نحوه محاسبه EPS چگونه است؟

​

نسبت P/E چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

آشنایی با اصطلاحات بازار بورس و نحوه محاسبه آنها در تصمیم‌گیری برای خرید هر سهم و چگونگی سرمایه گذاری کمک زیادی به ما خواهد کرد و به هر حال شناخت این اصطلاحات به ما کمک می‌کند نسبت به بازاری که در آن سرمایه گذاری می‌کنیم شناخت بهتری داشته باشیم.

نسبت P/E چیست؟

علاقه‌مندان بازار بورس به احتمال قوی بارها نام نسبت p/e را شنیده‌اند. p حرف اول کلمه price به معنی «قیمت» و e حرف اول کلمه earning per share به معنی «سود» است. نسبت p/e سهم خلاصه شده عبارت تقسیم قیمت بر سود است، که در اصطلاح به آن نسبت قیمت به درآمد هم می‌گویند. برای محاسبه p/e سهم، قیمت فعلی سهم را بر درآمد هر سهم تقسیم می‌کنیم.

به عنوان مثال فرض کنید؛ شرکتی در حال حاضر 1000 تومان قیمت دارد و سودی که برای سال جاری پیش‌بینی کرده است برابر با 100 تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت، قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می‌کنیم:

حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا محاسبه نسبت p/e سهام تا این اندازه مهم است؟ تا جایی‌که یکی از فاکتورهای اساسی انتخاب یک سهم محسوب می‌شود و همواره در بین سرمایه‌گذاران کاربرد دارد. شاید به عقیده عده‌ای از سرمایه‌گذاران که از این نسبت به درستی استفاده نمی‌کنند، نسبت p/e چندان مفید نباشد، اما در جایی که بحث ارزشگذاری سهام مطرح می‌شود، بالا یا پایین بودن p/e سهام می‌تواند یکی از معیارهای مهم باشد.

محاسبه p/e ساده است، اما تفسیر آن به سادگی محاسبه‌اش نیست. به همین منظور در ابتدا مفهوم این نسبت را شرح می‌دهیم و با کاربرد آن بیشتر آشنا می‌شویم.

نسبت P/E چه کاربردی دارد؟

محاسبه عدد p/e غالباً به دو منظور صورت می‌گیرد. در یک نگاه ساده، با محاسبه عدد p/e سهم، در اصل می‌خواهیم به این مطلب دست پیدا کنیم، که چند سال طول می‌کشد تا سرمایه ما برگردد. به عنوان مثال؛ اگر عدد p/e سود بانکی برابر با 10 باشد، به این معنی است که ده سال زمان می‌برد که به همان میزان پولی که برای خرید سهم گذاشته‌ایم، سود کنیم.

در تعبیر دوم و مهم‌تر، این نسبت به ما می‌گوید قیمت یک سهام چند برابر بیشتر از سود سالیانه آن است. هر سرمایه‌گذاری به امید بازدهی سرمایه خود معامله می‌کند و قبل از سرمایه‌گذاری حساب و کتاب میزان سود سرمایه خود را به دست می‌آورد. در واقع با محاسبه این نسبت سرمایه‌گذار انتظارات خود از بازدهی سهام را برای خود مشخص می‌کند اینکه برای یک ریال سهامی که خریداری کرده است قرار است در آینده چند درصد بازدهی دریافت کند.

به تعبیر ساده‌تر نسبت p/e به سرمایه‌گذار می‌گوید که، یک سهام چند درصد سوددهی دارد. نسبت p/e سهام تنها ابزار برای ارزش‌گذاری سهم نیست بلکه یکی از ابزارهایی است که برای ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های دیگری برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد.

برای فهم بهتر، در مثالی که در بالا ذکر شد فرض بر این گرفتیم که اگر p/e سود بانکی برابر با 10 باشد. به این معنی است که شما حاضرشده‌اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می‌کنید 10 ریال پرداخت بکنید و یا در تفسیر دیگر، همان‌طور که گفته شد، اگر p/e برابر 10 است به این معنی است که 10 سال زمان می‌برد تا سرمایه شما از طریق سود‌ی که دریافت می‌کنید، برگردد.

انواع P/E

p/e دنباله‌دار: این نوع p/e همان است که در مثال ابتدای مطلب برای شما توضیح دادیم و نحوه محاسبه آن از تقسیم قیمت روز سهم بر سود (eps) به دست می‌آید. گفتیم که این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حاضر هستند بایت هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر کند این نسبت به همان میزان تغییر خواهد کرد.

p/e برآوردی، تحلیلی یا پیشتاز: این نسبت با در نظر گرفتن عواملی مانند نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. و با استفاده از روش‌های خاص محاسبه می‌شود وهمانی است که برای ارزش‌گذاری مورد استفاده قرارمی گیرد. برای محاسبه ارزش شرکت نیز از این روش استفاده می‌شود به این صورت که بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می‌کنیم و ارزش شرکت را نیز به دست می‌آوریم. محاسبه سود شرکت توسط تحلیلی که خود انجام می‌دهیم به نوعی، کامل‌ترین نوع ارزش‌گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.

می‌توان گفت تفاوت بین p/e دنباله‌دار و p/e تحلیلی این است که p/e دنباله‌دار آن چیزی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد. درحالی‌که p/e تحلیلی یا پیشتاز آن p/e است که انتظار می‌رود در آینده سهم به آن برسد. به عنوان مثال p/e سهمی در بازار 4 باشد و ما با محاسبه p/e تحلیلی عدد 5 را به دست بیاوریم، در واقع انتظار داریم در آینده p/e سهم به عدد 5 برسد.

حال سؤال اینجاست که بالا و یا پایین بودن p/e یک سهام نشان دهنده چیست؟ آیا سهمی که p/e آن بالاست، ارزنده است و یا عکس این مطلب صادق است.

P/E بالا و P/E پایین نشان دهنده چه چیزی هستند؟

اگر مفهوم دو نوع p/e که در بالا به آن اشاره شد را درک کرده باشید، متوجه می‌شوید که برای چه p/e برای بعضی از سهم‌های بازار بالا و برای برخی دیگر پایین است. زمانی که p/e شرکتی بالا باشد، یعنی بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا بکند و هرگاه p/e سهم شرکتی پایین باشد، نشان‌دهنده این است که بازار انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند.

نکته دیگر این که هر چه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا می‌کند و هر چه سهم قیمت آن نزولی شود p/e نیز کاهش می‌یابد.

در محاسبه ارزش سهم با روش محاسبه p/e، باید بدانید که هرگاه قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شما باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست و هرگاه قیمت سهم در بازار کمتر از آن عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و رشد خواهد کرد. البته این به شرطی است که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کرده باشید.

بالا یا پایین بودن نسبت p/e با در نظر گرفتن دو فاکتور زیر تشخیص داده می‌شود.

زمانی که یک شرکت نرخ رشد پایین داشته باشد، در حالی که هنوز یک p/e بسیار بالا دارد مشخص می‌شود که مشکل و اشتباهی وجود دارد. در واقع این احتمال وجود دارد که سهام بیش از ارزش خود قیمت‌گذاری شده باشد. در این شرایط لازم است نسبت p/e را بر اساس سود پیش بینی شده محاسبه کرد.

مقایسه p/e شرکت‌ها نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ زمانی مفید است که هر دو شرکت در یک صنعت فعال باشند. برای مقایسه p/e شرکتی که در صنعت سیمان فعال است با شرکتی که در گروه پتروشیمی قرار دارد اشتباه است. چون چشم‌انداز، سود و رشد در صنعت‌های مختلف متفاوت است. حال اگر یکی از شرکت‌های صنعت سیمان p/e حدود 20 داشته باشد و شرکتی دیگر خیلی بیشتر از 20 باشد یعنی یا حباب قیمتی وجود دارد و یا به دلیلی انتظارات بازار از این شرکت بالا رفته و به زودی قیمت آن کاهش پیدا می‌کند و یا اینکه سهام شرکت سودآوری خواهد داشت.

نکاتی درباره P/E در بورس

• در بالا اشاره کردیم که، بالا یا پایین بودن p/e یعنی بازار چه توقعی از سودآوری سهم دارد. اما توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد بازار اشتباه می‌کند، شما نباید به انتظار بازار کفایت کنید. سعی کنید نحوه صحیح محاسبه p/e را یاد بگیرید وخودتان از آن استفاده کنید.
• همان‌طور که اشاره شد، محاسبه p/e سهام تنها یک ابزار برای ارزش‌گذاری شرکت است، بهتر است برای خرید سهام علاوه بر استفاده از این ابزار، از ابزارهای با نسبت کاربردی بیشتر نیز استفاد ه شود.
• برای شرکت‌های زیان ده، محاسبه p/e کاربردی ندارد. زیرا وقتی سود یک شرکت منفی است در واقع، درآمدی ندارد و عملا تقسیم قیمت به درآمد منتفی است.
• نکته قابل ذکر دیگر این است که متوسط نسبت p/e کل بازار بورس نیز قابل محاسبه است. این نسبت در کشورهایی چون آمریکا که تورم پایینی دارند، بین ۱۵-۲۵ در نوسان است ولی در ایران به علت تورم بالا و وضعیت اقتصادی بی‌ثبات، این نوسان بسیار پایین است و معمولاً بین ۱۰-۴ است. همچنین ممکن است نوسانات موجود p/e بین صنایع و حتی شرکت‌ها نیز اختلاف زیادی داشته باشد.
• از آنجا که قیمت سهام منعکس‌کننده طرز فکر سرمایه‌گذاران نسبت به ارزش آن سهم است و به تعبیری رشد آینده سهام به رشد قیمت آن بستگی دارد. شرکتی که نسبت به آینده سهام خود خوش‌بین است سعی در آن دارد که سودآوری چشم‌گیری داشته باشد.
• اگر یک شرکت نسبت p/e بالاتر از بازار یا متوسط صنعت داشته باشد، به این معنی است که بازار انتظار بزرگی از این شرکت در طی ماه‌ها و سال‌های آینده دارد و برای سرمایه‌گذاری مناسب است.
• اگر یک شرکت p/e پایینی داشته باشد ممکن است به آن معنا باشد که بازار آینده شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلات می‌بیند. به تعبیر دیگر دلیل افت p/e می‌تواند نشان دهنده این موضوع باشد که سود مورد انتظار به دست نیامده است و خرید سهم این شرکت مناسب نیست.

سخن آخر

یکی از اشتباهات متداول که سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای مرتکب آن می‌شوند این است که تنها به اتکای p/e سهم می‌خرند. هیچ تضمینی وجود ندارد که سهمی که هم اکنون p/e آن بالاست در آینده به سرعت پایین نیاید و از سوی دیگر، توجه داشته باشید که حتی اگر قیمت یک سهم زیر ارزش واقعی خود باشد، ممکن است ماه‌ها و حتی سال‌ها طول بکشد تا بازار بتواند ارزش آن را اصلاح کند. پس خرید سهام تنها با توجه به ابزار ساده p/e بسیار ساده‌انگارانه است.

سوالات رایج نسبت p به e

نسبت p به e یا (price to earning) به معنای نسبت قیمت بر درآمد است که در آن، قیمت هر سهم بر درآمد حاصل از آن تقسیم می‌شود. مثلا اگر قیمتی سهمی 200 تومان و eps اعلام شده توسط شرکت 20 درصد باشد. نسبت p به e برابر با 5 است (5=40/200)، که یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 5 تومان پرداخت شود. حال اگر در همین مثال eps اعلام شده 25 درصد باشد، نسبت نسبت p به e برابر با 4 می‌شود (4=50/200)، یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 4 تومان پرداخت شود. پس در هر دو حالت شما 1 تومان سود کسب کرده‌اید، اما در نسبت p به e پایین، مبلغ پرداختی شما کمتر بوده است. در نهایت می‌توان گفت که نسبت p به e پایین، وعده سود بالاتری را می‌دهد.

Eps چیست؟ به زبان ساده + فیلم + کاربرد آن در بورس

Eps یکی از مواردی است که به صورت مستیقیم و غیر مستقیم بر روی قیمت سهام شرکت های مختلف تاثیر میگذاردشما معامه گران عزیز در بورس این کلمه را زیاد میشنوید برای همین با مفهوم و کاربرد های آن باید به درستی آشنا باشید

این کلمه مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است مثلا شرکتی در پایان سال توانسته 500 میلیون تومان سود کسب کند این مقدار تقسیم بر تعداد سهام شرکت میشود و سود به ازای هر سهم به دست میآید

Eps محقق شده : این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند پس ما درصفحه ی سهام eps محقق شده را داریم که اهمیت چندانی برای محاسبه ی ارزش ذاتی و آینده سهم نداردالبته طبق الزامات جدید سازمان بورس قرار است شرکت های مختلف مثل قبل eps پیش بینی شده ی خود را به صفحه ی سهام خود اضافه کنند که میتواند کمک بیشتری به ما به رسیدن به ارزش واقعی سهم در سال پیش رو کند اما ما باید توانایی این را پیدا کنیم که بتوانیم خودمان eps دقیقی از شرکت بتوانیم به دست بیاوریم .

مورد مهمی کاربردی که مورد توجه قرار نمی‌گیرد، سرمایه‌ای است که برای تولید سود مورد نیاز است. دو شرکت می‌توانند EPS مشابهی داشته باشند، اما یکی از آن‌ها ممکن است با سرمایه کمتری به این عدد رسیده باشد. این شرکت در استفاده از سرمایه خود برای کسب درآمد کارآمدتر خواهد بود و در صورت برابری همه موارد دیگر، از نظر کارآیی یک شرکت «بهتر» است. پس توجه به این نکته بدون یادگیری محاسبه ی eps شرکت میتواند کمک بزرگی به ما در جهت مقایسه ی برتری شرکت ها نسبت به هم کند.

مدل TTM چیست و چگونه سود شرکت با آن محاسبه می‌شود؟

معامله‌گرانی که از تحلیل بنیادی (فاندامنتال) برای پیش‌بینی اوضاع بازار استفاده می‌کنند، در پی یافتن ارزش ذاتی سهام هستند تا براساس آن بتوانند برای خرید یا فروش یک سهام خاص در بورس، تصمیم بگیرند. اما پی بردن به این ارزش ذاتی در آموزش مقدماتی بورس و آموزش‌های پیشرفته، با روش‌های گوناگونی انجام می‌شود. یکی از رایج‌ترین مدل‌های بررسی سود شرکت‌ها در بورس تهران، مدل TTM است که در اینجا به بررسی این روش خواهیم پرداخت. اما برای درک این مدل، در هر آموزش بورس باید ابتدا با مفاهمی چون EPS و P/E آشنا شویم. اگر شما هم در مورد این مدل کنجکاو هستید و می‌خواهید عملکرد شرکت‌های موردنظر خود را به کمک آن بررسی کنید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

سود هر سهم یا «EPS» در بورس چیست؟

ای‌پی‌اِس یا EPS مخفف عبارت «Earnings Per Share» به معنی «درآمد هر سهم» است. در واقع وقتی سود خالص یک شرکت، پس از کسر مالیات در پایان سال مالی را بررسی کنیم، به EPS آن شرکت دست یافته‌ایم!

مقدار درآمد هر سهم یا EPS شرکت‌ها براساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:

سود کل ÷ تعداد سهام = سود هر سهم (EPS)

برای مثال، اگر یک شرکت توانسته باشد در انتهای سال، 500 میلیون تومان سود ایجاد کند و تعداد کل سهام آن شرکت برابر با 20 میلیون سهم باشد، مقدار EPS آن شرکت برابر با معادله‌ی زیر خواهد بود:

25 = 20/000/000 ÷ 500/000/000

یعنی این شرکت در طول یکسال توانسته است در برابر هر یک سهم خود، 25 تومان سود ایجاد کند! البته مقدار سود و تعداد سهام شرکت‌ها می‌تواند بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد. بهرحال برای محاسبه EPS، باید سود سهام بر تعداد سهام تقسیم شود که در محاسبه سود شرکت‌های مختلف، اعداد متفاوتی را نیز شاهد خواهیم بود. محاسبه دقیق‌ اعداد بزرگتر در آموزش 0 تا 100 بورس انجام می‌گیرد.

​نسبت قیمت به درآمد یا «P/E» در بورس چیست؟

نسبت پی بر ای یا «P/E» مخفف عبارت «Price/Earnings» به معنی «نسبت قیمت به درآمد» سهام در بورس است. معامله‌گران از این نسبت برای محاسبه ارزش ذاتی سهام استفاده می‌کنند. این روش به عنوان یک شیوه رایج برای محاسبه ارزش سهام در جهان قرار گرفته و طبیعتاً تحلیل‌گران ما در بورس تهران نیز از همین نسبت برای برآورد دقیق ارزش ذاتی سهام، بهره می‌گیرند.

تقسیم قیمت جاری هر سهم بر سود آن سهم، چنین نسبتی را ایجاد می‌کند که اصطلاحاً به آن «قیمت تابلوی سهم» نیز گفته می‌شود.
برای محاسبه ارزش ذاتی سهام به کمک دو مفهوم EPS و P/E فرمول زیر ایجاد می‌شود:

ارزش ذاتی سهام = «EPS» سود هر سهم × «P/E» قیمت بر درآمد

محاسبه سود شرکت‌ها از طریق مدل TTM

قبلاً شرکت‌های بورسی، یک ماه مانده به شروع سال مالی جدید، پیش‌بینی‌های خود برای عملکردشان را به‌صورت عمومی منتشر می‌کردند. در واقع این سازمان بورس و اوراق بهادار کشور بود که چنین الزامی را برای شرکت‌ها ایجاد کرده بود. تحلیل‌‌گران به کمک این پیش‌بینی‌ها، به راحتی می‌توانستند سود و زیان‌ها را محاسبه کنند. بنابراین سودهای پیش‌بینی شده‌ی هر شرکت، مبنای محاسبه سود هر سهم یا EPS قرار می‌گرفت. اما به دلیل اینکه گزارش‌ها دچار تغییر شده و نمادهای بورسی هم در پی این تغییرات متوقف و سپس بدون محدودیت نوسان بازگشایی می‌شدند، تحلیل‌گران و افراد معامله‌کننده در بازار بورس، با سردرگمی‌های بسیاری روبه‌رو بودند.

همین موضوع سبب شد تا از اواخر سال 1396، سازمان بورس و اوراق بهادار کشور، ارائه گزارشات پیش‌بینی شرکت‌ها را ممنوع اعلام کند. از آن پس چون هیچ مبنایی برای محاسبه EPS یا سود هر سهم در دست تحلیل‌گران قرار نمی‌گرفت، برای محاسبه این امر از روش دیگری تحت عنوان «مدل نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ TTM» استفاده می‌کنند.

مدل TTM چیست؟

مدل TTM مخفف عبارت «Trailing Twelve Months» به معنی «دوازده ماهه گذشته» است. در حال حاضر شرکت‌های بورس موظف هستند تا عملکرد‌های سه ماهه خود را در صورت‌های مالی گزارش کنند که در 4 دوره قابل محاسبه هستند.

در نتیجه تحلیل‌گران و معامله‌کننده‌های بازار بورس به سود سه ماه گذشته هر سهم دسترسی دارند (این اطلاعات در سایت TSETMC منتشر می‌شود). بنابراین در مدل TTM، می‌توان چهار دوره سه ماهه شرکت‌ها را که جمعا 12 ماه می‌شود، مورد بررسی قرار داده و براساس EPS این چهار دوره سه ماهه، سود سالیانه شرکت‌ها را ارزیابی کرد. اطلاعات محاسبه نسبت‌های «P/E» نیز در گزارش شرکت‌ها موجود است و می‌توان ارزش ذاتی سهام را به کمک فرمول‌های نامبرده در قسمت قبل، مورد محاسبه و بررسی قرار داد.

ممکن است ارزیابی با مدل TTM به نسبت روش قبل (گزارشات پیش‌بینی) کمی زمانبرتر باشد، اما اطلاعات آن واقعی است و تحلیل‌گران با ارزیابی نتایج حقیقی شرکت‌ها به ارزش ذاتی سهام‌شان پی می‌برند، این در حالی‌ است که در روش قبل، همه چیز براساس پیش‌بینی‌ها انجام می‌شد و اطلاعات واقعی در دست نبود!

​

مدل TTM برای چه نوع شرکت‌هایی کارایی ندارد؟

مدل TTM برای شرکت‌هایی که نوسان زیادی را در مسیر سوددهی خود طی می‌کنند، کاربرد ندارد؛ در واقع این روش برای تمام شرکت‌هایی که با دگرگونی‌های بسیاری در روند ایجاد سود و سایر فعالیت‌های خود روبه‌رو می‌شوند بی فایده است!

برای مثال برخی از نمادهای گروه خودرو در بورس تهران که در برخی از دوره‌های سه ماهه خود، سود خوبی ایجاد کرده و در سه ماهه بعدی زیان می‌دهند با مدل TTM بررسی نمی‌شود. در واقع در این روش، چهار دوره سه ماهه باید مورد بررسی قرار بگیرد. پس اگر روند رشد شرکت‌ها سلسله‌مراتبی نباشد، نمی‌توان این مدل را در ارزیابی آن‌ها به کار برد.

سخن نهایی

در روش پیش‌بینی عملکرد تا سال 96، برخی از شرکت‌ها با اهداف متفاوتی گزارشات و پیش‌بینی‌های غیرواقعی را ارائه می‌کردند آنگاه تحلیل‌گران نیز همان اطلاعات اشتباه را مورد محاسبه قرار می‌دادند. اما در حال حاضر تمام اطلاعات حقیقی شرکت‌ها در دسترس قرار دارد و با کمک مدل TTM می‌توان سودهای 12 ماهه آن‌ها را حساب کرد.

قطعاً روش‌ها و ترفندهای دیگری هم برای پی بردن به ارزش ذاتی سهام و بازدهی معاملات در بورس وجود دارد که در انواع دوره آموزش بورس می‌توان آن‌ها را در سطوح مختلف فرا گرفت. اگر مایل هستید تا با دانش و اطلاعات بیشتری در بازار به معامله بپردازید و سودهای بیشتری نصیب خود کنید، همین حالا آموزش‌ خود را با دوره‌های مقدماتی و تکمیلی آموزش بورس دلفین وست شروع کنید.

برای یادگیری افزایش سرمایه مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

نحوه محاسبه سود هر سهم و جریان وجوه نقد عملیاتی (OCF & EPS)

🔹 سود هر سهم :
از نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ جمله شاخص های سنتی و متداول سنجش عملکرد است که برای ارزشیابی قیمت سهام نیز کاربرد دارد و به صورت ریال بیان می گردد. این نسبت از تقسیم سودخالص سهامداران عادی بر تعداد سهام عادی به دست می آید. نتیجه نسبت نشان می دهد که به ازای یک سهم، چه میزان عایدی به دست آمده است و هر چقدر نتیجه نسبت بیشتر باشد، گویای عملکرد مطلوب شرکت است، از این نسبت برای ارزشیابی سهام نیز استفاده می شودکه با توجه به قیمت بازاری سهام (قیمت معاملاتی سهم) ، ارزش سهام در آینده نیز معلوم می گردد.

🔸 سود هر سهم بدین صورت اندازه گیری می شود:
👈 میانگین موزون تعداد سهام عادی / (سودسهم سهام ممتاز-سود خالص)

🔸برای محاسبه میانگین موزون تعداد سهام عادی باید نکات زیر را در نظر گرفت:
1⃣ انتشار سهام جدید از تاریخ انتشار به عنوان عامل مثبت در میانگین لحاظ می گردد.
2⃣ بازخرید سهام از تاریخ بازخرید به عنوان عامل منفی در میانگین لحاظ می گردد.
3⃣ ابطال سهام از محل سهام بازخریدی در میانگین بی تاثیر است.
4⃣ توزیع سودسهمی، تجزیه سهام و معکوس تجزیه، عطف به ماسبق می شود و از ابتدای سال در نظر گرفته می شود.

جریان وجوه نقد عملیاتی:
عبارت است از جریان نقد ورودی و خروجی ناشی از فعالیتهای اصلی و مستمر مولد درآمد عملیاتی واحد تجاری و نیز آن دسته از جریان های نقدی که ماهیتاً به طور مستقیم قابل ارتباط با سایر طبقه های جریان های نقدی صورت جریان وجوه نقد نمی باشند. در این تحقیق جریان وجوه نقد عملیاتی به روش غیر مستقیم و به این صورت اندازه گیری میشود:
▪️ استهلاك + تغييرات در بدهي هاي جاري (-)+ تغييرات در دارايي هاي جاري (+)- سود عملياتي = جريان وجوه

نسبت PEG (قیمت به درآمد به نرخ رشد) در بورس چیست؟

برای درک ارزش ذاتی سهام در بازار بورس، نسبت‌های مالی مختلفی وجود دارد. هدف تمام این نسبت‌های مالی و فرمول‌ها این است که ارزش واقعی یک سهم و میزان سوددهی آن در آینده مشخص شود. بسیاری از سرمایه گذاران در بازار بورس به دنبال معیاری برای مقایسه سهام با یکدیگر می‌گردند تا بدین طریق بتوانند بهترین سهام را انتخاب کنند.

یکی از نسبت‌هایی که در پیدا کردن بهترین سهام در بورس به معامله گران کمک می‌کند، نسبت P/E یا قیمت به سود هر سهم است اما این نسبت نمی‌تواند به تنهایی کافی باشد چون نرخ رشد درآمد (یا سود) شرکت‌ها در آن درنظر گرفته نشده است پس سهامداران برای محاسبه دقیق‌تر به یک نسبت مالی دیگر احتیاج داشتند در نتیجه برای حل این مشکل نسبت PEG به وجود آمد.

نسبت PEG یا قیمت به سود به نرخ رشد (قیمت به درآمد به نرخ رشد) در تحلیل بنیادی، ابزار ارزشمندی است که به وسیله آن می‌توان سهام در حال رشد را ارزیابی کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا نسبت PEG ‌ و نحوه استفاده از آن برای ارزش گذاری سهام را توضیح دهیم.

نسبت PEG (پی ای جی) چیست؟

نسبت PEG برگرفته از عبارت Price/Earnings-to-Growth است که برای تشخیص ارزش ذاتی سهام و رشد پیشبینی شده شرکت در آینده استفاده می‌شود. Price/Earnings یا نسبت P/E به معنای قیمت به سود هر سهم است و نسبت PEG از تقسیم نسبت P/E بر نرخ رشد شرکت به دست می‌آید.

همان طور که می‌بینید در نسبت PEG از نسبت P/E یا قیمت به سود (قیمت به درآمد) استفاده می‌شود و چشم انداز دقیق‌تری از میزان ارزش سهام یک نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ شرکت و سوددهی آن در آینده به دست می‌دهد بنابراین می‌توان گفت با استفاده از این نسبتِ قیمت به درآمد به نرخ رشد، می‌توان اطلاعات دقیق‌تری برای ارزش گذاری سهام یک شرکت نسبت به قیمت به درآمد یا P/E به دست آورد.

پس زمانی که نسبت P/E را برای سهام مورد نظر خود حساب کردید، نسبت PEG آن را هم به دست بیاورید تا بهتر بتوانید ارزش ذاتی آن را تشخیص بدهید.

فرمول محاسبه نسبت PEG یا قیمت به درآمد به نرخ رشد

برای محاسبه نسبت PEG باید قیمت هر سهم را به سود به دست آمده به ازای هر سهم که همان EPS است، تقسیم کرد. تا این جا ما یک نسبت مالی به نام P/E داریم که می‌توانیم از آن به صورت جداگانه نیز استفاده کنیم. اگر نسبت P/E ‌ را به نرخ رشد تقسیم کنیم به عدد به دست آمده نسبت قیمت به درآمد به نرخ رشد گفته می‌شود.

برای محاسبه نسبت PEG باید به این نکات دقت کنید:

• داده‌های ورودی برای پیدا کردن این نسبت را باید به دقت انتخاب کنید چون مثلا با در نظر گرفتن نرخ رشد در بازه‌های زمانی مختلف برای یک شرکت، نسبت PEG ‌ تغییر پیدا می‌کند. (به علت سوددهی متفاوت یک شرکت در دوره‌های زمانی متفاوت)
• استفاده از نرخ رشد تاریخی یا نرخ رشد در آینده، برای به دست آوردن مخرج کسر، عددهای متفاوتی را برای یک شرکت به دست می‌دهد.
• برای شرکت‌های زیان ده نمی‌توان از نسبت PEG استفاده کرد. به عبارت دیگر نرخ رشد سود شرکت باید مثبت باشد.
• برای شرکت‌های سرمایه گذاری و بانکی نمی‌توان از نسبت PEG ‌ استفاده کرد چون ارزش دارایی‌های آن‌ها نمایانگر ارزش آن‌ها است.

اطلاعات به دست آمده از نسبت PEG، چه چیزی را نشان می‌دهد؟

زمانی که نسبت P/E ‌ را برای یک سهم محاسبه می‌کنیم در حال مقایسه قیمت بازارِ سهم و میزان سود حاصل از هر سهم یا EPS آن هستیم. یعنی به ازای هر ریال سود حاضریم چند ریال به عنوان قیمت خودِ سهم بپردازیم. مثلا فرض کنید قیمت سهام شرکت فولاد خوزستان با نماد فخوز 5740 ریال است و نسبت P/E در این سهم برابر با 4.77 است. یعنی سهامداران این سهم حاضرند به ازای هر ریال سود، 4.77 ریال برای خرید سهام آن هزینه کنند.

این نسبت که از طریق تقسیم قیمت جاری بازار بر سود 12 ماهه شرکت به دست می‌آید به ما نشان می‌دهد که قیمت هر سهم چند برابر سود آن است. همان طور که گفتیم میزان رشد شرکت در این فرمول لحاظ نشده است و به همین دلیل است که کارشناسان از نسبت PEG ‌ استفاده می‌کنند تا بتوانند تاثیر رشد شرکت را در قیمت لحاظ کنند. «پیتر لینچ» یکی از سرمایه گذاران معروف در کتاب نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ خود « One Up on Wall Street » درباره نحوه تفسیر نسبت PEG ‌ چنین می‌گوید:

• زمانی که قیمت یک سهم منصفانه است، نسبت PEG برابر با عدد یک خواهد بود. یعنی نسبت P/E با نرخ رشد برآوردی شرکت برابر است.
• اگر نسبت PEG در یک سهم بیشتر از یک باشد، قیمت سهم نسبت به نرخ رشد سود آن بالا است و بنابراین بهتر است این سهم را بفروشید.
• اگر نسبت PEG ‌ در یک سهم کمتر از یک باشد بدین معنی است که قیمت جاری آن در بازار کمتر از نرخ رشد سود آن یا به عبارت دیگر کمتر از ارزش ذاتی آن است پس در این مورد، خرید سهام پیشنهاد می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: 6 کتاب برتر فارکس

چطور نرخ رشد یا EPS Growth را برای نسبت PEG‌ محاسبه کنیم؟

برای محاسبه نرخ رشد شرکت‌ها و به دست آوردن عدد دقیق نسبت PEG ‌ از نرخ رشد بلند مدت ۵ ساله ،۳ ساله و یا ۱ ساله می‌توان استفاده کرد. همان طور که در قسمت قبلی اشاره نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ کردیم برای محاسبه نرخ رشد می‌توان از نرخ رشد تاریخی یا نرخ رشد آینده شرکت استفاده کرد. برای بیان نحوه استفاده از این دو نرخ به بیان یک مثال می‌پردازیم.

فرض کنید نرخ P/E یک شرکت برابر با 10 است. حال برای به دست آوردن نسبت PEG می‌خواهیم از نرخ‌های رشد تاریخی یا نرخ رشد در آینده استفاده کنیم. به همین ترتیب دو مفهوم نسبت PEG ‌ پیشرو و نسبت PEG ‌ دنبال کننده شکل می‌گیرد.

نسبت PEG پیشرو (Forward PEG)

اولین روش محاسبه نرخ رشد برای به دست آوردن نسبت قیمت به درآمد به نرخ رشد، روش آینده نگر است. در این روش میزان سود پیش‌بینی شده شرکت یا EPS آن در یک دوره زمانی مشخص در نظر گرفته می‌شود. به نسبت PEG که از این طریق به دست می‌آید، نسبت PEG پیشرو گفته می‌شود.

فرض کنید در مثال بالا میزان پشبینی شده EPS در 12 ماه آینده برابر با 20 درصد است. در این صورت نسبت PEG برابر با 0.5 خواهد شد که نشاندهنده این است که قیمت زیر ارزش ذاتی خود قرار دارد. در واقع سهامداران نسبت به پتانسیل سوددهی این شرکت در آینده بی خبر هستند. (نسبت P/E ‌ در مثال برابر با 10 بود و با تقسیم کردن آن به 20 به عدد 0.5 رسیدیم.)

پیشنهاد ویژه: دوره جامع فارکس

نسبت PEG‌ دنبال کننده (Trailing PEG)

برخی از افراد از روش‌های دیگری برای به دست آوردن نرخ رشد استفاده می‌کنند. آن‌ها در این روش از نرخ رشد تاریخی یا نگاه به گذشته استفاده می‌کنند و برای این کار صورت‌های مالی گذشته شرکت را در یک دوره زمانی مشخص بررسی می‌کنند. به نسبت PEG که از این طریق به دست می‌آید، نسبت PEG دنبال کننده گفته می‌شود.

فرض کنید در مثال بالا میزان EPS در 12 ماه گذشته برابر با 8 درصد باشد. در این صورت نسبت PEG برابر با 1.25 خواهد شد که نشاندهنده این است که قیمت جاری بیشتر از ارزش ذاتی سهم است و در این شرایط فروش سهام تصمیم مناسبی خواهد بود. (نسبت P/E ‌ در مثال برابر با 10 بود و با تقسیم کردن آن به 8 به عدد 1.25 رسیدیم.)

البته همان طور که می‌دانید برای تحلیل بنیادی در بورس ایران و به دست آوردن ارزش ذاتی نمی‌توان از یکی از نسبت‌های مالی به تنهایی استفاده کرد. در واقع تحلیلگران باید با یک نگاه جامع همه نسبت‌های مالی را در کنار یکدیگر بررسی کنند.

نکته‌ای که به هنگام استفاده از نرخ رشد تاریخی باید به آن دقت کنید این است که استفاده از PEG ‌ دنبال کننده در صورتی که انتظار رشد قیمتی متفاوتی (بالاتر یا پایین‌تر) در آینده شرکت پیش‌بینی شده باشد، درست نیست و در صورت استفاده از آن، نسبت PEG اطلاعات درستی را به شما نشان نمی‌دهد.

نسبت P/E و رابطه آن با نسبت PEG‌ (قیمت به درآمد به نرخ رشد) در بورس چیست؟

نسبت قیمت به درآمد یا P/E ‌ برای مقایسه میان قیمت جاری سهم در بازار و میزان سود حاصله از یک سهم استفاده می‌شود و خیلی از کارشناسان بر این باورند که اگر سهمی نسبت P/E ‌ پایین‌تری داشته باشد، سهم ارزش بیشتری خواهد داشت. نظر شما در این مورد چیست؟ آیا سهم‌های دارای P/E ‌ پایین بهتر از سهم‌های دارای P/E بالا هستند؟

به طور کلی نسبت P/E پایین‌تر یعنی پرداخت پول کمتر در برابر سود حاصله از هر سهم. نسبت P/E هر سهم اگر پایین‌تر از P/E ‌ گروه‌اش باشد، احتمالا به سمت آن حرکت خواهد کرد. به همین خاطر است که خیلی‌ها معتقدند که شرکت‌هایی با P/E ‌ پایین‌تر عملکرد بهتری دارند و با رشد قیمت مواجه خواهند شد. هر چند این نظریه اشتباه نیست ولی از آن جایی که برای تحلیل بنیادی سهام در بازار بورس ایران باید از نسبت‌های مالی مختلفی در کنار هم استفاده کرد، داشتن P/E پایین یا بالا نمی‌تواند به تنهایی عملکرد یک شرکت را نشان دهد. در واقع نسبت قیمت به درآمد، ارزش رشد سهام یک شرکت را نادیده می‌گیرد.

به همین خاطر است که برای جبران این نقصان در نسبت P/E ، از نسبت PEG ‌ که در آن نرخ رشد سود شرکت‌ها نیز در نظر گرفته شده، استفاده می‌شود. بنابراین نسبت PEG با در نظر گرفتن رشد درآمد شرکت در آینده، عدد دقیق‌تری را برای به دست آوردن ارزش ذاتی یک سهم و تحلیل بنیادی به دست می‌دهد. برای این که به رابطه‌ی میان نسبت P/E و نسبت PEG بهتر پی ببرید، در ادامه با یک مثال موضوع را بیشتر توضیح می‌دهیم.

دو شرکت الف و ب در بورس را در نظر بگیرید. نسبت P/E در شرکت الف برابر با 10 و نسبت P/E در شرکت ب برابر با 5 است. در این حالت شما سهام کدامیک از این دو شرکت را برای خرید انتخاب می‌کنید؟ شرکت الف یا ب؟

فرض کنید نرخ رشدی که برای EPS شرکت الف در نظر گرفته شده، 10 درصد باشد و نرخ رشد شرکت ب، 5 درصد باشد.‌

در این حالت نسبت PEG ‌ در هر دو سهم برابر با یک است. بنابراین می‌توان این طور نتیجه گرفت که با استفاده از نسبت PEG ، نسبت P/E بالاتر شرکت الف، با نرخ رشد مورد انتظاِر بیشتر تعدیل می‌شود. پس نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ می‌توان گفت که نسبت قیمت به درآمد به نرخ رشد، نسخه بهبود یافته نسبت P/E ‌ است که براساس نرخ رشد تعدیل شده است.

نحوه استفاده از نسبت PEG‌ در بورس ایران همراه با مثال

در این قسمت می‌خواهیم نحوه محاسبه نسبت PEG را با مثال برایتان توضیح دهیم و به آموزش استفاده از نسبت PEG در تحلیل بنیادی بپردازیم.

فرض کنید اطلاعات مورد نیاز برای به دست آوردن نسبت PEG ‌ در شرکت الف مطابق با اعداد زیر است:

قیمت جاری سهم (Price) = 4500 ریال

ESP امسال (ESP_n)= 210 ریال

ESP سال گذشته (ESP_n-1)= 180 ریال

برای به دست آوردن نرخ رشد می توانیم از دو فرمول زیر استفاده کنیم:

در هر دو حالت عدد %16 به عنوان نرخ رشد به دست آمد. حالا به راحتی می‌توانیم اعداد را در فرمول جایگذاری کنیم.

Price/EPS EPS) /Growth = PEG)

1.33 = 16/( 4500/210) = PEG

حالا شرکت ب را مورد بررسی قرار می‌دهیم. فرض کنید اطلاعات مورد نیاز برای به دست آوردن نسبت PEG ‌ در شرکت ب مطابق با اعداد زیر است:

قیمت جاری سهم ( Price ) = 10000 ریال

EPS امسال ( EPS_n ) = 300 ریال

EPS سال گذشته ( EPS_n-1 ) = 200 ریال

سهامداران بسیاری از بین این دو شرکت، شرکت الف را به خاطر P/E ‌ کمتر برای خرید انتخاب می‌کنند با این حال نسبت P/E بیشتر در شرکت ب با توجه به در نظر گرفتن نرخ رشد آن تعدیل شده و در نتیجه عدد به دست آمده از نسبت PEG در آن معادل 0.6 است که نشان دهنده این است که در حال حاضر سهامداران به ازای سود حاصل از رشد شرکت مبلغ کمتری می‌پردازند و ارزش ذاتی ِ مربوط به رشد آن را نادیده می‌گیرند و همان طور که گفتیم سهم هایی با نسبت PEG زیر یک ارزش خرید بیشتری دارند. به زبان ساده با مقایسه این دو مثال متوجه می‌شویم که آیا سهم‌هایی که نسبت P/E در آن‌ها بالاست، ارزندگی دارند یا نه.

در پایان باید همواره این نکته را به یاد داشته باشید که برای تحلیل بنیادی سهم نباید فقط از نحوه محاسبه EPS چگونه است؟ یکی از نسبت‌های مالی استفاده کرد. استفاده از نسبت‌های مالی در کنار یکدیگر همراه با سایر فاکتورهای تحلیل فاندامنتال می‌تواند در مجموع ارزش ذاتی سهام را مشخص کند.

خلاصه نکات مربوط به نسبت PEG

نسبت PEG ‌ از تقسیم کردن نسبت قیمت به سود ( P/E ) بر نرخ رشد به دست می‌آید.

سوالات متداول

۱- نسبت PEG چیست؟

نسبت PEG یا قیمت به درآمد به نرخ رشد، نسبتی است که به وسیله آن می‌توان ارزش ذاتی سهام را با توجه به نرخ رشد آن به دست آورد.

۲- نحوه محاسبه نسبت PEG‌ چگونه است؟

نسبت PEG از تقسیم کردن قیمت به درآمد ( P/E ) بر نرخ رشد به دست می‌آید.

۳- تفاوت نسبت PEG و P/E در بورس چیست؟

نسبت P/E قیمت جاری بازار را با سود به دست آمده به ازای هر سهم مقایسه می‌کند اما نسبت PEG علاوه بر استفاده از نسبت P/E ، نرخ رشد سود در سهام را هم در نظر می‌گیرد و بنابراین می‌توان آن را به عنوان شکل تعدیل شده P/E در نظر گرفت.