تفاوت های بین کندل چکشی و Doji

الگوی شمعی ادامه دهنده نشان دهنده ادامه روند بازار هستند. برای مثال در شکل زیر که روند افزایشی نشان می دهد، مادامی که قیمت بسته شدن و یا سایه کندل ها بالاتر از یکدیگر قرار می گیرند روند صعودی ادامه پیدا خواهد کرد.

روانشناسی الگوهای شمعی در بورس و انواع آنها

در این مقاله ابتدا به بررسی کندل های ماروبوزو، فرفره و دوجی پرداخته می شود و از لحاظ روانشناسی، دلیل شکل گیری این الگوهای تک کندلی بررسی می شود. در پایان این مقاله نیز انواع الگوهای شمعی در بورس معرفی می شوند تا در مقاله های بعدی بتوان به صورت دقیق تر به بررسی هر الگو پرداخت. با ما همراه باشید.

در نمودارهای شمعی، برای هر کندل تنوع بسیار زیادی از لحاظ طول بدنه و همچنین طول سایه های پایینی و بالایی وجود دارد. باید توجه داشت که برای بررسی کندل ها، واژه های کوتاه، متوسط و بلند به صورت نسبی می باشند و همواره هر کندل با کندل های قبلی خود مقایسه می شود. در شکل 1، یک کندل صعودی همراه با بدنه اصلی، سایه های بالا و پایینی و اطلاعات مختلف قیمتی آورده شده است. در صورتی که قیمت آخرین معامله (قیمت بسته) بیشتر از قیمت اولین معامله (قیمت باز) باشد، کندل صعودی خواهد بود و معمولا در نرم افزارهای مختلف تحلیل تکنیکال، چنین کندلی با رنگ سفید یا سبز و یا حتی آبی نشان داده می شود. از طرفی اگر قیمت آخرین معامله کمتر از قیمت اولین معامله باشد، چنین کندلی نزولی خواهد بود و در نرم افزارهای مختلف تحلیل تکنیکال با رنگ مشکی یا قرمز نشان داده می شود. باید توجه داشت که در بازار سرمایه برخلاف بازارهای بین المللی، قیمت آخرین معامله با قیمت پایانی متفاوت می باشد.

شکل 1- اجزای یک کندل ژاپنی

اندازه بدنه اصلی و همچنین نحوه شکل گیری سایه های بالایی و پایینی هر کندل، از لحاظ روانشناسی و خرد جمعی اهالی بازار، دلایل متعددی دارد که در ادامه این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم.

بدنه های بلند در مقایسه با بدنه های کوتاه

به روزهایی که اختلاف بین قیمت اولین معامله و آخرین معامله زیاد باشد، روزهای بزرگ یا بلند گفته می شود و به کندل های دارای چنین بدنه های بلندی، کندل بلند گفته می شود. از طرفی به روزهایی که اختلاف بین قیمت اولین معامله و آخرین معامله کم باشد، روزهای کوچک یا کوتاه گفته می شود و به کندل های دارای چنین بدنه های کوتاهی، کندل کوتاه گفته می شود. بایستی توجه داشت که این نوع نامگذاری، به صورت ساده بر اساس طول بدنه صورت گرفته و در آن سایه های بالایی یا پایینی مد نظر قرار نمی گیرد.

شکل 2- کندل با بدنه کوتاه و بلند

به طور کلی، کندل های با بدنه بلند، نشان دهنده قدرت زیاد خریدارها یا فروشنده ها و همچنین شمع های با بدنه کوتاه، نشان دهنده تثبیت قیمت می باشند. اگر شمع های بلند، بدنه سفید داشته باشند، نشان دهنده این موضوع است که فشار زیادی برای خرید وجود دارد و در صورتی که در انتهای یک روند نزولی، در محدوده حمایتی معتبر، جنین کندلی را شاهد باشیم، می توانیم انتظار رشد قیمت را داشته باشیم. در صورتی که چنین کندلی در محدوده حمایتی معتبر شکل نگیرد، نمی توان برداشت خاصی از آن کرد و حتی ممکن است چند روز معاملاتی بعد، افت قیمت را هم شاهد باشیم.

از طرفی کندل های با بدنه مشکی بلند، حاکی از این موضوع است که فشار زیادی برای فروش وجود دارد و در صورتی که در انتهای یک روند صعودی، در محدوده مقاومتی معتبر، چنین کندلی را شاهد باشیم، می توانیم بعد از آن انتظار افت قیمت را داشته باشیم اما اگر چنین کندلی در محدوده مقاومتی معتبر، شکل نگیرد، نمی توان برداشت خاصی از آن کرد و حتی ممکن است با فاصله زمانی کمی از شکل گیری این کندل، شاهد رشد قیمت باشیم. در صورتی که در یک روند نزولی، شاهد بک کندل با بدنه مشکی بلند باشیم، می توان از آن اضطراب و ترس ناگهانی فعالان بازار را برداشت کرد.

1- کندل یا الگوی ماروبوزو (Marubozu)

الگوی ماروبوزو از الگوهای شمعی در بورس می باشد و به کندل هایی که دارای بدنه بلند می باشند و سایه های بالایی یا پایینی ندارند، گفته می شود. البته باید توجه داشت که گاهی اوقات الگوی ماروبوزو دارای سایه های کوتاهی در بالا یا پایین می باشد اما در صورتی که سایه های بالایی و پایینی وجود نداشته باشد، قدرت کندل بیشتر خواهد بود. کندل ماروبوزو با بدنه سفید (ماروبوزو سفید) زمانی شکل می گیرد که قیمت اولین معامله برابر با قیمت پایینی (Low) و قیمت آخرین معامله برابر با قیمت بالایی (High) باشد. از طرفی کندل ماروبوزو با بدنه مشکی زمانی شکل می گیرد که قیمت اولین معامله برابر با قیمت بالایی و قیمت آخرین معامله برابر با قیمت پایینی باشد. در شکل 3 انواع کندل های ماروبوز آورده شده است.

شکل 3- انواع کندل های ماروبوزو

سایه های بلند در مقایسه با سایه های کوتاه

کندل های با سایه های کوتاه، نشان می دهند که بیشتر معاملات در محدوده قیمت های اولین معامله و آخرین معامله صورت گرفته اند و شمع های دارای سایه های بلند، نشان دهنده این موضوع هستند که معاملات برای مدتی با قیمت های اولین معامله و آخرین معامله فاصله زیادی گرفته اند. در شکل 4، دو کندل با سایه های بلند بالایی و پایینی آورده شده است.

شکل 4- کندل های دارای سایه های بلند بالایی و پایینی

کندل های دارای سایه های بلند بالایی و کوتاه پایینی حاکی از این موضوع هستند که ابتدا خریداران بر فروشندگان غالب و موجب رشد قیمت شده اند اما در نهایت فروشندگان بر خریداران غالب شده و در پایان روز معاملاتی موجب افت قیمت و نزدیک شدن قیمت آخرین معامله به قیمت اولین معامله شده اند. از طرفی کندل های دارای سایه های بلند پایینی و کوتاه بالایی نشان دهنده این موضوع هستند که ابتدا فروشندگان بر خریداران غالب و افت قیمت را موجب شده اند اما در ادامه خریداران موفق به غلبه بر فروشندگان شده اند و در نهایت در پایان روز معاملاتی، با نزدیک شدن قیمت آخرین معامله به قیمت آغازین، سایه بلند پایینی شکل گرفته است.

2- کندل فرفره (Spinning Tops) از الگوهای شمعی در بورس

کندل هایی که دارای سایه های بلند بالایی و پایینی و همچنین بدنه اصلی کوچکی می باشند، فرفره نامیده می شوند. تشکیل کندل های فرفره نشان از شک و تردید میان معامله گران می باشد. در کندل های فرفره، بدنه اصلی کوچک، تغییرات اندک قیمت اولین معامله تا آخرین معامله را نشان می دهد، از طرفی سایه های بلند بالایی و پایینی نشان دهنده این موضوع هستند که هم خریداران و هم فروشندگان طی دوره زمانی معاملاتی فعال بوده اند و تغییرات زیادی را در قیمت رقم زده اند. در کندل های فرفره می توان اینطور برداشت کرد که هیچ یک از فروشندگان و خریداران نتوانسته اند بر دیگری غالب شوند و در نهایت رقابت بین آنها با مساوی خاتمه یافته است.

شکل 5- کندل های فرفره صعودی و نزولی

در صورتی که در یک روند صعودی، پس از یک کندل سفید با بدنه بلند، کندل فرفره شکل بگیرد، می توان انتظار تغییر روند یا حداقل توقف روند صعودی را داشت. از طرفی در صورتی که در یک روند نزولی، پس از یک کندل سیاه با بدنه بلند، کندل فرفره شکل بگیرد، می توان تغییر روند یا حداقل توقف روند نزولی را انتظار داشت.

3- کندل دوجی (Doji)

الگوی دوجی از دیگر الگوهای شمعی در بورس می باشد و به کندل هایی که بدنه ندارند یا بدنه بسیار کوچکی دارند، گفته می شود. وقتی کندلی بدنه ندارد، به این معنی است که فاصله بین قیمت اولین معامله و آخرین معامله آن تقریبا برابر با صفر است و به همین خاطر، در این نوع کندل ها، به جای بدنه یک خط افقی وجود دارد. وقتی کندل دوجی سایه بالایی و پایینی نداشته باشد، به این معنی است که نماد معاملاتی با صف خرید یا صف فروش همراه بوده است. چنین کندلی در بازارهای مالی بین المللی وجود ندارد و صرفا در بورس اوراق بهادار تهران دیده می شود. این نوع کندل دوجی (بدون سایه های بالایی و پایینی) اهمیت کمتری دارد مگر اینکه با حجم قابل توجهی همراه شود که در این صورت می توان آن را حائز اهمیت دانست.

کندل های دوجی با توجه به طول سایه های بالایی و پایینی اشکال مختلفی دارند، برخی از کندل های دوجی، به شکل صلیب، برخی به شکل صلیب معکوس و برخی هم به شکل علامت جمع می باشند. انواع مختلف کندل های دوجی عبارتند از :

• دوجی پایه بلند (Long Legged Doji) : این نوع کندل دوجی، سایه های بالایی و پایینی بلندی دارد و در آن قدرت خریدارن و فروشندگان یکسان است لذا نشان دهنده بی تصمیمی و شک و تردید میان معامله گران می باشد.
• دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) : سایه بالایی بلندی دارد اما سایه پایینی ندارد. سایه بالایی در این نوع کندل دوجی، نشان دهنده قدرت فروشندگان و ضعف خریداران می باشد.
• دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) : برعکس دوجی سنگ قبر است یعنی سایه پایینی بلندی دارد اما سایه بالایی ندارد و معمولا نشان دهنده این موضوع است که قدرت خریداران زیاد است.

شکل 6 : انواع کندل دوجی، از الگوهای شمعی در بورس

کندل دوجی نشان می دهد که قدرت خریداران و فروشندگان تقریبا یکسان می باشد و به زودی روند حاکم تغییر خواهد کرد. البته باید توجه داشت که کندل دوجی به تنهایی نمی تواند دلیلی برای تغییر روند باشد و باید به تفاوت های بین کندل چکشی و Doji ترکیب آن با سایر الگوهای شمعی بازگشتی اهمیت ویژه ای داد. کاربرد کندل دوجی به روند بازار و همچنین کندل های قبل از خود وابسته است. در صورتی که در یک روند صعودی، پس از یک کندل صعودی با بدنه بلند، کندل دوجی شکل بگیرد، نشان دهنده ضعف خریداران و تغییر روند صعودی می باشد. از طرفی اگر در یک روند نزولی، پس از یک کندل نزولی با بدنه بلند، کندل دوجی شکل بگیرد، نشان دهنده ضعف فروشندگان و تغییر روند نزولی به خنثی یا حتی تفاوت های بین کندل چکشی و Doji تغییر روند نزولی به صعودی می باشد. همانطور که در شکل 7 ملاحظه می کنید، شکل گیری کندل دوجی پس از یک کندل صعودی با بدنه بلند، موجب تغییر روند اصلی و به تبع آن افت قیمت شده است.

شکل 7- اصلاح قیمت پس از شکل گیری کندل دوجی از الگوهای شمعی در بورس

روانشناسی کندل های ژاپنی

الگوهای شمعی ژاپنی رقابت بین خریداران و فروشندگان را در یک دوره زمانی نشان می دهد و در نهایت با غلبه یکی بر دیگری، قیمت افزایش یا کاهش می یابد. کندل های ژاپنی با توجه به شکلی که دارند، مفهوم خاص خود را دارند. در ادامه به روانشناسی تک کندل های ژاپنی می پردازیم :

• شمع سفید با بدنه بلند، نشان دهنده قدرت زیاد خریداران در مقایسه با فروشندگان در بیشتر اوقات یک دوره زمانی است.
• شمع سیاه با بدنه بلند، نشان دهنده غالب بودن قدرت فروشندگان در بیشتر اوقات یک دوره زمانی است.
• شمع با بدنه کوتاه نشان دهنده این موضوع است که هیچ کدام از خریداران و فروشندگان نتوانسته اند بر دیگری غلبه کنند و بازار تقریبا در همان جایی که باز شده، بسته شده است.
• شمع دارای یک سایه بلند پایینی نشان دهنده این است که در بخشی از بازار فروشندگان غالب بوده اند اما در نهایت خریداران بر فروشندگان غلبه کرده و موجب رشد قیمت شده اند.
• شمع دارای یک سایه بلند بالایی نشان دهنده این است که در بخشی از بازار خریداران غالب بوده اند اما در نهایت فروشندگان بر خریداران غلبه کرده و موجب افت قیمت شده اند.
• شمع دارای سایه های بلند بالایی و پایینی نشان دهنده این موضوع است که علیرغم تلاش مستمر فروشندگان و خریداران، هیچ کدام نتوانسته اند بر دیگری غلبه کنند، در نتیجه رقابت بین آن ها به صورت مساوی خاتمه یافته است.

انواع الگوهای شمعی ژاپنی

تا به امروز کتاب و مقاله های زیادی در رابطه با انواع الگوهای شمعی در بورس نگاشته شده است. در برخی از این منابع، حدود 55 تا 68 الگو و در برخی هم حدود 105 الگو معرفی شده است. بیشتر الگوهای معرفی شده به صورت بازگشتی و فقط تعداد کمی از آنها ادامه دهنده می باشند. الگوهایی که در انتهای روند صعودی مشابه انتهای روند نزولی موجب بازگشت قیمت و تغییر روند می شوند، معمولا یک اسم دارند اما تعداد کمی از الگوهای شمعی بازگشتی در انتهای روند صعودی با قرینه خود در انتهای روند نزولی نام های متفاوتی دارند. در ادامه به انواع الگوهای شمعی در بورس (بازگشتی و ادامه دهنده) می پردازیم :

1- الگوهای شمعی بازگشتی

الگوهای شمعی بازگشتی، ترکیبی از چند کندل ژاپنی می باشند که معمولا تغییر روند اصلی را نشان می دهند. منظور از الگوی بازگشتی صعودی این است که پس از وقوع این الگو می توان انتظار رشد قیمت را داشت، بنابراین چنین الگویی در انتهای یک روند نزولی تشکیل می شود و باید توجه داشت که هیچ گاه در ادامه یک روند صعودی نباید انتظار شکل گیری چنین الگویی را داشت. از طرفی الگوهای بازگشتی نزولی در انتهای یک روند صعودی تشکیل می شوند و پس از وقوع آن ها می توان انتظار افت قیمت را داشت. معمولا الگوهای شمعی بازگشتی صعودی و نزولی، از 1 تا 3 کندل تشکیل می شوند، بنابراین باید برای تشخیص این الگوها، علاوه بر آخرین کندل به 1 یا 2 کندل قبلی نیز توجه ویژه ای داشت. به طور کلی مهم ترین الگوهای بازگشتی عبارتند از :

• الگوی دوجی (Doji)
• الگوی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing)
• الگوی پوشاننده نزولی (Bearish Engulfing)
• الگوی همر یا چکش (Hammer)
• الگوی همر یا چکش معکوس (Inverted Hammer)
• الگوی مرد دار آویخته (Hanging Man)
• الگوی نافذ (Piercing Pattern)
• الگوی ابر سیاه (Dark Cloud)
• الگوی هارامی صعودی (Bullish Harami)
• الگوی هارامی نزولی (Bearish Harami)
• الگوی ستاره صبحگاهی (Morning Star)
• الگوی ستاره شامگاهی (Evening Star)
• الگوی ستاره ثاقب (Shooting Star)
• الگوی لگد زن (Hicker Signal)
• الگوی سه ستاره (The Tri Star)
• الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
• الگوی دو کلاغ (Two Crows)
• الگوی دو کلاغ و شکاف صعودی (Upside Gap Two Crows)
• الگوی کمربند (Belt Hold)
• الگوی سه ستاره جنوبی (Three Stars In The South)
• الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
• خطوط برخوردی (Meeting Lines)
• الگوی ساندویچ استیک (Stick Sandwich)
• الگوی سه رودخانه کف ویژه (Unique Three River Bottom)
• الگوی تطبیق کف (Matching Low)
• الگوی شکست یا فرار (The Breakaway)
• الگوی سه شمع درونی صعودی و نزولی (Three Inside Up & Three Inside Down)
• الگوی نردبان کف (Ladder Bottom)
• الگوی بازگشت کبوتر (Homing Pigeon)
• الگوی بلع کودک مخفی شده (Concealing Baby Swallow)
• الگوی سد صعودی (Advance Block)
• الگوی تامل (Deliberation)

2- الگوهای شمعی ادامه دهنده

الگوهای شمعی ادامه دهنده ترکیبی از کندل های ژاپنی می باشند که معمولا تداوم یک روند را نشان می دهند. الگوهای شمعی ادامه دهنده نیز مشابه الگوهای شمعی بازگشتی دارای 2 نوع صعودی و نزولی می باشند. الگوهای ادامه دهنده صعودی در میانه یک روند صعودی و الگوهای ادامه دهنده نزولی در میانه یک روند نزولی شکل می گیرند. معمولا الگوهای شمعی ادامه دهنده از 1 تا 3 کندل تشکیل می شوند، بنابراین برای شناسایی آنها باید علاوه بر کندل آخر، به 1 یا 2 کندل قبلی نیز توجه ویژه ای داشت. به طور کلی مهم ترین الگوهای شمعی ادامه دهنده عبارتند از :

• الگوی شکاف تاسوکی صعودی (Upside Tasuki Gap)
• الگوی شکاف تاسوکی نزولی (Downside Tasuki Gap)
• الگوهای بالا گردن (On and In Neck Line)
• الگوی رخنه (Thrusting)
• الگوی شمع های سفید پهلو به پهلو (Side By Side White Lines)
• الگوی سه شمع یورشی (Three Line Strike)
• الگوی سه گانه های صعودی (Rising Three Method)
• الگوی سه گانه های نزولی (Falling Three Method)
• الگوی خطوط تفکیکی (Separating Lines)
• الگوی سه گانه های شکاف دار صعودی (Upside Gap Three Method)
• الگوی دیلم (Mat Hold)

درباره محمد حسن دانشور

موفقیت در بازارهای مالی نیازمند مهارت های متعددی است. صرف اطلاع از برخی از مفاهیم تحلیل تکنیکال نه تنها نمی تواند به درآمدزایی شما در بازارهای مالی کمک کند بلکه می تواند موجب اشتباه و از دست رفتن سرمایه شما شود. در "پارس سرمایه" تلاش می کنیم با رویکردی متفاوت به آموزش و مشاوره بازارهای مالی بپردازیم تا شما را به متخصصین این عرصه تبدیل کنیم.

کندل استیک ها چه می گویند؟

الگوی کندل استیک یا شمع ژاپنی یک الگوی پایه ای در بورس می باشد . تاریخچه آن به سال ۱۷۰۰ میلادی باز می گردد و توسط آقای استیو نیسون در سال ۱۹۹۰ مورد توجه قرار گرفت . در زمان قدیم از این الگو برای صنف برنج در ژاپن استفاده می کردند ولی امروزه جزو یکی از اساسی ترین الگوهای تحلیل تکنیکال است .

رنگ الگوی کندل استیک :

در زمان قدیم که کامپیوترها با صفحه نمایش رنگی وجود نداشتند از رنگ سفید برای نشان دادن صعود و از رنگ مشکی برای نشان دادن نزول استفاده می کردند .

بعدها که نمایشگرهای رنگی به بازار عرضه شدند از رنگ سبز برای صعود و از رنگ قرمز برای نزول استفاده کردند .

در تصویر زیر اجزای کندل استیک نام گذاری شده است .

اجزای کندل استیک :

بدنه کندل : نشان میدهد که معامله در این محدوده انجام شده است .

شاخ و دم کندل : در این محدوده پیشنهاد جهت خرید و فروش وجود داشته ولی هیچ گونه معامله ای انجام نشده است .

بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت : بالاترین و پایین ترین قیمت پیشنهاد شده را نشان می دهد .

قیمت بازگشایی یا OPEN : اولین معامله در این نقطه آغاز شده است .

قیمت بسته شدن یا CLOSE : آخرین معامله در این محل انجام شده است .

رنگ کندل : اگر معاملات با خرید بسته شود رنگ بدنه کندل سبز است و اگر با فروش بسته شود رنگ بدنه کندل قرمز خواهد بود .

کندل استیک در نمودار :

د ر تصویر بالا سهام پاکدیس را مشاهده می کنید که از الگوهای کندل استیک تشکیل شده است .

در بالا حتما OHLC را مشاهده کرده اید . در واقع O مخفف OPEN و C مخفف CLOSE و H مخفف HIGH و L مخفف LOW می باشد .

در بالا یک حرف D مشاهده می کنید که نماد Daily یا روزانه می باشد یعنی هر کندل یک روز را نشان می دهد ؛ پس ۵ کندل یک هفته را نشان می دهد زیرا که یک هفته بورسی ۵ روز است . پس از طرف دیگر ۲۰ کندل یک ماه بورسی را به ما نشان می دهد .

به طور معمول از تایم فریم روزانه استفاده می کنیم ولی امکان این وجود دارد که از تایم فریم هفتگی یا weekly استفاده کنیم .

توجه داشته باشید که همواره باید نمودار را به صورت تعدیل شده مشاهده کرد یعنی گزینه تعدیل بر اساس سودنقدی و افزایش سرمایه را باید انتخاب کنیم .

همچنین ما می توانیم الگوی مورد نظر خود را به صورت Template ذخیره کنیم .

در سمت چپ نمودار یک نوار وجود دارد که بعدها در مورد آن صحبت خواهیم کرد و جعبه ابزار شما می باشد یعنی با آن می توانید خط روند ، کانال ، ابزار فیبوناچی و … را ترسیم نمایید .

معامله‌گران بورس، معمولاً از سه نمودار خطی، کندل استیک و میله ای استفاده می‌کنند. در بین این سه نمودار، از کندل استیک (Candle Stack) به دلیل مزیت‌هایی که دارد استقبال بیشتری شده است. از جمله مزیت‌های کندل استیک استفاده راحت و تشخیص روند صعودی یا نزولی سهم به‌صورت مجزا است.

استفاده از کندل استیک‌ها دارای شرایطی است. اولین شرط این است که تغییرات قیمتی سهم دارای روند صعودی یا نزولی باشد.

به طور کلی یک کندل استیک از چهار بخش اصلی تشکیل شده است. این چهار داده عبارتند از قیمت آغازین (open)، قیمت پایانی (close)، بالاترین قیمت در بازه زمانی (High) و پایین ترین قیمتی که در بازه زمانی (Low) تعیین شده رخ داده است. شکل کلی یک کندل استیک در شکل زیر نمایش داده شده است.

اندازه بدنه و سایه پایین و بالا در کندل استیک دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. زمانی که شمع تو خالی یا سفید است و دارای سایه کوتاه باشد، به این معنی است که قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین است. بر عکس این حالت زمانی است که قیمت پایانی کوچکتر از قیمت باز شدن باشد که در این حالت شمع بصورت تو پر یا مشکلی رسم می گردد.

بدنه کندل استیک‌ها

اندازه بدنه بزرگ در کندل استیک‌ها نشانگر قدرت زیاد خرید یا فروش است؛ یعنی هر چقدر بدنه کندل بزرگتر باشد، نشانگر افزایش قدرت خریداران یا فروشندگان است. حال برای تعیین فروشندگان یا خریداران میتوان به رنگ بدنه کندل رجوع کرد. اگر رنگ بدنه سفید باشد، بیانگر قوی بودن خریداران هست. بطور مثال یکی از بهترین حالت هایی که نشان دهنده فشار قوی خریداران است، بدنه بلند کندل و رنگ سفید آن است.

سایه‎ها در نمودارهای کندل استیک

سایه‌های بالایی و پایینی نیز دارای معانی خاصی هستند. سایه بلند یک کندل نشانگر این است که معاملات انجام‌گرفته بر روی سهم، در خارج از محدوده قیمت باز و بسته شدن شکل‌گرفته است. اگر سایه بالایی یک کندل بلند باشد نشانگر خریدار قوی سهم بوده که منجر به افزایش قیمت سهم شده است، اما با فروشندگان قوی نیز همراه شده است و قیمت سهم در محدوده قیمت پایانی بسته‌شده است.

شرایط و قوانین استفاده از کندل استیک‌ها

از کندل استیک‌ها زمانی استفاده می‌شود که تغییرات قیمت سهم دارای روند باشد. معمولاً از کندل استیک‌ها درروند صعودی و نزولی استفاده می‌گردد. الگوهای کندل استیک معمولاً در نقاط حمایت و مقاومت سهم (اگر الگویی تشکیل‌شده باشد) موردتوجه قرار می‌گیرند. انتخاب قیمت‌های مناسب برای خرید سهام جز نقاط قوت الگوهای کندل استیک هست درعین‌حالی که این الگوها برای قیمت‌های خروج از سهم معمولاً عملکرد مناسبی ندارند.

انواع الگوهای کندل استیک

برای آشنایی با الگوهای کندل استیک، چند مورد از الگوهای منفرد بررسی خواهد شد.

ماروبزو (Marubozu)

تعریف:کندل دارای روند نزولی است و سایه بالایی و پایینی در آن دیده نمی‌شود. فشار بیشتر فروشندگان ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط می‌شود. درنتیجه روند بازار به سمت تغییر به سمت نزول و یا ادامه روند نزولی است. قیمت باز شدن برابر قیمت سقف و تفاوت های بین کندل چکشی و Doji قیمت بسته شدن برابر قیمت کف است.

انواع ماروبزو

در مقابل ماروبزو مشکی، ماروبزو سفید است. ماروبزو سفید نشان‌دهنده صعودی بازار است. در این حالت نیز سایه بالایی و پایینی دیده نمی‌شود. فشار بیشتر خریداران ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط می‌شود. درنتیجه بازار به سمت بالا است. زمانی که این نوع شمع تشکیل شود اولین مرحله از شروع روند صعودی (بازگشتی) روی‌داده است. در این حالت قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است.

دوجی (Doji)

مفهوم دوجی اشاره به نمودارهای شمعی دارد که قیمت شروع و پایان آن‌ها یکسان است. دوجی‌ها دارای بدنه نازک که معمولاً به‌صورت یک خط نازک و باریک نشان داده می‌شوند. تردید بین خریداران و فروشندگان سهم مهم‌ترین نتیجه‌ای است که از دوجی‌ها استنباط می‌شود.

در بعضی از حالات دوجی‌های بعد از ماروبزو سفید دیده می‌شوند. این حالت نشانگر این است که خریداران قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است. حال اگر دوجی بعد از ماروبزو سیاه دیده شود نشانگر این است که فروشندگان سهم کم هستند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید باقوت بیشتری است.

دوجی بعد از ماروبزو سفید : خریداران قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است.

دوجی بعد از ماروبزو سیاه : فروشندگان قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید است.

دوجی‌ها در چهار دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که در این قسمت سه دوجی بررسی می‌گردد:

• دوجی پایه‌بلند (Long leg doji)
• دوجی سنگ‌قبر (Grave Stone)
• دوجی سنجاقک (Dragon Fly)

دوجی پایه‌بلند (Long leg Doji):

این نوع شمع‌ها بیانگر قیمت شروع و پایان برابر هستند. برابری قدرت خریداران و فروشندگان در آن بازه زمانی نتیجه‌ای است که از این نوع دوجی استنباط می‌شود.

دوجی سنگ‌قبر (Grave Stone):

همان‌طور که از شکل مشخص است این نوع دوجی فاقد سایه پایین است (سایه پایین خیلی کوتاه). این نوع از دوجی‌ها هم نشانگر قیمت شروع و پایان یکسان است.

دوجی سنجاقک (Dragon Fly):

این نوع از دوجی‌ها دارای سایه پایین بلند هستند.

الگوی چکش (Hammer):

در الگوی چکش رنگ بنده دارای بدنه اهمیت زیادی ندارد؛ اما اگر رنگ بدنه سفید باشد نشان‌دهنده قدرت بالای الگو برای بازگشت است. بدین معنی که قیمت سهم به سمت افزایش خواهد رفت. الگوی چکش معمولاً در یک‌روند نزولی و در انتهای آن تشکیل می‌شود. این الگو دارای سه خصوصیت اصلی است. بدنه کندل در قسمت بالای آن است. سایه پایینی بلند (دو تا سه برابر اندازه بدنه) دومین خصوصیت الگوی چکش است. سومین خصوصیت اصلی الگوی چکش، نداشتن سایه بالایی (سایه بالایی خیلی کوتاه) است.

الگوی دار آویز (Hanging Man):

این نوع الگو در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود و بیانگر تغییر الگو به سمت روند نزولی است (در خط مقاومت سهم تشکیل می‌شود). در این الگو بدنه کندل در بالای آن است و از مهم‌ترین خصوصیات این نوع الگو به شمار می‌آید. از دیگر خصوصیات این نوع کندل می‌توان به این نکته اشاره کرد که اندازه سایه پایین حداقل دو برابر بدنه کندل است.

معمولاً این نوع کندل سایه تفاوت های بین کندل چکشی و Doji بالایی ندارد یا اینکه سایه بالایی آن بسیار کوتاه است. در این نوع الگو نیز رنگ بدنه اهمیت زیادی ندارد اما معمولاً رنگ بدنه مشکی نشانگر قدرت بالای الگو برای برگشت را نشان می‌دهد.

الگوی چکش معکوس (INVERTED HAMMER):

این الگو شباهت زیادی به الگوی چکش دارد که در قسمت‌های قبلی موردبررسی قرار گرفت. الگوی چکش معکوس همانند الگوی چکش در انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد. در این نوع الگو بدنه در انتهای آن قرار دارد و اندازه بدنه یک‌دوم سایه بالایی است. در این نوع الگو رنگ بدنه سفید نشان‌دهنده قدرت بیشتر الگو برای بازگشت روند است.

الگوی ستاره ثاقب (Shooing Star):

الگوی ستاره ثاقب در انتهای روند صعودی شکل می‌گیرد. در این نوع الگو بدنه در انتهای پایینی آن است و اندازه سایه بالایی آن دو برابر بدنه است.

الگوی هارامی (Harami):

لغت هارامی ریشه‌ای ژاپنی دارد و در زبان ژاپنی معنای باردار بودن را می‌دهد. این الگو شامل دو کندل است که کندل اول نقش والده (مادر) و کندل دوم نقش فرزند را دارد. متوقف شدن و یا کند شدن روند حرکت مهم‌ترین نتیجه‌ای است که پس از مشاهده این کندل می‌توان به آن پی برد. معمولاً رنگ کندل‌ها در این الگو متفاوت است. به‌طور مثال اگر کندل مادر سفید باشد کندل کودک معمولاً به رنگ مشکی است. رنگ سفید به معنای مثبت بودن و رنگ مشکی بودن به معنای منفی بودن است.

الگوی ستاره صبحگاهی:

این الگو دارای سه شمع است. مهم‌ترین نتیجه‌ای که از الگوی ستاره صبحگاهی استنباط می‌شود، شروع روند صعودی در انتهای روند نزولی است. معمولاً این الگو در انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد که هر شمع شامل پیامی است. شمع اول که نزولی و پرقدرت، شمع دوم که معمولاً فاقد بدنه بزرگ و سایه است، می‌تواند به شکل صعودی یا نزولی شکل بگیرد. در انتها شمع سوم ظاهر می‌شود که نسبت به شمع دوم حالت صعودی دارد.

الگوی ستاره عصرگاهی:

این الگو شامل سه شمع است. مهم‌ترین خروجی این الگو شروع روند نزولی در انتهای روند صعودی است. وضعیت شمع‌ها در این الگو به شکل زیر است:

• شمع اول: صعودی و بسیار پرقدرت
• شمع دوم: بدنه شمع دوم کوچک و معمولاً دارای سایه نیست.
• شمع سوم: نزولی

الگوی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing Pattern):

دو شمع در این الگو وجود دارند که دارای رنگ‌های متضاد هستند. این الگو در انتهای روند نزولی تشکیل می‌شود. شمع دوم که دارای بدنه به رنگ سفید است بیانگر روند صعودی است. در این الگو شمع دوم کل شمع اول را که به رنگ مشکی است، پوشش می‌دهد. در الگوی پوشاننده صعودی وجود و یا عدم وجود سایه‌ها مهم نیست.

الگوی ابر تیره:

این الگو دارای دو تفاوت های بین کندل چکشی و Doji تفاوت های بین کندل چکشی و Doji شمع است که شمع‌ها دارای رنگ‌های متفاوت هستند. رسیدن سهم به قیمت مقاومت ازجمله مهم‌ترین نتایجی است که می‌توان از این الگو برداشت کرد. هر دو شمع در این الگو دارای بدنه بزرگ هستند. ابتدا شمع اول بارنگ سفید تشکیل می‌شود و سپس شمع دوم که حداقل ۵۰ درصد از شمع اول را پوشش داده است شکل می‌گیرد. اگر این شمع‌ها در نقاطی بالاتر از سایر شمع‌ها شکل بگیرند بیانگر تغییر روند از صعودی به نزولی هستند.

نمودار شمعی ژاپنی(کندل استیک)

ساعد نیوز: کندل استیک (به انگلیسی Candlestick)، به معنای شمعدان، نوعی نمودار قیمت است که قیمت‌های بالا، پایین، بازشدن و بسته شده یک اوراق بهادار را در یک دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد.به دلیل شکل این نمودارها که شبیه شمع است، به آن کندل استیک یا شمعدان می‌گویند.سه نوع اصلی نمودار وجود دارد.

کندل استیک (به انگلیسی Candlestick)، به معنای شمعدان، نوعی نمودار قیمت است که قیمت های بالا، پایین، بازشدن و بسته شده یک اوراق بهادار را در یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد.به دلیل شکل این نمودارها که شبیه شمع است، به آن کندل استیک یا شمعدان می گویند.سه نوع اصلی نمودار وجود دارد.که افراد سرمایه گذار و معامله گر، بسته به اطلاعاتی که درپی آنند و یا بسته به سطوح مهارت فردی شان مورد استفاده قرار می دهند. این نمودار هاشامل نمودار خطی، نمودار میله ای، نمودار شمعی (کندل استیک) می­باشد.

از نظر بسیاری از معامله گران، نمودار شمعی در مقایسه با نمودار میله ای (با وجو اینکه هر دو نمودار OHLC هستند )، از نظر بصری جالب تر و تفسیر آن آسان تر است. هرکدام از شمع ها تصاویری مربوط به حرکات قیمت ارائه می دهند که رمزگشایی آن ها در نمودار آسان است. در نمودار شمعی تحلیل گر قادر است به آسانی رابطه بین قیمت آغازین و پایانی و همچنین بالاترین و پایین ترین قیمت را بررسی و مقایسه کند و ظاهر ملموس تری نسبت به نمودار میله ای دارد.

اسامی الگوهای نمودارهای شمعی

دوجی Doji

شمع Doji دارای قیمت باز شدن و بسته شدن یکسان است، یا حداقل بدنه آن تفاوت های بین کندل چکشی و Doji بسیار بسیار کوتاه است. دوجی یک بدنه بسیار بسیار باریک دارد که به صورت یک خط باریک نمایان می شود.دوجی نمایانگر تردید و دودلی خریداران و فروشندگان است. قیمت، بالا و پایین قیمت باز شدن جابجا می شوند و در نهایت در جایی بسیار نزدیک به آن بسته می شوند.
هیچ کدام از گروه خریداران یا گروه فروشندگان در نهایت نمی توانند کنترل را بدست بگیرند .چهار نمونه خط دوجی مهم وجود دارد. طول فتیله های بالا و پایین می تواند تغییر کند و شمع ها به شکل سلیب، سلیب معکوس، یا علامت چمع به نظر برسند.

در زمان وقوع دوجی به شمعهای تشکیل شده قبلی توجه کافی را مبذول کنید.اگر دوجی بعد از شمعهایی با بدنه بلند و خالی اتفاق افتاد (مثل ماروبوز سفید)، معلوم است که خریداران خسته وضعیف شده اند. برای اینکه قیمت به بالا رفتن ادامه دهد لازم است که تعداد خریداران بیشتر شود ولی دیگر نمی شود. فروشندگان گوش به زنگ هستند که وارد بازار شده و قیمتها را پایین بیاورند .

به خاطر داشته باشید که حتی بعد از اینکه یک دوجی شکل گرفت موقع فروش نیست. یک تایید هنوز لازم است. منتظر یک شمع پایین رونده باشید که زیر قیمت باز شدن شمع بلند سفید، بسته شود.اگر دوجی بعد از شمعهایی با بدنه بلند و پر اتفاق افتاد ( مثل ماروبوز سیاه )، معلوم است که فروشندگان خسته وضعیف شده اند. برای اینکه قیمت به پایین رفتن ادامه دهد لازم است که تعداد فروشندگان بیشتر شود ولی دیگر نمی شود. خریداران گوش به زنگ هستند که وارد بازار شده و قیمتها را بالا ببرند.ب ا وجود اینکه سقوط با وجود محدودیت در تعداد فروشندگان ادامه نخواهد یافت اما خریداران بیشتری لازم است که بالا رفتن قیمت را تضمین کنند. منتظر یک شمع سفید باشید که بالای قیمت باز شدن شمع سیاه بلند، بسته شود.

فرفره گردان (Spinning Top)

شمعهایی که فتیله های بالا و پایین طویلی دارند و بدنه آنها کوچک است، فرفره گردان یا Spinning top نامیده می شوند. رنگ بدنه اصلی در آنها اهمیتی ندارد.این الگو نشان می دهد که خریداران و فروشندگان در حالت دودلی و تردید قرار دارند.بدنه اصلی کوچک (چه پر باشد چه خالی) نشان دهنده این است که حرکات بسیار کوچکی از قیمت باز شدن تا قیمت بسته شدن صورت گرفته است و فتیله ها نشان می هند که هم خریداران و هم فروشندگان در حال مبارزه اند ولی کسی پیروز نشده است و نتیجه نامعلوم است .
اگر فرفره گردان در هنگام روند رو به بالا شکل بگیرد (شکل بالا سمت چپ)، به این معنی است که تعدادی کافی از خریداران وجود ندارند و احتمال تغییر جهت وجود دارد. اگر فرفره گردان در هنگام روند رو به پایین شکل بگیرد (شکل بالا سمت راست)، به این معنی است که تعدادی کافی از فروشندگان وجود ندارند و احتمال تغییر جهت وجود دارد.

ماروبوزو (Marubozo)

مثل یک ورد جادویی به نظر می رسد، نه؟ ولی نه. همچنین معنایی ندارد. ماروبوزو در واقع حالتی است که در آن هیچ فتیله ای نداریم. بسته به اینکه بدنه شمع ما پر یا خالی باشد، ماروبوزو نشان دهنده حالتی است که در آن قیمتهای سقف و کف همان قیمتهای باز شدن و بسته شدن هستند. در شکل زیر دو نوع ماروبوزو را می بینید.

در یک ماروبوزو سفید ما یک بدنه بلند بدون فتیله داریم. قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است. این شمع نشان دهنده این است که کنترل بازار در دست خریداران است و بازار رو به بالا می باشد.این شمع اولین مرحله تشکیل یک روند صعودی (به صورت بازگشتی) یا ادامه صعود می باشد.
در یک ماروبوزو سیاه ما یک بدنه بلند بدون فتیله داریم. قیمت باز شدن برابر قیمت سقف و قیمت بسته شدن برابر قیمت کف است. این شمع نشان دهنده این است که کنترل بازار در دست فروشندگان است و بازار رو به پایین می باشد. این شمع اولین مرحله تشکیل یک روند نزولی ( به صورت بازگشتی ) یا ادامه نزول می باشد.

تحلیل با الگوهای کندل استیک (تحلیل الگوهای شمعی ژاپنی)

1- اولین مرحله در تحلیل کندلی ما پیدا کردن روند بازار هست. چون در بازار خنثی، الگوهای شمعی ژاپنی قدرت خاصی ندارند و ترید بر اساس کندل استیک دشوار میشود.

مثال :

در تایم فریم ۴ ساعته قیمت بین یک محدوده ی ۴۰ پیپی رنج شده. معمولا در این جور موارد باید بریم تایم پایینترش و در یک و نیم ساعته معاملات انجام بدیم بصورت فروش در سقف و خرید در کف.اگر بخواهیم در همان تایم ۴ ساعته معامله کنیم:

• اولا باید ببینیم رنج شدگی در چه محدوده ای هست؟
• آیا در محدوده ی انتهای روند هست و قیمت منتظر خبر هست تا قیمت برگردد؟
• آیا در وسط روند هست و احتمال تشکیل الگوهای کلاسیک ادامه دهنده هست یا الگو کلاسیک برگشتی هست؟

2- دومین مرحله پیدا کردن سطوح برگشتی هست. سطوحی که قیمت بر میگردد و به حرکتش در جهت روند ادامه میدهد . یا سطوحی که قیمت میتواند از آن ناحیه تغییر روند بدهد یا حرکت اصلاحی انجام بدهد.

3- سومین مرحله یافتن سیگنال با الگوهای کندلی هست.

اسامی الگوهای نمودارهای شمعی

الگوهای تک شمعی در تحلیل تکنیکال

Hammer (الگوی هامر یا همر)

الگوی چکش Hammerدر اغلب موارد در پایان روند نزولی تفاوت های بین کندل چکشی و Doji تشکیل می شود.الگوی چکش در قسمت پایین سایه بلندی دارد و در قسمت بالایی خود یا بدون سایه است یا سایه ی بسیار کوچکی دارد. رنگ بدنه مهم نیست اما رنگ سبز معمولا قدرت بیشتری دارد. بدنه الگوی چکش در تحلیل تکنیکال یک دوم سایه ی پایینی آن می باشد.

Inverted Hammer

الگوی چکش معکوس یا هامر معکوس، غالبا در پایان روند صعودی تشکیل می شود.الگوی چکش معکوس در قسمت بالای خود سایه بلندی دارد و در قسمت پایین خود یا بدون سایه است یا سایه ی بسیار کوچکی دارد. رنگ بدنه مهم نیست اما رنگ قرمز معمولا قدرت بیشتری نسبت به سبز دارد. بدنه الگوی چکش معکوس در تحلیل تکنیکال یک دوم سایه ی بالایی آن می باشد.

الگوهای ترکیبی دو شمعی Two candles

Bullish Engulfing Pattern

این الگو (پوشاننده صعودی) شامل دو شمع با رنگ های متفاوت است که در انتهای روند نزولی تشکیل می شود. کل بدنه سفید (صعودی) شمع دوم، بدنه شمع اول مشکی (نزولی) را پوشش می دهد. اندازه سایه ها در این دو کندل اهمیتی ندارد. ایجاد شکاف (گپ) بین نقطه پایان کندل اول و نقطه آغاز کندل دوم اهمیت بیشتری به این الگو برای آغاز روند صعودی می دهد.

Tweezers Bottom

الگوی انبرک پایینی مانند الگوی قبلی شامل دو شمع با رنگ های متفاوت می باشد. با این تفاوت که ابتدا شمعی نزولی (مشکی) با بدنه بزرگ تشکیل می شود این شمع فاقد سایه یا با سایه های کوچک می باشد. شمع دوم در دل محدوده قیمت شمع اول به شکل ستاره (داجی) یا چکش معکوس تشکیل می شود. برای اهمیت بیشتر تغییر روند از نزولی به صعودی در این الگو، خارج نشدن سایه های شمع دوم از شمع اول مهم می باشد.

Bullish Harami

الگوی هارامی صعودی نیز در انتهای روند نزولی تشکیل می شود و اخطار تغییر روند را صادر می کند. شمع اول بدنه مشکی (نزولی) دارد که تمامی بدنه شمع دوم را پوشش می دهد سایه ها در این الگو اهمیت زیادی ندارند اما خارج نشدن سایه های شمع دوم از محدوده سایه های شمع اول قدرت بیشتر این الگو را نشان می دهد.

Bullish Piercing Line

در این الگو (پوشش شکاف صعودی) شاهد دو شمع با رنگ های متفاوت هستیم. در شمع اول بدنه مشکی (نزولی) و شمع دوم بدنه ای سفید (صعودی) با نقطه پایانی پایین تر از نقطه آغازین شمع قبلی می بینیم و نقطه آغاز شمع دوم با شکافی نزولی نسبت به پایان شمع اول شروع شده است. این الگو در انتهای روند نزولی تشکیل شده و نمایشگر آغاز روند صعودی می باشد.

الگوهای ترکیبی سه شمعیThree candles

Evening Star

الگوی ستاره عصرگاهی از مجموع سه شمع در انتهای روند صعودی تفاوت های بین کندل چکشی و Doji تشکیل می شود شمع اول صعودی و پرقدرت، شمع دوم با شکاف (گپ) صعودی آغاز شده و بدنه آن میتواند نزولی یا صعودی باشد ولی در غالب موارد بدنه و سایه های بزرگی ندارد و شمع سوم یک شمع نزولی است که آغاز آن با شکاف (گپ) نزولی نسبت به شمع دوم آغاز شده است. این سه شمع اخطار روند نزولی را در انتهای روند صعودی اعلام می نمایند.

Evening Doji Star

ترکیب این الگوی سه شمعی بسیار شبیه به الگوی ستاره عصرگاهی می باشد با این تفاوت که بین شمع اول و دوم به علاوه بین شمع دوم و سوم شکافی دیده نمی شود شمع اول پرقدرت و صعودی، شمع دوم Doji و شمع سوم دارای بدنه نزولی می باشد. با بسته شدن نزولی شمع سوم اخطار انتهای روند صعودی و آغاز روند نزولی اعلام می شود.

Abandoned Baby Pattern

این الگو (کودک رها شده نزولی) در بازار مبادلات ارز خیلی کم به وجود می آید. در انتهای روند صعودی پس از یک شمع صعودی قوی شکافی صعودی تا شمع بعدی به وجود می آید. شمع بعدی بصورت ستاره(داجی) بسته می شود و فاصله بسته شدنش تا شمع بعدی نیز دارای شکاف است. با مشکی (نزولی) بسته شدن بدنه شمع سوم اخطار پایان روند صعودی و آغاز روند نزولی به وجود می آید.

یافتن الگوها

الگوهای شمعی از کنار هم قرار گرفتن چند کندل تشکیل و به دو نوع کلی تقسیم می شوند:

• الگوهای شمعی ادامه دهنده
• الگوهای شمعی بازگشتی

الگوی شمعی ادامه دهنده

الگوی شمعی ادامه دهنده نشان دهنده ادامه روند بازار هستند. برای مثال در شکل زیر که روند افزایشی نشان می دهد، مادامی که قیمت بسته شدن و یا سایه کندل ها بالاتر از یکدیگر قرار می گیرند روند صعودی ادامه پیدا خواهد کرد.

در شکل زیر نیز که نشان دهنده یک روند نزولی است، مادامی که قیمت بسته شدن و یا سایه کندل ها پایین تر از یکدیگر قرار می گیرند، روند نزولی ادامه دار خواهد بود.

الگوهای شمعی بازگشتی

این الگوها در انتهای یک روند قرار می گیرند و موجب بازگشت روند می شوند. الگوهای بازگشتی به دو دسته تقسیم می شوند:

1. الگوی بازگشتی خرسی که در انتهای روند صعودی قرار می گیرند و موجب بازگشت روند به نزولی می شوند.
2. الگوی بازگشتی گاوی که در انتهای روند نزولی قرار می گیرند و موجب بازگشت روند به صعودی می شوند.

در شکل زیر این دو الگوی بازگشتی را آورده ایم.

در ادامه می خواهیم هرکدام از این دو نوع الگوی بازگشتی را بررسی کنیم.

الگوهای بازگشتی خرسی

1- الگوی ستاره شامگاهی

الگوی ستاره شامگاهی (Evening Star) در انتهای روند صعودی شکل می گیرد و موجب برگشت قیمت تفاوت های بین کندل چکشی و Doji می شود. قیمت با یک فاصله (Gap) نسبت به روز قبل قرار دارد، در این الگو در بالاترین نقطه یک فرفره یا دوجی تشکیل می شود (مثبت یا منفی بودن آن چندان اهمیت ندارد). قیمت روز بعد پایین تر از کندل دوجی قرار می گیرد. درواقع قیمت بسته شدن روز سوم باید از نیمه کندل روز اول پایین تر باشد.

الگوی ستاره دنباله دار

الگوی ستاره دنباله دار (Shooting Star) در انتهای روند صعودی قرار می گیرد و موجب بازگشت روند می شود. این الگو می تواند به شکل مثبت هم ظاهر شود اما از اعتبار کمتری برخوردار خواهد بود.

الگوی مرد دار آویز

الگوی مرد دار آویز (Hanging man) در انتهای روند صعودی شکل می گیرد و از نشانه های برگشت روند است. این الگو می تواند به شکل مثبت هم ظاهر شود اما از اعتبار کمتری برخوردار است.

الگوی ابر سیاه پوششی

الگوی ابر سیاه پوششی (Dark cloud cover) در انتهای روند صعودی شکل می گیرد و باعث بازگشت روند می شود. در این الگو کندل دوم باید به نیمه کندل اول نفوذ کند.

انواع رایج کندل های ژاپنی

در مطلب پیشین، با نمودار کندل ژاپنی آشنا شدیم. در این مطلب برخی از انواع رایج آن را بررسی می‌کنیم.

دوجی (Doji)

دوجی یک بسته خنثی است که بدنه شمعی بسیار کوچکی دارد و سایه بالا و پایین آن نیز کوچک است. دوجی معمولا نشان‌دهنده بلاتکلیفی و نزدیکی بین خریداران و فروشندگان است. در واقع نشان دهنده این است که هیچکدام از طرف‌های فروشنده و خریدار نتوانسته‌اند نبض بازار را به دست بگیرند و قیمت دارایی را به سمت دلخواه خود بکشانند.

دوجی بلند (Long-Legged Doji)

دوجی بلند یک بسته خنثی دیگر به حساب می‌آید اما با این وجود در شکل‌گیری روند قیمتی نکاتی را مشخص می‌کند. در واقع بیان می‌کند که اگرچه خریداران یا فروشندگان قادر بودند که قیمت دارایی را به سمت دلخواه‌شان بکشانند، اما در پایان قیمت بازگشایی و بسته‌شدن دارایی تقریبا یکسان بوده است.

اگر این سیگنال در بالا یا پایین یک روند قیمتی قوی تشکیل شود، می‌تواند سیگنال تغییر روند به حساب بیاید. دلیل تفاوت نامش با دوجی هم آن است که سایه بالا و پایین آن معمولا کشیده‌تر است.

دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji)

این نوع دوجی تقریبا نشان‌دهنده برتری خریداران است. در واقع نشان می‌دهد که اگر خرس‌ها توانسته‌اند قیمت دارایی را با فروش خود در طول جلسه معاملاتی، پایین بیاورند اما خریداران در نهایت با خردی سنگین خود قیمت پایانی را در نزدیکی قیمت شروع جلسه معاملاتی بسته‌اند.

دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)

این دوجی دقیقا معکوس دوجی سنجاقکی است. نشان می‌دهد که خریداران با خرید سنگین قیمت دارایی را بالا برده‌اند ولی خرس‌ها دوباره با در دست گرفتن نبض معاملات قیمت را کنترل کرده و در پایان در نزدیکی همان قیمت بازگشایی معاملات را به اتمام برسانند.

ماروبوزو (Marubozu)

این نوع کندل به ندرت استفاده می‌شود ولی در عین حال سیگنال قدرتمندی را ارائه می‌دهد. معمولا نشان دهنده آن است که قرار است یک چرخش قوی در روند قیمتی رخ دهد.

چکش (Hammer)

چکش نوعی کندل ژاپنی است که فتیله پایین آن بلند و باریک است ولی فتیله بالای آن شبیه به سر پتک و کوتاه است. این کندل نشان دهنده آن است که یک روند صعودی در قیمت دارایی در پیش است.

چکش معکوس (Inverted Hammer)

این نوع کندل همانطور که از نام آن پیدا است،‌ معکوس کندل قبلی است و در واقع نشان‌دهنده روند نزولی در قیمت دارایی است.

زیر شاخه ها و مباحث اصلی تحلیل تکنیکال

دوره تحلیل تکنیکال از مباحث گوناگونی تشکیل شده که به تدریج و به مرور زمان توسط تحلیلگران و نظریه پردازان این عرصه ابداع گشته اند و امروزه به عنوان ابزارهایی متنوع و کارآمد در اختیار ما قرار دارند. همه این فنون در کنار یکدیگر می توانند یک تحلیل تکنیکال دقیق و بی نقص را تشکیل دهند که از زوایای گوناگون به بررسی یک موقعیت معاملاتی می پردازد.

برخی از مهمترین مباحث دوره تحلیل تکنیکال که در آموزش های مختلف بطور مفصل به آن ها خواهیم پرداخت عبارتند از:

جامع ترین دوره ترید و تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال

الگوهای کندل استیک یا شمع های ژاپنی

این مبحث علی رغم سادگی، یکی از کارآمدترین روش ها برای انجام معاملاتی دقیق و پر بازده است. معتقد هستیم برخی از کندل ها بر مبنای شکل ظاهریشان می توانند به معامله گر کمک کنند حرکت بعدی بازار را با تقریب بسیار خوبی پیش بینی کند.

مسلما برایتان شگفت آور خواهد بود اگر بتوانید صرفا بر مبنای رفتار امروز بازار، حرکت فردای آن را پیش بینی نمایید و به شما مژده می دهیم که مبحث الگوهای کندل استیک اولین روشی است که این مهارت را در اختیار شما قرار خواهد داد!

از جمله الگوهای شمعی که در دوره تحلیل تکنیکال با آن ها آشنا خواهید شد، می توان به الگوهای چکش (Hammer) و مردآویخته (Hanging Man)، الگوی قدرتمند مارابوزو (Marubozo)، الگوهای پوشای صعودی و نزولی (Bullish Engulfing and Bearish Engulfing)، ستاره های صبحگاهی و شامگاهی (Morning Star and Evening Star)، نفوذگر و ابر سیاه پوشاننده (Piercing and Dark Cloud Cover)، سه سرباز سفید (Three white Soldiers) و سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)، شهاب سنگ (Shooting Star)، انواع الگوهای دوجی (Doji)، هارامی (Harami) و غیره اشاره کرد.

الگوها و پترن های تکنیکال

در این روش به جستجوی برخی اشکال هندسی آشنا بر روی نمودار می گردیم که هر یک از آن ها می توانند موقعیت هایی بسیار سودآور را در اختیار معامله‌گر قراردهند.

برخی از مهمترین الگوها و پترن های کلاسیک که در دوره تحلیل تکنیکال آن‌ها را خواهید آموخت عبارتند از خطوط افقی (سطوح حمایت و مقاومت – Supports and Resistances)، خصوص مورب (خطوط روند و کانال های صعودی و نزولی – Trend Lines and Channels)، الگوهای سقف و کف دوقلو (Double Top and Double Bottom)، الگوهای سر تفاوت های بین کندل چکشی و Doji و شانه مستقیم و معکوس (Head and Shoulders)، انواع مثلث مانند مثلث متقارن (Symmetrical Triangles)، کنج های صعودی و نزولی (Rising and Falling Wedges)، مثلث بازشونده (Expanding Triangles)، مثلث های صعودی و نزولی (Ascending and Descending Triangles)، الگوهای پرچم (Flag) و غیره.

اندیکاتورها و سیستم های معاملاتی اندیکاتوری

اندیکاتور ها مجموعه ای از فرمول های ریاضی هستند که بصورت یک ابزار قدرتمند در اختیار شما قرار می گیرند تا روندجاری را بهتر تشخیص دهید و بهترین نقاط را برای ورود و خروج بهینه و به موقع پیدا کنید.

اندیکاتورها علی رغم آنکه هیچ گونه ادعایی مبنی بر دارا بودن قابلیت پیش بینی آینده ندارند، اما در عوض بر مبنای خاصیت ریاضی گونه و روباتیکشان، می توانند شما را از دام بزرگترین آفت معامله گری، که همانا شک و تردید و دودلی است، نجات دهند!

در واقع اندیکاتورها می توانند نقش بهترین مشاور مالی را برای شما ایفا کنند. آن ها را در کنار خودتان به خدمت بگیرید، سپس خواهید دید که چگونه با رصد نمودن روزانه و مداوم بازار، بر مبنای توصیه های صریح این مشاور و بی احساس، بهترین تصمیم را جهت ورود و خروج به بازار اتخاذ خواهید نمود.

بدون تعارف به شما می گوییم که در پایان دوره های آموزشی ترید و تحلیل تکنیکال، پس از آنکه به قدر کافی بر روی تمامی مباحث تکنیکال تمرین کرده اید، بی شک به این نتیجه خواهید رسید که بهترین و کم خطاترین روش برای کسب درآمد مستمر از بازار، استفاده از سیستم های معاملاتی اندیکاتوری است!

اندیکاتورها در کمال سادگی و فروتنی می توانند بالاترین بازدهی مالی را برایتان رقم بزنند و اگر هدفتان از مشاهده این دوره صرفا کسب پول و ثروت از بازارهای مالی است و اگر علاقه و اشتیاق خاصی به یادگیری علم تکنیکال ندارید، به شما توصیه می کنیم سایر دوره های آموزشی را کنار گذاشته و یک‌راست به سراغ مبحث اندیکاتورها در دوره متوسط بروید!

تعداد اندیکاتورهای ابداعی در طول سال ها توسط تحلیلگران حقیقتا بی شمار است و حتی صرفا معرفی اجمالی تمامی آن ها نیز به نگارش دایره المعارف ویژه ای تفاوت های بین کندل چکشی و Doji ختم خواهد شد!

اما سعی شده است که در طول دوره های آموزشی با تعدادی از مهمترین و پرکاربردترین اندیکاتورها آشنا شویم که از جمله می توان به اندیکاتورهای میانگین متحرک (Moving Average(MA))، باندبولینگر (Bollinger Bands(BB))، استوکاستیک (Stochastic)، شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index(RSI))، اندیکاتور مکدی (MACD)، اندیکاتورهای زیگزاگ (Zigzag) و فراکتال (Fractal)، پارابولیک سار (Parabolic SAR)، ایچیموکو (Ichimoku Kinko Hyo)، اندیکاتورهای ADX،ATR،CCI، اندیکاتورهای حجمی مانند شاخص جریان پول ( Money Flow Index(MFI) ) و OBV و غیره اشاره نمود.

اندیکاتورها را می توان به سه رده اصلی تحت عنوان اندیکاتورهای روندنما (Trend Follower)، نوسان نما (Oscillator) و اندیکاتورهای حجمی (Volume Indicators) طبقه بندی نمود.

بعنوان مثال اندیکاتور میانگین متحرک در گروه اندیکاتورهای روندنما قرار می گیرد و مهمترین وظیفه آن مشخص نمودن جهت روند بازار می باشد، در حالی که بعنوان نمونه اندیکاتور استوکاستیک با هدف پیدا کردن نقاط مناسب برای ورود و خروج به بازار طراحی شده است و نهایتا برخی اندیکاتورهای دیگر مانند MFI و OBV به منظور تشخیص جریان نقدینگی و آشکار سازی تحوه ورود و خروج پول هوشمند (Smart Money) به بازار ساخته شده اند که این پول هوشمند، بدون شک مهمترین عامل جهت به حرکت درآوردن روندهاست.

ابزار فیبوناچی در دوره تحلیل تکنیکال

در این مبحث با ابزار فیبوناچی و نسبت های آشنای آن مانند درصدهای 26.4 و 38.2 و 61.85 و غیره آشنا خواهید شد. معتقد هستیم بازار به طرز مرموزی به این ارقام واکنش نشان می دهد! در این دوره روش کار با ابزار فیبوناچی را خواهید آموخت که شامل انواع ابزارهای فیبوناچی اصلاحی (ریترسمنت – Retracement)، بسط یافته (اکستنشن – Extension ) و اکسپنشن (Expansion) است.

همچنین روش های متنوعی را جهت معامله گری بر روی سطوح فیبوناچی فرا خواهید گرفت و قادر خواهید بود که نقاط به مراتب بهتری را برای ورود و خروج به سهام دلخواه‌تان پیدا کنید و نیز، خواهید دانست که چگونه با استفاده از ابزار فیبوناچی می توان حرکت بعدی بازار را بر مبنای حرکات قبلی آن، با تقریب شگفت آوری پیش بینی نمود!

الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns) نیز زیر شاخه ای از همین مبحث هستند و برخی الگوهای تکرارشونده را شامل می شوند که همواره از نسبت های خاص و هماهنگ فیبوناچی در بین امواج درونی‌شان تبعیت می کنند و دقیقا به همین دلیل است که آن ها را الگوهای هارمونیک به معنی الگوهای هماهنگ می نامند. در مبحث الگوهای هارمونیک به معرفی الگوهایی مانند گارتلی (Gartly)، خفاش (Bat)، پروانه (Butterfly)، کوسه (Shark) و خرچنگ (Crab) و غیره خواهیم پرداخت.

تئوری امواج الیوت

نظریه امواج الیوت یکی از اعجاب انگیزترین مباحث نوین تحلیل تکنیکال است و جزو معدود زیرشاخه های تحلیل تکنیکال به شمار می رود که طرفداران آن مدعی پیش بینی آینده بازار هستند! و البته در عمل نیز شاهد پیشگویی های شگفت آوری توسط مبدعین این نظریه بوده ایم.

نظریه امواج الیوت سعی می کند به نمودار قیمت به عنوان مجموعه ای از امواج نگاه کند و تلاش می کند بر مبنای نحوه چیدمان این امواج در کنار یکدیگر بتواند روند آتی بازار را حدس بزند.

در تئوری الیوت، تمامی امواج در یکی از دو گروه اصلی امواج ایمپالسیو (Impulsive) و اصلاحی (Corrective) طبقه بندی می شوند: امواج ایمپالسیو آن هایی هستند که قیمت را به جلو پیش می برند و امواج اصلاحی در مواقعی رخ می دهند که قیمت مجبور به توقف، تنفس و تجدیدقوا می شود.

هریک از امواج ایمپالسیو و اصلاحی از قواعد و قوانین خاص و ویژه ای برخوردارند و همچنین هرکدام به زیر گروه های ریزتر و متنوع تری تقسیم می شوند که شاید همه دشواری نظریه امواج الیوت نیز در پیدا کردن همین حالت های خاص و تطبیق آن ها با شرایط جاری بازار است.

در مباحث مربوط به امواج الیوت با اصطلاحاتی از قبیل امواج ایمپالسیو، انواع اصلاح های ساده (Simple) و پیچیده (Complex)، امواج بسط یافته (Extended waves)، اصلاح های زیگزاگ (Zigzag) و مسطح (Flat) و مثلثی، سیکل های الیوتی بازار، نسبت ها و روابط زمانی بین امواج، ریزموج ها و ابرموج ها، ساختار فراکتالی بازار، زیر ساخت های درونی امواج الیوت، تضاد و تناوب، ارتباط بین امواج الیوت با پترن های کلاسیک و غیره آشنا خواهید.