پایان نامه بررسی حقوقی تعامل کارگزار و مشتری (اصیل) در بورس
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
در رشته حقوق خصوصی
عنوان:
بررسی حقوقی تعامل کارگزار و مشتری (اصیل) در بورس
بهار 1395
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
چکیده
از مشاغل حرفه ای که در عصر کنونی، اهمیت روزافزونی را به خود گرفته است، نهاد کارگزاری بورس اوراق بهادار می باشد. کارگزاری در بورس دارای یک جایگاه اساسی است. در بورس اوراق بهادار كلیه معاملات از طریق كارگزاریها انجام می شود. كارگزار یک شخص حقوقی است كه اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها معامله می كند. به عبارتی كارگزار مأمور خرید و یا فروش اوراق بهادار از سوی مشتریان است و مشتری با مراجعه به یكی از كارگزاران نسبت به خرید و یا فروش اوراق بهادار اقدام می كنند. این پایان نامه تحت عنوان بررسی رابطه حقوقی كارگزار با مشتری با هدف تحقیق در خصوص مسائل حقوقی مربوط به كارگزاران و مشتریان در بورس اوراق بهادار انجام شده است. در راستای انتخاب این عنوان سعی شده ضمن استفاده از روش كتابخانه ای ابهامات موجود در این خصوص با بررسی قواعد حاكم بر رابطه حقوقی كارگزار و مشتری و وظایف هر یک در مقابل دیگری و بالاخره بحث و بررسی ماهیت حقوقی عملكرد كارگزار و اصیل بیان شده است.
واژگان کلیدی: کارگزار، مشتری، بورس، اوراق بهادار، سهام، رابطه حقوقی
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1-مقدمه
از آنجائی كه نظام مالی از سه ركن ابزار مالی، نهاد مالی و بازارهای مالی تشكیل شده است بدون تردید جهت توسعه نظام مالی در یک اقتصاد، توسعه همه جانبه این اركان مورد نظر است. بازار اوراق بهادار، بازار كالا، بازار ارز و … ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس از جمله بازارهای مالی هستند كه نه تنها در تأمین نیازهای سرمایه گذاران و تأمین منافع پایدار و طولانی مدت نقش اساسی دارند، بلكه در توسعه اقتصادی كلی كشور نیز بسیار مهم می باشند. در بازارهای مالی چرخش نقدینگی از سوی فضای مازاد به سوی فضاهای كمبود نقدینگی می باشد و حلقه اتصال این چرخش از طریق واسطه های مالی یعنی شركت های كارگزاری می باشد. با استنباط از ماده 1 بند 3 قانون بازار اوراق بهادار داد و ستد اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران منحصراً فقط توسط كارگزاران بورس انجام گیرد و ورود به تالار معاملات تنها برای كارگزاران و مسئولان سازمان مجاز است. حدود 110شركت كارگزاری در بورس تهران پذیرفته شده كه فعالیت بازار اعم از معاملات، بازارسازی و … در كنترل این شركتها گردیده است. با این تفاسیر شناخت هر چه بیشتر این نهادها به عنوان یک عامل و اهرم قابل توجه در نزد سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی می تواند در افزایش حجم فعالیت سرمایه گذاری این گروه ها نقش اساسی داشته باشد. سهامدار یا مشتری آخرین شخصی است كه سود دریافت می كند و از طرفی كسی است كه در اتخاذ تصمیمات شركت مشاركت دارد. در خصوص
شركتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس كسی كه بخواهد سهامدار شركت باشد تنها راه آن مراجعه به یک كارگزار یا شركت كارگزاری می باشد. شركتهای كارگزاری بعنوان واسطه رسمی بازار نه تنها در معاملات فعال هستند بلكه در جهت ایجاد تعادل و بازارسازی نقش اساسی داشته و می توانند در تنظیم بازار نقش قابل توجهی داشته باشند. صرف نظر از تدوین قوانین جدید، بورس تهران شاهد تحولات بسیار زیادی در دهه گذشته و در ادامه آن در دو سه دهه اخیر بوده است. بدنبال توسعه بازار اوراق بهادار، ارزش بورس از حدود 10میلیارد ریال در سال 1380به حدود 45میلیارد ریال در سال 1383در سال 1387حدود 138میلیارد ریال و در سال 1388به حدود 184میلیارد ریال رسیده است( نشریه بورس اوراق بهادار: 1388، 20).
طبق آخرین گزارش كه توسط سایت سنا اعلام شد در اردیبهشت سال 90 ارزش بورس به 48میلیارد ریال رسیده است. توجه به نهادهای فعال این بازار مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار گرفته است. با این اوصاف و توجه به نقش كلیدی این شركتها یكی از مسائل مهم برای سهامدار و سرمایه گذار انتخاب برترین یا بهترین شركت برای محول كردن ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس عملیات خرید و فروش می باشد. از آنجائی كه مشتریان معمولاً به دنبال شركتهای كارگزاری هستند كه كارایی خوب و از درجه اعتماد بالایی برخوردار باشند لذا كیفیت كار این شركتها در برقراری رابطه حقوقی سالم این دو ركن (كارگزار و مشتری) بسیار مهم و اساسی می باشد. لذا در این پژوهش ضمن بررسی رابطه حقوقی مشتری و کارگزار در بورس اوراق بهادار پرداخته می شود.
1-2-بیان مسئله
گسترش شرکت های کارگزاری بورس اوراق بهادار در ابعاد مختلفی چون تعداد شعب ، تنوع فعالیت و حجم معاملات و همچنین افزایش حوزه های فعالیت (از قبیل مشاوره و سبد گردانی ، معرفی و پذیرش شرکت ها در بورس) و افزایش نیروی انسانی روابط حقوقی متعددی را میان اصیل (مشتری) و کارگزار بوجود آورده است؛ ماهیت رابطه کارگزار و مشتری مساله بسیار مهمی است که حقوق و تعهدات آنها را در مقابل یکدیگر رقم می زند؛ حق العمل کاری، دلالی و عاملیت سه نظری است که از سوی اساتید حقوق در توضیح و توجیه این رابطه اظهار شده است موضوع پایان نامه پیشرو بررسی ماهیت حقوقی رابطه میان این دو شخص می باشد.
1-3-سوالات
سوالات این پژوهش به قرار زیر خواهد بود:
- ماهیت حقوقی رابطه کارگزار و مشتری چه می باشد؟
- اصول حقوقی حاکم بر انتقال اوراق بهادار کدامند؟
- تعهدات کارگزار در مقابل مشتری چه می باشد؟
1-4-فرضیات پژوهش
با توجه به سوالات مطرح شده می توان فرضیات را بدین صورت بیان نمود:
- کارگزار نیاز به حمایت حقوقی بیشتری نسبت به وضعیت فعلی دارد.
- مسئولیت انجام تعهد بر عهده کارگزاران می باشد.
- ماهیت حقوقی عملکرد کارگزران بورس صریح نیست.
1-5- ضرورت انجام تحقیق
با توجه به اینكه شركتهای كارگزاری گسترش یافته و تعداد شركتهای سهامی در بازار افزایش یافته است، در نتیجه لازم است امنیت سرمایه گذاری در بازار اوراق بهادار بالا رفته در نتیجه مشتریان بیشتری را جلب نموده و حجم معاملات افزایش می یابد، لذا نهایتاً باعث افزایش میزان موارد مورد اختلاف این دو ركن خواهد شد. بنابراین اینجانب لازم دانستم كه از نظر حقوقی ابعاد مختلف رابطه بین كارگزار و مشتری را بررسی كرده و موارد مختلف را بیان و راه های پیشگیری از ایجاد موانع در انجام این معاملات را یافته و نهایتاً سهمی هرچند كوچك در چرخه توسعه بازار اوراق بهادار داشته باشیم.
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
سهم و سهام چیست و خرید و فروش آن چگونه انجام می شود؟
بازار سرمایه در ایران آنچنان که باید، مورد توجه قرار نگرفته است. به همین دلیل است که بسیاری از مردم سرمایه‌های خود در بانک‌ها نگهداری می‌کنند و به اندک سود سپرده‌های بانکی راضی هستند. افرادی هم که جسارت و شجاعت بیشتری دارند از سرمایه خود برای راه‌اندازی یک کسب و کار استفاده می‌کنند.
عده‌ای دیگر هم سرشان را به بازار ملک، ارز و طلا گرم کرده‌اند. بسیاری از افراد درکی از مفهوم سهام ندارند و در پاسخ به این سوال که سهم و سهام چیست؟ تنها سکوت می‌کنند. به همین دلیل در این مقاله به تعریف سهام می‌پردازیم.
سهم و سهام چیست؟
اگر سرمایه شرکتهای سهامی را به قسمت‌های برابر و مساوی تقسیم کنیم هر قسمت برابر با یک سهم میشود. این سهم، نشان دهنده میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است. دارنده سهم نمی‌تواند به نسبت سهم خود ادعایی برای مالکیت بخشی از دارایی‌های شرکت داشته باشد.
در عوض، به اندازه سهم خود در شرکت، دارای حق و حقوق است. بر اساس این حق، سهامدار می‌تواند از منافع شرکت استفاده کند، در مجمع عمومی رای دهد و در صورت انحلال شرکت از دارایی شرکت سهیم خواهد شد.
انواع سهام
سهام مورد معامله در بورس اوراق بهادار را از سه منظر ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس میتوان دسته‌بندی و مورد بررسی قرارداد:
سهام بانام و بی‌نام
منظور از سهام بانام این است که نام صاحب سهام (خریدار سهم) بر روی ورقه سهام درج میشود و درنتیجه قابلیت نقل و انتقال تنها از طریق معاوضه امکان‌پذیر می‌گردد. فرضاً اگر شخص الف خریدار سهام باشد تحت ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس هیچ شرایطی شخص نمی‌تواند اقدام به فروش سهام نماید. اما سهام بی‌نام اصطلاحاً در وجه حامل صادرشده و هر فردی که برگه سهام را در اختیار داشته باشد می‌تواند اقدام به فروش سهام نماید. لازم به ذکر است که تمامی سهام مورد معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران بانام می‌باشد.
از منظر رفتار سهام
با استناد به کتاب مدیریت پرتفوی با رویکرد کاربردی میتوان سهام حاضر در بورس را به شرح ذیل دسته‌بندی کرد:
سهام ارزشی: سهامی که از منظر بنیادی ارزشمند بوده و عموماً میتوان از آنها به سهام ایمن اشاره کرد و چندین سال است که به‌اصطلاح در سطح بالغ خود بوده و میتوان از آنها به‌عنوان سهام با سود نقدی جذاب یادکرد.
سهام رشدی: در این دسته سهامی قرار میگیرد که به دلایل بنیادی مختلف پتانسیل رشد بسیار خوبی دارند و میتوان با تلفیق تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال سود جذابی را شناسایی کرد.
علاوه بر دسته‌بندی فوق میتوان با توجه به وضعیت بازار بورس ایران سهام دیگری همچون سهام نوسانی، سهام روندی و …. را تعریف کرد که در مقاله‌ای دیگر در رابطه با آنها صحبت خواهیم کرد.
از منظر ماهیت سهام:
سهام عادی و سهام ممتاز در بسیاری از کشورهای جهان رایج بوده و مورد دادوستد قرار میگیرد. در ادامه در رابطه با سهام عادی توضیحات مبسوطی ارائه‌شده است. سهام ممتاز نیز دارای انواع مختلفی همچون جمع شونده، غیر جمع شونده، با حق رای مضاعف و …. دارد، اما با توجه به اینکه طبق قانون تجارت ایران شرکتهای حاضر در بورس اوراق بهادار مجاز به انتشار سهام ممتاز نیستند از توضیح آن خودداری می‌کنم.
منظور از سهام عادی چیست؟
سهام در واقع یک ورقه بهادار است که بیانگر ادعای مالکیت دارنده آن نسبت به دارایی‌ها و سود شرکت می‌باشد و در واقع این فرد جزو مالکان شرکت سهامی می‌گردد. حال اینکه سرمایه‌گذار چند درصد از مالکیت شرکت را دارا هست؟ برای این منظور بایستی ببینیم که این سرمایه‌گذار چند درصد از کل سهامی که منتشرشده را در اختیار دارد، مثلاً فرض کنید یک شرکت سهامی تعداد ۱۰۰ میلیون سهم را منتشر کرده است. حال اگر یک سهامدار تعداد ۱ میلیون سهم از آن شرکت را در اختیار داشته باشد، در واقع مالک یک درصد از شرکت مزبور است. عموم سرمایه‌گذاران خرد درصد مالکیت زیر یک درصد دارند مگر آنکه هدف خاصی را دنبال نمایند.
ویژگی‌های سهام عادی
۱- مالکان این نوع از ورقه بهادار در تمامی مجامع من‌جمله عمومی عادی، فوق‌العاده جهت افزایش سرمایه دارای حق رای می‌باشند و به ازای هر سهم یک حق رای دارند. معمولاً در مجامع مذکور اشخاص حقیقی یا حقوقی که جزو سهامداران درصدی( سهامداران بیش از یک درصد ) یا سهامدار عمده هستند از قدرت بیشتری جهت اعمال خواسته خود برخوردارند چون تعداد سهام بیشتری را نسبت به سایرین در اختیاردارند.
۲- دارنده سهام عادی از سود نقدی مصوب مجامع بهره‌مند گردد. لازم به ذکر است که شرکتهای سهامی مدتی پس از ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس پایان سال مالی خود مجمع عمومی عادی صاحبان سهام را برگزار می‌کنند و درصورتی‌که در مجمع تصویب گردد به ازای هر سهم درصدی از سود هر سهم محقق شده را بین سهامداران تقسیم کننند و مالکان سهام عادی از سود نقدی مزبور بهره‌مند می‌شوند.
۳- اولویت در افزایش سرمایه: زمانی که شرکت اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی میکند اولویت با سهامدارانی است که در مجمع شرکت کرده‌اند( در زمان برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه سهامدار شرکت بوده‌اند) و از این طریق می‌توانند درصد مالکیت خود را حفظ نمایند.
۴- قابلیت بالای نقد شوندگی: برخلاف سهام شرکت‌هایی که در بازار حضور ندارند سهام شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار به‌راحتی معامله می‌گردند و درصورتی‌که مالک سهام بخواهد از سهم خارج شود و سهام خود را به فروش برساند به دلیل وجود بازار رسمی بورس اوراق بهادار به‌راحتی می‌تواند به متقاضیان سهام خود را عرضه نماید.
۵- مسئولیت محدود: سهامداران در قبال بدهی‌هایی که شرکت سهامی اخذ می‌نماید مسئولیت محدود دارند و این بدین معناست که در صورت عدم توانایی شرکت در بازپرداخت دیون، دارایی‌های شخصی سرمایه‌گذاران درخطر نیست و مسئولیت آنها تنها به میزان ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس آورده‌شان است.
۶- امکان کسب بازدهی بالا: درصورتی‌که سرمایه‌گذاران با توجه به‌تمامی ابعاد تحلیلی اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند در بورس اوراق بهادار و در طی یک سال عموماً میتوان بازدهی بیشتر از سود سپرده بانکی را کسب کرد.
شاید بد نباشد کمی هم در مورد مفهوم «سرمایه» و چیستی رقم «۱۰۰۰ ریال» برایتان بگوییم.
منظور از سرمایه شرکت های سهامی چیست؟
منظور از «سرمایه» در واقع همان آورده مالکین شرکت است. هر شرکت برای انجام فعالیت‌های تجاری و کسب درآمد در ابتدا باید سرمایه‌ای داشته باشد. حداقل مبلغ این سرمایه از پنج میلیون ریال شروع میشود و حداکثری برای آن تعریف نشده است.
در تاریخ نگارش این مقاله، بیشترین میزان سرمایه متعلق به شرکت «سرمایه گذاری نفت و گاز تأمین» با نماد «تاپیکو» است که با مبلغ سرمایه ۸۱۵۰۰ میلیارد ریال در بازار سرمایه فعالیت دارد.
بر اساس ماده ۲۹ قانون تجارت، ارزش اسمی هر سهم در شرکتهای سهامی عام «هزار ریال» است. شاید با خودتان بگویید: «این مبلغ هزار ریال – یا ۱۰۰ تومان – چه کاربردی می‌تواند داشته باشد؟» در پاسخ باید بگوییم که برای به دست آوردن تعداد سهام شرکت‌ها از «مبلغ اسمی» هر سهم ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس استفاده میشود.
اگر بخواهیم تعداد سهام هر شرکت را به دست آوریم باید مبلغ سرمایه شرکت را – که در بخش حقوق صاحبان سهام عنوان میشود – بر عدد مبلغ اسمی یا همان ۱۰۰۰ ریال تقسیم کنیم. برای روشن‌تر شدن این موضوع به محاسبه تعداد سهام شرکت سهامی عام «توکاریل» با نماد «توریل» می‌پردازیم:
مبلغ سرمایه در ترازنامه تصویر بالا، ۲۰۰۰ میلیارد ریال است. بنابراین، تعداد سهام شرکت توریل بر اساس محاسبات ترازنامه‌ای شرکت برابر است با:
۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰/۱۰۰۰=۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ عدد سهم
سهام شرکت را میتوان به کیکی تشبیه کرد که به قسمت‌های برابر، برش خورده است. هر فرد با توجه به سهم خود بر یک عدد یا تعدادی از آن برش‌ها حق مالکیت دارد.
✔ فلسفه وجودی سهم چیست؟
برای درک اهمیت وجودی سهام و پاسخ به پرسش سهم چیست در ابتدا از دید یک شرکت به ماجرا نگاه می‌کنیم و سپس از منظر سرمایه‌گذاران به سهام می‌نگریم. فرض کنید شما سرمایه‌ای دارید و می‌خواهید کسب‌وکاری را راه‌اندازی کنید.
کار را با خرید مواد لازم و تجهیزات مورد نیازتان آغاز می‌کنید. به مرور فعالیت خود را گسترش می‌دهید و پس از چندین سال شرکتی بسیار بزرگ با عملکرد مناسب خواهید داشت. شما در جایگاه مالک شرکت به دنبال این هستید که بتوانید از سرمایه‌های صاحبان ثروت و عموم مردم در جهت توسعه شرکت استفاده کنید و مدام به سراغ وام بانکی و قرض گرفتن نروید.
در نتیجه شرکت خود را به سهامی عام تبدیل کرده و سرمایه ثبت شده را به سهام ۱۰۰۰ ریالی تقسیم می‌کنید. پس از مدتی شرکتتان وارد بازار بورس میشود و بخشی از سهام شرکت به دست سرمایه‌گذاران می‌افتد.
در واقع بازار بورس شرایطی را فراهم میکند تا شما بدون نیاز به انحلال شرکت ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس یا صرف زمان زیاد جهت یافتن شریک به سرعت به منابع جدید دست پیدا کنید. حال که اهمیت انتشار سهام را برای صاحبان کسب‌وکار و شرکت‌ها درک کردید به اهمیت نقش سهام برای سرمایه‌گذاران می‌پردازیم.
✔ بازی سهام و سرمایه گذاران
سهم یک ورقه بهادار (یعنی ورقه دارای ارزش) است که با داشتن آن مالکیت یک شرکت را به دست می‌آورید. در واقع اگر سرمایه شرکت را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم به هر قسمت آن یک سهم می‌گویند. دقت کنید که شما با خرید یک سهم، مالکیت یک شرکت بورسی را به دست می‌آورید
در حالی که خارج از بازار بورس برای تصاحب یک شرکت نیازمند سرمایه بسیار سنگینی هستید. از طرفی علاوه بر مالکیت یک شرکت، مزایایی به شما تعلق میگیرد که بر جذابیت مالکیت سهام می‌افزاید. اگر شما بخواهید در فضایی خارج از بورس با مالک یک شرکت توسعه یافته وارد مذاکره شوید، یا آن فرد درخواست شما را رد میکند یا اینکه مبلغی بسیار سنگین را به شما پیشنهاد خواهد داد.
همچنین شما نمی‌توانید ارزیابی دقیقی از ارزش واقعی آن شرکت داشته باشید زیرا به اطلاعات دقیق صورت‌های مالی و فعالیت عملیاتی آن شرکت دسترسی ندارید.
از طرفی ممکن است چون شما تخصص لازم را در رابطه با حوزه فعالیت آن شرکت نداشته باشید فرد مناسبی برای شراکت نباشید. در نقطه مقابل وقتی در بازار بورس، سهامی را می‌خرید نیازی به داشتن تخصص لازم در زمینه فعالیت آن شرکت ندارید. از طرفی قیمت سهام در بازار بر اساس عرضه و تقاضای تعداد بی‌شماری از سرمایه‌گذاران تعیین می‌گردد و شما راحت‌تر می‌توانید نسبت به ارزیابی قیمت سهام یک شرکت بورسی اقدام کنید.
گذشته از این‌ها بر اساس قوانین سازمان بورس هر سهام‌داری به اطلاعات مالی و جزییات فعالیت شرکتهای بورسی دسترسی دارد. در نتیجه شما می‌توانید به راحتی، فعالیت شرکت را ارزیابی کنید. هیچ کدام از مزیت‌های گفته شده شامل یک شرکت غیربورسی نمی‌شوند.
✓ سهام چه مزیت‌هایی برای سرمایه گذاری دارد؟
۱- شما با خرید سهام، متناسب با درصد مالکیت اوراق در تصمیم‌های مجامع شرکتهای بورسی حق رای خواهید داشت. در واقع بابت مالکیت هر ورقه سهام یک رای از آن شما خواهد بود. در مجامع شرکتهای بورسی تصمیم‌‌گیری‌هایی درباره افزایش سرمایه، انتخاب هیئت‌مدیره، تصویب صورت‌های مالی و … انجام می‌شوند.
۲- اگر یک شرکت در یک سال مالی (دوره ۱۲ ماهه فعالیت خود) سود خالص را به دست بیاورد، طبق قانون باید حداقل ۱۰ درصد آن را بین سهامداران تقسیم کند.
۳- یکی از بزرگ‌ترین مزایای سهام برای سرمایه‌گذاران وجود بازاری متشکل است که بر اساس آن می‌توانید بدون دغدغه سهام خریداری شده خود را به فروش برسانید. درحالی‌که اگر شما مالک یک شرکت غیربورسی بودید برای فروش آن با مشکلات متعددی هم چون راضی کردن سایر شرکا، یافتن شریک جدید جهت فروش شرکت به وی و عدم وجود مرجع مشخصی جهت ارزش‌گذاری سهام خود روبه‌رو می‌شدید.
۴- متناسب با سطح سرمایه خود، می‌توانید در بازار سرمایه سهام بخرید. در واقع سقفی برای ورود سرمایه به بازار بورس وجود ندارد. درحالی‌که وقتی شما مالک یک شرکت غیربورسی هستید حجم سرمایه محدودی را می‌توانید به شرکت وارد کنید. در واقع، سرمایه مازاد شما به راحتی قابلیت سرمایه‌گذاری مجدد را ندارد. این شرط برای حداقل سرمایه در بورس هم همین طور است.
۵- خرید سهام جدید: با توجه به وجود بازار متشکل و وجود یک ساختار منظم و وجود نهادی تحت عنوان «کارگزاری» به راحتی میتوان به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه پرداخت. درحالی‌که چنین راحتی در معاملات خارج از بورس وجود ندارد. در واقع شما جهت انجام معاملات در بازار بورس، باید ابتدا به یکی از کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس مراجعه کنید و ضمن پر کردن فرم‌های ثبت‌نام، در سامانه سجام نیز ثبت‌نام نمایید تا پس از دو روز کاری کد بورسی (کدی یکتا از سه حرف اول نام خانوادگی شما و ۵ رقم) صادر گردد و پس از آن می‌توانید معاملات بازار سرمایه را انجام دهید و به خرید و فروش سهام بپردازید.
✓ ارزش اسمی سهم چیست؟
طبق قانون، ارزش اسمی سهام در ایران معادل ۱.۰۰۰ ریال است. اما شرکتهای مختلف با توجه به وضعیت فعالیت عملیاتی خود، قیمتی بیشتر یا کمتر از این حد دارند. همچنین ارزش اسمی آن، مبنایی برای تعیین سرمایه و تعداد سهام در صورت‌های مالی شرکت‌ها است. مثلا با مراجعه به ترازنامه شرکت پتروشیمی زاگرس مشاهده می‌کنیم که سرمایه شرکت ۲.۴۰۰.۰۰۰ میلیون ریال یا ۲.۴۰۰ میلیارد ریال است. بنابراین با تقسیم این عدد بر ۱.۰۰۰ ریال به این نتیجه می‌رسیم که کل سهام این شرکت معادل ۲٫۴ میلیارد عدد است:
✔ استفاده از تحلیل‌ها در خرید و فروش سهام
یکی از ویژگی‌های بارز معاملات سهام این است که شما می‌توانید بر اساس تحلیل به خرید و فروش بپردازید. دو نوع تحلیل شامل تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی در بازار وجود دارد. در تحلیل تکنیکال بر اساس سابقه قیمتی سهام و روند قیمتی گذشته آن، رفتار آینده سهم را ارزیابی می‌کنیم، درحالی‌که در تحلیل بنیادی بر اساس اطلاعات صورت‌های مالی و با توجه به وضعیت فروش، بهای تمام شده و سایر اقلام صورت‌های مالی، سود خالص شرکت را برآورد می‌کنیم و با تقسیم آن بر تعداد سهام شرکت به سود هر سهم یا همان eps می‌رسیم و در نهایت شرکت‌ها را ارزش‌گذاری می‌کنیم. اما در خارج از بازار سهام به دلیل عدم دسترسی به صورت‌های مالی مطمئن نمی‌توانید برآورد دقیقی از ارزش شرکت و سهام آن داشته باشید و این موضوع شراکت شما را در یک شرکت غیربورسی با ریسک بسیار زیادی مواجه میکند. مگر آن که یک کارشناس رسمی دادگستری را حاضر کرده و از وی بخواهید که ارزش شرکت را برآورد کند که در این حالت نیز باید هزینه‌های سنگینی را بپردازید.
قرارداد اختیار معامله سهام در نظام حقوقی ایران
2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق اقتصادی - دانشگاه شهید بهشتی.
چکیده
قرارداد اختیار معامل هی سهام، از جمله قراردادهای مالی است. اوراق مالی که نمایند هی این قرارداد اختیار معامل هی سهام است، از اوراق مشتق هی مالی است که به عنوان اوراق بهادار در بازار سهام به طور وسیع مورد استفاده قرار میگیرد و نقش مهمی در کاهش ریسک و توسعه بازارهای مالی دارد. هدف اصلی این نوع قرارداد عل یالاصول مدیریت ریسک در نوسان قیم تهاست، اما در حال حاضر به عنوان یک ابزار مالی در جهت تحصیل سود در بازار سهام نیز مورد استفاده است. به موجب قرارداد اختیار سهام، دارند هی اختیار (خریدار) حق دارد –ونه تعه د– که مقدار معینی از کالای مشخص یا اسناد مالی را (دارایی یا اسناد پایه) با صادرکنند هی اختیار (فروشنده) تا قبل از سررسید (تاریخ انقضا / موعد اعمال اختیار) و به قیمت معینی (قیمت اعمال) معامله نماید. فروشنده یا صادرکنند هی اختیار نیز متقابلا متعهد است همینکه خریدار یا دارند هی اختیار حق خود را اعمال نمود، معامله را انجام دهد. خریدار، در مقابل این حق، مبلغی را به فروشنده و قرارداد ناظر به (Call Option) میپردازد (قیمت اختیار). قرارداد اختیار خرید را حق خری د نامند. (Put Option) اختیار فروش را قرارداد حق فروش موضوع قرارداد اختیار معامل هی سهام حسب مورد، خرید یا فروش کالا یا سهام ذیربط است که به صورت اوراق بهادا رِ قابل معامله صادر میشود و تا قبل از سررسید، در بورس قابل معامله است. خرید و فروش این اوراق ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس تابع "دستو رالعمل معاملات قرارداد اختیار معامل هی س هام درورس" است که به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است. بهای اوراق بهادار ناظر به قرارداد اختیار معامله سهام در چارچوب بورس و به صورت "تسویه نقد ی" یا "نظام جایگزینی" انجام میشود ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس که هر دو مکانیسم توسط بورس اوراق بهادار تهران تنظیم شده است. از نظر حقوقی، قرارداد اختیار معامله سهام به موجب قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه 1384 در حقوق ایران شناخته شده، با وجود این ماهیت حقوقی آن همواره مورد بحث بوده است. به طور کلی، قرارداد مذکور لاز مالاجرا و منجز است و در واقع یک تعهد یا قرارداد مستقل است که طرفین را ملزم میکند نسبت به خرید یا فروش کالای موضوع قرارداد اصلی، اقدام نمایند و از این حیث مانند سایر قراردادهای خصوصی، تابع قواعد عمومی قراردادهاست. م عذلک با توجه ماهیت حقوقی سهام پذیرفته¬شده در بورس به اینکه اصولا اختیار معامله سهام مطابق تشریفات خاصی در بورس مبادله م یشود، میتوان آن را در شمار قراردادهای تشریفاتی هم دانست.
بررسی حاکمیت شرکتی بر مدیریت سود و ارزش شرکت در شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران
همواره دانشمندان و محققان مالی تلاش کرده‌اند که دیدگاه‌های متفاوتی از واژه تقلب برای جوامع بیان کنند تا بتوانند درک بهتری از عناصر و عوامل مؤثر را تقلب را تشریح نمایند. در واقع تمامی تقلب‌های صورت گرفته در واحدهای تجاری از یک منبع سرچشمه میگیرد و آن هم فشارها و انگیزه‌های مالی می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش تعدیلی استقلال هیئت‌مدیره بر رابطه بین گزارش‌گری مالی متقلبانه و بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. که از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت مروری و از لحاظ ماهیت داده‌ها جزء تحقیقات کمی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برای بازه زمانی بین 1392 الی 1398 بررسی شده که در آخر با لحاظ کردن محدودیت‌های ذکر شده 106 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده است. در این تحقیق برای جمع‌آوری و گردآوری داده‌ها و اطلاعات تحقیق از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی و نمونه‌برداری به‌صورت عینی نیز استفاده شده است. یافته‌های حاصل از تحقیق نشان داد که بین گزارش‌گری مالی متقلبانه و بازده سهام رابطه معنادار و معکوس وجود دارد. همچنین استقلال هیئت‌مدیره بر رابطه بین گزارش‌گری مالی متقلبانه و بازده سهام تأثیر معناداری ندارد.
کلمات کلیدی: استقلال هیئت‌مدیره، بازده سهام، گزارش‌گری مالی متقلبانه
[1] Seyyed Mohammad Hosseini
[1] Master of Financial Management, Islamic Azad University, Neishapour Branch
Financial scientists and researchers have always tried to express different perspectives on the word fraud to societies in order to better understand the elements and factors that influence fraud. In fact, all fraud in business units comes from one source, and that is financial pressures and incentives. The purpose of this study is to investigate the adjusting role of board independence on the relationship between fraudulent financial reporting and stock returns of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Which in terms of practical purpose and in terms of review nature and in terms of data nature is part of quantitative research. The statistical population of this research includes all companies listed on the stock exchange for the period between 1392 to 1398, which in the end, taking into account the mentioned restrictions, 106 companies have been selected as a sample. In this research, library and field methods and objective sampling have been used to collect and collect research data and information. Findings from the study showed that there is a significant and inverse relationship between fraudulent financial reporting and stock returns. Also, the independence of the board of directors does not have a significant effect on the relationship between fraudulent financial reporting and stock returns. Keywords: board independence, stock returns, fraudulent financial reporting
Keywords: Pirbakran, Tourism, Tourist, Climate Index, TCI
تغییر ماهیت حقوقی شرکت نفت آرامکو عربستان با صدور حکم پادشاهی
عربستان سعودی در حال انجام دادن اقداماتی برای امکان بخشیدن به خرید عمومی سهام شرکت آرامکو توسط سرمایه گذاران است. قرار است در آینده ی نزدیک سهام شرکت آرامکو در بازارهای بورس بین المللی عرضه شود.
عربستان سعودی در حال انجام دادن اقداماتی برای امکان بخشیدن به خرید عمومی سهام شرکت آرامکو توسط سرمایه گذاران است. قرار است در آینده ی نزدیک سهام شرکت آرامکو در بازارهای بورس بین المللی عرضه شود.
به گزارش تابناک اقتصادی به نقل از The Guardian، به موجب یک حکم پادشاهی که امروز صادر شده وضعیت حقوقی شرکت آرامکو باید از اولین روز سال ۲۰۱۸ میلادی یک شرکت سهامی تلقی گردد.
این بدان معناست که در آینده این شرکت می تواند سهام داران بیشتری نسبت به تنها سهامدار فعلی این شرکت که ''دولت عربستان'' است داشته باشد. یکی از مقامات شرکت آرامکو در این خصوص گفته است که این حکم پادشاهی ''بخشی از روند آماده سازی برای عرضه ی عمومی سهام آرامکو'' در بازارهای بورس بین المللی است. قرار است که در نیمه ی دوم سال ۲۰۱۸ میلادی ۵ درصد از سهام این شرکت در بازار های بورس بین المللی عرضه شود.
تا کنون گمانه زنی های زیادی در خصوص محل احتمالی عرضه ی اولیه ی عمومی سهام شرکت آرامکو انجام شده است. در این رابطه، گفته می شود که بازار های بورس لندن، نیویورک و هنگ کنگ کاندیداهای احتمالی برای پذیرش عرضه ی عمومی سهام شرکت آرامکو هستند. لازم به ذکر است که هنوز به طور رسمی در خصوص محل عرضه ی سهام شرکت آرامکو تصمیم گیری نشده است.
افزون بر این، باید خاطر نشان گردد که در گذشته تحلیل ها حاکی از آن بود که وام ۲ میلیارد دلاری اعطایی توسط دولت بریتانیا به عربستان سعودی برای جلب نظر این دولت در خصوص قراردادن سهام شرکت آرامکو در بازار بورس لندن بوده است. این در حالی است که که در ماه نوامبر سال ۲۰۱۷ دولت بریتانیا اخبار نامبرده را تکذیب کرد.
همچنین، برخی تحلیلگران معتقدند که ارزش عرضه ی عمومی سهام شرکت آرامکو کمتر از ۲ میلیارد دلار خواهد بود اما در هر حال ارزش نهایی معامله ی سهام این شرکت بر قیمت نفت تاثیر خواهد گذاشت.
در این رابطه، لازم به ذکر است که در هفته ی جاری به دلیل نا آرامی های ایران قیمت نفت خام با رسیدن به بشکه ای بیش از ۶۸ دلار رکوردی جدید از دو سال و نیم پیش تا کنون به نام خود ثبت کرد. همچنین، ادامه ی اجرای قرارداد کاهش تولید اوپک که عربستان و روسیه عضو آن هستند بر افزایش قیمت نفت تاثیرگذار بوده است. از سویی دیگر، افزایش قریب الوقوع میزان تولید نفت شل توسط آمریکا می تواند مانعی در راه اوپک برای کاهش عرضه ی نفت و افزایش قیمت ها باشد.
دیدگاه شما