سابقه‌ای کوتاه، چشم‌انداز مطلوب
یکی از مهمترین تصمیمات اثرگذار بر آینده شرکتها، انتخاب ساختار سرمایه و تأمین منابع مالی مورد نیاز است که به منظور حداکثرسازی سود سهامداران، توسط مدیریت شرکتها اتخاذ میشود.
ورود دولت به بازار تأمین مالی از بورس اقدامی مثبت محسوب میشود. تأمین مالی دولت از بازار به جای استقراض از بانک مرکزی، کمترین تاثیر را بر نقدینگی،پایه پولی و بر تورم داشته و از این جهت به نفع اقتصاد است. همچنین در این روند بازار بدهی توسعه پیدا میکند و با توسعه بازار بدهی، بخش خصوصی نیز راحتتر میتواند از بازار بدهی تأمین مالی کند.
مهسا رادفر در گفت‌وگو با ماهنامه بازار سرمایه در پاسخ به اینکه فلسفه وجودی بازارهای مالی تأمین سرمایه بوده و تحقق این دیدگاه توسط بازارسرمایه نسبت به بازار پول چگونه است، گفت: برای پاسخ به این سئوال لازم است اول به سابقه حضور هر دو بازار پول و بازارسرمایه در حوزه تأمین مالی توجه کنیم. تا قبل از سال ۸۴ و تصویب قانون بازار اوراق بهادار، مهمترین مرجع تأمین مالی کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی، بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری بودند که در قالب اعطای تسهیلات، منابع مورد نیاز را تأمین می‌کردند.
وی ادامه داد: اگرچه در این روند، تأمین مالی از بازارسرمایه تقریبا به طور کامل از مسیر افزایش سرمایه و برای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار انجام می‌گرفت، اما با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال ۸۴ و پس از آن تصویب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در سال ۸۸، نقش و وظایف بازارسرمایه در تأمین مالی از طریق توسعه بازار اولیه گسترش یافت.
رادفر با بیان اینکه مهمترین بخش در این خصوص، اجازه‌ای بود که مجلس شورای اسلامی به شورای عالی بورس و اوراق بهادار جهت تصویب ابزارهای جدید مالی داد، افزود: تا قبل از آن صرفا سهام و اوراق مشارکت به استناد قانون تجارت و قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت به عنوان اوراق بهادار قابل معامله به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده بود، ولی با این اجازه، این امکان فراهم شد تا مطالعات گسترده‌ای در حوزه ابزارهای مالی اسلامی، صندوق‌های سرمایهگذاری و ابزارهای مشتقه صورت گرفته تا پس از بررسی‌های فقهی و حقوقی ابزارهای ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه مالی جدیدی طراحی و به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار برسد که این تدبیر سهم بسزایی در رشد و توسعه حوزه تأمین مالی بازارسرمایه داشت.
وی گفت: همان طور که اشاره شد سابقه تأمین مالی در بازارسرمایه کم‌تر از دو دهه است. علاوه بر این باتوجه به ساختار بازارسرمایه کشور، صرفا شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده در بورس و فرابورس ایران و شرکت‌های سهامی خاصی که دارای ساختار مالی مناسبی هستند، امکان تأمین مالی از این بازار را دارند.
رادفر بیان کرد: اشخاص حقیقی، شرکت‌های با مسئولیت محدود، تضامنی و مؤسسات تجاری و غیرتجاری شرایط تأمین مالی از این بازار را نخواهند داشت. همچنین تأمین مالی در بازارسرمایه از طریق روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که میتوان به مواردی همچون انتشار سهام جدید در قالب افزایش سرمایه، عرضه‌های اولیه و تاسیس شرکت‌های سهامی عام و انتشار اوراق بهادار اسلامی اشاره کرد. در این میان تأمین مالی از طریق انتشار اوراق بهادار اسلامی با میزان تسهیلات اعطایی بانک‌ها قابل مقایسه است.
وی اظهار کرد: بنابراین وقتی به مقایسه نقش بازار پول و بازارسرمایه و سهم هر کدام از آنها در تأمین مالی می‌پردازیم، باید به این نکات توجه کنیم. به عنوان نکته آخر به این موضوع نیز باید بپردازیم که بر ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه اساس سیاست‌های کلان کشور، برای هر کدام از بازارهای پول و سرمایه نقش جداگانه‌ای در تأمین مالی در نظر گرفته شده است. به عنوان نمونه بر اساس بند ۶ ابلاغیه سیاست‌های کلی برنامه ششم، برای تأمین مالی فعالیت‌های خرد و متوسط استفاده از نظام بانکی مورد توجه قرار گرفته است. به این ترتیب به نظر می‌رسد نقش بازارسرمایه نیز بیشتر در جهت توسعه سرمایهگذاری و تأمین مالی شرکتها و پروژه‌های بزرگ تعریف شده است.
رادفر با بیان اینکه قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، در واقع نقش مکمل قانون بازار اوراق بهادار ایفا میکند، گفت: مقررات مربوط به نحوه ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه تاسیس و فعالیت صندوق‌های سرمایهگذاری، نحوه فعالیت نهادهای واسط که به عنوان ناشر اوراق بهادار نقش منحصر به فردی در تأمین مالی از طریق ابزارهای مالی اسلامی را ایفا می‌کنند و اصلاح بخشی از مقررات مالیاتی از جمله موارد با اهمیتی است که در این قانون به آنها پرداخته شده است.
وی در پاسخ به اینکه آیا انتشار اوراق از درجه انتفاع در بازارسرمایه خارج شده است، افزود: روند تأمین مالی در بازارسرمایه از طریق بازار اوراق بهادار اسلامی در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته و از مبلغ ۲۹۲ میلیارد ریال در سال ۹۵ به مبلغ ۳.۷۵۴ میلیارد ریال در پایان مردادماه ۱۴۰۰ رسیده است. اگر مروری به آمارهای تأمین مالی چند سال اخیر داشته باشیم و ارزش اسمی بازار اوراق بدهی را به صورت تفکیکی بین دولت، شهرداری‌ها و بخش خصوصی بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که اگرچه سهم بخش خصوصی از این بازار نسبت به سهم دولت کم‌تر است، ولی در سالهای اخیر روند رو به رشدی داشته و به تناسب افزایش حجم بازار رشد کرده است.
رادفر تصریح کرد: تأمین مالی از طریق بازارسرمایه دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از بازار پول متمایز میکند و همین موارد است که باعث میشود که از درجه انتفاع خارج نشود. اولین مورد مبلغ بالای تأمین مالی است که بانک‌ها باتوجه به محدودیت‌های مقرراتی که دارند می‌توانند تا سقف مشخصی نسبت به تأمین مالی یک مجموعه اقدام کنند؛ درحالی که در بازارسرمایه این محدودیت وجود ندارد و شما در بازارسرمایه شاهد تأمین مالی‌های بزرگ هستید. مورد بعدی نحوه پرداخت اقساط است که پرداخت اصل اوراق را تا سررسید به تعویق می‌اندازد.
ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه
سرمایه های سرگردان دوباره به بورس بازمیگردد
گروه بورس: دولت با تصور وجود نقدینگیهای گسترده در کشور، به دنبال ورود آنها به عرصه تولید بود تا از این طریق تهدیدهای تورمی را تبدیل به فرصت کند. دولت با این هدف وارد بورس شد و تلاش کرد تا اقدامی را برای ورود نقدینگیها به سمت بازار سرمایه انجام دهد که در این زمینه هم موفق عمل کرد. در نیمه نخست سال با اجرای آزادسازی سهام عدالت، عرضه شستا به بورس که یکی از اقدامات کمککننده برای ورود سرمایهگذاران به بورس بود شاهد رشدهای پرشتابی بودیم که تاکنون شاخص بورس چنین رشدی را در بازار تجربه نکرده بود. بازار در چند وقت اخیر در مسیر افزایش چشمگیر طلا، دلار سکه و مسکن قرار گرفت و باعث شد تا سهامداران از ترس اصلاح بازار، سرمایههای خود را نقد و به سمت سرمایهگذاری در این بازارها پیش روند. در حال حاضر دولت بازهم تلاش دارد تا با جذب نقدینگی های سرگردان به بورس رونقی تازه به بازار سرمایه ببخشد.
رئیس هیات مدیره شرکت بورس اوراق بهادار، ورود مجدد نقدینگی سرگردان به بازار سرمایه را نیازمند افزایش هماهنگی نهادها در جهت افزایش اعتماد سرمایهگذاران ارزیابی کرد.
امیر تقی خان تجریشی در گفت و گو با پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، ضمن اشاره به شرایط بازار سرمایه در دو ماه اخیر گفت: طی این مدت نماگرهای بورس با قلههای خود فاصله گرفته و فضای نوسانی بر بازار سرمایه حاکم شده است. این موضوع در حالی رخ داده که طی چهار ماه اول سال ۱۳۹۹ بازار سرمایه به عنوان مامن نقدینگی سرگردان بوده است؛ اما به دلیل برخی ناهماهنگی ها و غالب شدن فضای هیجانی بر فضای منطق و تحلیل، اعتماد گریزی بر فضای بازار سرمایه حاکم شد.
وی در تشریح عوامل موثر در تقویت اعتماد سهامداران و افزایش ورود مجدد سرمایه خُرد به بورس گفت: باید توجه داشت که در کنار تلاش برای استفاده از فرصت پیش آمده برای تأمین مالی بنگاه های اقتصادی از طریق بازار سرمایه، ضروری است اقدامات دیگری نیز با هدف اصلاح نحوه ورود مردم به بازار سرمایه انجام شود؛ همچنین ضروری است تا در جهت افزایش شناخت افراد نسبت به مقتضیات، نهادها و ابزارهای موجود در بازار و نحوه سرمایه گذاری صحیح در بورس آموزش های لازم ارائه شود. ضمن این که باید در کنار این اقدامات، ارکان تصمیمساز با هماهنگی بیشتر سبب حمایت از سرمایه خرد مردم شوند تا بتوانند اعتماد از دست رفته را برگردانند.
تقی خان تجریشی در خصوص ورود افراد غیر حرفه ای به بورس به دلیل استقبال از عرضه اولیه ها طی سال های اخیر گفت: اگر چه طی سالهای گذشته عرضه اولیه شرکتها همراه با بازدهی قابل توجهی برای سهامداران بوده است، اما این موضوع نمی تواند به تنهایی عاملی برای جذب افراد غیر حرفه ای به بورس شود.
وی یادآور شد: باید توجه داشت آنچه به طوراصولی باعث تأمین مالی بنگاه از مسیر بازار سرمایه میشود، عرضه سهام در بازار اولیه، افزایش سرمایه از روش صرف سهام و یا از محل آورده نقدی سهامداران و درنهایت انتشار اوراق مالی اسلامی است. با این حال تغییرات دستورالعملهای اجرایی در زمینه عرضه اولیه میتواند سبب سرمایه گذاری افراد به صورت غیر مستقیم در بازار سرمایه شود؛ بطور مثال فراهم کردن امکان حضور صندوق های سرمایه گذاری در عرضه های اولیه که طی چند ماه گذشته اجرایی شده سبب خواهد شد مردم به حضور غیر مستقیم در بازار سرمایه تشویق شوند با این حال باید در این زمینه اقدامات بیشتری انجام پذیرد.
این عضو جدید هیات مدیره شرکت بورس در بیان راهکار مناسب برای رفع گره های معاملاتی موجود به ویژه در دوره اولیه عرضه اولیه ها در بازار سرمایه گفت: برای رفع گره معاملاتی عرضه اولیه در بورس میتوان تغییراتی در نحوه سفارشگیری نمادهای مذکور انجام شود. همچنین با فعال کردن بازارگردان و تعهدات ناشران می توان به تعدیل گره معاملاتی عرضه اولیه کمک کرد. رئیس هیات مدیره شرکت بورس در خصوص معامله واحدهای دارا یکم پایینتر از قیمتهای اولیه بازگشایی این صندوق و پیش بینی میزان سوددهی این واحدها تا پایان سال گفت: خرید واحدهای صندوق به معنی سهیم شدن در داراییهای صندوق است. ارزش این داراییها نیز با توجه به شرایط بازار دائماً تغییر میکند. در حال حاضر ارزش دارایی های صندوق دارا یکم بیشتر از قیمت معامله این سهم است.
وی افزود: صندوق دارا یکم دارای پرتفوی ارزنده ای است و وضعیت سودآوری صنعت بانکداری طی شش ماه نخست نشان دهنده چشم انداز مثبت این صنعت در آینده است؛ این مهم منجر به افزایش خالص دارایی صندوق دارا یکم خواهد شد. به طور کلی معامله گران باید در معاملات خود به خالص ارزش دارایی های این نوع صندوق ها توجه کنند.
تقی خان تجریشی در پاسخ به این سوال و نقش پاسخگویی روزانه به سوالات بورسی در راستای افزایش شفافیت گفت: باید توجه داشت که شفافیت رکن اصلی بازار سرمایه است و می توان گفت بورس مظهر شفافیت اقتصاد کشور است. چرا که در بورس شرکت ها نمی توانند فعالیت های خود را اعلام و افشا نکنند و باید همه فعل و انفعالات اقتصادی خود را به اطلاع عموم برسانند. بنابراین هیچ شرکتی بدون رعایت این اصل، امکان حضور در این بخش مهم اقتصادی را ندارد.
وی در خصوص راهکارهای افزایش شفافیت در بورس تصریح کرد: ایجاد شفافیت از راههای مختلف در حال انجام است و سازمان بورس و سایر ارکان تصمیمساز عملکرد قابل قبولی در شفاف سازی و ارائه اطلاعات درست به فعالان بازار سرمایه داشته اند. بر این اساس اضافه شدن یک سخنگو در شرایط فعلی می تواند سبب ایجاد ابهامات جدید در تصمیم گیری های سرمایه گذاران شود؛ بنابراین می توان به جای این کار بر شفافیت بیشتر گزارشات مالی شرکت ها تمرکز کرد تا تصمیم گیری برای فعالان بازار سرمایه راحتتر انجام پذیرد.
فرهنگسازی؛ فرآیندی بلندمدت
رئیس هیات مدیره شرکت بورس در خصوص ارزیابی خود از عملکرد سازمان بورس در خصوص فرهنگسازی بازار سرمایه تا به امروز گفت: رسالت سازمان بورس، نظارت بر بازار سرمایه و ماموریت این نهاد و فرهنگ سازی و توسعه بازار است. با توجه به اینکه بازار سرمایه شرایط بی سابقه ای ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه را تجربه می کند، نحوه سرمایه گذاری صحیح، ورود غیر مستقیم افراد غیر حرفه ای به بورس، پرهیز از رفتار هیجانی، دوری از شایعات، مراجعه به مشاورین و متخصصین حرفه ای دارای مجوز و مواردی از این دست مفاهیمی است که بار انتقال آن به آحاد جامعه، نیازمند فرهنگ سازی مناسب است.
وی با اشاره به برخی اقدامات موثر صورت گرفته از سوی سازمان بورس برای فرهنگ سازی صحیح در بین سرمایه گذاران اظهار کرد: سازمان بورس تلاش های زیادی در این زمینه انجام داده است، اما فرهنگ سازی فرآیندی بلند مدت است و نباید به آن به دید کوتاه مدت نگاه کرد. به طور مشخص رسانه ملی با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار می تواند برنامه هایی را به صورت منظم درخصوص شرایط بازار سرمایه ها و اصول و شیوه های سرمایه گذاری در آن برای عموم مردم ارائه کنند و به افزایش سطح سواد سرمایه گذاری مردم به صورت هماهنگ کمک کنند.
افزایش سرمایه ۱۰۹ هزار میلیارد ریالی ناشران بورسی
به گزارش ایبِنا، تازه ترین آمارهای منتشر شده نشان می دهد در سال ۹۶ بالغ بر ۱۰۹ هزار و ۲۶۳میلیارد و ۶۷ میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که از این میزان ۱۷ هزار و ۲۸۰ میلیارد و ۷۲۷ میلیون ریال از طریق جایزه و ۹۱ هزار و ۹۸۲ میلیارد و ۳۴۰ میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است.
بر این اساس در اسفندماه گذشته ۴ هزار و ۸۱۱ میلیارد ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۹۱۹ میلیارد ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه ریال آن از طریق جایزه و ۳ هزار و ۸۹۱ میلیارد ریال از طریق حق تقدم بوده است.
همچنین در بهمن ماه سال گذشته نیز ۲ هزار و ۴۰ میلیارد ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که این میزان افزایش سرمایه از طریق حق تقدم بوده است. بر اساس این گزارش، در نخستین ماه زمستان سال ۹۶ هم ۵ هزار و ۹۸۴ میلیارد ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۷۴۸ میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۵ هزار و ۲۳۵ میلیارد ریال از طریق حق تقدم بوده است. این در حالی است که هیچ‌گونه افزایش سرمایه‌ای در آمار آذرماه شرکت بورس به ثبت نرسیده است.
علاوه بر این در آبان پارسال ۱۴ هزار و ۸۹۷ میلیارد ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۱۵۰۶ میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۱۳ هزار و ۳۹۱ میلیارد ریال از طریق حق تقدم بوده است.
افزون بر این، در نخستین ماه پاییز ۹۶ هم ۳۸ هزار و ۴۵۶ میلیارد ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۴۲۹ میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۳۸ هزار و ۲۷ میلیارد ریال از طریق حق تقدم بوده است.
این گزارش می افزاید: در شهریور ماه سال گذشته نیز یک هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که یک هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۶۰۰ میلیارد ریال از طریق حق تقدم بوده است.
از سویی دیگر، در مردادماه پارسال نیز ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه ۹ هزار و ۵۸۵ میلیارد و ۴۱۴ میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۹ هزار و ۷۲۰ میلیارد و ۴۱۴ میلیون ریال آن از طریق جایزه و ۴ هزار و ۸۶۵ میلیارد ریال از طریق حق تقدم بوده است.
همچنین در تیرماه سال ۹۶ هم ۱۱ هزار و ۵۳۲ میلیارد و ۹۳ میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۳۰ هزار میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۱۱ هزار و ۵۰۲ میلیارد و ۹۳ میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است.
بر اساس این گزارش، در خردادماه سال گذشته ۵ هزار و ۱۰۶ میلیارد و ۸۶۰ میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۸۲۷ میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۴ هزار و ۲۷۹ میلیارد و ۸۶۰ میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است.
در عین حال، در اردیبهشت پارسال نیز ۳ هزار و ۳۴ میلیارد و ۴۷۸ میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۸۵۰ میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۲ هزار و ۱۸۴ میلیارد و ۴۷۸ میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است.
بر اساس این گزارش؛ در فروردین سال ۹۶ نیز ۶ هزار و ۹۱۵ میلیارد و ۲۳۰ میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که ۹۵۰ میلیارد ریال آن از طریق جایزه و ۵ هزار و ۹۶۵ میلیارد و ۲۳۰ میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است.
عقبگرد بورس همچنان ادامه دارد
تهران (پانا) - روز گذشته غلبه عرضه بر تقاضا در بورس آن‌چنان شدید شد که شاخص کل بورس تنها در عرض یک روز معاملاتی به میزان ۱۹هزار واحد ریزش کرد و از لحاظ درصدی عقبگردی ۴۷/ ۱ واحدی را به نمایش گذاشت.
به گزارش دنیای اقتصاد، در حال حاضر بررسی‌ها حکایت از آن دارد که با عقب‌نشینی ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه از سنگر ۳/ ۱میلیون واحدی در روز یکشنبه و تثبیت نماگر اصلی بازار زیر این سطح در روز دوشنبه، راه برای افت بیشتر دماسنج بورسی هموار شده است. همچنین با ارزیابی متغیرهای اثرگذار بر بورس میتوان به این نتیجه رسید که در وضعیت رکودی بازارهای جهانی و چشم‌انداز رکودی‌تر اقتصادهای مطرح دنیا که آمارهای کلان ثبت‌شده از آنها حکایت از این مساله دارد، احتمالا نمی‌توان چندان به آینده دل‌خوش کرد. سیاست‌های ضدکرونایی اژدهای زرد نیز قطعه دیگری است که این پازل را کامل میکند. چنین عواملی آن هم برای بورس کامودیتی‌محور ایران در میان‌مدت سیگنال مثبتی نخواهد بود؛ اگرچه به‌واسطه سقوط دو روز اخیر، احتمال تقویت محدود تقاضا در روزهای پیش‌رو نیز منتفی نیست.
بورس اوراق‌بهادار تهران در حالی حمایت معتبر یک‌میلیون و ۳۰۰هزارواحدی را از دست داد که در جریان معاملات سومین روز از هفته نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با کاهش بیش از ۱۹هزار واحدی در سطح یک‌میلیون و ۲۷۷هزار واحد تثبیت شد؛ این در حالی است که تا پیش از این بسیاری از کارشناسان معتقد بودند با توجه به گزارش عملکرد ۶ماهه شرکتها احتمالا حمایت و کف‌سازی معتبری در محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحد صورت بگیرد، اما بازار سهام برخلاف آنچه که انتظار می‌رفت بر مدار نزولی باقی‌ماند و با از‌دست‌دادن سطح یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحدی این احتمال را بیش از پیش تقویت کرد که احتمالا نماگر اصلی بورس تهران تا سطح یک‌میلیون و ۲۷۰هزار واحد یا احتمالا در سناریویی بدبینانه‌‌‌‌‌‌تر تا محدوده پایین‌تری افت کند.
سقوط آزاد شاخص‌کل
در جریان معاملات روز دوشنبه نماگر اصلی بازار با کاهش ۴۷/ ۱درصدی معادل ۱۹هزار و ۶۴ واحد کاهش داشت و در سطح یک‌میلیون و ۲۷۷هزار واحد قرار گرفت. نماگر هم‌وزن بازار نیز همگام با شاخص‌کل با افت ۱۸/ ۱درصدی در سطح ۳۷۷هزار واحد قرار گرفت. نبود جریان نقدینگی کافی در بازار سهام در کنار خروج ادامه‌دار سرمایه از بازار، بورس تهران را در مسیر بی‌تفاوتی قرار داده که نسبت به هیچ خبر و گزارشی که به بازار مخابره میشود، واکنشی نشان نمی‌دهد. در چنین شرایطی که فضای معاملاتی بازار سهام به‌طور کلی مناسب نیست، ناشران نیز به انتشار اطلاعات به‌موقع به سهامداران پایبند نیستند و این موضوع باعث‌شده تا علاوه‌بر افزایش ریسک معاملات در بازار یادشده، فعالان بازار سرمایه نیز نسبت به گزارش‌ها و اخباری که بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، بی‌تفاوت باشند، به‌طوری‌که در معاملات روز گذشته نیز مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطحی پایینتر از دو‌هزار میلیارد‌تومان باقی‌ماند و با افزایش ۶/ ۱۱درصدی در مقایسه با روز گذشته رقم هزار و ۵۵۸میلیارد‌تومان را به‌ثبت رساند. ضمن اینکه در ادامه روند خروج نقدینگی از بازار حدود ۱۹۵میلیارد‌تومان از سرمایه سرمایهگذاران خرد از بورس تهران خارج شد و برای هفدهمین روز متوالی خروج نقدینگی از بازار یادشده به‌ثبت رسید؛ این در حالی است که در روز گذشته گروه «محصولات شیمیایی» با بیش از ۳۹میلیارد‌تومان خروج نقدینگی، بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را به‌نام خود به‌ثبت رساند و پس از آن صنعت «فلزات اساسی» با خروج پول حدود ۱۷/ ۳۵میلیارد‌تومانی در دومین‌مرتبه از بیشترین خروج نقدینگی درمیان صنایع موجود در بازار سهام قرار گرفت. در عین‌حال گروه «خودرو و ساخت قطعات» با جذب نقدینگی بیش از ۸۵۰میلیون تومانی در صدرجدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت و پس از آن گروه «انبوه‌سازی» بیشترین ورود پول حقیقی را به‌ثبت رساندند. به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز طی دادوستدهای روز گذشته بازار سرمایه «شپنا» با خروج بیش از ۷/ ۱۵میلیارد تومان در صدر خروج نقدینگی بورس روز گذشته قرار گرفت، پس از آن، «فولاد» با خروج بیش از ۳/ ۱۴میلیارد‌تومانی در رده دوم خروج پول حقیقی از نمادهای معامله‌شده بورس تهران قرار گرفت و در‌مرتبه بعدی جدول نیز «شتران» با خروج حدود ۱۳میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه در روز دوشنبه را به‌نام خود به‌ثبت رساند؛ این در حالی است که نمادهای «شبندر» و «وآذر» به ترتیب با ورود پول حدود ۸/ ۳۹میلیارد‌تومان و بیش از ۲/ ۴میلیارد‌تومان همراه شدند.
بورس و بودجه
در حال‌حاضر بازار سرمایه در شرایطی قرار دارد که تقریبا بازار فرصت تاثیرپذیری از گزارش‌های ۶ماهه شرکتها را از دست داده و گزارش‌های منتشرشده نیز به واسطه جو غالبی که بر بازار حاکم است، جز نوسان‌هایی نصفه و نیمه در مقاطعی و برخی تک‌سهم‌های محدود نتوانستند آنطور که انتظار می‌رفت شرایط نسبتا مثبتی در بازار ایجاد کنند؛ این در حالی است که بر اساس تحلیل کارشناسان بورسی صنایعی مانند سنگ‌آهن، فولاد، فلزات و برخی پتروشیمی‌‌‌‌‌‌‌ها وضعیت چندان مناسبی در ۶ماهه ابتدایی سال نداشتند اما در مقابل برخی صنایع کوچک نظیر غذایی‌ها، کاشی‌ها، سیمان، دارو و البته برخی تک‌سهم‌ها و پالایشی‌‌‌‌‌‌‌ها وضعیت بهتری را تجربه کردند. در چنین شرایطی است که به‌نظر می‌رسد در کنار ریسک‌های متعدد سیاسی و غیر‌سیاسی که همواره بازار را تحت‌تاثیر ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه خود قرار می‌دهد، احتمالا از این پس بازار میزبان خبرها و تحولات بودجه‌ای و همچنین گزارش عملکرد ماهانه مهر‌ماه شرکتها قرار گیرد.
دو گزینه پیش‌رو
بررسی شرایط کلی بازار سهام حکایت از آن دارد که در وضعیت فعلی دو گزینه پیش‌روی بورس است که بر این اساس احتمالا دو سناریو پیش‌روی سرمایهگذاران این بازار خواهد بود. در سناریوی اول هرچند بر اساس تحلیل کارشناسان احتمال به‌وقوع پیوستن آن کم است، فرض میشود جریان نقدینگی جدیدی آرام‌آرام وارد بازار شود و قدرت خریدار در بازار نسبتا افزایش یابد، به‌طوری‌که فرض میشود احتمالا سهم‌های بزرگ به واسطه گزارش عملکردها، رفتار دولت درخصوص بودجه و همچنین رفتار بازار کمی درجا زده و آرام می‌شوند اما احتمالا برخی سهم‌های کوچک که هم گزارش خوبی داشته و هم احتمال افزایش اقبال بازار به آنها زیاد است، بیشتر مورد‌توجه سرمایهگذاران قرار خواهند گرفت.
در سناریوی بعدی که احتمالا بدبینانه‌ترین حالت ممکن است فرض بر این است که روند فرسایشی معاملات همچنان ادامه یابد و به‌دنبال این با پایداری طولانی‌مدت رکود در معاملات به تعبیر برخی تحلیلگران احتمالا مرگ مغزی بورس تهران را شاهد خواهیم بود، ضمن اینکه شرایط فعلی بازار سهام نیز بر این نگرانی می‌افزاید که بازار در عین ارزندگی در مداری خنثی باقی‌بماند. به تعبیر دیگر روند معاملات به گونه‌ای باشد که احتمالا بورس تهران نوسان‌های کوتاه‌مدت مثبت و منفی داشته باشد که برآیند آن برای بازار و سرمایهگذاران مطلوب نخواهد بود. ضمن اینکه به‌نظر می‌رسد در شرایط فعلی بازار سهام فارغ از ناامیدی‌‌‌‌‌‌‌هایی که ناشی از مشکلات داخلی است، آمار و اعداد منتشرشده از اقتصادهای جهانی نیز سیگنال خوبی به بازار مخابره نمی‌کنند، به‌طوری‌که نرخ افزایش دستمزد در آمریکا بعد از ۳۴سال نسبتا آرام، اکنون از دهه ۱۹۷۰ پیشی گرفته است. بر این اساس آمار و اعداد منتشرشده خبر از تورمی فراگیر در اقتصاد جهانی می‌دهد که راه طولانی برای کنترل آن نیاز است. احتمالا در ادامه رکودی سخت گریبانگیر بازارها خواهد شد. از طرفی کاهش رشد در اقتصاد منطقه یورو در ماه اکتبر عمیق‌تر دیده میشود و هر دو بخش خدمات و تولید همچنان شاهد تشدید رکود برای شروع سه‌ماهه چهارم هستند. ارقام ناامیدکننده داده‌های تقاضای چین نیز قیمت نفت را بیش از یک‌درصد کاهش داد. بر این اساس، با توجه به تاثیرپذیری بازار سرمایه ایران از متغیرهای جهانی و به ویژه وضعیت اقتصاد چین که مهمترین خریدار کامودیتی ایران است، این عوامل در کنار هم خبر از ادامه روند رو به افول بورس تهران می‌دهد، بنابراین طبیعی است که تقاضایی در بازار وجود نداشته باشد و به‌دنبال نگرانی‌های موجود سرمایهگذاران به‌دنبال فروش سهم‌های خود و خروج از بازار سرمایه باشند. البته این احتمال منتفی نیست که در روزهای پیش رو عواملی خارج از پیش فرض های این تحلیل هر چند موقت روند بازار سهام را معکوس کنند و افزایش تقاضا منجر به تغییر کوتاه مدتی سمت و سوی شاخص کل بشود.
مسیر معاملات
نگاهی دقیق‌‌‌‌‌‌تر به روند معاملات بازار سهام در روز دوشنبه نشان می‌دهد که بورس تهران از آغاز معاملات تحت‌تاثیر نماد معاملاتی «فولاد» در مدار نزولی قرار گرفت، به‌طوری‌که در ۱۵ دقیقه ابتدایی نماگر اصلی بازار با تاثیرپذیری از نمادهای «فولاد»، «فارس» و «کچاد» با کاهش ۲هزار و ۲۹۰ واحدی مواجه شد. شاخص هم‌وزن نیز در مدت زمان یادشده افتی ۲۸ واحدی را به‌ثبت رساند؛ این در حالی است که شاخص‌کل تا میانه‌‌‌‌‌‌های بازار تحت‌تاثیر معاملات نمادهای «فولاد»، «نوری» و «فارس» کاهش بیش از ۳هزار و ۳۹۹ واحدی را به‌ثبت رساند. افزایش عرضه‌ها در بازار در حالی ادامه یافت که شاخص‌کل نهایتا در پایان معاملات روز دوشنبه افت چشمگیر بیش از ۱۹هزار واحدی را به‌ثبت رساند و در کانال یک‌میلیون و ۲۷۷هزار واحد مورد معامله قرار گرفت؛ این در حالی است که‌نماد معاملاتی «فولاد» با بیش از ۳هزار و ۶۸۴ واحد ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه تاثیر منفی، نقش اول افت دیروز شاخص را بر عهده داشت. در‌مرتبه دوم نیز‌نماد «کچاد» با هزار و ۳۱۴ واحد تاثیر مثبت بر شاخص‌کل بیشترین تاثیر مثبت بر نماگر یادشده را به‌ثبت رساند. در نقطه مقابل نماد «شبندر» با بیش از ۶۸۷ واحد بیشترین تاثیر مثبت را روی نماگر اصلی بازار سهام داشت. شاخص هم‌وزن هم همانند شاخص‌کل از ابتدای معاملات در ریلی نزولی نوسان کرد و نهایتا با افتی ۱۸/ ۱درصدی (معادل ۴هزار و ۴۵۸ واحد) به معاملات خود پایان داد.
افزایش سرمایه ذوب آهن را همه خبر دارند غیر از کدال؟
به گزارش TSEpress بر اساس ماده ۷، قانون ناشران بورسی در مسیر افزایش سرمایه بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴)، اتخاذ تدابیر لازم برای پیشگیری از وقوع تخلفات در بازار اوراق بهادار و نیز نظارت بر افشای اطلاعات مهم توسط شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بر عهده هیئت مدیره این سازمان است. در همین راستا و به منظور افزایش شفافیت اطلاعات در بازار سرمایه ایران و کاهش فاصله زمانی بین تهیه اطلاعات تا انتشار آن به عموم، ایجاد سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران از آبان ۱۳۸۵ در دستور کار سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفت. اما به نظر می رسد کدال این روزها با خاست گاه قانونی خود فاصله بسیار زیادی گرفته است، به نحوی که انتقادهای از سوی کارشناسان و فعالان بازار سرمایه در فضای مجازی و علی الخصوص گروه ها و کانال های تلگرامی به این قضیه،کار را به جایی رسانده است که به نظر در صورت ادامه این مسیر مبهم از سوی ناشران و عدم توجه و برخورد سازمان بورس، شاهد برخورد جدی و حقوقی کارشناسان و فعالان بازار سرمایه با این پدیده باشیم. این اعتراضات با این عبارت در فضای مجازی شکل گرفته است : "کدال، آرشیو بایگانی اطلاعیه ها نیست". اما این اعتراضات از جایی شروع شد که بازار بورس، در لحظات شروع ساعت معاملات بازار مورخ 22 اردیبهشت 95 و تنها 1 دقیقه مانده به آغاز رسمی معاملات شاهد انتشار گزارش ایران خودرو مبنی بر عدم امکان افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی بود. گزارشی که با ایجاد جو روانی منفی باعث شکل گرفتن صف فروش نسبتا سنگین در نماد خودرو گردید و از آنجا که از خودرو به عنوان مهم ترین لیدر روانی بازار یاد میشود، بقیه گروه ها و نمادها نیز با فشار عرضه مواجه شدند. گزارش خودرو دارای ابعاد مختلف فنی می باشد که تحلیل محتویات آن به این گزارش وارد نمی شود اما از یک جهت این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس اطلاعات کدال، بین زمان ارسال و زمان انتشار گزارش ایران خودرو 80 دقیقه تاخیر ملاحظه می شود، زمانی که برای بازار پویایی چون بازار اوراق بهادار، قابل قبول و دفاع نمی باشد و ممکن است شک و شبهه های فراوانی را در این خصوص برای فعالان بازار ایجاد نماید. منفی شدن و کاهش قیمتی نماد خودرو در هفته پیش باعث شد تا سهامداران ایران خودرو ضرر20 درصدی فقط در یک هفته را شاهد باشند، خودرویی که به واسطه شایعاتی مبنی بر افزایش سرمایه مورد توجه فعالان بازار قرار گرفت و با یک رفت و برگشت چند روزه ای نهایتا صف فروشش در قیمت 3273 از سوی سهامداران حقوقی جمع آوری شد. حال نکته مبهم و مهم قضیه برای بازار در جایی شکل می گیرد که انتشار شفاف سازی ایران خودرو پس از اصلاح 20 درصدی خودرو، در واقع عملکرد و خاست گاه قانونی کدال را زیر سوال برده است. شک و سوءظن هایی شکل می گیرد که احتمال می رود عده ای به هر طریق از گزارشات داخل شرکت چندان بی خبر نبوده و در شروع اصلاح و کاهش قیمتی سهم، اقدام به فروش سهام نموده اند. در هر صورت نمی توان از گمانه زنی های بازار خرده گرفت، چرا که نحوه اطلاع رسانی در رابطه با شفاف سازی افزایش سرمایه ایران خودرو به نوعی این شائبه ها را در اذهان عمومی قوت می بخشد. اما این عبارت "کدال آرشیو بایگانی اطلاعیه ها نیست" نه از شفاف سازی "خودرو" شروع شد و نه به آن ختم خواهد شد. نمونه دیگری که این روزها برای کارشناسان و فعالان بازار سرمایه دارای نقاط مشترک و یکسان خبری نمی باشد، اطلاعات پیرامن ذوب آهن اصفهان می باشد. ذوب نیز این ماه ها درگیر برنامه افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی های خود می باشد. موضوع افزایش سرمایه ذوب در برابر خودرو دارای تفاوت های اساسی و فنی میباشد که همان طور که قبلا اشاره شد در هدف این گزارش نمی باشد. اما آیا سرنوشت سهامداران خودرو در انتظار ذوبی ها است؟ این روزها شاهد مصاحبه های زیادی پیرامون افزایش سرمایه ذوب هستیم. از مصاحبه با سهامدار عمده گرفته تا مدیرعامل و دیگر مسئولین ذوب آهن اصفهان، مصاحبه هایی که حتی ابهامات را دو چندان کرده است. از دامنه ای تعریف کردن میزان افزایش سرمایه گرفته تا ضد و نقیض های درباره نظر دادگاه در خصوص بخش عمده ای از زمینهایی که قرار است مورد ارزیابی کارشناسان مربوطه قرار بگیرد. با این وجود در روزهای اخیر نوع و حجم معاملات ذوب بر روی تابلوی معاملات حرف های دیگری دارد. سهم با حجم و ارزش معاملات بسیار مناسب نسبت به کلیت بازار، شاهد رشد 10 درصدی بوده است. رشدی که به مذاق سهامدار عمده فعال ذوب هم چندان بد نیامده است و شاهد عرضه سهام از سوی این حقوقی می باشیم. حال مشخص نیست داستان خودرو و کدال برای ذوب هم تکرار می شود یا این بار شاهد اطلاع رسانی و شفاف شدن به موقع پیرامون جزئیات و زمان تقریبی افزایش سرمایه ذوب از طریق کدال خواهیم بود؟ آیا ذوب هم به مانند خودرو با یک رفت و برگشت رشد و اصلاحی، موضع خود در قبال افزایش سرمایه و زمین های مشکل دار را برای بازار تشریح خواهد کرد؟ و در نهایت آیا کدال برای گزارش ذوب اهن اصفهان هم فقط یک آرشیو بایگانی خواهد شد؟!
دیدگاه شما