بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟

بازار اولیه و ثانویه

بازار اولیه و ثانویه بورس چیست و چه تفاوت هایی با هم دارند؟

می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزو معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد. وجود بازار ثانویه بسیار مهم و ضروری است زیرا قابلیت نقدشوندگی و معامله مستمر اوراق را به وجود می آورد.

بازار اولیه و ثانویه بورس

منظور از بازار اولیه و ثانویه چیست؟

بازار سرمایه به دو دسته بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می شود. شاید برای شما سوال باشد که تفاوت این بازارها در چیست. ما در این مقاله سعی داریم تفاوت و ویژگی های این دو بازار را به شما آموزش دهیم.

بازار اولیه و ثانویه

بازار اولیه بورس

بازار اولیه (primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد.

در واقع می توان اینگونه بیان کرد که در این بازار اوراق بهادار شرکت ها برای اولین بار عرضه می شوند و مورد معامله قرار می گیرند.

شرکت ها در بازار اولیه سرمایه مورد نیاز خود را در قالب پذیره نویسی به طور مستقیم از مردم تامین می کنند.

پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز انجام می شود. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.

در بازار اولیه فروشنده اوراق، همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است و سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند.

دقت کنید هر معامله ای بعد از این حالت شامل بازار ثانویه می شود.

بازار اولیه در ایران بانک و بازار ثانویه بورس است.

به مثال زیر توجه کنید:

در عرضه اولیه که نمونه یک بازار اولیه است سهام شرکت برای اولین بار طبق تعریف بالا و بدون اینکه قبلا قیمت گذاری شده باشد عرضه می شود.

بازار اولیه و ثانویه

بازار اولیه بورس چه وظایفی را بر عهده دارد؟

یکی از مهم ترین وظایف بازار اولیه سازمان دهی انتشارات اوراق بهادار است.

بعد از آن خریدار مقدار مشخصی از سهام منتشر شده جدید با یک قیمت ثابت را تضمین می کند.

و در آخر توزیع اوراق بهادار جدید که یک کار تخصصی است و توسط کارگزاران و معامله کنندگان اوراق بهادار انجام می شود.

بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:

معایب بازار اولیه بورس شامل موارد زیر است:

بازار اولیه و ثانویه

بازار ثانویه بورس

دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است (مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد نیاز به بازار ثانویه (secondary market) دارد.

مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حالا قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه و اقدام به فروش سهم خود کند.

پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزو معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.

وجود بازار ثانویه بسیار مهم و ضروری است زیرا قابلیت نقدشوندگی و معامله مستمر اوراق را به وجود می آورد.

در این بازار شرکت های بورسی نگرانی از سررسید قرارداد ندارند و به خاطر وجود این بازار می تواند به طور نامحدود با پول سرمایه گذاران فعالیت کند و یا حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه داشته باشد.

در واقع می توان اینگونه بیان کرد که در بازار ثانویه اگر سهامداری بخواهد سرمایه خود را از بازار خارج کند باید سهامش را به فرد دیگری بفروشد و اینگونه شرکت تحت فشار قرار نمی گیرد.

دلایل اهمیت بازار ثانویه بورس

ریسک بازار ثانویه به دلیل سرعت نقدشوندگی آن کمتر است. شما به عنوان سرمایه گذار می توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس بفروشید و چون با قیمت فعلی بازار به به فروش می رسانید ریسک بسیار کمتر خواهد بود.

بازار ثانویه یک بازار قانونی است:

به علت سازماندهی و قانونی بودن بازار ثانویه که در آن به سادگی خریداران و فروشندگان اقدام به خرید یا فروش سهام می کنند پس از این رو احتیاجی به نگرانی از بابت هرگونه کلاهبرداری نیست.

نبود محدودیت در خرید و فروش:

افراد در بازار ثانویه هیچگونه نگرانی از بابت به فروش نرسیدن سهام خود ندارند، پس با خیال آسوده در بازار اولیه سهام را خریداری کرده و نگران به فروش نرفتن آن نیستند.

لازمه وجود بازارهای خصوصی:

بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت بدین معنی که برای شرکت های نوپا و استارتاپی همیشه عرضه عمومی به منظور تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و بازار ثانویه شرایط را برای آن ها ساده تر کرده است، زیرا با وجود بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی می‌ماند.
کمک به رشد اقتصادی:

بازار ثانویه کمک شایسته ای به اقتصاد سهامداران و در نتیجه به اقتصاد کلی می کند. از این رو که در بازار اولیه آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه این‌گونه نیست و می‌توانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید.

بازار بورس چیست؟ + عملکرد های بازار سهام

ما در این مقاله سعی بر این داشتیم تا برای سهولت در اطلاع از (چیستی و چرایی بازار بورس) برای افراد داخل یا خارج از ایران، پرسش و پاسخ هایی که از مجموعه مالی و مالیاتی متین شده است را برایتان (در دو بخش) دسته بندی و یکجا در اختیار شما مطالعه کننده گرامی قرار بدهیم.

بخش اول

بورس سهام چیست؟

بورس اوراق بهادار به مجموعه بازارها و مبادلاتی گفته می شود که در آن فعالیتهای منظم خرید، فروش و صدور سهام شرکتهای دولتی انجام می شود. این فعالیت های مالی از طریق مبادلات رسمی نهادینه شده یا بازارهای خارج از بورس (OTC) انجام می شود که تحت مجموعه ای از قوانین مشخص کار می کنند. در یک کشور یا منطقه می تواند چندین مکان معاملات سهام وجود داشته باشد که امکان معامله در سهام و سایر اشکال اوراق بهادار را فراهم می کند.

در حالی که هر دو اصطلاح – بورس اوراق بهادار و بورس اوراق بهادار – به جای یکدیگر استفاده می شوند، اصطلاح دوم به طور کلی زیر مجموعه اصطلاح قبلی است. اگر کسی بگوید که او در بورس اوراق بهادار معامله می کند، به این معنی است که او سهام خود را در یک (یا بیشتر) از بورس (های) سهام، که بخشی از بازار بورس اوراق بهادار است خریداری کرده و می فروشد.

بورس های سهام برجسته در ایالات متحده شامل بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) Nasdaq و بورس گزینه های هیئت مدیره شیکاگو (CBOE) هستند. این مبادلات ملی پیشرو، همراه با چندین صرافی دیگر که در این کشور فعالیت می کنند، بازار سهام ایالات متحده را تشکیل می دهند.

اگرچه این بازار بورس یا بازار سهام نامیده می شود و در درجه اول برای تجارت سهام شناخته می شود، سایر اوراق بهادار مالی – مانند صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) اوراق قرضه شرکتی و مشتقات مبتنی بر سهام، کالاها، ارزها و اوراق بهادار – نیز مورد معامله قرار می گیرند.

بازار سهام _ درک بازار سهام

در حالی که امروزه می توان تقریباً همه چیز را بصورت آنلاین خریداری کرد ، معمولاً برای هر کالایی بازار مشخصی وجود دارد. به عنوان مثال: مردم برای خرید درختان کریسمس به حومه شهر و مزارع رانندگی می کنند، برای خرید چوب و سایر مواد لازم برای مبلمان منزل و بازسازی به بازار الوار محلی مراجعه می کنند و برای تهیه مواد غذایی منظم خود به فروشگاه هایی مانند Walmart می روند.

چنین بازارهای اختصاصی به عنوان بستری عمل می کنند که خریداران و فروشندگان بی شماری با یکدیگر دیدار می کنند ، با یکدیگر تعامل و معامله می کنند. از آنجا که تعداد فعالان بازار بسیار زیاد است، از یک قیمت مناسب اطمینان حاصل می شود.

به عنوان مثال: اگر فقط یک فروشنده درختان کریسمس در کل شهر وجود داشته باشد، او این حق را دارد که هر قیمتی را که دلش می خواهد شارژ کند زیرا خریداران جایی دیگر برای رفتن ندارند. اگر تعداد فروشندگان درخت در یک بازار مشترک زیاد باشد، آنها مجبورند برای جذب خریدار با یکدیگر رقابت کنند.

با کمترین یا قیمت مناسب، خریداران را خراب انتخاب می کنند و آن را تبدیل به یک بازار عادلانه با شفافیت قیمت می کنند. حتی هنگام خرید آنلاین، خریداران قیمت های ارائه شده توسط فروشندگان مختلف در یک درگاه خرید مشابه یا در درگاه های مختلف را با یکدیگر مقایسه می کنند تا بهترین معاملات را بدست آورند و فروشندگان مختلف آنلاین را مجبور به ارائه بهترین قیمت می کنند.

بازار سهام بازار مشخصی برای معامله انواع اوراق بهادار در یک محیط کنترل شده، امن و مدیریت شده است. از آنجا که بازار سهام صدها هزار نفر از فعالان بازار را که مایل به خرید و فروش سهام هستند، گرد هم می آورد. این امر عملکرد قیمت گذاری منصفانه و شفافیت در معاملات را تضمین می کند.

در حالی که بازارهای سهام اولیه قبلاً گواهینامه های سهام فیزیکی مبتنی بر کاغذ را صادر و معامله می کردند ، بازارهای سهام مدرن امروزی با کمک رایانه به صورت الکترونیکی فعالیت می کنند.

بازار سهام چگونه کار می کند

بازار سهام چگونه کار می کند

به طور خلاصه، بازارهای سهام یک فضای امن و تنظیم شده را فراهم می کنند که در آن فعالان بازار می توانند با اعتماد به نفس با ریسک عملیاتی صفر تا پایین در سهام و سایر ابزارهای مالی واجد شرایط معامله کنند. بازارهای سهام تحت قوانین تعریف شده توسط تنظیم کننده عمل می کنند، به عنوان بازارهای اصلی و به عنوان بازارهای ثانویه عمل می کنند.

بورس اوراق بهادار به عنوان یک بازار اصلی به شرکت ها اجازه می دهد سهام خود را برای اولین بار از طریق فرآیند عرضه اولیه (IPO) منتشر و به سهام عادی بفروشند. این فعالیت به شرکت ها کمک می کند تا سرمایه لازم را از سرمایه گذاران جمع کنند. در اصل به این معنی است که یک شرکت خود را به تعدادی سهام تقسیم می کند (مثلاً 20 میلیون سهم) و بخشی از آن سهام (مثلاً 5 میلیون سهم) را با قیمت (مثلاً 10 دلار برای هر سهم) به عموم مردم می فروشد.

برای تسهیل این فرآیند، یک شرکت به بازاری نیاز دارد که بتوان این سهام را فروخت. این بازار توسط بورس تهیه می شود. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، این شرکت 5 میلیون سهم را با قیمت 10 دلار برای هر سهم با موفقیت به فروش می رساند و 50 میلیون دلار بودجه جمع می کند.

سرمایه گذاران سهام شرکت را که می توانند انتظار داشته باشند برای مدت زمان دلخواه خود نگه دارند، پیش بینی افزایش قیمت سهام و درآمد بالقوه از طریق پرداخت سود سهام، می کنند. بورس اوراق بهادار به عنوان تسهیل کننده این فرآیند جمع آوری سرمایه عمل می کند و هزینه خدمات خود را از شرکت و شرکای مالی خود دریافت می کند.

بورس اوراق بهادار به دنبال انجام اولین بار انتشار سهام IPO به نام فرآیند ثبت نام، به عنوان بستری معاملاتی عمل می کند که خرید و فروش منظم سهام ذکر شده را تسهیل می کند. این بازار ثانویه را تشکیل می دهد. بورس سهام برای هر معامله کارمزد کسب می کند که در طی فعالیت بازار ثانویه بر روی سیستم عامل آن رخ می دهد.

بورس اوراق بهادار مسئولیت اطمینان از شفافیت قیمت، نقدینگی، کشف قیمت و معاملات منصفانه را در چنین فعالیت های تجاری بر عهده دارد. از آنجا که تقریباً همه بازارهای سهام عمده در سراسر جهان اکنون به صورت الکترونیکی فعالیت می کنند.

بورس سیستم های معاملاتی را حفظ می کند که به طور کارآمد سفارشات خرید و فروش از فعالان مختلف بازار را مدیریت می کنند. آنها عملکرد تطبیق قیمت را برای تسهیل اجرای تجارت در یک نمایشگاه قیمت هم برای خریداران و هم برای فروشندگان انجام می دهند.

یک شرکت ذکر شده همچنین ممکن است سهام جدید و اضافی را از طریق پیشنهادات دیگر در مرحله بعد، مانند صدور حق یا پیشنهادات بعدی، ارائه دهد. آنها حتی ممکن است سهام خود را بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ پس بگیرند یا از لیست خود حذف کنند. بورس اوراق بهادار چنین معاملات را تسهیل می کند.

بورس اوراق بهادار اغلب شاخص های مختلف سطح بازار و خاص را ایجاد می کند، مانند شاخص S&P 500 یا Nasdaq 100 شاخصی را برای ردیابی حرکت کل بازار فراهم می کند. روشهای دیگر شامل نوسانگر تصادفی و شاخص حرکت تصادفی است.

بورس های سهام همچنین کلیه اخبار، اطلاعیه ها و گزارش های مالی شرکت را که معمولاً در وب سایت های رسمی آنها قابل دسترسی است، نگهداری می کنند. یک بورس اوراق بهادار همچنین از فعالیتهای مختلف مرتبط با معاملات در سطح شرکت پشتیبانی می کند.

به عنوان مثال: شرکت های سودآور ممکن است با پرداخت سود سهام که معمولاً از بخشی از درآمد شرکت حاصل می شود، به سرمایه گذاران پاداش دهند. صرافی کلیه این اطلاعات را حفظ می کند و ممکن است تا حدی از پردازش آن پشتیبانی کند.

عملکردهای بازار سهام

عملکردهای بازار سهام

یک بورس اوراق بهادار اصولاً عملکردهای زیر را انجام می دهد:

معامله عادلانه در معاملات اوراق بهادار: بسته به قوانین استاندارد تقاضا و عرضه، بورس سهام باید اطمینان حاصل کند که همه فعالان علاقه مند به بازار دسترسی فوری به داده های مربوط به کلیه سفارشات خرید و فروش دارند و از این طریق به قیمت گذاری منصفانه و شفاف اوراق بهادار کمک می کنند. علاوه بر این، باید همچنین مطابقت کارآمد سفارشات خرید و فروش مناسب را انجام دهد.

به عنوان مثال: ممکن است سه خریدار وجود داشته باشد که برای خرید سهام مایکروسافت با قیمت 100، 105 و 110 دلار سفارش داده اند و ممکن است چهار فروشنده وجود داشته باشد که مایل به فروش سهام مایکروسافت با 110، 112، 115 و 120 دلار باشند.

صرافی: (از طریق سیستم های خودکار معاملاتی رایانه ای آنها) باید اطمینان حاصل کند که بهترین خرید و بهترین فروش مطابقت دارد که در این حالت 110 دلار برای مقدار معاملات تجاری است.

کشف قیمت کارآمد: بازارهای سهام باید از مکانیزم کارآمدی برای کشف قیمت پشتیبانی کنند، که به عمل تصمیم گیری در مورد قیمت مناسب اوراق بهادار اشاره دارد و معمولاً با ارزیابی عرضه و تقاضای بازار و سایر عوامل مرتبط با معاملات انجام می شود.

بگویید، یک شرکت نرم افزاری مستقر در ایالات متحده با قیمت 100 دلار معامله می کند و سرمایه بازار آن 5 میلیارد دلار است. یک خبر از این قرار است که تنظیم کننده اتحادیه اروپا 2 میلیارد دلار جریمه به این شرکت تحمیل کرده است که اساساً به معنای از بین رفتن 40 درصد از ارزش شرکت است.

اگرچه ممکن است بازار سهام محدوده قیمت معاملات 90 و 110 دلار را بر قیمت سهام این شرکت اعمال کرده باشد، اما بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ باید محدودیت قیمت مجاز معاملات را به طور موثری تغییر دهد تا برای تغییرات احتمالی قیمت سهام جایگزین شود، در غیر این صورت سهامداران ممکن است برای تجارت در یک نمایشگاه منصرف شوند.

نگهداری نقدینگی: در حالی که تعداد خریداران و فروشندگان برای یک ضمانت مالی خاص از کنترل بورس خارج است، باید اطمینان حاصل شود که هرکس واجد شرایط و مایل به تجارت است دسترسی فوری به سفارشات انجام می شود که باید در نمایشگاه اجرا شود

بیشتر بخوانید:

اگر این مقاله برای شما مفید و کارآمد بود، خوشحال میشویم برای افراد دیگری که به دنبال جواب سوالات خود در این مطلب میگردند، با به اشتراک گذاری این مقاله به آنها کمک کنید.

پایگاه اطلاع‌رسانی دکتر سعید جلیلی

mdi-wifi-strength-alert-outline اتصال شما به اینترنت برقرار نیست. mdi-home صفحه اصلی mdi-update آخرین‌ها mdi-tooltip-edit دولت سایه mdi-folder پرونده‌های ویژه mdi-notebook گفتمان mdi-play-circle چندرسانه‌ای mdi-camera-image تصاویر

mdi-map-marker صفحه اصلی mdi-chevron-double-left اخبار mdi-chevron-double-left بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ جلیلی به سوالات سهامداران بورس، پاسخ داد mdi-arrow-left بازگشت

جلیلی به سوالات سهامداران بورس، پاسخ داد

بازار اولیه اصالت دارد نه بازار ثانویه! / سوداگری که با غلبه بازارثانویه رواج گرفت / ترس مردم از کلاهبرداری در بورس / کاهش ۱۰درصدی نرخ سود بین‌بانکی و ضربه مهلک به بورس / انتقاد از کف‌سازی کارشناسان بی‌ربط و دخالت‌های بی‌قائده / اهمیت شکل‌گیری "شورای ثبات" با اضلاع بورس، بیمه و بانک / دود دعوای وزیران بر چشم سهامداران رفت / رانت حرف اول را در بورس نباید بزند! / نیاز به اوراق تبعی برای بیمه‌شدن سهم‌ها

به گزارش حیات طیبه به نقل از بورس نیوز ، سعید جلیلی کاندیدای ریاست جمهوری، در روزهای ابتدای تبلیغات انتخاباتی خود گفته بود بورس باید محل جذب سرمایه برای افزایش تولید باشد، نه کوره سوزاندن سرمایه مردم!

به‌منظور بررسی کامل‌تر طرح‌ها و برنامه‌های وی، مجموعه بورس نیوز گفت‌وگوی مفصلی با سعید جلیلی داشته که ماحصل آن را می‌خوانید.

به نظر شما نقش بازار سرمایه در توسعه کشور چگونه است؟

سعید جلیلی : در ۴۷ سال گذشته، یکی از موضوعاتی که در اقتصاد ما ایجاد اشکال کرده، این بوده که رشد پول بسیار بیشتر از تولید بوده است. در طی ۴۷ سال اخیر، پول در کشور ما ۴۲ هزار برابر شده؛ حال‌آنکه تولید ۱.۷ برابر شده است! این موضوع سبب تورم و مشکلات عدیده‌ای در اقتصاد ایران شده است.

یکی از بهترین راه‌حل‌های این مشکل این است که دولت برای افزایش تولید، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کند و بهترین بازار برای جهش تولید، بازار سرمایه است. اما باید توجه داشت که در بازار سرمایه، بازار اولیه اصالت دارد و نه بازار ثانویه. توسعه بازار اولیه در بازار سرمایه به رشد تولید کمک خواهد کرد و بازار ثانویه برای نقدشوندگی در بازاراولیه اهمیت دارد و اگر قرار باشد بازار ثانویه به‌جای نقش ویژه خود در ایجاد نقدشوندگی بازار اولیه، خودش اصالت پیدا کند، سوداگری وارد بازار سرمایه خواهد شد.

ازاین‌رو معتقدم اگر سیاستی که در بورس دنبال می‌شود، سیاست ناظر برافزایش تولید باشد، هم به تولید کشور کمک شده و هم سرمایه‌های مردم در جهتی صحیح هدایت‌شده و هم برای مردم امنیت خاطر واقعی ایجاد خواهد شد که سرمایه‌هایشان علاوه بر آنکه به تولید در کشور کمک کرده، سود مناسب، پایدار و مستمری برای آن‌ها به همراه خواهد داشت. اما در صورت غلبه بازار ثانویه بر بازار اولیه و رواج سوداگری در قالب بازار ثانویه، نشان می‌دهد از هدف اصلی راه‌اندازی بازار سرمایه فاصله گرفته‌ایم. لذا هدف دولت باید تقویت تولید از طریق بورس باشد و مجموعه سیاست‌ها و سازوکارهای دولت بر مبنای این هدف باشد. حالا اگر هدف اصلی دولت، تقویت تولید از طریق بازار سرمایه باشد، هم سرمایه‌ها به سمت تولید هدایت‌شده و هم بازار امنی برای مردم ایجادشده که ترس از کلاه‌برداری و سوءاستفاده در آن نباشد و هم‌سود پایداری نصیب مردم خواهد شد و هم اینکه شرکت‌های تولیدکننده واقعی، از طریق افزایش سرمایه‌ها و انتشار اوراق بدهی در این بازار تأمین مالی خواهند کرد.

چرا نوسانات سال ۹۹ در بازار سرمایه اتفاق افتاد؟

سعید جلیلی : یکی از دلایل روندی که در سال ۱۳۹۸ در بازار سرمایه آغاز شد و در سال ۱۳۹۹ اوج گرفت و منجر شد شاخص بورس از حدود ۵۱۲ هزار واحد به کانال ۲ میلیون واحدی برسد؛ رشد نرخ ارز و افزایش تورم بود. دنبال افزایش نرخ ارز و رشد تورم، ارزش دارایی‌های شرکت‌ها افزایش یافت و این اتفاق سبب رشد سریع بازار سرمایه شد. البته برخی تدابیر غلط هم در این اتفاق اثرگذار بود. کاهش نرخ سود بین‌بانکی از ۱۸ درصد به ۸ درصد، طبیعتاً کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی را هم به دنبال داشت و سرمایه‌های مردم به سمت بورس سرازیر می‌شود. این عوامل باعث بحران در بازار سرمایه شد. مخصوصاً آنکه اظهارنظرهای بی‌ربط از سوی اشخاص مختلف ازجمله تعیین کف برای شاخص کل بورس و دخالت‌های بی‌قاعده، موجب بحران در این بازار شد.

راه‌حل رفع مشکلات بازار سرمایه ازنظر شما چیست؟

سعید جلیلی : راه‌حل جامع و پایدار این است که باید شورای ثباتی متشکل از بازار سرمایه، بانک مرکزی و بیمه مرکزی شکل بگیرد و این ۳ نهاد در همراهی و هم‌افزایی با بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ یکدیگر، بتوانند به بازار سرمایه ثبات ببخشند. نباید با تبلیغات هیجانی درصدد تقویت بازار سرمایه برآمد. سود در بازار سرمایه حتماً ریسک‌های خاص خود را دارد و باید سازوکارهای علمی برای مدیریت این ریسک‌ها داشت. ضمن اینکه وقتی دولت به‌عنوان عنصری مهم در این عرصه دچار تناقض در تصمیم‌گیری‌ها شود، حتماً این بازار لطمه خواهد خورد. وقتی وزیر نفت، چیزی بگوید و همان روز، وزیر اقتصاد حرف دیگری بزند؛ یا وقتی موضع وزیر اقتصاد در مورد بازار سرمایه با موضع وزیر صمت متفاوت باشد، بازار سرمایه دچار بحران و تلاطم خواهد شد.

راه‌حل شما برای رونق بازار سرمایه چیست؟

سعید جلیلی : با توجه به توضیحاتی که عرض کردم، بازار اولیه باید اصالت پیدا کند و بازار ثانویه فقط نقش نقد شوندگی برای بازار اولیه ایفا کند. نه اینکه عرصه‌ای برای سوداگری ایجاد شود که بازار اولیه هم دچار تلاطم‌ شود.

یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما، اصلاح سازوکارهای بازار ثانویه است. به‌ویژه ایراداتی که گاهی اوقات به این بازار وارد می‌شود و موجب فساد و سوءاستفاده در بازار سرمایه شده است. برای مثال حتماً باید تدابیری اتخاذ کرد که در بورس، رانت حرف اول را نزند! اگر یک نفر با تکنیک‌های سرخطی، امکان فروش ۵۰۰ میلیون سهام در یک روز داشته باشد، اما سهامدار خرد حتی امکان فروش ۵۰۰ هزار تومان سهام هم نداشته باشد، یعنی رانتی وجود دارد و در سازوکار بازار سرمایه اشکالات اساسی وجود دارد که باعث می‌شود چنین ضرری متوجه سهامداران خرد شود یا عده‌ای با استفاده از رانتی که از آن برخوردار هستند، بتوانند در این بازار فعالیت کنند. لذا یکی از بحث‌های مهم، نظارت بر معاملات بازار است. معاملات بازار سرمایه باید به شکل سیستمی رصد شده و شفاف باشد. همچنین شرکت‌ها باید موظف باشند گزارش شفاف و منظم مالی از عملکرد خود در سامانه‌ای به مردم ارائه کنند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در شرایط فعلی می‌تواند اطمینان خاطر ایجاد کند، این است که اگر شخصی سرمایه خود را وارد بازار سرمایه کرده، باید نسبت به ریسک این سرمایه‌گذاری، اطمینان خاطر داشته باشد.

وقتی خودرویی خریداری می‌شود، سرمایه‌گذاری صورت گرفته و با خرید بیمه‌نامه برای خودرو، این ریسک به حداقل می‌رسد تا سرمایه اشخاص در معرض خطر قرار نگیرد.

در بازار سرمایه هم باید همین اتفاق صورت گیرد. یکی از مباحثی که حتماً آن را دنبال خواهیم کرد، بحث اوراق تبعی برای بیمه کردن سهام است تا ریسک خرید سهام توسط مردم، مدیریت شود. بحث دیگر آنکه اشخاصی که قصد ورود به بازار سرمایه رادارند، توسط صداوسیما و سایر رسانه‌ها و سازوکارهایی که دولت توسط سازمان بورس و اوراق بهادار دنبال خواهد کرد، آموزش‌های لازم را ببینند.

در کنار آموزش مردم، شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و سبد گردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم باید توسعه یابد تا تازه‌واردها اقدام به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم کرده و از طریق نهادهای شناخته‌شده بازار سرمایه، با اطمینان خاطر وارد بازار سرمایه شوند.

راهکار مهم دیگر، ممانعت از انحصار در بازار سرمایه است. در صورت ایجاد انحصار در بازار سرمایه، حتماً باید برنامه‌ای برای شکستن انحصار وجود داشته باشد تا عده‌ای با این انحصار و رانتی که از این انحصار به دست آورده‌اند، سودهای بادآورده کسب نکنند.

راهکار مهم دیگری که باید دولت با کمک سازمان بورس اقدام به انجام آن کند، تسهیل فرآیند ورود و پذیرش شرکت‌های تولیدی در بازار سرمایه است. شرکت‌هایی که تمایل به ورود به بازار سرمایه‌دارند، حتی شرکت‌های خرد و کوچک، باید به‌راحتی امکان ورود به این بازار را داشته باشند و از این طریق امکان تأمین مالی و مشارکت با مردم را داشته باشند.

اما مهم‌تر از تسهیل ورود شرکت‌های کوچک به بازار سرمایه، عرضه پروژه‌های عمرانی بزرگ در این بازار است. اگر دولت به دنبال موفقیت در عرصه‌های مختلف اقتصادی است، باید مردم را در این عرصه‌ها مشارکت دهد. مشارکت مردم در عرصه‌های اقتصادی به این معناست که مردم را در سود پروژه‌های بزرگ صنایع شریک کند. نه اینکه فقط سرمایه‌های مردم را از آن‌ها بگیرد و مردم احساس کنند دولت سود لازم را برده و خودشان بهره‌ای نبرده‌اند. یکی از راهکارهای ما این است که برخی از پروژه‌های بزرگ اقتصادی مثل احداث پتروپالایشگاه ها که می‌توانند پیشران اقتصاد کشور باشند.

یکی از راه‌های مقابله با تحریم‌ها را داریم، تبدیل نفت خام به فرآورده است. این کار بزرگ ملی که قانون آن در مجلس دهم نیز تصویب‌شده و هم ارزآوری و هم‌ اشتغال را افزایش خواهد داد، نیازمند تأمین مالی است و برای تأمین مالی این طرح می‌توان از سرمایه‌های مردم استفاده کرد. مشروط بر آنکه مردم احساس کنند با این سرمایه‌گذاری هم به تولید در کشور و خنثی‌سازی تحریم‌ها کمک کرده‌اند و هم در سود این پروژه‌ها شریک هستند.

این طرح فقط در مورد پروژه‌های پتروپالایشی قابل‌اجرا نیست. حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه‌های نیمه‌تمام در کشور وجود دارد و بسیاری از این پروژه‌ها، پیشرفت ۷۰ الی ۸۰ درصدی داشته و اگر این پروژه‌ها تکمیل شوند، زودبازده هستند. نیمه‌تمام ماندن این پروژه‌ها یک زیان ملی و به معنای راکد ماندن سرمایه‌گذاری ۶۰۰ هزار میلیارد تومانی است. یکی از بهترین راه‌حل‌ها، تکمیل این پروژه‌ها با استفاده از سرمایه‌های مردم و عرضه این پروژه‌ها در بازار سرمایه است. این راهکار هم سرمایه‌های مردم را در مسیر مناسب هدایت کرده و برای آن‌ها سودآوری به همراه خواهد داشت و هم برای اقتصاد کشور مفید خواهد بود.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

فرابورس یکی دیگر از بورس‌های مهم ایران با عمر کمتر نسبت به بورس است. تفاوت اصلی بورس و فرابورس به زبان ساده در نحوه پذیرش آنهاست. بدین‌صورت که پذیرش شرکت‌ها در فرابورس نسبت به بورس ساده‌تر است. بنابراین شرکت‌هایی که در بورس تهران پذیرفته می‌شوند از اعتبار بیشتر و ریسک معاملاتی کمتری (ارزش ذاتی بالاتر، سوددهی بالاتر، شفافیت اطلاعاتی بالاتر و…) برخوردار هستند. بورس تهران از سال 1346 فعالیت خود را آغاز کرد اما فرابورس از سال 1387 شکل گرفت و در مهرماه سال 1388 بصورت رسمی فعالیت خود را شروع کرد. در ادامه مقالات آموزش بورس به مفهوم بازار فرابورس و انواع آن خواهیم پرداخت.

فرابورس چیست؟

فرابورس یکی دیگر از بورس‌های مهم ایران است. از آنجایی که شرکت‌ها جهت پذیرش در بورس (بورس چیست؟) باید از فیلترهای سختی عبور کنند و این امکان برای شرکت‌های کوچک‌تر مهیا نیست بازار فرابورس تهران در سال 87 شکل گرفت. این بازار از نظر عملکرد و ساختار دقیقا مشابه بازار بورس است با این تفاوت که فرآیند پذیرش شرکت‌ها در آن آسان‌تر است. بدین صورت شرکت‌های کوچکتر نیز شانس حضور در بازار سرمایه و عرضه سهام خود جهت تامین منابع مالی موردنیاز و کسب اعتبار بیشتر و… را خواهند داشت. شرکت فرابورس ایران به عنوان یک شرکت زیرمجموعه سازمان بورس و اوراق بهادار ایران متولی نظارت بر این بازار است. با این تفاوت که محدودیت‌های حاکم بر شرکت‌های فرابورسی کمتر از شرکت‌های بورسی است.

تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس نیز از این شانس برخوردار هستند که با افزایش سوددهی و افزایش سرمایه بتوانند به تابلو اصلی بورس راه پیدا کنند. همچنین امکان دارد شرکتی بعد از پذیرش در بورس به علت تغییر وضعیت شرکت، به این بازار منتقل شود. در گذشته تفاوت‌هایی بین نمادهای بورسی و فرابورسی وجود داشت. برای مثال حجم مبنا شرکت‌های فرابورسی 1 بود! یا بازه نوسان روزانه قیمت سهام با یکدیگر متفاوت بود. اما در حال حاضر تفاوتی با یکدیگر ندارند. البته بازار پایه فرابورس محدودیت‌های خاص خودش را دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد. همچنین مدنظر داشته باشید که کارمزد معاملات در فرابورس کمی کمتر از بورس است.

نکته: اطلاعات شرکت های فرابورس نیز مثل بورس در سایت TSETMC درج می‌شود.

انواع بازار فرابورس

فرابورس دارای 9 بازار است:

1. بازار اول فرابورس
2. بازار دوم
3. شرکت‌های کوچک و متوسط (SME Market)
4. ابزارهای نوین مالی
5. بازار مشتقه
6. پایه الف (بازار پایه زرد)
7. پایه ب (بازار پایه نارنجی)
8. پایه ج (بازار پایه قرمز فرابورس)
9. بازار سوم

با مراجعه به دیده‌بان بازار می‌توانید تمام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس را مشاهده کنید. شرایط پذیرش شرکت‌ها و بالطبع ریسک معاملات در این بازارها با یکدیگر متفاوت است. در ادامه با پارس سهام همراه باشید تا به معرفی این بازارها بپردازیم.

بازار اول و دوم

تمامی شرکت‌های سهامی عام که تمامی شرایط لازم (شرایط عمومی و اختصاصی پذیرش) را کسب کرده باشند مجاز به حضور در بازارهای اول و دوم خواهند بود. بازار اول و دوم فرابورس هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند صرفا شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار دوم نسبت به بازار اول ساده‌تر است. مطابق تصویر زیر، شرکت افرانت در بازار اول و شرکت ذوب آهن اصفهان در بازار دوم معامله می‌شوند. همان‌طور که مشاهده می‌کنید هیچ تفاوتی در نحوه خرید و فروش سهام آنها وجود ندارد.

بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME Market) فرابورس

شرایط پذیرش شرکت‌ها در این بازار نسبت به بازار اول و دوم فرابورس منعطف‌تر است. اما تفاوت اصلی آن با بازار اول و دوم این است که محدودیت حجمی و دامنه نوسان بورس را ندارد. شیوه معاملات سهام شرکت‌ها در این بازار با بازار اول و دوم متفاوت است. همچنین افراد حقیقی امکان انجام معامله در بازار SME را ندارند. فقط سرمایه‌گذاران نهادی (اشخاص حقوقی، بانک ها، بیمه‌ها، هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های تامین سرمایه، صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و عمومی) امکان معامله در این بازار را دارند. چرا که هدف از تشکیل این بازار تحقق اهداف استراتژیک است نه جذب سرمایه گذارن خُرد.

شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

• ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار
• اظهارنظر مقبول یا مشروط حسابرس به صورت‌های مالی
• برخورداری از سیستم اطلاعات حسابداری مطلوب و متناسب با فعالیت
• داشتن صورت‌های مالی مطابق با استانداردهای حسابداری و دستورالعمل‌های اجرایی سازمان بورس
• عدم محدودیت قانونی موثر برای بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ نقل و انتقال سهام شرکت
• نداشتن محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر اعضای هیات مدیره و مدیر عامل شرکت

شرایط اختصاصی جهت پذیرش شرکت‌ها در فرابورس نیز مطابق جدول زیر است.

بورس بهتر است یا فرابورس؟

همان‌طور که در بالا اشاره شد، هدف فرابورس پذیرش شرکت‌هایی ست که شرایط ورود به بورس را ندارند. بنابراین با تسهیل شرایط پذیرش شرکت‌ها، امکان عرضه سهام شرکت‌ها در بازاری مثل بورس وجود دارد. گاهی اوقات شرکتی تمام شرایط پذیرش در بورس را ندارد اما به علت تامین منابع مالی، خواستار انتشار سهام خود در بورس است. این گونه شرکت‌ها ابتدا در فرابورس پذیرش می‌شوند سپس بعد از مدت کوتاهی و با کسب شرایط موردنیاز به بورس منتقل می‌شوند. بنابراین صرفا بر اساس حضور یک شرکت در فرابورس، نمی‌توان قضاوت کرد که از اعتبار کمتری برخوردار است.

نکته حائز اهمیت، چشم‌انداز شرکت است. ممکن است شرکتی در فرابورس چشم‌انداز روشن‌تری از یک شرکت بورسی داشته باشد. همچنین نوسان قیمت سهام شرکت‌ها به پارامترهای زیادی بستگی دارد و عموما این قضیه که سهام متعلق به کدام تابلو (تابلو بورس یا فرابورس) است از اهمیت زیادی برخوردار نیست. اما همچنان دقت بفرمایید که شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از اعتبار بیشتری برخوردار هستند و احتمالا چشم‌انداز روشن‌تر و ریسک معاملاتی کمتری دارند.

مدنظر داشته باشید که آنچه گفتیم پیرامون بازار اول و دوم بود. بازار پایه فرابورس از محدودیت‌های خاص و ریسک معاملاتی بالاتری برخوردار است.

بازار پایه فرابورس چیست؟

متداول‌ترین و شناخته‌ترین بازارهای فرابورس، بازارهای اول و دوم و بازار پایه هستند. بازار پایه قبلا به اسم بازار پایه الف، ب و ج شناخته می‌شد. اما از شهریور سال 98 به اسامی بازار پایه زرد، بازار پایه نارنجی و بازار پایه قرمز تقسیم‌بندی و قوانین جدید بر آنها حاکم شده است. قبلا دامنه نوسان بازار پایه الف و ب روی 10% بود و بازار پایه ج فرابورس هم دامنه نوسان نامحدود داشت! همانطور که از اسم آنها پیداست این رنگ‌بندی بازار پایه فرابورس به ریسک معاملاتی آنها اشاره دارد! یعنی سهام شرکت‌های بازار پایه قرمز نسبت به بازار پایه نارنجی و نارنجی نسبت به زرد، ریسک معاملاتی بیشتری دارند.

شرکت‌ها با توجه به شرایط و صورت‌های مالی‌شان در بورس یا فرابورس پذیرش می‌شوند. حال فرض کنید که شرکتی شرایط پذیرش در این دو بازار را نداشته باشد و یا اینکه شرکتی قبلا مجوز پذیرش را گرفته است اما حالا به دلیل عدم رعایت دستورالعمل‌ها لغو پذیرش شده است! تکلیف چیست؟ بازار پایه فرابورس به همین منظور راه‌اندازی شده است. شرکت‌ها طبق میزان شفافیت اطلاعاتی و نقدشوندگی در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز درج خواهند شد.

تذکر: ریسک سهام عرضه شده در تابلو معاملاتی فرابورس از بورس بیشتر است و ریسک بازار پایه از بازار اول و دوم فرابورس بیشتر است. نهایتا در بازار پایه هم به ترتیب ریسک بازار پایه قرمز، نارنجی و زرد بیشتر است. هنگام خرید سهام حتما به نوع بازار سهام خود توجه بفرمایید.

دلایل ثبت شرکت‌ها در بازار پایه

طبق قوانین جدید بازار پایه فرابورس، کنار هر کدام از نمادها در تابلوهای بازار پایه (قرمز، نارنجی، زرد) عنوانی درج شده که بیانگر دلیل تقسیم‌بندی شرکت در بازار پایه است. این عناوین به شرح زیر است:

• انحلال: شرکت کلا بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ منحل شده است و هیچ‌گونه فعالیتی ندارد!
• ورشکستگی: شرکت ورشکسته شده است! و بخاطر زیان انباشته قادر به پرداخت بدهی‌های خود نیست.
• عدم اظهارنظر: بخاطر ابهام در صورت‌های مالی، حسابرس هیچ‌گونه نظری پیرامون مقبولیت صورت‌های مالی ندارد.
• اظهارنظر مردود: بخاطر نقص‌های فراوان در صورت‌های مالی، حسابرس صورت‌های مالی شرکت را گمراه کننده می‌داند.
• لغو پذیرش شده: شرکت‌های پذیرش شده که بخاطر عدم رعایت دستورالعمل‌ها، لغو پذیرش و به بازار پایه منتقل شدند.
• قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور: شرکت‌ها بر اساس ماده ۳۶ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور موظف به انتشار اطلاعات مالی خود هستند.

تذکر: تمامی شرکت‌های مندرج در بازار پایه فرابورس، سالی 2 بار (انتهای ماه مرداد و دی) مورد بازنگری قرار می‌گیرند و در صورت تغییر شرایط به تابلوهای معاملاتی بالاتر یا پایین‌تر منتقل شوند.

در ادامه ویژگی‌های هر کدام از این 3 بازار پایه را خدمت شما توضیح خواهیم داد.

بازار پایه تابلوی زرد

کم ریسک‌ترین بازار پایه فرابورس، بازار پایه زرد است. طبق آخرین قوانین بازار پایه، شرکت‌های حائز شرایط زیر، در تابلو پایه زرد معامله خواهند شد.

1. مجموع روزهای تأخیر در ارائه صورت های مالی از 100 روز بیشتر نشود.
2. عدم ارائه صورت‌های مالی شرکت نباید 2 بار بیشتر شود. مدنظر داشته باشید که اگر بیش از 50 روز از موعد ارائه گزارش‌های مالی شرکت بگذرد و صورت‌های مالی شرکت ارائه نشود 1 فرصت آن شرکت می‌سوزد! حتی اگر بعد از 50 روز صورت‌های مالی خود را ارائه کند.
3. ارائه حداقل یک صورت مالی حسابرسی شده

دامنه نوسان روزانه قیمت سهام شرکت‌های بازار پایه زرد 3 درصد است. همچنین اگر سهامی در 3 روز معاملاتی متوالی صف خرید یا صف فروش باشد دامنه نوسان قیمت روزانه به 5% افزایش می‌یابد. همچنین قیمت سهام هر شرکت در بازار پایه زرد مجاز است در 1 هفته معاملاتی حداکثر 15% نوسان قیمت داشته باشد.

بازار پایه تابلوی نارنجی

شرکت‌هایی که شرایط زیر را دارا باشند به تابلوی پایه نارنجی منتقل می‌شوند.

1. شرکت‌هایی که شرایط حضور در بازار پایه زرد و یا قرمز را نداشته باشند!
2. اظهارنظر حسابرس نسبت به صورت‌های مالی شرکت از نوع “عدم اظهارنظر” یا “اظهارنظر مردود” باشد.

دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های بازار پایه نارنجی در یک روز معاملاتی 2 درصد است. همچنین اگر سهامی در 3 روز معاملاتی متوالی صف خرید و فروش باشد دامنه نوسان به 4% افزایش می‌یابد. همچنین حداکثر نوسان قیمت در 1 هفته معاملاتی برابر 10% است.

بازار پایه تابلوی قرمز فرابورس

پُر ریسک‌ترین بازار پایه فرابورس، بازار پایه قرمز است. شرکت‌های حائز شرایط زیر، در تابلو پایه قرمز درج خواهند شد.

1. اعلام انحلال شرکت با رای مجمع عمومی فوق‌العاده یا مراجع قضایی
2. اعلام ورشکستگی شرکت با رأی بدوی یا قطعی مراجع قضایی
3. عدم ارائه صورت‌های مالی شرکت در حداقل 3 سال مالی متوالی

دامنه نوسان روازنه در بازار پایه قرمز 1 درصد است. همچنین حداکثر نوسان قیمت در 1 هفته معاملاتی برابر 5% است.

نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس

نحوه معامله سهام در این بازار کامل مشابه نحوه خرید و فروش سهام در بورس است. اما مدنظر داشته باشید شرکت‌های موجود در فرابورس عموما ریسک بالاتر و نقدشوندگی پایین‌تری دارند. چرا که شرایط بازار ثانویه چیست و چه اهمیتی دارد؟ پذیرش شرکت‌ها در این بازار نسبت به بورس راحت‌تر است و شرکت‌های نسبتا کوچک‌تری پذیرفته می‌شوند.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

هج کردن (Hedging) در بازار ارزهای دیجیتال به چه معناست؟

رشد و گسترش روزافزون بازار ارزهای دیجیتال موجب پیدایش راه‌های جدید برای کسب درآمد شده است. اما به همان نسبت احتمال از دست رفتن سرمایه و ضرر هم افزایش پیدا می‌کند. بنابراین به‌عنوان یک سرمایه‌گذار باید به‌طور مداوم دنبال راه‌هایی برای حفظ سرمایه یا به حداقل رساندن ریسک معاملات خود باشید. ایده هج کردن (Hedging) در بازار رمزارزها هم از همین جا شکل گرفته است. هج کردن در واقع نوعی استراتژی برای پوشش ریسک است. در ادامه این مقاله به این می‌پردازیم که Hedging چیست، چه اهمیتی دارد، انواع هج کردن چیست و مزایا و معایب آن را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

هج کردن یا Hedging چیست؟

بیشتر وقت‌ها دانستن معنای لغوی یک کلمه باعث می‌شود مفهوم آن کلمه را بهتر درک کنیم؛ Hedging به فارسی به معنی پوشش دادن و مصونیت بخشی از چیزی به‌کار می‌رود. مثلاً شاید عبارت Hedge Fund یا صندوق پوشش ریسک را شنیده باشید. صندوق پوشش ریسک نوعی ساختار سرمایه‌گذاری است که سرمایه‌گذاران کلان دارایی‌های خود را در آن سرمایه‌گذاری کرده و از استراتژی‌های مختلف سود به دست می‌آورند.

هج کردن را می‌توان نوعی استراتژی پوشش ریسک قلمداد کرد. به‌عبارت ساده Hedging اقدامی است که برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. مثلاً در مورد بیت کوین، هج کردن به‌معنای فروش بیت کوین به‌منظور کاهش ریسک هودل کردن آن است. در حالت ایده‌آل، با این اقدام سود خود را افزایش داده یا به حداکثر می‌رسانید. البته نباید فراموش کرد که ممکن است سودی که با استراتژی هج کردن به‌دست می‌آورید نسبت به زمانی که بدون پوشش ریسک عمل می‌کنید، کمتر باشد.

سوالی که پیش می‌آید این است که چرا و چه زمانی باید از Hedging استفاده کنیم؟ مثلاً وقتی بازار صعودی است و قیمت بیت کوین افزایش می‌یابد، شما کوین‌های خود را هولد می‌کنید. اما زمانی که افت قیمت را پیشبینی می‌کنید، می‌خواهید تا جایی که می‌شود رمزارزهای خود را به قیمت بالاتر بفروشید. سپس زمانی که قیمت افت کرده و آغاز مجدد افزایش قیمت را پیشبینی می‌کنید، بیت کوین را در نرخ کمتر می‌خرید. اگر بتوانید این کار را انجام دهید، در نهایت بیت کوین‌های بیشتر و احتمالاً سود بیشتری خواهید داشت. در واقع با هج کردن می‌خواهید از ضررهای بزرگ در بازار نزولی جلوگیری کنید.

کاربرد Hedging چیست؟

هج کردن روشی برای کسب سود در زمانی است که یک تغییر احتمالی نامطلوب در قیمت دارایی پیش‌بینی می‌شود و شما مجبور هستید که از شانس دستیبابی به سودهای بسیار بیشتر برای حفظ دارایی کنونی، چشم‌پوشی کنید. Hedging در معاملات کریپتو به دلایل زیر ضرورت دارد:

• محافظت از دارایی برای جلوگیری از ضررهای بزرگ

همانطور که می‌دانید بازار کریپتوکارنسی بسیار پرنوسان است و قیمت ارزهای دیجیتال در عرض چند دقیقه افزایش یا کاهش چشم‌گیری را تجربه می‌کند. این نوسانات قیمت باعث افزایش ریسک از دست دادن یک پوزیشن می‌شود. بنابراین تریدرها برای جلوگیری یا حتی معکوس کردن فرآیند ضرردهی در چنین رویدادهایی از تکنیک هج کردن استفاده می‌کنند.

اهمیت حفاظت از سود بیشتر زمانی است که مثلاً سود کسب شده حاصل از پامپ قیمت رمزارز باشد. در این صورت، تریدر از استراتژی پوشش ریسک برای حفاظت از سود به‌دست آمده در برابر سقوط یا اصلاح استفاده می‌کنند. با این حال، این کار مقدار سود احتمالی که می‌توان به‌دست آورد را کاهش می‌دهد. اما کسب سود کم بسیار بهتر از دست دادن تمام دارایی‌هاست.

اصول Hedging چیست؟

اگر درباره پوزیشن خود بیش از حد نگرانید، بستن کامل یا کاهش اندازه آن گزینه مطمئن‌تری است. اما اگر می‌خواهید دارایی خود را حفظ کنید و سودی واقع‌بینانه کسب کنید هج کردن می‌تواند به شما کمک کند. پیش از اعمال استراتژی‌های پوشش ریسک، اصول زیر را به یاد داشته باشید:

تریدر باید پوزیشنی را باز کند که برعکس پوزیشن فعلی او باشد. مثلاً اگر افزایش قیمت را پیشبینی می‌کنید، باید در موقعیت خرید یا لانگ قرار بگیرید.

تریدرها و سرمایه‌گذاران برای تعیین یکپارچگی بازار، سرعت معاملات و قدرت نقدشوندگی دارایی، نقدینگی رمزارزهای جدید را بررسی می‌کنند. اهمیت این کار در معامله دارایی در سریع‌ترین زمان ممکن و بدون لغزش یا اسلیپیج (Slippage) است.

مشخص است که تنوع‌بخشی به پرتفولیو یکی از بهترین تکنیک‌های مدیریت سرمایه است. شما می‌توانید پوزیشن‌های مختلف را برای بیت کوین، اتریوم، Link و سایر توکن‌های موجود بازار باز کرده تا سبدی متنوع داشته باشید.

معرفی انواع استراتژی‌های هج کردن

حال که متوجه شدید مفهوم Hedging چیست، لازم است بدانید که روش‌های مختلفی برای کسب سود از هج کردن وجود دارد. در ادامه به ۴ استراتژی هج کردن محبوب می‌پردازیم:

فروش استقراضی یا Short Selling

فروش استقراضی نوعی تکنینک معاملاتی است. معامله‌کننده در این استراتژی پیشبینی می‌کند که قیمت دارایی مورد نظر خود کاهش خواهد یافت. بنابراین آن را قرض می‌گیرد تا بفروشد. سپس با قیمت کمتر دارایی را بازخرید کرده و علاوه‌بر پرداخت قرض، از اختلاف قیمت فعلی سود می‌کند.

معاملات آتی در Hedging

قراردادهای آتی (Futures) بخشی از ابزارهای معاملاتی هستند که به‌عنوان معاملات مشتقات شناخته می‌شوند. اصطلاح قرارداد آتی به توافقی برای برای خرید یا فروش دارایی در تاریخ مشخص در یک قیمت معین اشاره دارد. از آن‌جایی که بازار ثانویه وجود دارد، قراردادهای آتی را می‌توان قبل از تاریخ توافق شده فروخت.

به دلیل نوسانات ارزهای دیجیتال، اکثر تریدرها زمانی که قیمت‌ها پایین است خرید می‌کنند و زمانی که قیمت‌ها بالا هستند می‌فروشند. با این حال، چنین خرید و فروش‌هایی می‌تواند باعث شود سرمایه‌گذاران سود احتمالی خود را از دست بدهند. معاملات آتی ارزهای دیجیتال به شما این امکان را می‌دهد که پوزیشن خود را تا تاریخ معینی حفظ کرده و با این کار سود احتمالی حاصل از سرمایه‌گذاری را به حداکثر برسانید.

قراردادهای دائمی

قراردادهای دائمی، نوعی از معاملات مشتقات هستند که به شما امکان می‌دهند ارزش یک دارایی پایه را بدون تعیین تاریخ بخرید یا بفروشید. شما می‌توانید انتخاب کنید که کی وارد شوید یا از آن خارج شوید. قراردادهای دائمی قدرت خرید بیشتری (به کمک معاملات اهرمی) را نسبت به معاملات اسپات به شما ارائه می‌دهند. چون می‌توانید بهتر از بازار نوسان‌گیری کنید.

معاملات آپشن

آپشن نوع دیگری از معاملات مشتقات در کریپتو هستند. تریدرها این حق را دارند که دارای اصلی را با قیمتی خاص قبل از یک تاریخ معین بخرند یا بفروشند. اما اجباری برای این کار وجود ندارد. می‌توانید از معاملات آپشن به‌عنوان راهی برای محدود کردن ضرر در بازارهای نزولی استفاده کنید.

مفهوم Fully Hedged یعنی چه؟

عبارت Fully Hedged در معاملات رمزارزها به‌معنای این است که تریدر به‌صورت همزمان پوزیشن شورت و لانگ باز کرده است. معامله‌گران این کار را زمانی انجام می‌دهند که پیشبینی مسیر حرکت قیمت بسیار دشوار باشد. مثلاً با کاهش ناگهانی قیمت اتریوم، معامله‌گر در پوزیشن شورت سود کرده در حالیکه با باز کردن پوزیشن لانگ ضرر می‌کند. زمانی که تریدر مطمئن می‌شود که قیمت از این پایین تر نمی‌رود می‌تواند پوزیشن خود را ببندد. در مورد لانگ هم تریدر صبر می‌کند تا قیمت در نقطه ورود اصلاح شود و سپس از پوزیشن لانگ خارج شود یا منتظر می‌ماند تا قیمت بالاتر رفته و از آن سود کسب کند.

مزایای Hedging چیست؟

• استفاده از ابزارهای مشتقات مانند معاملات آتی به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران امکان می‌دهد تا ریسک را کاهش دهند.
• این استراتژی یک روش موثر برای کسب سود واقع بینانه است.
• تاثیر نوسانات قیمت بر پرتفولیوی تریدر را کاهش می‌دهد.
• هج کردن بینش جدیدی را در مورد تحرکات بازار ایجاد می‌کند.
• شروع و استفاده از این استراتژی آسان است.
• برای رمزارزهای بسیاری می‌توانید از این استراتژی استفاده کنید.

معایب هج کردن چیست؟

• هج کردن، میزان سود احتمالی را محدود می‌کند.
• در این استراتژی باید بازار را رصد کنید.
• به‌عنوان استراتژی کوتاه‌مدت مفید نیست.
• از آن‌جایی که برای هج کردن باید یک پوزیشن دیگر باز کنید، اسپرد (اختلاف قیمت میان بالاترین قیمت خرید و پایین‌ترین قیمت فروش) از هر دو معامله حاصل می‌شود. اگر بازار تغییر نکند، اجرای معامله Hedge ضرورتی ندارد و اسپرد بیشتری کسر می‌شود.

آیا Hedging هیچ ریسکی ندارد؟

مفهوم Hedging و اصول آن بسیار ساده به‌نظر می‌رسد. مگر چیزی جز فروش در قیمت بالا و خرید در قیمت پایین‌تر است؟ واقعیت این است که هج کردن یک استراتژی معاملاتی پیشرفته است. شما باید به‌طور مداوم بازار را رصد کنید، اخبار را دنبال کنید، پروژه را از نظر تکنیکال و فاندامنتال تحلیل کنید، چارت قیمتی را بررسی کنید و از همه مهم‌تر تجربه ترید داشته باشید. باید اصول تحلیل تکنیکال را بدانید تا بتوانید پیش‌بینی کنید چه زمانی قیمت برای هج کردن کاهش می‌یابد.

درست است که سرمایه‌گذاران از استراتژی هج کردن برای کاهش ریسک استفاده می‌کنند، اما هیچ تضمینی برای بدون ریسک بودن این روش نیست. بهترین رویکرد هنگام به‌کارگیری این استراتژی، در نظر گرفتن مزایا و معایب پوشش ریسک برای هر دارایی به‌صورت جداگانه است.

همچنین باید بررسی کنید که آیا مزایای Hedging به هزینه‌هایی که به همراه خواهد داشت می‌ارزد یا خیر. نباید فراموش کنید در برخی موارد، مثل زمانی که بازار خنثی است هدج کردن می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

جمع‌بندی

در این مقاله به این پرداختیم که چگونه تریدرها می‌توانند با به‌کارگیری Hedging از دارایی‌های خود در برابر ریسک محافظت کنند. در واقع این استراتژی پوشش ریسک، احتمال ضررهای هنگفتی که ممکن است در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال متحمل شوید را کاهش می‌دهد. آیا تا به‌حال از مفهوم Hedging در معاملات خود استفاده کرده‌اید؟