انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام

از طرفی برعکس این فرآیند هم می‌تواند موجب ضرر سهام‌داران شود. انجام معاملات سهام با قیمت بسیار بالا، به معنای محدود بودن معاملات آن و در نهایت رشد سهم بیش از ارزش واقعی خود است؛ اگر شرکتی ۱۰درصد از سهام خود را (که مقدار قابل توجهی است) در بالاترین قیمت و در زمان محدود بازخرید کند، ارزش آن می‌تواند به یک‌باره و به صورت غیرواقعی افزایش یابد و فضا برای سفته‌بازی فراهم می‌شود. بدیهی است که با اصلاح بازار، سقوط قیمت رخ می‌دهد و در نهایت مابقی سهام‌داران که از این روند بی‌اطلاع بودند متضرر خواهند شد. شرکت‌های بورسی باید دقت کنند که بازخرید سهام حتما با دلایل قانع‌کننده، هم برای سهام‌داران و هم برای سازمان بورس انجام شود و در غیر این صورت، مشمول زیان می‌شوند. اگر سهام‌داران تهیه سهام خزانه را ناشی از عدم سوددهی و یا مشکلات مالی شرکت برداشت کنند، ارزش سهام به شدت در بازار کاهش می‌یابد؛ بنابراین توجیه سهام‌داران و شفاف‌سازی اقدامات شرکت، یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در زمان تهیه سهام خزانه است.
اگر هیئت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار، که وظیفه بررسی این فرآیند را بر عهده دارد؛ دلیل تهیه سهام خزانه را تغییر قیمت بداند و طرح‌های ارائه‌شده از جانب شرکت برای وی مورد تایید نباشد، تصمیمات سختی در رابطه با شرکت مذکور اتخاذ خواهد کرد. ارائه دلایل قانع‌کننده برای این تیم بسیار مهم است و در غیر این صورت شرکت ضرر سنگینی را متحمل می‌شود. همچنین از آن جایی که سهام خزانه فاقد اثر مالیات است، اداره مالیات سختگیری‌های فراوانی را در این زمینه اعمال می‌کند. اگر این سازمان دلیل تهیه سهام خزانه را فرار مالیاتی از سود سهام تشخیص دهد، به دلیل انباشته شدن سود نامناسب جرایم مالیاتی سنگینی را برای شرکت در نظر می‌گیرد.

پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران

شرکت هایی که متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران می باشند می بایست تمام یا بخشی از وظایف خود را از طریق مشاوران دارای مجوز انجام دهند.

پذیرش سهام عادی در بورس، در یکی از تابلوهای بازار اول یا دوم صورت می گیرد و متقاضی در صورت دارا بودن شرایط عام پذیرش سهام عادی و توجه به شرایط خاص آن، تقاضای خود را در تابلو اصلی یا فرعی بازار اول و یا بازار دوم به بوررس ارائه نماید.

بر اساس مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، ثبت کلیه شرکت های سهامی عام یا شرکت های سرمایه گذاری با سرمایه بیش از 10 میلیارد ریال نزد سازمان بورس و اوراق بهادار الزامی می باشد. در صورتی که بخش عمده ای از سهام شرکت از محدودیت در نقل و انتقال برخوردار باشد ، پذیرش در بورس امکان پذیر نیست.

در صورتی که سهام شرکت بی نام باشد، سه نوبت آگهی به فاصله 5 رور در روزنامه کثیر الانتشار که آگهی های شرکت در آن درج می شود، منتشر شود و به اطلاع عموم برسد و در مهلتی که کمتر از شش ماه نیست از صاحبان سهام خواسته شود که جهت تبدیل سهام به شرکت مراجعه نمایند.

شرایط عمومی:

1-نزد سازمان ثبت شده باشد.

2-محدودیت قانونی موثر برای انتقال آن یا اعمال حق رای توسط صاحبان شرکت وجود نداشته باشد.

3-سهام با نام و دارای حق رای باشد.

4-تمام بهای اسمی آن پرداخت شده باشد.(شرکت سهامی عام)

شرایط خاص:

1-شرکت سهامی عام باشد و سرمایه ثبت شده آن در تابلو اصلی بازار اول از 1000 میلیارد ریال و در تابلو فرعی بازار اول از 500 میلیارد ریال و در بازار دوم از 200 میلیارد ریال کمتر نباشد.

2-تمام سرمایه شرکت به سهام عادی تقسیم شده باشد و امتیاز خاصی برای برخی از سهامداران در نظر گرفته نشده باشد.

3-حداقل 20 درصد از سهام ثبت شده شرکت شناور بوده و تعداد سهامداران آن 1000 نفر باشند (تابلو اصلی بازار اول). حداقل 15درصد از سهام ثبت شده شرکت شناور بوده و تعداد سهامداران آن 750 نفر باشند(تابلو فرعی بازار اول). حداقل 10درصد سهام ثبت شده شناور بوده و تعداد سهامداران آن 250 نفر باشد(بازار دوم)

4-در تابلو اصلی بازار اول حداقل 3 سال سابقه و در تابلو فرعی بازار اول حداقل 3 سال سابقه و در بازار دوم باید حداقل 2 سال سابقه فعالیت درصنعت مربوطه داشته و طی این مدت موضوع فعالیت آن تغییر نکرده باشد و همچنین از مدت ماموریت حداقل دو نفر از مدیران فعلی آن ، حدقل شش ماه سپری شده باشد.

5-در تابلو اصلی بازار اول باید 3 دوره مالی متوالی منتهی به پذیرش و در تابلو فرعی بازار اول باید 2 دوره مالی متوالی منتهی به پذیرش و در بازار دوم در 1 دوره مالی منتهی به پذیرش انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام می بایست حداقل دو دوره آن سال مالی کامل و سود آور بوده باشد و همچنین چشم انداز روشنی از تداوم سود آوری و فعالیت شرکت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.

6-زیان انباشته نداشته باشد.

7-در تابلو اصلی بازار اول حداقل 30 درصد و در تابلو فرعی بازار اول حداقل 20 درصد و در بازار دوم حداقل 15 درصد می بایست بر اساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده نسبت به حقوق صاحبان سهام به کلیه دارایی ها باشد.

8-اساسنامه متقاضی می بایست منطبق بر اساسنامه نمونه مصوب هیات مدیره سازمان و الزامات و شرایط تعیین شده ، تدوین شده باشد.

9-سود عملیاتی شرکت در دو دوره مالی منتهی به پذیرش می بایست از کیفیت بالایی برخوردار بوده و مجموع جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیت های صورت گرفته در این دوره های مالی مثبت باشد.

10-دعاوی حقوقی که بر صورتهای مالی اثر می گذارد ، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد.

11-گزارش حسابرس در خصوص دو دوره متوالی منتهی به پذیرش ، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد.در صورت مشروط بودن اظهار نظر حسابرس ، شروط ناشی از هزینه ، سود ، زیان ، بدهی و عدم انجام تعدیلات در درآمدها باشد.

12-از سیستم اطلاعات حسابداری متناسب با فعالیت شرکت در بورس برخوردار باشد و این موضوع به تایید حسابرس رسیده باشد.

13-مدیرعامل و اعضاء هیات مدیره دارای سابقه محکومیت کیفری و یا سوء شهرت حرفه ای نباشند.

14-به استثناء نقل و انتقال های قهری ، هرگونه انتقال بیش از 50 درصد سهام متعلق به سهامداران عمده ، منوط بر اظهار نظر کتبی بورس و موافقت هیات پذیرش خواهد بود.

بورس به زبان ساده

در یادداشت بورس به زبان ساده نکات کاربردی و اصول اولیه ورود افراد به بازارهای مالی قابل دسترسی در ایران را به زبان ساده بیان می کنم.

انواع دارایی ها و بازارها

۱. دارایی مشهود: دارایی فیزیکی یا واقعی است؛ مانند مسکن، خودرو، موبایل، میزوصندلی، ماشین حساب و… .

۲. دارایی نامشهود: دارایی قابل تشخیص، اما غیرپولی و غیرعینی است؛ مانند سرقفلی.

دارایی های مالی نوعی از دارایی های نامشهود است؛ یعنی به خودی خود ارزشی ندارد، بلکه نمایندۀ حق قانونی برای یک منفعت است؛ مانند دفترچه حساب پس انداز بانکی.

خود دارایی مالی به دو نوع دارایی های بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می شود. دارایی های بازار پول مانند انواع حساب های پس انداز، قرض الحسنه و جاری بانک هاست. دارایی های بازار سرمایه مانند سهام شرکت ها و اوراق بهادار دولتی است. با دارایی های فیزیکی و واقعی می توان معامله کرد؛ اما با دارایی های مالی مثل سهام عادی و سپردۀ بانکی نمی توان معامله کرد. برای معامله با دارایی های مالی باید به نهادهای مالی مراجعه کرد. نهادهای مالی، بنگاه هایی است که خدماتش مربوط به دارایی های مالی است. این نهادها با عنوان واسطه های مالی شناخته می شود. نهادهای مالی باعث می شود سرمایه با سرعت بیشتر و هزینۀ کمتر در جریان قرار بگیرد. در واقع وظیفۀ اصلی نهادهای مالی انجام امور مالی و سرمایه گذاری است.

قاعدتاً می دانیم دارایی های واقعی یا فیزیکی را از کجا بخریم؛ مثلاً می دانیم باید برای خرید خانه به دفتر املاک مراجعه کنیم؛ اما دارایی های مالی را از کجا بخریم؟ برای خرید دارایی های بازار پول، باید به بانک ها و مؤسسات مالی و برای خرید دارایی های بازار سرمایه، باید به بازار اوراق بهادار مراجعه کرد. بازار اوراق بهادار همان بورس است که در این مقاله آن را توضیح می دهیم.

بورس و ویژگی های آن

بورس بازاری است که در آن انواع دارایی ها قیمت گذاری و معامله می شود. انواع بورس را می توان به سه دستۀ کلی تقسیم کرد: ۱. بورس کالا؛ ۲. بورس ارز؛ ۳. بورس اوراق بهادار.

بورس برای اقتصاد، سرمایه گذار و سرمایه پذیر، ویژگی هایی دارد که در بازار دیگری پیدا نمی شود، بنابراین بورس اهمیت زیادی دارد.

ویژگی های بورس برای اقتصاد: رسمی بودن، شفافیت، پشتوانۀ قانونی، ایجاد رقابت و مشارکت زیاد مردم.

ویژگی های بورس برای سرمایه گذاران: نقدشوندگی، امنیت، مدیریت انتقال ریسک و حمایت قانونی.

ویژگی های بورس برای شرکت ها یا سرمایه پذیران: معافیت مالیاتی، سهولت در اخذ تسهیلات بانکی، کسب اعتماد عمومی، کشف عادلانۀ قیمت و تأمین مالی آسان.

وقتی دربارۀ بازار بورس ایران صحبت می کنیم، منظور بازار بورس اوراق بهادار تهران و بازار فرابورس است. فرابورس مثل بورس است، با این تفاوت که رویه های پذیرش شرکت ها و فرایندهای انجام معامله در این بازار در مقایسه با بورس تسهیل شده است. در ایران بورس کالا و انرژی هم وجود دارد.انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام

شاخص چیست؟

به طور کلی «شاخص» معیاری است که بر اساس آن می توان چیزی را تشخیص داد. شاخص، اعدادی است که وضعیت روند بازار را نشان می دهد. شاخص کل که به آن شاخص قیمت و بازده نقدی هم گفته می شود، نشان دهندۀ سطح عمومی قیمت ها و سود شرکت های پذیرفته شده در بورس است. تغییرات این شاخص بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

اصول خریدوفروش

بورس یک بازار جدی است و برای معامله اصولی دارد که حتماً باید از آن مطلع شوید:

1. باید با سرمایۀ مازاد وارد بورس شوید.
2. باید در این بازار دیدتان بلندمدت باشد و انتظار بازده های کوتاه مدت نداشته باشید.
3. برای سرمایه گذاری نیاز به پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری دارید. به زبان ساده پرتفوی یعنی «همۀ تخم مرغ هایت را در یک سبد نچین.»
4. باید ریسک و بازدۀ را تحلیل کنید. به زبان ساده، ریسک، امکان محقق نشدن پیش بینی و احتمال موفق نشدن است و بازده، پاداش سرمایه گذاری یا درآمد آن است. بنابراین خیلی مهم است که قبل از خریدوفروش، ریسک و بازده را تحلیل کنید.
5. باید برای خودتان حد سود و ضرر تعیین کنید؛ یعنی باید بدانید مثلاً بعد از خرید یک سهمی با افزایش چه درصدی حاضر به فروش هستید و اگر قیمت کم شد، تا چقدر حاضرید ضرر کنید. برخی ریسک پذیرند و برخی ریسک گریز.
6. در بازار بورس حتماً به مشاوره با اشخاص با صلاحیت نیاز دارید.
7. باید در زمینۀ بورس به طور آزاد مطالعه کنید تا مکانیزم معامله را به خوبی بشناسید.

انواع تحلیل

برای انجام معامله در بورس به تحلیل نیاز دارید؛ یعنی همان طور که موقع خرید یک ملک دربارۀ مکان و امکاناتش تحقیق و تحلیل می کنید، برای خریدوفروش سهام یک شرکت هم باید همین کار را کنید.

به طور کلی در بورس دو نوع تحلیل وجود دارد: ۱. تحلیل فاندامنتال یا بنیادی؛ ۲. تحلیل تکنیکال یا فنی. در تحلیل بنیادی، ویژگی ها، شاخص های محیطی و صنعتی و درونی یک شرکت را بررسی می کنیم و بر اساس آن به یک تحلیل و نتیجه دربارۀ آن شرکت می رسیم؛ اما در تحلیل فنی با استفاده از اطلاعات گذشته و فرمول های ریاضی و نرم افزارهای تخصصی روند قیمت ها را کشف می کنیم. در تحلیل تکنیکال می گوییم: «گذشته چراغ راه آینده است.» و بر اساس نوسانات قیمت در گذشته، سعی می کنیم قیمت های آتی را پیش بینی کنیم. با استفاده هر یک از این دو روش می توانید وضعیت شرکت ها را تحلیل کنید.

تحلیل بنیادی بورس

در تحلیل بنیادی ابتدا به سراغ مسائل کلان محیطی مانند مسائل ژئوپلیتیک منطقه ای و جهانی، مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور، مسائل سیاست های پولی و مالی و بودجه دولت و همین طور قوانین جاری می رویم و آن را بررسی می کنیم. سپس به سراغ صنعت خاصی که آن شرکت در آن فعالیت می کند می رویم و مسائلی مانند قیمت گذاری، عرضه و تقاضا، رقابت، صنایع مرتبط و جو سرمایه گذاری را بررسی می کنیم. در نهایت به سراغ مسائل درون سازمانی شرکت می رویم و مسائلی مانند سود و فروش، ثبات، طرح های توسعه، ترکیب سهام داران و وضعیت صورت های مالی را بررسی می کنیم.

در تحلیل بنیادی همیشه باید اطلاعاتمان به روز باشد و خبرهای مربوط به صنعت مدنظرمان را همیشه دنبال کنیم. در تحلیل ها باید به فروش و سود شرکت، سود هر سهم، روند فعالیت، برند شرکت و نسبت قیمت هر سهم به سود تقسیمی توجه کنیم.

انواع روش های سرمایه گذاری

در قسمت های قبل دربارۀ انواع تحلیل و اصول معامله در بورس حرف زدیم؛ اما یادتان باشد این مسائل برای این بود که شما خودتان مستقیم وارد معامله بشوید. اما یک روش غیرمستقیم هم وجود دارد که به وسیلۀ آن می شود در بورس سرمایه گذاری کرد و آن استفاده از صندوق های سرمایه گذاری است. صندوق سرمایه گذاری یک نهاد مالی است که به منظور مدیریت دارایی سرمایه گذاران فعالیت می کند و مالکان آن به نسبت سرمایه گذاری شان، در سود و زیان صندوق شریک اند. این صندوق ها به خاطر مهارت زیادی که در سبدگردانی دارد، وجوه سرمایه گذاران خرد را جمع آوری و با آن سرمایه گذاری می کند.

با سرمایه گذاری در یک صندوق می توانید از خدمات کارشناس های حرفه ای استفاده کنید، به سرمایه گذاری تان تنوع بدهید، ریسک را کم کنید، در هزینۀ معاملاتتان صرفه جویی کنید و در نهایت از میزان نقدشوندگی هم اطمینان حاصل کنید.

صندوق های سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، وجوه دریافت شده از سرمایه گذاران را در اوراق با درآمد ثابت، مثل اوراق بدهی یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری می کنند و همواره جریان نقدینگی ثابتی را برای سرمایه گذاران خود فراهم می کند. این گونه یک بازدهی معقول با حداقل ریسک ممکن نصیب سرمایه گذاران می شود. اشخاصی که واحدهای این صندوق ها را می خرند، در واقع سرمایه گذارانی کم ریسک اند که انتظار دارند بازدهی مثبت را به دست آورند.

صندوق سهامی یکی دیگر از انواع صندوق های سرمایه گذاری است. براساس الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، این نوع صندوق برعکس صندوق درآمد ثابت، حداقل هفتاد درصد از وجوه دریافت شده از سرمایه گذاران را در سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار سرمایه گذاری می کند. طبق سابقه و عملکردی که از بازدهی صندوق های سرمایه گذاری ثبت شده است، صندوق های سرمایه گذاری در سهام، پربازده ترین نوع صندوق های سرمایه گذاری بوده است.

صندوق های سرمایه گذاری مختلط هم وجود دارد که ترکیبی از این دو است. صندوق ETF (Exchange Tradable Found) صندوقی از دارایی های متنوع است که دقیقاً همانند سهام معمولی در بورس معامله می شود؛ یعنی هر زمان که دوست داشتید، می توانید یک یا چند واحد از صندوق ETF را بخرید یا چند واحد از آن را بفروشید. شما با خرید واحدهایETF، پول خود را در اختیار صندوقی قرار می دهید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه ای سعی می کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار، سود کسب کند.

انواع اوراق بهادار

به هر ورقه ای که ارزش پولی دارد اوراق بهادار گفته می شود. اوراق بهادار در بازار سرمایه به سه بخش تقسیم می شود: ۱. اوراق سهام؛ ۲. اوراق بدهی؛ ۳. اوراق مشتقه.

۱. اوراق سهام: این اوراق از انواع مهم و متداول اوراق بهادار است. بیشترین حجم معاملات در بورس به معاملات سهام اختصاص دارد. به حدی که برخی بورس را به بازار سهام می شناسند. این اوراق نشان دهنده درصد مالکیت شخص در شرکت، سهامی است. سهام در مقایسه با دیگر اوراق مزایای خاصی دارد؛ انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام مانند: بازده زیاد و ریسک زیاد، مشارکت در ادارۀ شرکت، استفاده از سهام جایزه و اولویت در افزایش سرمایه.

۲. اوراق بدهی یا اوراق قرضه: اوراق بدهی اوراقی است که شرکت صادرکنندۀ آن متعهد می شود در قبال مبلغی که از خریدار دریافت کرده، مبلغ مشخصی را در دوره های مشخص به دارندۀ اوراق پرداخت کند. در نهایت پس از پایان زمان مشخص و فرارسیدن سررسید نیز موظف است اصل مبلغ دریافتی از خریدار اوراق را به او برگرداند. اوراق قرضه اوراق انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام سررسیددار است و اصل سود و سود در سررسید به دارندۀ اوراق پرداخت می شود. به خاطر ربوی بودن، این اوراق در ایران ممنوع است. خوب است بدانید «اوراق مشارکت» همان اوراق قرضه است که در طرح های تولیدی و عمرانی سرمایه گذاری می شود و سود علی الحساب دارد.

۳. اوراق مشتقه: این اوراق در بازاری که معاملات آن بر اساس یک کالای فیزیکی یا دارایی پایه صورت می پذیرد کاربرد دارد. این دارایی پایه ممکن است به شکل سهام، کالا، نرخ های بهره، صنعت ساخت وساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد که ارزش اوراق مشتقه را تعیین می کند.

به طور کلی چهار نوع اوراق مشتقۀ اصلی وجود دارد: ۱. قراردادهای سلف؛ ۲. آتی؛ ۳. اختیار معامله؛ ۴. معاوضه.

در قراردادهای آتی فروشنده متعهد می شود در زمان مشخص، سهام مشخصی را با قیمت معینی بفروشد و خریدار آن را بخرد.

چند تعریف بورسی

نماد: کد شرکت هاست که برای سهولت شناسایی آن ها و دسته بندی شان در بورس استفاده می شود. نماد شرکت ها معمولاً از حرف اول گروه صنعتی آن به همراه بخشی از نام شرکت تشکیل می شود؛ مثلاً برای شرکت های سیمانی «سین» و برای شرکت سیمان پارس «سپارس» و برای گروه قندی «قاف» و برای شرکت قند پارس «قپارس» استفاده می شود.

سبدگردانی: تصمیم به خریدوفروش و نگهداری اوراق بهادار به نام یک سرمایه گذار معیّن است که توسط سبدگران در قالب قراردادی مشخص برای سود سرمایه گذار انجام می شود.

عرضۀ اولیه (IPO): به زمانی گفته می شود که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به عموم مردم عرضه می شود. عرضه های اولیه معمولاً توسط مدیران شرکت های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش اند انجام می شود. همچنین مدیران شرکت های بزرگ خصوصی که به دنبال تبدیل شدن به سهامی عام اند، عرضۀ عمومی اولیه را انجام می دهند.

سود هر سهم (EPS): عبارت از مقدار سود خالص شرکت به ازای هر سهم است. همچنین سود سهام پرداختی به ازای هر سهم (DPS)، در حقیقت مقدار سود نقدی توزیع شده توسط شرکت است.

قیمت اسمی: همان قیمت اولیۀ سهم در بازار اولیه است که برای همۀ سهام ها برابر ۱۰۰ تومان است. قیمت اسمی تنها بیانگر قیمت اسمی سهم است، نه قیمت رسمی آن.

قیمت دفتری: چنانچه مجموع بدهی های شرکت را از مجموع دارایی های آن کم کنیم، مبلغ باقی مانده نشان دهندۀ مجموع ارزش سرمایۀ سهام داران شرکت یا به تعبیر دقیق تر، جمع کل حقوق صاحبان سهام شرکت را نشان می دهد. حالا اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم، عدد به دست آمده قیمت دفتری هر سهم خواهد بود.

قیمت بازار: قیمت واقعی یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که سهام بر اساس آن در بورس معامله می شود.

قیمت ذاتی: منظور از قیمت ذاتی یک سهم، ارزش واقعی آن سهم است. بنابراین در یک تعریف ساده، قیمت ذاتی یک سهم، بیانگر ارزشی است که سرمایه گذاران برای آن سهم قائل اند.

ارکان بورس

شورای عالی بازار سرمایه: این شورا رکن اصلی بازار اوراق بهادار است که تصویب سیاست کلان و خط‌مشی و سامان دهی بازار را بر عهده دارد. سازمان بورس و اوراق بهادار مؤسسۀ عمومی غیردولتی است که شخصیت حقوقی و مالی مستقل دارد. این سازمان از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی که از حق پذیرش شرکت ها در بورس ها می گیرد و سایر درآمدها اداره می شود.

شرکت فرابورس ایران: فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس، اما با شرایط پذیرش و معاملۀ ساده تر ایجاد شد تا حوزۀ شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد.

شرکت بورس کالای ایران: بورس کالای ایران بازاری است که در آن خریدوفروش کالاهای معیّن صورت می گیرد و به طور منظم و دائم فعال است.

شرکت بورس انرژی ایران: بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضۀ محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و سایر حامل های انرژی شکل گرفت.

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (CSDI): وظیفه شرکت سپرده گذاری پس از معاملات بازارهای مالی، شامل ثبت، نگهداری، انتقال اوراق بهادار، پایاپای و تسویه معاملات انجام شده است. سیستم سپرده گذاری به عنوان یک نهاد امین، وظیفۀ نگهداری و نقل و انتقال اوراق بهادار سرمایه گذاران را بر عهده دارد.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران: مدیریت سیستم معاملات، محاسبۀ شاخص های مختلف بازار و انتشار لحظه ای اطلاعات مربوط به معاملات است.

شرکت رایان بورس

شرکت رایان بورس وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار و متولی سیستم موسوم به کدال (CODAL) با هدف ارائۀ راهکارهای نوین فناوری اطلاعات و نگهداری و توسعۀ سامانه های اطلاعاتی بازار سرمایه تأسیس شده است.

شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس: ایجاد پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه، گسترش فرهنگ سرمایه گذاری، انتشار کتاب ها و مجلات و برگزاری دوره های آموزشی و ارائۀ گواهی نامه های حرفه ای بورس.

از کجا شروع کنیم؟

تا اینجا کم کم چیزهایی از بورس یاد گرفتید و وقتش رسیده است تا خود را برای ورود به بورس آماده کنید. برای شروع لازم است کد بورسی بگیرید. همان طور که برای افتتاح حساب بانکی به بانک مراجعه می کنید، برای گرفتن کد بورسی نیز باید به کارگزارها مراجعه کنید. کارگزار نقش بانک ها را در بازار سرمایه دارد، فقط به جای افتتاح حساب بانکی، حساب بورسی افتتاح می کند. کارگزار به‌عنوان نهاد واسط بین خریداران و فروشندگان عمل می کند و در مقابل، درصدی از ارزش ناخالص معامله را تحت عنوان حق یا کارمزد کارگزاری دریافت می کند. شرکت های کارگزاری با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار خدماتی مانند مشاورۀ تخصصی، سبدگردانی، تأسیس صندوق های سرمایه گذاری، انجام معاملۀ اوراق بهادار برای خریداران و فروشندگان را ارائه می دهد.

به خاطر داشته باشید علاوه بر گرفتن کد بورسی لازم است تا هویتتان را در سامانۀ سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) احراز کنید. این الزام برای ایجاد شفافیت و جلوگیری از تقلب است. همچنین بعد از دریافت کد بورسی نیاز دارید کد معاملۀ آنلاینتان را هم دریافت کنید. برای دریافت آن می توانید از طریق سامانه هایی که خود کارگزاری ها به شما معرفی می کنند، کد معاملۀ آنلاین را دریافت کنید و در نهایت معاملات آنلاین را شروع کنید.

بورس اوراق بهادار

بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تفکیک صنعت

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداری

تحقیق حاضر با هدف تعیین نقش ساختار مالکیت بر عملکرد شرکتها صورت گرفته است. بدین منظور در این تحقیق تاثیر متغیرهای ساختار مالکیت که عبارت اند از: تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی و تمرکز مالکیت نهادی؛ بر عملکرد 137 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در 6 صنعت مختلف و طی دوره زمانی 1380 تا 1385 بررسی شده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی است زیرا با هدف برخورداری از نتایج یافته ها برای حل مسائل موجود در سازمانها صورت گرفته است. همچنین روش تحقیق از نوع تحقیقات علی می باشد. با توجه به اینکه اطلاعات مورد بررسی هم به صورت مقطعی و بین شرکتهای مختلف است و هم به صورت سری زمانی می باشد، از روش تحلیل رگرسیون داده های تلفیقی استفاده شده است. یافته های کلی تحقیق نشان می دهد تمرکز مالکیت تاثیر معنی داری بر عملکرد شرکت ندارد اما تاثیر مالکیت نهادی و تمرکز مالکیت نهادی معنی دار است. نتایج همچنین نشان می دهد که این رابطه تاثیرگذاری با ورود عامل صنعت تعدیل می شود. نتایج این تحقیق نقشی را که ساختار مالکیت بر عملکرد شرکتها ایفا می کند روشن تر می کند و چشم اندازهایی را برای سیاستگذاران فراهم می نماید تا سیستم حاکمیت شرکتی خود را بهبود بخشند.

بررسی رابطه بین دستکاری فعالیت های واقعی و هزینه حقوق صاحبان سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداری

در این تحقیق رابطه بین مدیریت سود مبتنی بر فعاﻟیﺖ های واقعی و هزینه حقوق صاحبان سهام مورد بررسی قرار می گیرد. در واقع این تحقیق به دنبال بررسی این موضوع است که آیا بین معیارهای مدیریت سود مبتنی بر فعاﻟیﺖ های واقعی (جریان نقدی غیرعادی، تولید غیرعادی و هزینه های اختیاری غیرعادی) و هزینه حقوق صاحبان سهام رابطه وجود دارد؟ جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشند. تعداد 104 شرکت به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند که طی دوره ی زمانی 1387-1383 مورد بررسی قرار گرفته اند. از روش تجزیه و تحلیل پنل و رگرسیون حداقل مربعات ادغامی از طریق نرم افزار SPSS جهت آزمون فرضیه و تخمین ضرایب استفاده گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در سطح اطمینان 95 درصد بین معیارهای مدیریت سود مبتنی بر فعاﻟیﺖ های واقعی (جریان نقدی غیرعادی، تولید غیرعادی و هزینه های اختیاری غیرعادی) و هزینه حقوق صاحبان سهام رابطه و از نوع مستقیم وجود دارد.

بررسی رابطه دوره تصدی حسابرس و گزارشگری سودهای محافظه کارانه در بورس اوراق بهادار تهران

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریحسابرسی

نگرانی ناشی از آثار روابط طولانی مدت حسابرس و صاحبکار بر استقلال حسابرس و کیفیت حسابرسی موجب تدوین قوانینی مبنی بر محدود کردن این روابط شده است. درحالی که چرخش اجباری حسابرس به عنوان یک ابزار در جهت افزایش استقلال و بهبود کیفیت حسابرسی توجه قانون گذاران را به خود جلب کرده است، شواهد متناقضی در حمایت از آن وجود دارد. به علت نگرانی قانون گذاران در رابطه با اثرات دوره تصدی حسابرس، تحقیق حاضر به بررسی رابطه دوره تصدی حسابرس و یکی از نگرش های مهم گزارشگری مالی به نام محافظه کاری می پردازد. در این تحقیق برای عملیاتی کردن محافظه کاری از مدل باسو که مبتنی بر شناسایی و انعکاس سریع تر اخبار بد مربوط به جریان های نقد آتی موردانتظار نسبت به اخبار خوب در سود است استفاده شده است. با بررسی 58 شرکت پذیرفته شده در بورس اورق بهادار تهران طی دوره زمانی 1385-1381 و با بهره گیری از تحلیل رگرسیون خطی چندگانه، نتایج تحقیق دلالت بر وجود یک رابطه مستقیم و معنادار بین دوره تصدی حسابرس و محافظه کاری دارد. علاوه بر این، با تفکیک نمونه به سه گروه بر اساس دوره تصدی، نتایج ابتدایی تایید و مشاهده شد با افزایش دوره تصدی محافظه کاری نیز افزایش می-یابد. درمجموع، یافته های تحقیق مبین این نکته هستند که در دوره تصدی کوتاه، محافظه کاری کمتر است. بنابراین ممکن است چرخش اجباری حسابرس اثر معکوسی روی محافظه کاری سود داشته باشد.

بررسی نظام حقوقی حاکم بر سهام ممتاز در حقوق ایران و انگلستان

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداریتحقیقات بازار سرمایه

این مقاله نظام حقوقی حاکم بر سهام ممتاز در حقوق ایران و انگلستان را مورد تنقیح و بررسی قرار می دهد. از آنجا که سهام یکی از منابع اصلی تامین سرمایه شرکت های سهامی عام و خاص است، قانونگذار پس از تعریف سهام در ماده 24 لایحه اصلاحیه قانون تجارت و معرفی انواع آن، در تبصره 2 این ماده، سهام ممتاز را تعریف نموده است. ولی قانونگذار نظام حقوقی خاصی را برای سهام ممتاز مدنظر قرار نداده و شرایط آن را دقیقاً معین نکرده است. بر این اساس سعی شده با روش مطالعه کتابخانه ای، نظام حقوقی خاص این نوع سهام در قوانین ایران مورد بررسی قرار گیرد و سپس به تطبیق آن با نظام حقوقی انگلیس (به عنوان یک کشور با سیستم حقوقی غیرمدون یا کامن لا) و کشورهای عربی پرداخته شده است.

بررسی و آزمون رفتار توده وار در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریکلیات

در بسیاری از موارد مشاهده شده است که قیمت ها در بازار سهام دچار نوسانات شدید می شوند بدون اینکه اطلاعات مشخص و موثقی در رابطه با آن ها در بازار منتشر شده باشد. در مدل تصمیم گیری رفتار توده وار تبعیت بی-قید و شرط از سایر سرمایه گذاران مبنای اتخاذ تصمیمات است. این گونه تصمیم گیری ها سبب هجوم سرمایه گذاران برای خرید یا فروش سهام و بروز نوسانات شدید قیمتی شده که پیامد آن بی ثباتی و شکنندگی بازار می باشد. در این پژوهش وجود رفتار توده وار در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق آن مبتنی بر کاهش انحراف معیار مقطعی بازده سهام نسبت به میانگین در دوره های تنش بازار نسبت به سایر دوره ها می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آنست که رفتار توده وار در چهار پرتفوی مورد آزمون وجود نداشته است و همچنین نتایج تحقیق برای دوران تنش همراه با افول بازده سهام و دوران تنش همراه با صعود بازده سهام یکسان می باشد بنابراین رفتار سرمایه گذاران عقلایی یه نظر می رسد. به عبارت دیگر مطابق با الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای انحراف معیار بازده سهام در دوران تنش بازار افزایش یافته است.

بررسی و مقایسه قدرت توضیح دهندگی ارزش افزوده اقتصادی، درآمد پسماند و رشد غیر عادی سود در تعیین ارزش بازار سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

1. حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداری
2. حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداریسود

این پژوهش به بررسی و مقایسه ی ارزش افزوده اقتصادی، درآمد پسماند و رشد غیرعادی سود در تعیین ارزش بازار سهام شرکت ها می پردازد. مدل ارزیابی درآمد پسماند، ارزش بازار شرکت را تابعی از سود و ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام در روش حسابداری شمول کلی و مدل رشد غیر عادی سود، ارزش بازار شرکت را تابعی از میزان سود غیر عادی در هر دوره می داند در حالی که مدل ارزش افزوده اقتصادی، ارزش شرکت را بر اساس سود عملیاتی خالص پس از کسر هزینه های تأمین مالی (از طریق بدهی یا حقوق صاحبان سهام) در روش حسابداری متعارف محاسبه می کند. در این پژوهش، تعداد 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره ی زمانی 1386-1382 بررسی شده است. جهت آزمون فرضیه ها از داده های تلفیقی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بین قدرت توضیحی این مدل ها در تعیین ارزش شرکت ها در حالت کلی تفاوت معنی داری وجود ندارد و تقریباً در تمامی موارد، مدل ارزیابی درآمد پسماند نسبت به مدل ارزش افزوده اقتصادی و هم چنین مدل ارزش افزوده اقتصادی نسبت به مدل رشد غیر عادی سود در تعیین ارزش شرکت ها دارای قدرت توضیحی نسبی بالاتری است.

انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام

در بازار بورس و اوراق بهادار قوانین مختلفی برای سهام‌داران و همچنین ناشران سهام وجود دارد. این قوانین بسته به قانون اساسی، شرایط سیاسی و اقتصادی و همچنین قوانین دینی تنظیم می‌شوند و ممکن است هر کدام از آن‌ها به مرور زمان تغییر کنند. بازارهای مالی در سطح جهانی قوانین کلی‌تری دارند اما تمامی آن‌ها در بازارهای داخلی قابل اجرا نیستند. به اصطلاح از فیلترهایی عبور می‌کنند، ممکن به همان صورت و یا با اندکی تغییر اجرا شوند یا حتی اصلا در کشور قابل اجرا نباشند. بعضی از انواع اوراق بهادار مانند اوراق قرضه و سهام خزانه نمونه‌ای از این موارد بودند که البته به تازگی قوانین مربوط به سهام خزانه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تغییر یافته و این مورد قابل اجرا است.

مفهوم سهام خزانه

سهام خزانه در بازار جهانی یک تعریف کلی دارد: «سهام ممتاز یک شرکت که در بازار مالی عرضه می‌شود و سپس مقداری از آن توسط خود شرکت خریداری می‌گردد را سهام خزانه می‌گویند.» البته این فرآیند دارای قوانین و شرایط خاصی است و می‌تواند به دلایل مختلفی انجام شود که در ادامه به آن می‌پردازیم.

قوانین سهام خزانه

طبق قوانین تنظیم‌شده، شرکت‌ها تنها می‌توانند ۱۰درصد از سهام انتشاریافته خود را بازخرید کنند. این سهام نباید باطل شود و لازم است امکان فروش مجدد آن به دیگر سهام‌داران وجود داشته باشد. سهام خزانه مالیات ندارد، سود سهام دریافت نمی‌کند و همچنین فاقد حق رای است. زمانی که سهام خزانه توسط شرکت تهیه می‌شود، این اشتباه پیش می‌آید که آن را جزو دارایی‌های شرکت محسوب می‌کنند اما این مورد صحیح نیست. همان طور که گفته شد، شرکت مانند بقیه سرمایه‌گذاران بورسی سهام خود را خریداری کرده است و می‌تواند به فروش برساند؛ بنابراین در ترازنامه شرکت، مبلغ سرمایه ذکرشده باید با کسر میزان سهام خزانه باشد و هر زمانی که این سهام مجددا به فروش رسید یا حتی باطل شد، سود و زیانی برای آن محاسبه نخواهد شد بلکه به عنوان تغییر در حقوق صاحبان سهام شناسایی می‌شود. در نهایت ناشران سهام برای خرید سهام خزانه، موظف به کسب مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار هستند. تمامی برنامه‌های مربوط به نگهداری و خرید و فروش سهام خزانه باید طبق قوانین سازمان بورس افشا شود و همه سهام‌داران باید از کلیات آن مطلع باشند.

قوانین بین‌المللی در رابطه با سهام خزانه

در حالت کلی کشورهایی که استفاده از سهام خزانه را مجاز می‌دانند، به این سه مورد توجه ویژه‌ای دارند:

منبع تامین نقدینگی برای بازخرید

اطلاع‌رسانی قبلی و تعیین زمان بازخرید

رکن تصمیم‌گیرنده در شرکت

در صورتی که شرکت بورسی در حال ضرردهی باشد، فراهم کردن نقدینگی برای تهیه سهام منطقی نیست اما در صورتی‌که شرکت در مسیر پیشرفت باشد و برای اقدامات بیشتر در آینده این کار را انجام دهد، از نظر کارشناسان حوزه بورس، امکان سوء استفاده در آن کاهش یافته و تهیه سهام خزانه بلامانع است. همچنین تصمیم‌گیرندگان در رابطه با تهیه سهام خزانه باید از تیم خبره مالی، فنی و برنامه‌ریزی تشکیل شده باشد. در صورتی که مدیریت به تنهایی و بدون اعلام دلایل کارشناسی‌شده، این تصمیم را بگیرد، احتمالا تهیه سهام خزانه برای وی تایید نخواهد شد و در نهایت هیچ شرکتی نمی‌تواند در هر زمانی که خواست سهام خزانه تهیه کند. بازه زمانی تهیه این سهام در کشورهای مختلف یا از جانب نهادهای ناظر (مثل سازمان بورس و اوراق بهادار) مشخص خواهد شد یا از طرف خود شرکت همراه با طرح ارائه شده، مطرح می‌شود و خارج از آن بازه، هرگونه تهیه سهام خزانه تخلف به شمار می‌رود. از نظر کارشناسان اقتصادی، این سه مورد نشان‌دهنده هدف شرکت از تهیه سهام خزانه هستند و در واقع با عبور از این فیلترها شرکت مجاز به تهیه سهام خزانه خواهد شد.

برخی از دلایل خرید سهام خزانه و مزایای آن

گاهی شرکت‌ها با بررسی روند قیمتی سهام خود در بازار بورس متوجه می‌شوند این سهام با مبلغی کمتر از ارزش واقعی خرید و فروش می‌شود؛ بنابراین مقداری از سهام که می‌تواند تا سقف ۱۰ درصد باشد را خریداری می‌کنند و پس از اصلاح بازار مجددا آن را به فروش می‌رسانند. بعضی اوقات در بازار بورس نقدشوندگی سهام کاهش می‌یابد؛ این اتفاق برای انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام شرکت‌های بورسی اتفاق ناخوشایندی است و اعتماد افراد به آن سهم و احتمال انجام سرمایه‌گذاری‌های بعدی را کاهش می‌دهد. از این رو، شرکت برای رفع مشکل عدم نقدشوندگی، اقدام به خرید سهام خود در بازار کرده و با این کار، در راستای بهبود ارتباط با سهام‌داران تلاش می‌کند. در صورتی که شرکت متوجه شود درصد زیادی از سهام وی در اختیار تعداد محدودی از افراد است، این روند به خواست دست‌اندرکاران انجام نشده، ممکن است در آینده به انجام سفته‌بازی بیانجامد و موجب ضرر در قیمت سهام شرکت شود، به تهیه سهام خزانه می‌پردازد. به این ترتیب، در صورت مشاهده اعمالی چون سفته‌بازی، می‌تواند از سهام خود برای کنترل قیمت استفاده کند.

اعطای سهام به پرسنل و مدیران، یکی از شرایطی است که معمولا شرکت‌های بزرگ در قالب طرح تشویقی و یا تسهیلات برای کارکنان در نظر می‌گیرند. این مورد را نیز می‌توان از دلایل تهیه سهام خزانه توسط شرکت‌های بورسی دانست. شرکت‌ها در بازه‌های زمانی مختلف با توجه به نحوه فعالیت خود، رویدادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در سطح کشور و همچنین در سطح بین‌المللی، شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند. بعضی اوقات دامنه فعالیت محدود می‌شود و سود شرکت کاهش می‌یابد؛ گاهی هیئت‌ مدیره بنا به شرایط تصمیم به انتشار اوراق بهادار می‌گیرد و در کل هر تصمیمی که مبنی بر کاهش هزینه‌ها باشد، می‌تواند منجر به خرید سهام خزانه شود. البته سهام خزانه قابل تبدیل به دیگر اوراق نیست اما با توجه به عدم تعلق سود به سهام خزانه، شرکت می‌تواند آن را تهیه کند و به نوعی سهام خود را در بازار کاهش دهد و تا حدودی در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند؛ در این شرایط اخذ تصمیماتی مانند انتشار اوراق بهادار و … برای ناشر سهام ممکن خواهد شد.

دلایل ممنوعیت سهام خزانه تاکنون و معایب آن

در ایران امکان استفاده از سهام خزانه برای اولین بار در سال ۱۳۴۶ برای شرکت نفت فراهم شد و از سال ۱۳۴۸ تاکنون این امکان از تمامی شرکت‌های بورسی سلب شده بود. اگرچه آیین‌نامه مربوط به آن در سال ۱۳۹۴ بازبینی شد و انتشار یافت اما تا سال جاری هیچ‌گونه مجوزی برای تهیه سهام خزانه صادر نشده بود. در ادامه برخی از دلایل ممنوعیت استفاده از سهام خزانه توضیح داده می‌شود. اصلی‌ترین دلیل ممنوعیت خرید سهام خزانه، زیانی بود که می‌توانست به سهام‌داران خارج شرکت وارد شود. از آنجایی که مدیران شرکت اشراف کامل به تمامی اطلاعات مالی، فعالیت‌ها و و فراز نشیب‌ها در مسیر خود دارند، می‌توانند در زمان کاهش قیمت، اقدام به تهیه سهام خزانه کنند و پس از مدتی آن را با بالاترین قیمت بفروشند؛ در این شرایط در حق دیگر سهام‌داران که با استفاده از روش‌های تحلیلی، بر پایه سوابق شرکت و… در سهام مذکور سرمایه‌گذاری کرده‌اند اجحاف می‌شود.

از طرفی برعکس این فرآیند هم می‌تواند موجب ضرر سهام‌داران شود. انجام معاملات سهام با قیمت بسیار بالا، به معنای محدود بودن معاملات آن و در نهایت رشد سهم بیش از ارزش واقعی خود است؛ اگر شرکتی ۱۰درصد از سهام خود را (که مقدار قابل توجهی است) در بالاترین قیمت و در زمان محدود بازخرید کند، ارزش آن می‌تواند به یک‌باره و به صورت غیرواقعی افزایش یابد و فضا برای سفته‌بازی فراهم می‌شود. بدیهی است که با اصلاح بازار، سقوط قیمت رخ می‌دهد و در نهایت مابقی سهام‌داران که از این روند بی‌اطلاع بودند متضرر خواهند شد. شرکت‌های بورسی باید دقت کنند که بازخرید سهام حتما با دلایل قانع‌کننده، هم برای سهام‌داران و هم برای سازمان بورس انجام شود و در غیر این صورت، مشمول زیان می‌شوند. اگر سهام‌داران تهیه سهام خزانه را ناشی از عدم سوددهی و یا مشکلات مالی شرکت برداشت کنند، ارزش سهام به شدت در بازار کاهش می‌یابد؛ بنابراین توجیه سهام‌داران و شفاف‌سازی اقدامات شرکت، یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در زمان تهیه سهام خزانه است.
اگر هیئت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار، که وظیفه بررسی این فرآیند را بر عهده دارد؛ دلیل تهیه سهام خزانه را تغییر قیمت بداند و طرح‌های ارائه‌شده از جانب شرکت برای وی مورد تایید نباشد، تصمیمات سختی در رابطه با شرکت مذکور اتخاذ خواهد کرد. ارائه دلایل قانع‌کننده برای این تیم بسیار مهم است و در غیر این صورت شرکت ضرر سنگینی را متحمل می‌شود. همچنین از آن جایی که سهام خزانه فاقد اثر مالیات است، اداره مالیات سختگیری‌های فراوانی را در این زمینه اعمال می‌کند. اگر این سازمان دلیل تهیه سهام خزانه را فرار مالیاتی از سود سهام تشخیص دهد، به دلیل انباشته شدن سود نامناسب جرایم مالیاتی سنگینی را برای شرکت در نظر می‌گیرد.

سخن آخر

خرید سهام خزانه به خودی ‌خود یک فرآیند مثبت محسوب می‌شود و در واقع فرصتی برای ارتقای مالی و بهبود وضعیت شرکت‌های بورسی است؛ اما سوء استفاده‌هایی که از این فرصت می‌شد، باعث شد خرید ان در بسیاری از کشورها ممنوع شود. در طی این سال‌ها کشورهای مختلف قوانین زیادی را برای اصلاح فرآیند استفاده از سهام خزانه وضع کردند و تا حدودی توانستند از تخلفات احتمالی جلوگیری کنند اما همچنان این ممنوعیت برای تعدادی از کشورها وجود دارد. در ایران نیز حدود ۵۰ سال استفاده از این فرصت برای تمامی شرکت‌های بورسی ممنوع بود و شرکت‌ها با ثبت شرکت‌های تابعه اقدام به تهیه سهام خود می‌کردند؛ اما از شهریور ماه ۱۳۹۹ تهیه سهام خزانه طبق قوانین خاصی آزاد شده است.

بررسی مدل‌های گوناگون سرمایه گذاری

امروزه افراد زیادی به دنبال سرمایه گذاری پول خود هستند اما یا نمی‌دانند پول خود را کجا سرمایه گذاری کنند، و یا بعد از سرمایه گذاری دچار شکست و ضرر مالی زیادی می‌شوند. سرمایه گذاری در هر حوزه‌ای نیازمند دانش و آگاهی و آشنایی با انواع روش‌های آن است.

در این مقاله بر آن شدیم تا بعد از ارائه تعریفی کامل و جامع از سرمایه گذاری، مدل‌های مختلف سرمایه گذاری و انواع روش‌های سرمایه گذاری را بررسی کنیم تا شما بتوانید بهترین روش سرمایه گذری را با توجه به میزان بودجه، و خواسته خود انتخاب کنید.

سرمایه گذاری به چه معناست؟

به بیان ساده سرمایه گذاری یعنی شما منابع مالی خود را در جایی به کار بگیرید که بعد از مدتی هم اصل پولتان قابل برداشت باشد و هم سودی نصیب شما شود. بنابراین کسی که قصد سرمایه گذاری دارد باید کاملا آگاه انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام باشد که سرمایه خود را کجا و چگونه استفاده کند تا بتواند بیشترین سود را به دست آورد.

در تعریفی دیگر سرمایه گذاری را از دست دادن ارزش حال، برای به دست آوردن ارزش بیشتر در آینده می‌دانند.

اهمیت سرمایه گذاری

با توجه به افزایش روزانه قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید، این که فکر کنیم اگر پول‌هایمان را روی هم بگذاریم، ثروتمند خواهیم شد، کمی احمقانه است. اگر شما اکنون پولی دارید که دیروز می‌توانستید با آن سکه بخرید، احتمالا فردا نخواهید توانست! این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که ارزش پول روز به روز کمتر می‌شود. پس راه چاره چیست؟ چگونه می‌توانیم توانایی مالی خود را افزایش دهیم؟

سرمایه گذاری روشی است که اگر به صورت اصولی و در جای مناسب و درست انجام شود، می‌تواند باعث افزایش دارایی مالی شما شود. روش‌های سرمایه گذاری با هم متفاوت هستند و شما می‌توانید با توجه به هدف خود از سرمایه گذاری، از هر کدام از این روش‌ها استفاده کنید.

اهداف سرمایه گذاری

هر کدام از افراد ممکن است اهداف مختلفی از سرمایه گذاری داشته باشند. به طور کلی سرمایه گذاری با 3 هدف؛ امنیت دارایی، رشد و درآمد صورت می‌گیرد. در زیر به بررسی این اهداف می‌پردازیم:

درست است که هیچکدام از انواع مدل‌های سرمایه گذاری کاملا امن نیست، اما برخی از راه‌های سرمایه گذاری، ریسک کمتری دارد و بسیاری از افراد برای امنیت دارایی خود تمایل دارند از این روش‌ها استفاده کنند.

با وجود این که امنیت دارایی برای تمام سرمایه گذاران اهمیت دارد اما هدف بسیاری از سرمایه گذاران رشد دارایی و دریافت سود است. برای این نوع سرمایه گذاری، روش‌های مختلفی وجود دارد.

هدف برخی دیگر از افراد از سرمایه گذاری، کسب درآمد است. این افراد در جاهایی سرمایه گذاری می‌کنند که به طور مرتب بازده داشته باشد.

چرا به سرمایه گذاری نیاز داریم؟

اگر شما تمام مدت شبانه روز هم در حال کار کردن باشید باز هم نخواهید توانست دارایی مالی خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید، چرا که همواره بخشی از درآمد شما صرف خرید خوراک، پوشاک و تامین مایحتاج خودتان خواهد شد. هزینه خوراک و پوشاک جزو هزینه‌های ضروری هستند و نمی‌توانید آن‌ها کم کنید تا دارایی مالی خود را افزایش دهید.

اما می‌توانید با استفاده از روش‌های سرمایه گذاری و سرمایه گذاری در جای درست و اصولی، سرمایه خود را افزایش دهید. برای آشنایی با انواع مدل‌های سرمایه گذاری تا آخر مقاله با ما همراه باشید تا از خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری ما بهره‌مند شوید.

انواع مدل‌های سرمایه گذاری

سرمایه گذاری مدل‌های مختلفی دارد که آشنایی با آن‌ها می‌تواند به شما در یک سرمایه گذاری پرسود و درست کمک کند، در ادامه قصد داریم تا انواع مدل‌های سرمایه گذاری را برای شما معرفی کنیم:

• سرمایه گذاری به روش مستقیم

در سرمایه گذاری به روش مستقیم، خودتان به طور مستقیم مدیریت سرمایه را بر عهده می‌گیرید. برای مثال با سرمایه خود اقدام به راه‌اندازی یک کارگاه تولیدی می‌کنید. در بسیاری از اوقات افراد تمایل ندارند تا خودشان به طور مستقیم اقدام به سرمایه گذاری کنند و ترجیح می‌دهند سرمایه خود را طی یک قرارداد به شخص دیگری واگذار کنند.

در روش مستقیم، معمولا ریسک سرمایه گذاری بالاتر است، زیرا برخی از افراد دانش و تخصص کافی برای این کار را ندارند و برخی نیز وقت کافی برای پیگیری مداوم بازار ندارند. اگر به تازگی می‌خواهید وارد این کار شوید، بهتر است از روش‌های سرمایه گذاری غیر مستقیم استفاده کنید.

• سرمایه گذاری به روش غیر مستقیم

یکی دیگر از روش‌های سرمایه گذاری، به شیوه غیر مستقیم است. در این روش شما سرمایه را در اختیار فرد دیگری قرار می‌دهید که دانش و مهارت کافی در این زمینه را داشته باشد، و سود خود را دریافت می‌کنید. اگر تخصص، زمان و تجربه کافی در زمینه سرمایه گذاری را ندارید، بهتر است از این روش سرمایه گذاری استفاده کنید.

• سرمایه گذاری به روش کوتاه مدت

در سرمایه گذاری کوتاه مدت، معمولا در مدت یکسال و یا کمتر به بازده مورد نظر خواهید رسید. در این نوع از روش‌های سرمایه گذاری، میزان نقد شوندگی سرمایه بالا است و شما می‌توانید در مدت کوتاه‌تری به دارایی برسید.

• سرمایه گذاری به روش بلند مدت

در این روش برخلاف روش کوتاه مدت، بازگشت سرمایه نیاز به زمان بیشتری دارد. این مدل سرمایه گذاری معمولا ریسک کمتری دارد و میزان رسیدن به سود در آن، به طور معمول بیشتر از روش کوتاه مدت است.

ما در کارمنتو سعی داریم، بهترین خدمات را در زمینه سرمایه‌گذاری و روش‌های آن به شما ارائه دهیم.

انواع روش‌های سرمایه گذاری

در ادامه انواع روش‌های سرمایه گذاری را توضیح خواهیم داد تا بدانید با استفاده از کدام روش‌ها می‌توانید، سرمایه گذاری کنید و دارایی خود را افزایش دهید:

یکی از راه‌های سرمایه گذاری، خرید خانه، ملک، زمین، آپارتمان و غیره است. این نوع از سرمایه گذاری یک نوع واقعی محسوب می‌شود و شما می‌توانید از طریق اجاره ملک، و یا فروش آن به قیمتی بالاتر از قیمت خرید خود، به کسب سود برسید.

خرید کالاهای فیزیکی مانند طلا، نقره، جواهرات و یا هر نوع کالایی که ارزش خرید و فروش داشته باشد، می‌تواند نوعی سرمایه گذاری محسوب شود.

اوراق بهادار یکی دیگر از انواع سرمایه گذاری است. این اوراق در واقع نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل و انتقال هستند. این اوراق انواع مختلفی دارد: سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، صکوک و غیره.

تمام این اوراق بهادار، دارای ارزش مالی برای مالک هستند و قابلیت تبدیل به پول نقد را دارد.

یکی دیگر از انواع سرمایه گذاری در بازار، اوراق قرضه است. در این روش سرمایه گذاری، سرمایه گذار به شخص پول قرض می‌دهد و طرف مقابل متعهد می‌شود تا وجه مورد نظر را در بازه زمانی مشخص، و با پرداخت سود دوره‌ای ثابت بازگرداند.

اوراق قرضه به منظور تامین مالی پروژه‌ها و فعالیت‌های ارگان‌هایی مانند شهرداری‌ها و دولت‌های خارجی و داخلی، انتشار می‌یابند.

• اوراق سپرده بانکی

اوراق سپرده بانکی یکی دیگر از راه‌های سرمایه گذاری است. این اوراق در واقع نوعی اوراق بهادار است، در صورتی که شما دارای این اوراق باشید اجازه خواهید داشت تا سود سپرده را دریافت کنید. یک گواهی سپرده، دارای تاریخ سررسید و یک نرخ سود ثابت است که می‌تواند با هر عنوانی توزیع شود.

اوراق سپرده بانکی توسط بانک منتشر و توزیع می‌شود، همچنین اصل سپرده و سودهای پرداختی نیز توسط بانک تضمین می‌شود. مدت زمان این اوراق معمولا از 1 تا 5 سال به طول می‌انجامد و سود پرداختی به دارندگان سپرده به صورت دوره‌ای و از طریق کوپن‌های گواهی‌های سپرده پرداخت می‌شود.

اوراق اجاره، اوراقی است که در حکم بدهی برای شرکت است. زمانی که شرکتی این اوراق را منتشر می‌کند، در واقع برای خود بدهی ایجاد می‌کند و در بازه‌های زمانی مشخص به دارندگان این اوراق سود پرداخت می‌کند.

• اوراق حقوق صاحبان سهام

شما به عنوان یک فرد حقیقی یا حقوقی با خرید سهام یک شرکت، دارای حقوقی می‌شوید که با نام حقوق صاحب سهام و یا ارزش ویژه شناخته می‌شود. ارزش ویژه، در واقع شرکت یا مالکیت، در دارایی یک شرکت است.

با در اختیار داشتن سهام، سهم مالکیت در دارایی آن شرکت را خواهید داشت، به این معنا که اگر شرکت به فعالیت خود ادامه ندهد و منحل شود، حقوق صاحبان سهام آن، از دارایی‌های باقی مانده آن شرکت متناسب با سهم هر فرد یا شرکت دیگر، بین آنان تقسیم خواهد شد.

این نوع سهام شامل دسته‌های زیر است:

سهام عادی نوعی اوراق بهادار است که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر بخشی از یک شرکت و دارایی‌های آن است. دارندگان این نوع سهام می‌توانند در جلسات سالیانه شرکت کنند و حق رای نیز دارند. همچنین در صورتی که سود بین سهامداران تقسیم شود، آن‌ها هم بخشی از انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام آن سود را دریافت خواهند کرد.

زمانی که شرکتی نیاز به افزایش سرمایه داشته باشد، سهام ممتاز منتشر می‌کند. سهام ممتاز به سهامی گفته می‌شود که علاوه بر اختصاص سهام، امتیازاتی نیز به فرد دارنده سهام، داده می‌شود. برخی از این امتیازات که ممکن است به سهام دار داده شود، عبارت است از:

• اختصاص درصد معینی از سود به سهامداران ممتاز
• اختصاص سود بیشتر از بقیه سهامداران
• پرداخت مبلغی معین؛ اضافه بر سود
• تقدم خرید در سهام جدید
• اعطای حق رای اضافی به سهامداران ممتاز
• اعطای حق تصمیم گیری در خصوص برخی مسائل به سهامداران ممتاز

1.حق تقدم سهام

زمانی که شرکتی افزایش سرمایه بدهد، به نسبت درصدی که سرمایه را افزایش می‌دهد، تعداد سهام نیز افزایش پیدا می‌کند. از آن جایی که سهامداران شرکت انتظار دارند بعد از افزایش سرمایه شرکت، درصد مالکیت خود را افزایش دهند، این حق برای سهامداران در نظر گرفته می‌شود.

یعنی در صورتی که شرکتی قصد فروش سهام جدید را داشته باشد، سهامداران فعلی شرکت در خرید این سهام، در اولویت خواهند بود. به این اولویت در خرید سهام نسبت به خریداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.

2. سهام جایزه

سهام جایزه در بورس در واقع سهامی است که شما برای کسب آن و اضافه شدن آن به سبد معاملاتتان، پولی پرداخت نمی‌کنید و به صورت رایگان و در واقع مانند جایزه، در اختیار شما قرار می‌گیرد.

• صکوک یا اوراق قرضه اسلامی

صکوک به معنای اسناد است، و به اوراق بهادار، با ارزش مالی یکسان، و قابل معامله در بازارهای مالی گفته می‌شود که بر پایه یکی از قراردادهای مورد تایید متون اسلامی طراحی شده باشد. صکوک ابزاری نوین است که در کشورهای اسلامی جایگزین اوراق قرضه شده و بر پایه دارایی با درآمد ثابت یا متغیر، در بازارهای ثانویه قابل معامله است.

مزایای استفاده از صکوک:

1. افزایش نقدینگی بانی
2. خروج دارایی‌ها از ترازنامه و جایگزین شدن وجه نقد
3. کاهش ریسک
4. کاهش هزینه تامین مالی
5. کمک به توسعه بازار سرمایه با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی‌ها به اوراق بهادار

سخن آخر

همان طور که در ابتدای مقاله هم اشاره کردیم، ارزش پول روزانه کمتر می‌شود، بنابراین روش پس انداز کردن برای رسیدن به یک ثروت و پشتوانه مالی اساسا کاری بی‌فایده است. آشنایی با انواع مدل‌های سرمایه گذاری می‌تواند به شما کمک کند تا با سرمایه گذاری درست، دارایی مالی خود را افزایش دهید.

خواندن این مقاله به شما کمک می‌کند تا با راه‌ها و روش‌های سرمایه گذاری آشنا شوید و بهترین نوع سرمایه گذاری را انتخاب کنید، و دارایی خود را افزایش دهید.