روانشناسی معامله گری چیست؟ + نکات روانشناسی بازار
موضوع علم روانشناسی، بررسی رفتار و فرآیندهای روانی انسان و اهداف آن را میتوان پیشبینی، توصیف، تبیین و کنترل رفتار برشمرد. با توجه به این دو تعریف، وقتی از روانشناسی بازار حرف میزنیم، منظور ما بررسی و تحلیل مکانیزمها و الگوهای رفتاری معاملهگران و فعالان بازارهای مالی است. در روانشناسی بازار، در ابتدا، الگوهای رفتاری معاملهگران را توصیف و سپس با توجه به این توصیف، پیشبینی میکنیم که معاملهگران در زمانهای مختلف، چه رفتارهایی از خود بروز میدهند.
بسیاری از رفتارهای اشتباه معاملهگران که باعث میشود تصمیماتشان به جای سوددهی منجر به ضرر و خسارت شود، ریشه در روش زندگی آنها از کودکی تا جوانی دارد. این که این الگوهای رفتاری اشتباه با الگوهای رفتاری جدید و صحیح جایگزین شوند، نیازمند آگاهی، آموزش، رعایت اصول و داشتن نظم و انضباط بالا از طرف فرد معاملهگر است
در این مقاله قصد داریم با روانشناسی بازار و اهمیت آن و همچنین با انواع رفتارهای معاملهگران بیشتر آشنا شویم.
روانشناسی بازار چیست؟
طبیعتا چالش های زندگی روزمره و اتفاقاتی که حول موضوعات پیرامون میافتد، احساسات و نگرشهای مختلفی تفاوت معاملهگر با سرمایهگذار چیست؟ را در انسان به وجود میآورند. برای مثال این که یک فرد یک معاملهای را برای مدتی طولانی نگه میدارد، بیانگر آن است که فرد میخواهد از بروز زیان اجتناب کند. یکی از موارد بسیار موثر در بازار، رفتار معاملهگران است. رفتن به سراغ روانشناسی بازار و درک رفتارهای معاملهگران، تاثیر قابل توجهی در موفقیت افراد در بازارهای مالی خواهد داشت. در واقع میتوان اینطور گفت که یکی از سه رکن اصلی موفقیت در بازارهای مالی، روانشناسی بازار است. یک فرد معاملهگر که میخواهد به موفقیت برسد، باید علاوه بر روشهای معاملاتی و مدیریت سرمایه، بر روانشناسی بازار نیز مسلط باشد
در تعریف روانشناسی بازار، از عبارات و توضیحات مختلفی استفاده میشود. از جمله این تعاریف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- روانشناسی بازار احساسی کلی است که بازار در یک زمان مشخص آن را تجربه میکند. از عواملی که بر ذهنیت سرمایهگذاری افراد تاثیر میگذارند، میتوان به ترسف امید، طمع و انتظارات و شرایط اشاره کرد
- روانشناسی بازار یکی از مباحث اصلی اقتصاد رفتاری است و به ایدهای گفته میشود که موضوع مطالعه آن تقابل بین حرکات و وضعیت احساسی اعضای بازار است
- روانشناسی بازار یک مبحث میانرشتهای بین اقتصاد و روانشناسی است که عوامل موثر بر تصمیمگیریهای اقتصادی را بررسی میکند. به عقیده بسیاری از متخصصان و کارشناسان، نیروی محرکه اصلی در جابجایی بازارهای مالی، احساسات است و نوسانات احساسات سرمایهگذاران است که چرخههای روانشناختی بازار را ایجاد میکند
- روانشناسی بازار به احساسات غالب بین خریداران و فروشندگان یک بازار مالی در یک بازه زمانی مشخص گفته میشود. روانشناسی بازار نیروی بسیار قدرتمندی است که توسط اصول یا رویدادهایی خاص تعریف میشود.
تفاوت روانشناسی بازار و روانشناسی معامله گری
بالاتر به چند تعریف متداول از روانشناسی بازار اشاره کردیم و گفتیم روانشناسی بازار به احساسی کلی در بین فعالان بازار گفته میشود که آنها را به خرید یا فروش سوق میدهد. اما تفاوت روانشناسی بازار و روانشناسی معامله گری در چیست؟
همانطور که گفتیم، روانشناسی بازار به رفتارهای غالب و احساسات کلی تریدرهای بازار در هر برهه از زمان، اشاره دارد. این اصطلاح اغلب توسط رسانههای مالی و تحلیلگران برای توضیح حرکت بازار استفاده میشود.
گفتیم که در روانشناسی بازار، ما با توصیف رفتار کلی یک بازار که تحت تاثیر عوامل عاطفی و شناختی است سر و کار داریم؛ اما در روانشناسی معاملهگری ضمن اشاره به همین عوامل عاطفی و شناختی، فقط یک فرد را مورد بررسی قرار میدهیم. به بیان دیگر میتوان چنین گفت که روانشناسی معاملهگری به بررسی رفتارها و جنبههای مختلف شخصیتی فرد که بر فعالیتهای معاملاتی او تأثیرگذار هستند، میپردازد. مطالعه کنید: آموزش فارکس از صفر
چرا روانشناسی بازار اهمیت دارد؟
گاهی اوقات، وقتی که با نگاهی تکنیکال به بازار نگاه میکنیم، درک شرایط بازار آسان به نظر میرسد. به عنوان مثال، وقتی معاملهای که سریع از آن خارج شدهاید را بررسی میکنید، کافی است عوامل تکنیکالی که باعث اقناع شما برای خروج از معامله شدهاند را دوباره تحلیل کنید. سپس به سراغ اندیکاتورها و ابزارهای معاملاتی متفاوت و مختلف رفته و به مرور زمان نقطه خروج را در یک جای بهتر انتخاب کنید. این مسئله مربوط به زمانی است که ما بازار را تنها با نگاه تکنیکال بررسی کنیم. در حالی که بسیاری از اوقات، حتی داشتن بهترین استراتژیهای مالی نیز منجر به موفقیت ما نمیشود و معاملاتمان را به معاملاتی سودآور تبدیل نمیکنند. اینجاست که روانشناسی بازار اهمیت خود را نشان میدهد.
روانشناسی بازار به ما میآموزد که هر روند معینی در بازار، ممکن است بیش از آن که به ما سود یا زیان را نشان دهد، بیانگر احساسات لحظه ای بازار باشد. همچنین روانشناسی بازار به ما کمک میکند تا از خودمان به عنوان یک سرمایهگذار، شناختی کافی بدست بیاوریم. آگاهی از روانشناسی بازار و شناخت خود به عنوان یک سرمایهگذار، به ما این امکان را میدهد که بررسی کنیم آیا در مدیریت سرمایه خود حرفهای عمل میکنیم یا تریدر احساسی هستیم؟
برطرف کردن مشکلات فکری و روانی که مانع موفقیت استراتژیهای معاملاتی ما هستند، کار راحتی نیست. دلیل این امر آن است که مشکلات اصلی روانی پشت تعصبات و موارد بدیهی پنهان شده و در موقعیتهای مهمی، آسیبهای زیادی به افراد وارد میکند
نکته دیگری که باید حتما آن را در نظر داشت این است که احساسات افراد، روان ایشان را کنترل میکند. بین احساسات، روان افراد و الگوهای رفتاری آنها ارتباطی نزدیک و مستقیم وجود دارد؛ پس بدیهی است که اگر فرد برروی احساسات خود تسلط و کنترل داشته باشد، به نسبت قبل، معاملات بهتری را انجام خواهد داد. به بیان دیگر میتوان گفت که کنترل احساسات نقشی موثر در موفقیت معاملهگران خواهد داشت.
رفتار سرمایه گذاران
شاید سرمایهگذاران مختلف، همه در پاسخ به این سوال که با چه هدفی وارد بازارهای مالی شدهاند و سراغ سرمایهگذاری آمدهاند، پاسخی یکسان بدهند: کسب سود بیشتر. اما این تمام پاسخ نیست. دلایل بسیاری وجود دارد که افراد را به سمت فعالیتهای مختلف میکشاند. این قضیه راجع به سرمایهگذاری و فعالیت در بازارهای مالی نیز صادق است. خواستههایی در درون ما وجود دارد که گاهی نهتنها آنها را ابراز نمیکنیم بلکه حتی از وجودشان نیز بیاطلاعیم. فعالیتهای ما همیشه در مسیر اهداف ما متمرکز نیستند بلکه گاهی این فعالیتها برای پاسخ به نیازها و احساسات درونی ماست.عدم آگاهی و اشراف نسبت به این تمایلات و خواستههای درونی، میتواند باعث شود که خطاهای مختلفی از ما سر بزند. این خطاها اگر به احساسات ما ضربه نزنند، به وضعیت مالی ما قطعا ضربه خواهند زد.
به طور کلی رفتارهای سرمایهگذاران را میتوان ناشی از 6 احساس مهم دانست؛ احساساتی که باعث میشوند معاملهگر در تصمیمات و رفتارهای خود دچار خطا شود. ترس، طمع، هیجان و اضطراب، امید، ناامیدی و خستگی مجموعه این احساسات هستند که باعث میشوند در موقعیتهای مختلف، معاملهگران دچار خطا در تصمیمگیری و رفتارهای خود شوند. به عنوان مثال ترس از ضرر بیشتر میتواند باعث شود که تریدر بعد از تحمل ضرر، دست به اقداماتی بدون برنامه، سریع و هیجانی زده که باعث تحمیل خسارتی مجدد به او شود. یا در مثالی دیگر میتوان به هیجان و اضطراب اشاره کرد که معمولا نشانگر آن است که فرد در موقعیتی اشتباه قرار دارد یا در حال انجام معاملهای است که به ضرر اوست.
سرمایه گذاران چگونه از روانشناسی بازار استفاده می کنند؟
آگاهی به رفتارهای مختلف و ریشههای احساسی آنها، این توانایی را به فرد میدهد تا بتواند بهتر رفتارهای خود را تحلیل کند. این تحلیل رفتارهای شخصی، باعث میشود که فرد تصمیمات بهتری گرفته و در زمانهای بهتری وارد موقعیتهای سودآور شده یا از موقعیتهای ضررده خارج شود
در بازار یک نگرش عمومی وجود دارد که درست برعکس عمل میکند. مطابق این نگرش، بهترین فرصت برای خرید آن هنگام است که اکثر مردم ناامید هستند و روند بازار نزولی است، و در نقطه مقابل، بالاترین ریسک مربوط به زمانی است که اکثر فعالان بازار اعتماد به نفس و خوشبینی بیش از حدی داشته باشند. چنین نگرشها و قوانینی است که سرمایهگذاران را ترغیب میکند احساسات بازار را بیشتر درک کنند. اگر چه در عمل، شناسایی موقعیتهای بهینه کار چندان راحتی نیست اما در نهایت خواندن و درک کردن احساسات بازار، کمک میکند تا معاملهگران مراحل مختلف چرخههای روانشناختی بازار را راحتتر تشخیص دهند و خرید و فروشها را در موقعیتهای مناسبتری انجام دهند.
مطالعات روانشناسی بازار
روانشناسی معاملهگری ما را با ابعاد متفاوت و گستردهای از ذهن و افکار روبهرو میکند. اگر میخواهیم ساختار ذهنی مناسبی برای معاملهگر شدن داشته باشیم، باید مرتبا بر روی ابعاد مختلف این مسئله مطالعه و تمرین کنیم. مسائلی مانند زمان مناسب انجام معامله و زمان نامناسب آن، زمان مناسب برای ماندن در معامله و زمان مناسب برای خروج از آن، و سایر مسائلی که معاملهگران و فعالان بازارهای مالی دائما با آنها روبهرو هستند، همه از موضوعاتی هستند که روانشناسی معاملهگری آنها را بررسی میکند اما نظریات روانشناسی بازار و روانشناسی معاملهگری در ابتدا چگونه و توسط چه افرادی مطرح شد؟ اولین کسانی که نظریه متداول بازار را به چالش کشیده و فرضیات مطرح و مقبول زمان خود را قبول نکردند، آموس توورسکی (اقتصاددان) و دانیل کانمن (روانشناس) بودند. این دو نفر سابقه دریافت جایزه نوبل را در کارنامه خود دارند، اولین افرادی بودند که نظریات متداولی مانند این که تصمیمات انسان در بازار همیشه بر اساس اطلاعات عمومی و اطلاعات مربوط به قیمتهاست را نپذیرفتند و با طرح نظریات جدید توانستند در اقتصاد رفتاری پیشگام باشند
نظریات توورسکی و کانمن متمرکز بر خطاهای سیستماتیکی است که ناشی از سوگیریهای شناختی هستند. در تعریف سوگیریهای شناختی میتوان گفت الگوی تفکر رایجی است که منجر به تصمیمگیری غیرمنطقی انسان میشود. از جمله این خطاهای شناختی میتوان به سوگیری تایید اشاره کرد. افرادی که دچار این خطا هستند، به اطلاعاتی که باورهایشان را تایید میکند بیش از اندازه بها میدهند و اطلاعاتی که مغایر با باورهایشان است را نادیده گرفته یا رد میکنند.
مطالعات توورسکی و کانمن و نظریاتشان که بر شناسایی خطاهای سیستماتیک و سوگیریهای شناختی متمرکز است، به طرزی گسترده مورد پذیرش واقع شده است. این نظریات برای استراتژیهای سرمایهگذاری، تجارت و مدیریت پرتفوی مورد استفاده قرار میگیرند.
روانشناسی بازار به ما چه میآموزد؟
روانشناسی بازار به ما میآمورد که یکی از سه رکن اصلی موفقیت در بازارهای مالی، روانشناسی بازار است. یک فرد معاملهگر اگر میخواهد به موفقیت برسد، باید علاوه بر روشهای معاملاتی و مدیریت سرمایه، بر روانشناسی بازار نیز مسلط باشد. چرا که مطابق مطالعات روانشناسی بازار، نقش احساسات در تعیین جریان بازار و همچنین اهمیت کنترل احساسات در موفقیت فعالیتهای مالی افراد انکارناپذیر است.
روانشناسی بازار چطور میتواند به نفع معاملهگرها باشد؟
آگاهی از روانشناسی بازار و شناخت خود به عنوان یک سرمایهگذار، به ما این امکان را میدهد که بررسی کنیم آیا در مدیریت سرمایه خود حرفهای عمل میکنیم یا سرمایهگذاری احساسی هستیم؟ این مسئله به ما به عنوان یک فرد معاملهگر کمک میکند خطاهای شناختی و الگوهای رفتاری غلط خود را تصحیح کرده و همچنین با درک احساسات جاری در بازار، تصمیمات بهتری برای فعالیتهای مالی خود بگیریم
روانشناسی بازار در کدام بازارها کاربرد دارد؟
روانشناسی بازار برای همه انواع کلاسهای دارایی از سهام و اوراق بهادار تا فارکس، ارزهای دیجیتال و… کاربرد دارد. میتوان گفت از آن جایی که موضوع اصلی علم روانشناسی بررسی رفتار و فرآیندهای روانی انسان است و کنشگر اصلی تمام بازارها انسانها هستند، پس روانشناسی بازار در تمام بازارها کاربرد دارد
جمعبندی
این نکته مورد اتفاق نظر سرمایهگذاران و معاملهگران است که احساسات، بر قیمتها و چرخههای بازار موثر است و هر معاملهگری میداند که داشتن آگاهی از مباحث روانشناسی بازار، در کنار آشنایی با روشهای معاملاتی و مدیریت سرمایه، مسیر موفقیت را برای او هموارتر خواهد کرد. تاثیر مستقیم و به سزای روانشناسی بازار بر سرمایهگذاری افراد در بازارهای مالی مختلف، انکارپذیر نیست. به همین علت است که اشراف بر روانشناسی بازار از طریق مطالعه کتابها و شرکت در دورههای آموزشی مرتبط، میتواند برای گرفتن بهترین تصمیمها به معاملهگران کمککننده باشد.
آربیتراژ چیست؟
آربیتراژ یکی از مفاهیم مهم در علم اقتصاد و به معنی کسب سود از تفاوت قیمت همزمان یک دارایی بین دو یا چند بازار است. وقوع این شرایط، نتیجه وجود عدم تعادل قیمتی میان بازارهای مختلف هست. به عبارت دیگر، زمانی که ارزشگذاری یک دارایی پایه نظیر کالا، ارز یا سهام، در بازارهای مختلف یکسان نباشد.
آربیتراژگران با خرید دارایی در حداقل قیمت (بازاری که قیمت آن نسبت به سایرین کمتر است) و فروش سریع آن در سطوح قیمتی بالاتر (بازار موازی که دارایی مذکور قیمت بیشتری دارد)، از وجود این تفاوت قیمتی سود کسب میکنند.
همچنین آربیتراژ در زمره روشهای سرمایه گذاری تقریباً بدون ریسک محسوب میشود؛ زیرا در صورت امکان فروش دارایی در کمترین زمان ممکن، عملاً ریسک بسیار ناچیزی شامل حال معاملهگران خواهد بود.
به طور کلی، آربیتراژ زمانی امکانپذیر است؛ که بستر فروش دارایی کاملاً فراهم بوده و نیازی به معرفی یا بازاریابی محصول نداشته باشد؛ در نتیجه مواردی از قبیل صادرات کالا، آربیتراژ نیست.
به زبان ساده، ماهیت آربیتراژ بر این اساس استوار است، که بازده مثبت قطعی در یک سرمایهگذاری وجود دارد. در طرف مقابل، اگر ارزش یک دارایی در بازارهای مختلف برابر باشد؛ اصطلاحاً تعادل آربیتراژی برقرار است.
پیش درآمدی بر آربیتراژ
آربیتراژ یک استراتژی معاملاتی است که به موجب آن شما به طور همزمان اوراق بهادار، ارز دیجیتال یا سایر داراییهای مشابه را در دو بازار مختلف با دو قیمت یا نرخ متفاوت خریداری کرده و میفروشید تا از تفاوت بین قیمت بازارها کسب سود کنید.
برای مثال، با فرض اینکه سرمایه گذار پس از محاسبه نرخ مبادله بین بازارها، بیشتر از قیمت خرید بفروشد، میتواند از عدم تطابق بین بازارها به سود بدون ریسک استفاده کند.
آربیتراژ بر اساس بعد مکان یا زمان به وجود میآید. تفاوت قیمتی ایجاد شده بر حسب مکان به این صورت است، که یک دارایی منحصربهفرد در دو بازار با فاصله جغرافیایی کم یا زیاد ارزش ناهمسانی داشته و امکان دادوستد همزمان (نهایتاً با تفاوت زمانی کوتاه) آن بین بازارهای مذکور فراهم است.
آربیتراژ بر مبنای بعد زمانی، ناشی از اختلاف قیمت به دلیل تفاوت در موعد تحویل دارایی میباشد؛ که مصداق بارز آن تفاوت قیمتها در بازار نقد نسبت به آتی است.
در حال حاضر، عمده معاملات آربیتراژی بر این اساس انجام شده و از این حیث، بازار آتی طرفداران بسیاری دارد. از توضیحات فوق اینگونه استنباط میشود، که آربیتراژ یکی از انگیزههای اصلی فعالیت سفتهبازان و موتور محرک بازارهای مالی و سرمایهگذاری است.
مزایا و معایب آربیتراژ
این استراتژی معاملاتی دارای مزایا و معایبی نیز میباشد که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
مزایای آربیتراژ
سودهای بدون ریسک
سود حاصل از آربیتراژ به درستی اجرا شده را میتوان بدون ریسک در نظر گرفت، زیرا قیمت خرید و فروش از قبل مشخص است. برخلاف معامله سهام یا اوراق قرضه از طریق استراتژی سنتی خرید اوراق بهادار در حال حاضر و فروش آن در مقطعی در آینده، آربیتراژ نیازی به شرطبندی بر روی عملکرد آینده یک اوراق بهادار ندارد.
بدون سرمایهگذاری
اگر صرفاً از اشتباهات یا اختلاف قیمتها (مثلاً از طریق آربیتراژ مکانی) سرمایهگذاری میکنید، حتی لازم نیست سرمایه خود را برای استفاده از فرصت آربیتراژ سپرده کنید.
معایب آربیتراژ
فرصت زودگذر
آربیتراژ بر عرضه و تقاضا تأثیر میگذارد به گونهای که قیمتها در نهایت مجدداً همسو میشوند و فرصت آربیتراژ در آینده را کاهش میدهد. برای مثال، هر چه آربیتراژکنندگان سهامی را که به دلار آمریکا خریداری میکنند و آن را به یورو میفروشند بیشتر میشود.
دلار افزایش خواهد یافت و یورو سقوط خواهد کرد. این امر باعث کاهش اختلاف بین دو ارز میشود تا زمانی که هیچ ارزی وجود نداشته باشد و هیچ سودی حاصل نشود.
نوسانات نرخ کارمزدها و مالیات ها
قیمتها و نرخهای بهره صرافیها، به طور مکرر و به سرعت تغییر میکنند. بنابراین همیشه این احتمال وجود دارد که معاملهای را در زمانی انجام دهید که ممکن است سودآور نباشد.
اگر شما نتوانید همزمان یک ارز را بخرید و بفروشید، احتمال این اتفاق افزایش مییابد. زیرا دانش، تجربه یا زیرساخت فناوری با سرعت بالا برای انجام این کار را ندارید. سایر خطرات بالقوه شامل کارمزد تراکنش که میتواند سود کلی شما را کاهش دهد و مالیاتها، از جمله مالیات های متفاوت در کشورهای خارجی، میباشد.
دو رویکرد متفاوت آربیتراژ
مفهوم آربیتراژ را میتوان حداقل با دو رویکرد متفاوت «و البته معادل» توضیح داد. اولین توضیح می تواند این باشد که دقت کنیم که دارایی ها در بازار قابل بازتولید شدن توسط داراییهای دیگر هستند. یعنی میتوان خروجی یک دارایی را عینا توسط ترکیبی از دارایی های دیگر به دست آورد.
حال اگر قیمت دو دارایی با هم متفاوت باشد آربیتراژ رخ می دهد. تعریف دوم که تعریف ریاضی و دقیق است می گوید آربیتراژ زمانی رخ می دهد که قیمت سبدی از دارایی ها در همه حالت ها صفر یا منفی و بازده آن در همه حالت ها بزرگ تر یا مساوی صفر و در برخی حالت ها اکیدا بزرگ تر از صفر باشد.
یعنی ما بدون این که هزینه ای متحمل شویم سود انتظاری مثبت به دست می آوریم. دقت کنید که این مفهوم به عبارت «ناهار مجانی» اقتصاددان ها بسیار شبیه است.
آربیتراژ در بازار نقدی
1_ بازار سهام جهانی
امروزه با عرضه سهام شرکتهای بینالمللی و چند ملیتی در بورسهای بزرگ جهانی، این بازارها به یکدیگر متصل شده و به صورت یکپارچه فعالیت میکنند.
گاهاً در مواقع کوتاهی قیمت یک سهم در بازارهای مذکور یکسان نمیباشد! که در چنین شرایطی، به دلیل رصد پیوسته بازار از سوی سرمایهگذاران یا رباتهای معاملهگر و ارسال سریع سفارشات در حجم بالا، فاصله قیمتی از بین رفته و بازار متعادل میشود.
2_ بازار ارز غیررسمی ایران
یکی از مثالهای عینی آربیتراژ در بازار ایران، التهابات ارزی یک دهه اخیر است. زمانی که اختلاف قیمت ارز دولتی و بازار آزاد افزایش مییافت؛ بسیاری از آربیتراژگران (دلالان ارزی) اقدام به خرید ارز سهمیهای دولتی نموده و در بازار آزاد به فروش میرساندند.
همچنین اختلاف نرخ ارز بین بازارهای منطقهای نیز، فرصت مناسبی برای این معاملهگران محسوب میشد؛ زیرا تفاوت قیمت بازار تهران و سایر کلانشهرها با مناطق مرزی داخلی و خارجی، سود بدون ریسک و نسبتاً هنگفتی را برای آنها فراهم مینمود.
هرچند این تفاوت نرخ همواره بین بازار کشورهای همسایه وجود دارد؛ اما آربیتراژ ارز در حالت عادی به سبب اختلاف کم قیمتها، چندان مقرون به صرفه نیست.
توجه داشته باشید، که چنین فعالیتهایی منجر به خروج ارز و آسیب به نظام اقتصادی کشور میشود و بر اساس قوانین، متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار میگیرند. به طور کلی، امروزه فرصتهای آربیتراژی بازارهای نقدی، به دلیل گسترش تولید در سراسر جهان، حذف از واسطهها و تجارت الکترونیک، بسیار محدود شده و اغلب بازارها در شرایط تعادل قیمتی به سر میبرند.
3_ آربیتراژ در بازار آتی
همانطور که اشاره نمودیم، بخش عمدهای از معاملات آربیتراژی در بستر بازار آتی انجام میشوند. در واقع فلسفه اصلی این مدل آربیتراژ، اختلاف قیمتی موجود میان بازار نقد و آتی است.
فرآیند انجام معاملات به این صورت است؛ که قیمت یک دارایی نظیر سهام یا کالا در بازار آتی نسبت به قیمت جاری آن در بازار نقد بالاتر بوده و فاصله قیمتی به گونهای است، که آربیتراژ این دارایی حاشیه سود مناسبی به همراه دارد.
در این شرایط معاملهگر دارایی را در بازار نقد خریداری نموده و معادل آن، یک قرارداد در بازار آتی به فروش میرساند؛ که فاصله موجود میان نرخ خرید و فروش این دارایی، برابر سود ناخالص او خواهد بود.
همچنین در شرایط معکوس که قیمت نقدی بالاتر از نرخ بازار آتی است، سرمایهگذاران همزمان اقدام به اخذ دو موقعیت معاملاتی خرید و فروش (با موعد تحویل متفاوت) در بازار آتی نموده؛ یا به منظور فروش نقدی در آینده نزدیک، صرفاً دارایی مذکور را پیشخرید خواهند کرد.
4_ آربیتراژ در بازار جهانی ارز (فارکس)
به واسطه حجم بالای تراکنشات و گستردگی ابزار معاملاتی در بازار جهانی ارز، موقعیتهای آربیتراژی فراوانی وجود دارند؛ اما تعدد معاملهگران و سرعت اجرای سفارشات مسبب این است، که چنین فرصتهایی بیدرنگ پوشش داده شوند.
از همین روی، امروزه رباتهای معاملاتی مختص یافتن و انجام معاملات آربیتراژی تدوین یافتهاند. آربیتراژ در بازار ارز جهانی از سه روش عمده انجام میشود:
آربیتراژ جفت ارزی
به معنای کسب سود از قیمتگذاری متفاوت یک جفت ارز در دو کارگزاری یا صرافی مختلف.
آربیتراژ سود تضمین شده
یک روش معاملاتی است، که معاملهگر ابتدا نرخ بهره کشورها و مناطق اقتصادی مختلف را بررسی نموده و سپس با تبدیل دارایی به ارز کشور دارای بیشترین نرخ بهره، در سیستم بانکی مکان مورد نظر سرمایهگذاری میکند.
همچنین به منظور پوشش ریسک این معامله، فرد اقدام به خرید یک قرارداد آتی به منظور تضمین نرخ تبدیل ارز مینماید؛ تا پس از اتمام دوره سرمایهگذاری، امکان استفاده از نرخ تبدیل اولیه خود را داشته باشد!
آربیتراژ مثلثی
ناشی از وجود تفاوت قیمتی میان سه ارز مختلف است، که به واسطه یک فرآیند معاملاتی سریع تبدیل سه جفت ارز گوناگون به یکدیگر و در نهایت بازگشت به دارایی اولیه، صورت میگیرد.
جمع بندی
آربیتراژ (Arbitrage) به معنی کسب سود از اختلاف قیمت همزمان یک دارایی در بازارهای مختلف است؛ این پدیده زمانی رخ میدهد که یک دارایی در دو بازار مختلف دارای قیمتی متفاوت باشد.
در تفاوت معاملهگر با سرمایهگذار چیست؟ واقع معاملهگران آربیتراژ با خرید یک دارایی با قیمت پایین در یک بازار و فروش آن به قیمت بالاتر در بازاری دیگر سود کسب میکنند. این پدیده باعث حفظ ارزش منصافانه داراییها و کاهش اختلاف قیمت آنها در بازارهای مختلف میشود.
اگر اختلاف قیمت داراییها در بازارهای مختلف برای انجام آربیتراژ سود آور نباشد، «تعادل آربیتراژی» برقرار است؛ این تعادل مهمترین شرط وجود تعادل عمومی در اقتصاد است.
آربیتراژ یکی از قدیمیترین استراتژیهای مورد استفاده افراد در بازار است و یک روش سرمایه گذاری بدون ریسک است.
چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال و شروع خرید و فروش را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایه گذاری موفق در ارزهای دیجیتال میتوانید از دوره های آموزشی ارز دیجیتال همیار کریپتو استفاده کنید.
این دورهها بر اساس تحلیل بازار و متناسب با نیاز مخاطبان از پایه تا پیشرفته طراحی و بروز میشوند. تیم همیار کریپتو برای کمک به علاقهمندانی که قصد ورود به این بازار رادارند دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد را بهصورت حضوری در مشهد و غیرحضوری برای علاقه مندان در نقاط مختلف کشور در فضای اسکای روم برگزارمیکند.
سوالات متداول
آربیتراژ در ارز دیجیتال چیست؟
این عبارت به معنای کسب سود از اختلاف قیمت دو یا چند رمز ارز در صرافی های مختلف است.
آربیتراژ چه ریسک هایی دارد؟
آربیتاژ چالش های متفاوتی را سر راه معامله گران قرار میدهد که مهم ترین آنها عبارت است از: ریسک نقدشوندگی، ریسک کاهش بها و ریسک انتقال دارایی.
تفاوت معاملهگر با سرمایهگذار چیست؟
دیدگاه خود را بنویسید
واقعا مطلب درستیه. فارکس قمار نیست. اما با میتونیم با عملکردمون تو هر بازاری شبیه قمارباز رفتار کنیم!
یو اس جی
روبوفارکس
ارانته
آمارکتس
آلپاری
اچ وای سی ام
کوکوین
کوینکس
نوبیتکس
بینگ ایکس
اکسیر
والکس
«ایران بروکر» به معاملهگران محترم کمک میکند بتوانند تواناییهای معاملاتی خود را ارتقا دهند و پس از بررسی و مقایسه انتخاب صحیحی در رابطه با سرمایهگذاری داشته باشند و بتوانند بستر مناسبی را برای معاملات خود انتخاب نمایند.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید:
معامله در بازارهای مالی دارای ریسک بسیار بالایی است. اکثر افراد در بازارهای مالی سرمایهی خود را از دست میدهند. مسئولیت سود و ضرر هرکس با خود اوست. ما هیچ صرافی یا بروکری را تأیید کامل نمیکنیم. تمامی کارگزاریها اشکالات و نواقصی دارند. مراقب سرمایهی خود باشید.
این وبسایت در راستای قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند.
سلب مسئولیت: کلیه مطالب، مقالات، آموزشها، تحلیلهای ارائه شده در وبسایت “ایران بروکر” متضمن هیچ پیشنهاد معاملاتیای نیست و صرفا جنبهی مطالعاتی و اطلاعرسانی دارد. این وبسایت نسبت به ضرر و زیان احتمالی افراد هیچگونه مسئولیتی را نمیپذیرد. افراد باید نسبت به ریسکهای ذاتی بازارهای مالی آگاهی داشته باشند و قبل از اقدام به هرگونه سرمایهگذاری مطمئن شوند که تجربه و دانش کافی را دارند. بیشتر بخوانید
© انتشار و کپیبرداری از مطالب سایت بدون ذکر منبع و لینکدهی ممنوع است. کلیه مطالب منتشر شده در وبسایت متعلق به “ایران بروکر” است.
کتاب معامله گری مخالف تحلیل گری
تحلیل گری و معامله گری بازار سرمایه شغلی بسیار جذاب و پول ساز است. اما رسیدن به سطحی که بتوانید استقلال و ثروت یک معامله گر حرفهای را داشته باشید راه طولانی و سختی در پیش دارید. خواندن کتاب معامله گری مسیر را برای شما بسیار کوتاه تر خواهد کرد.
سفری کوتاه به مطالب کتاب
در فصل اول ، به شما ثابت میکنم تمام روشهایی که تابهحال شناخته اید، غیر از ورشکستگی برای شما هدیهای به ارمغان نخواهند آورد و در ادامه روش price action بومیشده با بازارهای ایران را معرفی میکنم.
در فصل دوم بهصورت بسیار حرفهای به مدیریت سرمایه در معاملات میپردازم که ضامن بقای شما در مسیر تبدیلشدن به معاملهگر حرفهای است و نیز ثابت میکنم با یک مدیریت سرمایه حرفهای روز باخت دارید ولی هرگز روز ورشکستگی نخواهید داشت.
در فصل سوم، به مدیریت ریسک میپردازم. در این فصل ابتدا روشهای کلاسیکِ چارت خوانی را به شما معرفی میکنم و مدیریت ریسک را از بعد شرایط بازیگران بازار، موقعیت روند و حجم معاملات، بررسی میکنم.
در فصل چهارم ، به شناخت بازیگران بازار میپردازم و نشان میدهم روشهای کلاسیک، کارایی معنیداری برای معاملهگر ندارند و طبق شناخت بازیگران بازار روش داینامیک (روش میداسسرمایه) را معرفی میکنم.
در فصل پنجم ، به ساخت سیستمی معاملاتی میپردازم که برگرفته از روش، مدیریت سرمایه، مدیریت ریسک و شناخت بازیگران بازار است.
در فصل ششم ، به روانشناسی معامله گری میپردازم و مواردی را برای شما شفاف خواهم کرد که چالش بسیاری از معامله گران شکستخورده است؛ که اگر این موارد برای آنها هم شفاف میشد، هرگز ورشکسته نمیشدند.
این کتاب انقلابی در معاملهگری است؛ تا جایی که مطالب آن را در هیچ کتابی پیدا نخواهید کرد؛ زیرا تمام مطالب کتاب معامله گری برگرفته از تجربه شخصی من در طول دوران کاری ام درزمینه معاملهگری، تحلیل گری و مشاوره سرمایهگذاری در بازارهای مالی است.
من به شما توصیه میکنم کتاب را چندین بار و در چند بازه زمانی نسبتاً طولانی بخوانید.به شما قول میدهم در هر بار مطالعه، موارد بیشتری را درک میکنید و هر بار از مطالب جدیدی که در هنگام معاملات واقعی خود با آن مواجه شدهاید، شگفتزده خواهید شد؛ زیرا مطالب این کتاب را باید در بازار واقعی درک کنید؛ بهطوریکه امکان دارد نکتهای را در این کتاب خوانده باشید ولی به دلیل اینکه فرصت تجربه آن را در بازار واقعی نداشتهاید از آن راحت گذر کردهاید، ولی شاید همان نکته تنها راه نجات شما باشد.
کتاب معامله گری مخالف تحلیل گری برای چه کسانی نوشتهشده است
- عاشق معاملهگری هستند.
- به هر دلیلی نتوانستهاند به نتایج مطلوب خود دست یابند و ضررهای سنگینی کردهاند، چه از بعد مالی، چه زمانی و چه روحی.
- از رفتن به کلاسها و دورههای گوناگون خسته شدهاند.
- از آزمودن روشها و ابزارهای گوناگون به ستوه آمدهاند.
- تصمیم خود را گرفتهاند که با این کار به آرزوهای خود تحقق بخشند.
- میخواهند از خود انسان بهتری بسازند.
کتاب معامله گری برای چه کسانی نوشتهنشده است
- برای کسانی که عاشق معاملهگری نیستند.
- هیچ اطلاعاتی از بازارهای مالی و شغل معاملهگری ندارند.
- این کار را نوعی تفریح میپندارند، نه یک تجارت.
- کسانی که پذیرش قبول اشتباه خود را ندارند و به هر دلیل حاضر نیستند تفکرات اشتباه خود را عوض کنند حتی به قیمت ورشکسته شدن.
- کسانی که اعتقادی به شنیدن تجارب افراد حرفهای ندارند.
- کسانی که رؤیای ثروتمند شدن ندارند.
چرا من خود را شایسته میدانم که این مطالب را برای شما بنویسم
من در طی یک دهه، سیستمهای بسیار زیادی را، برگرفته از سبکها و ابزارهای متفاوت تکنیکالی و فاندمنتالی، خلق کرده و طبق آن با حجم سرمایه بالا در بازار واقعی معامله کردهام. در چند سال اول به سیستم شخصی خودم دستیافتم که خروجی آن عملکرد من را ثابت میکند و نتایج آن در وبسایت ما قابلمشاهده است. ( میداس سرمایه )از وقتی به کار تدریس در این حوزه علاقهمند شدم، به معامله گران زیادی مشاوره دادهام که زیان ده بوده یا از عملکرد فعلی خود راضی نبودهاند. پس از مدتی، تجربه به من ثابت کرد که عمده مشکلات این افراد حول چند محور اصلی میچرخد که به شرح زیر است:
- بازار مناسبی را برای معامله کردن انتخاب نکردهاند.
- روشی شخصی برای خود خلق نکردهاند.
- مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه مناسبی ندارند.
- روانشناسی قوی در معامله گری ندارند.
- بیشتر به دنبال سوددهی زیاد و کوتاهمدت هستند تا درآمد مستمر و پایدار.
- سطح انتظار مشخصی از سوددهی در بازار ندارند.
- انتظاراتی نامعقول و غیرواقعی از معامله گری دارند.
با توجه به شناخت من از بازارهای مالی و درک مشکلات بنیادین معاملهگرانی که در این مسیر به هر دلیلی شکستخوردهاند، توانستم به افراد زیادی در این راه کمک کنم و آنها را به بلوغ معامله گری و مالی برسانم. به همین دلیل خود را شایسته میدانم که تجربیاتم را از طریق این کتاب در اختیار شما قرار دهم.
چرا کتاب معامله گری مخالف تحلیل گری را نوشتم؟
من در چند سالِ ابتدای کارم هزینه فرصت و هزینه مالی بسیار زیادی را متحمل شدهام و امیدوارم با نوشتن کتاب معامله گری، شمارا از گرفتار شدن در سرابهای معاملهگری بازدارم؛ اتفاقی که برای بیشتر افرادی که در این حوزه گام برمیدارند میافتد. من به شما قول میدهم با خواندن این کتاب، بهایی که من پرداختهام را شما نخواهید پرداخت و برای تبدیلشدن به یک معاملهگر حرفهای، مسیر هموارتری خواهید داشت. در اکثر کتابها و آموزشگاههای بورسی، با آموزش روشهای تکنیکال و فاندمنتال به دانشجو القا میکنند که او یک تحلیلگر و معاملهگر حرفهای است و او را در دریای بازارهای مالی رها کرده و توهمات زیر را در ذهن وی ایجاد میکنند: تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ و عرضه اولیه سهام این مقاله را بخوانید.
- کار فعلی خود را ترک میکند.
- آینده خود را بر اساس موفقیت سریع در بازارهای مالی برنامهریزی میکند.
- از خود انتظار خروجی یک معاملهگر حرفهای باسابقه را دارد.
- مسیر درست معاملهگری را پلهپله طی نمیکند.
و نتیجه این توهمات، موارد زیر است:
- معاملات زیانده و مخارج شخصی، تمام سرمایهشان را به آتش میکشد.
- زندگی شخصی و خانوادگی آنها دچار مشکل میشود.
- از بازارهای مالی اخراج شده و هرگز معاملهگر حرفهای نمیشوند.
دانشجویی که با امیدی فراوان، برای رسیدن به آرزوهای خود وارد دنیای معامله گری شده، خیلی زود با ناامیدی و نفرت فراوان، بازارهای مالی را ترک میکند.
اکثر کتابها و آموزشگاهها، بر اساس ابزارهای تکنیکالی، سبکهای تکنیکال و تفکرات فاندمنتالی که بیش از ۷۰ سال پیش خلقشده و اینک هیچگونه برتری به معاملهگر نمیدهند، روشی معرفی میکنند و نهایتاً با ارائه پلن مدیریت ریسک و سرمایه ای که بهاحتمال بسیار بالا با هر بازاری سازگاری ندارد، آموزشهای خود را به پایان میرسانند و معاملهگر را در دریای خروشان بازارهای مالی رها میکنند.
در کتاب معامله گری به شما ثابت میکنم که باید بر اساس شناخت بازیگران هر بازار روشی کارا خلق کرد و بعد آن را به سبکهای متفاوتی درگذشته بازار بهدفعات چک کرد و بر اساس کارنامه کاری بهدستآمده، یک مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه حرفهای طراحی کرد.
درنهایت نیز با یک روانشناسی قوی به آنها وفادار ماند. تازه در این مرحله معاملهگر میتواند با سرمایه کامل خود وارد بازارهای مالی شود. تجربه نزدیک به یک دهه در بازارهای مالی به من ثابت کرد که توجه به شناخت بازیگران بازار میتواند معاملهگر را به درجه حرفهای بودن برساند، امری که هیچ کتاب و آموزشگاهی به آن توجه نمیکنند.
فارکس یا ارز دیجیتال؟ کدام بازار را برای سرمایهگذاری انتخاب کنیم؟
ارز دیجیتال یا فارکس؟ شما کدامیک از این بازارهای مالی را برای سرمایهگذاری انتخاب میکنید؟ در سالهای اخیر بازار کریپتوکارنسی یا همان ارزهای دیجیتال، به رقیب قدرتمند بازار فارکس تبدیل شده است. بهدلیل استقبال بالای مردم جهان به فعالیت در دنیای کریپتو، این بازار پرسود با سرعت سرسامآوری در حال سبقت گرفتن از فارکس است.
در چنین شرایطی، این سؤال برای بسیاری از افراد مطرح میشود که تفاوت فارکس و ارز دیجیتال چیست و کدام بازار برای کسب سود بهتر است؟ در این مقاله قصد داریم اطلاعات جامعی را درباره تفاوت فارکس و کریپتو در اختیارتان قرار دهیم. مطمئناً با مطالعه این مطلب و آشنایی با مزایا و معایب هرکدام از این بازارهای مالی، بهترین تصمیم را خواهید گرفت.
بازار فارکس چیست؟ بزرگترین بازار مالی دنیا
بازار فارکس با حدود ۷ تریلیون دلار معامله روزانه، بهعنوان بزرگترین بازار مالی جهان شناخته میشود. فارکس قدمت بسیار بیشتری نسبت به بازار ارز دیجیتال دارد و سالها قبل با هدف آسان کردن تبادل ارزهای کشورهای مختلف تفاوت معاملهگر با سرمایهگذار چیست؟ جهان، توسط بانکها و مؤسسههای مالی غولپیکر تأسیس شد. به بیان ساده، فارکس بازار تبادل ارزها یا پولهای کشورهای جهان نسبت به یکدیگر است. معاملهگران در فارکس با چند کلیک ساده میتوانند دلار را به یورو یا یورو را به پوند و سایر ارزهای دنیا تبدیل کنند!
فارکس یک بازار نسبتاً بیثبات است؛ همین بیثباتی باعث ایجاد فرصتهای سرمایهگذاری متعددی برای معاملهگران میشود. همانطور که برای ورود به بازار کریپتو باید در دوره آموزش مقدماتی ارز دیجیتال شرکت کنید، برای سرمایهگذاری در بازار فارکس نیز بهتر است بهخوبی آموزش ببینید. البته فارکس در ایران با مشکلات و محدودیتهای قابلتوجهی مواجه است که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
معایب سرمایهگذاری در بازار فارکس؛ بازاری پرسود اما غیرقانونی
برای اینکه بدانید از تفاوت معاملهگر با سرمایهگذار چیست؟ بین ارز دیجیتال یا فارکس، کدام را برای سرمایهگذاری انتخاب کنید، باید با مزایا و معایب هر کدام آشنا شوید. با وجود مزیتهای جذابی مانند نقدینگی بالای بازار فارکس، اما این بازار مالی در ایران محدودیتهای بسیاری دارد. بزرگترین ایراد forex، غیرقانونی بودن فعالیت در آن در کشور ایران است؛ بنابراین اگر بین انتخاب بازار ارز دیجیتال یا فارکس برای سرمایهگذاری مردد هستید، باید بدانید که ورود به بازار فارکس عملاً در ایران کاری غیرقانونی محسوب میشود.
بهدلیل تحریم ایران، تقریباً هیچکدام از بانکها و مؤسسههای مالی بزرگ دنیا به کاربران ایرانی خدمات ارائه نمیدهند. همچنین، طبق قوانین ایران، فعالیت در بازار فارکس بهمعنای خروج ارز از کشور است و غیرقانونی و حتی غیرشرعی محسوب میشود؛ بنابراین شاید بهتر باشد که با شرکت در دورههایی مانند تدریس خصوصی ارز دیجیتال، خود را برای ترید رمز ارز آماده کنید. در ادامه، بیشتر با بازار کریپتو و مزایای آن آشنا خواهید شد.
بازار ارز دیجیتال چیست؟ معامله رمز ارز در بستر بلاکچین
اکنون که با فارکس و محدودیتهای آن برای کاربران ایرانی آشنا شدید، نوبت به آشنایی با بازار جذاب ارزهای دیجیتال فرا میرسد. در بازار کریپتوکارنسی، کاربران از طریق معامله و خریدوفروش رمز ارزهای مختلفی مانند بیت کوین، اتریوم، تتر یا سایر ارزهای مجازی، درآمد کسب میکنند. تراکنشها در این بازار پرسود از طریق فناوری بلاکچین انجام میشوند. با اینکه هنوز حجم معاملات در بازار کریپتو از فارکس کمتر است؛ اما این بازار مالی با سرعت بالایی رشد میکند و مطمئناً در سالهای آینده از فارکس جلو میزند!
فرقی نمیکند که قصد سرمایهگذاری در بازار ارز دیجیتال یا فارکس را داشته باشید؛ برای ورود به دنیای جذاب کریپتوکارنسی نیز باید ابتدا آموزش ببینید. امروزه مؤسسههای متعددی خدمات مشاوره ارز دیجیتال را عرضه میکنند و شاید انتخاب معتبرترین مؤسسه کمی دشوار باشد. همچنین، برای معامله رمز ارز به ابزارهایی مانند کیف پولِ کریپتو (والت) نیاز خواهید داشت. در ادامه مزایای سرمایهگذاری در بازار کریپتوکارنسی مطرح میشوند.
مزایای سرمایهگذاری در بازار ارز دیجیتال؛ تفاوت فارکس و کریپتو در روزهای کاری هفته!
افراد بسیاری همواره این سؤال را دارند که آیا ارز دیجیتال قانونی است؟ مهمترین تفاوت فارکس و کریپتو این است که هیچ محدودیتی برای ورود به دنیای کریپتوکارنسی وجود ندارد. معامله و سرمایهگذاری در بازار تفاوت معاملهگر با سرمایهگذار چیست؟ رمز ارزها بهصورت کاملاً قانونی امکانپذیر است. در ادامه برخی از مزایای بازار کریپتو در مقایسه با فارکس را بررسی میکنیم:
- امکان خریدوفروش و سرمایهگذاری در بازار کریپتو بهصورت قانونی
- معامله رمز ارز بهصورت ۲۴ساعته و در ۷ روز هفته (این امکان در بازار فارکس وجود ندارد)
- امنیت بالا و معامله در فضای بلاکچین
- خریدوفروش سریع، راحت و کمهزینه ارز دیجیتال
تفاوت فارکس و ارز دیجیتال فقط در این موارد خلاصه نمیشود. امروزه حتی میتوان در برخی از کشورها با رمز ارزهایی مانند بیت کوین، از فروشگاههای بزرگ و کوچک خرید انجام داد.
در نهایت کدام بازار مالی را برای سرمایهگذاری انتخاب کنیم؟ ارز دیجیتال یا فارکس؟
با وجود اینکه بازار فارکس بزرگترین بازار مالی در دنیا محسوب میشود، بهدلایلی مانند تحریمها و ممنوعیت ورود به فارکس در ایران، بهتر است شانس خود را در حوزه سرمایهگذاری در بازار کریپتو امتحان کنید. البته ریسک فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال بالاست. برای معامله یا انتقال تتر، بیت کوین، یا سایر رمز ارزهای قدرتمند، باید با مفاهیم این حوزه آشنا باشید. به همین دلیل، توصیه میکنیم که هرگز بدون آموزش اصولی وارد دنیای کریپتو نشوید؛ چرا که افراد بسیاری بدون دانش کافی در این حوزه، بیشتر ثروت و سرمایه خود را از دست دادهاند.
از سیر تا پیاز خرید و فروش ارز دیجیتال، با شرکت در دورههای آموزشی داجکس
در این مقاله بررسی کردیم که از میان ارز دیجیتال یا فارکس، کدامیک برای سرمایهگذاری مناسبتر است. برای اینکه مانند یک متخصص رمز ارز معامله کنید، باید بهطور اصولی روشهای تحلیل بازار و خریدوفروش کریپتو را بیاموزید. مجموعه داجکس با آمادهسازی دورههای آموزش مقدماتی، پیشرفته و VIP (خصوصی)، امکان یادگیری معامله ارز دیجیتال را در زمانی اندک فراهم کرده است. درصورتی که در رابطه با دورههای آموزشی داجکس ابهام یا سؤالی دارید، آن را در قسمت نظرات همین مقاله کامنت بگذارید تا کارشناسان ما راهنماییتان کنند.
دیدگاه شما