مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس

مزایای ورود واحدهای صنعتی کوچک و متوسط در فرابورس و بورس کالا

برخورداری از معافیت مالیاتی، سهولت و سرعت پذیرش، معرفی شرکت به آحاد جامعه از مزایای فراهم شدن بستر پذیرش صنایع کوچک و متوسط در فرابورس و بورس کالا اعلام کرد.

به گزارش«پایگاه خبری بورس کالای ایران»، شرایط حضور واحدهای صنعتی کوچک و متوسط زنجان در فرابورس و بورس کالا فراهم شد.

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی زنجان گفت: امکان تامین مالی ارزان قیمت از محل فروش سهام و جذب سرمایه گذاران جدید از مزایای عرضه سهام در فرابورس است.

حمیدنیا افزود: با توجه به شرایط سخت دریافت تسهیلات بانکی، فرابورس برای تامین نقدینگی و رونق این واحدها جایگزین مناسبی است.

وی گفت: مهمترین شرط ورود این واحدها به فرابورس داشتن شفافیت مالی و اطلاعاتی است .

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی زنجان در خصوص پذیرش واحدهای صنعتی در بورس کالا افزود: این واحدها می توانند برای تسریع در فروش محصولاتشان در بورس کالا حضور یابند .

حمیدنیا برخورداری از معافیت مالیاتی ، سهولت و سرعت پذیرش ، معرفی شرکت به آحاد جامعه از مزایای فراهم شدن بستر پذیرش صنایع کوچک و متوسط در فرابورس و بورس کالا اعلام کرد .

وی افزود: متقاضیان می توانند با مراجعه به مدیریت تامین منابع مالی و سرمایه گذاری صنایع کوچک شرکت شهرک های صنعتی زنجان آمادگی خود را برای حضور در فرابورس و بورس کالا اعلام کنند .

انتظار می رود سهام بیش از ۵ واحد صنایع کوچک و متوسط زنجان در فرابورس و محصولات بیش از ۲۰ واحد صنعتی در بورس کالا عرضه شود .

در حال حاضر بیش از۹۰ درصد از بنگاههای استان زنجان جزو بنگاههای کوچک و متوسط است .

عرضه اولیه ترکیبی ابزار رانت و فساد

حسین جعفری، پژوهشگر اقتصاد: یکی از مزایا و ویژگی‌های قابل‌توجه بازار سهام که در دیگر بازار‌های مالی به چشم نمی‌خورد، حضور افراد با پس‌انداز‌های کوچک است که با همین سرمایه اندک هم امکان فعالیت در بازار سهام را دارا هستند. در این بین عرضه اولیه‌ها به‌جهت دارا بودن سود در معاملات ثانویه، انتخاب اول هر سرمایه‌گذار تازه‌کاری است که پا به عرصه سرمایه‌گذاری در بازار سهام می‌نهد و حتی در سبد سرمایه‌گذاران حرفه‌ای نیز این قبیل سهم‌ها به چشم می‌خورد. بنابراین عرضه اولیه‌ها علاوه‌بر جذابیت برای سهامداران، امکان توسعه و عمق‌بخشی بیشتر بازار سهام را دارا هستند و درکنار افزایش سرمایه شرکت‌ها به‌عنوان ابزار‌های بازار سهام در کمک به بخش واقعی اقتصاد شناخته می‌شوند. به‌جهت بالا بودن تقاضا برای خرید عرضه اولیه‌ها، اجرای عدالت در تخصیص سهام به سهامداران و فرآیند کشف قیمتی مربوط به آن، همواره مورد توجه مسئولان تصمیم‌گیر در سطح جهان بوده و روش‌های بسیاری برای عرضه اولیه در این بین معرفی شده که هرکدام با مزایا و معایبی همراه است. در بورس ایران عمده‌ترین روش به‌جهت انجام فرآیند عرضه اولیه، تخصیص براساس تسهیم به‌نسبت یا بوک‌بیلدینگ است که مدت‌ها است در بازار سهام ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین مشکل این روش، ابهام در قیمت‌گذاری و تعیین ارزندگی سهم است که بعضا اهالی بازار نماد‌هایی را به یاد دارند که پس از عرضه اولیه با افت قیمت برای مدت زیادی مواجه شدند. یکی دیگر از معایب این روش مربوط به مشکلات عدیده‌ای برای کنترل قیمت نماد به‌جهت مشارکت بالای سهامداران بود که مجموع این عوامل باعث شد سازمان فرابورس به‌دنبال اجرای نوع دیگری از روش‌های عرضه اولیه تحت عنوان روش ترکیبی باشد. در این روش ابتدا سهام شرکت به سرمایه‌گذاران واجد شرایط که شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است، عرضه می‌شود تا فرآیند کشف قیمت توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری صورت گیرد و پس از آن در روز دوم معاملاتی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانند تا 50 درصد دارایی خریداری‌شده را به فروش برسانند و سهامداران حقیقی تنها مجاز به خرید سهام در معاملات ثانویه هستند. در این نوشته کوتاه قصد داریم با ذکر مواردی به پاسخ این سوال بپردازیم که آیا این روش عرضه اولیه به اجرای عدالت می‌پردازد یا تنها ابزاری در اختیار توزیع رانت و فساد در بازار سهام ایران است.

در ابتدای بحث بنا به گفته‌های امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران می‌توان عمده دلیل اتخاذ چنین تصمیمی را در ترغیب و تشویق سهامداران مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ازطریق صندوق‌ها و حرفه‌ای‌تر شدن بازار سهام خلاصه کرد. بنابر شواهد موجود حدود هشت‌ میلیون‌نفر مخاطب صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که درمقایسه با خرید عرضه اولیه ازطریق بوک‌بیلدینگ که به‌طور میانگین حدود 3 میلیون نفر در هر عرضه شرکت خواهند کرد، سهامداران صندوق‌ها از سود بیشتری منفعت برده و با تقویت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم سهامداران و حرفه‌ای‌تر شدن بازار می‌توان از آثار زیانبار رفتار دسته‌جمعی سهامداران و پدیده صف‌نشینی بازار ممانعت به‌عمل آورد. هرچند در ادبیات بورسی خرید و فروش سهام ازطریق صندوق‌ها امری پسندیده محسوب می‌شود، ولی اعمال چنین قوانینی که در ابتدا تنها با هدف سنجش آزمون و خطا صورت می‌گیرد، برای سهامدارانی که در یک‌سال گذشته از اعمال چنین قوانینی بیشترین ضربه را خورده‌اند، بسیار سخت و موجب دلسردی آنان از بازار سهام می‌شود. همچنین درحالی‌که طبق گفته‌ مسئولان فرابورس این روش تنها برای عرضه اولیه‌هایی با سرمایه‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد، ولی در اولین اقدام شاهد عرضه اولیه 371 میلیون سهام شرکت ریل‌پرداز نوآفرین با نماد حآفرین در تاریخ 22 شهریورماه بوده‌ایم که در مقایسه با حجم عرضه اولیه‌هایی که تاکنون صورت گرفته است، عرضه اولیه کوچکی محسوب نمی‌شود، بنابراین در اتخاذ و اعمال چنین قانونی، در نبود مبانی نظری صحیح، مسئولان تنها به آزمون و خطا ازطریق بررسی تاثیرات بر کلیت بازار سهام، نماد و سرمایه‌گذاران اکتفا کرده‌اند و همان‌طور که در تاریخ 24 شهریورماه شاهد بوده‌ایم، عرضه اولیه شرکت توسعه سامانه‌های نرم‌افزاری نگین با نماد معاملاتی توسن با اندکی تعدیلات نسبت‌به عرضه اولیه نماد حآفرین صورت گرفت. در این عرضه اولیه ابتدا 5 درصد سهام شرکت به صندوق‌ها اختصاص یافت تا فرآیند کشف قیمت توسط این صندوق‌ها صورت گیرد و سپس با قیمت کشف‌شده در مرحله اول، 5 درصد دیگر سهام شرکت به سهامداران حقیقی و حقوقی اختصاص یافت که این تعدیلات صورت‌گرفته توسط فرابورس در عرضه اولیه نماد توسن، شائبه آزمون و خطا بودن چنین تصمیمی را بیش از پیش تقویت می‌کند.

بحث بعدی که می‌توان در ارتباط با چنین تصمیمی ذکر کرد، مربوط به ایجاد یک فضای فسادگونه و توزیع رانت برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. در عرضه اولیه نماد حآفرین که 371 میلیون سهم در قیمت 330 ریال برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری عرضه شد، طبق روش‌های ارزش‌گذاری‌شده ارزش هر برگه سهام این شرکت 540 تومان اعلام شده و این به معنی آن است که سهام نماد حآفرین 63 درصد پایین‌تر از قیمت نهایی ارزش‌گذاری‌شده به صندوق‌های سرمایه‌گذاری فروخته شده است و به‌عبارت دیگر، رانتی در حدود 78 میلیارد تومان برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری ایجاد شده، اما این تنها یک وجه قضیه است و وجه دیگر قضیه را باید در مقایسه با دیگر سهام عرضه اولیه فرابورس سهام شرکت مجتمع فولاد سیرجان با نماد فجهان در تاریخ 17 شهریورماه جست‌وجو کرد. در این عرضه که با استفاده از روش بوک‌بیلدینگ صورت گرفت، 4 میلیارد از سهام شرکت در قیمت 550 تومان به سهامداران عرضه شد و طبق ارزش‌گذاری‌های صورت‌گرفته ارزش هر برگه سهام نماد فجهان درحدود 560 تومان تخمین زده شده است و این به‌معنی آن است که سهام نماد فجهان تنها 2 درصد پایین‌تر از قیمت نهایی ارزش‌گذاری‌شده به سهامداران فروخته شده و همین تفاوت در قیمت خرید و تخصیص سهام در روش عرضه اولیه ترکیبی نشانی دیگر از وجود رانت برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری است و همین تفاوت در قیمت خرید این توقع را در دیگر سهامداران به‌وجود خواهد آورد که اگر قرار به تخصیص عرضه اولیه با قیمت‌هایی پایین به صندوق‌های سرمایه‌گذاری است، دیگر عرضه اولیه‌ها هم باید در همان قیمت‌های پایین به سهامداران تخصیص یابد.

به‌نظر می‌رسد سازمان فرابورس به‌جهت ایجاد جذابیت برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تشویق سهامداران به سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم باید راهکار‌های دیگری را درپیش بگیرد، زیرا ایجاد و تخصیص رانت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در باور بسیاری همچنان به دستکاری در روند بازار متهم هستند تنها موجب رویگردانی سهامداران از این بازار شده و همین اندک اعتماد سهامداران به بازار سهام نیز از بین خواهد رفت.

مزایا و معایب سرمایه گذاری در بازار مسکن

سرمایه گذاری در تمام بازار‌ها جنبه‌های مثبت و منفی زیادی دارد؛ بازار مسکن نیز از این قاعده مستثنی نیست.

سرمایه گذاری در حوزه املاک و مستغلات از گذشته تا کنون یکی از حوزه های محبوب سرمایه گذاری بوده است. سرمایه گذاری در تمام بازارها جنبه های مثبت و منفی زیادی دارد؛ بازار مسکن نیز از این قاعده مستثنی نیست، در ادامه به بررسی این مزایا خواهیم پرداخت.

۱) کسب درآمد با اجاره بها

مسکن یک نوع دارایی است که می‌توانید از آن کسب درآمد کنید. نرخ اجاره بها واحد‌های مسکونی در چند سال اخیر جهش قابل‌توجهی را به خود دیده است. شما می‌توانید از آن به عنوان یک منبع درآمد پایدار استفاده کنید.

۲) کسب درآمد از پول رهن

یکی دیگر از مزایای خرید ملک استفاده از پول رهن آن به عنوان یک منبع درآمد است. بدین صورت که بسیاری از صاحبان املاک از طریق سرمایه‌گذاری پول رهن ملک در یک بازار دیگر، کسب درآمد می‌کنند.

۳) کسب سود ناشی از تورم

قطعا یکی از دلایل اصلی سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای، کسب سود از طریق افزایش تورم در آن حوزه خاص است. هر حوزه‌ای تورم خاص خود را داشته که بی‌ارتباط به شرایط کلی اقتصاد کشور نیست. شما می‌توانید بستگی به تورم بخش مسکن و شرایط اقتصادی کشور، از سود سرمایه‌گذاری در ملک برخوردار شوید.

۴) عدم نیاز به دانش تخصصی

اکثر بازار‌ها از جمله بورس و فرابورس نیاز به دانش تخصصی جهت سرمایه‌گذاری دارند. این چالش در حوزه مسکن کمتر وجود دارد. هر چند که نباید بدون داشتن اطلاعات کافی نیز بی‌گذار به آب زد. با این حال، سرمایه‌گذاری در ملک نیاز به دانش علمی و آکادمیک خاصی ندارد.

۵) افزایش قیمت با نوسازی مسکن

یکی دیگر از مزایای سرمایه‌گذاری در مسکن، کسب سود از طریق نوسازی مسکن است. به عنوان مثال، شما می‌توانید واحد مسکونی یک طبقه خود را نوسازی کرده و به یک واحد چند طبقه تبدیل کنید.

۶) لذت صاحبخانه شدن

واقعیت آن است که داشتن خانه یک نوع امنیت روانی خاصی را برای سرمایه‌گذار به ارمغان خواهد آورد. امنیتی که در خرید دلار، طلا یا سرمایه‌گذاری در بورس وجود ندارد. حتی بسیاری از افراد با هدف خرید خانه؛ به دنبال کسب سود در سایر بازار‌های موازی هستند.

۷) تغییر کاربری

از جمله دیگر مزایای سرمایه‌گذاری در مسکن می‌توان به تغییر کاربری آن‌ها و استفاده از مزایای احتمالی در این خصوص اشاره کرد. تغییر کاربری معمولا می‌تواند منجر به افزایش قیمت ملک یا استفاده بهتر از آن شود. البته این کار چالش‌های خاص خود را نیز خواهد داشت.

۸) ریسک کمتر

فعالیت در سایر بازار‌های موازی مسکن ریسک بسیار بالایی را به سرمایه‌گذاران منتقل می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است قیمت ارز یا قیمت طلا در یک بازه زمانی کوتاه به میزان قابل توجهی نوسان داشته باشد. این در حالی است که دامنه نوسانات در بازار مسکن بسیار کمتر و با مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس شیب ملایم است.

۹) استفاده از تسهیلات مسکن

قرار نیست شما برای خرید دلار، طلا یا سهام، تسهیلات خاصی دریافت کنید. این در حالی است که این مسئله به روش‌های مختلف برای خرید خانه در نظر گرفته شده که می‌توان آن را یکی از بهترین مزایای سرمایه‌گذاری در مسکن نام برد. تسهیلات بانک مسکن و طرح‌های حمایتی دیگر از جمله آن‌ها هستند.

۱۰) تنوع در سرمایه‌گذاری

در این نوع از سرمایه‌گذاری، فرد می‌تواند به روش‌های مختلف از جمله خرید زمین، خرید آپارتمان، خرید ملک قدیمی، خرید مسکن مهر، خرید ملک اداری، خرید ملک تجاری و موارد دیگر برای سرمایه‌گذاری اقدام کند. این در حالی است که مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس به عنوان مثال، در برخی بازار‌ها از جمله بازار ارز این تنوع وجود ندارد.

همچنین سرمایه‌گذاری در مسکن معایبی نیز دارد که در ادامه به بررسی آن ها پرداختیم. همان طور که بعضی دلایل شما را برای سرمایه‌گذاری در ملک و املاک ترغیب می‌کند، دلایلی نیز وجود دارند که ممکن است شما را از این کار منصرف کنند. البته ممکن است معایب سرمایه‌گذاری در مسکن برای هر دسته از سرمایه‌گذاران متفاوت باشد.

در واقع ممکن است برخی از معایب سرمایه‌گذاری در مسکن برای یک سرمایه‌گذار مهم تلقی شود و برای دیگران چندان اهمیتی نداشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین معایب اشاره کردیم:

۱) نیاز به نقدینگی بالا

یکی از مهم‌ترین دلایلی که ممکن است سرمایه‌گذار را از سرمایه‌گذاری در این حوزه منصرف کند، نیاز به داشتن نقدینگی بالا است. چرا که شما با پول‌های به اصطلاح خرد چندان نمی‌توانید به فکر خرید خانه باشید. البته که برای این دسته از سرمایه‌گذاران نیز راه‌حل‌هایی وجود دارد.

۲) هزینه استهلاک

از دیگر معایب سرمایه‌گذاری در مسکن می‌توان به هزینه نگهداری و استهلاک آن اشاره کرد. با این حال، می‌توان خانه‌ای را خریداری کرد که قدمت چندانی نداشته باشد. ضمن آنکه بهتر است به هنگام خرید خانه به این نکته توجه داشته باشیم که به تعمیرات اساسی نیاز نداشته باشد.

۳) هزینه‌ها و پیگیری‌های اداری

خرید خانه برخلاف سرمایه‌گذاری در طلا یا اوراق بهادار، نیاز به انجام برخی کار‌های اداری و هزینه‌های مربوطه دارد. برخی از واحد‌های مسکونی یا تجاری دارای ایرادات اساسی در ثبت سند یا مسائل حقوقی مرتبط دارند. ضمن آنکه برخی از هزینه‌ها از قبیل هزینه عوارض را نیز باید برای آن‌ها در نظر گرفت.

۴) نقدشوندگی پایین

اگر فردی در بازار طلا سرمایه‌گذاری کرده باشد، به راحتی می‌تواند آن را طی یک روز نقد کند. اما این مسئله در خصوص سرمایه‌گذاری در ملک صدق نمی‌کند و معمولا فرایند زمان‌بری خواهد بود که بستگی به میزان تقاضا یا عوامل دیگر دارد.

۵) سود پایین‌تر از بازار‌های موازی

وضعیت بازدهی بازار مسکن در دهه‌های اخیر نشان می‌دهد که این بازار نسبت به برخی بازار‌های موازی دیگر سود به مراتب کمتری را عاید سرمایه‌گذاران کرده است. از جمله این بازار‌ها می‌توان به بازار سهام یا طلا اشاره کرد. این مسئله را می‌توان یکی از مهم‌ترین معایب سرمایه‌گذاری در مسکن نام برد.

۶) افزایش سن بنا

از جمله دیگر معایب سرمایه‌گذاری در مسکن را می‌توان در افزایش سن بنا و کاهش کارایی آن دانست. معمولا اگر سن بنا از حدی فراتر رود موجب افت قیمت آن خواهد شد؛ بنابراین بهتر است بر روی ملکی سرمایه‌گذاری کنید که سن چندانی نداشته باشد.

۷)قدیمی شدن نقشه‌ها و مدل‌ها

نمای بیرونی خانه‌ها، سبک طراحی نمای داخلی و سایر موارد دیگر معمولا هر چند وقت یکبار دچار تغییر شده و مدل‌های به روزتر جایگزین مدل‌های قدیمی می‌شوند؛ بنابراین طبیعی است که با گذر زمان، ارزش طرح‌ها و سبک‌های قدیمی نیز کم شود.

۸) ریسک بلایای طبیعی

معمولا اکثر دارایی‌ها ریسک خاص خود مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس را دارند. به عنوان مثال، ریسک سرقت برای طلا و دلار بسیار بالا است. این ریسک در خصوص مسکن چندان صدق نمی‌کند. اما ریسک‌های دیگری از قبیل آتش‌سوزی، سیل، زلزله و امثال آن‌ها وجود دارند که نباید آن ها را نادیده گرفت.

بورس چیست؟ + انواع آن و نحوه سرمایه گذاری

بورس اوراق بهادار (Stock exchange) یا به اصطلاح بورس (Bourse) بازاری رسمی و سازمان‌یافته‌ای است که در آن دارایی‌های مالی مثل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و … تحت قوانین و مقررات خاصی بر اساس عرضه و تقاضا معامله می‌شود. شرکت‌های مختلف در تمامی صنعت‌ها مثل پتروشیمی، خودرو، نفت، سیمان، شرکت‌های دارویی، هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری و… پس از طی مراحل مختلف و پذیرفته شدن در بورس می‌توانند سهام‌شان را عرضه کنند و تمامی سرمایه‌گذاران حتی با سرمایه اندک می‌توانند سهام آن شرکت را خریداری کنند و سهامدار آن شرکت شوند. در اولین مقاله از آموزش بورس به سراغ “آشنایی با این بازار و ساختار آن” خواهیم رفت.

واژه بورس یک واژه فرانسوی ست که از نام خانوادگی شخصی به نام “واندِر بورس” (اشراف‌زاده بلژیکی) گرفته شده است. که در اوایل قرن پانزدهم مردم با گردهمایی مقابل خانه او به خرید و فروش کالای خود می‌پرداختند. کم کم این واژه به تمامی مکان‌هایی گفته شد که مردم در آن به خرید و فروش کالا و دارایی‌های مالی از جمله اوراق بهادار و … می‌پرداختند. اولین مرکز بورس اوراق بهادار در بلژیک و قرن 14 ایجاد شد.

تاریخچه بورس ایران

در بهمن ماه سال 1346 بورس تهران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس فعالیت خود را شروع کرد. تا سال 1357 سهام 142 شرکت در بورس تهران عرضه شد. اما تا به امروز بیش از 500 شرکت و بنگاه اقتصادی عرضه شدند. سامانه معاملات آنلاین (ONLINE TRADING) نیز از سال 1389 آغاز بکار کرده است.

انواع بورس چیست؟

بورس در ایران بطور کلی به 4 دسته کلی تقسیم می‌شود:

1. بورس اوراق بهادار: همان بازاری ست که در عامه مردم به بورس شناخته می‌شود و دارایی‌های مالی از جمله سهام شرکت‌های مختلف، اوراق مشارکت و… در آن خرید و فروش می‌شود.
2. بورس کالا: مواد اولیه، خام و فرآوری نشده مثل نفت، برنج، گندم، پنبه و تمامی فلزات اساسی مثل سنگ آهن و… پس از بررسی توسط کارشناسان و قیمت‌گذاری جهت خرید و فروش عرضه می‌شود.
3. بورس انرژی: در سال 91 با هدف معامله حامل‌های انرژی مثل نفت، گاز، برق و … تاسیس شد.
4. فرابورس در سال 1388 آغاز به کار کرد.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

از آنجایی که شرکت‌های مختلف برای عرضه سهام خود در بورس باید فرآیند پذیرش سخت و خاصی را طی کنند و شاید این امکان برای تمامی شرکت‌ها بخصوص شرکت‌های کوچک‌تر مهیا نباشد بازار فرابورس تهران در سال 87 شکل گرفت. فرابورس نیز همانند بورس یک بازار برای خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف است. با این تفاوت که فرآیند پذیرش شرکت‌ها در فرابورس آسان‌تر است. بدین ترتیب این شرکت‌ها نیز می‌توانند از طریق بازار سرمایه سهام خود را عرضه و منابع مالی موردنیاز خود را تامین کنند. فرابورس دارای نُه بازار: اول، دوم، سوم، پایه الف، پایه ب، پایه ج، ابزارهای نوین مالی، شرکت‌های کوچک-متوسط و مشتقه است. حال آنکه بورس فقط شامل بازار نقد سهام (بازار اول و بازار دوم)، صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)، بازار اوراق بدهی (اوراق مشارکت، گواهی سپرده و انواع صکوک) و بازار مشتقه (قرارداد آتی، اوراق تبعی و اختیار معامله) است.

نحوه معامله سهام در فرابورس و بورس کامل مشابه است. اما مدنظر داشته باشید از آنجایی که شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس نسبت به بورس راحت‌تر است شرکت‌های نسبتا کوچک‌تری در آن پذیرفته می‌شوند. بنابراین سهام شرکت‌های موجود در فرابورس عموما ریسک بالاتر و نقدشوندگی پایین‌تری دارند. در مقاله‌ای جداگانه به بررسی اینکه “فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟ “ پرداختیم.

ساعت کاری بورس تهران

سهامداران می‌توانند از ساعت 9 صبح تا 12:30 و در روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته (بجز روزهای تعطیل عمومی) نسبت به خرید و فروش سهام خود اقدام کنند.

دامنه نوسان روزانه بورس: بازه تغییر سهام در بورس بین %5+ و %5- است. یعنی اگر قیمت پایانی سهام در روز قبل 1000 تومان باشد قیمت سهام در روز جاری می‌تواند بین 950 و 1050 تومان نوسان کند. حال فرض کنید در 20 روز معاملاتی سهامی هر روز %5+ افزایش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (1.05) یعنی 2.6 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون می‌شود مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس 26 میلیون تومان.

حال اگر همان سهام در 20 روز معاملاتی، هر روز %5- کاهش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (0.95) یعنی 0.35 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون تومان می‌شود 3.5 میلیون تومان! در مقاله زیر بطور کامل به این موضوع پرداخته شد.

عرضه اولیه سهام در بورس چیست؟

عرضه اولیه سهام یا همان Initial Public Offering که به اختصار IPO نامگذاری میشود، به اولین روزِ عرضه‌ درصد مشخصی (عموما بین 5% تا 20%) از کل سهام یک شرکت در بورس گفته می‌شود. یعنی وقتی شرکتی تصمیم به واگذاری سهام خود می‌گیرد بعد از دریافت مجوزهای لازم، درصدی از سهام آن شرکت بصورت عرضه اولیه در بورس به فروش خواهد رسید و تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند می‌توانند آن‌را بخرند.

چرا عرضه اولیه اینقدر جذاب است؟

وقتی یک شرکت تصمیم به عرضه سهام خود از طریق بورس می‌گیرد، قطعا سهام آن شرکت باید جذابیتی داشته باشد تا افراد آن‌را بخرند! عموما شرکت‌ها این جذابیت را با ارزان فروختن سهام خود ایجاد می‌کنند! یعنی اگر هر برگه سهام یک شرکت 1000 تومان ارزش داشته باشد، در روز عرضه اولیه، هر برگه سهام شرکت به قیمت مثلا 700 تومان به فروش می‌رسد تا معامله‌گران ترغیب به خرید سهام آن شرکت داشته باشند. به همین دلیل عموما بعد از عرضه اولیه سهام یک شرکت، قیمت آن رشد خواهد داشت و خریداران سود خواهند کرد.

مزایای سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

امکان سرمایه‌گذاری با حداقل مبلغ

تمامی افراد می‌توانند با دریافت کد سهامداری و با حداقل مبلغ 500 هزار تومان در بورس سرمایه‌گذاری کنند و سهام شرکت موردنظرشان را بصورت آنلاین خریداری کنند.

امکان نقدشوندگی بهتر نسبت به سایر بازارهای موازی

با توجه به اینکه سهام بیش از 500 شرکت مهم و بنیادی ایران در بورس عرضه شده است و افراد فعال در آن بالای 10 میلیون نفر هستند امکان نقدشوندگی در آن به مراتب بهتر از سایر بازارهای مالی (مثل طلا، مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس خودرو، مسکن و …) است.

شما تنها با یک کلیک می‌توانید سهام موردنظرتان را در بورس بخرید یا بفروشید. البته به شرطی که سهام موردنظر صف خرید یا صف فروش نباشد! (در مقاله‌ای جداگانه پیرامون صف خرید و فروش در بورس توضیح دادیم).

حجم معاملات در بورس تهران نیز عموما بین سه هزار میلیارد تا 20 هزار میلیارد تومان است. نمودار زیر حجم معاملات در بازه 15 فروردین 99 تا 15 اردیبهشت 99 را نشان می‌دهد.

اطمینان از شفافیت اطلاعات شرکت‌ها

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از شفافیت اطلاعاتی بالاتری نسبت به سایر شرکت‌ها برخوردار هستند. چرا که شرکت‌ها برای عرضه سهام خود باید پروتکل‌ها و قوانین سازمان بورس را داشته باشند. همچنین سازمان بورس نیز بصورت مستمر فعالیت شرکت‌ها را رصد می‌کند و شرکت‌های پذیرفته شده نیز بایستی بصورت مستمر و ماهانه گزارشی از تمام فعالیت‌های خود (صورت‌های مالی شرکت اعم از خرید و فروش محصولات، هزینه‌های جاری و …) ارائه کنند.

کمک به رونق تولید و صنعت کشور و رشد تولید ناخالص ملی

بورس اوراق بهادار (Stock Exchange) با جمع‌آوری و هدایت سرمایه‌های اندک به سمت طرح‌های تولیدی بزرگ می‌تواند به رشد تولید ناخالص کشور و همچنین تولید اشتغال و کاهش بیکاری کمک کند.

کنترل نقدینگی و تورم کشور

دولت با انتشار سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت در بورس می‌تواند کنترل بیشتری روی نقدینگی و تورم کشور داشته باشد. بدین صورت که با عرضه سهام و اوراق مشارکت، نقدینگی موجود در کشور را جمع‌آوری می‌کند و از ایجاد تورم بیشتر ناشی از این حجم پول زیاد جلوگیری می‌کند.

اساسا تولید پول باید با تولید همراه باشد تا تورم زا نباشد! یعنی اگر در کشور هیچ صنعت فعال و تولیدی وجود نداشته باشد ولی حجم نقدینگی در یک سال مثلا 20% افزایش یابد قطعا این افزایش نقدینگی باعث تورم خواهد شد.

محافظت از سرمایه شما در برابر تورم

بانک‌ها به سپرده‌های سالانه 20% سود می‌دهند. در ظاهر شما سود کرده‌اید ولی در باطن نه! چرا که تورم سالانه بالای 20% است. اگر پول شما در بانک باشد و سالانه 20% سود دریافت کنید، ظرف 10 سال پول شما 6 برابر خواهد شد، حال از خودتان بپرسید که قیمت اجناس مختلف در 10 سال گذشته چند برابر شده است!؟

سوددهی بالاتر نسبت به سایر بازارهای مالی

فرض کنید به شما بگویم که اگر در سال 1390 مبلغ 10 میلیون تومان در سهام شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کردید الان در اردیبهشت سال 1399 پول شما 1 میلیارد تومان شده بود! آیا باور می‌کنید!؟ البته خواهشا جوگیر نشوید! قرار نیست برای سهام همه شرکت‌ها این گونه باشد! عموما “درِ باغِ سبز” به تازه واردان بورسی نشان می‌دهند و آنها را با وعده سودهای نجومی در مدت کوتاه فریب می‌دهند. برای ورود به بورس باید دانش و صبر داشته باشید و به دنبال آموزش بورس بروید.

استفاده از پول‌های راکد و سرمایه‌های اندک در تولید

در موارد قبلی تلویحا به این مورد اشاره شد، قطعا پول راکد تورم‌زا است. بنابراین بهتر است که پول‌های راکد در جهت تولید و صنعت کشور بکار گرفته شود. اما قطعا وقتی مبالغ این پول‌ها کم باشد امکان سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی کمتر خواهد بود. مثلا هیچ شخصی قطعا نمی‌تواند با 50 میلیون تومان یک پالایشگاه نفت تاسیس کند! اما می‌تواند سهامدار یک شرکت پالایشی مثل پالایشگاه نفت بندرعباس “شبندر” شود. کار بورس دقیقا همین است که با جمع‌آوری سرمایه‌های کم و تزریق آن به پروژه‌های تولیدی بزرگ از راکد بودن پول جلوگیری کند. در نتیجه باعث حفظ ارزش پول ملی و کاهش نرخ تورم شود.

اولین گام برای ورود به بورس چیست؟

اولین قدم دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در یک کارگزاری مورد تایید است. کد بورسی یا همان کد معاملاتی یک کد شناسایی شامل 3 حرف فارسی (عموما سه حرف ابتدایی نام خانوادگی) و 5 عدد است مثل “ایر 09801”.

تمامی افراد باید ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کنند تا بتوانند کد بورسی دریافت کنند. نحوه مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس ثبت‌نام در سامانه سجام در مقاله‌ای جداگانه تشریح شده است.

دقت کنید که معامله سهام در بورس توسط شرکت‌های واسط (کارگزاری) انجام می‌شود. در واقع کارگزاری‌ها یک واسط بین بازار بورس و معامله‌گران هستند. بنابراین تمامی افراد جهت خرید و فروش سهام باید از طریق کارگزاری‌ها اقدام کنند. در مقاله‌ای جدا به تشریح فعالیت کارگزاری‌ها پرداختیم.

بعد از ثبت‌نام در سامانه سجام و احراز هویت، یک کد بورسی برای شما صادر می‌شود. سپس بایستی در یک کارگزاری ثبت‌نام کنید. در مقاله ای جداگانه نحوه ثبت نام در کارگزاری مفید را بصورت تصویری و گام به گام آموزش دادیم. دقت کنید که ثبت‌نام در سامانه سجام و کارگزاری‌ها نیازمند احراز هویت است. 2 روش برای احراز هویت وجود دارد: مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، احراز هویت الکترونیکی سجام.

خرید و فروش سهام در بورس چگونه است؟

برای خرید و فروش سهام ابتدا باید وارد کنترل پنل کارگزاری خود شوید. سپس از قسمت ارسال سفارش نسبت به ثبت سفارش خود (خرید یا فروش) اقدام کنید. در مقاله آموزشی بعدی نحوه خرید و فروش سهام توسط کارگزاری مفید خدمت شما ارائه شده است.

مدنظر داشته باشید که سوددهی در بورس را می‌توان به 2 دسته تقسیم کرد: 1) افزایش قیمت سهام خریداری شده، 2) دریافت سود نقدی حاصل از سودآوری شرکت در 1 سال مالی آن.

روش اول عموما روش شناخته شده، متداول و موردعلاقه معامله‌گران است. روش دوم بنا به دلایلی عموما کمتر مورد استقبال سهامدارن قرار می‌گیرد. ابتدا مدنظر داشته باشید برای اینکه سود سالیانه یک شرکت را دریافت کنید نیازی نیست که به مدت 1 سال سهامدار آن شرکت باشید! حتی اگر 1 روز قبل از مجمع سالیانه، سهام آن شرکت را بخرید شما رسما مشمول دریافت سود نقدی شرکت خواهید شد. در مقاله زیر بطور کامل به بحث سود نقدی سهام پرداختیم.

نحوه اطلاع از صورت‌های مالی شرکت‌های بورس

شما با مراجعه به سایت کدال به نشانی Codal.ir می‌توانید به تمامی اطلاعات شرکت‌ها دسترسی داشته باشید. تمامی شرکت‌ها موظف هستند بصورت دوره‌ای و منظم تمامی اطلاعات شرکت (اطلاعات مالی، اطلاعیه‌های شرکت و…) را بصورت آنلاین در اختیار همگان قرار دهند.

آیا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا نه؟!

پاسخ این سوال بستگی به خودتان دارد. اگر شما هیچ دانشی پیرامون ترید ندارید و تفکرتان از بورس شبیه سایت‌های قماربازی و کازینوهای آنلاین است! و با امید چند برابر شدن پول‌تان در چند ماه می‌خواهید وارد این بازار شوید، جواب “قطعا نه!” خواهد بود! هیچ وقت فراموش نکنید که “بورس بشدت بی‌رحم است”.

اگر شما شروع به آموزش بورس کنید و هر روز در جهت افزایش دانش‌تان گام بردارید می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید. بورس به شما درس زندگی هم می‌دهد! بعضی اوقات با یک “طمع” ضرر هنگفتی می‌کنید. بعضی اوقات با یک “ترس” از کسب سود هنگفت جلوگیری می‌کنید. بعضی اوقات “عجول بودن شما” باعث ضرر شما می‌شود و بعضی اوقات “عجول نبودن شما” به شما ضرر می‌زند! بعضی اوقات فرصت فکر ندارید! باید اینقدر آمادگی فکری و روحی داشته باشید که در لحظه اقدام کنید!

مهم‌ترین اصول سرمایه‌گذاری

با رعایت این نکات می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید.

1. حتما پول مازاد خود را در بورس سرمایه‌گذاری کنید.به هیچ عنوان با پول اشخاص دیگر، وام، قرض، پول حاصل از فروش خانه یا ماشین، فروش طلاهای همسر! و پول‌های این‌چنینی وارد بورس نشوید! با عرض معذرت، هر کس این اصل را رعایت نکند شخصا قبر خود را کَنده است!
2. بصورت پله ای خرید و فروش کنید!خرید و فروش پلکانی در بورس بحث مفصلی است که در یک مقاله جداگانه به آن پرداختیم.
3. فکر و خیال سوددهی‌های نجومی را از سرتان بیرون کنید! قرار نیست بورس به شما سود ماهانه بدهد.
4. همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید: تمام پول‌تان را در یک سهام سرمایه‌گذاری نکنید.
5. دنبال نوسان‌گیری نباشید! به فکر سرمایه‌گذاری بلندمدت و یا حداقل کوتاه‌مدت باشید. اگر شخصی 1 میلیون تومان سهام شرکت تایرسازی ایران (پتایر) را در سال 91 خریداری میکرد در اردیبهشت 1399 ارزش آن 140 میلیون تومان بود.
6. همیشه به دنبال آموزش باشید. اولین و بهترین فردی که دلسوز شماست، خودتان هستید. به شما توصیه میکنم آموزش‌های رایگان در صفحه زیر را به ترتیب مطالعه کنید.

• 7. نه با سود مغرور شوید و نه با ضرر ناراحت. سعی کنید از تمامی معاملات‌تان درس بگیرید.
• 8. نکته آخر اینکه درصدی از سودتان در هر معامله را جهت امور خیریه درنظر بگیرید.بخشندگی از صفات خداست و در قرآن می‌فرماید: “کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و از این مقدار نیز برای هر که بخواهد باز بیفزاید و رحمت خدا بی‌منتهاست و به همه چیز داناست”. جهت کمک به کودکان سرطانی (محک) می‌توانید از آدرس زیر اقدام کنید.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

سرمایه ‌گذاری در بورس چه مزایایی دارد؟

مزایای سرمایه ‌گذاری در بورس شامل چه مواردی می‌شود؟ آیا مزیت‌های این بازار می‌توانند آن را نسبت به دیگر بازارهای سرمایه گذاری برتری دهند؟ این‌ها سوالاتی هستند که دست‌کم یک بار برای هر یک از افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند یا هم اکنون اقدام به سرمایه گذاری کرده‌اند، مطرح شده است.

عدم وجود حد سرمایه مجاز برای سرمایه گذاری، قابلیت نقد شوندگی بالا و بازدهی بالاتر نسبت به ریسک بهینه نقاط قوت بازار بورس در مقایسه با دیگر بازارها محسوب می‌شوند.

عدم وجود حد سرمایه مجاز برای سرمایه گذاری یعنی برای سرمایه گذاری در بورس محدودیت مالی وجود ندارد و می‌توان از ۵۰۰ هزار تومان تا چند صد میلیارد تومان در این بازار سرمایه گذاری کرد اما در بسیاری از بازارهای سرمایه شاهد چنین قابلیتی نیستیم.

دیگر مزیت بازار بورس قابلیت نقد شوندگی بالا است که به شما این امکان را می‌دهد که در چند ثانیه سهام خود را به پول نقد تبدیل کرده یا پول نقد را مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس تبدیل به سهام کنید.

این در حالی است که در بازارهایی مانند بازار مسکن، ممکن است در شرایط رکود ناچار شویم ماه‌ها برای یافتن مشتری و تبدیل سرمایه خود به پول نقد منتظر بمانیم. این مشکلی است که گاهی در بازار ارز و سکه نیز شاهد آن هستیم.

هنگامی که بازار بورس را با سایر بازار‌ها مقایسه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که در بازه‌های بلند مدت ۱۵ و ۲۰ ساله، بازار سهام نسبت به بازارهای دیگر مانند دلار، مسکن و سکه بازدهی بالاتری داشته است.

با این که سکه با توجه به رشد زیاد قیمت جهانی طلا و بهای دلار در بازار داخلی طی ۵ سال توانسته از لحاظ بازدهی رتبه اول را در بین بازار ها کسب کند، اگر میانگین نرخ بازده سالانه بازار‌های مختلف را از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۳ در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که بورس با میانگین 26.4 درصد در صدر این بازارهای موازی قرار دارد و بازار سکه و مسکن به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار می‌گیرند.

بازار بورس با مزایای بیشتری که نسبت به بازارهای سرمایه موازی از آن ها برخوردار است، در بازه‌های زمانی بلندمدت سود خوبی نصیب سهامداران و فعالان این حوزه کرده و در صورت یادگیری اصول فعالیت در این بازار می‌توان به بازده مطلوبی دست یافت.