تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس

احسان والیان

انواع بازارهای مالی

ممکن است تصور کنید که بازار مالی نیز همانند بازارهای خرید‌و‌فروش کالا نیازمند حضور فیزیکی افراد جهت معامله است؛ اما بازارهای مالی تعریف جداگانه‌ای دارند. در این بازارها افراد دارایی‌های مالی خود را مبادله می‌کنند. این دارایی‌ها شامل طلا، وجه نقد، اوراق بهادار و اوراق قرضه و‌غیره می‌شود.

این نوع از تبادلات موجب شکل‌گیری ارتباط بین افراد فقیر و سرمایه‌دار خواهدشد. به بیان دیگر بازارهای مالی موجب انتقال سرمایه‌های راکد به بخش‌های صنعتی و تولیدی می‌شوند که به آن احتیاج دارند. این بازارها تنها به بورس اوراق بهادار محدود نیستند و انواع مختلفی دارند. بنابراین در این نوشته با انواع بازارهای مالی آشنا می‌شوید.

انواع بازارهای مالی

تقسیم‌بندی انواع بازارهای مالی بر‌اساس عوامل خاصی انجام می‌شود. بین انواع مختلف آن، مواردی همچون بازار بدهی، بازار سهام، بازار پول، بازار سرمایه و‌ غیره از اصلی‌ترین انواع بازار سرمایه‌گذاری هستند. به‌همین جهت در ادامه هر یک را بیشتر بررسی می‌کنیم.

بازار پول

بازار پول در ابتدا با هدف کاهش نقدینگی اضافی در دست اشخاص به‌وجود آمد. این کاهش نقدینگی توسط بانک‌ها و با هدف کاهش هجوم افراد به بازار کالا ایجاد شد. تا زمانی که افراد بابت نقدینگی موجود در حساب خود سود دریافت می‌کردند و منابع مالی آن‌ها امکان اعطای تسهیلات به بخش‌های تولیدی را فراهم می‌کرد؛ این بازار موجب کاهش تورم در بازار کالا و خدمات شده‌بود. با شروع بحران اقتصادی مردم نقدینگی خود را از بانک‌ها خارج کردند و بازار پول دچار ضعف شد.

هرگونه ابزار یا دارایی که قابلیت نقدینگی بالایی را داشته‌باشد و جایگزین پول بشود؛ در این بازار قابل داد‌و‌ستد است. البته سررسید این منابع باید کم‌تر از یک سال باشد. این منابع شامل اوراق بهادار با سررسید سه ماه تا یک سال، انواع حواله و سپرده است. نکته مهم در رابطه با نرخ بهره در بازار پول این است که هر اندازه مدت نگهداری از آن بیشتر شود؛ نرخ بهره نیز افزایش پیدا می‌کند.

بازار سرمایه

پس از ضعف بازار پول، بازار سرمایه جهت ایجاد تعادل و کنترل تورم به‌کار گرفته شد. به این ترتیب، افراد سرمایه مازاد خود را به‌جای نگهداری در سپرده‌های بانکی، در بازار بورس سرمایه‌گذاری کردند. در بازار سرمایه، اوراق بهاداری که سررسید آن‌ها بیش از یک سال است؛ داد‌و‌ستد می‌شوند. این بازار خود به دو بخش اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.

در بازار اولیه سرمایه تشکیل می‌شود و یکی از انواع بازارهای مالی است که اوراق بهادار نخستین بار در آن مبادله می‌شوند. بازار ثانویه این امکان را برای اوراق بهاداری که یک بار معامله شده‌اند؛ فراهم می‌کند که مجدداً خرید‌و‌فروش شوند. باید بدانید که بازار بورس نوعی بازار ثانویه است. قیمت اوراق بهاداری همچون سهام در بازار ثانویه، براساس عملکرد شرکت تعیین می‌شود و افزایش بهای آن از سیاست‌های مدیریتی شرکت تاثیر می‌گیرد.

جهت انجام معاملات بورس از بازار مذاکره و کارگزاری استفاده می‌شود. در بازار مذاکره خریدار و فروشنده به‌طور مستقیم با یکدیگر معامله می‌کنند. در‌صورتی که تعداد طرفین معامله به شمار شخصی نرسد؛ افراد از یک کارگزار استفاده می‌کنند. این شخص در مقابل دریافت کمیسیون، خریدار یا فروشنده مناسب را پیدا می‌کند.

تفاوت بازار پول و بازار سرمایه

از مواردی که به آن اشاره شد؛ ابزارهای مالی متفاوت در بازار پول و بازار سرمایه و مدت زمان سرمایه‌گذاری در این دو نوع از بازارهای مالی بود. یک نکته مهم در رابطه با تفاوت بین این دو این است که در بازار پول، سرمایه‌گذار قادر است که هرزمان که مایل باشد؛ منابع مالی خود را از آن خارج کند. به‌طوری که این مسئله سیستم مالی کشور را دچار اختلال می‌کند اما در بازار سرمایه، منابع مالی بدون جایگزین از بازار حذف نخواهندشد.

به‌همین جهت، دولت نیز این امکان را خواهد‌داشت که نقدینگی را مهار کند. این نکته در بازارهای دیگر قابل‌اجرا نیست. شاید همین مسئله باعث می‌شود که دولت‌ها از این نوع بازار پشتیبانی کنند.

بازار بدهی

در این نوع از انواع بازارهای مالی، شرایط با دیگر بازارها بسیار متفاوت است. زیرا اوراق بدهی همانند اوراق قرضه دولتی داد‌و‌ستد می‌شود.

بازار سهام

در بازار سهام سرمایه‌گذاری شکل به‌خصوصی دارد. به‌طوری که این امر با استفاده از خرید‌و‌فروش سهام در این نوع از بازار انجام می‌شود. اما امروزه بسیاری از افراد در این بازار فعالیت دارند.

بازار جهانی

این مورد از انواع بازارهای مالی، گردش مالی فراوانی دارد و سرمایه‌گذاری در آن در ابعاد کلان انجام می‌شود. در این بازارها مواردی همچون طلا و نقره و فلزات گران‌بها، سهام شرکت‌های بزرگی همچون مایکروسافت، آمازون و‌غیره، ارز و محصولات پتروشیمی مبادله می‌شود.

نقش نرم‌افزارهای مدیریت مالی بر رصد انواع بازارهای مالی

در دنیای امروز نزدیک‌ترین و در دسترس‌ترین وسیله برای اشخاص تلفن همراه است. بنابراین با کمک انواع اپلیکیشن‌های تلفن همراه، امکان انجام امور روزمره وجود دارد. به‌همین جهت اپلیکیشن مدیریت مالی شخصی فانوس یک بستر مناسب جهت کنترل و رصد منابع مختلف در انواع بازارهای مالی است.

با کمک این برنامه، مشاهده ارزش به‌روز دارایی‌هایی همچون دلار، طلا، سهام و‌غیره امکان‌پذیر است. کلیه گزارش‌های مالی شخص را در خود ثبت خواهدکرد.

نتیجه‌گیری

در این مقاله گفته‌شد که انواع بازارهای مالی با هدف جلب سرمایه مازاد افراد مختلف پدید آمده‌اند که جهت فعالیت در آن‌ها به حضور فیزیکی افراد نیازی نیست. از جمله بازارهای مهم مالی باید به بازار پول، بازار سرمایه، بازار سهام، بازار بدهی و بازار جهانی اشاره کرد که در رابطه با هر یک از آن‌ها توضیح داده‌شد.

بازار بورس که این روزها بحث سرمایه‌گذاری در آن بسیار داغ است؛ نوعی بازار سرمایه ثانویه به‌شمار می‌رود که در آن شرکت‌های مختلف سهام خود را به‌فروش می‌رسانند. به‌طوری که این داد‌و‌ستد به‌صورت مذاکره‌ای یا توسط کارگزار انجام خواهدشد. همچنین گفته‌شد که برخی نرم‌افزارها وجود دارند که امکان مدیریت مالی و حسابداری شخصی را برای افراد فراهم می‌کنند. این بسترها راه‌حل مناسبی جهت رصد انواع بازارهای مالی نیز هستند.

تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس

آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل دوم: تولید

تیم مدیریت گاما

آزمون آنلاین بخش 4 (مدیریت کلان اقتصادی) اقتصاد دهم مدرسه شهید مصطفی خمینی…

تیم مدیریت گاما

آزمون آنلاین اقتصاد دهم انسانی | بخش پنجم | فصل 1: اقتصاد بین الملل

تیم مدیریت گاما

مجموعه سؤالات تستی تألیفی و کنکوری بخش 2 اقتصاد پایه دهم | فصل دوم: بانک

آیسان میر فاتحی

سوالات محاسباتی دهک ها دهم انسانی

سوالات امتحانات ترم اول اقتصاد دهم مدارس سرای دانش | دی 98

مجموعه سوال طبقه بندی شده اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی

علی رضا رضازاده

امتحان ترم اول اقتصاد دهم دبیرستان مبین مشهد | دی 97 + پاسخ

آزمون نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان علی ابن موسی الرضا قرچک | خرداد 1397

مجموعه سؤالات تستی تألیفی و کنکوری بخش 1 اقتصاد پایه دهم | فصل دوم: تولید

شرایط موثر بر افزایش قیمت سهام

عموم مردم می توانند سهام را در بازار ثانویه پس از عرضه عمومی اولیه شرکت معامله کنند. در زیر برخی از شرایط موثر بر افزایش قیمت سهام را مرور می کنیم.

سهام ابتدا در بورس پس از انجام اولین عرضه عمومی در دسترس قرار می گیرد. یک شرکت سهام را به مجموعه اولیه سهامداران عمومی در یک معروف به بازار اصلی می فروشد. پس از اینکه سهام IPO سهام را در اختیار سهامداران عمومی قرار داد، این سهام را می توان در صرافی یا بازار ثانویه خرید و فروش کرد.

شرایط موثر بر افزایش قیمت سهام

سهام تحت تاثیر شرایط و تحولات مختلف قرار می گیرد. در برخی از این موارد قیمت ها بالا می رود. در ادامه به برخی از شرایطی که باعث افزایش قیمت سهام می شود اشاره می کنیم.

شاخص های مثبت اقتصادی

رکود رشد اقتصادی البته در رشد شرکت ها نیز تاثیرگذار خواهد بود و در این صورت اضطراب افزایش می یابد. برعکس، شاخص های مثبت اقتصادی به زمان مناسب برای سرمایه گذاری اشاره می کنند.

به عنوان مثال، گاهی اوقات زمانی که نشانه هایی از بهبود اقتصادی در بورس مشاهده می شود، دولت در نرخ بهره مداخله می کند. در این صورت انتظار نمی رود سهام ارزش خود را از دست بدهد.

بیایید فرض کنیم که در نتیجه بهبود در کشور، افزایش نرخ بهره از سوی FED در آینده نزدیک انتظار می رود. در این دوره نمی توان گفت که سهام به همین دلیل ارزش خود را از دست می دهد.

علاوه بر این، در صورت ادامه افزایش نرخ سود و عبور از نقطه شکست، ارزش سهام کاهش می یابد. زیرا مانع رشد اقتصاد کشور می شود.

در دوره‌های رشد اقتصادی فزاینده، سهام ارزش پیدا می‌کند. سهام همچنین در دوره هایی که رشد اقتصادی متوقف یا راکد است، کاهش می یابد.

در مورد سامانه تحلیل بازار بیشتر بدانید.

افزایش تقاضا

بارها اشاره کرده‌ایم که عرضه و تقاضا از عوامل مهم تعیین‌کننده ارزش دارایی‌های مالی هستند. در واقع تغییرات قیمت ها به طور کامل با عملکرد خریداران و فروشندگان تعیین می شود.

امروزه معاملات به صورت آنلاین انجام می شود. اما در گذشته برای انجام معاملات ضروری مراجعه به تالارهای بورس و مراجعه به کارگزاری ها ضروری بود. سفارشات از طریق ارتباطی مانند تلفن و فکس به بورس ارسال می شد.

در آن زمان سهام حتی تحت تأثیر آب و هوا قرار گرفت. به عنوان مثال کاهش تقاضا به دلایلی مانند عدم دسترسی به سالن جلسات به دلیل بارش برف سنگین و کندی تحویل سفارشات می تواند باعث ریزش شود.

عملکرد قوی شرکت ها

تحولات مربوط به شرکت های بزرگ بازتاب هایی در دنیای اقتصاد و مالی دارد. در زبان ساده، سرمایه‌گذاری که می‌خواهد سهام هر شرکتی را خریداری کند، عملکرد و وضعیت فعلی آن شرکت را در نظر می‌گیرد.

به عنوان مثال، وقتی یک شرکت خرید بزرگ خود را اعلام می کند، سرمایه گذاران تحت تاثیر قرار می گیرند. اگر تصور شود که این خرید نتایج خوبی برای شرکت داشته باشد، قیمت سهام افزایش خواهد یافت. خلاصه اینکه اگر عملکرد شرکت خوب باشد، سهام بالا می رود.

در مورد نرم افزار امور سهام بیشتر بدانید.

تحولات در بخش ها

تحولات بخش‌هایی که شرکت‌ها به آن‌ها تعلق دارند، روی سهام نیز مؤثر است. بنابراین سرمایه گذاران باید حتما این موضوع را در نظر بگیرند.

به عنوان مثال، این امر اجتناب ناپذیر است که شرکتی که در یک صنعت برای خود نامی دست و پا می کند، توجه بیشتری را به خود جلب کند. در این صورت ارزش سهام آنها افزایش می یابد.

مشوق های دولتی

گاهی اوقات مشوق های مالی توسط دولت به شرکت های فعال در کشور ارائه می شود. بنابراین، شرکت هایی که از نظر اقتصادی آسوده می شوند، فرصت رشد آسان تری دارند. در این صورت افزایش قیمت سهام مشاهده می شود.

ساعات معامله در بازارهای مختلف بورس

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

اگر از یک معامله‌گر باتجربه بپرسید که چه ساعتی برای انجام معاملات در بازه‌های ساعت کاری بورس مناسب است به احتمال بسیار زیاد یک ساعت آخر یعنی 10:30 تا 12:30 را به شما پیشنهاد می‌دهد. بر اساس آن‌چه که تجربه شده باید گفت زمانی بورس شکل جدی‌تری از معاملات را به نمایش می‌گذارد که هم حقیقی‌ها وارد معاملات شده باشند و هم حقوقی‌ها

تماشای فیلم‌های لرد مآبانه انگلیسی پر از صحنه‌هایی است که ارباب یک خانه بزرگ در ساعتی از روز یا خوشحال از معاملات پر سود و یا دلخور و خسته از بده و بستان‌های سهام که ضرر به همراه داشته‌اند، به خانه برمی‌گردد و از اوضاع و احوال بورس می‌گوید.

این ارباب سر یک ساعتی می‌رود و سر ساعتی مشخص برمی‌گردد. همه ما می‌دانیم که کار بازار بورس در ساعاتی مشخص از روز انجام می‌شود. اما به دلیل تنوع بورس‌های مختلف، این ساعات کاری هم متنوع هستند؛ بنابراین به عنوان کسی که می‌خواهد در این بازار بزرگ فعالیت داشته باشد باید از ساعات کاری بازار بورس باخبر باشیم و روزهای تعطیل و فعال آن و حتی ساعاتی که بهترین معاملات در آن انجام می‌شود را بشناسیم.

حتی ممکن است ساعات کار این بازار تغییر کند که آن هم بر مبنای ساعتی مشخص انجام می‌شود. قصد داریم در این فرصت به شناخت زوایا و ابعاد مختلف ساعت کاری بورس بپردازیم.

ساعت کار بازار بورس ایران

می‌توان گفت دانستن ساعت کار بورس ایران را باید به قسمت‌های مختلف تقسیم کرد. همان‌طور که اشاره کردیم بورس از قسمت‌های مختلف تشیکل شده است. ساعات کار بورس ایران به دو بخش پیش گشایش و ساعت اجرا یا انجام معاملات تقسیم می‌شود. گرچه می‌توان ساعت کار بورس و انجام معاملات را هم بر اساس رفتار معامله‌گران دسته‌بندی کرد که البته به این بخش به طور جداگانه می‌پردازیم.

پیش گشایش، 8:45 تا 9

برای عده‌ای از معامله‌گران بازار بورس که نتایج ساعات ظهر و آخرین دقایق برای‌‎شان بیش‌‎تر اهمیت دارد سخت است که ساعت 8 صبح رایانه یا گوشی هوشمند خود را روشن کنند و پای پرتفوهای خود حاضر شوند تا ثبت معامله کنند. اما زمانی که خبر از خرید یک سهم حساب شده باشد هر معامله‌گری از خواب صبح می‌زند و تمام تمرکز را برای ثبت خرید یا فروش در همین دقایق پیش گشایش به کار می‌گیرد. جالب است بدانیم که بسیاری از افراد فکر می‌کنند این ساعت جزو ساعت کاری بورس به حساب نمی‌آید. این فاصله زمانی هر چند کوتاه برای سفارش‌گیری و ثبت و یا حذف سفارش بسیار مهم است. اما گفتنی است که تنها ثبت در این دقایق انجام می‌شود و نه معامله.

نکته؛ از سال 1400 به بعد تغییراتی در ساعت پیش گشایش صورت گرفت؛ فاصله زمانی این ساعت تا قبل از این سال از ساعت 8:30 صبح تا 9 بود که با کم شدن 15 دقیقه از ساعت 8:45 تا 9 را در بر گرفت.

ساعت 9 تا 10:30 صبح (بر اساس رفتار معامله‌گران)

ساعات کار بورس که در آن می‌توان به انجام معاملات پرداخت از ساعت 9 صبح شروع می‌شود تا 12:30 ظهر. اما دلیل پرداختن ما به ساعت کار بورس از 9 تا 10:30 به دلیل رفتارهای معامله‌گران است. گاهی در این یک ساعت و نیم می‌توان نتایج معاملات را به حساب سوگیری‌های گله‌ای و هیجانات بازار گذاشت. از طرف دیگر، بررسی کندل‌ها و تحلیل تکنیکال هم در تصمیم‌گیری‌هایی که در این بازه صورت می‌گیرد تاثیر زیادی دارد. به این معنی که نمادهای بورسی که از لحاظ تحلیل تکنیکال یا بنیادی وضعیت خوبی دارند، با حجم بالای خرید و فروش مواجه می‌شوند و به همین دلیل هم خرید و فروششان دیدنی است. البته که باید این ساعت را ساعت خواب و بیدار بورس دانست. چراکه معاملات هنوز روی چرخ‌دنده‌های اصلی خود قرار نگرفته‌اند.

نکته؛ این‌طور که شواهد نشان می‌دهد تا ساعت 10:30 صبح افراد و نهادهای حقوقی فعال در بورس وارد بازار نشده‌اند و حضور جدی معامله‌گرها مربوط به قسمت دوم ساعت کاری بورس می‌شود.

معاملات جدی تر، 10:30 تا 12:30

اگر از یک معامله‌گر باتجربه بپرسید که چه ساعتی برای انجام معاملات در بازه‌های ساعت کاری بورس مناسب است به احتمال بسیار زیاد یک ساعت آخر یعنی 10:30 تا 12:30 را به شما پیشنهاد می‌دهد. بر اساس آن‌چه که تجربه شده باید گفت زمانی بورس شکل جدی‌تری از معاملات را به نمایش می‌گذارد که هم حقیقی‌ها وارد معاملات شده باشند و هم حقوقی‌ها. البته گفتنی است که مهم‌ترین عاملی که این ساعت را جدی‌تر از دقایق دیگر ساعت کار بورس می‌کند مشخص شدن قیمت به‌روزشده ارزهای جهانی مانند یورو و دلار و همچنین فلزات در سطح جهان است. در برخی موارد هم گزارش‌های شرکت‌ها تاثیر مهمی روی قیمت آنها می‌گذارد. قیمت موارد نامبرده از ساعت 10 صبح به وقت ایران تعیین می‌شود. معامله‌گرانی که دیدی گسترده‌تر دارند، این ساعت را برای انجام معاملات خود انتخاب می‌کنند.

زمان معاملات تالارهای بورس کالای ایران

از قراردادهای نسیه گرفته تا قرارداد سلف، آتی و سلف استاندارد در بورس کالای ایران انجام می‌شوند. دسته بندی‌های ساعات معامله در بازارهای مختلف بورس شامل حال تالارهای بورس کالای ایران هم می‌شود که به توضیح هر کدام خواهیم پرداخت؛

· تالار کشاورزی؛ گندم خوراکی تا ذرت دانه‌ای و دیگر محصولات که در حوزه مزرعه و کشاورزی قرار می‌گیرد در رینگ معاملاتی این تالار قرار دارد. ساعت معاملاتی بورس در تالار کشاورزی از ساعت 13 شروع می‌شود.

· تالار پتروشیمی؛ محصولات شیمیایی و پلیمری و دیگر محصولات به دست آمده در صنعت پتروشیمی مانند گریدهای PET در تالار پتروشیمی بورس کالا معامله می‌شوند. فعالیت در این تالار از 12:30 بعد از ظهر، از شنبه تا چهارشنبه آغاز می‌شود.

· تالار فرآورده‌های نفتی؛ محصولاتی که از دل پالایشگاه‌ها به دست می‎آیند در این تالار معامله می‌شوند. لوبکات، گوگرد کلوخه و گرانوله از انواع محصولات معروف این تالار در بورس کالا است. ساعت معاملاتی فرآورده‌های نفتی در تالار مربوطه‌اش از ساعت 12 ظهر روز چهارشنبه آغاز می‌شود.

· تالار صنعتی بورس؛ ساعت کار بورس در تالار صنعتی بورس زمان مشخص خود را دارد. از فولاد گرفته تا سنگ آهن و مس و آلومنیوم در این تالار از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 11 صبح معامله می‌شوند.

· گواهی سپرده کالایی؛ معاملات مربوط به گواهی سپرده کالایی سکه تمام بهار آزادی که شامل تحویل یک روزه می‌شوند را در برنامه ساعت معاملاتی 11:30 تا 12 ظهر گذاشته‌اند.

· تالارهای فرعی؛ معامله محصولات قابل عرضه در بازار فرعی که مربوط به اموال غیرمنقول است در این تالارها معامله می‌شوند.

· قراردادهای مشتقه؛ معاملات قراردادهای مشتقه هم در میان ساعت کار بورس جایگاه خود را دارند. قرارداد‌هایی که شامل انواع آتی و اختیار معامله می‌شوند در بورس کالا از ساعت 10 تا 15، از روز شنبه تا چهارشنبه انجام می‌شوند.

ساعت معاملاتی فرابورس

زمانی که حرف از ساعت کار بورس و جزئیات ساعات معامله بازارهای مختلف بورس به میان می‌آید، نمی‌توان نام فرابورس را فراموش کرد. فرابورس بازاری مشابه بورس اوراق بهادار تهران است که با شرایطی متفاوت و البته آسان‌تر ورود شرکت‌ها را به خود سریع‌تر می‎‌کند. فرابورس دارای بازارهای اول و دوم و سوم است که هر کدام‌شان شرایط پذیرش مختلفی دارند. گفتنی است که بازار پایه و ابزار نوین مالی نیز در فرابورس فعال هستند. ساعت معامله فرابورس از 8:45 دقیقه تا 9 صبح مربوط به پیش گشایش و از ساعت 9 تا 15 مربوط به انجام معاملات است.

آیا بورس پنج شنبه تعطیل است؟

گفتنی است که ساعت کار بورس ایران از شنبه تا چهارشنبه است و روزهای پنجشنبه فعالیتی در این تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس بازار وجود ندارد. بورس در روزهای پنجشنبه، جمعه و تعطیلات رسمی فعالیتی ندارد و دوباره بازگشایی معاملات بعد از پایان هر هفته از شنبه هفته بعد شروع می‌شود.

بهترین ساعت معامله در بازار بورس چه زمانی است؟

بر اساس اهداف معامله‌گرها می‌توان گفت که بهترین ساعت معامله در ساعت کاری بورس متنوع است. عده‌ای از معامله‌گران که از قبل اهداف معاملاتی خود را مشخص کرده‌اند بهترین ساعت معامله در بورس را همان زمان پیش گشایش می‎دانند. به عنوان مثال اگر پذیره نویسی و عرضه اولیه در کار باشد، معامله‌گر بهتر است تمام تمرکز خود را برای ساعت 8:45 تا 9 صبح قرار دهد. اما عده‌ای دیگر از معامله‌گران هم هستند که با صبر منتظر قسمت دوم ساعت معاملاتی بورس می‌مانند و زمانی شروع به فعالیت می‌کنند که هیجانات بازار از بین رفته است و ارقام ارزها در بازار آزاد مشخص شده است.

ساعت کار بورس در بعد از ظهر چگونه است؟

همان‌طور که اشاره کردیم ساعات کار بورس از ساعت پیش گشایش 8:45 صبح تا ساعت کاری 12:30 ظهر است. گفتنی است که ساعت کار بورس در بعد از ظهر بنا به تشخص مدیر ناظر بازار ممکن است در روزهایی تمدید شود. در صورتی که مدیر ناظر ساعتی را برای تمدید ساعات معاملات در بعد از ظهر اعمال نکند پس بورس هم در ساعت مشخص شده یعنی 12:30 بسته می‌شود.

تغییر ساعت کار بازار بورس؟

ممکن است سازمان بورس اوراق بهادار بنا به دلایلی اقدام به اجرای تبصره‎های جدید کند که به دنبال آن‌ها ساعت کار بورس هم تغییر می‌کند. این اتفاق افتاده است که انجام معاملات بورس در بازه زمانی یک سال برحسب دستورات اعمال شده، چندین بار تغییر کرده است.

تالار کشاورزی، تالار پتروشیمی، تالار فرآورده‌های نفتی، تالار صنعتی بورس، گواهی سپرده کالایی، تالارهای فرعی و قراردادهای مشتقه

ساعت معامله فرابورس از 8:45 دقیقه تا 9 صبح مربوط به پیش گشایش و از ساعت 9 تا 15 مربوط به انجام معاملات است.

تخمین تامین مالی دولت از فرابورس / ١۶٣ همت تا به امروز!!

بورس24 : اسناد خزانه اسلامی به ‌عنوان یکی از ابزارهای نوین مالی درحالی از مهر ماه سال 1394 وارد فرابورس ایران شد که به دولت در تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس تصفیه بدهی‌های مسجل خودبه طلبکاران غیردولتی (پیمانکاران غیر دولتی) و به جریان افتادن پروژه‌های عمرانی و زیرساختی در کشور با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار سرمایه کمک کرده است و همچنین باعث تنوع بیشتر در ابزارهای بدهی شده که این موضوع منجر به توسعه، گسترش و عمق‌بخشی بازار بدهی و متعاقبا بازار سرمایه خواهد شد. بازاری که در صورت موفقیت کامل می‌تواند به ایجاد شفافیت و کشف نرخ بهره تعادلی در بازار منجر شده و به سرمایه‌ گذاران با افق سرمایه ‌گذاری متفاوت، نرخ بازدهی مناسب ارائه کند.

اسناد خزانه اسلامی از قابلیت داد و ستد در بازار ثانویه برخوردار است و سازمان بورس و اوراق بهادار باید ترتیبات انجام معامله ثانویه آن ها را در بازار سرمایه فراهم کند، بدین ترتیب طلبکاران غیردولتی در ازای طلب ناشی از فعالیت و خدماتی که به دولت و دستگاه های اجرایی داشته است، این اسناد را دریافت می کند و حال پیمانکار می‌تواند تا لحظه سررسید اسناد خزانه آن را نگه دارد یا این که اگر نقدینگی لازم دارد و بیاورد در فرابورس بفروشد.

حجم اسناد خزانه تخصیص داده شده به طلبکاران از سوی دستگاه های اجرایی به این شکل استکه یک بخشی از آن برای تامین اجتماعی و نهادهای خود دولت است که حق فروش در بازار را ندارند، بنابراین تا سررسید نگه می‌دارند و برای دولت استمهال است، دارندگان این اسناد در سررسید به ازای هر ورقه یک میلیون ریال دریافت می کنند، این در کنار بازار قرار می‌گیرد در داخل بازار اثر چندانی ندارد.

یک بخش هم پیمانکاران غیردولتی هستند تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس که به آن ها اسناد خزانه اسلامی تخصیص می‌یابد. همین پیمانکاران نیز دو دسته‌اند:

1.پیمانکارانی که نقدینگی فوری لازم ندارند و تا سررسید اسناد خزانه تحت تملک خود را نگه می‌دارند، بنابراین هزینه تنزیل را نمی‌پذیرند، مخصوصاً اگر وضعیت اقتصادی به‌گونه‌ای باشد که پیمانکار کار جدیدی نداشته باشد که بخواهد آن را انجام دهد، پس نیاز به نقدینگی هم ندارد،پس لزوما اوراق را در بازار عرضه نکرده و با نگهداری تا سررسید، اصل مبلغ که به ازای هر برگه یک میلیون ریال است، از دولت دریافت می‌کنند.

2.پیمانکارانی که نیاز به نقدینگی دارند و پروژه‌های در حال انجام دارند و برای مسائلی مانند حقوق و مواد اولیه و . نیاز به جریانات نقدی دارند، بنابراین اسناد خزانه اسلامی را در بازار سرمایه به فروش می رسانند.

دولت به منظور تامین مالی، در کنار اسناد خزانه اسلامی، از ظرفیت سایر اوراق بهادار مبتنی بدهی مانند اوراق مرابحه عام نیز استفاده می‌کند. انتشار اوراق مرابحه عام، صرفاً برای موارد پیش بینی شده در قوانین بودجه سنواتی با تضمین سازمان برنامه و بودجه کشور پس از تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار امکان پذیر می باشد.

اوراق مرابحه عام که با نمادهای «اِراد» به بازار سرمایه معرفی شدند، در حال حاضر از دو محل «قانون بودجه و دیگری هم از محل مصوبات شورای عالی هماهنگی اقتصادی» وبا هدف "تامین نقدینگی دولت بابت خرید کالا و خدمات موردنیاز"منتشر شده اند وهر 6ماه یکبار به دارندگان اوراق سود پرداخت می کند.در سال حاری، غیر از اوراق مرابحه عام و اسناد خزانه اسلامی، اوراق دیگری از سمت دولت در فرابورس ایران نداشته‌ایم. دولت طی یک سال از ابتدای امسال تا الان ۱۶۳ هزار میلیارد تومان اوراق وارد بازار کرده است که بخش اعظم این اوراق(حدود 143 همت)، اوراق مرابحه عام و بخش باقی‌مانده هم اسناد خزانه بوده است که اسناد خزانه معاملات ثانویه آن در فرابورس انجام می‌شود و اصطلاحا اوراق تخصیصی است.

در ادامه بورس24 گفت وگویی با ندا بشیری مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس داشت که طی آن جزئیات عرضه اوراق از سوی دولت بررسی شد.

عرضه اوراق دولت تا کنون به چه شکل بوده است؟

وزارت دارایی به نیابت از دولت جمهوری اسلامی ایران مدارک را به سازمان بورس و اوراق بهادار تسلیم کرده و پس از دریافت مجوز، اوراق قابل انتشار و عرضه خواهد بود. عرضه های دولت، عرضه تدریجی است که تا حدی شبیه به Tap Issuance است. اطلاعیه پذیره‌نویسی منتشر می‌شود و اوراق در کانتر فروش قرار می‌گیرد و چنانچه خریداری وجود داشته باشد، اوراق معامله خواهد شد، در غیر این صورت اطلاعیه های عرضه همچنان ادامه دارد.

مطلب دوم هم این که باتوجه به این که آمار معاملات سهام پایین است، آمار اوراق بیشتر نمایان می‌شود. در خرداد ماه یا تیرماه سال‌جاری نیز که شاخص به شدت در حال افزایش بود، انتشار این اوراق اراد شروع شده بود و به دلیل این که مسیر جریانات نقدی مربوط به اوراق از سهام جداست، تاثیری در بازار نداشته است.

این عرضه چه میزان بوده و چه میزان باقی مانده است؟

دولت طی یک سال از ابتدای امسال تا الان ۱۶۳ هزار میلیارد تومان اوراق وارد بازار کرده است که بخش اعظم این اوراق(حدود 143 همت)، اوراق مرابحه عام و بخش باقی‌مانده هم اسناد خزانه بوده است که اسناد خزانه معاملات ثانویه آن در فرابورس انجام می‌شود و اصطلاحا اوراق تخصیصی است.

برخی ادعا می‌کنند از آنجا که دولت اوراق فروخته است ، بازار سهام در شرایط کاهشی قرار دارد. آیا این مطلب درست است؟

این رابطه علت معلولی به نظرم درست نیست، چرا؟ کافیست به مشتریان اوراق توجه کنیم. چه کسی اوراق را می‌خرد؟ بانک‌ها و صندوق‌های با درآمد ثابت هستند که عمده اوراق را می‌خرند.

بخش زیادی از اوراق توسط بانک‌ها خریداری شده و منابعی بوده که به هرحال وارد بازار سهام نمی شده است، دوماً بخش دیگر اوراق هم توسط صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت خریداری شده و عموماً، مخاطب این صندوق‌ها سرمایه گذار ریسک‌گریز است و انتظار هم نمی رود که منابع آن به بازار سهام سرازیرشود و از ابتدا هم اکثر منابع جمع آوری شده صندوق‌های بادرآمد ثابت مطابق امیدنامه آن باید به همین نوع سرمایه گذاری اختصاص می‌یافته است.

مسئله بعدی این که سپرده بانکی را با نرخی که صندوق‌های با درآمد ثابت می‌دهند، مقایسه کنید، نرخ سود صندوق‌های فیکس اینکام، جذاب‌تر است. پس افراد زیادی از سمت بازار پول به سمت صندوق های فیکس اینکام جذب می‌شوند.

چه چیزی باعث شد که در بازار سهام شاخص و قیمت‌های سهام تا حد زیادی رشد کند؟

یکی از دلایل مربوط به حجم نقدینگی بود. در ۳ماهه آخر پارسال نرخ بهره بین بانکی کاهش پیدا کرد و حجم نقدینگی هم به‌شدت بالا بود، بخش بزرگی از این نقدینگی به سمت بازار سهام روانه شد و بنابراین تزریق پول یکی از اصلی ترین دلایل رشد شاخص بود.

در همین حین، آن سمت بازار، اوراق معاملات خود را با همین حجم یا حتی بیشتر داشتیم، بنابراین شاید این ادعای درستی نیست که دلیل ریزش بازار، فروش اوراق دولت بوده است، ولی از آن سمت می‌توان گفت که منفی شدن بازار می‌تواند، باعث شود که اقبال به سمت اوراق بیشتر شود، البته تاکید می‌کنم که این اوراق، مورد معامله سرمایه‌گذاران حقیقی قرار نگرفته و عمده ورود منابع به این اوراق از طریق صندوق‌های بادرآمد ثابت و بانک‌ها است.

از طرفی سرمایه‌گذارنسبتاًریسک‌پذیری که به دلیل افت بازار،واحدهای صندوق با درآمد ثابت می‌خرد و به عبارتی از این صندوق ها، به عنوان پارکینگ پول استفاده می‌کند، در اثر بهتر شدن بازار، حاضر است که بخشی از این واحدها را ابطال کند و برخی منابع را مجددا صرف خرید سهام نماید. پس منابع در بازار ماندگاری داشته است.بنابراین اوراق در شرایط خراب بازار کمک هم کرده است ، یعنی با وجود این‌همه اتهامی که نسبت به این اوراق وارد شده است به نظر من کمکی هم در حد خودش کرده است و به طور کلی پولی که مربوط به اوراق است و صرف خرید اوراق می‌شود، ماهیت و مورد مصرف آن با پولی که داخل بازار و سمت سهام است، متفاوت است.

کلا این اوراقی که از سوی دولت منتشر شده است، فقط بانک‌ها و صندوق‌ها خریدار آن هستند؟ این ادعا قابل اثبات است؟

با توجه به این موضوع که این اوراق بازارگردان ندارد و خیلی نقدشونده هم نیست و همچنین حداقل واحد سفارش برای اوراق مرابحه عام در بازار ثانویه 100 ورقه است، بنابراین سرمایه‌گذاران خرد برای خرید این اوراق اقدام نکرده اند.

بانک‌ها چطور می‌توانند اوراق را بخرند ولی سهام را نمی‌توانند بخرند و ممنوع هستند؟

اساساً خرید اوراق دولت برای بانک‌ها چند تاثیر مهم دارد که 2 اثر آن عبارتند از محاسبه نسبت کفایت سرمایه و استفاده در ریپو و دریافت تسهیلات قاعده‌مند از بانک مرکزی.

در فرمول محاسبه کفایت سرمایه بانک‌ها، از ارزش دارایی‌های موزون شده به ریسک استفاده می‌کنیم. مثلاً دارایی ثابت ساختمان و زمین یک دارایی بدون ریسک برای بانک است. ولی وامی که پرداخت شده، می‌تواند ریسک بیشتری داشته باشد. یکی از دارایی‌های موردقبول در ترازنامه بانک‌ها که در محاسبه نسبت کفایت سرمایه بانک‌ها می‌تواند به بانک‌ها کمک قابل توجهی کند، اوراق دولت است و بانک مرکزی هم از بانک‌ها می‌خواهد که اوراق دولتی را در ترازنامه خود داشته باشند. حتی پیشنهاد شد که بانک ها بخشی از سپرده قانونی را به‌صورت اوراق به بانک مرکزی تادیه کنند. همچنین بحث این بود که در بازار بین بانکی،وام شبانه بانک ها اگر مبتنی بر اوراق باشد، قرض دهی،به واسطه کاهش ریسک نکول، با نرخ پایین‌تری صورت گیرد. مثلا اگر بانک الف، اوراق در اختیار ندارد، با نرخ 19 درصد، وام شبانه بگیرد، ولی مثلاً بانک ب چون اوراق دارد 17 درصد.

از نیمه خرداد امسال بانک مرکزی عملیات بازار باز را هم شروع کرد. بانک مرکزی ایران مسئول مدیریت نقدینگی مورد نیاز بازار بین‌بانکی ریالی است و به همین دلیل، عملیات بازار باز را به صورت هفتگی از طریق استیشن کارگزاری بانک مرکزی و در فرابورس اجرا می‌کند. طبق اعلام بانک مرکزی، موضع این بانک بر اساس پیش‌بینی وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ سیاستی است. همچنین این بانک با اطلاعیه‌هایی با موضوع برگزاری حراج خرید مدت‌دار اوراق بدهی دولتی در عملیات بازار باز، از بانک‌ها و موسسات اعتباری می‌خواهد تا در مهلت تعیین شده سفارش فروش اوراق بدهی دولتی در قالب توافق بازخرید (ریپو) را از طریق سامانه بازار بین‌بانکی به بانک مرکزی ارسال کرده و متعاقباً با چنین وثیقه‌ای، تسهیلات قاعده‌مند در نرخ حداکثر سقف کریدور سود دریافت نمایند.

پس می‌بینیم که برای بانک‌ها مهم است که اوراق در تملک خودشان داشته باشد، چون دریافت تسهیلات قاعده‌مند از بانک مرکزی و البته با نرخ حداکثر سقف دالان (کریدور) سود، در گرو مالکیت اوراق دولت است، زیرا این تسهیلات در قالب ریپو انجام می‌شود.

اوراقی را که می‌خواهند برای سال ۱۴۰۰ از بودجه منتشر کنند، عدد آن چقدر است؟

مشخص نیست، چون بودجه هنوز تصویب نشده است. ولی آن چیزی که در پیش‌نویس آمده است ۱۲۵ هزار میلیارد تومان است.

بنابراین بازار سرمایه یک بستری را فراهم کرده است که یک بازار بدون ریسک، موازی با بازار سرمایه افراد بتوانند از آن استفاده کنند؟

در داخل بازار سرمایه تسهیلاتی فراهم شده است که افراد ریسک‌گریز هم بتوانند از بازار سرمایه استفاده کنند و نرخ آن از بازار پول هم بیشتر است.