طریقه رسیدگی به اختلافات سازمان بورس

ناهید عظیمی

داوری در بورس

1-هیات داوری، صلاحیت ذاتی دارد. این امر به به آن معناست که این صلاحیت غیر قابل تغییر است و با نظم عمومی گره خورده است، در واقع، اعتبار و انتصاب اعضای هیات داوری توسط قانون انجام می گیرد در صورتی که داوران در داوری اختیاری( قانون آیین دادرسی مدنی )، اعتبار و انتصاب خود را توسط توافق طرفین یا شخص ثالث مورد توافق طرفین به دست می آورد.

2-هیات داوری ملزم نیستند ظرف مدت خاصی صدور رای نمایند در صورتی که در داوری اختیاری، در صورت تعیین مدت داور موظف است در همان مدت خاص اقدام به صدور رای نماید.

3-در داوری اختیاری پس از صدور رای، دادگاه ها باید اجرائیه صادر نمایند در حالی که در هیات داوری، اجرای رای از طریق اداره سازمان ثبت اسناد و املاک می باشد.

داوری در بازارهای بورس

به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی که در بازار اوراق بهادار فعالیت می کنند، تشکل های خود انتظامی به نام کانون های معامله گران، کارگزاران، بازگردانان، مشاوران، ناشران، سرمایه گذاران و … شکل گرفته است.

اختلافات بین کارگزاران، بازار گردانان، کارگزار/ معامله گران، مشاوران سرمایه گذاری، ناشران، سرمایه گذاران و سایر افرادی که در این سازمان فعالیت می نمایند، در ابتدا باید در کانون ها مطرح شود، در صورت عدم سازش در اختلافات طرح شده، به هیات داوری ارجاع می گرد. هیات داوری از سه عضو تشکیل می گردد که یک عضو آن توسط رئیس قوه قضاییه انتخاب می شود و دو عضو دیگر به پیشنهاد سازمان بورس و اوراق بهادار و تایید شورای عالی بورس و اوراق بهادار به اختلافات رسیدگی می کنند.

در ابتدا خواهان می بایست فرم رسیدگی در هیات داوری را مانند دادخواست های حقوقی تکمیل و هزینه داوری را واریز نماید.در صورت عدم واریز وجه در مهلت مقرر، قرار رد دعوا توسط دبیر یا دبیرخانه هیات داوری صادر می گردد. پس از واریز وجه، خواهان می بایست مدارک و مستندات خویش جهت درج در پرونده به دبیرخانه هیات ارائه دهد. ارائه اصل مدارک در جلسه اول رسیدگی الزامی است.جهت طرح پرونده در هیات داوری، ارائه گواهی عدم سازش از کانون مربوطه الزامی می باشد. دعاوی مربوط به عرضه اولیه (موضوع ماده 43 قانون بازار اوراق بهادار)، دعاوی عدم پرداخت سود توسط ناشران (موضوع ماده 15 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی) به طور مستقیم قابل طرح در هیات داوری بود و نیاز به گواهی عدم سازش ندارند.

در صورتی دعوا توسط اشخاصی به جز اصیل صورت گیرد، نامه نمایندگی و یا وکالتنامه معتبر باید ضمیمه پرونده شود.

دبیرخانه پس از تکمیل پرونده و صدور تعیین وقت توسط هیات داوری، یک نسخه از درخواست خواهان و ضمائم آن را به خوانده ابلاغ می نماید و خوانده موظف است ظرف مهلت مشخصی به آن پاسخ دهد.پس از تعیین زمان رسیدگی و ابلاغ آن به طرفین، پرونده در نوبت رسیدگی قرار می گیرد.

پس از صدور رای، در صورتی که محکوم علیه رای را اجرا ننماید، دبیرخانه هیات داوری رای صادره را، به اداره اول سازمان ثبت اسناد و املاک ارسال می نماید و محکوم له می بایست از این سازمان فرایند اجرا را دنبال کند.

در آراء صادره از هیات داوری، امکان تجدیدنظر وجود ندارد اما اگر موارد اعاده دادرسی حادث شود، هیات داوری خود، صالح به رسیدگی می باشد.

هیات داوری در خصوص عرضه اولیه، صلاحیت اشتراکی با هیات مدیره بورس دارد. اگر خواهان هیات داوری را برگزیند، رای قطعی و لازم الاجرا خواهد بود در غیر این صورت، رای هیات مدیره بورس قطعی نمی باشد و امکان تجدید نظر وجود دارد.

همچنین صلاحیت رسیدگی به دعاوی علیه شرکت های دولتی بر عهده هیات داوری می باشد.

حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار و بازار سرمایه در ایران

اختلاف بین دو طرف در بازار اوراق بهادار و همینطور تمامی بازار ها ممکن است پیش بیاید ، در این مقاله قصد داریم در رابطه با نحوه حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار صحبت کنیم بنابراین اگر می خواهید از مراحل و شیوه ی حل و فصل اختلافات در بورس.

حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار و بازار سرمایه در ایران

اختلافات در بورس اوراق بهادار :

اختلاف بین دو طرف در بازار اوراق بهادار و همینطور تمامی بازار ها ممکن است پیش بیاید ،

در این مقاله قصد داریم در رابطه با نحوه حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار صحبت

کنیم بنابراین اگر می خواهید از مراحل و شیوه ی حل و فصل اطلاع داشته باشید می توانید

از طریق مطالعه ی این مقاله اطلاعات لازم را بدست آورید.

حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار چگونه صورت می گیرد؟

توسط هیات داوری حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار انجام می پذیرد که این هیئت

نیز به شکل مرجع اختصاصی شبه قضایی فعالیت می کند. تمامی دعوا هایی که در رابطه با

بازار اوراق بهادار به وجود می آیند پیش از هرچیزی به عنوان تشکل های خود انتظام در کانون ها

بیان می شوند ، شاید با خود بپرسید این دعاوی در کدام کانون ها مطرح می شوند؟ تمامی

دعوا های مربوط به بازار اوراق بهادار در کانون های رو به رو مطرح می شوند 1- کانون نهاد های

سرمایه گذاری 2- کانون کارگزاران 3- کانون شرکت های سرمایه گذاری سهام عدالت ، از آنجایی

که کانون های ذکر شده زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار می باشند به همین دلیل نیز برای

رسیدگی به حل و فصل اختلافات تمامی دعاوی در این کانون ها مطرح می شوند.

نحوه ی رسیدگی چگونه است؟

1. رسیدگی به مشکلات و همینطور حل و فصل اختلافات به گونه ای است که خواهان باید مشکل و دلیل شکایتش را در حضور دبیر خانه کانون بیان کند
2. پس از آنکه خواهان شکایت را مطرح کرد موضوع شکایت ، مستندات و همینطور مدارک لازم برای طرف مقابل ارسال می شود که در آن زمان پاسخگویی نیز مشخص شده است
3. در زمانی که طرف مقابل برای پاسخگویی حضور پیدا می کند اگر پاسخ وی توسط خواهان مورد تائید قرار بگیرد ، اسناد سازش را باید به دبیر خانه تحویل دهند در غیر این صورت ، در کانون جلسه ای با عنوان جلسه ی سازش صورت می گیرد و اگر طرفین با یکدیگر به تفاهم نرسند گواهی عدم سازش صادر می شود.
4. بر اساس ماده 36 قانون بازار اوراق بهادار در صورتی که طرفین به سازش نرسند رسیدگی و حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار در هیات داوری انجام می شود.

برای رسیدگی به دعاوی و حل و فصل اختلافات در هیات داوری چه باید کرد؟

خواهان باید برای رسیدگی و همینطور حل و فصل اختلافات در بورس اوراق بهادار در سامانه ی davari.seo.ir دادخواست الکترونیک خود را ثبت نمایند و بعد از ثبت دادخواست باید گواهی عدم سازش ، تمامی مستندات و مدارک لازم را به دبیر خانه ی هیات تحویل دهند. پس از تمامی این مراحل تاریخ جلسه ی رسیدگی به این اختلافات توسط هیات داوری به دو طرف ابلاغ می شود تا در آن تاریخ در محل حاضر شده و جلسه را برای رسیدگی به اختلافات آغاز نمایند.

ناهید عظیمی

هیات داوری سازمان بورس و فرایند رسیدگی به تخلفات / چگونه شکایات خود را پیگیری کنیم ؟

با توجه به حال و هوای اینروزهای طریقه رسیدگی به اختلافات سازمان بورس معاملات در بورس خیلی از سهامداران پرسشهایی مبنی بر چگونی طرح شکایت از ذی نفعان بازار سرمایه دارند که توضیحات کافی در مقاله ذیل ارای می شود .

با توجه به حال و هوای اینروزهای معاملات در بورس خیلی از سهامداران پرسشهایی مبنی بر چگونی طرح شکایت از ذی نفعان بازار سرمایه دارند که توضیحات کافی در مقاله ذیل ارای می شود .

هیات داوری سازمان بورس و فرایند رسیدگی

در یک تقسیم بندی کلی ناهنجاری های بازار سرمایه به جرایم، تخلفات و اختلافات تقسیم می گردد. رسیدگی به اختلافات بین فعالان بازار در صلاحیت یک مرجع شبه قضایی با ترکیب و صلاحیت مشخص با عنوان هیأت داوری قرار گرفته که پس از بررسی ادعای خواهان و استماع دفاعیات خوانده نسبت به صدور رأی قطعی و لازم الاجرا اقدام می کند. "هیئت‌ ‌داوری" متشکل از سه عضو می‌باشد كه یك عضو توسط رییس قوه قضاییه از بین قضات باتجربه و دو عضو از بین صاحب‌نظران در زمینه‌های اقتصادی و مالی به پیشنهاد "سازمان" و تأیید "شورا" به اختلافات رسیدگی می‌نمایند.

مطابق مفاد ماده36 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه 1384، اختلافات بین کار گزاران، بازار گردانان، مشاوران سرمایه گذاری، ناشران، سرمایه گذاران وسایر فعالان راجع به فعالیت حرفه ای آنها در صورتی که در کانون مربوطه سازش نگردد توسط هیئت داوری رسیدگی می گردد.

ب) ایین دادرسی هیات داوری

در قانون بازار اوراق بهاردار هیچ گونه اشاره ای به ایین دادرسی این نهاد نگردیده استو صرفا به صلاحیت اجباری این نهاد و همچنین ترکیب ان ونحوه اجرا اراء ان اشاره شده است لکن براساس اظهارات مسولین هیات داوری و همچنین رویه قضایی این نهاد قانون ایین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب تا انجاکه قابل اجرا در این نهاد باشد اجرا می گرددعلیهذا فرایند رسیدگی در این هیات به ترتیب ذیل می باشد:

نخست) - اخذ گواهی عدم سازش از کانون مربوطه

به استناد ماده 36 قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه 1384 رسیدگی پرونده ها در هیأت منوط به عدم سازش طرفین اختلاف در کانون مربوطه می باشد. کانون مربوط پس از برگزاری جلسه جهت حل و فصل قضیه اختلافی و عدم حصول نتیجه اقدام به صدور گواهی عدم سازش نموده که این گواهی یکی از مقدمات طرح پرونده در هیأت داوری قلمداد می شود.

نکته شایان ذکر این که دعاوی مربوط به عرضه اولیه موضوع ماده 43 قانون بازار اوراق بهادار و دعاوی عدم پرداخت سود توسط ناشران موضوع ماده 15 قانون توسعه ابزار ها و نهادهای مالی نیاز به گذراندن فرایند سازش نداشته و دعاوی مربوط مستقیماً در هیات طرح خواهد شد.

دوم تکمیل دادخواست الکترونیکی

این فرم که توسط خواهان تکمیل می گردد، همانند فرم های دادخواست حقوقی مشخصات خواهان یا وکیل او، خوانده یا وکیل او، خواسته و تقویم آن، دلایل و مستندات و شرحی از ادعای خواهان در آن قید می شود.

برای ثبت دادخواست خواهان یا وکیل وی باید با مراجعه به سایت seo.davari.ir از ساعت 8صبح لغایت 21بغیر از روزهای تعطیل اقدام به تکمیل الکترونیکی دادخواست نموده وسپس کدرهگیری اخذ نماید و با در دست داشتن کپی دادخواست و سایر ضمایم به دبیر خانه هیات داوری مراجعه نماید.

سوم ) واریز هزینه داوری

به استناد بند 4 ماده 26 اساسنامه سازمان بورس و اوراق بهادار و مصوبه شورایعالی بورس و اوراق بهادار به تاریخ 21/12/1385، نرخ هزینه داوری به شرح ذیل توسط خواهان پرداخت و فیش واریزی ارسال می گردد:

تا ده میلیون ریال مبلغ مورد اختلاف (خواسته) یک میلیون ریال و نسبت به مازاد ده میلیون ریال 5/1 درصد از مبلغ خواسته و نیز به استناد ماده 16 و بند الف ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 17/2/87 مجلس شورای اسلامی 3% از هزینه داوری تعیینی، مالیات و عوارض ، ظرف ده روز به حساب بانکی مربوط واریز و فیش آن ضمیمه پرونده می گردد. لازم به ذکر است مبلغ و مهلت و نتیجه عدم پرداخت هزینه در اخطاری که از دبیرخانه هیأت داوری ابلاغ می گردد درج شده و در صورت عدم پرداخت این هزینه در مهلت مقرر، قرار رد دعوا از سوی دبیر هیأت داوری که مسئول دبیرخانه هیات نیز است، صادر می شود. در این صورت خواهان دعوا می تواند ظرف ده روز پس از ابلاغ قرار، نزد هیأت داوری اعتراض نماید. در صورت تایید قرار، پرونده مختومه می شود.

چهارم )ارائه مدارک هویتی/نامه نمایندگی یا وکالتنامه معتبر

طرح دعوا در هیات داوری ممکن است توسط اشخاصی به جز اصیل صورت گیرد. جهت احراز هویت خواهان، وی بایستی مدارک هویتی داشته و یا اگر درخواست رسیدگی را وکیل/نماینده قانونی ارائه نموده اند، نامه نمایندگی یا وکالتنامه معتبر ضمیمه درخواست رسیدگی گردد. لازم به یادآوری است که کلیه مقررات وکالت در دادگاهها در این مرجع نیز مجری بوده و وکلای محترم دادگستری و کارآموزان بایستی متناسب با خواسته اقدام به الصاق تمبر مالیاتی بر وکالت نامه نمایند.

ج) صلاحیت هیأت داوری در رسیدگی به دعاو ی

درخصوص صلاحیت هیات داوری بحث های زیادی می توان مطرح نمود وتقسیرهای متعدد ی ارائه داد چنانچه مفسرین به نص صریح قانون توجه کنند صلاحیت هیات داوری صلاحیتی ذاتی بوده وتخطی از ان ناصواب می باشد لکن مشکلات عدیده ای که این تفسیر ایجاد می کند منجر می گردد که عده ای نص صریح قانون را نادیده انگاشته وبا استناد به اصول کلی حقوقی از صلاحیت هیات داوری راه گریزی بیابند تا شاید حقوق زیان دیده گان جبران شود عمده ایرادات این هیات داشتن صلاحیت ذاتی و اجباری وهمچنین قطعی بودن اراء ان و از همه مهمتر نحوه اجراء آراء این نهاد می باشد که محکوم له ناچار به مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک می باشد لکن درصورتی که قانونگذار صلاحیت هیات داوری مانند اکثریت قریب به اتفاق بازارهای سرمایه در سراسر دنیا اختیاری اعلام می نمود یا اراء ان را لازم الاجرا اما قابل تجدیدنظر می دانست مانند انچه در دعوی ورشکستگی در قانون تجارت مقرر داشته است یا اینکه اجرا اراء این نهاد را به اجرا احکام محاکم واگذار می کرد این نهاد به نهادی کارامد مبدل می گردید لکن تاکنون جذابیتی برای زیان دیدگان درمراجعه به ان ایجاد نکرده و اشخاص تا انجا که ممکن است با داخل کردن اختلافات خود در حوزه کیفری و مراجعه به محاکم دادگستری از مراجعه به این نهاد اجتناب می ورزند.

1- صلاحیت ذاتی هیات داوری

رسيدگي به اختلافات حرفه‌اي بين فعالان بازار از صلاحیت محاکم عمومی که با وجود اینکه مرجع تظلمات عمومی هستند، در قانون منتزع شده است. در عمل نیز دادگاههای عمومی با صدور قرار عدم صلاحیت از رسیدگی خودداری نموده اند که اين امر نيز در دیوان عالی کشور مورد تایید قرار گرفته است. با توجه به ماده 36 قانون بازار اوراق بهادار، منشأ اعتبار صلاحیت هیأت داوری قانون است و متمایز از داوری اختیاری موضوع آئین دادرسی مدنی است که منشأ اعتبار آن تراضی طرفین است. با این وصف طرفین نمی توانند به تراضی، صلاحیت هیأت را در رسیدگی به دعاوی مربوطه سلب نموده و محاکم را به عنوان مرجع فصل خصومت تعیین نمایند اما این امر مانع از آن نیست که طرفین به جای طرح دعوا در مرجع صالح بر اساس موافقتنامه داوری، رسیدگی به دعوا را به داوری ثالث بسپارند.

صلاحیت هيات داوري یک صلاحیت حقوقی است و تنها به موارد حقوقی (اختلافات) رسیدگی می‌کند و در صورت اثبات ادعا حکم به جبران خسارت صادر می شود. لذا هيات داوري صلاحیت صدور حکم کیفری یا انضباطی ندارد.

2- صلاحیت اشتراکی هیات داوری

صلاحیت اشتراکی هیات بدین معنا که هیات در یک مورد با هیات مدیره بورس در عرضه اولیه صلاحیت اشتراکی دارد، و آن در مورد خسارات وارده به فعالان ناشی از قصور یا تخلف ناشران در عرضه اولیه می باشد. این امر در تبصره 1 ماده 43 قانون بازار طرح شده است که بر این اساس در مورد خسارات ناشی از قصور یا تخلف ناشران در عرضه اولیه که به هر یک از فعالان وارد شده باشد، قانون گذار دو مرجع را مشخص کرده که زیاندیده مخیر است دعوای خود را در هیئت مدیره بورس یا هیئت داوری طرح نماید .

بدیهی است با توجه به تبصره 5 ماده 37، اگر خواهان، هیئت داوری را انتخاب کند با رای قطعی و لازم الاجرا مواجه خواهد بود ولی اگر در هیئت مدیره بورس طرح دعوا نماید رای قطعی نمی باشد و امکان تجدید نظر خواهی وجود دارد.

3-صلاحیت رسیدگی به دعاوی علیه شرکتهای دولتی

از آنجا که هیات داوری ماهیتاً «داوری» اختیاری یا سازمانی محسوب نشده بلکه یک مرجع شبه قضایی با صلاحیت قانونی و ذاتی خاص به شمار می رود، لذا برخی از اصحاب دعاوی مطروحه در این مرجع یا وکلای آنان، به تصور این که این مرجع داوری اختیاری می باشد، ایراد عدم صلاحیت هیات به استناد اصل 139 قانون اساسی را مطرح می کنند. مطابق این اصل"صلح دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی یا ارجاع آن به داوری در هر مورد، موکول به تصویب هیات وزیران است و باید به اطلاع مجلس برسد.." . از آنجا که داوری مندرج در قانون آئین دادرسی مدنی امری اختیاری بوده و داوری مقرر در ماده 36 قانون بازار اوراق بهادار تکلیف قانونی است و رسیدگی به اختلافات اشخاص ذیربط ناشی از فعالیت حرفه ای آنها در صورت عدم سازش الزاما توسط هیئت داوری صورت می گیرد، لذا این مرجع صلاحیت رسیدگی به دعاوی علیه شرکتهای دولتی را نیز بر عهده دارد

طریقه رسیدگی به اختلافات سازمان بورس

تاریخ آخرین بروزرسانی: ۲۳ فروردین ۱۴۰۰

در راستای نظارت بر فعالیت نهادهای مالی غیرکارگزار و در اجرای بندهای ۲ و ۳ مادۀ ۷ و مادۀ ۲۸ قانون بازار اوراق بهادار و مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید، این دستورالعمل به تصویب هیأت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است.

ماده یک

کلیه اصطلاحات و واژه‌های به کار رفته در این دستورالعمل به همان مفاهیمی است که در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی و مادۀ ۱ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مصوب آذر ماه ۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی تعریف شده است. واژه‌های دیگر بکار رفته در این دستورالعمل دارای معانی مشروح زیر می‌باشند:

قانون بازار اوراق بهادار: منظور قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی است.

قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید: منظور قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مصوب آذرماه سال ۱۳۸۸ است.

قوانین و مقررات: منظور مصوبات مجلس شورای اسلامی، هیأت وزیران، شورای عالی بورس و اوراق بهادار و سازمان و مصوبات سایر مراجع ذی صلاح در حوزه بازار سرمایه که تحت هر عنوان از قبیل قانون، آیین‌نامه، دستورالعمل، اساسنامه، بخشنامه و ضوابط اجرایی به تصویب رسیده و ابلاغ شده است.

واحد نظارت کننده: منظور مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار است.

شخص مشمول: منظور هریک از نهادهای مالی ثبت شده نزد سازمان به استثنای شرکت‌های کارگزاری و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است.

رکن صندوق سرمایه‌گذاری: منظور شخص حقوقی است که در صندوق سرمایه‌گذاری سمتی اعم از سمت‌های اجرایی، نظارتی یا تضمین کننده پذیرفته است.

ماده دو

هرگونه فعل یا ترک فعل اشخاص مشمول و ارکان، مدیران و کارکنان اشخاص مشمول که منجر به نقض قوانین و مقررات گردد، تخلف محسوب و در صورتی‌که در سایر مقررات مجازات انضباطی آن تعیین نشده باشد، آن‌گاه متخلف طبق تنبیهات مقرر در این دستورالعمل محکوم می‌گردد.

ماده سه

در مورد تخلفات موضوع مادۀ ۲ این دستورالعمل، مرجع رسیدگی، متناسب با نوع و درجۀ تخلف، شخص مشمول را به یک یا چند مورد از تنبیهات انضباطی زیر محکوم می‌نماید:

تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛

اخطار کتبی با درج در پرونده؛

محدود کردن فعالیت مربوطه تا سه سال؛

محدود کردن سایر فعالیت‌ها علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛

محرومیت از ارایۀ برخی خدمات یا پذیرش برخی تعهدات تا سه سال؛

تعلیق فعالیت مربوطه تا سه سال؛

تعلیق سایر فعالیت‌ها علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛

لغو مجوز فعالیت مربوطه یا سایر فعالیت‌ها؛

لغو مجوز تأسیس و فعالیت؛

جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید.

ماده چهار

در مورد تخلفات موضوع مادۀ ۲ این دستورالعمل، مرجع رسیدگی می‌تواند، مدیران و کارکنان شخص مشمول که عملکرد آنها را در ارتکاب تخلفات موضوع این دستورالعمل مؤثر تشخیص می‌دهد، با توجه به نوع و درجۀ تخلف، به یک یا چند مورد از تنبیهات انضباطی زیر محکوم ‌کند:

تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛

اخطار کتبی با درج در پرونده؛

سلب صلاحیت برای تصدی سمت در شخص مشمول مربوطه تا سه سال؛

محرومیت از استفاده از گواهی‌نامۀ حرفه‌ای صادره توسط سازمان حداکثر تا سه سال؛

تعلیق یا محرومیت از استفاده از مجوزها یا گواهی‌نامه‌های صادره توسط سازمان،کانون‌های مربوط یا بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس تا سه سال؛

لغو مجوزها یا ابطال گواهی‌نامه‌های صادره توسط سازمان، کانون‌ها، بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس؛

سلب صلاحیت برای تصدی سمت در تمام یا برخی از نهادهای مالی، ناشران ثبت شده نزد سازمان و تشکل‌های خودانتظام تا سه سال؛

جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهاد مالی جدید برای مدیران.

ماده پنج

در مورد تخلفات موضوع مادۀ ۲ این دستورالعمل، مرجع رسیدگی می‌تواند، رکن شخص مشمول که عملکرد آن را در ارتکاب تخلفات موضوع این دستورالعمل مؤثر تشخیص می‌دهد، با توجه به نوع و درجۀ تخلف، به یک یا چند مورد از تنبیهات انضباطی زیر محکوم ‌کند:

۱) در صورتیکه رکن متخلف خود در زمرۀ اشخاص مشمول باشد، آن‌گاه؛
۱-۱) در مورد رکن متخلف:
۱-۱-۱) تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛
۱-۱-۲) اخطار کتبی با درج در پرونده؛
۱-۱-۳) محدود کردن فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۴) محدود کردن سایر فعالیت‌ها علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۵) محرومیت از ارایۀ برخی خدمات یا پذیرش برخی تعهدات تا سه سال؛
۱-۱-۶) تعلیق فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۷) تعلیق سایر مجوزهای فعالیت علاوه بر فعالیت مربوطه تا سه سال؛
۱-۱-۸) لغو مجوز تأسیس و فعالیت؛
۱-۱-۹) لغو سایر مجوزهای تأسیس و فعالیت؛

۱-۱-۱۰) جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهادهای مالی جدید.

۱-۲) در مورد مدیران یا کارکنان رکن متخلف که عملکرد آن‌ها به تشخیص مرجع رسیدگی در ارتکاب تخلف مؤثر بوده است:

۱-۲-۱) تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛
۱-۲-۲) اخطار کتبی با درج در پرونده؛
۱-۲-۳) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در شخص مشمول مربوطه تا سه سال؛
۱-۲-۴) محرومیت از استفاده از گواهی‌نامۀ حرفه‌ای صادره توسط سازمان تا سه سال؛

۱-۲-۵) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در تمام یا برخی از بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس و اشخاص مشمول تا سه سال؛

۱-۲-۶) جریمۀ نقدی مطابق آئین‌نامۀ اجرائی مادۀ ۱۴ قانون توسعۀ ابزارها و نهاد مالی جدید.

در صورتیکه رکن متخلف خود در زمرۀ اشخاص مشمول نباشد:
۲-۱) تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛
۲-۲) تذکر کتبی با درج در پرونده؛
۲-۳) اخطار کتبی با درج در پرونده؛
۲-۴) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در شخص مشمول مربوطه تا پنج سال؛

۲-۵) سلب صلاحیت برای تصدی سمت در بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، ناشران ثبت شده نزد سازمان و اشخاص مشمول تا پنج سال؛

ماده شش

تنبیهات انضباطی موضوع این دستورالعمل(به استثنای تذکر کتبی بدون درج در پرونده)، در پرونده متخلف ثبت می‌شود. مرجع رسیدگی باید در رسیدگی به هر تخلف ارجاعی، احکام انضباطی ثبت شده در پروندۀ تخلفاتی متخلف را در نظر گرفته و متناسب با نوع و درجه تخلف ارتکابی، حکم انضباطی را تعیین کند.

ماده هفت

به منظور پیشگیری از تخلف یا تکرار یا گسترش دامنۀ آن و همچنین به منظور اعادۀ وضعیت به وضع قبل از تخلف یا به منظور جبران خسارت زیان‌دیدگان از تخلف، مرجع رسیدگی می‌تواند شخص مشمول، مدیران آن و/یا هر یک از ارکان شخص مشمول را به انجام اقداماتی ملزم و برای اجرای اقدامات معین طریقه رسیدگی به اختلافات سازمان بورس شده مهلتی در نظر بگیرد. همچنین مرجع رسیدگی می‌تواند برای ضمانت اجرای اقدامات تعیین شده، حسب مورد یک یا ترکیبی از تنبیهات انضباطی موضوع مواد ۳، ۴ و ۵ این دستورالعمل را در نظر بگیرد. اقداماتی که مرجع رسیدگی طبق این ماده می‌تواند شخص مشمول یا رکن آن را به اجرای آنها مکلف کند از جمله عبارتند از:

اصلاح ساختار سازمانی؛

اصلاح فرآیندهای عملیاتی و تقویت کنترل های داخلی؛

اصلاح ساختار مالکیتی شخص مشمول؛

اصلاح ساختار منابع تأمین مالی و ترکیب دارایی‌ها؛

به کارگیری تعداد کافی نیروی انسانی دارای صلاحیت‌های معین؛

به کارگیری تجهیزات و امکانات خاص؛

انتقال یا تعدیل تمام یا برخی از تعهداتی که شخص مشمول بر خلاف مقررات پذیرفته است؛

تهیۀ گزارش یا مستندات معین و نگه‌داری یا ارایۀ آن به سازمان یا مراجع دیگر.

ماده هشت

در صورت ابطال گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای کارکنان یا مدیران متخلف اشخاص مشمول بر اساس این دستورالعمل، متخلف تا یکسال از تاریخ اجرای رأی، از دریافت مجدد مجوز یا گواهی‌نامه‌های مربوطه محروم خواهد شد و در صورت احراز شرایط دریافت گواهی‌نامه مربوطه در مدت یاد شده، گواهی‌نامه پس از انقضای مدت مذکور، صادر خواهد شد.

ماده نه

مرجع رسیدگی می‌تواند رفع محدودیت در فعالیت‌ها یا رفع تعلیق مجوزهای فعالیت وضع شده طبق این دستورالعمل را منوط به احراز شرایط یا انجام اقداماتی توسط شخص مشمول، مدیران آن و/یا هر یک از ارکان شخص مشمول نماید. مرجع رسیدگی همچنین می‌تواند نحوۀ تأیید احراز شرایط یا انجام اقدامات موضوع این ماده را نیز تعیین نماید.

ماده ده

مرجع رسیدگی در تعیین نوع و درجه تنبیهات انضباطی موضوع این دستورالعمل باید موارد زیر را در نظر بگیرد:

میزان اهمیت تخلف از حیث حجم معاملاتی یا ارزش ریالی؛

تعداد اشخاصی که در اثر تخلف متحمل زیان شده‌اند؛

میزان تأثیر تخلف در روند معاملات بازار اوراق بهادار و/یا فعالیت فعالین این بازار؛

سوابق تخلفاتی متخلف در مراجع رسیدگی انضباطی یا محاکم دادگستری در داخل یا خارج از کشور برای اشخاص حقیقی در پنج سال اخیر و برای اشخاص حقوقی در دو سال اخیر؛

میزان تلاش و همکاری متخلف در جهت پیشگیری از گسترش یا تداوم تخلف یا رفع آثار ناشی از آن؛

عنوان مجرمانه داشتن تخلف.

ماده یازده

واحد نظارت کننده در صورتی‌که احراز نماید تخلفات موضوع این دستورالعمل، به لحاظ حجم معاملاتی یا ارزش ریالی کم اهمیت بوده یا تأثیر کمی در فعالیت شخص مشمول یا روند معاملات بازار اوراق بهادار یا فعالیت فعالین بازار اوراق بهادار دارد، می‌تواند رأساً نسبت به صدور تذکر اداری به شخص مشمول یا ارکان، مدیران یا کارکنان آن به منظور دلالت ایشان به رعایت قوانین و مقررات اقدام نماید. رونوشت این تذکر اداری ‌باید همزمان به مدیریت پیگیری تخلفات سازمان نیز ارسال شود.

ماده دوازده

مرجع رسیدگی می‌تواند حکم دهد که رأی صادره مطابق این دستورالعمل همزمان به اطلاع عموم یا به اطلاع اشخاص یا گروه‌های خاصی نظیر سهامداران عمده یا دارندگان واحدهای ممتاز(مدیریتی) شخص مشمول محکومٌ علیه یا ارکان اداره کننده یا نظارتی آن برسد.

ماده سیزده

تنبیهات انضباطی ذکر شده در این دستورالعمل، صرفاً در مورد جنبه تخلفاتی عمل بوده و در خصوص جنبه مجرمانه آنها، موضوع مطابق با فصل ۶ قانون بازار اوراق بهادار پیگیری می‌شود.

ماده چهارده

این دستورالعمل در ۱۴ ماده در تاریخ ۱۳۹۲/۰۲/۲۸ به تصویب هیأت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

نحوه شکایت از کارگزاری

حتما برای شما هم پیش آمده است که در بورس (یا سایر بازارهای مالی) ضرر کنید؛ چراکه ضرر، بخشی از فرآیند سرمایه گذاری محسوب می شود و اکثرا به علت احساسی عمل کردن و یا دانش نادرست اتفاق می افتد. اما گاهی این ضررها به دفعات زیاد اتفاق می افتد؛ زیرا کارگزار (یا هر موسسه مالی) که به شما مشاوره برای سرمایه گذاری می دهد، مسیر درستی را برای شما در نظر نگرفته و به شما مشاوره بدی داده است و یا سرمایه گذاری های شما را به شکل بدی مدیریت کرده و یا به هر طریق دیگر، شما را گمراه کرده و کارهای مختلف غیرقانونی و غیر حرفه ای دیگری انجام داده است. در اینگونه مواقع است که هم ناراحت از انتخاب خود هستید و هم سرمایه خود را از دست داده اید. در این هنگام، بزرگترین و مهم ترین سوال در ذهنتان نقش می بندد که چه کار کنیم؟ آیا می شود از این کارگزاری شکایت کرد؟ اگر این امکان وجود دارد، نحوه شکایت از کارگزاری به چه شکلی است؟

پاسخ به سوال شما این است که شما می توانید برای جبران خسارت شکایت کنید؛ اما نحوه شکایت از کارگزاری نیز شرایط و قوانین خاص خود را دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد. در ابتدا لازم است که به نکات زیر توجه کنید:

• اگر در بازار ضرر کنید، ممکن است به راحتی کارگزار یا مشاور مالی خود را بخاطر این امر مقصر بدانید؛ اما شکایت از کارگزاری، به همین آسانی نیست که به نظر می رسد. های مالی اتهامات مربوط به مشاوره بد یا سوء رفتار را جدی نمی گیرند و شیوه های مختلفی برای دفاع از خود دارند.
• با این حال، کارگزاران از راهنمایی دقیق نظارتی و قوانین حرفه ای پیروی می کنند و در صورت مشاهده ارتکاب تخلف، مجازات های سختگیرانه را برای آن ها به همراه دارد.

نظریه در برابر واقعیت

در دنیای ایده آل، اگر پرونده خوبی داشته باشید، شما یا وكیل خود برای توضیح دادن وضعیت و درخواست پرداخت مقدار مشخصی غرامت یا پیشنهاد منصفانه، به كارگزار نامه می نویسید. کارگزار با واقعیت های شرایط روبرو می شود و با صداقت عمل می کند و مبلغ معقولی را به شما پیشنهاد می دهد. اگر او واقعاً اعتقاد داشت که شما اشتباه می کنید، دلیل آن را توضیح می دهد و این را با شواهد مناسب مالی و یا قانونی پشتیبانی می کند. اما متأسفانه، موضوع اصلی این است که ما همیشه در یک دنیای ایده آل زندگی نمی کنیم و شرایط را بایستی با داده های واقعی در نظر بگیریم و سوالی که پیش می آید این است که در اینگونه مواقع با توجه به داده های واقعی و منطقی چه اتفاقی می افتد؟

در بسیاری از موارد، کارگزار با استدلال هایی خلاف واقعیت، همه چیز را انکار می کند. این دفاعیات از سرزنش شما، بازار یا هر دو گرفته تا تحریف ارقام یا قوانین، منطق یا طریقه رسیدگی به اختلافات سازمان بورس هر چیز دیگری که مسئولیت زیان را از کارگزار دور می کند، متغیر است.

چگونه از کارگزاری خود شکایت کنیم؟

شاید برای شما جالب باشد که بدانید در فرآیند معاملات بورس، بین خریدار و فروشنده، شکل گیری اختلافات اجتناب ناپذیر است و ممکن است برای هر خریدار و فروشنده ای این اختلافات صورت بگیرد.

با توجه به قانونی که در ماده 36 بازار اوراق بهادار آمده است، باید اشاره کنیم که:

کلیه اختلافات بین فعالان بازار سرمایه که ناشی از فعالیت حرفه ای آن ها باشد، می بایست ابتدا در کمیته سازش کانون ها مطرح و در صورت عدم سازش، در هیات داوری موضوع آن قانون رسیدگی شود.

آیا می دانید حمایت از حقوق و منافع فعالان بازار و رسیدگی به شکایات آن ها توسط چه ارگانی صورت می گیرد؟

کارهای نام برده شده در این سوال، از جمله وظایف اداره رسیدگی به شکایات و حمایت های حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران است که مسئولیت رسمی دریافت و بررسی شکایت های اشخاص حقیقی و حقوقی بر عهده این اداره خواهد بود.

روش های دیگر ثبت شکایت از کارگزاری های خود

برای شکایت از کارگزاری، راه های دیگری نیز وجود دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اعلام شکایت به سازمان بازرسی کل کشور
• شکایت از طریق قوه قضاییه
• و.

رسیدگی به شکایات شما به طور معمول بین دو تا چهار هفته زمان می برد و نتیجه رسیدگی به گزارش شما، اعلام خواهد شد.

چگونه شکایت را در سامانه ثبت کنیم؟

خبر خوب این است که فرآیند ثبت شکایت از کارگزاری در سامانه اداره رسیدگی به شکایات بسیار ساده و راحت بوده و وقت چندانی از شما نخواهد گرفت و در ادامه به مواردی که شما باید برای شکایت از کارگزاری خود انجام دهید، اشاره خواهیم کرد.

• به سایت shekayat.seo.ir مراجعه کنید.
• در سمت چپ صفحه اصلی در قسمت امکانات سامانه، طرح شکایت را انتخاب نمایید.
• شخص حقیقی و یا حقوقی بودن خود را انتخاب کنید.
• در این قسمت باید قوانین را قبول کنید و پس از آن، وارد صفحه ای می شوید که باید در آن اطلاعات هویتی خود را درج کنید و در انتها گزینه «ثبت درخواست» را کلیک نمایید.
• اگر از نمایندگی یا کارگزار بورس شکایت دارید، اطلاعات آن را در این قسمت وارد کنید.
• در قسمت شکایت کننده باید عنوان متشاکی را انتخاب کنید که شامل این گزینه ها می باشد:

غیر کارگزار
1. ناشر اوراق بهادار
2. کارگزار یا تشکل خودانتظام

• پس از آن، درخواست و شکایت خود را در کادری که برای شکایت مدنظر قرار داده شده است، نوشته و سپس گزینه «ثبت» را کلیک کنید.
• اگر برای شکایت خود مدارک و مستنداتی دارید، در این مرحله اسناد خود را ضمیمه کرده و در انتها کلید ثبت را انتخاب نمایید.

در نهایت امر چه اتفاقی می افتد؟

بعد از اینکه همه مراحل بالا را انجام دادید و همه مراحل تکمیل شد، کد رهگیری توسط سایت برای شما فرستاده خواهد شد؛ همچنین یک پیامک از طرف سازمان بورس به شماره موبایلی که در قسمت اطلاعات شخصی وارد کرده اید، ارسال می شود که حاوی اطلاعات و راهنمایی هایی برای پیگیری شکایت و انجام مراحل بعدی می باشد.

جمع بندی

در این مقاله با چگونگی شکایت از کارگزاری آشنا شدیم. برای اینکه از وقوع مشکلات ذکر شده در امان باشید، بهتر است تا قبل از سرمایه گذاری در بورس با کارگزاری های قابل اعتماد همکاری کنید و قبل از شروع همکاری حتما راجع به آن کارگزاری، اطلاعات دقیقی به دست آورید؛ چراکه ممکن است در آینده با مشکل مواجه شوید.