آیا میدانید منظور از انواع مختلف دارایی ها چیست؟
انواع مختلف دارایی ها (Asset Class) چیستند؟
انواع مختلف دارایی ها به انواع سرمایه گذاری هایی که شما میتوانید انجام دهید اشاره دارد و به پنج بخش زیر تقسیم میشود:
سهام: سهام شرکت های بورسی، صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس، صندوق های سرمایه گذاری مشترک سهام.
اوراق مشارکت: اوراق مشارکت شرکت های دولتی، وزارتخانهها و دولت، سایر مؤسسات بزرگ و شهرداریها.
کالاهای فیزیکی: فلزات گرانبها (طلا و نقره)، انرژی (نفت خام)، ETF های کالا و ETF های ارزی.
وجه نقد: سپرده های کوتاه مدت و بلند بانکی، گواهی های سپرده بانکی
املاک و مستغلات: خرید خانه، مغازه یا هر نوع ملک دیگر یا ETF های بازار املاک.
چرا شناخت انواع مختلف دارایی ها مهم است؟
برای اینکه بتوانید به شکل هوشمندانهای سرمایه گذاری کنید، ضروری است تا انواع مختلف دارایی ها، چیستی و نحوه کار آنها را درک کنید. همچنین، فهمیدن اینکه سرمایه گذاری در انواع مختلف دارایی ها چه نوع ریسک هایی را برای شما به دنبال دارد، اهمیت بسیاری دارد. انواع مختلف دارایی ها سطوح متفاوتی از ریسک را با خود به همراه دارند. برای اینکه درک درستی از نحوه قرار گرفتن این دارایی ها در طیف ریسک به دست آورید، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- ریسک پایین: وجه نقد و معادلهای وجه نقد نظیر حساب های سپرده های کوتاه مدت و بلندمدت بانکی و حسابهای پس انداز، همینطور اوراق مشارکت شرکت های دولتی و شهرداریها جزو دارایی های به حساب میآیند که ریسک پایینی دارند. سرمایه گذاری در این دارایی ها برای دورههای زمانی کوتاه مدت مناسب هستند یا از آنها میتوان در یک پرتفوی سرمایه گذاری بلندمدت استفاده کرد تا در صورت به وجود آمدن فرصت سرمایه گذاری مناسب بلافاصله از وجه حاصل از فروش این نوع دارایی های کم ریسک، از فرصت سودآور استفاده کرد. بهعلاوه سرمایه گذاری در بانک یا اوراق مشارکت برای سرمایه گذاران محافظه کار یا آنهایی که افقهای سرمایه گذاری کوتاه مدتی دارند (کمتر از ۵ سال) نیز مناسب خواهد بود.
- ریسک متوسط: صندوق هایی که در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کردهاند و همینطور صندوق های سرمایه گذاری که بهخوبی متنوع سازی شدهاند، معمولاً برای سرمایه گذارانی مناسب هستند که افق سرمایه گذاری متوسطی دارند (۵-۱۰ سال) و مایلاند تا ریسک متوسطی را بپذیرند.
- ریسک بالا: سهام شرکت های بورسی، صندوق های سرمایه گذاری کوچک با سرمایه متوسط، صندوق هایی که در سهام و دارایی های ریسکی سرمایه گذاری میکنند نمونه دارایی هایی هستند که ریسک بالایی دارند و برای سرمایه گذاران با اشتهای ریسک بالا و کسانی که حاضرند تا نوسانات احتمالی بهشدت بالای سودهای مثبت یا منفی در بورس را بپذیرند، مناسب است. سرمایه گذاری در این دارایی ها برای سرمایه گذاران با افق زمانی بلندمدت مناسب است (بالای ۱۰ سال).
به خاطر داشته باشید که اینها توصیفات تقریبی بوده و نبایستی برای خریدوفروش سهام و سایر اوراق بهادار یا در نظر گرفتن میزان ریسک پذیری شما مورداستفاده قرار بگیرند.
شناخت انواع مختلف دارایی ها چه کاربردی برای شما دارد؟
شما باید انواع مختلف دارایی ها را بهعنوان بخشی از فرآیند تخصیص دارایی و زیر سایه تحمل ریسک و افق زمانی سرمایه گذاری تان در نظر بگیرید. برای توسعه یک پرتفوی متنوع سازی شده از سرمایه گذاری ها، اولین تصمیمتان این خواهد بود که سرمایه گذاری های خود را چگونه به انواع مختلف دارایی ها تخصیص دهید.
بهطور مثال، اگر شما یک سرمایه گذار تهاجمی باشید (به این معنی که تحمل ریسک بالایی دارید)، ممکن است تصمیم بگیرید تا ۸۰% از دارایی های خود را در دارایی های با ریسک بیشتر نظیر سهام و دارایی های فیزیکی سرمایه گذاری نمایید و ۲۰% باقیمانده در دارایی های کم ریسک تر همچون اوراق مشارکت و پول نقد قرار دهید. اگر شما یک سرمایه گذار محافظه کار باشید (تحمل ریسکتان پایین است)، ممکن است بیشتر سرمایه خود را به دارایی های باثباتتری مثل اوراق مشارکت اختصاص داده و بخش کوچکی را برای دارایی های ریسکی در نظر بگیرید. اگر افق زمانی سرمایه گذاری هدف شما تقریباً کوتاه مدت (۱-۵ سال) باشد، دارایی های با ریسک کمتر ممکن است مناسبتر باشند، درحالیکه یک افق زمانی سرمایه گذاری بلندمدت (بیش از ۱۰ سال) ممکن است قبول ریسک بیشتر را توصیه کند.
پسازاینکه شما بر سر تخصیص دارایی کل خود به توافق رسیدید (نسبت سهام در برابر نسبت اوراق مشارکت و سایر دارایی ها در پرتفوی شما)، سپس زمان آن است که جزئیات سرمایه گذاری در دارایی ها بپردازید و اینکه سهام کدام شرکت ها یا سپرده گذاری در کدام بانک یا صندوق را انتخاب کنید.
ما در درسهای بعدی دوره آموزشی مفاهیم مالی به جزئیات انواع مختلف دارایی ها میپردازیم.
(پایان درس دوازدهم دوره آموزشی مفاهیم سرمایه گذاری)
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همینطور با اشتراکگذاری این مقاله در شبکههای اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید
2 در مورد “آیا میدانید منظور از انواع مختلف دارایی ها چیست؟”
سلام هیلدا عزیز
ممنونیم که آموزشهای مدیرمالی رو دنبال می کنید و سوالاتتون رو با ما در میان میگذارید.
برای اینکه پاسخ مناسبی برای سوال خودتون پیدا کنید، توصیه می کنیم استاندارد حسابداری شماره ۴ که مربوط به ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی هستش مطالعه بفرمایید.
سوالی که شما مطرح کردید، مربوط به موضوعات تخصصی دانش حسابداری هست و در تخصص اعضای مدیرمالی نیست.
با آرزوی موفقیت برای شما
انواع مدلهای ارزیابی ریسک
اولین قدم شناخت مفهوم Risk است. ریسک را شاید بتوان خطر معنا کرد اما ریسک به معنای عدم اطمینان در آینده نیز هست.به عبارت دیگر ضرر بالقوه را ریسک مینامند؛ بنابراین ریسک میتواند منفی و مثبت باشد و همواره وجود دارد.
ریسک چیست؟
ریسک (Risk) یکی از مفاهیم اولیه بازارهای مالی است. علاوهبراین شناخت ماهیت ریسک در زندگی عادی نیز میتواند برای شما مفید باشد.ماهیت بازارهای مالی با ریسک عجین شده است. ابزارهای مختلفی که در بازارهای مالی و سرمایه گذاری مورد معامله قرار میگیرند بدون استثنا با مقادیری از ریسک همراه هستند؛ بنابراین باید بدانیم تعریف و مفهوم ریسک چیست؛ چند نوع دارد؛ چگونه میتوان آن را کنترل کرد و کاهش داد. در این مقاله قصد داریم به مفهوم ریسک و انواع انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ ارزیابی ریسک بپردازیم.
انواع روشهای ارزیابی ریسک که از فاکتورهای احتمال وقوع و شدت تاثیر ریسکها برای ارزیابی ریسکها استفاده میکنند، جزو روشهای کیفی محسوب میشوند. معمولا از تکنیکهای زیر به عنوان ابزار و روش مناسب جهت تجزیه و تحلیل کیفی ریسک استفاده میشود:
- جداول احتمال و پیامد
- ماتریس احتمال و تاثیر
تجزیه و تحلیل کمی ریسک چیست؟
اما چهارمین مرحله از مدیریت ریسک، تجزیه و تحلیل کمی ریسک است. در این مرحله خروجی مرحله تجزیه و تحلیل کیفی ریسک یا همان تخمین ریسک مورد ارزیابی قرار میگیرد. این مرحله شامل کمیسازی احتمال و پیامدهای ناشی ار وقوع احتمالی ریسکهای با اهمیت و تحلیل حساسیت آنها است و هدف از آن کمک به تحلیلگر در تصمیمگیری میباشد.
در این مرحله ریسکهایی که بیشترین تاثیر را بر اهداف دارند، با هدف بهبود درک تصمیم گیرنده، مورد ارزیابی و تحلیل بیشتر قرار میگیرند.
تکنیکهای ارزیابی ریسک به صورت كمی برای تعیین محدوده دقیق و مطلق توزیع احتمالات برای نتایج یک کسبوکار یا پروژه، استفاده میشوند و در نتیجه شامل تحلیلهای مشکل و پیچیده هستند، که اغلب با استفاده از كامپیوترها پشتیبانی میشود. برای دستیابی به این هدف، یک مدل اولیه از پروژهی مورد بررسی، ایجاد میشود. سپس با اندازهگیری اثرات ریسکهای خاص تعیینشده، توسط ارزیابی اولیه و با استفاده از تکنیکهای کیفی، اصلاح میشود. این مدل شامل تمام عناصر مربوط به تجزیهوتحلیل ریسک است و به جای این عناصر، میتواند متغیرهای نامشخص (بهجای مقادیر ثابت) برای منعکس کردن ناحیههای مهم ولی نامطمئن، قرار گیرد.
روشهای ارزیابی ریسک به صورت کمی متعدد هستند که در اینجا به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم؛ در ادامه به توضیح این مدلها میپردازیم:
- نمودار درخت احتمال FMEA
- تجزیه و تحلیل درخت خطا (FTA)
- تجزیه و تحلیل درخت تصمیم (DTA)
- تجزیه و تحلیل درخت رویداد (ETA)
- تجزیه و تحلیل علت و معلول (CCA)
- شبیهسازی مونت کارلو
انواع ریسک و مدلهای ارزیابی ریسک
ریسک انواع مختلفی دارد و در برابر انواع ریسک باید رویههای مختلفی را اتخاذ نمود. میزان ریسک برای افراد مختلف متفاوت است. افراد ریسکگریز به دنبال گزینههای سرمایه گذاری با ریسک کمتر بوده و در مقابل افراد ریسکپذیر برای کسب بازدههای بالاتر، حاضر به پذیرش ریسک بیشتری هستند.
انواع مدلهای ارزیابی ریسک
ارزیابی مقدماتی خطر به روش Preliminary Hazard Analysis)PHA):
هدف: شناسایی مناطق بحرانی در سیستم، شناسایی نسبی خطرها و توجه به معیارهای طراحی ایمن است در واقع این روش شناسایی خطرات اولیه میباشد که در آن از تجارب کامل ایمنی موجود استفاده شده و از معایب آن این است که نمیتوان اطمینان حاصل کرد که همه خطرات کشف شدهاند.
فهرست مقدماتی خطر Preliminary Hazard List ) PHL):
این روش یک شکل ابتدایی و کاملا تجربی می باشد.
روش انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ HAZOP:
این روش کیفی بوده و برای شناسایی ریسکهای بسیار خطرناک به کار میرود و همچنین از تیمی متخصص در همه علوم بهره گرفته میشود.
هدف: شناسایی خطرات بالقوه فرآیند که قبل از آن نیز انحراف سیستم از اهداف تعیین شده شناسایی میگردد.
معایب این مدل ارزیابی ریسک؛ وقت گیر بوده و امکان حصول نتیجه در نقصهای چند عاملی وجود ندارد.
توضیح بر روش عملکرد این مدل از ارزیابی ریسک: تیم منتخب انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ تلفیق عبارات راهنما (هیچ، بیشتر، کمتر، معکوس)که در مورد فرآیند صادق است وبا حالات مختلف و وضعیتهای فرآیند (جریان، فشار، دما و…) ارتباط پیدا میکند.را از طریق طوفان ذهنی بررسی کرده و میتواند انحرافات احتمالی بدترین پیامد را دنبال نماید.
چه میشود اگر (WHAT IF METOD):
در این روش با پرسش نتایج حاصل از وقوع یک رویداد مشخص ریسکها شناسایی شده و روشهای کنترل پیشنهاد میگردد.
هدف: شناسایی اثرات انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ رویدادهای ناخواسته بر سیستم
ارزیابی ریسک زیر سیستم (SSHA (Sub System Hazard Analysis:
برای شناسایی خطرات ناشی از طراحی سیستمهای بزرگ انجام میگردد.
خطاها، نقصها و تجهیزات، نرم افزارها و خطاهای انسانی به صورت جداگانه یا همراه همدیگر بررسی میشوند. معمولا این روش با توجه به پیچیدگی زیر سیستم توسط سازنده وسیله مذکور صورت میگرد.
ارزیابی ریسک به رو (SHA) System Hazard Analysis:
این روش وضعیت ایمنی کل سیستم را ارزیابی میکند و خروجی و نتایج روش SSHA را جمعبندی میکند. این روش در واقع ارتباط زیر سیستمها را از لحاظ موارد ذیل بررسی مینماید.
مطابقت با معیارهای ایمنی
مجموعهای از رویدادهای خطرناک که سبب نقص میشود به شرح ذیل است:
- تغییرات در طراحی
- عملکرد کنترل سیستمی
- عملکرد کنترل انسانی
نکته مهم: روش SHA در برگیرنده خطرات کشف شده در SSHA ونیز توصیف این خطرات خواهد بود.
ارزیابی ریسک به روش O&SHA
بر خلاف اغلب روشها این روش با هدف: شناسایی و ارزیابی خطرات محیط، کارکنان، و روشهای انجام کار و تجهیزات به کار گرفته شده در سراسر عملکرد سیستم را بررسی مینماید.روش O&SHA خطرات ناشی از انجام فعالیتها یا وظائف افراد را شناسایی، ثبت و ارزیابی مینماید.
که شامل موارد ذیل می باشد:
- تغییرات برنامه ریزی شده سیستم
- واسطهها ورابطهای تاسیسات و دستگا هها
- محیطهای برنامه ریزی شده، وسایل پشتیبانی و دیگر تجهیزات
- توانایی فعالیتها یا وظائف
- اثرات وظائف هم زمان و محدودیتهای آن
- نیازمندیهای سیستم به پرسنل ایمنی و بهداشت
- پتانسیل وقوع رویداد
ارزیابی درخت خطا FTA
در این روش یک وضعیت نامطلوب یا بحرانی در نظر گرفته شده سپس با توجه به محیط و عملکرد سیستم همه راههایی که میتوانند سبب بروز آن وضعیت ناخواسته و نامطلوب شوند جستجو میگردد.
در واقع درخت خطا یک مدل تصویری از خطا را فراهم میآورد.
FTA یک مدل کیفی است که میتوان آنرا به شکل کمی اجرا نمود.
روش شناسایی کانون خطرات FMEA:
- تمرکز بر نقصهایی است که یک وضعیت غیر قابل اعتماد در سیستم را بو جود میآورد(قابلیت اعتماد دارد).
- جزء مورد بررسی چگونه میتواند خراب شده و یا از کار بیافتد.
- نتایج خرابی در سیستم مذکور چگونه خواهد بود.
غفلت مدیریت و درخت ریسک MORT:
این روش دو مفهوم را موردبررسی قرار میدهد، نظارت مدیریتی و درخت مخاطرات (مورت) یک روند تحلیلی برای مشخص کردن دلایل و فاکتورهای تاثیرگذار است.. این دستورالعمل به عنوان یک راهنمای عمومی برای استفادهی تحقیقی از مورت است اما هرگز جایگزینی برای آموزش مناسب در مورد تحقیق سوانح نمیباشد. هدف این راهنما ترقیب به استفاده از مورت و ترویج بحث بر روی تحلیل علت ریشهای است.
روش ردیابی انرژی و ارزیابی حفاظ ها ETBA:
در این روش تمرکز بر وجود انرژی در سیستم و موانع موجود برای کنترل انرژی میباشد.
روش S.L.J.Heat:
یک فرم ساده با توجه به احتمال خطر و شدت خطر.
روش Kroner:
شامل درجهبندی ریسک برای خطرات معین با ضرب شدت در تکرار خطر
روش William Fine:
این روش ریسک را تابعی از احتمال وقوع خطر، پیامد ناشی از آن ومیزان تماس با خطرمیداند.
در این روش رتبه ریسک از طریق ذیل محاسبه میگردد:
Risk Factor = Consequence * Exposure * Probability
میزان احتمال * میزان تماس * میزان پیامد = رتبه ریسک
این روش جهت تصمیمگیری اینکه هزینه اصلاح یک خط چقدر قابل توجیه است وچگونه بایستی اصلاح شود بکار میرود میتوانیم از فرمول زیر جهت محاسبه میزان هزینه قابل توجیه استفاده نمائیم
J=R/CF*DC
- J=Cost Justification Value میزان هزینه قابل توجیه
- CF= Cost Factor
- DC=Degree of Correction Value درجه میزان اصلاح
و بر اساس درصد کاهش ریسک اقدام اصلاحی تعیین می شود.
Fine پیشنهاد مینمایدکه اگر J>10 باشد هزینه قابل توجیه واگر J
روش Toak:
برای ارزیابی ریسک چهار عامل شدت آسیب، احتمال آسیب شی از آن ومیزان تماس با خطرمیداند
روش M.Toak برای ارزیابی ریسک چهار عامل شدت آسیب، احتمال آسیب
روش: Robert N.Anderson
ارزیابی ریسک را بر اساس دو عنصر اولیه ریسک یعنی شدت آسیب واحتمال وقوع یک خطر بنا نهاده است که احتمال وقوع خطر بر اساس میزان تماس با خطر، تعداد افرادیکه با خطرمواجهند، فاکتورهای محیطی وقابلیت اعتماد عملکرد ایمنی تعیین مینماید.
روش یا الگوی سازمان HSE انگلستان:
این روش شامل پنج مرحله است:
- شناسایی خطرات
- چه کسی وچگونه ممکن است آسیب ببیند
- ارزیابی ریسک ناشی از خطر
- ثبت یافتهها
- بازنگری ارزیابی
روش Rolin Geronsin JHA- Job Hazard Assessment:
این روش نیز ارزیابی ریسک را فرآیند برآورد احتمال وقوع یک رویداد واهمیت یا شدت اثرات زیان آور آن در نظر میگیرند.این فرآیند علاوه بر ارزیابی ریسک به تیم اجازه میدهد تا کمترین ریسکهای موجود در سیستم را درک نمایند واقدامات کنترلی مناسبی را نیز پیشنهاد میکند.
روش Sue cox وRobin Tait:
ارزیابی ریسک را در دوبخش تجزیه تحلیل ریسک وارزشیابی ریسک در نظر میگیرند که ماتریس ارزیابی ریسک بر اساس پیامدو احتمال وقوع خطر استوار است.
روش Nick w.hurst:
این روش ارزیابی ریسک را در قالب برآورد ریسک وارزشیابی ریسک مورد مطالعه قرار میدهد بطوریکه در برآورد ریسک، بزرگی ریسک ودر ارزشیابی، میزان اهمیت ریسک تعیین میشود.
روش Milery w.merkhofer,Vinceent T.Covello:
فرآیند ارزیابی ریسک شامل ارزیابی آزادسازی (عوامل ریسک)ارزیابی تماس، ارزیابی پیامد وبرآورد ریسک میدانند.
روش Lars Harms – Ringdahl:
ارزیابی ریسک را تابعی از احتمال وقوع حادثه و پیامد ناشی از آن در نظر میگیرد و آنرا به صورت سه دسته ارزیابی غیر رسمی، ارزیابی کیفی وارزیابی کمی تقسیمبندی میکند.
نگارش: ساناز یوسفی
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله مدیریت ریسک انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ استراتژیک را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.
انواع ریسک سرمایهگذاری چیست؟
ریسک در تعریفی ساده به این معنی است که، با علم بر غیر قابل پیشبینی بودن موضوعی، دست به عملی بزنیم که اطمینانی از نتیجه بخش بودن آن نداریم. کلمه ریسک مفهوم خطر را تداعی میکند اما ریسک الزاما منفی نیست و بیشتر معنای عدم قطعیت دارد. در حقیقت ریسک دارای دو بعد مثبت و منفی است. گاهی اتفاق میافتد که ما خود را در معرض ریسک قرار میدهیم و با فرصتهای مثبت روبهرو میشویم. در مقالات قبلی مفهوم ریسک و بازده در سرمایه گذاری را مفصل بررسی کردیم و در این مقاله، انواع ریسک در سرمایهگذاری را بررسی خواهیم کرد.
ریسک سرمایهگذاری چیست؟
ریسک در سرمایهگذاری نیز عبارت است از عدم اطمینانی که در بازدهی سرمایهگذاری وجود دارد. اصل ثابت سرمایهگذاری سودآوری آن است؛ تا از سود ده بودن معاملهای اطمینان نداشته باشیم تمایلی برای سرمایهگذای در آن نداریم. به همین خاطر افرادی که ریسکگریز هستند از سرمایهگذاری در جایی که احتمال ریسک و خطر از بین رفتن سرمایه وجود دارد امتناع میکنند و وارد پروسههای سرمایهگذاری پر مخاطره نمیشوند، مگر آن که سود برآورد شده بسیار زیاد باشد.
ریسک قابل اندازهگیری است و شرکتهای بسیاری زمان و منابع مالی خود را برای شناسایی ریسکهای احتمالی قرار میدهند تا بتوانند ریسک سرمایهگذاری خود را مدیریت و کنترل کنند. برای اندازهگیری ریسک سرمایهگذاری، معیارهای وجود دارد که از مهمترین آنها انحراف معیار بازده تاریخی است. این که انحراف معیار بازده تاریخی محاسبهشده بالا باشد به آن معنا است که ریسک سرمایهگذاری بسیار زیاد است.
انواع ریسک سرمایهگذاری
در بالا به تعریفی از ریسک سرمایهگذاری اشاره کردیم، در ادامه باید بدانیم که هرگاه بخواهیم درباره سرمایهگذاری صحیح تصمیم بگیریم باید با انواع ریسک سرمایهگذاری آشنایی داشته باشیم. به طور معمول ریسکهای سرمایهگذاری، به دو نوع اساسی تقسیم میشود:
- ریسک سیستماتیک: ریسکی را که به شرایط سیاسی و اقتصادی کلان جامعه مرتبط است، ریسک سیستماتیک میگویند. این ریسک محدود به صنعت خاصی نمیشود و بر تمامیت بازار تأثیر میگذارد و به هیچ عنوان قابل حذف شدن نیست به این معنی که در هر شرایطی باید پذیرای ریسک سیستماتیک باشید.
- ریسک غیر سیستماتیک: این نوع، برخلاف سیستماتیک قابل کنترل است و بستگی به تصمیم سرمایهگذار دارد. به عنوان مثال شخص میتواند سهام شرکتی را که عملکرد نامناسبی در شرایط بحرانی دارد، خریداری نکند و ریسک خود را کاهش دهد.
انواع دیگری از ریسک وجود دارند که زیرمجموعه ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک هستند و در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
ریسک نرخ سود
زمانی که سرمایه خود را در چند حوزه مختلف سرمایهگذاری میکنیم ریسک نرخ سود مطرح میشود. تصور کنید مقداری از سرمایه را به اوراق مشارکت با سود ۱۵ درصد اختصاص دهیم، مقداری از آن را در بانک با سود ۱۵ درصد بگذاریم و مقداری را سهام با سود ۲۰ درصد خریداری کنیم. در این جا با برآورد میزان سوددهی این سه حوزه، به نتیجه میرسیم که خرید سهام برای ما به صرفهتر است و بهتر است پول بیشتری را در این حوزه مالی سرمایهگذاری کنیم و عکس این مطلب هم صادق است. در واقع تفاوت نرخ سود این سه سرمایهگذاری میتواند ما را به یکی از سه گزینه که ریسک کمتری دارد، سوق دهد.
ریسک تورم
ریسک تورم یا به تعبیری ریسک قدرت خرید، به احتمال کاهش ارزش دارایی بر اثر تورم و کم شدن ارزش واحد پول یک کشور در آینده گفته میشود. رشد نرخ تورم ارتباط مستقیم با بازدهی سرمایهگذاری دارد و عبارت است از ریسک قدرت خرید یا کاهش قدرت خرید. برای توضیح بیشتر، اگر شخصی انتظار بازدهی ۵۰ درصدی از سرمایهگذاری خود داشته باشد و تورم سالانه ۲۰ درصد باشد در نهایت ۳۰ درصد بازدهی خواهد داشت بنابراین هرچه نرخ تورم افزایش یابد، میزان بازدهی سرمایهگذاری ما کم میشود. پس باید گزینهای را انتخاب کنیم که پس از کسر تورم موجود و تورم پیشبینی شده، بازدهی قابل قبولی داشته باشد.
ریسک مالی
تعهدات مالی و وامهای شرکتی که قرار است در آن سرمایهگذاری شود برای بسیاری از سرمایهگذاران مسئله مهمی است؛ زیرا هرچه تعهدات مالی شرکت و وامهای دریافتی آن بیشتر باشد، توان شرکت برای توسعه و گسترش و نهایتا افزایش سوددهی کم میشود. این تعهدات و تسهیلات در صورتهای مالی شرکتها موجود است و سرمایهگذاران میتوانند با مطالعه صورتهای مالی، از شرکتهایی که تعهدات مالی زیاد و در نتیجه ریسک مالی بالا دارند حذر کنند و به سراغ شرکتهای کم ریسک تر بروند.
ریسک نقدشوندگی
داراییهایی که خرید و فروش آنها به آسانی صورت میگیرد، ریسک نقدشوندگی کمتری دارند. سرمایهگذاری مطلوب، آن است که سرمایهگذار هرزمان که اراده کند بتواند سهام خود را نقد کند. اگر شما سهمی داشته باشید که به دلیل عملکرد نامناسب شرکت کسی آن را نمیخرد، شما با ریسک نقد شوندگی مواجه هستید. در واقع هرچه سرعت خرید و فروش سهامتان بیشتر باشد، معاملات آن روانتر و ریسک آن کمتر است.
ریسک نرخ ارز
این نوع ریسک در مورد شرکتهایی است که عمده مواد اولیه خود را وارد میکنند. با رشد نرخ ارز، این شرکتها درگیر چالش ریسک نرخ ارز خواهند شد و باید هزینه زیادی را متحمل شوند و روشن است که هزینه بالای شرکت، میزان سوددهی آن را کاهش میدهد و در نتیجه سرمایهگذاری در آن با ریسک همراه خواهد شد.
ریسک تجاری
ریسک تجاری شامل تمامی هزینههای یک شرکت برای عملیاتی کردن پروژههایش است. شرکتی که قادر به فروش محصولات و تامین هزینههای عملیاتی خود است از ریسک تجاری کمتری برخوردار است. این هزینهها شامل حقوق پرسنل، هزینه تولید، اجاره تسهیلات و هزینههای اداری میشود.
ریسک اعتباری
ریسک اعتباری یا نکول، مربوط به زمانی است که یک شرکت توانایی وصول سود قراردادی و اصل سرمایه را براساس تعهدات خود نداشته باشد. ریسک اعتباری یا ریسک عدم بازپرداخت سود، برای سرمایهگذاران نگرانکننده است. توجه داشته باشید اوراق قرضه دولتی، کمترین میزان ریسک را دارند و بازدهی آنها نیز کم است و در مقابل اوراق بهادار شرکت، دارای بالاترین میزان ریسک اعتباری و در نتیجه نرخ بهره بالاتری هستند.
ریسک سیاسی
ریسک سیاسی زیرمجموعه ریسک سیستماتیک و نوعی از ریسک مالی به حساب میآید. بیثباتی سیاسی، جنگ، کنترلهای نظامی و تغییر قوانین دولتی سبب میشود که دولت یک کشور بصورت ناگهانی سیاستهای خود را تغییر دهد و این امر روی تصمیمهای سرمایهگذاری اثر میگذارد. نام دیگر این نوع ریسک، ریسک ژئوپلیتیک است. برای مطالعه بیشتر در این زمینه، به مقاله «تاثیر ریسکهای سیاسی بر بازار بورس ایران و جهان چیست؟» مراجعه بفرمایید.
ریسک بازار
ریسک بازار در بین انواع ریسکها، آشناترین ریسک به حساب میآید و عبارت است از تغییر بازدهی بر اثر نوسانات کلی بازار. تمامی اوراق بهادار در معرض ریسک بازار قرار دارند، عواملی مانند: رکود، جنگ، تغییرات ساختاری در اقتصاد و… باعث تغییر بازار و پیدایش این نوع ریسک میشوند. در بازار سهام، آتی سکه و فارکس و بازارهایی با نوسان بالا، بیشتر از باقی بازارها با این ریسک مواجه هستیم.
طبقهبندی افراد از نظر ریسکپذیری
افراد از نظر پذیرش میزان ریسک به ۳ دسته زیر تقسیمبندی میشوند:
- افراد ریسکگریز: کسانی که در مقابل سرمایهگذاری خود سیاستی محافظهکارانه پیش میگیرند. این افراد تنها در جایی سرمایهگذاری میکنند که مطمئن باشند که احتمال موفقیت بسیار بالا است.
- افراد ریسکپذیر: استراتژی این افراد جسارات و شجاعت در سرمایهگذاری است. این افراد پذیرای ریسک بالا هستند و به شانس و هوش مالی خود اعتقاد زیادی دارند.
- افراد خنثی نسبت به ریسک: این گروه نسبت به ریسک کردن در زندگی خود واکنشی خنثی دارند. در مقابل سود و یا زیان پول خود خنثی هستند زیرا ارزش پول را همان ارزش اسمی آن میدانند.
نکته دیگر این است که به طور طبیعی به دست آوردن سود بیشتر با پذیرش ریسک بیشتر، امکانپذیر است. پس نمیتوان ریسک نکرد و سود فراوان کسب کرد. زمانی که شما با پذیرش ریسک بالا، سود زیادی به دست میآورید این سود پاداش شما است و در اصطلاح به آن صرف ریسک میگویند.
سخن آخر
در آخر لازم است به این نکته اشاره کنیم که، مهار کردن همه ریسکهای سرمایه گذاری عملا ممکن نیست اما با داشتن دانش و تجربه مدیریت ریسک، میتوان میزان ریسک را کاهش داد. یکی از راهکارهای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس، تنوع بخشیدن به سبد دارایی است. شنیدهایم که از قدیم گفته اند؛ همه تخم مرغهای خود را در یک سبد نگذارید. با تنوعبخشی به داراییهایمان در واقع از بالا رفتن ریسک کلی سبد جلوگیری میکنیم. سرمایهگذاری در حوزههای مختلف مالی باعث میشود که با کنار هم قراردادن داراییهای مالی متنوع، در مجموع ریسک کمتری را متحمل شویم. تنوعبخشی باید با دانش و تجربه کافی انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ همراه باشد و در این زمینه لازم است با تحلیلگران و کارشناسان و متخصصان مالی مشورت کرده و از آنها مشاوره دریافت کنیم.
ریسک پروژه چیست؟
ریسک پروژه یک رویداد نامشخص است که ممکن است در طول یک پروژه رخ دهد یا ندهد.
ریسک پروژه یک فرصت یا تهدید است که خواستگاه های مختلفی داشته و بنا به شرایط میتواند موفقیت پروژه را تقویت، تسریع و کم هزینه تر نماید و یا می تواند به شکست پروژه از طریق تأخیر زمانی محسوس و طولانی یا افزایش سرسام آور هزینه ها و یا ایجاد نارضایتی مشتریان/ ذینفعان بدلایل مختلف از محصول نهایی پروژه شود.
مدیر/ تیم پروژه بشدت می بایست مراقب این نوسانات باشند تا نسبت به تقویت موفقیت و تضعیف شکست بتوانند اقداماتی موثر انجام دهند.
برخلاف تصور عامیانه و روزمره ما از معنای “ریسک” به معنای صرفا خطر و ضرر، ریسک پروژه می تواند تاثیر منفی یا مثبتی بر پیشرفت به سمت اهداف پروژه داشته باشد. تصور کنید تابستان آینده بسیار گرم و آفتابی است.
- برای تیمی که روی پروژه ای برای راه اندازی یک آب نبات چوبی یخی کار می کند، این احتمالاً یک ریسک با تأثیر مثبت است.
- برای تیمی که اولین دوره مسابقات قهرمانی مجسمه سازی روی یخ تابستانی را سازماندهی می کند، احتمالاً برعکس است.
بنابراین از نگاه برخی از ذینفعان وقوع یک اتقاق می تواند مفید و از نگاه دیگر ذینفعان آن اتفاق مضر باشد.
مدیر پروژه موظف است بسمت اهداف از پیش تعیین شده پروژه که در منشور پروژه مندرج شده حرکت کند لذا ایجاد یک تعادل بین ذینفعان و به نوعی تعادل در مدیریت وقوع و عدم وقوع ریسکها در راه رسیدن به اهداف پروژه نقشه راه تحقق اهداف خواهد بود.
یادمان باشد در پست مربوط به منشور پروژه، به محتویات آن نیز اشاره کردیم. یکی از رئوس مهم منشور لیست ریسک های کلان پروژه بود. مدیر پروژه در همان ابتدا فعالیت شناسایی ریسکها را شروع کرده و به لیستی از این اتفاقاات خوب و بد احتمالی نیز رسیده بود.
نکته مهم اینجاست که این لیست تا انتهای پروژه زنده است و مرتب چاق و لاغر می شود. شرایط پروژه مدام در حال تغییر است و حسب اینکه صبح چک حقوق پرسنل به بانک نرسد و یا عصر چه کسی در مورد پروژه تصمیماتی مفید بگیرد یا ظهر کدامین قانون در نهاد بالادستی مصوب یا ملغی شود، پروژه تحت تأثیر و تنش قرار دارد و این داستانی ادامه دار و بی پایان است. پس به روزرسانی آن لیست ضمیمه منشور نیز متناسب با این شرایط و اوضاع و احوال امری مداوم و دائمی است.
انواع ریسک در پروژه چیست؟
ریشه وقوع ریسک یا همان فرصت و تهدید در حوزه های مختلفی می تواند وجود داشته باشد. یک طبقه بندی از انواع ریسک را اینجا برای شما می آوریم تا نسبت به انواع ریسک در پروژه بینش پیدا کرده باشید:
جنبه فناورانه اجرای یک پروژه همان تحویل پیچیده محصولات پروژه است مابه ازای اجرای پروژه، گردش مالی بالایی بخاطر فناوری های جدید و پیشرفته در حین اجرا بوجود می آید.برای مثال در یک پروژه ICT، جنبه فنی یک پروژه تهدیدی حیاتی برای امنیت داده ها، خدمات سازمانی، انطباق و امنیت اطلاعات است. خطرات مرتبط با فناوری چالش برانگیزتر هستند زیرا اجرای برنامه های جدید فناوری اطلاعات اغلب به آموزش پرسنل جدید و راه اندازی نرم افزار جدید نیاز دارد. همچنین خطرات مرتبط با فناوری دیگری مانند قطع خدمات قبلی وجود دارد که ممکن است منجر به تاخیر و شکست پروژه شود.
برقراری ارتباط موثر و به موقع یک اخلاق کاری مهم است که هنگام مدیریت پروژه باید به شدت آن را رعایت کنید. تشکیل جلسات با ذینفعان، مانند کارفرمای پروژه، به شما کمک می کند تا هر گونه تغییر را پیگیری کنید، وظایف را مجدداً تعیین کنید و یک محیط تیمی منسجم را تقویت کنید. با همه کانالهای ارتباطی و ابزارهایی که در اختیار داریم، گاهی اوقات اعضای تیم از مؤلفههای مهم ارتباط مؤثر غفلت میکنند که منجر به از دست دادن دادهها یا اطلاعات نادرست و در نهایت اختلال در پروژه میشود.
تغییر کنترل نشده و غیرمجاز در محدوده پروژه مورد نظر اولیه ممکن است منجر به هزینه اضافی ویژگی ها، محصولات یا عملکردهای اضافی شود. تقریباً همه پروژهها با این خطر روبرو هستند و گاهی اوقات چالشهای غیرقابل برگشتی را ایجاد میکند زیرا برخی از عملکردهای اضافه شده برای پروژه مهم و برای موفقیت پروژه مطلوب هستند. در نظر بگیرید که محدوده پروژه شفاف نشده و کارفرمایی هم داریم که هر روز یم فعالیت را از قرارداد کم و یا مدام به فعالیتهای پروژه می افزاید. بار مالی نامحسوسی که به همین خاطر اضافه می شود ناگهان منجر به کمبود منابع مالی و ورشکستگی پروژه خواهد شد.
کمبود یا سوء مدیریت بودجه پروژه ناشی از افزایش بودجه یا سایر محدودیت ها، تهدیدی برای تکمیل پروژه است. زمانی که هزینه پروژه بیشتر از بودجه تعیین شده باشد، ریسک ممکن است به سایر عملیات ها و بخش های نیروی کار منتقل شود. کاهش وجوه همچنین ممکن است به وقوع یک ریسک محدوده دامن بزند. تصور کنید که در ابتدای پروژه برآورد کرده اید که کار با پنجاه میلیارد تومان خاتمه یابد ولی در اواسط راه کل این پنجاه میلیارد تومان خرج شده و پیشرفت فزیکی هم معادل هفتاد درصد کل پروژه باشد. پروژه خاتمه نیافته، منابع مالی نیز به اتمام رسیده و حجم زیادی فعالیت ناتمام در پیش روی پروژه دیده می شود. البته ریشه های این برآورد هزینه غلط خود یک مقوله مفصل است.
در صورت اجرای ضعیف عملیات های حیاتی با فرآیندهای اصلی مانند تولید یا تدارکات، یک پروژه ممکن است متوقف شده یا خاتمه یابد. این ریسکها می تواند منجر به زیان مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از نارسایی یا شکست کیفی، کمی یا استراتژی ها شود. بسته به نوع پروژه، ریسک های عملیاتی عبارتند از:
- ریسک سیستم فناوری اطلاعات
- ریسک اجرای مستقیم انسانی و فرآیندی
- ریسک اجرای غیرمستقیم انسانی و فرآیندی
- ریسک ظرفیت مالی
- ریسک ایمنی و بهداشت
سلامت و ایمنی نوعی ریسک است که می تواند اعتبار شرکت را به خطر بیندازد. یک سازمان باید استانداردهای بهداشتی و ایمنی خود را به طور منظم مورد نظارت و ارزیابی قرار دهد تا خطرات احتمالی که می تواند شرکت را به ضرر یا جریمه برساند شناسایی کند. این خطر همچنین می تواند منجر به ایجاد خطر و حادثه مرتبط با سلامتی کارکنان یا مشتریان شود که در آن شهرت شرکت ممکن است به مخاطره بیافتد. مدیریت ارشد سازمان مسئول استقرار نظارت مستمر سلامت و ایمنی در محل شرکت و کارگاه های پروژه و محصولات یا خدمات آن است.
- ریسک مهارت منابع انسانی
گاهی اوقات فعالیت های پروژه در کورس های زمانی مختلف در مکان های مختلف، مستلزم حضور پرسنل ماهر است. همپوشانی این جبهه های کاری خود به یک منبع ریسک تلاطم زای بالقوه تبدیل می شود. بی کفایتی کارکنان در بخشهای مختلف پروژه خطر دیگری است که ممکن است به هزینه اضافی آموزش مجدد یا انتقال پرسنل منجر شود.
زمانی که بعید است که یک پروژه به نتایج مورد نظر دست یابد، ریسک عملکرد بشدت محسوس می باشد. این ریسک تأثیر ذاتی بر عملکرد کلی کسب و کار دارد. چنین مشکلی ممکن است منجر به نیاز اضافی به تامین مالی، جریمه احتمالی برای عدم عملکرد گردد و همچنین ممکن است عملکرد رقبا را تحت تاثیر قرار دهد.
زمانی که یک پروژه نتواند اهداف مدنظر ذینفعان را برآورده کند، احتمال وقوع ریسک بازار وجود دارد. رقبا ممکن است از این مزیت برای فلج کردن کسب و کار و حذف آن از بازار استفاده کنند. یک ریسک بازار دیگر ممکن است در حوزه کالا و بازار خارجی رخ دهد که ممکن است به نفع برآوردهای اولیه پروژه نباشد. نقدینگی، اعتبار و نوسانات نرخ های ارز و بهره نیز به عنوان یک عامل بالقوه پریشانی بازار برای فروش محصولات پروژه محسوب می شوند.
- ریسک عوامل خطرزای خارجی
یک رویداد نامطلوب احتمالی خارج از کنترل مدیریت پروژه، یک خطر بالقوه است. چنین خطراتی در انواع و اشکال مختلف از جمله تروریسم، طوفان، سیل، خرابکاری، زلزله و ناآرامی های داخلی ظاهر می شود. یک پروژه ممکن است در صورت وقوع چنین رویدادهایی متوقف شود. با بکارگیری اقدامات نظارتی مناسب، سازمان ها می توانند از خسارات سنگین ناشی از یک خطر خارجی پیش بینی نشده جلوگیری کنند.
- ریسک های سازمانی
ریسک های سازمانی به جنبه هایی از منابع و فرهنگ کلی شرکت شما اشاره دارد که می تواند بر اجرای پروژه شما تأثیر بگذارد. وقتی ریسک های سازمانی خود را فهرست می کنید،
- ببینید آیا کارکنان کافی برای پوشش زمان و تلاش برای تکمیل پروژه در دسترس دارید یا خیر.
- بررسی کنید که آیا فرآیندهای مالی شما به اندازه کافی خوب عمل می کند تا به موقع به پیمانکاران فرعی پول پرداخت کنید.
- از خود بپرسید که آیا بودجه لازم برای اجرای پروژه خود را در نظر گرفته اید یا خیر.
- در نظر بگیرید که آیا سیاست هایی دارید که بدانید چه کسی در مورد مسائل حیاتی پروژه تصمیم می گیرد
- ریسک مدیریت پروژه
ریسک های مدیریت پروژه شامل نحوه عملکرد تیمی است که مستقیماً روی پروژه شما کار می کند. جنبه های داخلی تیم شما می تواند بر موفقیت پروژه شما تأثیر بگذارد.
- هنگامی که ریسک های مدیریت پروژه خود را فهرست می کنید، به فرهنگ و روحیه تیم خود و اینکه آیا مسائل بین فردی می تواند بر نتایج تأثیر بگذارد، نگاهی بیندازید.
- بررسی کنید که آیا کانال های ارتباطی واضحی بین اعضای تیم ایجاد شده است یا خیر
- آیا افراد می دانند که برای مسائل خاص به چه کسی مراجعه کنند یا خیر.
- در نظر بگیرید که آیا شما همه کسانی را که نیاز دارید در مرحله برنامه ریزی پروژه خود گنجانده اید یا صداهای دیگری وجود دارد که باید با آنها مشورت کنید.
این انواع ریسک که در بالا به آنها پرداخته شد می توانند از منظر منفعت مورد بررسی قرار گیرند و هم از منظر ضرر و زیان. ما در این بررسی جنبه منفی و ضرر و زیان را بررسی نمودیم و قاعدتا اگر آن روی سکه بر زمین افتد جنبه های مثبت یا فرصت های پیش روی پروژه عیان می گردد و میتوان به موفقیت پروژه بیشتر امیدوار شد.
برای هرکدام از این انواع ریسک یک فرصت را در لیست خود بگنجانید. در پست های بعدی به موضوعاتی مانند
انواع ریسک در بازارهای مالی که باید با آنها آشنا باشید.
احتمالا با شنیدن کلمه ریسک به یاد خطر می افتید اما باید بگوییم ریسک در بازارهای مالی همیشه منفی و خطرناک نیست چرا که بدون ریسک، سودی نیز به دست نخواهد آمد. به طور کلی ریسک وقتی وجود دارد که از آینده نامطمئن هستیم. یعنی هرچه اطلاعات ما درباره اتفاقی در آینده بیشتر باشد یا مطمئن باشیم انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ که آن اتفاق در آینده خواهد افتاد، ریسک کمتر میشود. برخلاف انتظارتان در بازارهای مالی، ریسک میتواند مفهوم مثبتی هم داشته باشد. ممکن است ما خود را در موقعیتی قرار دهیم که با وجود ریسک بالا، فرصت طلایی نصیبمان شود. پس در بازارهای مالی، میتوان گفت که ریسک، هم بعد مثبت دارد و هم بعد منفی. در بازارهای مالی، به اختلاف میان بازده مورد انتظار و بازده واقعی، ریسک میگویند. بازده مورد انتظار آن بازدهای است که از اهداف قیمتی که ما برای یک دارایی در نظر داریم، محاسبه میشود و بازده واقعی آن بازدهی است که در واقعیت به وجود میآید.
انواع ریسک در بازارهای مالی
به طور کلی میتوان ریسک را در دو گروه تقسیم بندی کرد.
- ریسک واقعی یا خالص
- ریسک پویا یا سودگرانه
ریسک واقعی در واقع همان خطرات فیزیکی مثل جنگ، بیماری، سیل، زلزله و. است. کنترل این نوع از ریسک در اختیار ما نیست و همیشه با خسارت همراه است. وجود بیمه، میزان خسارت در این ریسک را کم میکند.
در طرف مقابل، ریسک پویا قابل اندازهگیری است. درنتیجه میتوان سود یا زیان حاصل را محاسبه کرد. انواع سرمایهگذاری دارای این ریسک هستند. این نوع ریسک در صورت رفتار هوشمندانه، میتواند به نتایج مثبت و سود ده ختم شود.
ریسکپذیری در افراد
میتوان گفت به طور کلی سه گروه از افراد در بازارهای سرمایه انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ از نظر ریسکپذیری وجود دارند:
افراد محافظه کار هستند و ترجیح میدهند بازده مطمئن تر و احتمال موفقیت بالا داشته باشند.
این دسته افراد جسوری هستند و ریسک بالا را به منظور دریافت سود بالا میپذیرند.
این افراد حاضر به سرمایه گذاری در بازار های پر ریسک نیستند ولی از ریسک کردن هم نمی ترسند.
ریسک ها در سرمایه گذاری
ریسک را میتوان به صورت کلی به دو گروه زیر تقسیم بندی کرد:
ریسک سیستماتیک
این ریسک به شرایط سیاسی و اقتصادی کلان کشور مربوط می شود و نمیتوان آن را حذف کرد. این نوع ریسک تاثیرش را بر روی کل بازار و صنایع میگذارد.
ریسک غیرسیستماتیک
این ریسک را میتوان مدیریت کرد و با بررسی، میزان این ریسک را به کمترین مقدار ممکن رساند. اگر یک شرکت مدیریت خوبی ندارد یا صنعتی که در آن فعالیت میکند شرایط خوبی ندارد، فروش این شرکت کم شده و محصولات جدیدی به بازار ارائه نداده و یا در رقابت با رقیبان تجاری عقب افتاده است، ما با بررسی شرایط این شرکت میتوانیم از خرید سهام و سرمایهگذاری در آن اجتناب کنیم. علاوه بر این، میتوان به ریسکهای دیگری در بازار سرمایه اشاره کرد.
ریسک تورم
نرخ تورم که هر ساله از طرف بانک مرکزی اعلام می شود و تاثیر روی ارزش پول ملی می گذارد. در دهه 80 با 100.000 تومان میتوانستید یک سکه تمام بخرید اما با این مقدار پول در دهه 90 چه کاری میتوانید انجام دهید؟ فرض کنید نرخ تورم سالیانه 20% باشد. در ابتدای سال شما در یک دارایی سرمایهگذاری میکنید و انتظار دارید با توجه به مطالعات و بررسیهایتان از پتانسیل این بازار در سال جاری، در انتهای سال 60% سود کنید. در پایان سال در صورتی که شما به بازدهی مورد نظرتان دست یابید، نه 60% بلکه تنها 40% با احتساب تورم سال سود کردهاید. حال اگر سال بعد تورم 30% باشد، احتمالا دیگر 60% سود انتهای سال برای شما جذاب نخواهد بود. باتوجه به میزان تورمی که هر ساله تجربه میکنیم، باید سرمایهگذاری را انتخاب کنیم که بهترین بازده در سال را داشته باشد که نهایتا با احتساب تورم سالیانه، بهترین بازدهی را داشته باشیم. به این ریسک که حاصل از افزایش نرخ تورم است، ریسک تورم میگویند.
ریسک نرخ سود (ریسک نرخ بهره)
ریسک نرخ سود یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی است. اگر فرض کنیم نرخ سود بانکی امسال 18% باشد و شما در بازاری سرمایهگذاری کنید که بازدهی 20% دارد، این سرمایه گذاری، سرمایه گذاری خوبی است که بیش از بانک به شما سود میدهد. حالا اگر بانک مرکزی نرخ بهره را از 18 به 22% افزایش دهد، دیگر این سرمایهگذاری شما ارزشی ندارد چون با ریسک کمتر، بانک به شما سود 22% پرداخت میکند. همچنین چون در این مواقع که سود بانک بیشتر از سود دیگر بازارهاست، سرمایه از بازارهای مالی به بانک منتقل میشود که باعث رکود در این بازارها میشود. این ریسک در دنیای بورس بیشتر بر روی اوراق بهادار با درآمد ثابت تاثیرگذار است.
ریسک نرخ ارز
ریسک نرخ ارز بر روی سهام شرکت هایی تاثیر دارد که یا صادر کننده محصولات هستند یا وارد کننده مواد اولیه. درصورتی که نرخ ارز افزایش یابد، هزینه مواد اولیه شرکت که واردات دارد، بیشتر میشود در نتیجه سودی که می سازد، کمتر میشود. در مقابل صادرات محصولات شرکت دیگر گرانتر تمام میشود که باعث افزایش سود آن میشود. در شرکت اول افزایش نرخ ارز اتفاق خوبی نیست اما برای شرکت دوم میتوان گفت که اتفاق خوبی است. این نوع ریسک، از زیرمجموعههای ریسک سیستماتیک است و شرکتها و سرمایهگذاران تاثیر زیادی روی آن ندارند.
ریسک مالی
شرکتها برای توسعه برنامهها و فعالیتهای خود، میتوانند از بانک تسهیلات دریافت کنند که علاوه بر اصل پول، سود آن را نیز باید پرداخت کنند. این تسهیلات و تعهدات مالی هر شرکت در صورت مالی شرکت وجود دارد. هرچه تعهدات مالی شرکت بیشتر باشد، توانایی شرکت برای سوددهی کاهش مییابد و ریسک مالی شرکت افزایش مییابد.
ریسک نقدشوندگی
نقدشوندگی یک دارایی به این معناست که آن دارایی در چه مدتی به پول نقد تبدیل میشود. مثلا یک قطعه زمین به ارزش 100 میلیارد تومان، هرچقدر هم ارزنده باشد، از آنجایی که فروشش طول میکشد، نقدشوندگی پایینی دارد اما ممکن است همین 100 میلیارد سرمایهگذاری در یک سهم بورسی، به راحتی طی چند روز به پول نقد تبدیل شود که نشان میدهد آن سهم نقدشوندگی بالایی دارد. هرچه یک دارایی راحتتر به پول نقد تبدیل شود، نقدشوندگیاش بالاتر است. تصمیمات و عملکرد یک شرکت در بورس، باعث میشود تمایل افراد به خرید سهم آن شرکت تغییر کند و در نتیجه نقدشوندگی آن تغییر کند، این مساله را تحت عنوان ریسک نقدشوندگی بررسی می کنیم.
ریسک تجاری
یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی، ریسک تجاری است. در دنیای تجارت، شرکتهایی که در یک گروه صنعتی فعالیت میکنند، رقیب تجاری هم هستند. مثلا در دنیا و کشورمان تعدادی کارخانه تولید اتومبیل در حال فعالیت هستند. ریسک تجاری، به عنوان قدرت شرکت در فروش محصولات و تامین هزینههای خود بررسی میشود. تقاضا برای محصول یک شرکت، هزینه تولید آن، حاشیه سود شرکت و. از عوامل تاثیرگذار بر این ریسک است.
ریسک اعتباری
این ریسک، ریسک عدم بازپرداخت سود یا اصل سرمایه است. اوراق قرضه دولتی کمترین میزان ریسک اعتباری و اوراق بهادار شرکت، بیشترین میزان این نوع ریسک را دارد.
ریسک سیاسی (ژئوپلتیک)
نبودن ثبات سیاسی، امکان وقوع جنگ داخلی یا خارجی، تغییرات در قوانین انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ و. از انواع این ریسک است. ریسک سیاسی زیرمجموعه ریسکهای سیستماتیک است. هرگونه تغییرات در این ریسک، بر عملکرد شرکتها و قیمت سهام آنها تاثیرگذار است. هرچه سرمایهگذاری با افق بلندمدتتری برنامهریزی شود، این ریسک هم بیشتر میشود.
ریسک کشور
کشورها، همانند شرکتها اقدام به دریافت تسهیلات از نهادهای بینالمللی مالی (مثل صندوق بینالمللی پول) میکنند. زمانی که یک کشور توانایی پرداخت این تسهیلات را نداشته باشد، ریسک کشور افزایش می یابد. قدرت یک شرکت در بازپرداخت این تسهیلات، بر اقتصاد داخلی کشور تاثیر می گذارد. این ریسکها برروی تمامی بازارهای مالی یک کشور تاثیرگذار است. البته میزان تاثیرگذاری هر ریسک، به بازار مدنظر بستگی دارد.
ریسک به ریوراد چیست؟
ریسک به ریوراد یا نسبت سود به زیان، برای تعیین حد ضرر و حد سود برای سرمایهگذاری استفاده میشود. این نسبت به شکل زیر محاسبه میشود:
حد ضرر - قیمت سهم = ریسک (زیان)
قیمت سهم - حد سود = ریوارد (سود)
هرچه نسبت ریسک به ریوارد کمتر (مخصوصا کمتر از 50%) شود، سهم برای خرید مناسبتر است. اگر این نسبت بالای 100% باشد یعنی ریسک بیشتر از پتانسیل کسب سود است و معامله اصلا منطقی نیست. فرض کنید یک سهم را در قیمت 1000 تومان خریدهاید. حد ضرر 800 تومان و حد سود 1600 تومان است. با تعاریف فوق، ریسک معامله برابر 200 و ریوارد برابر 600 می باشد. بنابراین، با رعایت این حد سود و حد ضرر، ورود به چنین معامله ای منطقی می باشد.
بورس مناسب چه کسی است؟
برای پاسخ به این سوال باید اول بدانید که از نظر میزان ریسک پذیری، شما چه نوع معاملهگر یا سرمایهگذاری هستید. در بازار بورس ایران، اوراق مشارکت و اوراق اجاره، چون شرکت متعهد به بازپرداخت سود و اصل پول است، کمریسکترین نوع سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری در صندوقهای سرمایه گذاری یا سبدگردانی، از آنجایی که توسط تیمهای حرفهای تحلیل بازار رصد میشوند، ریسک معقولی دارند اما همچنان ریسک بالاتری نسبت به اوراق بدهی دارند. خرید سهم شرکتها، چون تمامی ریسکهایی که در بالا گفته شد روی آن تاثیر دارد، ریسک معقول اما بیشتری نسبت به موارد قبلی دارد و در نهایت قراردادهای آتی هم از آنجایی که شرایط خاص خود را دارند، پرریسکترین حالت سرمایهگذاری در بورس است. چون بورس از نظر ریسک سرمایه گذاری گسترده است، شما با دانستن میزان ریسک پذیری خود، میتوانید انتخاب مناسبی برای سرمایهگذاری در بورس داشته باشید.
نمودار ریسک و بازده
هرچه ریسک در بازارهای مالی بیشتر باشد، بازدهی مورد انتظار ما نیز بیشتر میشود اما این قانون تا یک مقدار مشخصی از ریسک صادق است. از یک میزان ریسک، هرچه بیشتر ریسک کنیم، بازده مورد انتظار ما بیشتر نمی شود و ثابت میماند. با اندازه گیری حالات مختلف و مشاهده انواع مختلف ریسکهای مالی چیست؟ نمودار ریسک به ریوارد (بازده)، درک این مساله راحتتر است.
جمع بندی
در این مقاله با مفهوم ریسک در بازارهای مالی و انواع آن آشنا شدیم. ریسک یک جزء جدایی ناپذیر در بازارهای مالی به حساب می آید و بدون آن، سود نیز معنا ندارد. چیزی که اهمیت دارد، مدیریت ریسک می باشد که با روش های مختلفی صورت می گیرد و البته داشتن تجربه نیز در آن حرف اول را می زند.
دیدگاه شما