شناسایی اتمام و آغاز موج جدید الیوتی

آموزش تحلیل الیوت در بازارهای سرمایه توسط دکتر محمدی.

آموزش امواج الیوت در تحلیل تکنیکال

اساس تفکر سنتی در تحلیل تکنیکال از گذشته تا به امروز تغییرات زیادی داشته است. مردم دیگر مثل قدیم فکر و رفتار نمی‌کنند؛ پس نوع و سبک تحلیل رفتاری معامله‌گران نیز باید در طول زمان تغییر کند. اکثر روش‌های تحلیل تکنیکال بر اساس دو مولفه قیمت و الگوها بنا شده‌اند. اما مولفه سومی نیز وجود دارد که بسیار مهم است و آن مولفه زمان است. موج شماری به روش الیوت یا همان امواج الیوت یکی از سبک‌های تحلیل تکنیکال است که طرفداران بسیار زیادی نیز دارد. این سبک تحلیلی بر هر سه مولفه قیمت، زمان و الگوها تمرکز دارد و می‌تواند دید خوبی را از نمودارها به ما بدهد.

چگونه باید موج شماری کنیم؟ تاریخچه امواج الیوت از کجا و چگونه شکل گرفته است؟ در این مقاله قصد داریم تئوری تحلیل بر اساس امواج الیوت را باهم مرور کرده و یاد بگیریم.

تاریخچه نظریه الیوت

نظریه امواج الیوت توسط شخصی به نام «رالف نلسون الیوت» (Ralph Nelson Elliott) و در دهه 1930 میلادی شکل گرفت. تا قبل از آن تصور می‌شد که بازار بورس رفتاری غیر قابل درک و تصادفی دارد. اما الیوت معتقد بود که بازار در حقیقت از الگوهایی تکراری تبعیت می‌کند، زیرا عواطف و احساسات مردم تکراری هستند. برای مثال در مقابل ترس از ضرر، همه مردم فروشنده هستند.

این عامل احساسی، رفتاری را در بازارهای مالی شکل می‌دهد که در طول تاریخ و در همه انسان‌ها یکسان است. تاثیر این احساسات نیز بر نمودارهای قیمتی به یک شکل نمایان می‌شود. پس می‌تواند این الگوها را شناسایی کرد و با استفاده از این شناخت، بازار را تحلیل کرد.

نظریه امواج الیوت در حقیقت برای توصیف حرکات قیمت در بازارهای مالی ارائه شده است. سرمایه‌گذاران برای سودآوری از روندهای بازار به نوعی سوار بر یک موج حرکتی هستند. پس در بازارهای مالی هر حرکت، صرف نظر از جهت آن (صعود یا نزول)، یک موج حرکتی را شکل می‌دهد.

الیوت در 75 سالگی، زمانی که به علت بیماری بازنشسته شد، تحقیقات خود را برای تحلیل بازار شروع کرد. او روی نمودارهای شاخص سالانه، ماهانه، هفتگی و روزانه موجود و نمودارهای ساعتی که خودش آن‌ها را ساخته بود، تحقیقات خود را ادامه داد. بعد از آن الیوت قواعد خاص حاکم بر نحوه شناسایی، پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری در الگوهای خودش را تشریح کرد و نام آن را امواج الیوت گذاشت. نتایج این تحقیقات گسترده در مجموعه‌ای به نام “R.N. Elliott’s Masterworks” و در سال 1944 چاپ شد که طرفداران بسیار زیادی پیدا کرد. الیوت ویو اینترنشنال (Elliott Wave International) یکی از بزرگترین شرکت‌ها در زمینه تجزیه و تحلیل بازارهای مالی دنیا است که تحلیل آن‌ها به سبک امواج الیوت انجام می‌شود.

آیا امواج الیوت بدون خطا است؟

در جواب باید بگوییم که خیر. حتی خود الیوت نیز در این باره گفته است که این الگوها هیچ قطعیت کاملی برای پیش‌بینی در مورد حرکات قیمتی آینده ندارند، بلکه تنها به تحلیل ما کمک می‌کنند. درواقع از امواج الیوت می‌توان در ارتباط با سایر روش‌های تحلیل تکنیکال از جمله پرایس اکشن و یا اندیکاتورها برای شناسایی فرصت‌های معاملاتی در بازار استفاده کرد. این درحالی است که معامله‌گران ممکن است هم‌زمان، تعابیر مختلفی از ساختار امواج الیوت در یک بازار داشته باشند.

تفسیر روش موج شماری الیوت

در گذشته الیوت پیش‌بینی‌های دقیقی از بازار سهام را مبتنی بر ویژگی‌های قابل اعتماد و کشف شده در الگوهای خود انجام داد. طبق نظریه الیوت، ما دونوع موج کلی داریم که از نظر جهت حرکتی از هم متمایز می‌شوند. موج‌های صعودی یا جنبشی (Motive Wave) و موج‌های ریزشی یا اصلاحی (Corrective Wave).

در حالت کلی موج‌های جنبشی در بازار که در جهت یک روند بزرگ‌تر حرکت می‌کنند، همیشه در الگوی خود پنج (5) موج دارند. این پنج موج از تحلیل رفتاری و روانشناسی معامله‌گران بدست آمده است که پیشنهاد می‌کنم برای درک بهتر حتما آن‌ها را مطالعه کنید.

در مقابل امواج اصلاحی را داریم که این امواج همیشه در جهت مخالف روند اصلی هستند و در طول مسیر اصلاح خود، سه (3) موج دارند. همچنین این الگوها خود را در مقیاس‌های کوچکتری نیز تکرار می‌کنند که اینفینیتیوم (Infinitum) نام دارند.

در بازارهای مالی، یک شناسایی اتمام و آغاز موج جدید الیوتی روند‌ صعودی سالم همیشه از مجموع موج‌های جنبشی و اصلاحی تشکیل شده است. یعنی هر بالا رفتنی یک پایین آمدن هم دارد که در مجموع یک موج صعودی از درجه بزرگ را تشکیل می‌دهد. موج‌های جنبشی، حرکات صعودی را تشکیل می‌دهند؛ درحالی که موج‌های اصلاحی در خلاف جهت حرکت اصلی قرار دارند.

قاعده کلی الیوت

رفتار انبوه مردم در الگوهای و روندها در بازار شناخت‌پذیر هستند. الیوت این شناخت را قانون موج‌ها نام‌گذاری کرد. طبق این قانون گفتیم که هر موج جنبشی در نمودار از 5 موج تشکیل می‌شود که ناشی از تحلیل رفتاری معامله‌گران مختلف در بازار است. حرکت‌های اصلاحی نیز معمولا از 3 موج تشکیل می‌شوند که در جهت مخالف حرکت بازار هستند.

در نشانه‌گذاری این امواج، موج‌های 1 تا 5 یا (A,B,C,D,E) برای حرکات صعودی و حروف A,B,C یا (W,X,Y) برای نشان دادن موج‌های اصلاحی به‌کار می‌روند.

در حرکات جنبشی نیز موج‌های اصلاحی کوچکی داریم. موج2، موج 1 صعودی را اصلاح می‌کند و به همین ترتیب موج 4، موج 3 صعودی را اصلاح می‌کند.

درجه‌بندی امواج الیوت

باید بدانیم که نمودار با توجه به تایم فریم‌های مختلف، از درجات مختلفی برخوردار است. به‌عنوان مثال موج 2 اصلاحی در یک حرکت جنبشی می‌تواند در درجات پایین‌تر خود به‌صورت یک موج اصلاحی ABC ظاهر شود. و یا موج 3 در حرکت جنبشی می‌تواند در درجات پایین‌تر از یه حرکت 5 موجی دیگر تشکیل شده باشد.

مقیاس زمان الگوها در مقابل شکل ظاهری الگوها از درجه اهمیت کمتری برخوردار هستند. ممکن است امواج توسعه داده و یا فشرده شوند اما شکل امواج همیشه ثابت باقی می‌ماند.

قواعدی که نمی‌توانند شکسته شوند

به‌طور کلی در روش الیوت سه قاعده وجود دارد که غیر قابل شکست محصوب می‌شوند. این قواعد تحت هر شرایطی پابرجا می‌مانند

• موج 2 هرگز به موج 1 نخواهد رسید. به عبارتی دیگر اگر موج اصلی درحال صعود باشد، موج 2 نمی‌تواند به قیمت‌های زیر موج 1 تجاوز کند.

• در یک حرکت جنبشی 5 موجی، موج 3 هرگز نمی‌تواند کوتاه‌ترین موج باشد. این که می‌گویند موج 3 بلندترین موج است نیز همیشگی نیست اما در اغلب مواقع موج 3 بلندتر از موج‌های 1 و 5 است.

• در مجموع یک حرکت جنبشی (5 موجی)، موج 4 اصلاحی هرگز نمی‌تواند به داخل موج 1 همپوشانی داشته باشد.

اگر در شمارش امواج، یکی از شرایط فوق نقض شوند، زنجیره خاصی که درنظر داریم، موج اصلی نیست و باید شمارش امواج را مجددا اصلاح کنیم.

امواج اصلی در الیوت

موج انبساطی یا توسعه یافته

• معمولا در یک حرکت جنبشی، یکی از امواج 1، 3 یا 5 دچار انبساط می‌شوند. انبساط‌ها نوسانات اغراقی و کشیده‌ای هستند که در مقایسه با سایر امواج، کاملا خارج از مقیاس هستند. این موج انبساطی معمولا در موج 3 ظاهر می‌شود. خاصیت آنها این است که در درجات پایین‌تر از ریز موج‌های دیگری تشکیل می‌شوند که می‌توانند ما را در موج شماری به اشتباه بیاندازند.

مثلث قطری

• مثلث قطری یا مثلث دیاگونال یکی دیگر از امواج اصلی در الیوت محسوب می‌شوند. این الگو شبیه یک مثلث است که توسط دو خط همگرا تشکیل شده باشد. مثلث قطری سه گوش دارد و معمولا در پنجمین موج از یک حرکت جنبشی (پس از اتمام موج انبساطی سوم) رخ می‌دهند. ساختار این موج‌ها هم می‌تواند 3 تایی باشد و هم 5 تایی. اما عموما این نوع ساختارها به‌صورت سه موجی و در موج‌های کوتاه تشکیل می‌شوند.

نکته: قانون همپوشانی موج 1 و 4 در مثلث قطری صدق نمی‌کند و این یک استثنا محسوب می‌شود.

نکته: وقتی یک مثلث در انتهای یکی از موج‌های 1 یا 3 یا 5 تشکیل می‌شود، به این معنی است که آن موج از درجه بزرگتر در حال خاتمه است و به‌زودی موج 2 یا 4 (فاز اصلاحی) از درجه بزرگتر آغاز می‌شود.

امواج شکسته

• گاهی اوقات پیش می‌آید که موج 5 موفق به عبور از سقف موج 3 نمی‌شود. در الیوت این ناتوانی در عدم عبور را موج شکسته یا ارتدکس می‌نامند. باید درنظر داشته باشیم که موج شکسته یک الگوی بازگشتی محسوب می‌شود.

امواج اصلاحی در الیوت

پس از اتمام یک حرکت جنبشی 5 موجی، حرکت اصلاحی در 3 موج کاهشی آغاز می‌شود. به یاد داشته باشیم که شناسایی امواج اصلاحی و ارتباط بین آن‌ها و الگوهای خاص از قبل، کار بسیار دشواری است که با تمرین و تجربه بدست می‌آید. دلیل این امر هم پیچیده‌تر بودن الگوهای اصلاحی و تغییرات زیاد آن‌ها نسبت به امواج جنبشی است.

به‌طور کلی امواج اصلاحی به دو صورت شکل می‌گیرند:

امواج اصلاحی در شکل ساده به‌صورت الگوهای زیگزاگ (A,B,C)، مثلث‌ها و اشکال بی‌قاعده تشکیل می‌شوند.

ساختار اصلاحی زیگزاگ

در شکل زیر نمونه یک اصلاح با ساختار زیگزاگ را مشاهده می‌کنید. معمولا در اصلاح زیگزاگ، موج A و C به‌صورت 5 موجی و موج B نیز به‌صورت 3 موجی ظاهر می‌شوند.

از نکات مهم دیگری که باید درباره زیگزاگ بدانیم این است که زیگزاگ می‌تواند در حالت افقی نیز شکل بگیرد که این معنی که الگو در جهت افقی حرکت کند تا این که عمق داشته باشد. به این نوع حرکات اصلاحی به اصطلاح flat فلت می‌گوییم.

در بعضی از مواقع موج B می‌تواند از موج 5 نیز فراتر رود. این امر موجب می‌شود که در بعضی از مواقع که شماره‌گذاری انجام می‌دهیم، چون موج B قله‌ای فراتر از موج 5 را ایجاد کرده، ما به اشتباه موج B را یک موج جنبشی تشخیص می‌دهیم و انتهای موج 5 را شناسایی می‌کنیم که باید در این موارد بسیار دقت کنیم. در شکل زیر نحوه موج شماری این اصلاح را نشان می‌دهد. با این ساختار اصلاحی اصطلاحا ایرگولار (Irregular) می‌گویند.

در مورد بالا می‌بینیم که موج C به‌صورت کامل موج A را اصلاح می‌کند و حتی فراتر از آن نیز می‌رود. در امواج اصلاحی اینچنینی مهم‌ترین عامل پیدا کردن پایان موج C است که می‌توان متوجه پایان یک موج اصلاحی شد. که معمولا بعد از آن (درصورت پایان اصلاح) منتظر یک 5 موجی صعودی باشیم.

الگوی اصلاحی مثلث نیز یکی شناسایی اتمام و آغاز موج جدید الیوتی دیگر از ساختارهای اصلاحی ساده هستند که همانند قوانین مثلث‌های قطری عمل می‌کنند. در این مثلث‌ها هر سقف از سقف قبلی خود کوتاه‌تر و هر کرف نیز از کف قبلی خود بالاتر هستند. به این ترتیب ساختار اصلاحی مثلث، بین دو خط همگرا شکل می‌گیرد که می‌تواند حالت فلت نیز باشد.

در نمودار فوق موج 4 اصلاحی به‌صورت یک مثلث فلت ظاهر شده است. در این الگوی اصلاحی، معمولا ریز موج‌ها به‌صورت 3 موجی تشکلیل می‌شوند. و شکستن خط روند بالای مثلث می‌تواند نشانه‌ای برای پایان اصلاح و شروع قوی موج 5 صعودی باشد.

امواج اصلاحی پیچیده

تا اینجا برخی از ساختارهای ساده در امواج اصلاحی را باهم مرور کردیم. اما همیشه بازار به همین راحتی اصلاح نمی‌کند. در اغلب اوقات خصوصا در روندهای نزولی بلند مدت، شاهد تشکیل ساختارهای پیچیده الیوتی هستیم. این امر ریشه در روانشناسی بازار و رفتار معامله‌گران دارد. ساختار اصلاح‌های پیچیده درواقع از ترکیب همان اصلاح‌های ساده شکل گرفته‌اند که بین آن‌ها یک موج x قرار می‌گیرد. در ادامه به ترکیب چند اصلاح پیچیده در امواج اصلاحی الیوت اشاره می‌کنیم.

شمارش امواج الیوت با مکدی

موج شماری الیوت با مکدی یکی از روش‌های شناسایی امواج الیوت است که در این قسمت از مجموعه مقالات امواج الیوت قصد داریم آن را آموزش دهیم. اندیکاتورهای زیادی برای تحلیل تکنیکال وجود دارد ولی می توان به جرات گفت که مکدی یکی از مفیدترین اندیکاتورها است که علاوه بر فراهم آوردن سیگنال خرید و فروش با استفاده از خطوط خود و مبحث واگرایی می توان از آن برای موج شماری امواج الیوت هم استفاده کرد. در ادامه ابتدا به شکل خلاصه اندیکاتور مک دی و نحوه کار با آن را توضیح داده سپس به نحوه شناسایی امواج الیوت با مکدی می پردازیم.

امواج الیوت و مکدی

پیش از آغاز موج شماری الیوت با مکدی باید نحوه کار اندیکاتور مک دی را توضیح دهیم. مکدی از دو میانگین متحرک نمایی (EMA) ۱۲ دوره ای و ۲۶ دوره ای استفاده می کند. تفاوت این دو مووینگ اوریج، خط MACD را به وجود می آورد (این خط در شکل زیر با رنگ آبی نشان داده شده است).

خط سیگنال یا تریگر هم از یک میانگین متحرک ۹ دوره ای به وجود آمده است (خط نارنجی در شکل زیر).

پیشنهاد مطالعه: فارکس

ساده ترین سیگنال مکدی به شکل زیر است:

• اگر خط مکدی، خط سیگنال را رو به بالا قطع کرد، به معنای سیگنال روند صعودی یا خرید است.
• اگر خط مکدی، خط سیگنال را رو به پایین قطع کرد، به معنای سیگنال روند نزولی یا فروش است.

در شکل زیر می توانید نمونه ای از این سیگنال های خرید و فروش در نمودار قهوه را ببینید.

بسیاری از مردم از مکدی برای همین سیگنال های خرید و فروش ساده استفاده می کنند اما زمانی که مکدی و امواج الیوت را با یکدیگر ترکیب کنید می توانید با قدرت بیشتری سیگنال های خرید و فروش را تجزیه و تحلیل کنید. ما در ادامه سه روش برای ترکیب اندیکاتور مکدی و امواج الیوت توضیح می دهیم.

۱- موج شماری الیوت با مکدی؛ شناسایی پایان موج سوم

اولین روش ترکیب مکدی با موج شناسی الیوت برای تشخیص پایان موج سوم که قدرتمندترین موج پیشرو در امواج الیوت است، به کار برده می شود. در شکل زیر چارت مربوط به معاملات فیوچرز شکر نمایش داده شده است.

مشاهده بیشتر: دوره فارکس

همان طور که در شکل بالا مشاهده می کنید، نقطه اوج مکدی با سقف موج سوم هماهنگ است اما بعد از آن در طول موج چهارم الیوت، مکدی به سمت سطح صفر رفته و در طول موج پنجم الیوت دوباره به سمت بالا برمی گردد. اگرچه قیمت شکر در موج پنجم قله جدیدی را نسبت به قله موج سوم ثبت کرده است اما در اندیکاتور مکدی، نقطه اوج جدیدی شکل نگرفته است. همان طور که می بینید در اندیکاتور مکدی موج پنجم نسبت به موج سوم کوتاه تر است. همین دایورجنس یا واگرایی هشدار ضعیف شدن مومنتوم حرکت را صادر می کند. به عبارت دیگر موج سوم که قوی ترین موج در این روند بود پایان یافته و حالا زمان آن رسیده است که تصمیمات جدیدی در مورد معاملات باز خود بگیرید.

۲- موج شماری الیوت با مکدی؛ شناسایی پایان امواج اصلاحی

یکی دیگر از کاربردهای اندیکاتور مکدی در شناسایی امواج الیوت، استفاده از آن برای تشخیص پایان موج های اصلاحی الیوت است. در چارت زیر شما یک روند سه موجی نزولی را مشاهده می کنید که با ABC نامگذاری شده است. در این نمودار موج C پایین تر از پایان موج A قرار گرفته است در حالی که اگر به اندیکاتور مکدی نگاه کنید می بینید که موج C بالای موج A قرار گرفته است.

مشاهده بیشتر: استراتژی فارکس

از این قضیه می توان این طور نتیجه گیری کرد که مومنتوم به اندازه قیمت کاهش پیدا نکرده است و همین به شما سیگنال پایان روند اصلاحی و افزایش بیشتر قیمت ها در آینده را می دهد.

۳- موج شماری الیوت با مکدی؛ شناسایی الگوهای مثلث

سومین روش ترکیب امواج الیوت و مکدی، استفاده از آن برای تشخیص انواع الگوهای مثلث در امواج الیوت است. در شکل زیر یک مثلث می بینید که با ABCDE نامگذاری شده است. اگر به اندیکاتور MACD نگاه کنید متوجه می شوید که الگوی مشابهی هم در نزدیکی های خط صفر شکل گرفته است. به عبارت دیگر الگوهای مثلث در نمودار اغلب با الگوهای مسطح نزدیک به خط صفر در اندیکاتور مکدی مطابقت دارند.

تفسیر اندیکاتور مکدی بر اساس امواج الیوت

در ادامه مبحث موج شماری امواج الیوت با مکدی بد نیست به نکات کلی برای تفسیر این اندیکاتور بر اساس موج های الیوت اشاره کنیم. در طول یک روند صعودی، اندیکاتور مکدی معمولا در بالای خط مرکزی قرار گرفته و در یک روند نزولی مکدی در پایین خط صفر قرار می گیرد. اولین شکست جدی در روند باعث می شود تا خط مکدی با قدرت به سمت مخالف خط مرکزی حرکت کند. در امواج اصلاحی، خط مکدی بدون یکنواختی در بالا و پایین خط مرکزی حرکت می کند.

مشاهده بیشتر: آموزش پیشرفته فارکس

همان طور که در شکل بالا مشاهده می کنید، در روند صعودی اندیکاتور مکدی در بالای خط مرکزی قرار گرفته و زمانی که قیمت وارد فاز اصلاحی شده است، مکدی در بالا و پایین خط مرکزی حرکت کرده است.

موج شماری الیوت با مکدی یکی از روش‌های تشخیص امواج الیوت است که هر چند کامل نیست اما می توان در برخی مواقع از آن استفاده کرد. شناسایی پایان موج سوم الیوت با واگرایی اندیکاتور مکدی، پایان امواج اصلاحی و شناسایی برخی از الگوهای مثلث از کاربردهای اندیکاتور مکدی در ترکیب با امواج الیوت است. مبحث گسترده آموزش امواج الیوت به همین جا ختم نمی شود. ما در مجموعه آموزش بورس سعی کرده ایم در قالب مجموعه ای از مقالات، این مبحث گسترده را آموزش دهیم. در همین راستا می توانید از مقالاتی که در ادامه لیستی از آن‌ها می آید برای یادگیری کامل امواج الیوت استفاده کنید.

سوالات متداول

۱- منظور از امواج الیوت چیست؟

امواج الیوت الگوها و سیکل های تکراری در چارت‌های قیمت هستند که توسط رالف نلسون الیوت کشف شدند. الگوی پایه این امواج از ترکیب پنج موج ایمپالس و سه موج اصلاحی به وجود آمده است.

۲- نحوه موج شماری الیوت با مکدی به چه صورت است؟

به سه شکل مختلف می توان از اندیکاتور مکدی برای تشخیص امواج الیوت استفاده کرد که در متن مقاله به آن‌ها اشاره شده است.

۳- مهمترین نشانه پایان موج پنجم الیوت در اندیکاتور مکدی چیست؟

در پایان موج پنجم الیوت، معمولا واگرایی میان قیمت و اندیکاتور رخ می دهد و همین نکته به معنای پایان روند پیشرو یا ایمپالس در امواج الیوت و شروع روند اصلاحی است.

آموزش امواج الیوت در تحلیل تکنیکال

اساس تفکر سنتی در تحلیل تکنیکال از گذشته تا به امروز تغییرات زیادی داشته است. مردم دیگر مثل قدیم فکر و رفتار نمی‌کنند؛ پس نوع و سبک تحلیل رفتاری معامله‌گران نیز باید در طول زمان تغییر کند. اکثر روش‌های تحلیل تکنیکال بر اساس دو مولفه قیمت و الگوها بنا شده‌اند. اما مولفه سومی نیز وجود دارد که بسیار مهم است و آن مولفه زمان است. موج شماری به روش الیوت یا همان امواج الیوت یکی از سبک‌های تحلیل تکنیکال است که طرفداران بسیار زیادی نیز دارد. این سبک تحلیلی بر هر سه مولفه قیمت، زمان و الگوها تمرکز دارد و می‌تواند دید خوبی را از نمودارها به ما بدهد.

چگونه باید موج شماری کنیم؟ تاریخچه امواج الیوت از کجا و چگونه شکل گرفته است؟ در این مقاله قصد داریم تئوری تحلیل بر اساس امواج الیوت را باهم مرور کرده و یاد بگیریم.

تاریخچه نظریه الیوت

نظریه امواج الیوت توسط شخصی به نام «رالف نلسون الیوت» (Ralph Nelson Elliott) و در دهه 1930 میلادی شکل گرفت. تا قبل از آن تصور می‌شد که بازار بورس رفتاری غیر قابل درک و تصادفی دارد. اما الیوت معتقد بود که بازار در حقیقت از الگوهایی تکراری تبعیت می‌کند، زیرا عواطف و احساسات مردم تکراری هستند. برای مثال در مقابل ترس از ضرر، همه مردم فروشنده هستند.

این عامل احساسی، رفتاری را در بازارهای مالی شکل می‌دهد که در طول تاریخ و در همه انسان‌ها یکسان است. تاثیر این احساسات نیز بر نمودارهای قیمتی به یک شکل نمایان می‌شود. پس می‌تواند این الگوها را شناسایی کرد و با استفاده از این شناخت، بازار را تحلیل کرد.

نظریه امواج الیوت در حقیقت برای توصیف حرکات قیمت در بازارهای مالی ارائه شده است. سرمایه‌گذاران برای سودآوری از روندهای بازار به نوعی سوار بر یک موج حرکتی هستند. پس در بازارهای مالی هر حرکت، صرف نظر از جهت آن (صعود یا نزول)، یک موج حرکتی را شکل می‌دهد.

الیوت در 75 سالگی، زمانی که به علت بیماری بازنشسته شد، تحقیقات خود را برای تحلیل بازار شروع کرد. او روی نمودارهای شاخص سالانه، ماهانه، هفتگی و روزانه موجود و نمودارهای ساعتی که خودش آن‌ها را ساخته بود، تحقیقات خود را ادامه داد. بعد از آن الیوت قواعد خاص حاکم بر نحوه شناسایی، پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری در الگوهای خودش را تشریح کرد و نام آن را امواج الیوت گذاشت. نتایج این تحقیقات گسترده در مجموعه‌ای به نام “R.N. Elliott’s Masterworks” و در سال 1944 چاپ شد که طرفداران بسیار زیادی پیدا کرد. الیوت ویو اینترنشنال (Elliott Wave International) یکی از بزرگترین شرکت‌ها در زمینه تجزیه و تحلیل بازارهای مالی دنیا است که تحلیل آن‌ها به سبک امواج الیوت انجام می‌شود.

آیا امواج الیوت بدون خطا است؟

در جواب باید بگوییم که خیر. حتی خود الیوت نیز در این باره گفته است که این الگوها هیچ قطعیت کاملی برای پیش‌بینی در مورد حرکات قیمتی آینده ندارند، بلکه تنها به تحلیل ما کمک می‌کنند. درواقع از امواج الیوت می‌توان در ارتباط با سایر روش‌های تحلیل تکنیکال از جمله پرایس اکشن و یا اندیکاتورها برای شناسایی فرصت‌های معاملاتی در بازار استفاده شناسایی اتمام و آغاز موج جدید الیوتی کرد. این درحالی است که معامله‌گران ممکن است هم‌زمان، تعابیر مختلفی از ساختار امواج الیوت در یک بازار داشته باشند.

تفسیر روش موج شماری الیوت

در گذشته الیوت پیش‌بینی‌های دقیقی از بازار سهام را مبتنی بر ویژگی‌های قابل اعتماد و کشف شده در الگوهای خود انجام داد. طبق نظریه الیوت، ما دونوع موج کلی داریم که از نظر جهت حرکتی از هم متمایز می‌شوند. موج‌های صعودی یا جنبشی (Motive Wave) و موج‌های ریزشی یا اصلاحی (Corrective Wave).

در حالت کلی موج‌های جنبشی در بازار که در جهت یک روند بزرگ‌تر حرکت می‌کنند، همیشه در الگوی خود پنج (5) موج دارند. این پنج موج از تحلیل رفتاری و روانشناسی معامله‌گران بدست آمده است که پیشنهاد می‌کنم برای درک بهتر حتما آن‌ها را مطالعه کنید.

در مقابل امواج اصلاحی را داریم که این امواج همیشه در جهت مخالف روند اصلی هستند و در طول مسیر اصلاح خود، سه (3) موج دارند. همچنین این الگوها خود را در مقیاس‌های کوچکتری نیز تکرار می‌کنند که اینفینیتیوم (Infinitum) نام دارند.

در بازارهای مالی، یک روند‌ صعودی سالم همیشه از مجموع موج‌های جنبشی و اصلاحی تشکیل شده است. یعنی هر بالا رفتنی یک پایین آمدن هم دارد که در مجموع یک موج صعودی از درجه بزرگ را تشکیل می‌دهد. موج‌های جنبشی، حرکات صعودی را تشکیل می‌دهند؛ درحالی که موج‌های اصلاحی در خلاف جهت حرکت اصلی قرار دارند.

قاعده کلی الیوت

رفتار انبوه مردم در الگوهای و روندها در بازار شناخت‌پذیر هستند. الیوت این شناخت را قانون موج‌ها نام‌گذاری کرد. طبق این قانون گفتیم که هر موج جنبشی در نمودار از 5 موج تشکیل می‌شود که ناشی از تحلیل رفتاری معامله‌گران مختلف در بازار است. حرکت‌های اصلاحی نیز معمولا از 3 موج تشکیل می‌شوند که در جهت مخالف حرکت بازار هستند.

در نشانه‌گذاری این امواج، موج‌های 1 تا 5 یا (A,B,C,D,E) برای حرکات صعودی و حروف A,B,C یا (W,X,Y) برای نشان دادن موج‌های اصلاحی به‌کار می‌روند.

در حرکات جنبشی نیز موج‌های اصلاحی کوچکی داریم. موج2، موج 1 صعودی را اصلاح می‌کند و به همین ترتیب موج 4، موج 3 صعودی را اصلاح می‌کند.

درجه‌بندی امواج الیوت

باید بدانیم که نمودار با توجه به تایم فریم‌های مختلف، از درجات مختلفی برخوردار است. به‌عنوان مثال موج 2 اصلاحی در یک حرکت جنبشی می‌تواند در درجات پایین‌تر خود به‌صورت یک موج اصلاحی ABC ظاهر شود. و یا موج 3 در حرکت جنبشی می‌تواند در درجات پایین‌تر از یه حرکت 5 موجی دیگر تشکیل شده باشد.

مقیاس زمان الگوها در مقابل شکل ظاهری الگوها از درجه اهمیت کمتری برخوردار هستند. ممکن است امواج توسعه داده و یا فشرده شوند اما شکل امواج همیشه ثابت باقی می‌ماند.

قواعدی که نمی‌توانند شکسته شوند

به‌طور کلی در روش الیوت سه قاعده وجود دارد که غیر قابل شکست محصوب می‌شوند. این قواعد تحت هر شرایطی پابرجا می‌مانند

• موج 2 هرگز به موج 1 نخواهد رسید. به عبارتی دیگر اگر موج اصلی درحال صعود باشد، موج 2 نمی‌تواند به قیمت‌های زیر موج 1 تجاوز کند.

• در یک حرکت جنبشی 5 موجی، موج 3 هرگز نمی‌تواند کوتاه‌ترین موج باشد. این که می‌گویند موج 3 بلندترین موج است نیز همیشگی نیست اما در اغلب مواقع موج 3 بلندتر از موج‌های 1 و 5 است.

• در مجموع یک حرکت جنبشی (5 موجی)، موج 4 اصلاحی هرگز نمی‌تواند به داخل موج 1 همپوشانی داشته باشد.

اگر در شمارش امواج، یکی از شرایط فوق نقض شوند، زنجیره خاصی که درنظر داریم، موج اصلی نیست و باید شمارش امواج را مجددا اصلاح کنیم.

امواج اصلی در الیوت

موج انبساطی یا توسعه یافته

• معمولا در یک حرکت جنبشی، یکی از امواج 1، 3 یا 5 دچار انبساط می‌شوند. انبساط‌ها نوسانات اغراقی و کشیده‌ای هستند که در مقایسه با سایر امواج، کاملا خارج از مقیاس هستند. این موج انبساطی معمولا در موج 3 ظاهر می‌شود. خاصیت آنها این است که در درجات پایین‌تر از ریز موج‌های دیگری تشکیل می‌شوند که می‌توانند ما را در موج شماری به اشتباه بیاندازند.

مثلث قطری

• مثلث قطری یا مثلث دیاگونال یکی دیگر از امواج اصلی در الیوت محسوب می‌شوند. این الگو شبیه یک مثلث است که توسط دو خط همگرا تشکیل شده باشد. مثلث قطری سه گوش دارد و معمولا در پنجمین موج از یک حرکت جنبشی (پس از اتمام موج انبساطی سوم) رخ می‌دهند. ساختار این موج‌ها هم می‌تواند 3 تایی باشد و هم 5 تایی. اما عموما این نوع ساختارها به‌صورت سه موجی و در موج‌های کوتاه تشکیل می‌شوند.

نکته: قانون همپوشانی موج 1 و 4 در مثلث قطری صدق نمی‌کند و این یک استثنا محسوب می‌شود.

نکته: وقتی یک مثلث در انتهای یکی از موج‌های 1 یا 3 یا 5 تشکیل می‌شود، به این معنی است که آن موج از درجه بزرگتر در حال خاتمه است و به‌زودی موج 2 یا 4 (فاز اصلاحی) از درجه بزرگتر آغاز می‌شود.

امواج شکسته

• گاهی اوقات پیش می‌آید که موج 5 موفق به عبور از سقف موج 3 نمی‌شود. در الیوت این ناتوانی در عدم عبور را موج شکسته یا ارتدکس می‌نامند. باید درنظر داشته باشیم که موج شکسته یک الگوی بازگشتی محسوب می‌شود.

امواج اصلاحی در الیوت

پس از اتمام یک حرکت جنبشی 5 موجی، حرکت اصلاحی در 3 موج کاهشی آغاز می‌شود. به یاد داشته باشیم که شناسایی امواج اصلاحی و ارتباط بین آن‌ها و الگوهای خاص از قبل، کار بسیار دشواری است که با تمرین و تجربه بدست می‌آید. دلیل این امر هم پیچیده‌تر بودن الگوهای اصلاحی و تغییرات زیاد آن‌ها نسبت به امواج جنبشی است.

به‌طور کلی امواج اصلاحی به دو صورت شکل می‌گیرند:

امواج اصلاحی در شکل ساده به‌صورت الگوهای زیگزاگ (A,B,C)، مثلث‌ها و اشکال بی‌قاعده تشکیل می‌شوند.

ساختار اصلاحی زیگزاگ

در شکل زیر نمونه یک اصلاح با ساختار زیگزاگ را مشاهده می‌کنید. معمولا در اصلاح زیگزاگ، موج A و C به‌صورت 5 موجی و موج B نیز به‌صورت 3 موجی ظاهر می‌شوند.

از نکات مهم دیگری که باید درباره زیگزاگ بدانیم این است که زیگزاگ می‌تواند در حالت افقی نیز شکل بگیرد که این معنی که الگو در جهت افقی حرکت کند تا این که عمق داشته باشد. به این نوع حرکات اصلاحی به اصطلاح flat فلت می‌گوییم.

در بعضی از مواقع موج B می‌تواند از موج 5 نیز فراتر رود. این امر موجب می‌شود که در بعضی از مواقع که شماره‌گذاری انجام می‌دهیم، چون موج B قله‌ای فراتر از موج 5 را ایجاد کرده، ما به اشتباه موج B را یک موج جنبشی تشخیص می‌دهیم و انتهای موج 5 را شناسایی می‌کنیم که باید در این موارد بسیار دقت کنیم. در شکل زیر نحوه موج شماری این اصلاح را نشان می‌دهد. با این ساختار اصلاحی اصطلاحا ایرگولار (Irregular) می‌گویند.

در مورد بالا می‌بینیم که موج C به‌صورت کامل موج A را اصلاح می‌کند و حتی فراتر از آن نیز می‌رود. در امواج اصلاحی اینچنینی مهم‌ترین عامل پیدا کردن پایان موج C است که می‌توان متوجه پایان یک موج اصلاحی شد. که معمولا بعد از آن (درصورت پایان اصلاح) منتظر یک 5 موجی صعودی باشیم.

الگوی اصلاحی مثلث نیز یکی دیگر از ساختارهای اصلاحی ساده هستند که همانند قوانین مثلث‌های قطری عمل می‌کنند. در این مثلث‌ها هر سقف از سقف قبلی خود کوتاه‌تر و هر کرف نیز از کف قبلی خود بالاتر هستند. به این ترتیب ساختار اصلاحی مثلث، بین دو خط همگرا شکل می‌گیرد که می‌تواند حالت فلت نیز باشد.

در نمودار فوق موج 4 اصلاحی به‌صورت یک مثلث فلت ظاهر شده است. در این الگوی اصلاحی، معمولا ریز موج‌ها به‌صورت 3 موجی تشکلیل می‌شوند. و شکستن خط روند بالای مثلث می‌تواند نشانه‌ای برای پایان اصلاح و شروع قوی موج 5 صعودی باشد.

امواج اصلاحی پیچیده

تا اینجا برخی از ساختارهای ساده در امواج اصلاحی را باهم مرور کردیم. اما همیشه بازار به همین راحتی اصلاح نمی‌کند. در اغلب اوقات خصوصا در روندهای نزولی بلند مدت، شاهد تشکیل ساختارهای پیچیده الیوتی هستیم. این امر ریشه در روانشناسی بازار و رفتار معامله‌گران دارد. ساختار اصلاح‌های پیچیده درواقع از ترکیب همان اصلاح‌های ساده شکل گرفته‌اند که بین آن‌ها یک موج x قرار می‌گیرد. در ادامه به ترکیب چند اصلاح پیچیده در امواج اصلاحی الیوت اشاره می‌کنیم.

شناسایی اتمام و آغاز موج جدید الیوتی

پکیج آموزش تحلیل الیوت شامل تمامی سرفصل های مهم و کاربردی تحلیل اليوت به صورت فشرده و به مدت حدود 20 ساعت آموزش و تمرین در دو قسمت اول و دوم می باشد.

مخاطبان این دوره عبارتند از كليه فعالان بازارهاي سرمايه اعم از مبتدي و حرفه اي، معامله گران، فعالان نهادهای مالی و سرمایه گذاری و تمامی افرادی که به دنبال یادگيري دانش تحليل هستند .

شناسایی اتمام و آغاز موج جدید الیوتی

این دوره به صورت کاملا کاربردی برگزار خواهد شد. طراح و مدرس این دوره جناب آقای دکتر علی محمدی هستند که تاكنون آثار (مشاهده آثار) و دوره های متعددی را برگزار کرده اند.

سبک مورد استفاده

این دوره به صورت کاربردی با تلفیق سبک های پرچتر، رابرت ماینر، نئو ویو (گلن نیلی) و تجربیات خود مدرس ارائه شده است.

در این پکیج به شکلی کاربردی می توانید به تحلیل الیوت و نحوه موج شماری آشنا می شوید

آموزش تحلیل الیوت در بازارهای سرمایه توسط دکتر محمدی.

این پکیج به اندازه چندین کارگاه آموزشی و سمینار شما را جلو خواهد انداخت

اهميت دوره از نظر دكتر محمدي:

“ دوستاني كه با بنده آشنايي دارند اين سخن مرا در جلسات مختلف تدریس و تحلیل شنيده اند كه نقش امواج اليوت در تحليل نمودارهاي قيمت همانند نقش دو چشم انسان است؛ همانگونه كه فرد نابينا نمي تواند از وضعيت پيراموني خود مطلع گردد، افراد بدون بكارگيري اين امواج نمي توانند از وضعيت جاري و آينده بازار مطلع گردند و بر اين اساس بسياري از استراتژي هاي معتبر معاملاتي از منظر آنها بي اعتبار قلمداد مي گردد. تاكيد مكرر بنده در كتاب ها مبني بر بكارگيري امواج اليوت ناظر به اهميت اين عنصر داشته است “

قوانین شمارش امواج الیوت

معنی جمله فوق این است که موج سوم همیشه حداقل از یکی از دو موج دیگر (۱ یا ۲) بلندتر می باشد. معمولاً موج سوم بلندتر از هر دو موج می باشد.

شما نباید هیچ وقت دنبال موج سومی باشید که از دو موج دیگر کوتاه تر باشد. در بعضی مواقع موج سوم در نقاط برابری پایان می یابد ولی هیچ گاه کوتاه تر نیست. برای این قانون هیچ استثنائی وجود ندارد.

• موج چهارم نباید با موج اول هم پوشانی داشته باشد (قانون و راهنما)

معنی این جمله این است که پایان موج ۴ نباید زیر بالاترین نقطه موج ۱ باشد. این قانون در بازارهایی با نقدشوندگی بالا نقض نمی شود. در بازارهای کالا هم پوشانی ۱۵ – ۱۰% قابل قبول است. به هر حال داشتن هم پوشانی به عنوان پایان کار است.

اصلاح های موج الیوت

غلبه بر اصلاح ها کار بسیار دشواری می باشد. اغلب تریدرهای الیوت در حین الگوی حرکت پول به دست می آورند و سپس آن را در طی فاز اصلاح از دست می دهند. الگوی حرکت شامل ۵ موج است. الگوی اصلاح شامل سه موج است و حالت به خصوصی از یک مثلث است معمولاً به دنبال یک الگوی حرکت الگوی اصلاح ایجاد می شود. الگوی اصلاح به ۲ دسته متفاوت تقسیم می شود که شامل اصلاح ساده و اصلاح ترکیبی می باشد.

اصلاح ساده

در اصطلاح ساده فقط یک الگو وجود دارد. این الگو اصلاح زیگزاگ نامیده می شود. یک الگوی اصلاح زیگزاگ شامل الگوی سه موجی می باشد. که موج B نمی تواند بیش از ۷۵% از موج A را اصلاح نماید. موج C یک Low جدید را زیر موج A ایجاد می کند. معمولاً موج A از یک اصلاح زیگزاگ، الگوی ۵ موجی دارد. در ۲ مورد دیگر اصلاح (مسطح و نامنظم) موج A الگوی ۳ موجی دارد. بنابراین اگر شما بتوانید در موج A پنج موج را شناسایی کنید شما می توانید انتظار داشته باشید که اصلاح، با الگوی زیگزاگ پایان یابد.

نسبت هاب فیبونانچی در داخل اصلاح زیگزاگ

اصلاح ترکیبی- مسطح، منظم، مثلث

گروه اصلاح ترکیبی شامل سه قسمت است: ۱- مسطح ۲- نامنظم ۳- مثلث

اصلاح مسطح

در یک اصلاح مسطح طول موج ها با یکدیگر یکسان است. بعد از یک الگوی حرکت ۵ موجی بازار به موج A می رسد. سپس موج B که تشکیل شد به نقطه High موج A قبلی می رسد. در نهایت نیز بازار در موج C به Low قبلی خود در A می رسد.

اصلاح نامنظم

در این نوع از اصلاح موج B یک High جدید ایجاد می کند. در نهایت نیز موج C می تواند به نقطه شروع A یا پائین تر از آن برسد

نسبت های فیبونانچی در موج نامنظم

اصلاح های مثلث

الگوهای اصلاحی دیگری وجود دارد که الگوی مثلث نامیده می شوند. بررسی مثلث امواج الیوت بسیار متفاوت از دیگر انواع مثلث ها می باشد.

مثلث الیوت یک الگوی ۵ موجی می باشد که همه موج ها دیگر موج ها را در بر می گیرد. این ۵ زیرموج از یک مثلث تحت نام D,C,B,A و E نام گذاری می شوند.

مثلث ها در بیشتر مواقع به عنوان موج چهارم هستند. بعضی مواقع می توانیم یک مثلث را در موج B از یک سه موج اصلاحی ببینیم . مثلث ها بسیار بزرگ و گیج کننده هستند. این الگوها باید قبلا به دقت مطالعه شوند تا بتوان آن ها را تشخیص داد. قیمت تمایل دارد تا شکل مثلث را با سرعت رها کند که Thrust نام دارد.

زمانی که مثلث ها در موج چهارم رخ دادند بازار به سمت مسیر موج ۳ به خارج از مثلث پرتاب می شوند. زمانی که مثلث ها در موج B رخ می دهند. بازار به سمت مسیر موج A از مثلث به خارج پرتاب می شوند.

قوانین فرعی

• اگر موج دوم یک اصلاح از نوع ساده باشد انتظار داریم که موج چهارم یک اصلاح ترکیبی باشد.
• اگر موج دوم یک اصلاح از نوع ترکیبی باشد انتظار داریم که موج چهارم یک اصلاح ساده باشد.

نسبت ها و اندازه گیری موج

طول هر موج از طریق اندازه گیری فاصله عمودی شروع موج تا پایان آن محاسبه می شود. طول بر اساس یک نقطه از قیمت بیان می شود.