درباره متروپل چه می دانیم؟
دلم مى گیره وقتى نظراتونو مى خونم واقعا دلم واسه مسعود کیمیایى مى سوزه دوستانى که به نظرتون این فیلم بده و به خودتون اجازه مى دید نقدش کنید من مطمئنم اون فیلمهاى قبل انقلاب کیمیایى هم نفهمیدید و دوست نداشتید و فقط چون کلاس داشته نگاه کردید و به به و چه چه کردید. مشکل فیلم چیه؟اینکه یه کم فارسیه؟فیلم فارسى چه عیبى داره؟مگه قیصر فارسى نبود؟چه طور اون کلاس داره و این بده؟دوستانى که مى گین پولاد کیمیایى بد بازى کرده تاحالا عاشق سینما بودى تاحالا جاى اون کاراکتر بودى یا کسى شبیهشو دیدى تا بفهمى پولاد خود خود اون کسیه که باید باشه.در مورد رضا یزدانى هم من مطمئنم شما اونقدر نمى شینى که تیتراژو ببینى و بشنوى اما واقعا چه کسى بهتر از رضا یزدانى مى تونه اون حسو بت منتقل کنه هم رضا یزدانى هم مسعود و پولاد کیمیایى هرسه فوق العادن و البته نیازى به نقد من و شما ندارن.از نظر من فیلم خوب بود فارسى بودن اصلا عیب نیست اگه فقط بدونیم فیلم خارجى دیدن ته شعور و کلاس نیست. مابچه ى همینجاییم باهمین سینما باهمین فیلماى فارسى که هنوز پسراى نوجوونمونو تو غیرت و مردى بندازه ما بچه ى همینجاییم باهمین لاله زار و سینماهایى که نابود شده!فیلم خیلى حرف داره اگه فقط گوش کنیم.
خوشحال شدم. ممنونم از احترامتون برای هنرمندی که برای خیلی از ما تا همیشه قابل احترام بوده و خواهد بود.
مشکل بعضی از این دوستان (با تکمیل و تایید حرف شما) عدم توجه به سبک کیمیایی در فیلمهای ظاهرا مورد علاقه شان (مثل قیصر و رضا موتوری و گوزنها) است.
انتظار تاثیرگذاری و حس مشترک و شبیه به هم دارند از: «متروپل» سال 1392 (که سال 93 آنرا دیده اند) و «قیصر» سال 1348 (که آنرا هم، انگار سال 93 دیده اند!)
اینطور بگویم : وزنه های دو طرف ترازویشان از یک جنس و ماهیت نیست اما انتظار برقراری تعادل دارند!
یک طرف این ترازو، بهروز وثوقی . دیدن ادامه ›› (آنهم بیشتر بخاطر نامش)، حس نوستالژیک و تهران قدیم و محله هایی که شاید بعضا پدرها و مادرهاشان ازآن خاطره هایی دارند، تصاویر سیاه و سفید، دوبله با صداهای آشنا، فرهاد و منفردزاده و کنارش کمی چاشنی حسرت و آه و «تونل زمان» و بعضا اٌفت داشتن تعریف نکردن از قیصر و .
که هیچ کدام اینها «معیار» قابل استفاده ای برای ستجش فیلمهای آن دوران با فیلمهای ساخت امروز آقای کیمیایی نیست.
به عنوان مثال عرض میکنم : وسترنهای ساخت سالهای اخیر، هرگز با وسترنهای اسپاگتی و قدیمی تر از آن (دهه 50 و 60) قابل «قیاس» و سنجش نیستند. چرا که ابدا" نمیشود حس و حال و هوای نوستالژیک هنگام دیدن فیلمهای کلاسیک و قدیمی (در زمان حال) که برای بیننده ایجاد میشود را برای یک فیلم امروزی (که میدانیم همین پارسال ساخته شده) «ایجاد کرد». (موضوع خیلی فراتر از مقایسه فنی و تکنیکی و سبک فیلمسازی و حتی درباره متروپل چه می دانیم؟ درباره متروپل چه می دانیم؟ تفاوت سلیقه مردم آن زمان با الان است)
کیمیایی، نه تنها ذره ای از مسیر همیشگیش، از تعهدش به خود، به سینما، به دوست دارانش منحرف نشده، که با ارادت بیشتر به سینما و با اراده تر از قبل «متروپل» را ساخته است.
مطمئن باشید، دانش کیمیایی از هویت سینما و ذات و ریشه آن، از مجموع دانش همه ما، خیلی بیشتر است
(مهم نیست. شما فکر کنید من دارم اغراق میکنم!)
BBC News , فارسی - صفحه اول
در تازهترین اظهارنظر در جریان مجادله لفظی ایران و آمریکا، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفتگو با بیبیسی فارسی تاکید کرد آمریکا پیامی درباره تعجیل در احیای توافق برجام به ایران نفرستاده و گفته «تنها پیام ما این است. کشتن مردم خودتان را متوقف کنید». همزمان در ششمین هفته از اعتراضات ایران درگیری در هنرستان صدر در روز دوم آبان ماه و حضور سنگین نیروهای امنیتی در اطراف آن تا دیرهنگام شب ادامه یافت.
زلنسکی: روسیه ۲۰۰۰ پهپاد شاهد-۱۳۶ به ایران سفارش داده است
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین گفته است که بر اساس گزارش سرویسهای اطلاعاتی این کشور، روسیه ۲۰۰۰ پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶ به ایران سفارش داده است. او همزمان اسرائیل را متهم کرد که با اعلام بیطرفی در جنگ روسیه و تامین نکردن سیستم دفاع هوایی برای اوکراین، به تحکیم ائتلاف تهران و مسکو علیه کییف کمک کرده است.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
تداوم اعتراض شدید در دانشگاهها: «سخنگو برو گمشو»؛ «آخوند باید گم بشه»
در ششمین هفته اعتراضات ایران، دانشگاههای ایران همچنان صحنه تظاهرات ضدحکومتی و اعتراض به تفکیک جنسیتی هستند. دانشگاههای خواجه نصیر، صنعتی شریف، علم و صنعت، علوم پزشکی آزاد در تهران، صنعتی همدان و چمران اهواز از جمله مراکز تحصیلی هستند که امروز در آنها تجمعات و اعتراضاتی شکل گرفت.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
ریشی سوناک نخست وزیر بریتانیا میشود
ریشی سوناک، به رهبری حزب محافظهکار بریتانیا انتخاب شد تا به عنوان پنجاه و هفتمین نخست وزیر این کشور جانشین لیز تراس شود. آقای سوناک ۴۲ ساله اولین نخست وزیر آسیاییتبار و غیر سفیدپوست بریتانیا و همین طور جوانترین نخست وزیر تاریخ معاصر این کشور خواهد بود.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
دو چینی در یک پرونده جاسوسی در آمریکا متهم شدند
مقامهای آمریکایی میگویند دولت چین از طریق این عاملان خود تلاش کرده جلوی تحقیقات فدرال را بگیرد، فناوری آمریکا را سرقت کند و مخالفان پکن را مرعوب سازد.
جنگ اوکراین؛ رئیس سازمان جاسوسی روسیه غرب را مقصر تنشهای هستهای دانست
رهبران غربی از حجم تهدیدهای هستهای مقامهای ارشد روسیه، از جمله ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور این کشور پس از تهاجم روسیه به اوکراین در ماه فوریه، ابراز نگرانی کردهاند.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
پنج سال پس از «میتو»: چه چیز تغییر کرده است؟
پنج سال از شکلگیری هشتگ #میتو یا «من هم» گذشته است. هشتگی که از زنان میخواست تجربههایشان را در زمینه آزار جنسی به اشتراک بگذارند. حرکتی که اولین بار در شبکههای اجتماعی شکل میگرفت، به سرعت بحثی فراگیر شد اما از آن زمان واقعا چه چیزی تغییر کرده است؟ آیا توانست به یک جنبش جهانی تبدیل شود؟
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
خروج اسرارآمیز رهبر سابق چین از کنگره حزب کمونیست
تصاویر هو جینتائو، رهبر سابق چین، که از او خواسته شد تا صحنه «تالار بزرگ خلق» در پکن را در جریان کنگره حزب کمونیست ترک کند، توجه جهانیان را به خود جلب کرده است؛ همه سعی دارند این رویداد را بفهمند و توضیح دهند. سوالات زیادی مطرح است و هیچ پاسخ و توضیحی هم تاکنون از سوی دولت چین ارائه نشده است.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
«دهها کشته و اسیر» در بدخشان؛ حزب جمعیت: کشتار اسیران خلاف اسلام و حقوق بشر است
طالبان میگویند در یک هفته گذشته، «۳۸» تن از مخالفان مسلح این گروه که از آنها به عنوان «بغاوتگر» یاد کردهاند، در یک «عملیات تصفیهای» در نقاط مختلف بدخشان کشته شدهاند، از جمله در ولسوالیهای ارغنجخواه، کوهستان، یفتل بالا و برخی مناطق دیگر این ولایت. حزب جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری صلاحالدین ربانی آنچه را که در بدخشان رخ داده «کشتار بیرحمانهٔ تعدادی از مجاهدان و فرماندهان» توصیف کردهاست که برای «رهایی مردم از ظلم و جنایتهای گروه طالبان اخیراً در ولایت بدخشان به مبارزه مسلحانه روی آورده بودند.»
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
گزارش و تحلیل
ریشی سوناک، اولین نخستوزیر آسیاییتبار بریتانیا کیست؟
ریشی سوناک که هفت هفته پیش در انتخابات رهبری حزب محافظهکار بریتانیا به لیز تراس باخته بود، با استعفای زودهنگام او و با کسب بیشترین حمایت در میان نمایندگان محافظهکار به رهبری حزب حاکم رسید تا نخست وزیری بعدی بریتانیا شود.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
خودرو پرنده که میتواند به هواپیمای دوباله تبدیل شود
در مراسمی در دانشگاه دراپر واقع در سانماتیو کالیفرنیا، یک شرکت نوآفرین یا استارتآپ چگونگی به پرواز درآمدن خودرو پرندهٔ آینده را به نمایش گذاشت.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
کمیته اجرایی پولیتبورو: زمامداران چين اکنون چه کسانی هستند؟
حزب کمونیست چین بالاخره از مردانی که در پنج سال آینده زمامدار چین خواهند بود رونمایی کرده است. هفت عضو کمیته اجرایی «پولیتبورو» در چین معادل کابینه رئیسجمهور درباره متروپل چه می دانیم؟ درباره متروپل چه می دانیم؟ هستند.
۱ آبان ۱۴۰۱ - ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲
پادشاه ۲۰ دقیقهای، نخستوزیر یکساعته و پنج رئیسجمهور چندهفتهای
استعفای لیز تراس، نخستوزیر بریتانیا فقط با گذشت ۴۵ روز کوتاهترین دوران خدمت در تاریخ بریتانیاست البته در مقایسه با حکمرانانی در جهان با دوران زمامداری بسیار کوتاهتر این زمان بینهایت بهنظر میرسد.
۱ آبان ۱۴۰۱ - ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲
اسپکتر؛ رونمایی از اولین ماشین فوق لوکس الکتریکی
این هفته در جهان خودرو: اولین مدل الکتریکی رولزرویس، نمایش مدل الکتریکی جدید رنو در نمایشگاه پاریس، اضافه شدن یک شاسیبلند به محصولات الکتریکی بنز و اعتراض فعالان محیط زیست به خودروسازان.
۱ آبان ۱۴۰۱ - ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲
رمزگشایی از تبلیغات حزب کمونیست چین درباره شی جینپینگ
تبلیغات حزبی، علیرغم زبان خشک و انتزاعی خود، نگاهی اجمالی به اولویتهای آقای شی و آنچه ممکن است در آینده برای چین رخ دهد، ارائه میدهد.
۱ آبان ۱۴۰۱ - ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲
آلبوم عکس؛ تجمع دهها هزار ایرانی در اعتراض به حکومت جمهوری اسلامی
در حمایت از اعتراضات اخیر در ایران در پی جان باختن مهسا امینی دختر ۲۲ ساله کرد تحت بازداشت گشت ارشاد، امروز تظاهراتی بزرگ در برلین، آلمان در حال برگزاری است. راهپیمایی از یکی از میدانهای مرکزی برلین شروع شد و بعد از طی این مسیر پنج کیلومتری از سوی شرکتکنندگان، آنها به این میدان مرکزی برلین بر میگردند و در آنجا محلی برای سخنرانیها آماده شده است. حامد اسماعیلیون یکی از هماهنگکنندگان این تظاهرات سخنرانی کرد.
۳۰ مهر ۱۴۰۱ - ۲۲ اکتبر ۲۰۲۲
آیا روسیه هیچوقت یک قدرت استعماری بوده؟
سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه چندی پیش مدعی شد که روسیه «خود را به استعمارگری نیالوده است». تاریخ روسیه این دیدگاه را تایید نمیکند.
۳۰ مهر ۱۴۰۱ - ۲۲ اکتبر ۲۰۲۲
برنامه حکومت ایران در برخورد با معترضان؛ از قسم حضرت عباس تا پل صراط
بیش از یک ماه از اعتراضات خیابانی میگذرد. در این مدت، متناسب با گسترش اعتراضات، برخورد حکومتیها و روایت رسانههای وابسته از این جنبش اعتراضی تغییر کرده و در آنچه تقریبا متفق القول بودند این بود که از بکار بردن واژه «اعتراض» پرهیز دارند، معترض را به رسمیت نمیشناسند.
۳۰ مهر ۱۴۰۱ - ۲۲ اکتبر ۲۰۲۲
هفته فرهنگ و هنر؛ گسست نسلی، دعای پیروزی تندروها، سینماها بسته میماند؟
آخرین جرعه جام با مرگ معصومانه مهسا امینی بر زمین چکید، همان دختری که عکس و نامش در بیشتر پارلمانهای جهان و در صفخه اول نشریات معتبر بینالمللی گشت. اما هفته پیش نمایی دیگر داشت.
۱ آبان ۱۴۰۱ - ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲
سایر خبرها
چگونه تلفن سری مارگارت تاچر اختراع شد
امروزه، اپلیکیشنها با وعده ارائه ارتباطات ایمن به فروش میروند. اما ۴۰ سال پیش، به فردی مأموریتی سرّی داده شد تا یک دستگاه رمزگذاری برای ارسال اطلاعات امنيتی به مقامات ارشد بسازد. حالا او برای اولین بار سکوتش را در قبال این مأموریت میشکند.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
احیای برجام؛ ایران مقامهای آمریکا را به «دروغگویی» متهم کرد
پس از آنکه حسین امیرعبداللهیان در اوایل هفته جاری اعلام کرد که آمریکا اخیرا پیامی به ایران داده و برای توافق احیای برجام «عجله» دارد، مقام های آمریکایی وجود تماس با چنین محتوایی را رد کردند. اینک ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ایران، مقام های ایالات متحده را به «دروغ گویی» متهم کرده و اظهارات آقای امیرعبداللهیان را مورد تاکید قرار داده است.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
افزایش مجدد ارزش پوند با پیشتازی ریشی سوناک در رقابت پست نخستوزیری بریتانیا
با کنارهگیری بوریس جانسون از رقابت رهبری حزب محافظه کار، و باقی گذاشتن ریشی سوناک به عنوان گزینه مورد علاقه برای نخستوزیری، ارزش پوند بر دلار افزایش یافت. امروز صبح، دوشنبه ۲۴ اکتبر، استرلینگ حدود ۰/۴ درصد افزایش یافت و به ۱/۱۳۴ دلار درباره متروپل چه می دانیم؟ رسید. در همین حال، با باز شدن بازارها پس از تعطیلات آخرهفته، هزینههای استقراض دولت هم کاهش یافت.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
سرور دانش ساختار سیاسی به عنوان «حزب عدالت و آزادی افغانستان» را تشکیل داده است
منابع نزدیک به سرور دانش، معاون پیشین رییس جمهور افغانستان به بیبیسی از تشکیل ساختار سیاسی به رهبری آقای دانش به نام «حزب عدالت و آزادی افغانستان» خبر دادهاند. در بیانیهای که به بیبیسی فرستادهاند «مبارزه با طالبان و ایجاد جمهوری فدرال در افغانستان» را دو محور اصلی فعالیتها و اهداف خود اعلام کردهاند.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
اعتراضات در ایران؛ دانشجویان دانشگاه شریف تفکیک جنسیتی در ناهارخوری را شکستند
اعتراضات در ایران که وارد ششمین هفته خود شده است در روز اول آبان هم به اشکال مختلف از جمله در دانشگاههای مختلف ادامه پیدا کرد. تصاویری که از دانشگاه صنعتی شریف منتشر شده نشان میدهد که دانشجویان معترض بعد از چند ساعت تقابل با بسیجیان و حراست دانشگاه توانستهاند وارد سلف دانشگاه شوند و تفکیک جنسیتی اعمال شده از سوی آنها را بشکنند.
۲ آبان ۱۴۰۱ - ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
طالبان خواستار بازگرداندن سرپرستی کودک افغان از خانواده آمریکایی شد
وزارت خارجه طالبان خواستار بازگرداندن دختر خردسال افغان به بستگانش از خانواده یک تفنگدار نیروی دریایی آمریکایی شده که او را از افغانستان به آمریکا برده و به فرزندی گرفته است. یک زوج جوان افغان که از کابل در جریان عملیات تخلیه پس از روی کارآمدن طالبان به آمریکا رسیده است، شکایتی را به دادگاه برای گرفتن کودک افغان از خانواده آمریکایی تسلیم کردند.
۱ آبان ۱۴۰۱ - ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲
کیست، چیست، کجاست
شی جین پینگ؛ مردی که رهبر بلامنازع چین خواهد شد
شی جینپینگ قرار است دور سوم ریاست خود را در بیستمین کنگره حزب کمونیست آغاز کند که امری است بیسابقه. اين اتفاق عملاً به آقای شی اجازه خواهد تا مادامالعمر زمام قدرت را به دست داشته باشد.
۲۵ مهر ۱۴۰۱ - ۱۷ اکتبر ۲۰۲۲
اینترنت استارلینک برای ایران؛ همه آنچه که باید بدانید
«نخسا»؛ ساختار ماشین سرکوب در جمهوری اسلامی چیست؟
در طول یک هفته گذشته معترضان در شهرهای مختلف ایران تجمعهای ضدحکومتی برگزار کردهاند؛ اعتراضاتی که علیرغم تهدیدهای تازه مقامها برای برخورد با معترضان ادامه یافته است. جرقه این اعتراضات بعد از مرگ مهسا امینی زده شد، دختر ۲۲ سالهای که بعد از بازداشت توسط گشت ارشاد جان باخت. یک گروه شبهنظامی به نام نخسا یا «نیروهای خودجوش سرزمینهای اسلامی» که سابقه حضور در جنگ سوریه را هم دارد، گفته معترضان را در شبهای اخیر در تهران «قلع و قمع» کرده است. اما ساختار ماشین سرکوب در جمهوری اسلامی چیست؟
۳ مهر ۱۴۰۱ - ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۲
مهسا امینی؛ از بازداشت تا مرگ او چه میدانیم؟
مهسا (ژینا) امینی، دختر کرد ۲۲ ساله ایرانی در بازداشت پلیس ایران جان سپرد. مرگ او اعتراضاتی گسترده به پا کرد. نامش در شبکههای اجتماعی میلیونها بار تکرار شد و در کنار هشتگهای مربوط به نوید افکاری، آبان ۹۸ و سرنگونی هواپیمای اوکراینی، از پرتکرار ترین هشتگ سوشیال مدیای فارسی شد.
۲۸ شهریور ۱۴۰۱ - ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۲
کامیلا، شهبانوی جدید بریتانیا
کامیلا، همسر شاه جدید بریتانیا، سالها در کنار او بوده، اما نه چندان آسان.
۱۸ شهریور ۱۴۰۱ - ۹ سپتامبر ۲۰۲۲
آزمون «یوس» برای ورود به دانشگاههای ترکیه چیست و چرا خبرساز شده؟
با برگزاری کنکور سراسری در ایران و تب و تاب قبولی در رشتههای محبوب در دانشگاههای ایران، مدتیست که آزمون «یوس» برای پذیرش در دانشگاههای ترکیه هم خبرساز شده است. این آزمون برای کسانی بیشتر جذابیت دارند که موفق به کسب رتبه بالا در کنکور یا ورود به دانشگاههای ایران برای ادامه تحصیل در رشته دلخواه خود نشدهاند و از طریق این آزمون در صددند در مقطع «کارشناسی» به دانشگاههای کشور همسایه راه یابند.
۲۲ شهریور ۱۴۰۱ - ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲
دلیل اوجگیری احساسات ضد روسیه در ارمنستان چیست؟
تمایلات ضدّ روسی در ارمنستان در حال اوجگیری است. دو عامل اصلی این روند یکی تشدید اخیر تنشها میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در قرهباغ و انفجار مرگبار در یک مرکز خرید در ایروان است.
۱۲ شهریور ۱۴۰۱ - ۳ سپتامبر ۲۰۲۲
کاظم حائری، مرجع شیعه کیست و چه ارتباطی با مقتدی صدر دارد؟
تازهترین جرقه خشونت در عراق بعد از آن شعلهور شد که مقتدی صدر، روحانی شیعه و رهبر جریان صدر اعلام کرد که از سیاست کنارهگیری میکند. این تصمیم مقتدی صدر بعد از آن اعلام شد که آیتالله کاظم حائری، مرجع تقلید شیعیان، در بیانیهای کمسابقه از مرجعیت کنارهگیری کرد. کاظم حائری کیست و چه نسبتی با صدر دارد؟
۹ شهریور ۱۴۰۱ - ۳۱ اوت ۲۰۲۲
گورباچف، رهبر شیکپوش و گشادهرو شوروی که بود؟
میخائیل گورباچف، رهبر سابق شوروی، یکی از بانفوذترین چهرههای سیاسی قرن بیستم بود. او در زمان انحلال اتحاد جماهیر شوروی رهبر این کشور بود. در آن زمان بیش از ۷۰ سال از عمر اتحاد شوروی میگذشت، و این کشور از زمان جنگ جهانی دوم بخشهای وسیعی از آسیا و اروپای شرقی را تحت سلطه خود داشت. با این حال، وقتی او در سال ۱۹۸۵ فرآیند اصلاحات را شروع کرد، هدفش صرفا احیای اقتصاد راکد کشور و ترمیم رویهها و فرآیندهای سیاسی آن بود. او نمیدانست که تلاشهایش نقطه آغاز سلسله رویدادهاییست که نهایتا به پایان حکومت کمونیستی در اتحاد شوروی و همچنین دیگر کشورهای اقماری آن منجر خواهد شد.
۸ شهریور ۱۴۰۱ - ۳۰ اوت ۲۰۲۲
سلمان رشدی کیست؟ نویسندهای که از خفا بیرون آمد
سلمان رشدی، رماننویس متولد هند، که لحظاتی پیش از شروع سخنرانیاش در نیویورک هدف حمله با چاقو قرار گرفت، به دلیل فعالیتهای ادبی که پنج دهه ادامه داشته، تهدید به مرگ شده بود.
سهم ایمنی در زندگی شهروندان/ ساختمانهای ناایمن هنوز فعال هستند
تهران - ایرنا - اخبار ناخوشایند ساختمانهای ناایمن پایتخت از اخباری ویژه به عادی تبدیل شده است؛ تردد در مکانهای ناایمن هم اینگونه است؛ این موضوع را میتوان به آسانی از جمعیت زیاد ترددکنندگان در ساختمانها و مجتمعهای تجاری ناایمن پایتخت دریافت.
پایتخت با بیشترین جمعیت در بین کلان شهرهای کشور؛ معضلات خود را دارد؛ یکی از مشکلات مشهود اینجا، ساختمان های ناایمن است؛ بر اساس آماری که به طور رسمی منتشر شده است، در این کلان شهر تا کنون حدود ۳۳ هزار ساختمان ناایمن در حوزه آتش سوزی شناسایی شده که از این تعداد ۱۲۹ ساختمان بسیار خطرناک است؛ همچنین در تهران ۲۰۰ گود رها شده وجود دارد که از این تعداد، ۳۳ گود پرخطر هستند.
حتما شهروندان خاطرات تلخ آتش سوزی ساختمان پلاسکو را به یاد دارند و در سال جاری نیز حادثه متروپل آبادان را؛ اما آیا این خاطرات درس عبرتی برای مالکان شده است یا خیر و یا حتی شهروندان ایمنی و سلامت خود را به حضور در این ساختمان ها ترجیح می دهند، یا خیر؟
سوالی که پاسخ آن از جمعیت زیاد تردد کننده در یک ساختمان ناایمن پایتخت که نام آن از سوی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اعلام شده، مشخص است.
آمار ساختمان های ناایمن در حالی است که علی نصیری رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از درباره متروپل چه می دانیم؟ تشکیل ۲۲ گروه ارزیابی خطر ساختمانها با اولویت ساختمانهای بندمرتبه و مهم خبر داده و گفته است که بر اساس تفاهمنامهای که داشتیم ۲۲ گروه ارزیابی ساختمانها با اولویت ساختمانهای بندمرتبه و مهم تشکیل خواهد شد.
وی با بیان اینکه ارزیابی خطر این ساختمانها که تهیه شود به آمار تازهای دست پیدا خواهیم کرد؛ اظهار داشت: این طرح با همکاری سازمان نظام مهندسی، راه و شهرسازی، سازمان آتشنشانی، معاونت فنی عمرانی و معاونت شهرسازی شهرداری تهران، وزارت کار با دبیری سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با جدیت پیگیری میشود.
به گفته وی، دادستانی کشور هم پیگیر است؛ ضمن اینکه وزیر کشور هم دستورالعمل بسیار خوبی را پس از حادثه متروپل ابلاغ کردهاند که با این ابلاغیه کار پیش خواهد رفت.
نصیری در گفت و گویی که در یک برنامه رادیویی انجام شد، از ساختمان علاء الدین در منطقه ۱۱ تهران به عنوان یک ساختمان ناایمن در حوزه حریق یاد کرد و گفت: این پاساژ معیارهای استقرار و خروج جمعیت در صورت آتشسوزی را ندارد و آتشسوزیهای متعددی هم در این پاساژ اتفاق افتاده است.
شاید شهروندان پاساژ پروانه یا همان پارکینگ پروانه با همه زیبایی هایش را به خاطر داشته باشند، جمعه بازاری که حتی محل تردد گردشگران خارجی، علاقه مندان به اجناس قدیمی و تهران گردان بود؛ بعد از اینکه ناایمنی آن مشخص شد، برغم تلاش ها، بسته شد و محل دیگری برای دستفروشان این بازار اختصاص یافت.
این روزها سری به پاساژ علاء الدین، مجتمع تجاری خرید و فروش موبایل و لوازم دیجیتال واقع در تقاطع خیابانهای جمهوری اسلامی و حافظ، زده اید؛ مجتمعی عریض و طویل که حتی از ظاهر آن نیز می توان ناایمن بودن آن را حدس زد؛ مجتمعی که در هر ثانیه تعداد زیادی از افراد که عمدتا مردان جوان هستند به آن وارد و یا از آن خارج می شوند.
آقای توکلی یکی از فروشنده های این مجتمع است؛ هنگام ورودش به ساختمان از او می خواهیم که با ما صحبت کند؛ از موضوع ناایمن بودن مجتمع آگاه است، می گوید اوضاع حتی بدتر از آن است که مردم و رسانه ها می دانند؛ ما که هر روز به این محل می آییم بهتر می دانیم که با کوچکترین اتفاق، جمعیت زیادی کشته می شوند.
از او می پرسیم که شما این ها را می دانید و باز هم هر روز به این ساختمان می آیید که می گوید؛ اگر فردی تضمین دهد که چک های ما را پرداخت کند، دیگر نمی آییم.
مرد جوان دیگری که در پی خرید گوشی موبایل مناسب با بودجه اش در طبقه همکف می چرخد، نیز می گوید همه می گویند که علاء الدین ناایمن است اما مرکز تخصصی موبایل است و چاره ای نداشتم جز حضور در این مرکز.
او تقصیر را به گردن مسئولان می اندازد و می گوید اگر جان مردم برای مدیران شهرداری مهم است، باید بدون ملاحظه این پاساژ را تعطیل کنند تا بعد از ایمن سازی دوباره افتتاح شود.
او می گوید تا وقتی که پاساژ باز است، مشتری هم رفت و آمد می کند.
فرد دیگری هم به گفت و گوی ما اضافه می شود، می گوید بعد از آتش سوزی پلاسکو و قبل از بستن خیابان های اطراف، شاهد ماجرا بوده است؛ معتقد است که علاء الدین هم به سرنوشت پلاسکو مبتلا می شود؛ می گوید: اینجا فقط پول را می شناسند، سلامتی و ایمنی از نظرشان مهم نیست.
او که با برخی از مالکان پلاسکو آشنایی دارد، می گوید: اینها خرده فروش نیستند که از تعطیلی پاساژ و یا هزینه های ایمن سازی ضرر کنند؛ اما در برابر ایمن سازی مقاومت می کنند.
به گزارش ایرنا، مراجعان این پاساژ برغم آگاهی از وضعیت ساختمان، به آن ورود کرده بودند و به زعم خود، حضور در علاء الدین را اجتناب ناپذیر می دانستند و ایمنی و سلامت برایشان بی اهمیت بود.
نصیری رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در همان گفت و گوی رادیویی، اظهار داشت که جلساتی درباره مجتمع علاء الدین برگزار شده اما وجود مالکان متعدد، حضور جمعیت زیاد مردم، تنشهای اجتماعی و مجاورت آن با مراکز درمانی و ترافیک به پیچیدگیهای آن افزوده است.
کُندی روند ایمن سازی ساختمان های ناایمن در شهر تهران مشهود است؛ موضوعی که مهدی بابایی رئیس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران در یکی از جلسات صحن شورای شهر تهران به آن اشاره کرد و گفت: هر روز در گوشه و کنار این شهر در ابعاد کوچک و بزرگ شاهد رخداد حوادث و آتش سوزی در ساختمان ها و اماکن ناایمن هستیم که جان و مال بسیاری از شهروندان در پی آنها به خطر می افتد و در مواردی هم اخبار تأسف باری را به دنبال دارند.
وی یادآور شده بود، حوادثی همچون فروریختن ساختمان پلاسکو و انفجار کلینیک سینا مهر شمیران که از بی توجهی به اخطارهای مکرر، نبود ضمانت اجرایی و از همه مهم تر نداشتن عزم و اراده راسخ در بین مسئولین ذی ربط برای تحقق دستورالعمل های ایمنی در شهر نشأت میگیرد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرده بود که فهرست ۱۲۹ ساختمان، به عنوان ساختمان های بسیار پرخطر و بحرانی توسط سازمان آتش نشانی شناسایی شده اند که در صورت بروز حریق در آنها به دلیل بار تصرف، باراشتعال بسیار زیاد، عدم رعایت اصول ایمنی و آتش نشانی و نداشتن هیچ گونه اقدام پیشگیرانه، تلفات جانی و مالی سنگینی را به دنبال خواهند داشت، مطابق مفاد دستورالعمل پیوست مصوبه «الزام شهرداری تهران به ایجاد سامانه پایش ایمنی ساختمان های موجود شهر تهران در برابر خطر آتش سوزی» به تفکیک مناطق به شهرداران مناطق ۲۲ گانه جهت ابلاغ اخطار و دستورالعمل به مالکین ارایه شده است.
آنچه مسلم است، نقص قوانین در ادامه روند کُند ایمن سازی بی اثر نبوده است، نقصی که کمیته ایمنی شورای شهر را ملزم به ایجاد کارگروهی برای احصای نواقص قانون برای ایمن سازی ساختمان های قدیمی کرده است.
رئیس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران در این خصوص به خبرنگار ایرنا، گفت: در پی جلسات مختلفی که با مسئولان اجرایی در حوزه ایمنی شهر داشتیم، به ویژه سازمان آتش نشانی، در موضوع رسیدگی به وضعیت ساختمان های ناایمن قدیمی اعلام می کردند که مشکل کمبود و نبود قوانین در این حوزه برای پشتیبانی لازم از سازمان آتش نشانی وجود دارد.
او افزود: به درباره متروپل چه می دانیم؟ همین دلیل کارگروهی تشکیل دادیم که نقص قوانین در این حوزه را جمع آوری و احصاء کرده و پیشنهادات لازم از طریق تصویب در شورای اسلامی شهر تهران به شورای عالی استان ها ارسال و از طریق شورای عالی در قالب طرح به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود.
به گفته وی، پیش از این لایحه ای در وزارت کشور تهیه شوده بود اما متاسفانه چندین بار ویرایش شده و بعد از این ویرایشها، لایحه ای متفاوت شد و حتی به مجلس شورای اسلامی نیز ارائه نشده است.
بابایی با تاکید بر اینکه کمیته ایمنی در چنین شرایطی وظیفه دانست که به موضوع ورود کند، اظهار داشت: نخستین جلسه این کارگروه برگزار شده و حتی قرار شد که از کلان شهرهای کشور نیز افراد که به حوزه ایمنی مربوط هستند و قوانین این حوزه را آشنایی دارند، در کارگروه دعوت شوند تا طرح تدوین و پس از تصویب در شورای شهر، به شورای عالی استان ها ارسال شود.
بر اساس آمار بیشترین ساختمان های ناایمن در مرکز شهر و مناطقی از جمله منطقه ۱۱ تهران واقع شده اند؛ پاساژ آزاد یکی از مجتمع های تجاری قدیمی تهران بود که چندی پیش از سوی مدیریت شهری پلمب شد و قرار است که طرح ایمنی را به شهرداری ارائه کنند تا پس از تایید اجرا و این مجتمع مجددا باز شود؛ پلمب این مجتمع شاید آغاز دیر هنگام راهی باشد که قرار است پایان آن به افزایش ایمنی شهر و شهروندان ختم شود؛ درباره متروپل چه می دانیم؟ هرچند اخبار و عدم تغییر آمار ساختمان های فرسوده طی سال های گذشته حاکی از انباشته شدن مشکل ساختمان های ناایمن در سطح شهر دارد اما سخنان مسئولان امر، امیدواری هایی را به شهروندان می دهد که قرار است ایمن سازی به شکل جدی تر مورد توجه باشد.
درباره متروپل چه می دانیم؟
در آخرین روز دیماه ۹۵ نماد تهران مدرن فروریخت و ۱۶ آتشنشان و ۶ شهروند را زیر آوار خود دفن کرد.
ریزش پلاسکو مانند برآمدن آن در اوایل دهه چهل، اما تبدیل به نمادی دیگر شد تا جایی که در گزارش ملی پلاسکو و همچنین نوشتههای بعضی صاحبنظران از عبارت «بهپاخاستن» برای این فروریختن استفاده شد؛ میگفتند «پلاسکو به پا خاست تا ساختار و انسجام مدنی ایران را درباره متروپل چه می دانیم؟ به پرسش بگیرد و بپرسد شما ایرانیان چه کردید که من در آتش سوختم و فرو ریختم؟»
آوارشدن متروپل بر سر آبادان، اما به طور جدیتر برخاستن و هشداری به همه است؛ زنگخطری که حکایت از فساد بیسابقه دارد و در کنار آن امنیت روانی یک جامعه را به بازی میگیرد.
بهراستی وقتی ساختمانی تا این حد ناایمن، آنهم با دهها هشدار از سوی کارشناسان و مهندسان مجوز استفاده میگیرد، چگونه میشود به تصمیم یا تاییدی دیگر در این سیستم مدیریتی اعتماد کرد؟
فارغ از آثار این فاجعه بر زندگی مصدومان و خانوادههای بازماندگان و همچنین آثار ناامنی روانی که متروپل میسازد، اما بیایید به یکی از مهمترین گزارشهای تحقیقی و حقیقتیاب تاریخ ایران برگردیم و یافتههای آن را با آنچه در آبادان گذشته و میگذرد، مقایسه کنیم؛ این بررسی شاید دلیل دستور به صدواسیما برای کاهش پوشش خبری این حادثه و همچنین راههای پیشگیری از حوادث مشابه را روشن کند.
پیش از پرداختن به یافتههای گزارش ملی پلاسکو و نسبتدادن آنها به متروپل، ضروری است یادآوری شود که بسیاری از مهندسان مستقل، روزنامهنگاران محلی و همچنین نظام مهندسی آبادان رخدادن چنین حادثهای را پیشبینی کرده و هشدار دادند، اما مسئولان نه تنها توجهی نکردند که از راههای میانبر برای مجوز دادن به چنین سازه ناامنی استفاده کردند.
آیا زیرآوارماندگان قربانی میشوند؟
پس از فروریختن پلاسکو در سال ۹۵، «حسن روحانی» رئیس جمهوری وقت ایران برای نخستین بار بررسی حادثهای ملی را به هیاتی مستقل و علمی سپرد و کمیته ملی پلاسکو را تشکیل داد.
این کمیته در طول دو ماه بررسی و با تشکیل دهها کمیته علمی گزارشی ۱۸۰ صفحهای منتشر کرد که قرار بود مانع از تکرار حوادث مشابه شود.
یافتههای این کمیته نکات مهمی چه در زمینه پیشگیری و چه حتی مدیریت بحران داشت که حالا حادثه متروپل و شیوه مدیریت این بحران نشان میدهد که این گزارش مانند بسیاری از کارهای علمی و تحقیقاتی در این سالها تنها خاک خورده و در گوشهای رها شده است.
اما نتایج چه بود و چه درسی برای اینروزها دارد؟ میدانیم که عملیات ۹ روزه برای نجات محبوسشدگان حادثه پلاسکو نتیجهای دربرنداشت و تنها پیکرهای بیجان از زیر آوار بیرون کشده شد.
یکی از مهمترین نکات این گزارش به همین موضوع یعنی شیوه آواربرداری برمیگردد که در اصلی شفاف میگوید: «تا زمانی که همه افراد مفقود و یا قربانیان حادثه از زیر آوار بیرون کشیده نشدهاند، نباید عملیات نخالهبرداری انجام شود.»
حال آنچه را که اینروزها در آبادان میگذرد، با این اصل بسنجید؛ درحالیکه همچنان چندین نفر زیرآوار مفقود شده و خانوادههایشان چشم به معجزه دوختهاند، نخالهبرداری متوقف شدهاست؟
به عبارت دیگر این عملیات نخالهبرداری که در آبادان درحال انجامشدن است، مغایر با اصول ساده بینالمللی و نتایج همین گزارش ملی است.
نتیجه آن چه خواهد بود؟ اینکه امید به زندهماندن مفقودشدگان لحظهبهلحظه کمرنگتر خواهد شد.
نتایج حقوقی؛ اگر نظام مهندسی مجوز نداد چرا شهرداری بدهد؟
اینروزها تقریبا همه میدانند که مسئولان محلی و استانی در این حادثه مقصراند و اسنادی از مخالفت و هشدار نظام مهندسی درباره بهرهبرداری از این ساختمان منتشر شده، اما مالک و شرکتاش به چه طریقی مجوز گرفتند؟ پاسخ ساده است و بهراههای میانبر برمیگردد که تااندازهای جنبه قانونی هم دارد.
ببینیم گزارش ملی پلاسکو در اینباره چه میگوید؛ «مشاهدات نشان میدهد که حادثه پلاسکو از دیدگاه حقوقی به طور عمده دو عامل اساسی دارد:
۱-پراکندگی و ناهمگنی نظام حقوقی درباره متروپل چه می دانیم؟ که سبب ایجاد نهادها و دستگاههای اجرایی متعدد، موازیکاری و همپوشانی صلاحیت دستگاههای مجری قانون در موضوعات واحد است.
۲-نامشخص بودن یا ضعف نهاد هماهنگکننده علاوهبر عدم وجود الگوی ازپیشتعیینشده نحوه همکاری متقابل بین دستگاههای اجرایی.» به عبارت سادهترین نتایج گزارشی با حضور مهمترین کارشناسان ایران پیشتر درباره موازیکاری و همپوشانی دستگاههای مختلف هشدار داده بود، اما شش سال پس از این گزارش حالا مشخص میشود که این موازیکاری و همپوشانی حقوقی دقیقا کار دست آبادان دادهاست. نظام مهندس مجوز نداده، اما مالک سراغ شهرداری رفته و از آنجا مجوز خود را گرفته است!
چرایی دستوربه صداوسیما برای کاهش پوشش متروپل
«پیمان جبلی» رئیس سازمان صداوسیما دیروز (سوم خرداد) و در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف از یک «دستور» برای کاهش پوشش خبری حادثه متروپل سخن گفت که بهنظر میآید موضوع مهمی است.
او گفت: «ما برای متروپل شبکه خبر را به خط کردیم از همه جا خواهش و تقاضا و جاهایی دستور بود که حتی یک ساعت و دو ساعت (به این موضوع بپردازید) و بس است دیگر. ریزهکاریهایی دارد انعکاس اعتراض که اگر گاهی دور یک میز بنشینیم میتوان درباره آن همفکری کرد.»
بررسی این «خواهش و تقاضا و جاهایی دستور» به رئیس صدواسیما برای کاهش پوشش خبری مهترین خبر کشور، بهراحتی و در شرایط کنونی ممکن است، اما بازگشت به پلاسکو شاید تااندازهای مفید باشد.
در روزهای پس از فروریختن پلاسکو، شبکه خبر و بخشهای خبر دیگر شبکهها به طور مداوم به پلاسکو و اخبار لحظهای آن میپرداختن که بعدتر این شیوه پوشش با انتقادات فراوانی روبهرو شد و حتی در گزارش ملی حادثه پلاسکو هم به آن اشاره شدهاست.
بهطور خلاصه منتقدان میگفتند که صداوسیما با این پوشش، چشمها را به پایانی خوش یا دستکم کمی امیدوارکننده دوخته بود، اما بیرونکشیدن پیکرهای بیجان آنهم پس از ۹ روز عملیات بیوقفه، به بزرگترین ناامیدی و یاس دستهجمعی تبدیل شد.
این توضیح و روایت گذشته، شاید دلیل فشار به صدواسیما برای پوششندادن خبر متروپل را تااندازه روشن کند؛ شاید دستوردهندگان از آینده اطلاع دارند که ما مردم نمیدانیم و شاید بهزعم خودشان میخواهند آن ناامیدی دستهجمعی تکرار نشود، اما آیا این روش واقعا کارساز است؟
درباره متروپل چه می دانیم؟
چند سال پیش شاهد فروریزی برج پلاسکو در تهران بودیم که درآن حادثه غمبار چند تن از آتش نشانان قهرمان کشورمان به شهادت رسیدند؛ متاسفانه این روزها ریزش برج نوساز متروپل آبادان و کشته و زخمی شدن دهها نفر از هم وطنان عزیز آبادانی داغ تازه ای بر دل مردم ایران گذاشت .
به گزارش همنوا، در زمان ریزش پلاسکو اعلام شد که علاوه بر این برج فرو ریخته دهها برج و ساختمان بلند مرتبه دیگر در تهران وجود دارد که شرایط غیر استانداردی شبیه پلاسکو داشته و هر لحظه و بر اثر حادثه ای کوچک امکان فرو ریختن آنها نیز به شدت وجود دارد.
این مسئله بیشتر در مورد ساختمان های قدیمی که عمری از آنها گذشته و به لحاظ سازه ای دچار خستگی و فرسودگی شده اند صدق می کرد اما با بروز حادثه ریزش مرگبار برج متروپل آبادان ظاهرا مسئولین مربوطه بایستی علاوه بر استاندارد سازی و ایمن سازی ساختمان ها ی قدیمی ، فکر عاجلی برای نظارت کامل بر ساخت و ساز برج ها و ساختمانهای جدید نیز داشته باشند.
با کمال تاسف ترکیبی از استفاده از مصالح نامرغوب وغیر استاندارد ، نیروی کارغیر حرفه ای و آموزش ندیده ، عدم نظارت صحیح قاطع و اصولی و همچنین اضافه بنا از جمله مهم ترین عوامل ساخت بناهای نا ایمن ، حادثه ساز و خطر آفرین در کشور می باشد.
در مورد برج متروپل آبادان ساخت سه طبقه اضافه بنا به صورت غیر قانونی به اثبات رسیده است و چه بسا با تحقیقات بیشتر عوامل دیگر نیز به لیست تخلفات سازندگان افزوده گردد.
حال اینکه چگونه اضافه بنای غیر قانونی باعث ناایمنی یک ساختمان بویژه ساختمان های بلند مرتبه می شود را با همین شرایط متروپل توضیح می دهیم.
متروپل یک برج 10 طبقه است که گفته شده 3 طبقه اضافه بنا آن غیر قانونی ساخته شده است یعنی قائدتا محاسبات مربوط به پی ، ستون ها و سازه این برج بر اساس 7 طبقه طراحی شده و در نتیجه سازه این برج تحمل 3 طبقه اضافه بنا را نداشته و به همین دلیل هم دچار ریزش شده است.
حال سئوال اساسی این است که چگونه یک برج بزرگ در حاشیه یک خیابان پر تردد و پیش چشمان دستگاه های مختلف نظارتی ساختمان مانند نظام مهندسی و شهرداری درباره متروپل چه می دانیم؟ توانسته 3 طبقه اضافه بنا غیر مجاز بسازد و هیچ کس هم جلوی این تخلف آشکار را نگیرد؟
در حالی که شهرداری ها به لطف گزارش هایی که توسط عوامل پر شمار خود دریافت می کنند از ساخت یک اتاق کوچک بر روی بام خانه آدم های معمولی در کوچه پس کوچه های شهر هم خبر دار شده و به سرعت برق و باد وبا قدرت وارد عمل شده و جلو آن را می گیرند.
رمز و راز مسئله دربرخی سازندگان این گونه برج هاست؛ آدم های پر قدرت و با نفوذی که به اشکال مختلف حتی در پوشش کار خیر و عام المنفعه خود را به برخی مسئولین محلی نزدیک کرده و با توجه به ارتباطات گسترده با افراد ذی نفوذ، حاشیه امنی برای خود متصور شده و کارهای غیر قانونی خود را با چند تماس با این گونه افراد به پیش می برند.
این گونه افراد همیشه و در همه جا وجود دارند اما وظیفه و مسئولیت اصلی متوجه مسئولین دولتی و شهری همچون شهرداری هاست که بدون توجه به قدرت و نفوذ سازنده بناهای مختلف کار قانونی و نظارتی خود را بدون کوچک ترین تردیدی انجام دهند .
البته وظیفه مهم دستگاه قضا برخورد بسیار سخت و مقتدرانه با هرشخص و یا شخصیت اعم از مسئول شهرداری و یا دولتی است که در این امر کوتاهی نموده و یا توصیه به چشم پوشی از تخلفات نموده اند ، تخلفاتی که در نهایت منجر به از دست رفتن جان های عزیزی شده که به هیچ روی قابل گذشت و اغماض نخواهد بود .
برخورد با متخلفان بایستی آن چنان محکم و عبرت آموز باشد تا برای همیشه این رویه معیوب در تخلفات ساختمانی از بین رفته و هیچ مسئول دولتی و غیر دولتی جرات توصیه خلاف قانون به
سازمانهای نظارتی ساختمان به جهت چشم پوشی از وظایف قانونی نظارتی خود را نداشته باشند.
دیدگاه شما