اشنایی با انواع نسبت های مالی

صورت سود و زیان

نسبت سودمندی تسهیلات و اعتبارات

برای تجزیه و تحلیل نسبت های مالی چهار روش وجود دارد:

روش تجزیه و تحلیل درونی (InternalAnalysis): که شمال مقایسه اقلام مندرج در یک صورت حساب با یکدیگر است.

روش تجزیه و تحلیل مقایسه ای (ComparativeAnalysis): که شامل مقایسه اقلام مندرج در صورت حساب های چند دوره با یکدیگر است.

روش تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش (WorkingCapitalAnalysis): که شامل شناسایی عوامل مؤثر در تغییرات وضعیت مالی و کاهش و افزایش پول مورد نیاز مؤسسه است.

روش تجزیه و تحلیل خطر (RiskAnalysis): که شامل سنجش خطراتی که سرمایه گذاری مؤسسه با آن مواجه است، می باشد.

نسبت های مالی مقادیر عددی و فرمول هایی هستند که با استفاده از آن ها می توانیم بنیاد یک شرکت را بسنجیم. در واقع نسبت های مالی مهمترین ابزار برای تحلیل فاندامنتال (بنیادی) است. این نسبت ها به ما دید بهتری برای مقایسه شرکت ها و یا یک شرکت در زمان های مختلف را می دهد.

داده های مالی شرکت ها مهمترین ابزار مورد استفاده در نسبت های مالی هستند و اعداد موجود در این داده ها را با قرار دادن در نسبت های مالی می توانیم به اطلاعات معنادار تبدیل کنیم و با استفاده این اطلاعات موقعیت و ارزش یک شرکت را بسنجیم. نسبت های مالی انواع مختلفی دارند و به 5 دسته تقسیم می شوند.

دسته بندی نسبت های مالی

1. نسبت های نقدینگی
2. نسبت های اهرمی و پوششی
3. نسبت های فعالیت
4. نسبت های سودآوری
5. نسبت های ارزش بازار

مورد استفاده نسبت های مالی

• سهامداران عمده
• سهامداران جزء
• مدیران شرکت
• مشتریان محصولات
• تأمین کنندگان مواد اولیه
• رقبای شرکت
• سازمانهای مالیاتی
• سازمانهای نظارت بر عملکرد شرکت مثل بورس و حسابرسان
• بانکها و وام دهندگان به شرکت
• تحلیلگران بورس
• نسبت های سودآوری

سود یکی از مهمترین ارکان جذب سرمایه گذار است و بیشترین تلاش شرکت ها برای بدست آوردن سود بیشتر است، نسبت های سودآوری یکی از نسبت های مالی است که معیاری برای سنجش قدرت سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می گیرد.

تکنیک های تجزیه و تحلیل نسبت های مالی

این افراد برای اینکه نهایت استفاده را از صورتهای مالی بکنند، باید توانایی تجزیه و تحلیل مالی را از روی ارقام مندرج در صورتهای مالی را داشته باشند. بنابراین در این پست این نسبتها و نحوه استفاده از آنها را به کوتاهترین شکل ممکن بیان میشود .

برای تجزیه و تحلیل نسبت های مالی چهار روش وجود دارد :

1. روش تجزیه و تحلیل داخلی : که شامل مقایسه اقلام مندرج در یک صورتحساب با یکدیگر است .
2. روش تجزیه و تحلیل مقایسه ای : که شامل مقایسه اقلام مندرج در صورتحسابهای چند دوره با یکدیگر است .
3. روش تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش : که شامل شناسایی عوامل موثر در تغییرات وضعیت مالی و کاهش و افزایش پول مورد نیاز موسسه است .
4. روش تجزیه و تحلیل خطر : که شامل سنجش خطراتی که سرمایه گذاری موسسه با آن مواجه است، می باشد .

بنابراین نسبتهای زیر برای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی از نوع روش تجزیه و تحلیل داخلی هستند .

اما برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی شرکتها چهار نوع نسبت مالی وجود دارد :

۱ . نسبتهای نقدینگی :

نشان دهنده توانایی شرکت برای پاسخگویی به تعهدات کوتاه مدت است :

نسبت جاری : از تقسیم داراییهای جاری بر بدهی های جاری بدست می آید .

هر چقدر این نسبت بزرگتر باشد، قدرت بازپرداخت بدهی جاری افزایش می یابد و طلبکاران با اطمینان خاطر بیشتر وام یا خدمات یا کالا در اختیار شرکت قرار خواهند داد. نسبت جاری به تنهایی ملاک تحلیل قرار نمی گیرد و نسبت مزبور همیشه با نسبت آنی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .

نسبت آنی : از تقسیم دارایی های جاری منهای موجودی ها بر بدهی های جاری بدست می آید. این نسبت توانایی انجام تعهدات کوتاه مدت، با استفاده از دارایی های با نقدینگی بسیار زیاد را اندازه گیری می کند. زیرا در مقایسه با سایر دارایی های جاری، از نقدینگی کمتری برخوردارند .

این نسبت با متوسط صنعت مقایسه می شود تا تجزیه و تحلیل شود

۲ . نسبتهای ساختار سرمایه

نسبت هایی که نشان دهنده توانایی شرکت برای بازپرداخت بدهی های بلند مدت و کوتاه مدت است .

نسبت کل بدهی به ارزش ویژه : در محاسبه این نسبت کل بدهی اعم از جاری و بلند مدت را بر ارزش ویژه تقسیم می کنند. تجاوز این نسبت از ۱۰۰ درصد حکایت از آن می کند که حقوق مالی طلبکاران برسهامداران فزونی گرفته است .

نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه : برای بدست آوردن این نسبت بدهی جاری را بر ارزش ویژه تقسیم می کنند. هرگاه میزان این نسبت از ۸۰ درصد تجاوز کند موسسه را مبتلای به مشکلات اقتصادی تشخیص می دهند .

نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه : این نسبت میزان ظرفیت وامگیری از منابع وام دهندگان را بیان می کند هر قدر این نسبت کوچک باشد، امکان اخذ وام برای موسه بیشتر خواهد شد .

نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه : از تقسیم دارایی ثابت خالص بر ارزش داراییهای مشهود حاصل می شود. معمولا حد بالای این نسبت را در صنایع ۱۰۰ درصد و در سایر موسسات تجاری ۷۵ درصد می دانند .

نسبت توان پرداخت بهره : از تقسیم سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) بر بهره بدست می آید. این نسبت معرف قدرت شرکت در پرداخت بهره از محل سود شرکت است .

۳ . نسبتهای فعالیت :

این نسبتها، کاربرد منابع مالی یا دارایی های در اختیار مدیران را نشان می دهند .

نسبت دوره وصول مطالبات : معیار اندازه گیری مدت زمان لازم برای جمع آوری وجه نقد حاصل از فروش مشتریان است. ابتدا فروش خالص سالانه را بر ۳۶۵ روز سال تقسیم کرده و متوسط فروش روزانه را به دست می آوریم. سپس جمع مطالبات را اعم از حسابها و اسناد دریافتنی ( ولو این که تنزیل شده باشند) بر متوسط فروش روزانه تقسیم نموده و حاصل را حاکی از چگونگی وصول مطالبات می دایم. عده بسیاری معتقدند که دوره وصول مطالبات نباید ده تا پانزده روز بیشتر از مهلتی باشد که معمولا در فروش کالا به نسیه اعطا می شود. در مقایسه دوره وصول مطالبات شرکت ها مسلما می باید اختلاف شرایط فروش آنان را از لحاظ مهلت هایی که در فروش قائل می شوند، در نظر گرفت .

نسبت دوره گردش کالا و دفعات گردش کالا : برای محاسبه دفعات گردش کالا، اطلاعات لازم از صورتحساب سود وزیان (عملکرد سود و زیان) استخراج می شود. موجودی کالای اول دوره و موجودی کالای پایان دوره و بهای تمام شده کالای فروش رفته اطلاعاتی هستند که لازم می باشند. ابتدا از تقسیم مجموع موجودی کالای اول و آخر دوره بر عدد دو، میانگین کالا را مشخص می کنند و سپس بهای تمام شده کالای فروش رفته را بر متوسط موجودی کالا تقسیم می کنند تا دفعات گردش کالا معین شود. از تقسیم نمودن ۳۶۵ روز بر دفعات گردش کالا، دوره گردش کالا حاصل می گردد .

دوره گردش عملیات : موسسات فروشنده کالا دو نوع هستند. نوع اول موسساتی هستند که کالا را از منابع دیگر خریداری و به مشتری عرضه می کنند که این موسسات صرفا بازرگانی یا تجاری هستند. در این قبیل موسسات دوره گردش عملیات عبارتست از مجموع دوره گردش کالا و دوره وصول مطالبات .

دوره گردش عملیات در موسسات تجاری= دوره گردش کالا + دوره وصول مطالبات

دسته دوم موسسات فروشنده کالا، موسساتی هستند که کالاها را راسا می سازند و سپس می فروشند که به آنها تولیدی می گویند. دوره گردش عملیات در این موسسات بایستی شامل مدت زمانی که کالا ساخته می شود نیز باشد .

دورگردش عملیات در موسسات تولیدی= دوره ساخت کالا + دوره گردش کالا + دوره وصول مطالبات

نسبت فروش کالا یا گردش موجودی کالا : این نسبت را از تقسیم فروش خالص بر موجودی کالا به میزانی که در ترازنامه پایان سال منعکس است، بدست آورده اند. گرچه این نسبت را نمی توان حاکی از گردش واقعی کالا محسوب داشت زیرا صورت و مخرج کسر متناجس نیستند ولی مقایسه آن با شرکتهای مشابه زمینه ای را برای اظهار نظر پدید می آورد .

نسبت کالا به سرمایه در گردش : برای بدست آوردن این نسبت موجودی کالا بر سرمایه در گردش تقسیم شده است و نتیجه را مقیاسی برای سنجش میزان موجودی کالا و کم و زیاد بودن آن محاسبه میکنند. معمولا این نسبت نباید از ۸۰ درصد تجاوز کند .

نسبت گردش سرمایه جاری : نسبت گردش سرمایه جاری یا سرمایه در گردش بیان کننده چگونگی استفاده از سرمایه جاری در امر خرید و فروش کالا یا در مسیرهای اصلی شرکت است. نسبت مزبور در مقایسه با همین نسبت در سال های قبل مورد تحلیل قرار می گیرد. برای تعیین نسبت گردش سرمایه جاری بایستی فروش خالص را بر سرمایه در گردش تقسیم کنند تا نسبت گردش سرمایه جاری معین گردد .

دوره بازپرداخت بستانکاران : دوره پرداخت به بستانکاران برای برنامه ریزی و بودجه بندی پرداخت به بستانکاران در هر ماه و میزان وجه نقدی که شرکت باید هر ماه برای پرداخت به بستانکاران فراهم سازد، به کار می رود. ضمنا بستانکاران نیز محاسبه تاریخ دریافت طلب خود از شرکت را پیش بینی می کنند. برای محاسبه بایستی ایام یکسال را بر دفعات پرداخت به بستانکاران تقسیم کنند و برای تعیین دفعات بازپرداخت به بستانکاران بایستی قیمت تمام شده کالای خریداری شده دوره را بر متوسط بستانکاران تقسیم کنند و برای تعیین متوسط بستانکاران، مجموع مانده حسابهای پرداختنی تجاری و اسناد پرداختنی تجاری یا بستانکاران تجاری را در ابتدا و پایان دوره مالی را بر دو تقسیم می نمایند .

۴ . نسبتهای سودآوری :

بازده سرمایه در گردش : می دانیم سرمایه در گردش ما به التفاوت دارایی جاری وبدهی جاری اطلاق می شود و حاکی از مبلغی است که می توان آن را برای تامین هزینه های روزمره و همچنین تهیه مواد اولیه و کالا مورد استفاده قرار داد. این نسبت از تقسیم سود خالص ( پس از وضع مالیات ) بر سرمایه در گردش بدست می آید .

نسبت بازده فروش : سود خالص پس از وضع مالیات را تعیین و آن را بر فروش خالص تقسیم کرده اند . بازده فروش را مقیاس سودآوری محسوب و با نسبت بازده ارزش ویژه مرتبط می دانند .

نسبت بازده ارزش ویژه : ارزش ویژه به معنی اعم آن یعنی حقوق صاحبان سهام که از کم کردن بدهیها از کل داراییهای به دست آمده است، البته موسسات داراییهای نامشهود را هم از آن می کاهند تا ارزش ویژه داراییهای مشهود بدست آید. آنگاه سود خالص (پس از وضع مالیات) را بر ارزش ویژه داراییهای مشهود، که به شرح بالا بدست امده، تقسیم کرده، حاصل را بازده ارزش ویژه نامیده است. اگر نتیجه را در ۱۰۰ ضرب کنیم درصد بازده ارزش ویژه بدست می آید .

از نقطه نظر صاحبان سهام این نسبت اهمیت بسیاری دارد . بطور کلی عده ای عقیده دارند بازده صد در صد را برای ارزش ویژه می توان قابل قبول دانست زیرا سود سهام و رشد سرمایه در گردش را تا حدودی تامین می نماید. مسلما تورم، به تناسب افزایش شاخص هزینه زندگی و یا در واقع کاهش قدرت خرید پول، از اعتبار این ضابطه می کاهد .

درصد بازده دارایی : این درصد برای سنجش بازدهی داراییها و یا در واقع برای بکارگیری داراییها جهت کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع شاخص نهایی برای سنجیدن استفاده بهینه از داراییها می باشد. تفاوت این در صد و درصد بازده ارزش ویژه، میزان سود آوری بدهیها یا سود آوری اهرمی نامیده می شود. برای تعیین درصد بازده داراییها، سود ویژه را بر جمع داراییها به صورت خالص تقسیم نموده و در عدد ۱۰۰ ضرب می کنند

نسبت های مالی را به چهار گروه کلی می توان طبقه بندی کرد :

۱ نسبت های نقدینگی : به نسبت هایی اطلاق می شوند که توانایی واحد تجاری را در واریــــز بدهی های کوتاه مدت نشـــــان می دهد. مهمترین این نسبت ها عبارتند از : نسبت جاری و نسبت آنی

۲نسبت های فعالیت : این نسبت ها کارایی مدیران را در کاربرد دارایی ها ( منابع مالی در اختیار مدیران ) نشان می دهند.یا به عبارت دیگر می توان درجه کارایی شرکت را از نظر استفاده موثر از منابع تعیین کرد .

هر کسری که در صورت آن مبلغ فروش واحد تجاری یا بهای تمام شده کالای فروش رفته قرار داشته باشد و در مخرج آن یکی از اقلام ترازنامه قرار بگیرد را می توان نسبت فعالیت نامید .

مهمترین نسبت های فعالیت عبارتند از دوره وصول مطالبات ، نسبت گردش کالا ، نسبت کالا به سرمایه در گردش و نسبت گردش سرمایه جاری .

۳ نسبت های سرمایه گذاری : این نسبت ها نشان می دهند که هر گاه واحد تجاری زیان به بار بیاورد و کار به تصفیه بکشد ، تا چه اندازه طلبکاران ووام دهندگان به آن واحد تجاری به مطالبات خود می رسند. همچنین این نسبت ها طرز ترکیب سرمایه شرکت را به معنی آن که کلیه منابع مالی را در بر می گیرد نشان می دهد .

این نسبت ها خود به دو دسته کوچکتر تقسیم می شوند :

نسبتی که در آن میزان سرمایه گذاری در دارایی ثابت سنجیده می شود

نسبت هایی که اشنایی با انواع نسبت های مالی رابطه منابع مالی مورد استفاده واحد تجاری را از لحاظ بدهی های جاری و بلند مدت با ارزش ویژه تعیین می کنند که در واقع به این دسته نسبت های بدهی یا اهرمی گفته می شود .

۴ نسبت های سود آوری : این نسبت ها مـــیزان موفقیت واحد تجاری را در کسب ســـود نشان می دهند. که مهمترین آن عبــــارتند از :بازده فروش ، بازده دارایی ، بازده سرمایه در گردش و …

نسبت های نقدینگی

این نسبت ها از مقایسه دارایی های جاری یا اقلام تشکیل دهنده آن با بدهی جاری بدست می آیند و بیشتر به صورت عدد و یا درصد نشان داده می شوند .

نسبت جاری

نسبت جاری از تقسیم مجموع دارایی های جاری بر مجموع بدهی های جاری بدست می آید.این نسبت نشان می دهد که در مقابل هر یک ریال بدهی جاری چه میزان دارایی جاری وجود دارد .

اهمیت این نسبت از توجه به تعریف دارایی جاری و بدهی جاری روشن می شود . دارایی جاری آنچه را که در مدتی کوتاه که معمولا کمتر از یک سال است به صورت نقد در اختیار واحد تجاری قرار می گیرد نشان می دهد و بدهی جاری مبالغی را که باید از محل دارایی جاری تامین و در کوتاه مدت پرداخت گردد نشان می دهد .

در گذشته عدد ۲ را برای این نسبت مهم در نظر می گرفتند اما اکنون بدون توجه به ترکیب اقلام مختلف دارایی جاری و در نظر نگرفتن این نسبت در طی چند سال گذشته ، این نسبت را بی معنی می دانند. به طور کلی می توان گفت هر اندازه نسبت جاری شرکت بزرگتر باشد ، آن شرکت در پرداخت بدهی های جاری با مشکل کمتری مواجه خواهد بود یا به عبارت دیگر بستانکاران تامین بیشتری خواهند داشت .

در تفسیر نسبت جاری باید به نوسانات آن در طول مدت ، توجه داشت . زیرا امکان دارد که شرکت ها در پایان سال مالی با حساب آرایی و واریز موقت بعضی از اقلام بدهی و برگشت این اقلام در اوایل سال بعد این حساب را بهتر جلوه دهند .

نسبت آنی

مشکل بزرگی که در نسبت جاری وجود دارد این است که این نسبت از لحاظ نقدینگی همه اقلام دارایی جاری را یکسان در نظر می گیرد. در صورتی که از نظر نقدینگی دارایی جاری را به دو دسته می توان تقسیم کرد :

1. A آنچه نقد و یا در حکم نقد است .مانند وجه نقد و بانک و حسابها و اشنایی با انواع نسبت های مالی اسناد دریافتنی . که به این دسته دارایی های آنی گفته می شود .
2. B گروهی که از طریق فروش به نقد تبدیل می شوند . مانند موجودی های جنسی اعم از مواد و کالا .

با توجه به تعاریف بالا می توان دریافت که دارایی آنی بیشتر از موجودی کالا می تواند در تامین طلب بستانکاران محور اتکا قرار گیرد.بنابراین از نسبت دیگری به نام نسبت آنی استفاده شده است که در این نسبت همه اقلام دارایی جاری به جز موجودی کالا را منظور می کنند .

نسبت آنی از تقسیم دارایی آنی بر بدهی جاری بدست می آید. این نسبت بدین مفهوم است که در مقابل یک ریال بدهی جاری ، یک ریال دارایی جاری آن هم به صورت نقد و یا حساب قابل وصول و تبدیل به نقد در مدتی کوتاه وجود دارد. نسبت آنی شرکت ها باید برابر با ۱ و یا بیشتر از آن باشد تا شرکت بتواند از محل دارایی های آنی بدهی های اشنایی با انواع نسبت های مالی جاری خود را بپردازد. استدلال تحلیلگرانی که استاندارد نسبت آنی را ۱ می دانند این است که این عدد مرز بین قدرت نقدینگی کافی و قدرت نقدینگی ناکافی شرکت است .

این نسبت یکی از مفید ترین نسبت هاست. وبه وضوح نشان می دهد که آن قسمت از دارایی جاری که از لحاظ ارزش ، ثـــبات بیشتری دارد و احتمال کاهش در آن کمتر است تا چه میزان می تواند پشتوانه طلبکاران کوتاه مدت قرار گیرد .

حسابرسی صورت های مالی

صورت‌های مالی یکی از اجزای مهم و اساسی در فرایند حسابداری است. این صورت‌ها در واقع وضعیت شرکت را به لحاظ مالی نشان می‌دهند و نشان می‌دهند پول در شرکت از کجا بدست آمده و در کجا خرج شده و چه میزانی از آن برای سرمایه‌گذاری‌ها و مصارف آینده باقی مانده است. مبنای بررسی ممیزین مالیاتی و اداره دارایی و سایر ارگان‌های مربوطه همین صورت‌های مالی بوده و البته تخلف یا اشتباه در تهیه آن‌ها می تواند عواقب مالی سنگینی برای شرکت‌ها داشته باشد.

برای همین شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی برای پیشگیری از این امر سالانه به صورت قانونی موظف به حسابرسی مالی و البته صورت‌های مالی خود هستند در واقع تهیه صورت‌های مالی وابسته به ثبت و نگهداری بسیاری از اسناد مالی و حسابداری بوده و بر اساس این اسناد صورت ها تهیه می‌شود اگر این اسناد به صورت سهوا یا عمدا به درستی و صادقانه تهیه نشوند صورتهای مالی بدست آمده هم قابل اعتماد نبوده و می‌تواند توسط ممیزین حسابرسی رد شود و البته مشکلات قانونی و مالی زیادی برای صاحبان مشاغل ایجاد کند. در ادامه توضیحات مفصل تری در مورد حسابرسی صورت های مالی به شما خواهیم داد، پس با کارمنتو همراه باشید.

حسابرسی چیست؟

حسابرسی در مفهوم لغوی یعنی رسیدگی به حساب‌ها، اما در حرفه حسابداری و حسابرسی این شغل یعنی بررسی و ممیزی اسناد مالی و حسابداری و کشف اشتباهات عمدی یا سهوی و یا تقلب در صورت وجود. بعد از بررسی های انجام شده حسابرسان موظف هستند نتایج کار خود را به مدیران ارشد، سهامداران، ارگان های نظارتی مالی و مالیاتی، بانک‌ها و در صورت نیاز سایر ارگان های مربوطه ارائه دهند.

انواع صورت‌های مالی

صورت‌های مالی مهم و اساسی که در حسابداری تهیه می‌شود به طور کلی بر چهار نوع تقسیم می‌شوند. ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع یا سرمایه و صورت وجوه نقد چهار گروه از صورت‌های مالی مهم می‌باشند که در ذیل هر کدام را به اختصار شرح خواهیم داد.

گزارش سود و زیان

نوع دیگر صورت مالی که در بازه های زمانی مشخصی تهیه می‌شود صورت سود و زیان است این صورت عملکرد مالی شرکت را نشان می‌دهد و اجزای آن شامل : دارایی های عملیاتی، هزینه‌های عملیاتی، سود یا زیان عملیاتی، هزینه‌های مالی، سایر درآمدها و هزینه‌های غیر عملیاتی، مالیات بر درآمد، سود یا زیان فعالیت‌های عادی، اقلام غیر مترقبه، سهم اقلیت، سود یا زیان خالص می‌باشد. که توضیح هر یک از آن‌ها و نحوه ثبتشان مفصل است و در این مقاله نمی‌گنجد.

گزارش سود و زیان جامع

صورت حساب سرمایه در بین صورت‌های‌مالی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. این صورت‌مالی باید از کسر کل درآمد از هزینه‌ها بدست آمده و میزان حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد. صورت حساب سرمایه سرمایه در گردش بنگاه اقتصادی را نشان داده و می‌تواند مبنای تصمیم گیری‌های مالی کلان و مهم باشد. بنابراین باید در تهیه آن دقت و توجه کافی اشنایی با انواع نسبت های مالی به عمل آید.

گزارش صورت جریان وجوه نقد

نوع دیگری از صورت‌های‌مالی صورت جریان نقد است. این صورت ‌مالی ورودی‌ها و خروجی های جریان وجوه نقد را نشان می‌دهد و جزییات آن را بیان می کند. یعنی نشان می‌دهد پول از کجاها وارد و در کجاها خرج می‌شود.

ترازنامه

ترازنامه در یک شرکت یا بنگاه اقتصادی بیان کننده وضعیت مالی و اقتصادی شرکت، میزان نقدینگی موجود در آن میزان بدهی ها و توان شرکت برای پرداخت آن‌ها می‌باشد. این نوع صورت مالی بیان کننده حقوق صاحبان سرمایه هم بوده و در این زمینه اطلاعات لازم را ارائه می دهد.

اجزای اساسی یک ترازنامه شامل چه مواردی می باشد؟

دارایی‌های ثابت مشهود

این دارایی‌ها وجود خارجی داشته و ممکن است استهلاک پذیر یا استهلاک ناپذیر یا نقصان پذیر باشند. دارایی های ثابت مشهود استهلاک ناپذیر عمر نامحدود داشته و مانند زمین هستند، دارایی های ثابت مشهود استهلاک پذیر آنهایی هستند که عمر محدودی داشته و در اثر استفاده مستهلک می‌شوند مانند ماشین آلات و تجهیزات و لوازمی که در تولید کالا و خدمات مورد استفاده قرار می گیرند و دارایی های ثابت مشهود نقصان پذیر دارایی هایی هستند که در اثر مصرف کم شده یا تمام میشوند مانند ذخایر معادن، جنگل ها.

دارایی‌های ثابت نامشهود

این نوع دارایی ها وجود عینی و خارجی ندارند و نوعی حق معنوی و مالکیت معنوی می‌باشند مانند حق اختراع، حق اکتشاف، امتیار انتشار و برخی دیگر. این دارایی ها برای تولید کالا و خدمات نگهداری شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. بیش از یک دوره مالی یا اصطلاحا چندین دوره مالی قابل استفاده هستند و البته تعیین عمر آنها و میزان استفاده ای که می‌شود از آن‌ها کرد، دشوار است. در حسابداری دارایی های نامشهود رعایت اصل تعیین بهای تمام شده، تعیین سود و زیان ناشی از فروش آن‌ها که از تفریق مبلغ دریافتی با ارزش دفتری بدست می آید و رعایت تطابق هزینه با درآمد ناشی از آن الزامی می‌باشد و درستی محاسبات را تضمین می‌کند.

سرمایه‌گذاری‌ها

هر گونه سرمایه گذاری های بلند مدت و یا کوتاه مدت که در آینده باعث افزایش دارایی های شرکت و یا بنگاه اقتصادی می‌شوند را گویند. این سرمایه گذاری های می تواند در بورس، خرید ملک یا زمین، توسعه شرکت و افزایش تولید و بسیاری دیگر باشد.

موجودی کالا و مواد

جزء دیگری از ترازنامه که بیان کننده میزان موجودی کالا و مواد اعم از مواد اولیه و غیره در سازمان می باشد. این جز بیان کننده توان شرکت برای تولید و مراوده مالی یا خدماتی بوده و توان عملیاتی شرکت را پیش بینی می‌کند.

حساب‌ها و سایر اسناد دریافتنی

حساب های دریافتنی مطالبات و طلب های شرکت از اشخاص و سایر شرکت ها و بنگاههای اقتصادی می باشد. این حساب‌ها ممکن است از فروش کالا ها و خدمات، پرداخت مساعده و وام به کارکنان و غیره ایجاد شده باشند. این حساب‌ها اساسا ماهیت بدهکار داشته و در ستون بدهکاران ثبت خواهند خورد. خود این حساب ها انواع مختلفی هم دارند.

موجودی نقد

موجودی نقد در واقع وجوهی هستند که در بانک ها و موسسات یا صندوق ها سپرده گذاری شده اند و البته باید قابل دسترسی و برداشت برای مالک باشند. این موجودی به مدیران دید روشنی در خصوص فعالیت های مالی آینده خواهد داد.

حساب‌ها و اسناد پرداختنی

اسناد پرداختنی تعهداتی است که شرکت در قبال دریافت کالا ، مواد اولیه یا خدمات به سایر شرکتها یا موسسات می دهد. اسناد پرداختنی می تواند انواع مختلفی داشته باشد.

ذخیره مالیات

شرکتها در پایان سال مالی بعد از انجام محاسبات و بدست اوردن سود و زیان خود باید ذخیره مالیات خود را بدست اورند و برای آن باید اصول خاصی را در نظر بگیرند.

ذخیره مزایای پایان خدمت پرسنل

این آیتم همان حق سنوات کارکنان بوده که در پایان هر سال با توجه به قانون باید محاسبه و در حساب بدهی ها ثبت شود البته این ذخیره می تواند پرداخت شده یا اینکه تا زمان تسفیه اشخاص در حساب بدهی های شرکت بماند.

بدهی‌های بلند مدت

بدهی‌های بلند مدت می‌تواند شامل وام های طولانی مدت، اسناد پرداختنی طولانی مدت و غیره باشد که سررسید آن بیش از یک سال مالی است.

سهم اقلیت

خالص‌ دارایی‌های‌ قابل‌ انتساب‌ به‌ اقليت‌ در تاريخ‌ ترازنامه‌ بايد به‌ عنوان‌ سهم‌ اقليت‌ در ترازنامه‌ تلفيقی‌، در بخش‌ حقوق‌ صاحبان‌ سرمايه‌ ارائه‌ شود.

سرمایه و اندوخته‌ها

سرمایه و اندوخته ها هم همه ان سرمایه گذاری های بلند مدت و کوتاه مدتی است که به دارایی های شرکت می افزاید و می تواند در زمینه‌های مختلف صورت گرفته باشد.

حسابرسی صورت‌های مالی با چه هدفی انجام می‌شود؟

هدف اصلی اعتباردهی به صورتهای مالی است.

مطابقت صورت‌های مالی با استانداردها و قوانین و مقررات حسابرسی تعیین شده.

کشف و بررسی اشتباهات سهوی یا عمدی در محاسبات و تهیه صورت‌های مالی.

برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی برای سهامدارن، مدیران ارشد، دولت و ارگان‌های مربوطه.

مزایای حسابرسی صورت‌های مالی چیست؟

استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی هنگامی می‌توانند به صورت‌های مالی اتکا کنند که شخصی مستقل، ذیصلاح و بی‌طرف نسبت به میزان اعتبار این اطلاعات، نظر حرفه‌ای ارائه کرده باشد. در سیستم‌های اجتماعی-اقتصادی کنونی، وظیفه اظهارنظر نسبت به صورت‌های مالی به حسابرسان مستقل، واگذارشده است.
حسابرسان مستقل با ایفای نقش اعتبار دهی به اطلاعات مالی، دارای موقعیتی منحصر به‌ فرد و بسیار اساسی در جامعه هستند. امروزه، صورت‌های مالی حسابرسی شده، روش پذیرفته‌شده‌ای است که واحدهای اقتصادی نتایج عملیات و وضعیت مالی خود را بوسیله آن گزارش می‌کنند و احتمال وجود اشتباهات تصادفی، تخطی از اصول حسابداری، تعصب ناآگاهانه و تحریف عمدی در صورت‌های مالی حسابرسی نشده، موجب شده است که این صورت‌ها فاقد قابلیت اتکای لازم باشند.

حسابرسی صورت‌های مالی توسط حسابرس منتخب هیات امنا

این نوع حسابرسی با هدف بررسی صورتهای مالی و تایید یا رد آن انجام می‌شود. در این حسابرسی افراد ذیصلاح، متخصص و کارشناس در مورد ادعاهای مطرح شده در صورت‌های مالی نظر خواهند داد و مطابقت آن‌ها را با استانداردها و قوانین مالی و مالیاتی بررسی خواهند کرد. در واقع این فرایند باید به نوعی اعتبار دهی به اسناد و مدارک مالی شرکت منجر شود تا قابل استناد در امور مالیاتی و مالی باشد.

دستورالعمل نحوه انجام حسابرسی توسط حسابرس منتخب هيات امنا

ماده 1: تعاريف مورد استفاده در اين دستور العمل عبارتند از:

الف‌) اصول و ضوابط حسابرسی: اصول متعارف در حرفه حسابرسی، استانداردها و آئين رفتار حرفه‌اي جامعه حسابداران رسمی ايران می‌باشد.

ب‌) مؤسسه: به كليه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری اطلاق می‌گردد.

ج‌) حسابرس: حسابرس يا مؤسسه حسابرسی می‌باشد كه از ميان اشخاص حقيقی يا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ايران انتخاب می‌شوند.

د) صورت‌های مالی: تراز و اسناد تنظيمی بر اساس دفاتر و مدارک حسابدارای مطابق آیين‌نامه مالی و معاملاتی می‌باشد.

هـ) ياداشت‌های همراه صورت‌های مالی: شامل كليه توضيحات، اسناد، مدارک و مستندات همراه اسناد و صورت‌های مالی می‌باشد.

ماده 2: هيات امنای مؤسسه به منظور اعمال نظارت صحيح بر صورت‌های مالی، حساب اموال و حصول اطمينان از قابل اعتماد بودن آن‌ها در جهت حفظ منافع عمومی دولت به ترتيبی كه در اين دستورالعمل معين می‌شود از خدمات حسابرسی استفاده خواهد نمود.

ماده3: مؤسسه مكلف است در اجرای بند«ز»ماد«7»قانون تشكيل هيات ‌امنای دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی با رعايت مقررات مربوطه حسابرس خود را با تاييد و تصويب هيات امنا انتخاب نمايد.

تبصره: اشخاص حقيقی و حقوقی كه به هر نحوي از انحاء از محل ارائه مشاوره يا خدمات مالي و يا مشابه آن به مؤسسه قبلاً منتفع شده باشند، نمی توانند به عنوان حسابرس انتخاب شوند.

ماده 4: حسابرس مكلف است در گزارش حسابرسی خود كه با رعايت مصوبات هيات امنای مربوطه و در چهار چوب آیين‌نامه مالی و معاملاتی مؤسسه و طبق اصول و ضوابط حسابرسی تهيه می‌شود، نسبت به بررسی حساب‌ها و صورت‌های مالی اقدام نموده و در گزارش خود نسبت به موارد ذيل صراحتاً اظهار نطر نمايد:

الف‌ـ رعايت قوانين و مقررات مالی مصوب هيات امنای مؤسسه، مقررات مالياتی و ساير قوانين و مقررات ناظر بر فعاليت مالی مؤسسه مورد رسيدگی.

ب‌ـ تطبيق عمليات مالی با بودجه تفصيلي و اصلاحيه‌هاي آن، مصوب هيات امنای مؤسسه با استفاده از كليه فرم های بودجه تفصيلی ابلاغی از سوی وزارت علوم، تحقيقات و فناوری.

ج‌ـ نحوه ارايه وضعيت مالی و نتايج عمليات مؤسسه مورد رسيدگی در صورت‌های مالی و اظهار نظر نهايی مطابق با طبقه‌بندی چهارگانه حسابرسی(شامل: به نحو مطلوب، مشروط، محدود، مردود)مطابق با دستورالعمل جامعه حسابداران رسمی ايران.

دـ رعايت اصول و ضوابط حسابداری در تهيه و ارايه صورت‌های مالی و يادداشت‌های همراه صورت‌های مزبور.

اگر در زمینه اصول و ضوابط حسابداری سوالی دارید و یا در حوزه حسابداری نیاز به مشاوره دارید می‌توانید از طریق ثبت درخواست در قسمت مشاوره حسابداری با متخصصان کارمنتو ارتباط برقرار کنید.

تبصره‌: هرگاه حسابرس در جريان رسيدگی، به هرگونه تخلف از مقررات موضوع اين ماده از ناحيه مؤسسه برخورد نمايد، مكلف به انعكاس موارد در گزارش خود خواهد بود.

ماده 5: حسابرس در صورت درخواست موسسه مزبور مكلف است علاوه بر گزارش موضع ماده«4»اين دستورالعمل، گزارش حسابرسی مالياتی جداگانه‌ای را مشابه نمونه ارائه شده از طرف وزارت امور اقتصادی و دارايی تنظيم نموده و جهت تسليم به حوزه مالياتی مربوطه در اختيار مودی قرار دهد. گزارش اخير الذكر بايد متضمن«اظهار نظر نسبت به دفاتر قانونی يا سيستم رايانه‌ای طبق قوانين مالياتی باشد».

ماده 6: كليه صفحات گزارش حسابرس می‌بايست متضمن نام و نام خانوادگی و شماره عضويت حسابرس بوده و با مهر و امضای وی به تاييد برسد. رعايت اين موضوع در مورد مؤسسات حسابرسی به گونه‌ای است كه حداقل امضای يكی از شركا به همراه مهر مؤسسه در ذيل نام و نام خانوادگی و شماره عضويت وی در تمای صفحات موجود باشد.

ماده 7: مؤسسه مكلف است در ازای استفاده از خدمات حسابرسی موضوع اين دستور العمل، با حسابرس قرارداد منعقد نموده و حق الزحمه ناشی از آن را از محل اعتبارات مؤسسه برابر ضوابط مربوطه با تاييد هيات امنا پرداخت نمايد.

ماده 8: حسابرس می‌‌بايست با هماهنگی قبلی رئيس مؤسسه، به امور مالی واحدهای مؤسسه مربوطه مراجعه و نسبت به انجام حسابرسی اقدام نمايد. بديهی است اين حسابرسی می‌تواند در طول دوره مالی نيز انجام شود.

تبصره: حسابرسی بايد به گونه‌ای انجام شود كه خلل يا توقفی در انجام امور مالی مؤسسه ايجاد نكند.

ماده 9: مطابق آیين‌نامه مالی و معاملاتی مصوب هيات امنا، صورت حساب‌های نهایی و تفصيلی سالانه، حاوی كليه ضمايم و مدارک، طی مهلت مقرر در آیين‌نامه مالی و معاملاتی مؤسسه برای رسيدگی و تهيه گزارش به حسابرس تسليم شود و تسهيلات لازم نيز برای انجام وظايف حسابرسی فراهم آيد.

ماده 10: حسابرس مكلف است گزارش حسابرسی را با رعايت استانداردهای حسابرسی و اظهار نظر نسبت به عملكرد مالی مؤسسه، حداكثر تا پايان مرداد سال بعد، از طريق رئيس مؤسسه به هيات امنا تسليم نمايد.

اين دستور العمل در 10 ماده و 3 تبصره تنظيم و در تاريخ 11/1/86 به تصويب هيات امنای دانشگاه‌های منطقه شمال شرق كشور رسيده كه پس از تاييد و ابلاغ وزير علوم، تحقيقات و فناوری لازم‌الاجراست و از اين تاريخ كليه مقررات مغاير با آن ملغی‌الاثر می‌باشد.

با توجه به مطالب گفته شده، تهیه صورت های مالی امری تخصصی می باشد که بدون کمک متخصصان باتجربه در حوزه حسابرسی و حسابداری، قادر به انجام آن نخواهیم بود و باتوجه به حسابرسی حسابرسان مستقل، در صورت بروز کوچکترین اشتباه که ممکن است در اثر ناآگاهی اتفاق بیفتد، عواقب سنگین و جرائم مالی در پی خواهد داشت، بنابراین بهتر این است که برای کسب اطلاعات کافی و یا حتی تعریف پروژه حسابرسی از مشاورین کاربلد راهنمایی های لازم را دریافت نمایید. برای دریافت مشاوره حسابرسی تلفنی و آنلاین می توانید از طریق سایت یا اپلیکیشن کارمنتو اقدام کنید.

صورت های مالی اساسی در حسابداری + نحوه تهیه آنها

صورت‌های مالی یکی از معروف‌ترین اصطلاحات حسابداری است که مجموعه گزارش‌هایی درباره نتایج مالی، وضعیت مالی و جریان‌های نقدی یک کسب‌وکار است. با تنها یک صورت مالی نمی‌توانید به نمای کلی از کسب‌وکارتان دست یابید. بلکه باید داده‌های صورت‌های مالی مختلف را با یکدیگر ادغام کنید تا درک عمیقی از سلامت مالی کسب‌وکار خود به دست آورید. در این مقاله انواع صورت‌های مالی را معرفی می‌کنیم که برای تعریف وضعیت مالی کسب و کار شما مورد نیاز است.

تعریف صورت‌های مالی

صورت‌های مالی در ساده‌ترین مفهوم، سندی است که به نشان دادن وضعیت مالی شرکت شما کمک می‌کند. تهیه این سند معمولا با استفاده از یک نرم افزار مالی – حسابداری انجام می گردد.

مزایای صورت‌های مالی

صورت‌های مالی به دلایل زیر مفید است:

• برای تعیین توانایی یک ‌کسب‌وکار به منظور تولید درآمد
• برای تعیین اینکه آیا یک ‌کسب‌وکار توانایی بازپرداخت بدهی‌های خود را دارد یا خیر.
• برای ردیابی نتایج مالی و شناسایی هرگونه مشکل سودآوری احتمالی.
• برای استخراج نسبت‌های مالی از صورت‌های که می‌‌تواند وضعیت ‌کسب‌وکار را نشان دهد.
• برای بررسی جزئیات برخی از معاملات تجاری
• برای استفاده به عنوان مبنایی برای گزارش سالانه، که در اختیار سرمایه گذاران شرکت و جامعه سرمایه‌گذاری قرار داده می‌شود.

معایب صورت‌های مالی

یکی از نگرانی‌های احتمالی صورت‌های مالی این است که ممکن است دستکاری شوند و سرمایه‌گذاران را به این باور برسانند که کسب‌وکار صادرکننده این صورت مالی نتایج مالی خوبی دارد.

انواع صورت‌های مالی

شش صورت مالی وجود دارد که هر کسب و کاری به آنها نیاز دارد. این صورت‌ها عبارت‌اند از: صورت درآمد، جریان وجوه نقدی، ترازنامه، صورت سود و زیان جامع، یادداشت‌های پیوست صورت‌های مالی و صورت تغییر در حقوق صاحبان سهام.

1- صورت درآمد (سود و زیان)

صورت درآمد گاهی صورت سود و زیان نیز نامیده می‌شود. این صورت درآمد ‌کسب‌وکار شما را در یک دوره معین نشان می‌دهد. صورت سود و زیان درآمدها، زیان‌ها و هزینه‌ها را در نظر می‌گیرد، بنابراین می‌تواند نشان دهد که آیا شرکت شما به سود رسیده است یا خیر.

درآمد‌ها شامل درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی است:

درآمد‌های عملیاتی: به درآمدهایی گفته می‌‌شود که در نتیجه فعالیت‌های شرکت کسب می‌‌شوند.

درآمد‌های غیر عملیاتی: این درآمدها در نتیجه فعالیت شرکت کسب نمی‌شوند مانند ملکی که برای کسب‌وکار خریداری شده است و پس از فروش، درآمد حاصل از آن درآمد غیر عملیاتی محسوب می‌‌گردد.

هزینه‌ها به سه نوع، هزینه‌های عملیاتی، غیر عملیاتی و بهای تمام شده کالا برای شرکت‌های تولیدی دسته‌بندی می‌‌شوند.

هزینه‌های بهای تمام شده: خرید مواد اولیه، هزینه تولید، هزینه سربار

هزینه عملیاتی: هزینه فروش، هزینه بازاریابی، هزینه‌های اداری و مالی

هزینه‌های غیر عملیاتی: به هزینه‌هایی گفته می‌‌شود که در غالب بهای تمام شده کالا یا خدمات و هزینه‌های عملیاتی نباشند. این نوع از هزینه‌ها به فعالیت‌های شرکت مربوط نمی‌شود و دائمی نیستند.

روش تهیه صورت درآمد

در این صورت مالی باید درآمدها و هزینه‌های یک دوره مالی مشخص شود در آن ابتدا درآمدها ثبت و هزینه در ادامه از آن کسر می‌‌شود و در پایان سود و یا زیان سازمان مشخص می‌‌شود.

2- صورت جریان نقدی

صورت جریان نقدی نحوه ورود و خروج پول به ‌کسب‌وکار شما را نشان می‌‌دهد، بنابراین می‌‌توانید آنچه را که به عنوان سرمایه در گردش در یک زمان خاص در دسترس دارید، مشاهده کنید. صورت جریان نقدی برای اینکه به شما نشان دهد در صورت نیاز با چه سرعتی می‌توانید پول نقد دریافت کنید ضروری است، زیرا مواردی مانند مواد خام یا خریدهایی که به صورت اعتباری انجام شده – اما هنوز پرداخت نشده‌اند را در نظر نمی‌گیرد.

روش تهیه صورت جریان نقدی

برای تهیه صورت گردش وجوه نقد لازم است در راستای سرمایه گذاری و فعالیت‌های عملیاتی، تفاضل پول صرف شده از پول دریافتی را محاسبه کنید.

3- ترازنامه

ترازنامه دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شرکت را در یک مقطع زمانی نمایش می‌‌دهد. دارایی‌ها باید برابر بدهی‌ها به اضافه حقوق صاحبان اشنایی با انواع نسبت های مالی سهام باشند. بخش دارایی با وجه نقد و معادل آن شروع می‌‌شود که باید با برابر با مانده موجود در پایان صورت جریان نقدی باشد. ترازنامه تغییرات هر حساب اصلی را از دوره ای به دوره دیگر نشان می‌‌دهد. نگاهی به ترازنامه می‌‌تواند به شما کمک کند بفهمید که آیا می‌‌توانید تعهدات مالی خود را انجام دهید یا خیر.

دارایی‌ها خود به دو نوع جاری و بلندمدت تقسیم می‌‌شوند که با توجه به قدرت نقدشوندگی تفکیک می‌‌شوند.

دارایی‌های جاری:

• حساب‌های دریافتی
• اوراق بهادار
• وجوه نقد و سپرده های بانکی

دارایی‌های بلند مدت (ثابت):

• ماشین آلات
• تولید
• و سایر دارایی‌هایی که سرعت نقدشوندگی ندارند

بدهی:

بدهی‌ها نیز همچون دارایی‌ها به بدهی‌های جاری و بلندمدت دسته‌بندی می‌‌شوند که در واقع همان تعهدات شرکت به بستانکاران است.

بدهی بلند مدت:

بدهی‌های جاری:

• حساب‌های پرداختی
• مالیات بر درآمد
• دستمزد قابل پرداخت
• سود سهام قابل پرداخت

روش تهیه ترازنامه

دارایی‌ها = بدهی‌ها + سرمایه (حقوق صاحبان سهام)

4- صورت سود و زیان جامع

صورت سود و زیان جامع ترکیبی از صورت سود و زیان، جریان وجوه نقد و ترازنامه است، به عبارت دیگر برای تهیه صورت سود و زیان جامع نیازی به تهیه اطلاعات جدید نیست و می‌توان از اطلاعات سایر صورت‌های مالی استفاده کرد. سود و زیان جامع شامل تغییرات در دارایی‌های یک واحد تجاری در نتیجه انجام تمامی معاملات است. در این صورت تمامی درآمدها و هزینه‌هایی که در مدت زمان یک دوره مالی شناسایی شده همچون هزینه یا درآمد تحقق یافته و نیافته به تفکیک گزارش می‌شود.

روش تهیه صورت سود و زیان جامع

بهترین روش برای ارائه صورت سود و زیان جامع عملکردی بر مبنای استاندارد حسابداری شماره 6 است. به همین دلیل سود و زیان هر دوره به عنوان اولین مورد ثبت می‌شود. بعد از ارزیابی سود یا زیان دوره، درآمد و هزینه‌های تحقق نیافته حاصل از تغییر ارزش دارایی‌ها و یا بدهی‌های واحد تجاری مذکور، که به حقوق صاحبان سرمایه منظور می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد.

5- صورت یادداشت‌های پیوست صورت‌های مالی

این صورت یکی از الزامات IFRS (استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی) است و زمینه بیشتری را در مورد اطلاعات موجود در سایر اسناد صورت‌های مالی شما ارائه می‌‌دهد. به عنوان مثال، دارایی‌های شما ممکن است در ترازنامه ذکر شده باشد، اما یادداشت‌های پیوست سند صورت‌های مالی شما جایی است که دقیقاً توضیح می‌‌دهید که آن دارایی‌ها چیست. اطلاعات این سند برای اطمینان از مطابقت شما با استانداردها و مقررات مورد نیاز است.

6- صورت تغییر در حقوق صاحبان سهام

این سند تغییرات ایجاد شده در سرمایه سهام، سود انباشته و دارایی انباشته کسب‌وکار شما را نشان می‌‌دهد. صورت تغییر در حقوق صاحبان سهام به یک معامله‌گر انحصاری، تغییرات در حقوق صاحبان سهام را نشان می‌‌دهد. برای مشارکت، تغییرات بین حقوق صاحبان سهام هر دو شریک را نشان می‌‌دهد. در مورد یک شرکت، صورت تغییر در حقوق صاحبان سهام نشان می‌‌دهد که چگونه سهم حقوق صاحبان سهام در بین همه سهامداران تغییر کرده است.

صورت‌های مالی اصلی

صورت مالی اصلی عبارت‌اند از:

1. صورت سود و زیان
2. ترازنامه
3. صورت جریان وجوه نقد
4. صورت سود و زیان جامع

محدودیت‌های صورت های مالی

اگرچه صورت‌های مالی اطلاعات زیادی را در مورد یک شرکت ارائه می دهند، اما محدودیت هایی دارند. از این صورت‌ها برداشت‌های متعددی می‌شود و در نتیجه، سرمایه گذاران اغلب نتایج بسیار متفاوتی در مورد عملکرد مالی یک شرکت می‌گیرند.

به عنوان مثال، برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است خواهان خرید مجدد سهام باشند، در حالی که سایر سرمایه‌گذاران ممکن است ترجیح دهند این پول را در دارایی‌های بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند. میزان بدهی یک شرکت ممکن است در نزد سرمایه‌گذار مشکلی نباشد در حالی که دیگری ممکن است در مورد میزان بدهی شرکت نگرانی داشته باشد. هنگام تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی، مهم است که چندین دوره را با هم مقایسه کنید تا مشخص شود آیا روندی وجود دارد یا خیر و همچنین نتایج شرکت را با همتایان خود در همان صنعت مقایسه کنید.

سوالات متداول:

صورت‌های مالی حسابداری چیست؟
صورت‌های مالی در ساده‌ترین مفهوم، سندی است که به نشان دادن وضعیت مالی شرکت شما کمک می‌کند. تهیه این سند معمولا با استفاده از یک نرم افزار حسابداری انجام می‌گردد.

صورت های مالی اساسی در حسابداری چیست؟
صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان جامع

مزایای تهیه صورت‌های مالی چیست؟
تعیین توانایی یک ‌کسب‌وکار به منظور تولید درآمد، تعیین توانایی کسب‌وکار برای بازپرداخت بدهی‌ها، ردیابی نتایج مالی و شناسایی هرگونه مشکل سودآوری احتمالی، استخراج نسبت‌های مالی، بررسی جزئیات برخی از معاملات تجاری، استفاده به عنوان مبنایی برای گزارش سالانه

آشنایی با انواع صورتهای مالی در بورس

صورت‌های مالی شرکت‌ها یکی از منابع مهم برای دسترسی به اطلاعات درون شرکتی می‌باشد. در همین راستا سازمان بورس قانونی را برای تمام شرکت‌های فعال در بازار بورس وضع کرده است که بر طبق آن تمامی این شرکت‌ها موظف هستند تا گزارش‌ها و صورت‌های مالی خودشان را مطابق با استانداردهای سازمان بورس در سامانه‌ی جامع ناشران یا کدال، انتشار دهند. تمامی گزارشات و صورت‌های مالی با وجود سامانه‌ی کدال با بیشترین سرعت و تحت نظارت خود سازمان بورس به دست تمامی فعالان بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران و سهام‌داران شرکت‌ها خواهد رسید. لازم به ذکر است که این اطلاعات می‌بایست به‌طور مساوی و در زمان مشخص در اختیار تمامی افراد قرارگیرند تا از سوءاستفاده‌های احتمالی از رانت اطلاعاتی جلوگیری شود. صورت‌های مالی اساسی مختلفی در سامانه‌ی کدال از سوی شرکت‌ها منتشر می‌شوند. در اشنایی با انواع نسبت های مالی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس چراغ راجع به انواع صورتهای مالی در بورس صحبت خواهیم کرد.

۱. ترازنامه، از انواع صورتهای مالی در بورس

ترازنامه

برای تحلیل بنیادی شرکت‌ها، نیاز به اطلاعاتی راجع به وضعیت مالی آن شرکت‌ها وجود دارد. این اطلاعات مهم را می‌توان توسط ترازنامه به دست آورد. ترازنامه یا صورت وضعیت مالی یکی از مهم‌ترین انواع صورتهای مالی در بورس می‌باشد. در این گزارش وضعیت حساب‌های شرکت شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق مالکان شرکت (حقوق صاحبان سهام) در یک تاریخ معین نشان داده می‌شود. در ترازنامه بایستی میزان دارایی‌های یک شركت همواره با مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام آن برابر باشد. این فرمول که به آن معادله‌ی اساسی حسابداری نیز می‌گویند، به شکل زیر نمایش داده می‌شود:

دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سرمایه یا سهام

همان‌طور که در این فرمول مشاهده می‌کنید، ترازنامه، تفاوت بین دارایی‌ها و بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام را به ما نشان می‌دهد. در اصل با استفاده از ترازنامه می‌توانید بفهمید که یک شرکت چقدر دارایی دارد و چقدر بدهکار است. به طور کلی اگر نسبت‌ بدهی‌های یک شرکت به دارایی‌های آن بالاتر باشد، آن شرکت با ریسک بیش‌تری مواجه خواهد بود. بنابراین در بررسی صورتهای مالی در بورس باید به نسبت بدهی‌ها و دارایی‌های یک شرکت توجه نمایید. در ادامه راجع به انواع دارایی و بدهی در شرکت‌ها، بیش‌تر صحبت خواهیم کرد.

مفهوم دارایی و آشنایی با انواع دارایی

برای تحلیل صورتهای مالی در بورس لازم است تا با ساختار دارایی‌ها آشنا باشیم. در یک تعریف ساده می‌توان گفت که منظور تحلیل‌گران از دارایی‌ها، مواردی می‌باشند که سرمایه در آنجا مصرف شده و در اختیار صاحبان سرمایه قرار گرفته است. برای مثال وجوه نقد در بانک یا صندوق و یا ساختمان و املاک شرکت، همگی جزو دارایی‌ها به حساب می‌آیند. بطور کلی دارایی‌ها به دو دسته‌ی جاری و غیرجاری یا ثابت تقسیم می‌شوند. آن دسته از دارایی‌ها که قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند را دارایی‌های جاری می‌گویند. مثل وجوه نقد، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، مطالبات و اسناد دریافتنی، موجودی مواد و کالا، پیش‌پرداخت‌ها و سپرده‌های بانکی. اما دارایی‌های ثابت بر خلاف دارایی‌های جاری، قابلیت نقدشوندگی بالا ندارند و شرکت نیز تصمیمی برای نقد کردن آن‌ها در کوتاه‌مدت ندارد. مثل سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، دارایی‌های مشهود همچون ساختمان و ماشین‌آلات در شرکت‌ها و دارایی‌های نامشهود مانند اعتبار نام تجاری و حق امتیازهای مختلف.

مفهوم بدهی و آشنایی با انواع بدهی

در تحلیل صورتهای مالی در بورس منظور از بدهی، تعهدات و بدهی‌های شرکت به دیگران می‌باشد. برای مثال اگر از کسی جهت ارائه‌ی کالا یا خدمات پولی گرفته باشیم اما هنوز آن را پرداخت نکرده باشیم، به آن شخص بدهکار هستیم. بدهی‌ها نیز همانند دارایی‌ها به دو دسته‌ی جاری و غیرجاری یا بلندمدت تقسیم می‌شوند. بدهی‌های جاری شامل اسناد و حساب‌های پرداختنی، مالیات و سود سهام پرداختنی، تسهیلات مالی و پیش‌ دریافت‌ها هستند. بدهی‌های غیر جاری نیز شامل کلیه‌ی بدهی‌های بلندمدت شرکت، اسناد و حساب‌های پرداختنی و تسهیلات مالی می‌باشند.

۲. صورت سود و زیان از انواع صورتهای مالی در بورس

صورت سود و زیان

صورت سود و زیان، یکی دیگر از انواع صورتهای مالی در بورس می‌باشد. میزان سودآوری، یکی از مهم‌ترین معیارها برای انتخاب سهام یک شرکت محسوب می‌شود. طبیعتاً هرچقدر که میزان سودآوری یک شرکت در مقایسه با قیمت سهام آن شرکت در بورس، بیشتر باشد، سهام آن شرکت ارزنده‌تر خواهد بود. اما بهترین راهکار برای آنکه از میزان سودآوری در یک شرکت مطلع شویم، استفاده از صورت سود و زیان می‌باشد. درواقع، صورت سود و زیان به خوبی میزان سود یک شرکت در پایان سال مالی را نشان خواهد داد. تمام شرکت‌های فعال در بازار بورس، موظف‌ هستند تا در پایان سال مالی، صورت سود و زیان خود را منتشر کنند. در حقیقت، آن‌ها از این طریق، میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع می‌دهند. مواردی همچون میزان فروش شرکت‌ها، میزان هزینه‌های آن‌ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت در صورت سود و زیان قابل مشاهده است.

۳. صورت سود و زیان جامع

صورت سود و زیان جامع

در صورت سود و زیان که در بخش قبلی راجع به آن صحبت شد، درآمدها و هزینه‌هایی که برای حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته می‌شوند و درآمدها و هزینه‌های تحقق نیافته لحاظ نمی‌شوند. اما سرمایه‌گذاران برای تحلیل بنیادی صورتهای مالی در بورس به اطلاعات کامل‌تر و دقیق‌تری نیاز دارند. بر همین اساس یک نوع از صورت مالی تحت عنوان صورت سود و زیان جامع طراحی شده است. صورت سود و زیان جامع، کلیه‌ی درآمدها و هزینه‌ها اعم از تحقق‌یافته و تحقق‌نیافته را به اطلاع گروه‌های مختلف می‌رساند. همچنین مواردی که در صورت سود و زیان لحاظ نشده بود را نیز پوشش خواهد داد. صورت سود و زیان جامع، شامل مواردی مثل تعدیلات سنواتی، سود یا زیان خالص دوره بر اساس صورت سود و زیان، سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده مانند دارایی‌های ثابت مشهود، تسعیر دارایی‌ها ، بدهی های ارزی و … می‌باشد.

۴. صورت جریان وجوه نقد از انواع صورتهای مالی در بورس

صورت جریان وجوه نقد

گردش پول نقد به مثابه خون حیات‌بخشی است که در شریان شرکت‌ها جریان دارد. بنابراین یک شرکت بدون پول نقد نمی‌تواند حیاتش را ادامه دهد. صورت جریان وجوه نقد، گردش نقدینگی در شرکت‌ها در طول یک سال را مشخص می‌نماید. مهم‌ترین ویژگی این نوع از صورتهای مالی در بورس این است که منابع و مصارف وجوه نقد را به طور دقیق در طی یک‌ سال اشنایی با انواع نسبت های مالی مشخص خواهد کرد. صورت گردش وجوه نقد براساس اطلاعات موجود در صورت سود و زیان و ترازنامه محاسبه می‌شود. از آنجایی که بستانکاران نگران پرداخت‌های شرکت هستند، همواره به‌دقت جریان نقدی شرکت را مورد بررسی قرار می دهند. در حقیقت، با بررسی این نوع از صورت مالی، جریان‌های نقدی بالقوه آتی شرکت، قدرت نقدینگی، میزان قدرت پرداخت دیون، انعطاف‌پذیری مالی و کیفیت درآمد شرکت قابل ارزیابی می‌باشد.

چه کسانی از صورتهای مالی در بورس استفاده می‌کنند؟

در حالت کلی، استفاده‌کنندگان صورتهای مالی در بورس به دو گروه درونی و بیرونی شرکت تقسیم‌بندی می‌شوند. منظور از استفاده‌کنندگان درونی، مدیران شرکت‌ها هستند. واضح است که برای این دسته از افراد محدودیتی در اخذ گزارشات مالی وجود نخواهد داشت. مدیران هرطور که تمایل داشته باشند، می‌توانند این گزارش‌ها را از حسابداران خود دریافت نمایند. اما استفاده‌کنندگان بیرونی صورت‌های مالی همان سرمایه‌گذاران بالقوه و بالفعل هستند. این افراد طبق استانداردهای حسابداری و سازمان بورس گزارشات مالی را دریافت می‌کنند و بر همین اساس اقدام به تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری‌های خود می‌نمایند.

نکته: اگر به قسمت اطلاعیه‌های سایت کدال مراجعه کرده باشید، احتمالاً دو اصطلاح حسابرسی شده و حسابرسی نشده برای بررسی صورتهای مالی در بورس به چشمتان خورده است. منظور از گزارشات حسابرسی شده، گزارش‌هایی هستند که توسط یک موسسه‌ی حسابرسی که به عنوان ناظر در خارج از شرکت فعالیت می‌کند، بررسی و تایید شده است. اما صورت‌های مالی حسابرسی نشده، گزارشاتی هستند که توسط حسابداران خود شرکت تهیه و گزارش شده‌اند. تمام شرکت‌های بورسی ملزم به ارائه‌ی گزارش‌های میان دوره‌ای ۶ ماه و پایان سال مالی خود، به صورت حسابرسی شده هستند.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش و استخدام چراغ ، انواع صورتهای مالی در بورس که در مباحث تحلیل بنیادی بورس قرار می‌گیرد را مورد بررسی قرار دادیم. ( اگر می‌خواهید درباره تحلیل بنیادی بورس بیشتر بدانید آموزش ویدیویی تحلیل بنیادی مقدماتی را از دست ندهید.)
همان‌طور که گفتیم این صورت‌های مالی به عنوان ابزار مهمی برای اشنایی با انواع نسبت های مالی مدیران شركت‌ها، صاحبان سرمایه، بستانكاران و سرمایه‌گذاران به شمار می‌آیند. آن‌ها با تجزیه‌وتحلیل این صورت‌ها می‌توانند از وضعیت مالی شرکت‌های سهامی موردنظرشان در گذشته، حال و آینده با خبر شوند و راجع به آن قضاوت كنند. چراغ به عنوان یک سامانه‌ی هوشمند آموزش، کاریابی و استخدام می‌کوشد تا با بیان نکات مهم در زمینه‌ی آموزش بورس به تمامی علاقه‌مندان برای ورود به بازارهای مالی و سرمایه کمک نماید. دوره‌های آموزشی در بخش آموزش آنلاین بورس این سامانه، به‌روزرسانی می‌شوند.