تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟

نگاهی به تفاوت بازار بورس و فرابورس

فرابورس

فرابورس دومین بازار سرمایه ایران ( به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) ) در ابتدای آبان‌ماه سال ۱۳۸۷ با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت .

در تعریف جهانی فرابورس می توان گفت که سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند به صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند.

فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.

وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کاهش یابد.

قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

مهم‌ترین وظیفه فرابورس، سازمان‌دهی آن بخش از شرکت‌های متمایل به حضور در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. سطح نظارت در فرابورس، کمتر از بورس است و از نظر گزارش‌گیری، در طول یک سال مالی، شرکت‌های بورس ملزم به انتشار تعداد بیشتری گزارش هستند و به همین دلیل شفافیت بیشتری دارند.

همین امر سبب می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری در فرابورس بیشتر از بورس باشد.

انواع بازارها در فرابورس ایران

معاملات در فرابورس بسته به نوع معاملات در بازار اول ، دوم ، سوم و چهارم انجام می شوند که در ادامه به شرح کامل این بازار ها می پردازیم.

بازار اول فرابورس

در بازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس ۵ درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است . در این بازار سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد.

واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان که نزد سازمان بورس ثبت شده اند به شرطی امکان معامله را دارند، که حداقل سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله۵۰ میلیارد ریال و حداقل سرمایه صندوق‌های زمین ومسکن ۲۰۰ میلیارد ریال و با نام باشند.

بازار دوم فرابورس

در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .

در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال ومشمول مادۀ ۱۴۱ لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نباشد.

بازار سوم فرابورس (بازار عرضه)

بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.

در بازار عرضه فرا بورس بلوکهای سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و …) ،حق‌تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام،سهام ناشی از افزایش سرمایۀ شرکت‌های سهامی عام، پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت،پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها، املاک و مستغلات ،امتیازبهره برداری وحق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکتهای سهامی خاص می تواند مورد معامله قرار بگیرد.

بازار چهارم فرابورس ( اوراق مشارکت)

انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.

امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام از جمله اوراق بهادار قابل معامله در بازار اوراق مشارکت محسوب می شوندکه درکنار اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک وگواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری عام وخاص در بازار چهارم امکان معامله را دارند.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

سهولت پذیرش

پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

تأمین مالی

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تأمین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تأمین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

معافیت مالیاتی

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

وثیقه‌گذاری سهام

سهام‌داران شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی

شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تأمین کنند.

امکان خروج از فرابورس

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان‌پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

نبود حجم مبنا

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو‌به‌رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

در نظر داشته باشید که سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می‌توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری‌های رسمی دریافت کنید.

تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس

تقسیم‌بندی بازار

بازار بورس به‌طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد.

ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش عمل نکند از بازار اخراج می‌شود. بازار فرابورس ایران دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه است. بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم‌بندی و تعداد این دو بازار است.

فرایند پذیرش در بازار بورس و فرابورس

شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط ساده‌تر تشکیل شده تا شرکت‌های کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

در جدول زیر می‌توانید تفاوت بورس و فرابورس را در خصوص شرایط پذیرش به خوبی مشاهده کنید:

تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟

شرایط پذیرش	بازار بورس			بازار فرابورس
	تابلو اصلی بازار اول	تابلو فرعی بازار اول	بازار دوم	بازار اول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت	۱۰۰ میلیارد تومان	۵۰ میلیارد تومان	۲۰ میلیارد تومان	یک میلیارد تومان	۱۰۰ میلیون تومان
حداقل سهام شناور	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد	۱۰ درصد	پنج درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	هزار نفر	۷۵۰ نفر	۲۵۰ نفر	۲۰۰ نفر	–
حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوط	سه سال	سه سال	دو سال	حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری با ارائه خدمات گذشته باشد	حداقل یک سال از تأسیس آن گذشته باشد
زیان انباشته	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها	۳۰	۲۰	۱۵	۱۵	–
سودآوری	سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	–

آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟

خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

دریافت کد فرابورس برای شرکت ها (شخص حقوقی) چه مدارکی لازم دارد؟

شرکت‌هایی که تمایل به دریافت کد معاملات بورس اوراق بهادار ( برای انجام معامله در بازار بورس یا فرابورس) دارند، می‌توانند به ترتیب زیر عمل نمایند:

1. تصویر روزنامه رسمی آگهی تآسیس
2. تصویر روزنامه رسمی – آگهی کلیه تغییرات.
3. تصویر اساسنامه.
4. کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیآت مدیره.
5. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی و تعهد نامه.
6. تکمیل فرم توافقنامه معاملات اینترنتی.
7. دریافت و تکمیل فرم قرارداد معاملات برخط و پاسخ به سوالات آزمون معاملات برخط.
8. ارائه نامه درخواست دریافت کد معاملاتی خطاب به کارگزاری آگاه در سربرگ شرکت.
9. معرفی نماینده شرکت.

دریافت کد معاملاتی بورس، برای انجام معاملاتی اوراقی همانند اخزا و سخا ضروری است.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

کسی که وارد بورس می‌شود بعید است که سروکارش به عبارت‌هایی مثل «بورس» و «فرابورس» نیفتد. به یاد دارم چند سال پیش وقتی من هم تازه با ۲۰۰ هزار تومان وارد این بازار شده بودم، همیشه یک نقطه ابهام برایم وجود داشت.

زیرا با همان کد بورسی و همان کارگزاری وقتی می‌خواستید سهامی بخرید، جلو برخی از سهم‌ها «سهام بورس» و جلو نماد برخی دیگر «سهام فرابورس» می‌نوشت؛ اما برای من که بیشتر عرضه اولیه می‌خریدم و گاهی هم به سراغ سهم‌های دیگر می‌رفتم، فرقی احساس نمی‌کردم. همه‌چیز همان بود. نمی‌دانستم حجم‌مبنا چیست.

تنها چیزی که در مورد تفاوت بورس و فرابورس شنیده بودم این بود که سهم‌های فرابورسی ریسک بیشتری دارند. هرچند باز هم برایم فرقی نمی‌کرد؛ زیرا من که فقط عرضه اولیه می‌خریدم.

اما حالا که بیشتر در این مورد می‌دانم، بگذارید در این مقاله به این بپردازیم که تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

پیش از آنکه بخواهیم تفاوت این دو را توضیح دهیم، بگذارید به این سوال پاسخ دهیم. اینکه دقیقا بورس یعنی چه؟

بورس (Bourse) یک کلمه فرانسوی است و دقیقا به معنای بازار خریدوفروش اوراق بهادار و یا همان سهام است.

معادل انگلیسی این کلمه همان Stock Exchange است؛ اما در فرانسه و بیشتر کشورهای اروپایی همین کلمه بورس با همین مفهوم استفاده می‌شود.

در بورس ایران چیزهای مختلفی می‌توانند معامله می‌شود. کالاهای فیزیکی مثل گندم، طلا، زعفران یا دارایی‌های غیرفیزیکی و اعتباری مثل اوراق مشارکت و سهام شرکت‌ها.

بورس کالا در ایران محل مبادله کالاهای فیزیکی و ابزارهای مشتقه و مالی است.

کالاهای فیزیکی در بورس کالا عبارتند از:

محصولات صنعتی و معدنی مثل فولاد، مس، آلومینیوم، سنگ آهن، روی و کنسانتره

محصولات کشاورزی مثل جو، ذرت، گندم، شکر، روغن خام، کنجاله‌ها و مرغ منجمد

محصولات پتروشیمی مثل فرآورده‌های شیمیایی، پلیمر، گازها و خوراک‌ها

فراورده‌های نفتی مثل روغن، قیر، وکیوم باتوم، گوگرد، لوب‌کات، سلاپس واکس و عایق رطوبتی

یک بازار فرعی هم وجود دارد که در آن انواع محصولات تک‌محموله‌ای از قبیل فولاد، ضایعات، پلیمر، شیمیایی، روی، معدنی، سولفات، آهک، صنعتی، خوراک و مس معامله می‌شوند.

ابزارهای مشتقه در بورس کالا نیز شامل این موارد هستند:

قراردادهای آتی برای سکه طلا، زعفران و زیره سبز

قراردادهای اختیار معامله برای سکه طلا، زعفران و سهام

و در نهایت در بازار مالی بورس کالا این قراردادهای قابل معامله هستند:

سلف موازی استاندارد برای سیمان، فولاد، پلی‌اتیلن، سنگ‌آهن، کنسانتره سنگ‌آهن، مرغ منجمد، گندم، اوره و پی وی سی

گواهی سپرده کالایی برای سکه طلا، زعفران، ذرت، جو، پسته و زیره سبز

صندوق سرمایه‌گذاری سکه طلا

بورس ارزهای خارجی

در کشورهای خارجی بورس ارزهای خارجی یا همان فارکس (Forex) نیز وجود دارد که در آن می‌توان به دادوستد ارزهای خارجی پرداخت.

بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار تهران (Tehran Stock Exchange)، بازاری است که در آن شما می‌توانید به معامله سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در این بازار بپردازید.

بورس اوراق بهادار تهران در قالب یک شرکت بنیادگذاری شده است و سهامی عام است؛ یعنی شما می‌توانید خود سهام بورس را با نماد «بورس» معامله کنید.

شرکت‌هایی که وارد این بازار می‌شوند بخشی از سهم‌های خود را برای فروش در این بازار عرضه می‌کنند؛ یعنی مالکیت درصدی از شرکت را در این بازار می‌فروشند و در عوض پول دریافت می‌کنند.

مثلا شرکتی ممکن است ۲۰ میلیارد سهم داشته باشد. این شرکت با فروختن ۲۰ درصد از سهام خود یعنی ۴ میلیارد سهم، مالکیت ۲۰ درصد از شرکت را به دست سهام‌داران خرد که شاید چند میلیون‌ نفر نیز باشند، واگذار می‌کند.

این شرکت در ازای فروختن این بخش از مالکیت خود، پول نقد نصیبش می‌شود. شرکت می‌تواند با این پول به توسعه خود بپردازد و مثلا خط تولید جدید یا شعبه جدید راه‌اندازی کند.

به این ۲۰ درصد از سهام شرکت که به عموم افراد فروخته می‌شود و قابل معامله است، سهام شناور آزاد می‌گویند.

شرایط حضور در بورس

شرکت‌هایی که در بورس حاضر هستند باید شفافیت داشته باشند و گزارش‌های مالی و فعالیت‌های خود را به اطلاع عموم سهام‌داران برسانند. همچنین اگر شرکتی بخواهد در بورس حاضر شود و سهامش در این بازار معامله شود باید حداقل ۲۰ میلیارد تومان سرمایه ثبت‌شده داشته باشد.

در خود بازار بورس سهام شرکت‌ها بسته به شرایط خاصی مثل همین حداقل سرمایه ثبتی در سه بازار می‌تواند معامله شوند.

در «تابلوی اصلی بازار اول» بورس تنها شرکت‌هایی می‌توانند حاضر باشند که حداقل سرمایه ثبتی آن‌ها ۱۰۰ میلیارد تومان است.

شرکتی‌های حاضر در «تابلوی فرعی بازار اول» بورس باید حداقل ۵۰ میلیارد تومان سرمایه ثبتی داشته باشند.

در نهایت سهام شرکت‌هایی که سرمایه ثبتی آن‌ها حداقل ۲۰ میلیارد تومان است، در «بازار دوم» بورس معامله می‌شود؛ اما این همه شرایط نیست.

به‌صورت کلی برای اینکه سهام یک شرکت در هر یک از این سه بازار زیرمجموعه بورس معامله شود، آن شرکت باید این شرایط را داشته باشد:

شرایط پذیرش	تابلوی اصلی بازار اول	تابلوی فرعی بازار اول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت‌شده شرکت	۱۰۰ میلیارد تومان	۵۰ میلیارد تومان	۲۰ میلیارد تومان
حداقل سهام شناور	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	1000 نفر	750 نفر	250 نفر
حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه	سه سال	سه سال	دو سال
زیان انباشته	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها	30	20	15
سودآوری	سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد

این‌ها حداقل شرایطی هستند که شرکت‌ها برای اینکه بتوانند بخشی از سهام خود را در بازار بورس عرضه کنند باید داشته باشند. سهام شرکت‌های حاضر در بورس می‌تواند درصورتی‌که شرایط شرکت عوض شود، بین این تابلوها جابه‌جا گردد.

مثلاً ممکن است یک شرکت با انتشار سهم‌های جدید هم میزان شناوری خود را از ۱۷ درصد به ۲۱ درصد و هم سرمایه خود را از ۸۰ میلیارد به ۱۱۰ میلیارد برساند. اگر بقیه شرایط مناسب باشد، حالا سهام این شرکت از تابلوی فرعی بازار اول به تابلوی اصلی بازار اول منتقل می‌شود.

این شرایط از یک‌سو تضمین می‌کند تنها شرکت‌هایی وارد بورس شوند که اولا بزرگ هستند و همچنین وضعیت مالی بسیار خوبی دارند.

اما در این حالت شرکت‌های کوچک نمی‌توانند وارد بازار بورس شوند و منابع مالی موردنیاز خود را تامین کنند و از دیگر مزایای آن بهره ببرند.

بازار فرابورس ایران

اینجاست که بازار فرابورس مطرح می‌شود. بازار فرابورس ایران (Iran Fara Bourse Co) یا IFB دقیقا مشابه بازار بورس اوراق بهادار تهران است. فقط شرایط پذیرش شرکت‌ها در آن راحت‌تر است. شرکت فرابورس نیز یک شرکت سهامی عام است که دوباره سهام عام با نماد «فرابورس» قابل معامله است.

شرکت‌ها برای اینکه بتوانند بخشی از سهام خود را برای معامله عرضه کنند لازم نیست شرایط سخت بالا را داشته باشند. این شرکت‌ها اگر شرایط زیر را داشته باشند می‌توانند سهام خود را جهت معامله در فرابورس عرضه کنند:

شرایط پذیرش	بازار اول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت‌شده شرکت	یک میلیارد تومان	100 میلیون تومان
حداقل سهام شناور	10 درصد	5 درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	200 نفر	—
حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه	حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری با ارائه خدمات گذشته باشد	حداقل یک سال از تاسیس آن گذشته باشد
زیان انباشته	نداشته باشد	برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها	۱۵	—
سودآوری	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	—

وقتی شرکتی می‌خواهد برای اولین بار وارد بورس شود، بسته به اینکه کدام‌یک از این شرایط را داراست در یکی از دو بازار بورس یا فرابورس پذیرفته‌شده و دوباره با توجه به وضعیت آن، سهامش در هر یک از تابلوهای این دو بازار معامله خواهد شد.

جابه‌جایی بین بورس و فرابورس

فرض کنید سهام شرکتی در حال حاضر در یکی از تابلوهای بازار بورس معامله می‌شود. اگر در این زمان وضعیت شرکت بدتر شود، سهامش ابتدا به تابلوهای پایین‌تر منتقل می‌شود. اگر در زمان معامله سهام شرکت در بازار دوم بورس دوباره وضعیت شرکت بدتر شود، سهام این شرکت به بازار فرابورس منتقل می‌شود.

حالت برعکس هم این است که ممکن است سهام شرکتی در بازار فرابورس در حال معامله باشد؛ اما در این میان اوضاع شرکت بهتر شود. در این صورت نیز سهام شرکت پس از جابه‌جایی رو به بالا در خود بازار فرابورس، به بازار بورس منتقل خواهد شد.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

تفاوت بورس و فرابورس چیست ؟ همه ما نام بورس را شنیده ایم. بورس جایی است که در آن سهام و دیگر اوراق بهادار و حتی کالا معامله می شوند و از طریق بورس سرمایه ها به سمت شرکت ها وموسسات جذب می شوند. اما فرابورس چیست؟ شنیدن این واژه ها ممکن است ما را کمی گیج کند اما ما می خواهیم شما را با فرابورس و بورس و تفاوت های این دو آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید.

همه ما بورس را به سهام می شناسیم اما باید بدانید که بورس فقط مختص به سهام نیست. این روزها عده زیادی از مردم در حال آمدن به بورس هستند چون شنیده اند که می توانند در آن سود بسیار خوبی بدست آورند و سود آن از بانک بسیار بیشتر است (البته ضرر آن هم مسلما بیشتر است). بورس و فرابورس بازارهایی مالی است که در آنها معاملات هنگفتی صورت می پذیرد و می تواند برای افراد باحوصله و باهوش فرصت بسیار خوبی باشد. برای فهمیدن بهتر مطالب بیایید ابتدا بورس و فرابورس را تعریف کنیم و سپس به توضیح تفاوت های این دو بپردازیم.

بازار بورس

در بورس، چیزهای مختلفی شامل کالاهای واقعی و دارایی های مالی مورد معامله قرار می گیرند. به بورسی که در آن دارایی های مالی( مانند سهام و اوراق قرضه) خرید و فروش می شود، بورس اوراق بهادار می گویند و به بورسی که در آن کالای واقعی خرید و فروش شود بورس کالا گفته می شود.

در ایران عموما بورس را به عنوان جایی می شناسند که در آن سهام شرکت ها و موسسات خرید و فروش می شوند. در بورس شرکت ها تحت قوانین مشخص و شفافی فعالیت می کنند و افراد سهامدار نیز طبق آن قوانین به خرید و فروش سهام می پردازند.

شرکت ها سهام خود را به بورس عرضه می کنند تا از طریق جذب سرمایه بتوانند به اهداف تجاری خود دست یابند. بورس می تواند به رشد اقتصادی شرکت ها کمک شایانی کند.

بازار فرابورس

شاید با خود بگویید که حتما این بازار با بورس تفاوت هایی اساسی دارد اما اصلا این گونه نیست. بازار فرابورس مشابه خود بورس است اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده تر از بورس است. شرکت هایی که نیاز دارند فوری وارد چرخه جذب سرمایه شوند وارد بازار فرابورس شوند چون شرایط پذیرش آن راحت تر است. ورود به فرابورس نیازمند الزامات کمتری است و موسسات و بنگاه های اقتصادی می توانند در کمترین زمان وارد شده و به فروش سهام خود و جذب سرمایه بپردازند.

به عبارتی ساده تر، فرابورس بازاری مشابه بورس است که شرایط ورود به آن برای شرکت ها راحت تر است. به طور کلی فرابورس دارای پنج بازار است : بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.

در ایران فرابورس شامل بازارهای اول، دوم و پایه می باشد. بازار اول سخت گیرتر از دوم و بازار دوم سخت گیر از بازار پایه است. به عبارتی دیگر اگر شرکتی نتوانست در بازار اول فرابورس پذیرش شود، می تواند به بازار دوم بورس برود و اگر در آنجا نتوانست شرایط لازم را برای ورود کسب کند می تواند از طریق بازار پایه اقدام به خرید و فروش سهام کنید.

اکثر شرکت های سهامی می توانند وارد یکی از این بازارها شوند چون شرایط ورود به آنها بسیار راحت تر و منعطف تر است. پس حالا که مفهوم بازار فرابورس را درک کردید دیگر از نام آن نترسید چون فرابورس تفاوت چندان زیادی با خود بورس ندارد.

تفاوت های بورس و فرابورس

حال که با مفهوم تفاوت های بورس و فرابورس آشنا شدیم بیایید به تفاوت های این دو بپردازیم.

بازار بورس دارای دو بازار اول و دوم است. اگر یک شرکت در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل می شود. این موضوع دقیقا مانند لیگ اول و دوم فوتبال است که اگر تیمی در لیگ دسته یک خوب عمل نکند باید به لیگ دسته دو برود. همین موضوع برای بورس هم صادق است. اگر شرکتی هم در بازار دوم خوب عمل کند می تواند به بازار اول منتقل شود. البته باید توجه داشته باشید اگر یک شرکت در بازار دوم بورس هم عملکرد خوبی نداشته باشد از بازار اخراج خواهد شد چون در حال ضربه زدن به بورس تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ است.

بازار فرابورس اما همانطور که پیش تر گفته شد دارای 5 بازار اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است. پذیرش شرکت های سهامی عام در بازار اول و دوم و دیگر اوراق بهادار نیز در بقیه بازارها صورت می گیرد.

نحوه پذیرش

بازار فرابورس تشکیل شده است تا شرکت های کوچک تر و ضعیف تر هم بتوانند سهام خود را برای جذب سرمایه عرضه کنند برای همین پذیرش در آن راحت تر و ساده تر می باشد.

برای مثال برای پذیرش در فرابورس حداقل یک سال باید از تاسیس شرکت گذشته باشد اما در بورس این عدد دو سال است. یعنی یک شرکتی که تازه تاسیس شده است تنها باید یک سال برای ورود به فرابورس صبر کند اما برای ورود به فرابورس باید دوسال صبر کند. همین موضوع خیلی اوقات فرابورس را به گزینه ای بهتر تبدیل می کند.

یکی دیگر از تفاوت تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ های بین بورس و فرابورس در زیان انباشته است. اگر شرکتی دارای زیان انباشته باشد به هیچ عنوان نمی تواند در بورس پذیرش شود (چه در بازار اول و چه در بازار دوم) اما همان شرکت می تواند در بازار فرابورس وارد شود به شرط آن که برنامه اجرایی مناسبی را برای خروج از زیان ارائه کند.

از دیگر تفاوت های بین فرابورس و بورس تفاوت در میزان سهام شناور است. در بورس می توان با حداقل 10 درصد سهام شناور( درصد سهام افراد حقیقی) وارد بازار دوم بورس شد اما برای ورود به بازار دوم فرابورس تنها به 5 درصد سهام شناور است. این برای شرکت های کوچک تر که افراد حقیقی چندانی سهام دار آن نیستند بسیار مناسب است و فرابورس را به گزینه ای بهتر برای آنها تبدیل می کند.

حداقل میزان سرمایه

جالبترین قسمت تفاوت بین بورس و فرابورس در حداقل میزان سرمایه ثبت شده توسط شرکت برای فعالیت است. برای ورود به بازار دوم بورس یک شرکت حداقل باید 20 میلیارد تومان سرمایه داشته باشد اما برای ورود به بازار دوم فرابورس تنها کافی است که 100 میلیون تومان سرمایه داشته باشد. به عبارتی شرکت های با سرمایه بسیار اندک هم می توانند وارد فرابورس شوند و به عرضه سهام خود بپردازند.

اگر در بورس باید یک شرکت در بازار اول آن حداقل هزار نفر و در بازار دوم آن 250 نفر سهامدار وجود داشته باشد برای بازار فرابورس در بازار اول آن حداقل 200 نفر و بازار دوم عدد مشخصی وجود ندارد(هر تعداد سهامدار می توانند باشند).

برای حضور در بازار اول بورس یک شرکت باید سه دوره پیش از اقدام به پذیرش باید سودآور بوده باشد اما برای حضور در بازار اول بورس تنها یک دوره سودآوری پیش از پذیرش کافی است.

همه تفاوت هایی که در بالا بیان شد باعث می شود تا بازار فرابورس بازاری جذاب و عالی برای بسیاری از شرکت ها باشد. اما باید توجه داشت که درست است ورود به فرابورس خیلی راحت تر است اما باید دانست ریسک معامله در آن هم بالاتر است و هم چنین شفافیت معاملات در فرابورس کمتر است.

مزایای فرابورس

ورود و پذیرش آسان

برای ورود در فرابورس شما نیاز به حداقل سرمایه، حداقل سوددهی و دیگر موارد را دارید. حتی اگر شرکتی زیان ده باشد اما بتواند سوددهی خود را کم و کمتر کند می تواند وارد بازار فرابورس شود. شرایطی که فرابورس برای شرکت ها و موسسات فراهم کرده است باعث شده تا بسیار مورد توجه قرار گیرد و اکنون شرکت های مطرح بسیاری در آن فعالیت داشته باشند.

جذب سرمایه

مانند بورس، فرابورس هم به خوبی می تواند در جذب سرمایه برای شرکت ها فعالیت داشته باشد. شرکت ها با عرضه سهام و فروش آنها به مالکان حقیقی و حقوقی می توانند به سرمایه لازم برای تامین اهداف تجاری خود دست یابند. خوبی فرابورس اسن است که شرکت های کوچکتر هم می توانند این جذب سرمایه را انجام دهند چون به راحتی می توانند در فرابورس پذیرش شوند و شروع به کار کنند.

معافیت مالیاتی

شرکت هایی که در بازار فرابورس پذیرفته شده اند دارای مزیت های مالیاتی بسیار خوبی هستند. شرکت هایی که در فرابورس، سهام خود را عرضه می کنند(به غیر از شرکت های پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خود را دارا هستند.

وثیقه گذاری سهام

شرکت هایی که در بازار فرابورس پذیرش شده اند، می توانند از طریق وثیقه گذاشتن سهام خود برای گرفتن تسهیلات مالی اقدام کنند. این کار برای شرکت های با سرمایه های پایین تر بسیار خوب و مفید است. بانک ها سهام شرکت های فرابورس را به عنوان یک دارایی مطمئن جهت وثیقه گذاری قبول می کنند.

امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی

شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند با ارائه کردن مدارک و اسناد لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار، منابع مالی طرح‌های موردنظر خود را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تامین کنند.

امکان خارج شدن از بازار فرابورس

اگر شرکت یا موسسه ای تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس بیرون بیاید، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن روند مشخصی این کار به آسانی میسر خواهد بود. در ضمن، شرکت های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر از بورس به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

نبود حجم مبنا

سهامی که در بازارهای فرابورس ایران معامله و خرید و فروش می شوند به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و میزان نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستندو عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد و به اصطلاح قفل نمی شود.

تنوع در بازار فرابورس

مزایا و راحتی پذیرش شرکت ها در فرابورس باعث شده است تا شرکت های متنوعی در بورس حضور داشته باشند و به همین دلیل سهامداران می توانند در سبد سهام خود انواع سهام ها را داشته باشند و به این ترتیب، احتمال ضرر و کاهش سرمایه آنها کمتر می شود.

سرمایه گذاری در بورس و فرابورس

همانطور که در ابتدا گفته شد این روزها بورس حسابی مورد توجه قرار گرفته است. اما سرمایه گذاری در بورس و فرابورس کار مناسبی است؟ در این بخش پایانی می خواهیم به طور خلاصه درباره مزایای سرمایه گذاری در بورس و فرابورس صحبت کنیم.

بیشتر سرمایه نقدی مردم اکنون تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ در بانک های می باشد و تنها بخش کوچکی از آن در بورس است. در حالی که در کشورهای دیگر این درصد بسیار بیشتر است و سهم سرمایه بورس و فرابورس بالاتر است. سرمایه گذاری در بورس اکنون دیگر به یکی از علاقه مندی های خیلی از مردم تبدیل شده است و همین موضوع باعث می شود تا آینده بورس و فرابورس آینده پررونقی باشد.

از سوی دیگر به خاطر تحریم ها قیمت نفت کاهش پیدا کرده و درآمد ارزی کشور نیز پایین آمده است. در چنین شرایطی بانک مرکزی مجبور به چاپ پول برای چرخاندن چرخ اقتصاد است و همین مسئله تورم را در پی دارد که شما در حال مشاهده کردن آن هستید. با بالا رفتن تورم قیمت سهام در بورس و فرابورس رشد خواهند کرد و شاخص بورس نیز افزایش خواهد داشت.

جلوگیری از تورم

دولت برای کنترل ارز و جلوگیری از تورم ناچار است از بورس حمایت کند و همین طور که می بینید در حال انجام این کار نیز می باشد. این روزها تلاش دارد تا سرمایه مردم را به سمت بورس بکشاند چون توجه به بورس و افزایش رونق آن باعث شکوفایی اقتصادی و رونق شرکت های تولیدی و موسسات تجاری می شود. از آنجایی که بسیاری از شرکت های خود دولت هم در بورس یا فرابورس هستند دولت مجبور است تا این بازار را پررونق نگه دارد و ارزش سهام را بالاتر ببرد.

با این کار هم به رونق شرکت ها کمک خواهد کرد و هم کسری بودجه خود را جبران می کند. بورس و فرابورس امسال رشد بسیار خوبی خواهند داشت و بنابراین افراد باهوش و خواهان سود مالی نباید این فرصت را از دست بدهند. یادتان باشد که برای موفقیت در بورس و فرابورس، داشتن اطلاعات کافی و قدرت تحلیل و صبر از ضروریات است.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

بازارهای مالی تشکیلات پیچیده ‌ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت گذاری بازار ایفا می‌کنند. به طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت می‌گیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق ‌قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته می‌شود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می‌دهند.

به بیان ساده، بورس محلی است که در آن بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان یا خریداران و فروشندگان، معامله‌ای صورت می‌گیرد. برای روشن شدن این موضوع ابتدا به تفکیک به هر ۲ بازار می پردازیم و سپس تفاوت بورس و فرابورس را خواهیم گفت.

بورس چیست؟

اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر بیان کنیم؛ بورس بازاری برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار است. البته باید در نظر داشت که در بازار سرمایه دو بخش اصلی وجود دارد بازار سهام و بازار بدهی.

با توجه به آنکه سابقه بورس سهام در کشورمان بسیار بیشتر از بازار بدهی است، عموما در پاسخ به سوال بورس چیست ، ذهن‌ها به سمت بازار سهام معطوف می‌شود.

بازار سهام چیست؟

بازار سهام که عموم مردم آن را معادل بورس می‌دانند محلی است که شرکت‌های مختلف سهام خود را در آن عرضه می‌کنند. همان‌طور که گفته شد، این سهام پس از عرضه اولیه، در بازار ثانویه توسط معامله‌گران بورس معامله می‌شود.

به بیان دیگر، هر شرکتی بر اساس نحوه عملکرد و دارایی‌های خود دارای ارزش متفاوتی است و بر این مبنا ارزش‌گذاری می‌شود. سرمایه‌گذاران نیز بر اساس این ارزشگذاری اقدام به خرید و فروش سهام شرکت‌ها در بورس می‌کنند.

بازار بدهی چیست؟

بازار بدهی بخشی است که در آن اوراق قرضه مورد معامله قرار می‌گیرند. در واقع این بازار به نوعی مکمل بانک برای تامین مالی است. در این بازار نیازمندان به تامین مالی، شامل شرکت‌های بخش خصوصی، شهرداری‌ها و دولت اقدام به عرضه اوراق می‌کنند.

این اوراق عموما دارای سود مشخصی بوده و نسبت به سهام ریسک پایین‌تری دارند. پشتوانه اوراق منتشرشده می‌تواند متفاوت باشد و بر مبنای آن سرمایه‌گذاران مختلف اقدام به خرید اوراق مزبور می‌کنند.

شرکت‌ها یا دولت با فروش اوراق و پرداخت سود به ازای آنها تامین مالی می‌کند؛ بر خلاف بانک‌ها، به جای آنکه ناشر اوراق تامین مالی را از یک منبع (بانک) انجام دهد این عمل با جمع‌آوری سرمایه جمع کثیری از افراد (خریداران اوراق) انجام می‌شود.

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.

از مهم‌ترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند.

علاوه بر این‌که انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند، ورود به آن نیز نیازمند شرایط و الزامات کمتری است.

سازوکارهایی ساده‌تر و تنوع در شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌مند شوند.

فرابورس دارای پنج بازار است با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.

بــازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

در بازار اول، شرکت‌های سهامی عام که طبق دستورالعمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شده باشند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند بـود.

در بازار دوم، همانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف‌تر از بازار اول است. بازار تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ پایه فرابورس نیز، به‌منظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت‌های سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشده‌اند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکت‌های سهامی می‌توانند حضور داشته باشند.

در هر دو بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاری‌هایی انجام می‌شود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار هستند. این کارگزارها درواقع واسط میان خریدار و فروشنده هستند.

8 تفاوت بین بورس و فرابورس

1. اولین تفاوت بورس و فرابورس این است که بازار فرابورس مكان فيزيكی خاصی ندارد كه معامله گران مانند بورس گرد هم آيند.

2. از دیگر تفاوت های میان بورس و فرابورس این است که قوانين وضع شده در فرابورس انعطاف پذیر و معمولاً ناشی از توافق طرفين مي باشد ولی در بورس استانداردها و قوانین خاصی وجود دارد.

3. سومین تفاوت بورس و فرابورس این است که حد نوسان مجاز روزانه بازار فرابورس یک درصد بیشتر از بورس تهران است. یعنی حد نوسان روزانه مجاز برای شرکت‌های بازار بورس، 4 درصد و برای شرکت‌های بازار فرابورس 5 درصد است.

4. چهارمین تفاوت بورس و فرابورس در این است که در بازارهاي فرابورسی با توجه به اينكه شرايط معاملات با نظر طرفين تعيين مي گردد مزايايي از قبيل كاهش ريسک و شفافيت قيمت ها وجود ندارد.

5. و تفاوت دیگر بورس و فرابورس این است که ساعات كار فرابورس نسبت به بورس از انعطاف پذيری بيشتری برخوردار است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات 24 ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب شده.

6. ششمین فرق میان بورس و فرابورس این است که فرابورس دارای پنج بازار : اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی و پایه است. ولی بورس دارای دو بازار: اول و دوم است.

7. یکی از تفاوت های بازار بوری در مقابل بازار فرابورس، شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک آن می باشد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.

8. و آخرین تفاوت بین بورس و فرابورس این است که تفاوت در فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس وجود دارد.

در واقع ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور می‌باشد. شرکت‌هایی که سهامشان در بازار‌های مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند. بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از جمله اهداف شرکت‌ها محسوب می‌شود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده‌ای از شرکت‌های سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکت‌ها از مزایای بازار سرمایه محروم بوده‌اند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است. در نتیجه فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می‌باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند. فرق بورس و فرابورس به زبان ساده در واقع این است که رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس:

پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

سهامداران شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

• امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:

شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تامین کنند.

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

در نظر داشته باشید که سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می‌توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری های رسمی دریافت کنید.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه موضوعات مرتبط با بازار سرمایه در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

نگاهی به تفاوت بازار بورس و فرابورس

نگاهی به تفاوت بازار بورس و فرابورس

همراهان عزیز در این مقاله قصد داریم نگاهی به تفاوت بازار بورس و فرابورس داشته باشیم ، هر کدام را توضیح و تفاوت بین آنها را بیان کنیم. در مقالات قبل توضیح دادیم که چرا بهتر است بورس را برای سرمایه گذاری انتخاب کنیم و همچنین کلیات بورس را هم خدمت شما عزیزان توضیح دادیم. در این مقاله سعی داریم نگاهی کلی به تفاوت بین بازار بورس و فرابورس داشته باشیم. ما را در این مقاله همراهی کنید.

بازار بورس

در بازار بورس، دارایی‌های مختلفی اعم از دارایـی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار می‌گیرند. به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا اصطلاحاً دارایی‌های کاغذی (اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت) خرید و فروش می‌شود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن دارایی‌های واقعی یا کالاهای فیزیکی مورد معامله قرار می‌گیرند، بورس کالا گفته می‌شود. نوع دیگری از بورس هم به نام بورس ارز وجود دارد که در آنجا، پول رایـج کشورها خرید و فروش می‌شوند (اما هنوز در کشور ما این بورس راه‌اندازی نشده است). بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با هر مقدار سرمایه‌ای وارد بورس شود و در سهم شرکت‌های موجود سرمایه‌گذاری کند.

بازار فرابورس

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد. از مهم‌ترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند. علاوه بر این‌که انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند، ورود به آن نیز نیازمند شرایط و الزامات کمتری است. سازوکارهایی ساده‌تر و تنوع در شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌مند شوند.

اما تا به ‌حال از خود پرسیده‌اید تفاوت بین بورس و فرابورس در چیست؟

یقیناً هدف عمده شرکت‌ها ورود به بازار سرمایه و کسب سود حاصل از این بازار است؛ اما واقعیت این است که برای همه شرکت‌های فعال در کشور امکان ورود به بازار سرمایه و بورس وجود ندارد. به همین دلیل است که بازار فرابورس مشابه بازار بورس و با همان ساختار قانونی ایجاد شده است و تنها تفاوت این دو بازار به چگونگی فرآیند پذیرش برمی‌گردد. البته لازم به ذکر است که بازار فرابورس نسبت به بازار بورس شرایط آسان‌تری برای پذیرش داشته و همچنین انواع مختلف اوراق بهادار در آن معامله می‌شود. بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند . در مقابل بازار بورس به‌طورکلی تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. به‌عبارتی‌دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد. کانال حساب و کتاب ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت‌بخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.

در نهایت در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؛ بورس یا فرابورس؟

شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.