اولین مزیت صرافیهای غیرمتمرکز، هزینههای نسبتا پایین آنهاست. این صرافیها بر اساس اصول خودتنظیم کار میکنند و برخلاف صرافیهای متمرکز، هزینههای اضافی راهاندازی و حفظ زیرساختها برای ارائه خدمات را ندارند
صرافی غیرمتمرکز چیست و بهترین صرافی های غیر متمرکز کدام اند؟
صرافی های غیر متمرکز نسل جدیدی از صرافی های رمزارز هستند که در تلاش اند تا مشکلات صرافی های متمرکز را حل کنند. با این وجود یک صرافی غیر متمرکز به هیچ عنوان بدون مشکل نیست و این صرافی ها نیز مشکلات خاص خود را دارند. البته ناگفته نماند که یک صرافی غیر متمرکز برای ایرانیان می تواند مزایای بسیار زیادی داشته باشد و به طور قطع یکی از بهترین انتخاب هاست. از آنجایی که مدت زیادی از شروع به کار این صرافی های جدید نمی گذرد؛ ممکن است با سوالاتی مانند صرافی غیر متمرکز چیست و چه تفاوتی با صرافی متمرکز دارند رو به رو شده باشید. شما می توانید جواب این سوالات را در مقاله پیش رو پیدا کنید و علاوه بر آن با بهترین صرافی های غیر متمرکز نیز آشنا شوید.
صرافی غیر متمرکز چیست و چگونه کار می کند؟
همانطور که می دانید صرافی ها محلی برای خرید و فروش ارز به صورت اینترنتی هستند. صرافی های معمولی برای سرویس دهی مناسب به کاربران و سرعت بخشیدن به فرایند معامله ، به صورت متمرکز فعالیت می کنند. در واقع آن ها در یک سرور قدرتمند مرکزی اطلاعات تمامی کاربران را ذخیره می کنند. این مسئله برای بسیاری از کاربران و فعالان دنیای رمزارز، نقطه ضعف به شمار می آید. صرافی غیر متمرکز در تلاش است تا این نقطه ضعف را برطرف کند.
صرافی غیر متمرکز یا (Decentralized Exchange (DEX یک سرویس آنلاین همتا-به-همتا (P2P) است که امکان معامله مستقیم بین دو کاربر را بدون هیچ واسطه ای فراهم می کند. این نوع از صرافی ها در شبکه بلاک چین ساخته شده و به تریدر ها اجازه می دهند آزادانه به ذخیره یا معامله ارزهای دیجیتال خود بپردازند. اتریوم محبوب ترین بلاک چین برای ساخت صرافی غیر متمرکز در میان توسعه دهندگان است با این حال صرافی هایی هم روی بلاک چین های دیگر مانند شبکه ماتیک و یا پولکادات نیز به راه افتاده اند.
تفاوت صرافی متمرکز و صرافی غیر متمرکز چیست؟
در اکثر صرافی های متمرکز و معتبر، کاربران باید تایید هویت شوند و دارایی های دیجیتال خود را در کیف پول هایی که صرافی ها تعیین کرده اند ذخیره کنند. هدف صرافی های متمرکز راحت تر کردن معاملات بین کاربران، جلوگیری از کلاهبرداری و سو استفاده است. به همین دلیل به طور کامل کنترل معاملات را در دست دارند. برای مثال شما می توانید به راحتی در یک صرافی متمرکز و معتبر مانند نوبیتکس قیمت ارزهای دیجیتال را مشاهده کنید و در کمترین زمان اقدام به معامله نمایید. چنین ویژگی تنها با کنترل کامل معاملات امکان پذیر است.
برای پاسخ به سوال صرافی غیر متمرکز چیست باید گفت اینگونه صرافی ها دقیقا خلاف صرافی های متمرکز عمل می کنند. مدیریت این صرافی ها به صورت تمام خودکار یا نیمه خودکار انجام شده و یک پلتفرم مستقل به حساب می آیند. اداره کنندگان این صرافی ها تنها در تصمیم گیری های مهم که با حضور همه اعضای پلتفرم انجام می گیرد؛ می توانند در صرافی غیر متمرکز تغییر ایجاد کنند. این امر معمولا با رای گیری و خرد جمعی صورت می گیرد. مهم ترین تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرک ز عدم ذخیره اطلاعات کاربران در یک سرور مرکزی است و اینکه کاربران می توانند با هویتی ناشناس با یکدیگر مبادله کنند.
مزایای صرافی غیر متمرکز؛ معماری توزیع شده و امنیت بیشتر
اصلی ترین مزیت صرافی غیرمتمرکز همان معماری توزیع شده و غیر متمرکزی است که از کنترل شدن معاملات توسط یک شخص یا سازمان جلوگیری می کند. علاوه براین می توان به مزایای زیر نیز اشاره کرد.
امنیت و مقاومت بالا در مقابل هک: دارایی های کاربران در صرافی های DEX ذخیره نمی شود. از طرفی هک کردن یک سیستم توزیع شده بسیار سخت و مشکل است. بنابراین امنیت دارایی ها و اطلاعات در DEX بیشتر خواهد بود.
جلوگیری از دستکاری در معاملات: در گذشته سابقه داشته که بعضی از صرافی ها با دستکاری در معاملات باعث بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت ها شده اند. در صرافی غیر متمرکز امکان چنین کاری به حداقل می رسد.
نامحدود بودن: یکی از مشکلاتی که خصوصا ما ایرانی ها با آن رو به رو هستیم، مسئله محدودیتهای خارجی و قوانین داخلی کشور ها است. صرافی های بین المللی به ایرانی ها خدمات ارائه نمی کنند و حتی دارایی های آن ها را مسدود می کنند. صرافی های غیر متمرکز این مشکل را هم حل کرده اند. زیرا هیچکس حق محدود کردن کسی برای استفاده از امکانات این صرافی ها را ندارد. به همین خاطر صرافی غیر متمرکز برای ایرانیان به طور قطع یکی از بهترین گزینه هاست.
معایب صرافی غیر متمرکز چیست؟ مشکلاتی که استفاده از DEX را دشوار می کند
صرافی غیر متمرکز مشکلات حل نشده زیادی دارد. این مشکلات باعث شده است تا در اکثر موارد تریدر ها قید استفاده از این پلتفرم ها را بزنند. در واقع صرافی های توزیع شده کاربرد زیادی ندارند و در حال حاضر تنها افرادی با مقاصد خاص از DEX ها استفاده می کنند.
غیر قابل بازیابی بودن دسترسی: برخلاف صرافی های متمرکز، هیچ راهی برای بازیابی رمز عبور های فراموش شده یا معاملات اشتباه خود ندارند.
امکانات و ابزار های محدود: در DEX ها از ابزار های محبوب تریدر ها و امکانات پر تعداد صرافی های آنلاین خبری نیست.
مشکل نقد شوندگی: حتی بهترین صرافی های غیر متمرکز نیز دارای سهم بسیار اندکی از بازار معاملات هستند.
سرعت پایین : چک کردن و تایید معاملات در صرافی غیر متمرکز زمان بر است. زیرا این کار بر عهده ماینرهاست. حجم پایین معاملات نیز باعث شده تا ماینر های کمی وجود داشته باشند. به همین دلیل خرید بیتکوین از یک صرافی معتبر بسیار راحت تر و سریع تر از صرافی غیر متمرکز خواهد بود.
معرفی بهترین صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال
تعداد زیادی صرافی غیر متمرکز در سال های اخیر شروع به کار کرده اند اما تنها تعداد انگشت شماری از آن ها توانسته اند به حجم معاملات روزانه قابل قبولی دست پیدا کنند. با این وجود انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز به عنوان بهترین صرافی غیر متمرکز کار چندان ساده ای نیست. در اینجا با مهم ترین و بهترین صرافی های غیرمتمرکز جهان (براساس آمار coingecko) آشنا خواهیم شد.
صرافی غیر متمرکز یونی سواپ؛ بزرگترین صرافی غیرمتمرکز جهان
در حال حاضر بزرگترین صرافی غیر متمرکز ا ز لحاظ حجم معاملات یونی سواپ است. این صرافی بیش از ۸۵۰ جفت رمزارز را به طور رسمی پشتیبانی می کند، از رابط کاربری ساده ای برخوردار است و معمولا معاملات در آن با سرعت انجام می شوند. این صرافی به عنوان یکی از بهترین صرافی های غیر متمرکز، بالاترین حجم نقیدنگی را در میان رقیب ها به خود اختصاص داده است. شما می توانید ارز یونی سواپ را از نوبیتکس خریداری کنید. برای آشنایی بیشتر با صرافی غیر متمرکز یونی سواپ مقاله “یونیسواپ چیست؟” را مطالعه کنید.
صرافی غیر متمرکز بایننس یا Binance DEX
بایننس یک صرافی ارز دیجیتال در جهان است و نسخه غیر متمرکز آن نیز به عنوان یکی از صرافیهای غیر متمرکز رمزارز در جهان شناخته می شود. صرافی غیر متمرکز بایننس از هسته تکنولوژی بایننس چین برای انجام معاملات خود استفاده می کند به همین دلیل ظرفیت معاملات آن تقریبا با خود Binance است. به این ترتیب مشکل سرعت و توان که در بسیاری از صرافی های غیر متمرکز دیگر وجود داشت در صرافی غیر متمرکز بایننس وجود ندارد. علاوه بر این Binance DEX از کیف پول های سخت افزاری و نرم افزاری نیز پشتیبانی می کند و کارمزد آن نیز معمولا بسیار ناچیز است. استفاده از این صرافی تا زمانی که با IP ایران وارد آن نشوید امکان پذیر است. شما می توانید قیمت بایننس کوین را در سایت نوبیتکس مشاهده کنید.
صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ
پنکیک سواپ یکی دیگر از محبوب ترین صرافی های ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که بر روی شبکه هوشمند بایننس(Bsc) توسعه یافته است. این صرافی بیش از ۶۰۰۰ جفت رمزارز مختلف را پشتیبانی می کند.
از لحاظ عملکردی، پنکیک سواپ شباهت بسیار زیادی به یونیسواپ روی شبکه اتریوم وسوشی سواپ دارد. حجم معاملات این پلتفرم پس از ارائه در مدت زمان بسیار کوتاهی به چند صد میلیون دلار رسید که این موضوع کارآیی این پلتفرم و محبوبیت آن را برای انجام مبادلات نشان میدهد.
البته معاملاتی که در این پلتفرم انجام میشوند همتابههمتا نیستند و برای مدیریت آنها از استخر نقدینگی (Liquidity Pool) استفاده میشود. نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کنیم نحوه تامین نقدینگی در این پلتفرم است. در پنکیک سواپ از مدل بازارساز خودکار (AMM) برای تامین نقدینگی کسانی که در این بستر معاملات خود را انجام میدهند استفاده میشود. برای آشنایی بیشتر با صرافی غیر متمرکز پنکیک سواپ مقاله “ پنکیک سواپ چیست؟ ” را مطالعه کنید.
صرافی غیر متمرکز IDEX؛ اولین صرافی قرار داد های هوشمند غیر متمرکز مبتنی بر اتریوم
صرافی غیر متمرکز IDEX امکانات بسیار خوبی دارد و تا حدود زیادی از لحاظ محیط کاربری شبیه به صرافی های متمرکز است. IDEX اولین صرافی قرار داد های هوشمند غیر متمرکز مبتنی بر اتریوم است که امکانات کاملی برای ترید سریع و با حجم نسبتا بالا را در اختیار کاربران خود قرار می دهد. همچنین در این صرافی غیرمتمرکز با تامین نقدینگی استخرها می توان کسب درامد کرد.
صرافی غیر متمرکز Qickswap
صرافی غیرمتمرکز Quickswap از انشعاب صرافی غیرمتمرکز Uniswap به وجود آمد. این صرافی بر روی شبکه پالیگان فعالیت می کند و از راهکارهای لایه دو بهره می برد بنابراین بسیار سریع است و کارمزد تراکنش در آن به نسبت سایر صرافی ها بسیار کمتر است. این صرافی از بیش از ۲۰۰۰ جفت ارز پشتیبانی می کند و معمولا از نقدینگی مناسبی برخوردار است.
صرافی غیر متمرکز هنوز مسیر طولانی در پیش دارد
در این مقاله سعی کردیم به سوال صرافی غیر متمرکز چیست پاسخ دهیم و چند نمونه از بهترین صرافی های غیر متمرکز برای معامله را معرفی کنیم. با این صرافی غیر متمرکز برای ایرانیان گزینه مناسبی است اما با گذشت ۴ سال از شروع فعالیت اولین صرافی های غیر متمرکز و استقبال بیشتر افراد از خدمات آن ها، این صرافی ها هنوز برای جلب نظر تریدرهای حرفه ای راهی طولانی در پیش خواهند داشت. در حال حاضر شما می توانید با مراجعه به صفحه اصلی سایت نوبیتکس از امکانات این صرافی معتبر ایرانی در سریع ترین زمان ممکن بهره مند شوید
صرافی غیرمتمرکز چیست و نحوه کار آن چگونه است؟
در دنیایی که یکی از ویژگیهای اصلی آن تمرکز زدایی است، استفاده از صرافیهای متمرکز کمی غیر منطقی به نظر میرسد. یکی از ویژگیهای مهم دنیای ارز دیجیتال، غیرمتمرکز بودن آن است و اکثر کاربران به این دلیل به رمزارزها علاقهمند شدهاند. در ابتدای راه، اکثر صرافیها به صورت متمرکز فعالیت میکردند که با این ویژگی ارزهای دیجیتال مغایرت داشت و اکثر فعالان این حوزه به متمرکز بودن صرافیها اعتراض داشتند. امروزه صرافیهای زیادی به صورت غیرمتمرکز و همگام با دنیای ارزهای دیجیتال به وجود آمدهاند و قدم تازهای در گسترش دنیای ارزهای دیجیتال برداشتهاند. در این مقاله از کریپتوباز قصد داریم تا صرافی غیرمتمرکز را مورد بررسی قرار داده و نحوه کار آن را توضیح دهیم.
صرافی ارز دیجیتال چیست؟
همه افرادی که در دنیای ارزهای دیجیتال فعالیت میکنند، با صرافی رمزارز آشنا هستند و اکثر کاربران از این پلتفرمها برای معامله و کسب درآمد استفاده میکنند؛ اما صرافی ارز دیجیتال، دقیقا چه کاری انجام میدهد؟ صرافی ارز دیجیتال مشابه صرافیهای بازار بورس است و کار مشابهی را انجام میدهد. در صرافیها و پلتفرمهای بورسی کاربران میتوانند سهامها را مشاهده و خریداری کنند و در صورت لزوم سهامهای خود را به فروش برسانند. صرافی ارز دیجیتال نیز همین کار را برای ارزهای دیجیتال انجام میدهد.
در صرافی ارز دیجیتال کاربران با ساخت یک حساب کاربری میتوانند ارزهایی که بر پایه بلاک چین ساخته شدهاند صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ را مشاهده کنند و در صورت داشتن دانش مورد نیاز، نمودار ارزهای مختلف را تحلیل کرده و از این طریق معامله انجام دهند. معامله ارزهای دیجیتال مانند هر نوع دارایی دیگری میتواند سود زیادی برای کاربران داشته باشد. نحوه عملکرد و ارتباط خریدار و فروشنده، به نوع صرافی ارز دیجیتال بستگی دارد.
در حالت کلی، دو نوع صرافی ارز دیجیتال وجود دارد. نوع اول، متمرکز یا CEX بوده و نوع دوم DEX یا غیرمتمرکز است که در این مطلب قصد داریم بیشتر به صرافیهای غیرمتمرکز بپردازیم.
صرافی متمرکز و مزایای آن
صرافی متمرکز یا CEX (Centralized Exchanges) به صرافیهایی گفته میشود که یک گروه خاص آن را اداره میکنند. این صرافی توسط گروه خاصی ساخته شده و مالک این صرافی همان گروه خاص است. در اصل، کنترل صرافی متمرکز به طور کامل دست گروه سازنده آن خواهد بود و افراد دیگر تنها میتوانند از امکانات این صرافیها استفاده کنند. اکثر صرافیهای ارز دیجیتال دنیا به صورت متمرکز عمل میکنند و تعدادی از این پلتفرمها جزو معتبرترین و بهترین صرافیهای ارز دیجیتال دنیا هستند. از بین صرافیهای متمرکز میتوان به کوین بیس، بایننس، کراکن و جمینای اشاره کرد.
از اولین ویژگیهای صرافی متمرکز میتوان به تحت حضانت بودن کیف پول کاربران اشاره کرد؛ یعنی داراییهای شما در صرافی، به جای این که درون کیف پول شخصی شما ذخیره شود، در کیف پولی وابسته به صرافی متمرکز ذخیره خواهد شد. در این صورت، صرافی متمرکز از کلید خصوصی کیف پول محافظت میکند و این کلید را در اختیار کاربران قرار نمیدهد. در عوض کاربران نیز میتوانند اکثر کارهایی که میتوان با یک کیف پول انجام داد را با این کیف پول وابسته نیز انجام دهند.
توسعه و پیشرفت دنیای بلاک چین و ارزهای دیجیتال، باعث نشده تا این نوع از صرافیها از بین بروند. یکی از دلایل مهم این امر، سهولت استفاده از چنین صرافیهایی است. اکثر کاربرانی که برای اولین بار قدم در دنیای ارزهای دیجیتال میگذارند، از چنین صرافیهای متمرکزی برای خرید و فروش استفاده میکنند. به دلیل سهولت استفاده از چنین پلتفرمهایی، کاربران هنوز به استفاده از این پلتفرمها تمایل دارند. از طرف دیگر، صرافیهای متمرکز در ابتدای ثبت نام، به کاربران قابلیتهای محدودی میدهد. تنها پس از تایید کاربر و دریافت برخی اطلاعات شخصی است که این صرافیها امکان معامله و فعالیت کامل را به کاربرن میدهند. این عامل میتواند از پول شویی و کلاه برداری در دنیای ارز دیجیتال نیز جلوگیری کند.
صرافی غیرمتمرکز یا DEX چیست؟
دنیای غیرمتمرکز، به صرافی غیرمتمرکز نیاز دارد تا همه اجزا به طور کامل در کنار هم برای متمرکز زدایی حرکت کنند. بر خلاف صرافی متمرکز، چنین صرافیهایی توسط هیچ فرد، گروه یا سازمانی مدیریت و اداره نمیشوند. در این صورت هیچ فردی روی معاملات کاربران کنترل ندارد و هیچ تیمی به عنوان واسطه در معاملات ارز دیجیتال شریک نخواهد بود. البته مانند صرافی متمرکز، صرافیهای غیرمتمرکز نیز توسط یک فرد یا تیم کدنویسی میشوند. امنیت حرف اول را در دنیای ارز دیجیتال میزند. کیفیت و امنیت صرافیهای غیرمتمرکز به مهارت و نحوه کدنویسی مبتنی بر بلاک چین تیم توسعه دهنده بستگی دارد.
یک صرافی از سه بخش اصلی بخش مدیریت سرمایه، دفتر سفارشات و معامله ارزهای دیجیتال تشکیل میشود. برای این که یک صرافی غیرمتمرکز شود، باید هر سه بخش اصلی آن به صورت غیرمتمرکز عمل کند. در صرافی غیرمتمرکز، کاربران از کیف پول خود به جای کیف پول صرافی برای مدیریت سرمایه استفاده میکنند. از طرف دیگر، دفتر سفارشات توسط یک الگوریتم خاص مدیریت میشود. معاملات نیز به صورت همتا به همتا انجام میشوند و هیچ واسطهای در معاملات کاربران شرکت ندارد.
در صرافی متمرکز نیاز بود تا کاربران ارز دیجیتال یا فیات را به حساب یا کیف پول صرافی انتقال دهند و سپس به خرید و فروش بپردازند، اما در صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز کاربران از کیف پول خود برای معامله استفاده میکنند و هیچ واسط مشترکی بین خریدار و فروشنده قرار ندارد. صرافی متمرکز میتواند با کنترل حساب کاربران، برخی از حسابها را بن یا بلوکه کند. به دلیل این که هیچ ناظری در صرافی غیرمتمرکز وجود ندارد، امکان بلوکه شدن حساب در این پلتفرمها نیز به صفر میرسد. کاربران برای ثبت نام و استفاده از پلتفرمهای غیرمتمرکز، به تایید حساب و احراز هویت نیاز ندارند و تنها با ثبت نام و وارد کردن برخی اطلاعات اولیه میتوانند به فعالیت در دنیای ارزهای دیجیتال بپردازند.
قابل ذکر است که خود صرافی غیرمتمرکز نیز به دو نوع مختلف تقسیم میشود. اولین نوع این گونه صرافیها، صرافیهای دفتر سفارش (اوردر بوک) یا Order Book Dex نام دارد. این صرافیها با استفاده از یک اوردر بوک غیر متمرکز فعالیت میکنند. این اوردر بوک غیرمتمرکز، رکن اساسی صرافی غیرمتمرکز است و از صرافیهایی که از این فناوری استفاده میکنند، میتوان به لوپ رینگ و IDEX اشاره کرد. همه صرافیهای غیرمتمرکز از نوع اوردر بوک از الگوریتم به جای سیستم متمرکز برای پیدا کردن و مسیردهی به معاملات کاربران و قراردادهای هوشمند استفاده میکنند. در حقیقت، Order Book Dex پلتفرمی است که هیچ فرد و سازمانی وظیفه خرید و فروشهای انجام شده کاربران را بر عهده نمیگیرد و تمامی خرید و فروشها توسط یک الگوریتم مدیریت میشود.
نوع دیگر صرافی غیرمتمرکز، بازارساز خودکار یا Automated Market Makers (به اختصار AMM) نام دارد. این نوع از مدیریت صرافی، نسبت به Order Book جدیدتر بوده و در سال 2018 عرضه شده است. اولین بار، صرافی یونی سواپ این مفهوم را به وجود آورده و از آن استفاده کرد. صرافی غیرمتمرکز AMM نوعی پروتکل در دنیای صرافی غیرمتمرکز است که از فرمولهای ریاضی برای قیمت گذاری روی ارزهای دیجیتال استفاده میکند. همان طور که در صرافی غیرمتمرکز نوع اولیه از دفتر سفارش برای قیمت گذاری استفاده میشود، در صرافی نوع بازارساز خودکار، از فرمول و الگوریتم ریاضی برای قیمت گذاری ارزهای دیجیتال استفاده میگردد. در حقیقت، در بازارسازهای خودکار، وظیفه اعلام قیمت ارزهای دیجیتال را یک ربات بر عهده دارد.
در صرافی نوع AMM کاربران برای خرید و فروش، با فرد دیگری مواجه نیستند. در اکثر صرافیهای ارز دیجیتال، ارزی که به فروش میرسد، به یک فرد دیگر انتقال داده میشود. در صرافیهای AMM کاربران با یک استخر نقدینگی، در حال خرید و فروش هستند. استخر نقدینگی به نقدینگی قفل شده در قراردادهای هوشمند گفته میشود. وظیفه تامین نقدینگی این استخر نیز به عهده کاربران است. بر خلاف دیگر بازارهای قدیمی که افراد ثروتمند وظیفه ایجاد نقدینگی را بر عهده میگرفتند، در صرافیهای AMM همه کاربران میتوانند با داشتن شرایط خاص، در ایجاد استخر نقدینگی شرکت کنند.
نحوه کار صرافی غیرمتمرکز
سازندگان و توسعه دهندگان، صرافی غیرمتمرکز را بر پایه بلاک چین کد نویسی میکنند. صرافی غیرمتمرکز نیز برای کنترل و انجام تراکنشها از قراردادهای هوشمند استفاده میکند. این عامل باعث شده تا چنین صرافیهایی بتوانند به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به بستری خاص، به فعالیت خود ادامه دهند. برای آشنایی با نحوه کار صرافی غیرمتمرکز بهتر است بدانید قرارداد هوشمند چیست و با آن نیز آشنا باشید. قرارداد هوشمند یک قرارداد در دنیای بلاک چین است که کد نویسی شده و به صورت خودکار اجرا میشود. اجرا شدن قرارداد هوشمند تنها زمانی انجام میشود که تمامی شرایط ذکر شده در این قرارداد رعایت شده باشد. به دلیل این که این نوع از قراردادها به صورت هوشمند و خودکار عمل میکنند، نمیتوان چنین قراردادهایی را بازگشت داد یا متوقف کرد.
حال فرایند معامله در دنیای صرافی غیرمتمرکز چگونه انجام میشود؟ در یک طرف، کاربر پس از اتصال کیف پول خود به صرافی، سفارشی را مبنی بر خرید یا فروش ارز دیجیتال ثبت میکند. اگر صرافی از نوع AMM باشد، کاربر با استخر نقدینگی طرف خواهد بود. در صورتی که صرافی غیرمتمرکز از نوع دفتر سفارش باشد، دو طرف معامله کاربران واقعی هستند. اگر کاربر دیگری سفارشی منطبق بر سفارش کاربر ذکر شده را ثبت کند، قرارداد هوشمند فعال شده و معامله انجام خواهد شد.
مزایای صرافیهای غیرمتمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز نیز در جهت متمرکز زدایی به وجود آمدهاند تا محیط مناسبی برای فعالان دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کنند. صرافیهای غیرمتمرکز دارای مزایای مختلفی هستند که در ادامه به آنها میپردازیم.
کنترل سرمایه در اختیار شماست!
همان طور که گفتیم، در صرافی متمرکز کاربران از کیف پول صرافی ارز دیجیتال برای انجام معاملات استفاده میکنند. در چنین صرافیهایی کاربران از کلید خصوصی کیف پول اطلاع ندارند و تمامی معاملات توسط واسطی انجام میشود که صرافی ارز دیجیتال است. در صرافی غیر متمرکز، کاربران از کیف پول خود برای انجام معاملات استفاده میکنند و تنها دو کیف پول در معامله حضور دارد. بدین ترتیب امکان هک شدن حساب و از دست دادن سرمایه و دارایی نیز کاهش مییابد؛ در صورتی که از دست رفتن سرمایه در صرافیهای متمرکز همیشه یک احتمال قوی برای کاربران است.
عدم وجود محدودیت در صرافی غیرمتمرکز
صرافیهای متمرکز برای منافع خود یا برخی دلایل دیگر، اجازه معامله برخی توکنها و کوینها را به کاربران نمیدهند. در چنین صرافیهایی کاربران تنها قادرند از طریق برخی توکنها و کوینهای لیست شده در صرافی به معامله بپردازند. این محدودیت در صرافیهای غیرمتمرکز وجود ندارد و کاربران میتوانند به دلخواه خود در معامله توکنها و کوینهای مختلف شرکت کنند.
حفظ حریم شخصی کاربران
تقریبا تمامی صرافیهای ارز دیجیتال متمرکز، برای این که به کاربران اجازه ورود به بازارهای معاملاتی را بدهند، نیاز به تایید حساب کاربری دارند. تایید حساب کاربری در صرافیها، از طریق ارسال مدارک شخصی و قانونی انجام میشود. به دلیل این که هیچ نهادی روی صرافی غیرمتمرکز نظارت ندارد، تایید هویت نیز در این صرافیها انجام نمیشود؛ بدین ترتیب اطلاعات شخصی و قانونی شما حفظ میشود. از طرف دیگر، اطلاعات و تراکنشهای انجام شده در چنین صرافیهایی ذخیره میگردد. امکان نشر اطلاعات و هک شدن یکی از معایب صرافیهای متمرکز مسحوب میشود که در صرافی غیرمتمرکز این عامل از بین رفته است.
حاکمیت توزیع شده بین کاربران
همان عاملی که در پلتفرمهای متاورسی وجود دارد، در صرافی ارز دیجیتال نیز خود را نشان میدهد. در چنین پلتفرمهایی کاربران میتوانند مدیریت و کنترل صرافی را بر عهده بگیرند. این امر در صرافیهای AMM بیشتر از دیگر صرافیها وجود دارد. کاربران میتوانند با خرید توکنهای حکومتی در استخر نقدینگی و کنترل صرافی نقش داشته باشند. بدین صورت کاربران در آینده آن صرافی شرکت دارند و میتوانند برای آن صرافی تصمیم بگیرند.
امنیت بالا؛ نیاز اساسی صرافیها
یکی از ویژگیهای مهمی که کاربران از صرافیهای ارز دیجیتال انتظار دارند، امنیت بالاست. به دلیل این که هیچ نهاد و سازمانی روی اطلاعات شخصی و تراکنشهای کاربران نظارت ندارد، هیچ فردی نمیتواند چنین اطلاعاتی را به دست آورد. این عامل میتواند امنیت یک صرافی را تا حد زیادی افزایش دهد. تا به حال بارها شاهد هک شدن صرافیهای بزرگ و معتبر دنیا بودهایم که منجر به از دست دادن سرمایه و اطلاعات شخصی کاربران شده است. با پخش شدن اطلاعات روی کامپیوتر کاربران شبکه، دست پیدا کردن به چنین اطلاعاتی برای هکرها بسیار سخت خواهد بود.
متن باز بودن کد صرافیها
متن باز بودن به این اشاره دارد که همه کاربران میتوانند کدها و نحوه عملکرد صرافی را مشاهده کنند. بدین وسیله همه میتوانند با نحوه کارکرد صرافیها آشنا شده و ایرادات آن را شناسایی کنند؛ به همین دلیل ارتقا و توسعه صرافیهای غیرمتمرکز نیز تسهیل مییابد. متن باز بودن، ویژگی شفافیت را به یک صرافی میبخشد و کاربران به راحتی میتوانند به آن صرافی اعتماد کنند. صرافیهایی که به صورت شفاف و متن باز عمل نمیکنند، همیشه مورد نقد کاربران قرار میگیرند.
معایب صرافیهای غیرمتمرکز
نباید به اشتباه تصور کنید که صرافیهای غیرمتمرکز بدون ایراد هستند. با توجه به نوین بودن این نوع از صرافیها، چنین پلتفرمهایی نیز دارای ایرادات اساسی و مشکل آفرین هستند. چنین ایراداتی بعضا باعث شده تا کاربران به صرافیهای متمرکز معتبر روی آورند.
رابط کاربری سخت و پیچیده
اکثر صرافیهای غیرمتمرکز برخلاف صرافیهای متمرکز دارای رابط کاربری پیچیدهای هستند. همین عامل باعث شده تا انتخاب اول کاربران تازه وارد، صرافیهای متمرکز باشد. کسانی که قبلا تجربه کار با صرافی را نداشته باشند، نمیتوانند از صرافی غیرمتمرکز استفاده کنند.
عدم پشتیبانی از ارزهای فیات
اولین قدم برای ورود به دنیای ارز دیجیتال چیست؟ اولین قدم تبدیل دارایی و ارز فیات به یک ارز دیجیتال است. هرچند میتوانید با فعالیت در برخی برنامهها و بازیها نیز بدون انجام پرداخت خاصی ارز دیجیتال به دست آورید، اما خرید ارز دیجیتال به صورت مستقیم راه سریعتری برای پیوستن به دنیای ارز دیجیتال است. صرافیهای غیرمتمرکز از هیچ پول فیاتی پشتیبانی نمیکنند. به دلیل این که تمامی این صرافیها به بلاک چین وابسته است و هیچ سازمانی روی آنها مدیریت ندارد، کاربران نمیتوانند ارزهای فیات خود را به ارز دیجیتال تبدیل کنند. برای معامله در چنین صرافیهایی باید از قبل ارز دیجیتال خریداری کرده باشید.
نقدینگی و تعداد کاربران کم
به این فکر کنید که هیچ سازمانی مدیریت چنین صرافیهایی را بر عهده ندارد و نمیتواند از آن سود کسب کند. در این حالت هیچ فردی وظیفه تبلیغ و جذب کاربر را بر عهده نمیگیرد. با این که صرافیهای غیرمتمرکز یکی از بهترین پلتفرمها برای معامله هستنند، اما همچنان کاربران کمی دارند. تعداد کاربران کم باعث شده تا نقدینگی در صرافیهای غیرمتمرکز نیز کم باشد. در این شرایط برای انجام تراکنش باید زمان نسبتا زیادی صرف کنید.
کارمزد تراکنشها در صرافی غیرمتمرکز
معاملاتی که در صرافی متمرکز انجام میشود، توسط همان صرافی مدیریت میشود و انتقال داراییها به عهده صرافی است. در این شرایط، کارمزد کمتر مزیت رقابتی صرافی خواهد بود. در صرافی غیرمتمرکز، این عامل بر علیه کاربران است. به دلیل این که تراکنشها توسط قراردادهای هوشمند موجود رو بلاک چین انجام میگیرد، تمامی معاملات شامل یک کارمزد و گس فی خواهند بود. در اکثر مواقع، کارمزد انجام تراکنش زیاد است و به همین دلیل کاربران تمایلی به استفاده از چنین پلتفرمهایی ندارند.
البته این کارمزد به نوع شبکه نیز بستگی دارد. اگر از بلاک چینهایی مانند اتریوم برای ساخت صرافی غیرمتمرکز استفاده شود، هزینه انجام تراکنش بسیار زیاد خواهد بود. این مبلغ میتواند تا 100 دلار نیز افزایش یابد. برای حل این مشکل میتوان از بلاک چینهای دیگر و جایگزین استفاده کرد.
معرفی صرافی غیر متمرکز به همراه مزایا و معایب آن
صرافی غیر متمرکز که به آن در اصطلاح DEX هم گفته میشود، بستری برای انجام معاملات به صورت غیرمتمرکز و ناشناس است که از فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند برای حذف واسطههای معاملاتی استفاده میکند. کاربران میتوانند بدون نیاز به واریز ارز دیجیتال به کیفپول صرافیها، از کیفپول خودشان برای انجام معاملات استفاده کنند.
در خصوص معرفی صرافی غیر متمرکز بهتر است به چند جنبه مختلف این بستر مانند نحوه کنترل، امنیت، محبوبیت، میزان کارمزد و سرعت انجام معاملات اشاره کنیم.
کنترل در صرافی DEX
صرافیهای معمولی برخلاف مبنای غیر متمرکز بودن ارزهای دیجیتال، به شدت متمرکز هستند. سیستمهای معاملاتی متمرکز میتوانند به داراییهای کاربران دسترسی کامل داشته باشند، در روند معاملاتی دخالت کرده و حساب هر کاربری که بخواهند را مسدود کنند. این مسأله برای افرادی که قصد انجام تراکنشهای رمزارز را دارند، بسیار مشکلساز است. به همین خاطر کاربران، صرافیهای غیرمتمرکز را برای انجام معاملات انتخاب میکنند که توسط هیچ شخص یا نهادی کنترل نمیشوند. صرافیهای غیرمتمرکز به دلیل نداشتن یک مجموعه کنترلکننده، نیازی به پیروی از قوانین یک کشور یا دولت خاصی ندارند.
اولین مزیت صرافیهای غیرمتمرکز، هزینههای نسبتا پایین آنهاست. این صرافیها بر اساس اصول خودتنظیم کار میکنند و برخلاف صرافیهای متمرکز، هزینههای اضافی راهاندازی و حفظ زیرساختها برای ارائه خدمات را ندارند
امنیت صرافی غیر متمرکز
در صرافیهای غیر متمرکزی که معتبر بوده و کدنویسی بینقصی داشته باشند، خطراتی مثل هک، سرقت و بلوکهشدن داراییها وجود ندارد. در این صرافیها، داراییها مستقیما از کیفپول شخص معاملهکننده برداشت میشود و مدیریت آن در اختیار هیچ شخص دیگری نخواهد بود. صرافیهای غیرمتمرکز بدون انجام ثبتنام و احراز هویت و فقط از طریق اتصال کیفپول دیجیتال، به شما امکان انجام معامله را میدهند و لازم نیست دارایی خودتان را به کیفپول صرافی منتقل کنید.
محبوبیت صرافی غیر متمرکز
با این که پشتیبانی نشدن همه ارزهای دیجیتال و کندی تراکنشها باعث شده است که هنوز هم بیش از %90 حجم معاملات رمزارزها در صرافیهای متمرکز انجام شود، اما قابلیت انجام معاملات به صورت مستقیم و بدون واسطه باعث افزایش محبوبیت صرافیهای غیرمتمرکز در بین کاربران شده است. این موضوع که در صرافیهای غیرمتمرکز هیچ فرد دیگری به دارایی کاربران دسترسی ندارد و معاملات بدون دخالت سازمانهای متمرکز انجام میشوند، میتواند افراد زیادی را به خود جذب کند.
کارمزد و هزینههای صرافی غیر متمرکز
هیچ بستر معاملاتیای پیدا نخواهید کرد که بدون دریافت هزینه یا کارمزد فعالیت کند. صرافیهای ارز دیجیتال برای انواع تراکنشهای کاربر، هزینه دریافت میکنند که وابسته به طرحهای تشویقی موجود و یا شلوغ بودن صفهای فروش ممکن است این مقدار دستخوش تغییراتی شود. در کل، کارمزد تراکنشها در صرافیهای DEX به مراتب پایینتر از صرافیهای متمرکز است و همچنین کاربران در صرافیهای غیرمتمرکز ملزم به پرداخت کارمزد برای انتقال دارایی خود از کیفپول به صرافی نیستند.
سرعت انجام معاملات
در صرافیهای غیرمتمرکز به دلیل مقیاسپذیری پایین آنها، معاملات با سرعت پایینی انجام میشود. همچنین از آنجا که این نوع از صرافیها به اندازه صرافیهای متمرکز رشد نداشتهاند، حجم معاملات در آنها کم است که در نتیجه باعث زمانبر شدن انجام معاملات میشود.
مزایای صرافی غیرمتمرکز
اولین مزیت صرافیهای غیرمتمرکز، هزینههای نسبتا پایین آنهاست. این صرافیها بر اساس اصول خودتنظیم کار میکنند و برخلاف صرافیهای متمرکز، هزینههای اضافی راهاندازی و حفظ زیرساختها برای ارائه خدمات را ندارند.
نکته بعدی مربوط به حریم خصوصی کاربران در چنین صرافیهایی است. از آنجا که صرافیهای غیرمتمرکز بر اساس ناشناس بودن کار میکنند، دیگر نیازی نیست نگران ثبت اطلاعات و جزئیات مربوط به معاملات یا احراز هویت باشید.
و در نهایت، اگر از آن دسته از سرمایهگذارانی هستید که اخبار هک شدن صرافیها شما را بسیار نگران میکند، سعی کنید از صرافیهای غیرمتمرکز استفاده کنید. در چنین صرافیهایی مجبور نیستید داراییهای خود را به شخص ثالث انتقال دهید و تمامی نقل و انتقالات بر روی سیستم بلاکچین انجام میشود که احتمال هک شدن را بسیار کاهش میدهد.
معایب صرافیهای غیرمتمرکز
یکی از عمدهترین مشکلات صرافیهای غیرمتمرکز، مسأله مقیاسپذیری بلاکچین و تأثیر آن روی سرعت و کارمزد انجام معاملات است. به این علت که کاربران مجبور هستند در بیشتر اوقات برای انجام معاملات روی شبکهای مانند اتریوم تراکنش خود را انجام دهند. این موضوع باعث میشود که نه تنها تعداد کارمزدها بالاتر برود، بلکه اگر شبکه شلوغ باشد سرعت معاملات بسیار کاهش خواهد یافت.
حجم معاملات نیز در صرافیهای غیرمتمرکز پایین است. پایین بودن حجم معاملات در مقایسه با صرافیهای متمرکزی مانند بایننس باعث شده تا سرمایهگذاران کمتری جذب صرافیهای غیرمتمرکز شوند.
یکی دیگر از معایب اساسی صرافیهای غیرمتمرکز، پشتیبانی نکردن آنها از تمام ارزهای دیجیتال است. در حالت فعلی بیشتر صرافیهای غیرمتمرکز در شبکه اتریوم فعالیت کرده و از مبادلات تبدیل اتریوم یا توکنهای مبتنی بر آن پشتیبانی میکنند. البته در آینده با پشتیبانی از چندین بلاکچین این موضوع تا حدی بهبود خواهد یافت.
تفاوت صرافی غیر متمرکز و متمرکز چیست؟
در ابتدای مطلب کم و بیش به مقایسه ویژگیهای صرافی غیرمتمرکز با صرافی متمرکز پرداختیم و در این بخش تفاوتهای کلی این دو نوع صرافی را به طور کامل شرح میدهیم:
- اولین نکتهای که باید به آن اشاره کرد این است که در صرافیهای غیرمتمرکز نیازی به انتقال دارایی به کیفپول صرافی نیست و در نتیجه رمزارزهای شما در صرافی نگهداری نمیشود. بنابراین امکان هک شدن و سرقت داراییها به شدت کاهش مییابد که این موضوع امنیت بالاتر صرافیهای غیرمتمرکز را در مقایسه با صرافیهای متمرکز نشان میدهد.
- امکان فعالیت کاربرانی که در کشورهای تحت تحریم زندگی میکنند در صرافیهای متمرکز بسیار محدود است و امکان مسدودسازی داراییهای این افراد وجود دارد. در مقابل صرافیهای غیرمتمرکز هیچ محدودیت یا مسدودیتی برای هیچکس تعیین نمیکنند.
- برای شروع کار در صرافیهای متمرکز باید ابتدا با ارائه مدارک لازم مراحل احراز هویت را بگذرانید. ولی در صرافیهای غیرمتمرکز وضعیت اینگونه نیست و در واقع معاملهکنندگان برای همیشه ناشناس باقی میمانند؛ زیرا کاربران فقط باید کیفپول ارز دیجیتال خود را به صرافی غیرمتمرکز وصل کنند.
- در صرافیهای متمرکز یک سازمان یا گروه خاصی مسئول کنترل دارایی کاربران است تا در صورت بروز مشکل بتواند به آن رسیدگی کند. اما صرافیهای غیرمتمرکز توسط کامپیوترهای زیادی در سراسر دنیا اداره میشوند که فرد یا سازمان خاصی مسئول آن نیست. اساس کار صرافیهای غیرمتمرکز قراردادهای هوشمندی هستند که امکان توقف معاملات یا خطا در آن وجود ندارد.
- کارمزد انجام تراکنش در صرافیهای غیرمتمرکز پایین است ولی به دلیل حجم پایین معاملات و تعداد اندک رمزارزهای پشتیبانی شده، سرعت انجام معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز بسیار کمتر از صرافیهای متمرکز است.
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال در بستر بلاکچین فعالیت میکند و تراکنشها در این پلتفرم بر پایه قراردادهای هوشمند انجام میگیرند. قرارداد هوشمند، نرمافزاری است که در صورت وجود شرایطی خاص، یک یا چند دستور را اجرا میکند و کارکرد آن به صورت قطعی بوده و قابل بازگشت یا توقف نیست.
این سیستم دارای ویژگیهای مشابه بلاکچین است و به صورت غیرمتمرکز و بدون کنترلکننده مرکزی از طریق تراکنشهای کاربر به کاربر یا همتا به همتا (Peer To Peer) کار میکند. در صرافیهای غیرمتمرکز پس از اتصال کیفپول دیجیتال کاربر به صرافی، سفارش خرید یا فروش در سیستم ثبت میشود و در صورتی که کاربر دیگری سفارشی مطابق با سفارش اصلی ثبت کند، تراکنش موردنظر از طریق یک قرارداد هوشمند و بدون نیاز به واسطه انجام میشود و در آخر مبلغ به کیفپول خریدار و فروشنده واریز میگردد.
انواع صرافی غیر متمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است برای انجام معاملات از شیوههای جدید و خاصی استفاده کنند که در صورت پیادهسازی مناسب میتواند به رشد این نوع از بسترهای معاملاتی بسیار کمک کند. در ادامه شما را با سه نوع از صرافیهای غیرمتمرکز و ویژگیهای آنها آشنا خواهیم کرد:
صرافی غیر متمرکز دفتر سفارش (Order Book)
مفهوم دفتر سفارش به لیستبندی سفارشات خریداران و فروشندگان انواع رمزارز گفته میشود. بنابراین در صرافی مبتنی بر دفتر سفارش وقتی خریداران سفارشات خود را ثبت میکنند، دفتر سفارش آن دسته از فروشندگانی که سفارشاتی با قیمت مشابه ثبت کردهاند را دستهبندی میکند. از این جهت، کاربران صرافیهای غیرمتمرکز میتوانند هنگام انطباق سفارشات با یکدیگر معامله کنند.
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال در بستر بلاکچین فعالیت میکند و تراکنشها در این پلتفرم بر پایه قراردادهای هوشمند انجام میگیرند. قرارداد هوشمند، نرمافزاری است که در صورت وجود شرایطی خاص، یک یا چند دستور را اجرا میکند و کارکرد آن به صورت قطعی بوده و قابل بازگشت یا توقف نیست
صرافی غیر متمرکز استخر نقدینگی (Liquidity Pool) یا صرافی سواپ (Swap)
استخر نقدینگی مکانیزمی است که به وسیله آن کاربران میتوانند داراییهای خود را در قالب قراردادهای هوشمند موجود در صرافی غیرمتمرکز در یکجا جمع کنند تا دارایی نقدی لازم برای تبدیل رمزارزها (Swap) توسط معاملهکنندگان فراهم شود. استخرهای نقدینگی باعث فراهم شدن نقدینگی و در نتیجه سرعت و راحتی بیشتر در انجام معاملات میشوند. تا قبل از انجام این کار، تعداد خریداران و فروشندگان در صرافیهای غیرمتمرکز کم بود و به همین خاطر معاملات بسیار کمی در چنین بسترهایی انجام میگرفت.
صرافی غیر متمرکز تجمیعکننده نقدینگی (Aggregator)
تجمیعکننده یا Aggregator در صرافی با هدف پیشنهاد نرخهای تبدیل و تعویض بهتر رمزارز برای کاربران طراحی شده است. با استفاده از تجمیعکنندهها، نقدینگی موجود در چندین صرافی غیرمتمرکز در یکجا جمع میشود تا کاربران به جای این که مجبور شوند تا از نرخ تبدیل یک صرافی استفاده کنند، بتوانند نرخ تبدیل چندین صرافی را به صورت همزمان مشاهده کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنند.
آیا نگهداشتن دارایی در صرافی کار درستی است؟
قطعا خیر! با این که خود رمزارزها قابل هک شدن نیستند، اما به دلیل متمرکز بودن بیشتر صرافیهای ارز دیجیتال، احتمال هک شدن صرافیها و سرقت داراییها وجود دارد. بهترین راه برای نگهداری بلندمدت ارزهای دیجیتال ذخیره آنها در یک کیف پول معتبر است. بهزبان ساده، شما باید از کیف پولی استفاده کنید که شناختهشده باشد و به شما کلید خصوصی یا 12 کلمه بازیابی ارائه دهد.
کیف پولهای نرمافزاری معتبری که روی تلفن همراه یا کامپیوتر شخصی نصب میشوند، کاملا رایگان هستند و در صورت رعایت نکات ایمنی و ذخیره کلمات بازیابی از طرف خودتان، میتوانند امنیت داراییهای شما را تضمین کنند. در صورتی که امنیت کیف پول خیلی برایتان اهمیت دارد، میتوانید از کیف پولهای سختافزاری یا سایر روشهای ذخیرهسازی آفلاین (سرد) استفاده کنید.
تا زمانی که ارزهای دیجیتال شما روی کیف پول شخصی قرار داشته باشند و نکات ایمنی لازم رعایت شوند، هیچ خطری آنها را تهدید نخواهد کرد.
جمعبندی
صرافیها نقش حیاتی در بازار ارزهای دیجیتال دارند و مشهورترین صرافیهایی که میشناسید، برخلاف ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، به شدت متمرکز هستند. سیستمهای متمرکز به خاطر قابلیت دسترسی آنها به داراییهای کاربران و دخالت در روند معاملاتی با مشکلاتی روبهرو هستند که این موضوع بسیاری از کاربران را به استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز سوق میدهد.در این مطلب علاوه بر تعریف صرافیهای غیرمتمرکز، به جنبههای مختلف آن از قبیل نحوه کنترل، میزان امنیت و محبوبیت، کارمزد و سرعت معاملات اشاره کردیم. این نوع از صرافیها که در اصطلاح به آن DEX هم گفته میشود، دارای مزایا و معایبی است که به طور کامل آنها را توضیح داده و با سیستمهای متمرکز مقایسه کردیم. در پایان نیز شما را با نحوه کار صرافی غیرمتمرکز و سه نوع مختلف آن آشنا کردیم که میتواند به شما در تصمیمگیری برای انجام معاملات در صرافیهای متمرکز یا غیرمتمرکز کمک کند. نظر شما راجع به صرافیهای غیرمتمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز Serum چیست و چگونه کار میکند؟
اخیراً تعداد صرافیهای ارز دیجیتال با افزایش مواجه شدهاند اما همه آنها از زیرساخت و شبکه قوی برخوردار نیستند.
صرافی سروم (Serum) روی بلاکچین سولانا راهاندازی شده است و از تمامی ویژگیها و مزایای شبکه سولانا برخوردار است.
صرافی serum اهمیت زیادی به مقیاسپذیری اکوسیستم خود میدهد و یکی از محدود پلتفرمهایی است که این مشکل را حل کرده است. علاوه بر مقیاسپذیری و سرعت تراکنش بالا، هزینه انجام تراکنشها نیز در این صرافی بسیار پایین است.
در این مقاله قصد داریم نگاه جامعی به این صرافی غیرمتمرکز و توکن بومی آن داشته باشیم.
پلتفرم serum چیست؟
serum یک صرافی غیرمتمرکز یا همان DEX است که روی بلاکچین Solana ساخته شده است. پلتفرم سروم، اکوسیستمی کم هزینه و سریعی را به امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) ارائه میدهد.
شبکه serum یکی از برجستهترین پروژههایی است که روی بلاکچین Solana توسعه داده شده و همچنین با سایر ارزهای دیجیتال مانند اتریوم و بیت کوین سازگار است.
سولانا، روی افزایش مقیاسپذیری تراکنشهای کاربران با کمک روشهای منحصر بهفرد تسویه سریعتر، متمرکز شده است. سولانا همچنین یکی از ارزهای دیجیتال محبوب بازار است.
بنابراین با توجه به اینکه سروم نیز در Solana مستقر شده است، به سادگی میتواند از ویژگیهای مقرون بهصرفه بودن و همچنین سرعت تراکنش بالای آن بهره ببرد.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد شبکه serum، دفتر سفارشات غیرمتمرکز (decentralized orderbook) آن است که با کمک قراردادهای هوشمند اجرا میشود و بر شبیهسازی مبادلات سنتی از طریق تطبیق فروشندگان و خریداران متمرکز است.
در نتیجه، سروم شبکهای انعطافپذیر است که کاربران در آن امکان تعیین قیمت و اندازه سفارشهای خود را دارند؛ بنابراین کاربران از این نظر آزاد بوده و کنترل کامل بر معاملات خود دارند.
با توجه به افزایش صرافیهای غیرمتمرکز و محبوبیت DeFi در اکوسیستم اتریوم، بسیاری از توسعهدهندگان و کاربران به دلیل هزینه Gas بالا و سرعتپایین این شبکه محدود شدهاند؛ پلتفرم serum دقیقاً روی این دسته از محدودیتها متمرکز است و تلاش در حل آنها دارد.
سروم، یکی از مقیاسپذیرترین شبکههای دیجیتال است که به راحتی تا 5000 تراکنش را در ثانیه پردازش میکند؛ این مقدار دقیقاً به اندازه بلاکچین سولانا است.
علاوه بر این، شبکه serum امکان توسعه صرافیهای غیرمتمرکز جدید را روی Dex خود، به سایر توسعهدهندگان میدهد و در عین حال، مبادلات سایر جفت ارزهای جدید را نیز تسهیل میکند.
اکوسیستم serum همچنین قابلیت پشتیبانی از سایر زنجیرهها را نیز دارد! پشتیبانی میان زنجیرهای (cross-chain) به معامله گران اجازه میدهد، به راحتی توکنهایی را که در پلتفرمهای دیگر و همچنین بلاکچینهای پولکادات (Polkadot) و Ethereum توسعه یافتهاند، معامله کنند.
اکوسیستم Serum
به طور مختصر، سروم بر بهبود وضعیت فعلی صرافیهای غیرمتمرکز با ارائه تمام مزایا و ویژگیهای DeFi تمرکز دارد.
توکنهای بومی شبکه serum
شبکه serum از دو توکن سروم با نماد اختصاری «SRM» و توکن مگا سروم (MegaSerum Token) با نماد اختصاری «MSRM» پشتیبانی میکند.
توکن SRM، توکن بومی پروژه سروم و همچنین اکوسیستم سولانا است که بر اساس استاندارد توکن SLP طراحی شده است. با این حال، توکن SRM، در حال حاضر به عنوان یک توکن مبتنی بر ERC-20 نیز در صرافیها فهرست شده است.
کاربران تا حد زیادی از توکن SRM برای کسب درآمد غیرفعال در بازار ارزهای دیجیتال، از طریق پاداش دهی و کاهش هزینههای تراکنش در صرافی سروم استفاده میکنند. در واقع، دارندگان توکنهای SRM از 60 درصد تخفیف کارمزد تراکنش برخوردار هستند!
دارندگان توکنهای SRM همچنین در صورت تمایل میتوانند در فرایند تصمیمگیری در مورد شبکه شرکت کرده و در مورد بهروز رسانی برخی پارامترهای خاص پروژه مانند ساختارهای کارمزد و پاداش، رأیگیری کنند.
دومین توکن پروژه سروم، توکن MegaSerum یا MSRM است. این توکن، توکن بومی شبکه Solana است که بر اساس استاندارد SPL توسعه یافته است و مانند توکن SRM به عنوان توکن یک توکن مبتنی بر ERC-20 نیز در صرافیهای ارز دیجیتال فهرست میشود.
این دو توکن شباهت زیادی با هم دارند و هر دو به دارندگان، مزایایی مانند تخفیف معاملات و حقوق حاکمیتی ارائه میدهند. تفاوت اصلی میان این دو توکن این است که هر یک توکن MSRM برابر با 1 میلیون توکن SRM است!
بنیانگذاران serum چه کسانی هستند؟
سرپرستی تیم سروم را سم بنکمن فرید (Sam Bankman-Fried) بر عهده دارد که در ابتدا کار خود را به عنوان سرمایهگذار والاستریت و مشاوره مالی در Jane Street Capital آغاز کرد.
او در سال 2017 این تیم سرمایه گذاری را ترک کرد تا پروژه Alameda Research که یک صرافی ارز دیجیتال است را راهاندازی کند.
در سال 2019، بنکمن به همراه پروژه Alameda، صرافی FTX را راهاندازی کردند که به لطف سرمایهگذاری بزرگ بایننس، به یکی از بزرگترین پلتفرمهای معاملاتی جهان برای مشتقات کریپتو تبدیل شد.
بنکمن قبل از رسیدن به سن 29 سالگی توسط مجله فوربز به عنوان یکی از جوانترین میلیاردرهای جهان شناخته شد و در حال حاضر دارایی خالص وی 11/5 میلیارد دلار تخمین زده میشود.
serum جدیدترین پروژه بنکمن است. پروژه سروم یک گام جدید در حوزه امور مالی غیرمتمرکز است که به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز، به کاربران امکان خریدوفروش ارزهای دیجیتال را میدهد.
Serum چه ویژگیهایی دارد؟
یکی از ویژگیهای منحصر بهفرد سروم که آن را برای انجام معاملات ایده آل ساخته است، هزینه پایین و مقیاسپذیری آن است که تا حد زیادی به لطف بلاکچین سولانا از آنها برخوردار است.
سایر ویژگیهای سروم عبارت است از:
مقیاسپذیری serum
در حالی که اتریوم تنها قادر به پردازش 15 تراکنش در ثانیه است، سروم دارای قدرت پردازش 50000 تا 65000 تراکنش در هر ثانیه است!
معاملات میان زنجیرهای
سروم از تبادلات میان زنجیرهای نیز پشتیبانی میکند. برای انجام مبادلات میان زنجیرهای، معامله گران باید ابتدا وثیقهای به آدرس هوشمند سروم ارسال کنند. این وثیقه برای جلوگیری از هرگونه اختلاف احتمالی مور استفاده قرار میگیرد.
مبادلات میان زنجیرهای را میتوان با صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ توکنهای مبتنی بر استاندارد اتریوم، سولانا یا حتی بیت کوین انجام داد. در نهایت هنگامی که معامله با موفقیت انجام شد، وثیقهها به معامله گران بازگردانده شده و در صورت بروز اختلاف برای بررسی بیشتر به آدرسهای قرارداد هوشمند ارسال میشوند.
پشتیبانی از جفتارزهای متنوع
صرافی سروم در حال حاضر، بیش از 70 کریپتو مختلف و حدود 140 جفت ارز را به کاربران خود ارائه میدهد.
سه جفت ارز پرطرفدار که به طور مداوم در این پلتفرم معامله میشوند عبارتاند از:
کارمزد پایین تراکنشها
کارمزد تراکنش در پلتفرم سروم بسیار پایین و به طور متوسط برای هر معامله کمتر از 1 سنت آمریکا از شما کارمزد دریافت میشود. علاوه بر این، دارندگان توکن SRM نیز، از 60 درصد تخفیف در کارمزد تراکنش برخوردار خواهند شد.
جمعبندی
ارز دیجیتال serum یک پروتکل مبتنی بر بلاکچین سولانا و یک صرافی غیرمتمرکز است که مبادلات ارزهای دیجیتال را با دفترچه سفارش زنجیرهای ترکیب میکند. مبادلات میان زنجیرهای نیز به طور مؤثر با استفاده از رویکرد مبتنی بر وثیقه اجرا میشوند تا از اختلافات و خطاهای فنی در شبکه جلوگیری شود.
ویژگیها و کارکرد سولانا آن را به پلتفرمی مقیاسپذیر و سریعتر از اتریوم و بیت کوین تبدیل کرده است و طبیعتاً سروم نیز از مزایایی مشابه برخوردار است.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت میتوانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:
صرافی غیر متمرکز (Decentralized Exchange) یا دکس (DEX) چیست؟
صرافی غیر متمرکز (DEX) یکی از امیدبخش ترین موارد استفاده از فناوری بلاک چین است. بلاک چین نقش بزرگی در پیگیری تراکنش های دارایی های دیجیتال به صورت غیرمتمرکز دارد. با این حال صرافی های متمرکز همچنان مشکلات بسیاری در رابطه با امنیت و حریم خصوصی کاربران رمز ارزها ایجاد می کنند که صرافی های غیر متمرکز با هدف بهبود آنها به میان آمده اند.
در حال حاضر، صرافی های غیرمتمرکز بخش کوچکی از کل حجم معاملات بازار رمز ارزها را مدیریت می کنند اما انتظار می رود که با افزایش آگاهی کاربران در مورد این پلتفرم ها و مزایای آنها این مقدار افزایش یابد.
چنانچه قصد دارید با مفهوم صرافی های غیر متمرکز یا دی اکسچنج ها (DEXs) آشنا شوید و بدانید که این پلتفرم ها چگونه در فضای رمز ارزها فعالیت می کنند، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز معادل فارسی عبارت Decentralized Exchange و بازار خرید و فروش و معاملات دارایی های دیجیتال است که برای نگهداری وجوه مشتری به هیچ شخص یا سازمان شخص ثالثی وابسته نیست و از فناوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند استفاده می کند.
صرافی غیرمتمرکز (DEX) یک بازار همتا به همتا (P2P) است که خریداران و فروشندگان ارزهای رمزنگاری شده را به هم متصل می کند. بدون نیاز به یک مرجع و کنترل مرکزی، دی اکس ها از قراردادهای هوشمندی استفاده می کنند که تحت شرایط تعیین شده خود اجرا می شوند و هر معامله را در بلاک چین ثبت می کنند.
در مقابل صرافی های متمرکز (CEX) ، پلتفرم های غیر متمرکز غیر کاستدی هستند، به این معنی که کاربر هنگام معامله بر روی سیستم عامل یک دی اکسچنج (DEX) کنترل کلیدهای خصوصی خود را حفظ می کند.
این پلتفرم سازوکار معاملات مستقیم همتا به همتا را ارائه می کند که به کاربران این امکان را می دهد تا معاملات خود را بر روی یک سیستم به صورت خودکار و بدون دخالت واسطه ها انجام دهند. بنابراین کاربران می توانند بدون اینکه به کیف پول صرافی ها، ارز دیجیتال واریز کنند، از داخل کیف پول خودشان به صورت مستقیم معاملات را انجام دهند.
یکی از خطراتی که ممکن است در استفاده از صرافی های متمرکز سرمایه های کاربران را تهدید کند، هک و سرقت و امکان بلوکه شدن دارایی ها می باشد. تمامی این خطرات در یک صرافی غیرمتمرکز معتبر که دارای کدنویسی بی نقص باشد، دیگر وجود نخواهد داشت. چرا که در این صرافی ها، هیچ واسطه و شخص ثالثی وجود ندارد که به مدیریت ارز ها بپردازد و دارایی های افراد به طور مستقیم از کیف پول معامله گر برداشت می شود.
برای فعالیت در صرافی های غیر متمرکز نیازی نیست که اطلاعات شخصی و حساس خود را وارد کنید و تنها با اتصال یک کیف پول ارز دیجیتال امکان استفاده از خدمات آن ها وجود دارد.
با همه این تفاسیر ممکن است این سوال برای شما به وجود بیاید که چرا هنوز بسیاری از تریدر ها و سرمایه گذاران استفاده از صرافی های متمرکز را ترجیح می دهند؟ پاسخ این است که از آنجایی که گاهی برای صرافی های غیر متمرکز مشکلات فنی پیش می آید و اینکه این صرافی ها از همه ی رمز ارزهای بازار پشتیبانی نمی کنند و از سوی دیگر سرعت انجام تراکنش ها کند است، همچنان بیش از 90٪ حجم معاملات ارزهای رمزپایه در صرافی های متمرکز انجام می شود.
صرافی غیر متمرکز چگونه کار می کند؟
صرافی های غیر متمرکز از برخی جهات به نمونه های متمرکز خود شباهت دارند اما از برخی دیگر به طور قابل توجهی متفاوت هستند. ابتدا توجه داشته باشیم که چند نوع صرافی غیر متمرکز از نظر نحوه و چگونگی عملکرد وجود دارد.
در اکثر این پلتفرم ها سفارشات به صورت درون زنجیره ای (با قراردادهای هوشمند) انجام می شوند و کاربران تحت هیچ شرایطی حق حضانت دارایی های خود را از دست نمی دهند.
با این حال برخی دیگر از این پلتفرم ها از سفارشات خارج از زنجیره ای استفاده می کنند، اما اصلی ترین ها آن ها دارایی ها را در یک بلاک چین ثابت نگهداری می کنند.
🟣 صرافی های غیرمتمرکز که از دفتر سفارشات درون زنجیره ای استفاده می کنند: در این پلتفرم ها همه کارها به صورت درون زنجیره ای انجام می شود. هر سفارش یا تغییر و لغو تراکنش در بلاک چین نوشته شده است. این مسلماً شفاف ترین روش عملکرد است، زیرا نیازی به اطمینان به شخص ثالث برای ارسال سفارشات نیست و راهی برای ایجاد ابهام نیز وجود ندارد.
🟣 صرافی های غیر متمرکز که از دفتر سفارشات خارج از زنجیره استفاده می کنند: DEX هایی که دفتر سفارشات خارج از زنجیره دارند غیر متمرکز هستند، اما مسلماً متمرکزتر از مورد قبلی هستند. به جای اینکه هر سفارش در بلاک چین ثبت شود، در مکانی دیگر میزبانی می شود. کجا؟ بستگی دارد. صرافی ممکن است نهادی متمرکز داشته باشد که مسئول دفتر سفارش است. اگر چه ممکن است این نهاد مخرب باشد و بازار را دستکاری کند، با این حال ، کاربران همچنان از ذخیره غیر کاستدی بهره مند خواهند بود.
🟣 صرافی های غیر متمرکز که از بازارسازان خودکار استفاده می کنند: این صرافی ها به سفارش گذار و سفارش بردار نیاز ندارند. ویژگی های سازندگان بازار خودکار یا AMM به نحوه استفاده صرافی از آنها بستگی دارد. به طور کلی ، سازندگان بازار خودکار مجموعه ای از قراردادهای هوشمند را تشکیل می دهند و طرح های تشویقی هوشمندانه ای را برای اطمینان از مشارکت کاربران ارائه می دهند.
الزامات صرافی های غیر متمرکز
با توجه به توضیحات ارائه شده درباره ماهیت این پلتفرم ها و نحوه کارکرد آنها احتمالا متوجه شده اید که که برای عملکرد بهینه چنین صرافی هایی، برخی الزامات وجود دارد.
تعداد مناسبی از کاربران: برای اطمینان از عدم دستکاری قیمت ها و تامین نقدینگی در صرافی، یک دی اکس باید یک شبکه بزرگ از خریداران و فروشندگان داشته باشد.
سرعت بالا در معامله: از آنجایی که قیمت دارایی ها در بازار به سرعت و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه در حال تغییر است، معامله گران باید بتوانند معاملات را در کمترین زمان ممکن انجام دهند.
وجود تنوع در جفت های معاملاتی: یک صرافی رمز ارز پایدار باید یک تعداد حداقلی جفت معاملاتی داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که در بازار آربیتراژ وجود ندارد زیرا این امر در طولانی مدت زیان آور است.
رابط کاربر پسند: به طور کلی پلتفرم یک صرافی غیرمتمرکز باید دارای رابط کاربری آسان و راحتی باشد و معاملات را با مشکلات کمتری انجام دهد. چرا که به طور کلی محبوبیت و استفاده از صرافی توسط کاربران تا حد زیادی به رابط کلی آن بستگی دارد.
مقیاس پذیری: صرافی ها باید فناوری مناسبی داشته باشند تا بتوانند حجم زیادی از معاملات را مدیریت کنند. در صورت افزایش حجم معاملات، صرافی باید بتواند از پس آن برآید و فعالیتهای خود را کند و یا متوقف نکند.
ایجاد کارمزد های پایدار: یک صرافی کارآمد باید در تلاش باشد تا امکان سرمایه گذاری برای همه ی سرمایه گذاران را در پلتفرم خود را فراهم کند. برای انجام این کار باید در حالی که به ایجاد درآمد مناسب برای ادامه فعالیت های صرافی می پردازد، تعادل بین ارائه کارمزد های معاملاتی پایدار نیز ایجاد کند.
مزایای صرافی غیرمتمرکز
برخی از مهمترین مزایای صرافی های غیر متمرکز که آنها را به پلتفرمی ایده آل برای خرید و فروش و ترید رمز ارزها تبدیل کرده است در ادامه به احتصار بررسی شده است.
کارمزد کم: صرافی های غیر متمرکز به واسطه استفاده از قراردادهای هوشمند اجرا می شوند. در غیاب واسطه ، DEX ها از همان ساختار هزینه “گس” به عنوان کارمزد در بلاک چین اتریوم استفاده می کنند.صرافی های غیر متمرکز مانند یونی سواپ حدود 0.3٪ کارمزد دریافت می کنند. نکته مهم این است که این کارمزد ها با توجه به میزان استفاده از شبکه در نوسان است و اگر شبکه دچار ازدحام شود کارمزد ها افزایش خواهد یافت، با این حال به مراتب کمتر از کارمزد هایی است که در صرافی های متمرکز دریافت می شود.
امنیت و حریم خصوصی کاربران: معامله گرانی که از صرافی های غیرمتمرکز استفاده می کنند نیازی به افشای کلیدهای خصوصی خود ندارند زیرا کیف پول آنها در خارج از صرافی نگه داشته می شود و DEX هیچ گونه مسئولیت یا کنترلی در قبال وجوه کاربران ندارد.به زبان ساده در یک صرافی غیرمتمرکز، کاربران کنترل دارایی خود را به هیچ شخص ثالث و واسطه ای واگذار نمی کنند و کاملا بر دارایی های خود مسلط هستند.
دسترسی به کوین های لیست نشده: رمز ارزهایی که در صرافی های متمرکز لیست نشده اند، در صورت وجود نقدینگی، به سادگی در پلتفرم های غیر متمرکز خرید و فروش می شوند. بسیاری از آلت کوین ها فقط از طریق صرافی های غیر متمرکز قابل دسترسی هستند، جایی که معاملات همتا به همتا می تواند بدون نیاز به وجود حجم بالای معاملات انجام شود. این فرصت وسیع تری برای مشارکت در سرمایه گذاری و ترید دارایی های دیجیتال فراهم می کند و تنوع سبد معاملاتی تریدرها را افزایش می دهد.
علاوه بر این مزایا، در اینجا به معرفی چند نکته منفی در رابطه با صرافی های متمرکز پرداخته ایم که در واقع از مزایای صرافی های غیر متمرکز محسوب می شود:
یک صرافی غیر متمرکز بیت کوین مانند صرافی کوین بیس می تواند هر روز حداکثر 250،000 ثبت نام داشته باشد که باعث افزایش 40 درصدی حجم معاملات در روز می شود. حال، زمانی که صرافی های متمرکز با چنین شرایطی روبرو می شوند، در نهایت به مشکل میخورند چرا که آنها دارای یک سیستم محاسباتی مرکزی هستند که در این شرایط دیگر نمی تواند به فعالیتش ادامه دهد.
صرافی های غیرمتمرکز بسیار مقیاس پذیر هستند و این موضوع باعث شده است که آنها را قادر سازد تا در بازه های زمانی نسبتا کوتاه رشد چشمگیری داشته باشند.
نکته بعدی بحث مسائل امنیتی است. تمامی وجوه جمع آوری شده توسط صرافی های متمرکز، به صورت مرکزی مدیریت می شوند. این خطر و احتمال حملات هکر ها را به مناطقی که برای ذخیره چنین دارایی هایی شناخته شده اند افزایش می دهد. در حالی که در صرافی های غیر متمرکز کنترل دارایی هر فرد بر عهده خودش است.
معایب صرافی غیر متمرکز
با همه مزایا و ویژگی های مثبتی که در بخش قبل به آنها پرداخته ایم، صرافی های غیر متمرکز معایبی نیز دارند که در ادامه به اختصار بررسی شده اند.
جفت ارز های معاملاتی محدود: خیلی وقت ها صرافی به شما این امکان نمی دهد که مستقیما یک کوین را با کوین دیگر معامله کنید، به خصوص وقتی این جفت ارز در میان کوین های اصلی مانند بیت کوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum) نباشد. این موضوع باعث شده است تا کاربران مجبور شوند که ابتدا بیت کوین را خریداری کنند تا بتوانند از آن برای خرید دیگر کوین های مورد نیاز خود استفاده کنند. اما این موضوع یعنی خرید بیت کوین یا اتریوم به منظور به دست آوردن کوین های دیگر ممکن است باعث افزایش کارمزد های معاملاتی شود و یا معاملات با تاخیر انجام شوند.
برخورد معاملاتی: بلاک چین به روشی کار می کند که تراکنش ها را به صورت “بلوک” جمع می کند و سپس آنها را پردازش می کند. به نوعی، برای اجرای تعداد تراکنش ها 5-10 ثانیه زمان لازم است و هنگامی که بیش از یک دستور صادر می شود، فقط یکی از آنها اجرا می شود، نه به طور همزمان هر دوی آنها. این امر منجر به یک برخورد معاملاتی می شود و به دلیل اینکه فضای رمز ارز ها به جذب کاربران بیشتری می پردازد، این مسئله احتمالا تشدید خواهد شد.
حجم معاملات و تامین نقدینگی: حجم معاملات در صرافی های غیر متمرکز همچنان بسیار کمتر از گزینه های متمرکز است و این به معنای نقدینگی کمتر می باشد. نقدینگی معیاری است برای اینکه شما به راحتی می توانید دارایی ها را با قیمت مناسب خریداری کنید و یا بفروشید. در یک بازار کاملاً نقدینه یا لیکوئید، قیمت پیشنهادها و درخواست ها اختلاف کمی دارد و این نشان دهنده رقابت زیاد بین خریداران و فروشندگان است. در بازارهای غیر نقدینه، دشوارتر می صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ توانید شخصی را پیدا کنید که بخواهد دارایی را با قیمت مناسب معامله کند. دی اکس ها هنوز نسبتاً نو ظهور هستند، بنابراین همیشه برای دارایی رمزنگاری که می خواهید ترید کنید، عرضه یا تقاضا وجود ندارد.
نمونه هایی از صرافی های غیرمتمرکز
چندین صرافی غیر متمرکز وجود دارند که توانسته اند توجه معامله گران را به خود جلب کنند که در ادامه به معرفی تعدادی از آنها پرداخته ایم. توجه داشته باشید که صرافی های غیرمتمرکز در دسترس محدود به موارد زیر نمیباشد و گزینه های متعدد دیگری نیز در بازار فعال هستند.
دیدگاه شما