگر به‌جای آنکه خودمان مستقیماً اقدام به خریدوفروش سهام کنیم از افراد متخصص کمک بگیریم می‌توانیم ریسک را کاهش داده و سرمایهگذاری مطلوبی داشته باشیم. سرمایهگذاری غیرمستقیم میتواند در قالب سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری و یا سرمایهگذاری از طریق سبدگردان‌ها باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سرمایهگذاری غیرمستقیم و صندوقهای سرمایهگذاری و انواع آن میتوانید به مقالات مرتبط در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
مزایای سرمایهگذاری در بازار بورس
سرمایهگذاری همراه با دانش در بورس میتواند از طریق سود نقدی و افزایش قیمت سهام باعث کسب درآمد ما باشد. ما در کشوری با تورم بالا زندگی می‌کنیم و الزام حفظ سرمایه در برابر تورم همواره پ در طول زمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف احساس میشود. با سرمایهگذاری در بورس می‌توانیم از کاهش ارزش پولمان جلوگیری کنیم. از دیگر مزایای بازار بورس قابلیت نقدشوندگی بالا است که جذابیت این بازار را از بازارهای دیگر به‌ویژه مسکن بیشتر کرده است. در کل میتوان گفت در هر چهر پارامتر بازدهی مطلوب، محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ورود و دسترسی به بازار، نقدشوندگی و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور ریسک، بازار بورس محل مناسبی برای سرمایهگذاری تلقی میشود. در این خصوص در مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای با عنوان بهترین سرمایهگذاری در ایران مفصلا توضیحاتی را ارائه داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم.
روش‌های کسب سود در بازار بورس
شرکت‌هایی که در بورس حاضر هستند اگر فعالیت سودآوری داشته باشند و شرکت سودده به‌حساب آورده شوند، می‌توانند در جلسات مجمع سالیانه با تصویب هیئت‌مدیره مبلغی از این سود را بین سهامداران تقسیم کنند که به آن سود نقدی می‌گوییم. همچنین شما با خرید سهام یک شرکت و با افزایش قیمت آن سهام، از تغییرات قیمتی سهامتان کسب سود می‌کنید که به آن سود ناشی از طریق تغییرات قیمتی گفته میشود.
اصطلاحات رایج در بازار ورس
مفهوم سهم یا سهام با تقسیم سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی یک شرکت سهامی به قسمت‌های برابر تشکیل میشود. این سهم نشان‌دهنده مشارکت و تعهدات و منافع از دارایی‌های شرکت است. اما در نظر داشته باشیم دارنده سهم نمی‌تواند به نسبت سهم خود ادعایی بر مالکیت دارایی‌های شرکت داشته باشد اما به نسب سهامش دارای حق‌وحقوق است، میتواند در مجامع شرکت کرده و رای دهد و در صورت انحلال شرکت از دارایی شرکت سهیم شود.
• کارگزاری
همانطور که برای داشتن حساب بانکی به یک شعبه بانک مورد تأیید بانک مرکزی مراجعه می‌کنید برای ورود به بورس و فعالیت در آن نیز به یکی از کارگزاریهای مورد تأیید سازمان بورس مراجعه نمایید. به‌نوعی کارگزاری رابط بین خریداران و فروشندگان سهام است. شما به‌صورت آنلاین یا حضوری درخواست‌هایتان را ثبت کرده و کارگزاری معامله شما را انجام می‌دهد.
• عرضه اولیه
به اولین روزی که یک سهام در بورس عرضه میشود عرضه اولیه می‌گویند. معمولا عرضه‌های اولیه سودآور هستند و اغلب، خصوصا در گذشته، استقبال خوبی از آنها میشد. شرکت در عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌اولیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و خرید سهام آنها از موارد سودآوری است که برای آغاز فعالیت در بازار سرمایه میتواند بسیار مناسب باشد.
• پرتفوی
پرتفوی یا سبد دارایی مجموعه سهام خریداری شده توسط فرد است. مثلاً اگر ۲۰ میلیون تومان پولتان را به خرید ۳ سهام خودرو، شستا و فملی اختصاص دهید این سه سهام پرتفوی شما را تشکیل می‌دهند. ضمناً بهتر است تمام سرمایه‌مان را صرف خرید سهام یک شرکت نکنیم تا ریسک کمتری کرده باشیم. داشته پرتفوی یا سبدی از دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در سرمایهگذاری دارای برخی اصول است. به طور مثال توصیه میشود تا بازار سهام چگونه شکل گرفت؟ با بهرهگیری از ابزار تنوع بخشی از اختصاص تمام یا درصد بسیار بالایی از دارایی به یک صنعت خاص نیز اجتناب شود.
• Eps و Dps
Eps و dps در بین سهامداران و تحلیل گران جزو مفاهیم بسیار مهم محسوب می‌شوند. اگر بخواهیم eps را به‌صورت ساده تعریف کنیم، eps یک شرکت برابر است با سودی که به‌ازای هر سهم شرکت در طول یک دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالی حاصل میشود. dps را نباید با eps اشتباه بگیریم ، dps به قسمتی از eps گفته میشود که بین سهامداران تقسیم میشود.
در واقع dps سودی است که بنا به تصمیمات مجمع بین سهامداران شرکت تقسیم می‌گردد. شرکت ممکن است نقدینگی را به اهداف و توسعه شرکت اختصاص دهد و یا بخشی از آن را بین سهامداران تقسیم کند.
• افزایش سرمایه
از روش‌های اصلی تأمین مالی شرکتها میتوان به افزایش سرمایه اشاره کرد که به ۴ دسته کلی افزایش سرمایه از محل سود انباشته ، از محل آورده نقدی و مطالبات، از محل تجدید ارزیابی و به روش صرف سهام تقسیمبندی میشود. هدف اصلی افزایش سرمایه معمولاً حفظ قدرت رقابت و توسعه فعالیت و پروژه‌های شرکتها است تفاوت اصلی انواع آن در محل تأمین این منابع می‌باشد. در برخی شرایط افزایش سرمایه سبب اصلاح ساختارهای مالی نیز می‌گردد.
جمع‌بندی پیرامون بازار بورس
در این نوشتار سعی کردیم به سؤالات کلیدی شما دررابطه‌با بازار بورس، مزایا و انواع آن پاسخ دهیم. بازار بورس بازاری سرشار از موقعیت‌های رشد و کسب سود می‌باشد. این بازار سبب رشد، حرکت و استفاده از نقدینگی راکد در جهت رشد اقتصادی میشود. روش‌های زیادی برای کسب سود از بازار بورس وجود دارد که میتوان به معامله مستقیم و یا استفاده از سبدگردان‌ها و صندوقهای سرمایهگذاری اشاره کرد. سرمایهگذاری در بورس نیاز به آموزش و به‌روزرسانی مرتب اطلاعات و دانش تحلیل دارد و اگر بدون تجربه وارد آن شوید میتواند تجربه تلخی را برایتان رقم بزند. بنابراین با کسب دانش و کاهش ریسک سرمایهگذاری یک منبع درآمد خوب برای خود فراهم کرده و از ارزش پول نقد خود در برابر تورم محافظت کنید.
چطور بورس، سودده‌ترین بازار ۱۰ سال اخیر ایران نام گرفت؟
فرهیختگان نوشت: طبق آمار اعلام‌شده، در 10 سال اخیر از میان6 بازار سرمایهگذاری، بورس با بازدهی 2382 درصدی در رتبه اول، قرار دارد.
طی چند سال اخیر که بازارهای مختلف دچار تلاطم و ارزش پول ملی تضعیف شده، چالش اصلی برای افرادی که سرمایه‌های راکد دارند این است که در کدام بازارها (طلا، ارز، مسکن، زمین، خودرو و. ) سرمایهگذاری کنند تا بالاترین بازدهی را داشته باشد و از کاهش تدریجی ارزش دارایی‌هایی آنها جلوگیری کند. از طرف دیگر، دولت هم در قالب تعهدات ذاتی و اولیه خود موظف است در راستای نفع عمومی و جمعی، میزان نقدینگی در جامعه را طوری مدیریت کند که اولا نقدینگی به سمت بازارهای غیرمولد نرود که نتیجه آن افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی و افزایش التهابات و رکود است و ثانیا با سیاستگذاری‌های مختلف اجازه سقوط ارزش دارایی‌های مردم را ندهد. مطالعات مختلف نشان می‌دهند اگر دولت در راستای نفع عمومی برای کنترل تورم و مدیریت نقدینگی صرفا به سیاست «تنظیم بازاری» و کنترل پلیسی قیمت‌ها اکتفا کند، نتیجه آن جز به تاخیر انداختن مشکلات و فراهم‌کردن زمینه‌های التهابات بعدی در مجموعه اقتصاد نخواهد بود. اما برای سرمایه‌گذاران و خانوارها هم که سرمایه قابل‌توجهی را به‌صورت راکد یا در قالب سرمایهگذاری در بازارهای مختلف داشته و به‌دنبال دست یافتن به بالاترین سود و بازدهی هستند هم نمی‌توان صرفا با توصیه‌های اخلاقی آنان را از ورود به بازارهای غیرمولد که از طریق سفته‌بازی و دلالی با افزایش نرخ تورم، نفع عمومی را تضییع می‌کند، متوسل به توصیه‌های اخلاقی شد. بر همین اساس اگر قرار است هم به‌نفع عمومی توجه کنیم و هم نفع سرمایه‌گذاران تامین شود، نیاز است گزینه‌های ریسکی سرمایهگذاری برای انتخاب بخش‌های قابل سرمایهگذاری بررسی شده تا بهترین راهکار ارائه شود. به اذعان کارشناسان اقتصادی و به استناد آمارهای رسمی بین همه بازارهای دارای قابلیت سرمایهگذاری، بازار سرمایه بهترین و بالاترین بازدهی را در 10 سال اخیر و همچنین در یکسال اخیر داشته است. در این گزارش سعی شده صفر تا 100 ورود سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای به بورس و بایدها و نبایدهای آن به‌طور مختصر توضیح داده شود.
رشد 153 درصدی بورس طی یکسال
از نیمه دوم سال 96 که التهابات ارزی شروع شد، با کاهش ارزش پول و افزایش تورم در کنار کنشگران اقتصادی، برای افرادی که سرمایه‌های راکد داشتند نیز این موضوع مطرح بود که کدام بازارها برای سرمایهگذاری دارای بالاترین بازدهی هستند. در ابتدای سال 97 که التهابات ارزی به مرز خطرناکی رسیده بود، بازار ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو بیشترین بازار سهام چگونه شکل گرفت؟ جذابیت را برای سرمایه‌های سرگردان داشت، اما حالا با مدیریت التهابات ارزی و کاهش تدریجی نرخ تورم و همچنین مطرح‌شدن اخذ مالیات از بازارهای غیرمولد و از طرفی حاکم‌شدن رکود بر بخش‌هایی همچون مسکن و زمین، بازارهای مذکور حال و روز خوشی برای جذب سرمایه‌های سرگردان ندارند. با کاهش بازدهی بازارهای موازی، حالا بیش از یکسال است که بازار بورس با بازدهی بالایی که نسبت به بازارهای مذکور داشته، مورد اقبال سرمایه‌های خرد و کلان واقع شده است.
بر همین اساس حالا تقریبا روزی نیست که بورس تهران با آمارهای گاهی خوب و گاهی عجیبش، سرخط خبرهای رسانه‌ای نباشد و پیام‌هایی حول آن رد و بدل نشود. پیام‌ها و بحث‌هایی که عمده آنها به‌نوعی به‌دنبال مهارت‌های موفقیت و شناسایی سود بیشتر در این بازار است که لاجرم همه سرمایه‌گذاران و مخاطبان را ملزم به آشنایی با چارچوب‌های این بازار و تقویت دانش مالی خود می‌کند.بازار بورس در ایران اگرچه اساسا بدون توجه به نیازسنجی‌های اصلی یعنی مدیریت نقدینگی و تامین نقدینگی بخش‌های تولیدی شکل گرفته، اما به هر حال در سال‌های اخیر این بازار نشان داده جذابیت زیادی برای جذب سرمایه‌های سرگردان دارد. موضوعی که موجب شده بازار بورس اقبال خوبی به نقدینگی وارد شده از خود نشان داده و سودهای قابل اعتنایی به سرمایه‌گذاران خود در سهم‌ها و گروه‌های مناسب تقدیم کند؛ به‌طوری که طبق آمار اعلام‌شده، در 10 سال اخیر از میان6 بازار سرمایهگذاری، بورس با بازدهی 2382 درصدی در رتبه اول، سکه با بازدهی 1466 درصدی در رتبه دوم، ارز با بازدهی 1035 درصدی در رتبه سوم، مسکن با بازدهی 672 درصدی در رتبه چهارم، خودرو با بازدهی 587 درصدی در رتبه پنجم و سپرده بانکی نیز با بازدهی 516 درصدی در رتبه ششم قرار دارند.
همچنین در آمارهای سالانه به جذابیت روزافزون بازار بورس برمی‌خوریم، به‌طوری که طی یکسال اخیر نیز سکه طرح جدید و قدیم به ترتیب بازدهی 42 و 36 درصدی، دلار بازدهی 24 درصدی، مسکن بازدهی 69 درصدی و بورس بازدهی153 درصدی داشته است.بر این اساس با فروکش کردن بی‌ثباتی مالی نسبت به سال گذشته، بازار سکه و دلار که بازار هدف بسیاری از مردم برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان است، مشاهده میشود که بازدهی آنها حتی کمتر از یک‌سوم تغییرات قیمتی شاخص بورس بوده است.
ورود به بورس چگونه است؟
بازار بورس به‌همراه بیمه و بانک، اضلاع اصلی اقتصاد یک کشور را تشکیل می‌دهند، اما از نظر میزان شناخت جامعه از این مثلث، بورس با تمام پیشرفت‌های اخیر همچنان ضلع کمتر شناخته‌شده در ایران است. در کشور ما با توجه به گستردگی نقش بانک‌ها در مراودات مالی و همچنین اهمیت و گسترش بحث بیمه به‌ویژه بیمه عمر، عامه مردم شناخت مناسبی از آنها پیدا کرده‌اند. همانطور که شما جهت افتتاح حساب بانکی به یکی از شعب بانک‌ها یا جهت اخذ خدمات بیمه به شعب شرکت‌های بیمه مراجعه می‌کنید، نیاز است برای بورس و آغاز سرمایهگذاری در آن به کارگزاریهای مورد تایید سازمان بورس مراجعه کنید. درواقع کارگزارها، شخصیت‌های حقوقی‌ای هستند که در حکم وکیل شما و از سوی شما اقدام به سرمایهگذاری و خرید و فروش اوراق بهادار یا سایر خدمات در بازار سرمایه می‌کنند. همچنین بدون واسطه کارگزاران هیچ‌کس نمی‌تواند در بازار بورس فعالیت مستقیمی داشته باشد. اما اگر این‌گونه فعالیت‌ها با خلأ اطلاعاتی و مهارتی سرمایه‌گذاران همراه باشد، ممکن است بورس را تبدیل به تهدیدی برای پس‌اندازها و سرمایه‌گذاری‌های آنها کند.در همین زمینه توسعه صندوقهای سرمایهگذاری در چند سال اخیر، سازوکاری برای پاسخگویی به همین ریسک به‌خصوص برای افراد مبتدی بوده است.
به عبارت دقیق‌تر، صندوقهای سرمایهگذاری با ایفای نقش واسطه‌ای خود، سرمایهگذاری افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیمی که گفته شد به غیرمستقیم تبدیل می‌کنند و با تنوع سرمایه‌گذاری‌های خود، ریسک و بازده بازار سهام را برای آنها مساعدتر می‌کنند. به‌طور خلاصه اگر قصد سرمایهگذاری در بورس را دارید و از چند و چون این بازار آگاه نیستید و نمی‌خواهید سرمایه شما دچار زیان شود، صندوقهای سرمایهگذاری بهترین گزینه برای تازه‌واردها به بورس هستند.
بازار بورس شامل چه بخش‌هایی است؟
اغب افراد یا حتی رسانه‌ها، هنگامی که از وضعیت بازار سهام صحبت می‌کنند، عمدتا به اعدادی خاص استناد می‌کنند. این اعداد خاص تحت‌عنوان شاخص، بیانگر شرایط کلی حاکم بر بازار سرمایه است که با هدف فراهم‌کردن فاکتوری برای تشخیص مسیر پیش‌روی بازار محاسبه میشود. اما گذشته از نحوه تحلیل این شاخص‌ها، آنچه در کشور ما به‌صورت رسمی به‌عنوان بازار سرمایه می‌شنوید، شامل چهار شرکت بورسی است. این بازارها شامل بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی است که همگی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت می‌کنند.نوع اول از انواع بورس در ایران، بازار بورس است بازار سهام چگونه شکل گرفت؟ که شرکت‌های پذیرفته‌شده در آن بر حسب شاخص‌های آماری همچون سودسازی، سهم شناور، میزان شفافیت و. در بازارهایی به‌نام بازار اول و دوم رتبه‌بندی میشود که بازار اول نیز خود از دو زیرمجموعه شامل تابلوی اصلی و فرعی تشکیل شده است.نوع دوم از انواع بازارهای بورس در ایران، فرابورس است. در تعریف جهانی فرابورس گفته میشود سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسبی ندارند، میان خریداران و فروشندگان معامله میشود. اما در کشور ما این بازار براساس معیارهای تفکیکی به ۴ بازار اول، دوم، سوم و پایه (زرد، قرمز و نارنجی) تقسیم میشود.
سهام شرکت‌های فرابورسی در بازار اول و دوم اگرچه شفافیت کمتر یا سابقه معاملاتی کمتری دارند اما از نظر خریداران همچنان از شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی برخوردارند. سهام بازار پایه فرابورسی هم که عمدتا شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی ندارد، با تغییر قوانینی مواجه شد که کاهش و محدودیت دامنه نوسان، از مهمترین آنها بود. به‌طور بازار سهام چگونه شکل گرفت؟ کلی بازار فرابورس نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای عضویت شرکت‌هاست و از نظر قوانین معاملاتی مانند نوسان مجاز روزانه و حجم مبنا نیز تفاوت‌هایی با آن دارد. در بخش سوم از انواع بورس در ایران به بورس کالا می‌رسیم که بازاری برای معامله انواع محصولات کشاورزی و صنعتی به‌صورت نقد، نسیه و سلف است. بازار انرژی که به‌عنوان جوان‌ترین بازار بورس و چهارمین بخش از بازار، حدودا هفت‌سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده، هدف از معاملات خود را معامله هرگونه موردی که در ازای انرژی است مانند برق، نفت و گاز قرار داده است.
کدام صنایع بالاترین بازدهی را دارند؟
بعد از معرفی بازارها، معرفی صنایع موجود در بازار بورس ایران اولویت پیدا می‌کند. همانطور که گفته شد شرکتها براساس تفکیک معیارهای خاص به عضویت بازارهای مختلف سهام درمی‌آیند و بعد تمامی آنها در صنعت مربوط به خود طبقه‌بندی می‌شوند. اما اهمیت شناخت صنایع و رصد آنها میتواند گام دومی برای تحلیل بازار و انتخاب سهم‌های مناسب باشد. درواقع می‌توانیم با قرار دادن شرایط کلی بازار و تحلیل شاخص به‌عنوان گام اول، با استناد به آن به‌سراغ صنایع و سهام مناسب برویم. به‌طور مثال زمانی که گفته میشود شاخص کل بازار سهام با رشد مواجه شده و شاخص کل هم‌وزن که در آن اندازه همه شرکتها به‌صورت مساوی دیده میشود، منفی است، درمی‌یابیم که عمدتا این وضعیت شرکت‌های بزرگ بوده که شاخص کل را مثبت کرده است و در مقابل شرکت‌های کوچک با توجه به افت شاخص کل هم‌وزن، رشد مثبتی را تجربه نکرده‌اند. به این ترتیب اگرچه بررسی روند تغییرات شاخص کل میتواند وضعیت کلی بازار و بازدهی در این بازار را مشخص کند، اما به‌منظور انتخاب هرچه بهتر گزینه‌های سرمایهگذاری رصد صنایع نیز اهمیت پیدا می‌کند.
برای بررسی صنایع میتوان از دو منظر به آنها نگاه کرد؛ نخست صنایع عمدتا بزرگی که دارای ارزش بالاتر و در نتیجه تاثیرگذاری بیشتر بر شاخص هستند و دوم مدنظر قرار دادن گروه‌هایی که دارای بازدهی بیشترند. برخلاف نگاه عموم که سودهای بیشتر را در سهام‌ها و صنایع بزرگ‌تر می‌بینند، صنایع کوچک بعضی اوقات پتانسیل نموداری و بنیادی بیشتری برای سودآوری دارند. در این زمینه بررسی آمارهای منتشرشده شرکت مدیریت فناوری بورس تهران نشان می‌دهد، طی یکسال اخیر صنایع زراعت، معادن و محصولات چرمی به ترتیب با 682، 572، 514 درصد بیشترین بازدهی را میان صنایع مختلف بورسی تجربه کرده‌اند. این در حالی است که بانک‌ها و موسسات، صنعت خودرو و صنایع فلزات اساسی که جزء 10 صنایع بزرگ بازار محسوب می‌شوند به ترتیب بازدهی 105، 179 و 126 درصد را به ثبت رسانده‌اند. صنایع اطلاعات و ارتباطات نیز در سالی که شاخص کل هم‌وزن بازدهی 336 درصدی را به ثبت رسانده، بازدهی 45 درصدی را تجربه کرده است.
شایان ذکر است بزرگ‌ترین و مهمترین صنایع در بازار سهام ایران عبارتند از صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی، صنعت فلزات اساسی آهن و فولاد، بانک‌ها و موسسات اعتباری، فلزات گرانبها و صنعت سیمان و قطعات. هیجان قاتل بورس است همه فعالان بورس تهران شاید بارها رفتارهای احساسی و هیجانات بازار سهام را به نظاره نشسته‌اند و حتی به جرات میتوان گفت همه معامله‌گران این بازار حداقل چندین‌بار با پیروی از فضای روانی و احساسی بازار مرتکب تصمیمات اشتباهی در سرمایهگذاری شده‌اند. جالب‌تر اینکه سرمایه‌گذاران ضررکرده براساس تصمیمات احساسی عموما به‌دنبال دلایل آن در عاملی به غیر از اشتباه احساسی خود می‌گردند؛ درصورتی که قدرت و هیجانی که در بازار سهام وجود دارد خیلی راحت میتواند فعالان را تحت‌تاثیر قرار داده و سرمایه آنها را ببلعد. بازارهای سهام ذاتا ماهیتی هیجانی دارند و کشور ما هم به‌دلیل تجربه هیجانات سیاسی و اقتصادی روزافزون خود ممکن است دائما نوع جدیدی از هیجان را مشاهده کند. درست مثل همین اواخر که با شوک شهادت سردار سلیمانی و افزایش تنش‌های سیاسی-امنیتی در منطقه، بازار سهام روزهای پرالتهابی را از سر گذراند.
لذا به‌طور کلی بازار بورس به همان اندازه که میتواند دوست شما باشد و سودهای زیادی را برایتان به ارمغان بیاورد، میتواند نسبت به سرمایه‌های شما بی‌رحم باشد، پس رعایت دو نکته برای ورود به این بازار ضروری است؛ نکته اول ریسک‌پذیر بودن نسبت به پس‌اندازهای راکد خود و دوم صبر داشتن و پرهیز از معاملات هیجانی و احساسی. درواقع درک این مساله که سود و ضرر، دو روی سکه بازار هستند و هیچ تضمینی برای سود همیشگی آن وجود ندارد، امری ضروری برای فعالیت در بازار سرمایه است؛ موضوعی که سبب شده حرفه‌ای‌ها هیچ‌وقت در بازار سرمایه بازنده نباشند. لذا به رویه سابق و مرسوم تمام بازارهای مالی حتی هنگام صعود بازار سرمایه، این بازار نسبت به نابلدها و تازه‌واردهای عجول، بی‌رحم بوده و مهلت خطای دوم را به آنها نمی‌دهد.
وضعیت بورس در ماه آینده چگونه خواهد بود؟
کارشناس بازار سرمایه گفت: بازار در بازه زمانی نیمه دوم اردیبهشت و خردادماه رنگ و بوی بهتری نسبت به یک ماه و نیم ابتدای سال به خود خواهد گرفت. روزبه شریعتی با اشاره به اعمال دامنه نوسان نامتقارن در بازار سرمایه، اظهار کرد: طی ماه های گذشته یک تغییر میکرو ساختاری در بازار سرمایه شکل […]
کارشناس بازار سرمایه گفت: بازار در بازه زمانی نیمه دوم اردیبهشت و خردادماه رنگ و بوی بهتری نسبت به یک ماه و نیم ابتدای سال به خود خواهد گرفت.
روزبه شریعتی با اشاره به اعمال دامنه نوسان نامتقارن در بازار سرمایه، اظهار کرد: طی ماه های گذشته یک تغییر میکرو ساختاری در بازار سرمایه شکل گرفت و سیاست گذار یا همان سازمان بورس، تصمیم گرفت دامنه نوسان را به منفی دو و مثبت شش و از ابتدای اردیبهشت به مثبت شش و منفی سه تغییر دهد. این اتفاق باعث شده است بازار خاصیت آهن ربایی پیدا کند و سهم ها به سرعت به دامنه نوسان منفی خود بچسبند.
وی ادامه داد: در بازار مومنتومی شکل گرفته است که متاسفانه نتیجه این تغییر زیرساختاری است که باعث شده ۴۰۰ نماد صف فروش به ارزش حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان باشند. ما منتظر هستیم که سیاست گذار به صورت عمومی اعلام کند که چه انگیزه ای از اخذ این تصمیم داشته است. رئیس سازمان یا اعضای هیات مدیره توضیح دهند که دامنه مثبت شش و منفی دو چه نتیجه مثبتی در برداشت که دامنه را به منفی سه تغییر دادند؟
فروش‌های بی‌پایان در بازار سهام
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه احتمالا دلیل اعمال دامنه نامتقارن روشن شدن ابهاماتی است که در بازار سرمایه وجود دارد، توضیح داد: احتمالا سازمان بورس صبر کرده تا ابهامات شفاف تر شوند، زیرا بازار بورس معلول یک سری علت ها و متغیرهایی مانند نرخ ارز و نرخ های جهانی است.
شریعتی ادامه داد: توافقات سیاسی و سیگنال های مثبتی که از وین می آید باعث کاهش نرخ ارز در بازار آزاد شده است. هرچند که بازار بورس این توافق را پیش از این پیش بینی کرده بود. درواقع پیش بینی توافق باعث شده اصلاح قیمت ها در بازار سرمایه انجام شود و دلار بازار آزاد به محدوده ۲۱ هزار تومان رسیده است. البته بازار بورس هم دور از این عدد معامله نمی‌کند.
پیش بینی وضعیت بازار مسکن
وی در ادامه درمورد وضعیت بازار مسکن گفت: میانگین قیمت مسکن در تهران متری ۳۰ میلیون تومان است. به صورت متوسط در ۳۰ سال گذشته میانگین نرخ مسکن در تهران هزار دلار بوده است. بازار مسکن متوسط نرخ دلار را ۳۰ هزار تومان میبیند. نسبت p به عنوان قیمت به r به عنوان اجاره به صورت نرمال در بازار مسکن باید بین ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان باشد. درحالی که این نسبت در بسیاری از مناطق مخصوصا مناطق یک تا پنج به ۵۰ تا ۷۰ رسیده است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: این نشان می‌دهد در این نسبت یا قیمت بسیار بالا و یا اجاره بسیار پایین است. از آنجایی که اجاره نزدیک به ۶۰ درصد سبد خانوار در تهران را تشکیل می‌دهد، نمی‌توان گفت اجاره پایین است. پس میتوان گفت متری ۳۰ میلیون تومان نشان می‌دهد که بازار مسکن در شرایطی قرار دارد که اگر توافقات سیاسی رخ دهد و دلار محدوده با ثباتی پیدا کند، احتمالا وارد دوره رکود میشود و حجم معاملات کاهش می یابد.
بورس از چاپ پول جلوگیری کرد
شریعتی درمورد ابهاماتی که در بازار سرمایه وجود دارد، توضیح داد: باید منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و توافقات سیاسی بود و باید دید که نگرش رئیس جمهور جدید به اقتصاد چیست. قطعا بهتر است رئیس جمهور دخالتی در بازار سرمایه نداشته باشد. حضور دولتی ها در بازار سرمایه باید به صفر برسد و این بازار باید با مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت گذاری شود.
وی افزود: رئیس جمهور اخیرا اعلام کرد که انتظار داشت در سال ۱۹۹، ۱۲ هزار میلیارد تومان سهم در بازار سرمایه فروخته شود اما در نهایت ۳۵ هزار میلیارد تومان سهام فروخته شد. ۱۷ هزار میلیارد تومان هم که مالیات بود. با توجه به این آمار باید از بازار سرمایه که به اصطلاح سپر تورمی شده است، تشکر کرد. درواقع ۵۰ هزار میلیارد تومان از دل بازار سرمایه ای که ظرفیت نداشت بیرون کشیده شد که سپر بلای اقتصادی در سال ۱۳۹۹ شود تا چاپ پول صورت نگیرد.
مردم از بازار سرمایه آسیب دیدند
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به حضور گسترده مردم در بازار سرمایه در سال گذشته گفت: سران قوا اخیرا وارد عمل شده اند زیرا بسیاری از مردم عادی زخم خوردند و بدون توجه به صحبت کارشناسان که تاکید می‌کردند که بی محابا سرمایه های خود را وارد بازار نکنند با اعتماد به افراد تصمیم گیر و سیاست مدار، زندگی خود را به بورس سپردند. به گفته مراجع رسمی نزدیک به هفت میلیون کد سهام داری جدید وارد بازار شده است که مردم عادی هستند که اسیب دیدند. نزدیک به ۴.۵ میلیون نفر با دارایی زیر ۱۰ میلیون تومان در بازار سرمایه حضور دارند که قطعا آسیب دیده هستند.
شریعتی ادامه داد: سران قوا هم به همین دلیل تشکیل جلسه دادند. مصوباتی که ماحصل مشورت با اهالی بازار بود انجام شد. اما اینکه این مصوبات چه زمانی رنگ و بوی واقعیت پیدا کند را نمی‌دانیم. شاید بتواند در کوتاه مدت اثر تعادل بخشی روی بازار بگذارد و باید تلاش شود مومنتوم منفی از بین برود.
انتشار اوراق تبعی و سیگنال مثبت به بازار
وی در ادامه با اشاره به انتشار اوراق تبعی، اظهار کرد: صندوق توسعه بازار برای صندوق های درامد ثابت اوراق تبعی منتشر می‌کند. میزان آن حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان است و استارت آن از روز امروز می‌خورد. انتخاب سهم ها بسیار عاقلانه است. زیرا تقریبا بیش از ۶۰ درصد فعالین بازار سرمایه یک عدد از این سهم ها را در پرتفوی خود دارند و این اتفاق باعث میشود این دید به اهالی بازار داده شود که نکاه صندوق توسعه و تثبیت بازار سرمایه که فعالیت پرریسکی ندارد این است که بسیاری از این سهم ها تا سررسید ها که اکثرا اواسط سال ۱۴۰۱ هستند بازدهی حداقل ۴۰ درصدی در پی دارد.
رنگ و بوی بازار بهتر خواهد شد
این کارشناس بازار سرمایه درمورد تاثیر توافقات سیاسی بر بازار سرمایه نیز توضیح داد: با توافقات سیاسی شرایط ارزاوری شرکت ها بهتر و نیاز به تخفیفات کمتر میشود. شرکت ها در زمان تحریم مجبور بودند محصولات خود را زیر قیمت جهانی صادر کنند اما با به نتیجه رسیده توافقات سیاسی قدرت چانه زنی شرکت های ایرانی بالاتر می‌رود.
شریعتی تاکید کرد: به طور کلی با روشن تر شدن شرایط سیاسی و انتخابات و حمایت صندوق توسعه بازار و انتشار اوراق تبعی، بازار در بازه زمانی نیمه دوم اردیبهشت و خردادماه رنگ و بوی بهتری نسبت به یک ماه و نیم ابتدای سال به خود خواهد گرفت.
دیدگاه شما