منابع ریسک در سرمایه‌گذاری

منابع ریسک در سرمایه‌گذاری

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی، با تأکید بر بکارگیری مؤثر و کارایی همه‌ی منابع صندوق، گفت: منابع صندوق توسعه ملی باید در داخل برای توسعه کشور و در خارج از کشور برای ارزآوری و نیز در بخش‌های با سود بالا و ریسک پایین سرمایه‌گذاری شود و این مهم در کنار سایر وظایف، از جمله تسهیلات‌دهی انجام شود.

به گزارش «نود اقتصادی» به نقل از روابط عمومی صندوق توسعه ملی، نخستین کمیته سرمایه‌گذاری خارجی صندوق توسعه ملی با حضور مهدی غضنفری رئیس هیأت عامل و اعضای این کمیته برگزار شد.

غضنفری با بیان اینکه منابع ریسک در سرمایه‌گذاری متأسفانه سرمایه‌گذاری کافی در خلال سالیان گذشته صورت نگرفته، بر سرمایه‌گذاری مؤثر برای توسعه کشور توسط صندوق تأکید؛ اما اضافه کرد، همزمان باید درصدی از سرمایه‌گذاری‌ها برای کسب سود بالا در خارج از کشور باشد.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی، با بیان اینکه بخش روابط بین الملل با فرآیند مناسبی در صندوق در حال توسعه است، گفت: در سرمایه گذاری داخلی و خارجی باید بتوانیم با مطالعه کافی و درایت، بر چالش‌های درونی و خارجی، از جمله ریسک غلبه کنیم.

وی با تأکید بر اینکه زیرساخت‌های سرمایه گذاری خارجی نسبت به داخلی کمتر آماده شده است؛ گفت: باید در ابتدا زمینه‌های ورود به آن، از جمله شناسایی طرح‌های شرکت‌های امن و بانک‌های خارجی مطمئن صورت گیرد.

غضنفری با بیان اینکه هرچند حجم سرمایه‌گذاری در خارج از کشور مهم است گفت: در عین حال شروع به این کار و کسب تجربه‌ی موفق برای صندوق بسیار موضوع ارزشمند و بزرگی است. وی تصریح کرد: یکی از وظایف کمیته سرمایه گذاری خارجی اقناع فکری جامعه و جا انداختن اهمیت سرمایه‌گذاری خارجی از طریق ارایه‌ی ادله‌ی محکم است؛ به طوری که مسئولان و حمکرانان کشور نیز در این زمینه همراه صندوق باشند. در عین حال فراموش نکنیم درصد بسیار بالایی از منابع صندوق باید متوجه سرمایه گذاری در داخل کشور، توسعه اقتصادی، کمک به بخش خصوصی باشد.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی از کمیته سرمایه گذاری خارجی خواست در کار سرمایه گذاری تعجیل نداشته باشند و این با رعایت صرفه و صلاح اقتصادی و توجه به نیازهای کشور، از جمله کشت فراسرزمینی و یا انتقال تکنولوژی و توسعه صادرات کالا و خدمات فنی-مهندسی صورت پذیرد.

در پایان این جلسه، اعضای کمیته‌ی سرمایه‌گذاری خارجی صندوق در احکام جداگانه‌ای از سوی مهدی غضنفری منصوب شدند.

همچنین خانم نگین حیدری‌زاده به سمت مدیر همکاری‌های بین الملل صندوق توسعه ملی منصوب و حکم وی از سوی رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی اعطاء شد.

انواع روش های سرمایه گذاری چیست و بهترین نوع آن کدام است؟

به صورت کلی می توان گفت سرمایه‌گذاری (investment) ارزش از دست رفته در زمان حاضر برای به دست آوردن ارزش بیشتر در زمان آینده است. البته تعریف های دیگری نیز از سرمایه گذاری وجود دارد. در کل یک فرد در سرمایه گذاری به جای آنکه سرمایه خودش را در زمان حاضر صرف امور مختلف و مشخصی بکند، آن را در حوزه های مختلف قرار می دهد که در آینده ارزش بیشتری داشته باشد.
در تعریف دیگری می توان گفت که سرمایه گذاری عبارت است از هر چیزی که دارای ارزش اقتصادی باشد و با هدف درآمدزایی یا افزایش قیمت در آینده خریداری شود. زمانی که سرمایه گذار اقدام به خرید یک دارایی خاص می کند در حقیقت با هدف مصرف سرمایه خود این عمل را انجام نخواهد داد و قصد دارد که در آینده، از این دارایی به عنوان یک ابزار ثروت آفرین استفاده کند. هر عملی که فرد در آن بتواند منابع مالی و پس انداز خودش به کار بگیرد و در آینده هم اصل منابع و هم سود آن را داشته باشد می‌تواند یک روش سرمایه گذاری باشد.

انواع روش های سرمایه گذاری

همانطور که گفته شد هر عملی که بتواند در آینده اصل منبع مالی فرد را همراه با سود آن به او برگرداند یک روش سرمایه گذاری خواهد بود. می توان بر اساس دیدگاه های مختلفی انواع روش های سرمایه گذاری را دسته بندی کرد. روش های سنتی سرمایه گذاری شامل خرید طلا، ارز، ملک، اوراق بهادار و … می باشند که هر کدام دارای مزایا، معایب و میزان ریسک جداگانه ای هستند. البته بسیاری از افراد در زمینه های مختلفی از روش های گفته شده سرمایه گذاری می کنند و میزان ریسک خود را کاهش می دهند. به صورت کلی می توان گفت سرمایه گذاری در دو روش کلی انجام می شود که به شرح زیر می باشند:

سرمایه‌گذاری مستقیم

سرمایه گذاری مستقیم نوعی از سرمایه گذاری است که در آن فرد سرمایه گذار مدیریت کامل منابع ریسک در سرمایه‌گذاری سرمایه های خود را بر عهده دارد. این روش ریسک بالاتری در مقایسه با روش های غیر مستقیم دارد؛ اما قطعا سود بیشتری نیز خواهد داشت. سرمایه گذاری مستقیم خصوصا زمانی که فرد قصد فعالیت در بازار بورس و خرید سهام شرکت‌های مختلف را داشته باشند نیازمند داشتن مهارت، دانش و تجربه بالایی است در غیر اینصورت ممکن است فرد دچار خسارت های سنگین شود.

سرمایه گذاری غیر مستقیم

این روش سرمایه گذاری دقیقا نقطه مقابل سرمایه گذاری مستقیم است و افرادی که دانش، تجربه و مهارت خاصی ندارند و یا زمان کافی برای فعالیت در بازار سرمایه را ندارند می‌توانند سرمایه‌های خودشان را در اختیار واسطه های مطمئن و بهترین صندوق سرمایه گذاری قرار بدهند. سرمایه گذاری غیر مستقیم دارای ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری مستقیم است اما سود و بازدهی کمتری نیز دارد.
در کنار این دسته بندی می توان از نظر زمانی نیز سرمایه گذاری را به دو روش سرمایه گذاری کوتاه مدت و سرمایه گذاری بلند مدت تقسیم بندی کرد که هر کدام شرایط و قواعد خاص خود را دارند و می توانند بازدهی متفاوت داشته باشند.

انواع مدل‌های سرمایه گذاری

همانطور که گفته شد می‌توان بر اساس فاکتورها و دیدگاه‌های مختلفی روش‌های سرمایه گذاری را تعریف کرد. از جمله بهترین مدل‌های سرمایه گذاری که هر فرد می‌تواند بر اساس میزان ریسک پذیری و دانش خود از آنها استفاده کرد می‌توان موارد زیر را عنوان نمود:

سرمایه ‌گذاری در بورس

یکی از جذاب‌ترین روش‌های سرمایه گذاری فعالیت در بازار بورس است و افراد می‌توانند هم به صورت مستقیم فعالیت داشته باشند و هم با آشنایی با شرایط سبدگردانی اختصاصی از روش های غیر مستقیم استفاده کنند. افراد می توانند حتی با کمترین سرمایه ها نیز در بازار بورس فعالیت داشته باشند و حتی بدون داشتن دانش و تجربه و فقط با خرید عرضه های اولیه کسب سود کنند. در حال حاضر حداقل مبلغ برای خرید سهام در بورس ایران ۵۰۰ هزار تومان است در حالی که خرید عرضه اولیه می‌تواند با قیمت‌هایی زیر 100 هزار تومان نیز صورت بگیرد.

• البته باید توجه داشت که حضور مستقیم در این بازار کار سخت و دشواری است و لازم است که فرد ابتدا آموزش های لازم را ببیند. افراد نباید هرگز بدون مطالعه و دانش و مهارت کافی در این بازار اقدام به خرید سهام بکنند. افراد غیر حرفه‌ایی به راحتی می‌توانند از ابزارهای واسطه ‌ای مانند صندوق‌ های سرمایه‌گذاری استفاده کنند.

سرمایه‌ گذاری در املاک و مستغلات

از جمله محبوب‌ترین شیوه‌های سرمایه گذاری در ایران می‌توان به سرمایه گذاری در املاک است. با توجه به نرخ تورم بسیار بالای کشور می‌توان گفت در سال‌های اخیر بهترین روش سرمایه گذاری فعالیت در بازار املاک بوده است. قیمت مسکن در چند سال اخیر حتی به بیش از 10 برابر رسیده است و این به معنی سود بسیار زیاد سرمایه گذاران این حوزه است. البته سرمایه گذاری در املاک و مستغلات نیازمند توجه به فاکتورها و عوامل مختلفی است که مهم ترین آنها شامل موارد زیر هستند:

• سرمایه گذاری در این حوزه نیاز به زمان زیادی دارد و سرمایه گذاران می‌توانند در بلند مدت به سود مورد نظر خود برسند.
• برخلاف بازار بورس که دارای نقد شوندگی بسیار بالایی است ممکن است نقد شوندگی املاک مشکل ساز باشد چرا که معمولا خرید و فروش املاک نیاز به پول های زیادی دارد و ممکن است که فرد نتواند در زمان مورد نظر خودش سرمایه خود را نقد کند.

سرمایه‌ گذاری در ارز، طلا و نقره

شاید بتوان گفت سرمایه گذاری در طلا و نقره از قدیمی ترین روش های سرمایه گذاری است که مردم از دیرباز سرمایه های نقد خودشان را به طلا تبدیل می‌کردند. طلا در تمام نقاط جهان خریدار دارد و نقد شوندگی بسیار بالایی دارد و به عنوان یک دارایی مطمئن شناخته می‌شود. همچنین امروزه ارزهای ارزشمندی همچون دلار، یورو و ارزهای دیجیتال وجود دارند که می توانند بستر مناسبی برای investment باشند.
طلا در برابر تورم آسیب نمی بیند اگرچه یک دارایی مولد نیست در حالی که حتی دلار و یورو در برابر تورم آسیب خواهند دید. افرادی که نمی خواهند ریسک خرید طلای فیزیکی را قبول کنند می توانند با خرید گواهی‌ های سپرده طلا یا صندوق‌ های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا در این زمینه سرمایه گذاری کنند. البته باید توجه داشت که سرمایه گذاری در بازار طلا، نقره و ارز نیز یک سرمایه گذاری بلند مدت است و ممکن است در کوتاه مدت سود مناسبی به سرمایه گذاران ندهد.

سرمایه‌ گذاری در اوراق بهادار

اوراق بهادار نیز از دیگر حوزه هایی هستند که می توانند برای سرمایه گذاران کسب سود خوبی داشته باشند. سهام شرکت ها از جمله مهم ترین اوراق بهادار هستند و همانطور که گفته شد خرید و فروش آنها نیاز به داشتن مهارت، تجربه و دانش بالایی است. سرمایه گذاران می توانند به صورت مستقیم اقدام به خرید اوراق مشارکت با سود تضمینی بکنند و یا در صندوق ‌های با درآمد ثابت سرمایه ‌گذاری کنند چرا که بخش عمده این صندوق ها از انواع اوراق بهادار تشکیل می شوند.

سرمایه گذاری در صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری

صندوق های سرمایه گذاری از جمله بهترین و مطمئن ترین روش های سرمایه گذاری هستند که امروزه همه افراد می توانند به راحتی به آنها دسترسی داشته باشند. این صندوق ها در حقیقت به چند دسته اصلی شامل صندوق ‌های با درآمد ثابت، صندوق‌ های مختلط و صندوق ‌های سهامی، صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)، صندوق‌ سرمایه گذاری در طلا و … تقسیم می شوند. هر کدام از این صندوق ها دارای مزایا، معایب و درصد ریسک متغیری هستند. این شیوه سرمایه گذاری را می توان بهترین روش برای کسانی دانست که دانش، تجربه و مهارت استفاده از روش های مستقیم را ندارند.
در مقاله دیگری با عنوان مزایا و منابع ریسک در سرمایه‌گذاری معایب صندوق های سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران به معرفی کامل این صندوق ها و مزایا و معایب هر کدام از آنها پرداخته شده است و می تواند اطلاعات مفیدی به کاربران ارائه کند.

سرمایه‌ گذاری در بانک

می توان گفت کم ریسک ترین، مطمئن ترین و سرراست ترین روش های سرمایه گذاری، سرمایه‌ گذاری در بانک است. این روش تقریبا هیچ ریسکی ندارد اما بازدهی آن در مقایسه با سایر روش های عنوان شده کمتر است. بانک ها معمولا دارای یک سقف سود بانکی مشخص هستند که معمولا بر اساس نرخ تورم تعیین می شود. به صورت می منابع ریسک در سرمایه‌گذاری توان گفت که سودی که از طرف بانک به سرمایه گذاران داده می شود برابر با کاهش ارزش سرمایه او در اثر تورم است. به عبارتی می توان گفت بانک نمی تواند سودی به سرمایه گذاران بدهد و فقط اثر تورم بر سرمایه های آنها را خنثی می کند.

بهترین روش های سرمایه گذاری

همانطور که گفته شد هر کدام از شیوه های سرمایه گذاری مزیت ها معایب خود را دارند و میزان بازدهی و سوددهی آنها با هم متفاوت است. هر فرد با توجه به میزان دانش، تجربه و مهارت هایی که دارد می تواند در یکی از حوزه های گفته شده سرمایه گذاری کند و متناسب با میزان ریسک پذیری خود کسب سود کند. خوشبختانه شرکت های متعددی همچون شرکت سبدگردان آرکا وجود دارند که با داشتن مجوزهای رسمی می توانند به سرمایه گذاران کمک کنند که بهترین شیوه سرمایه گذاری را انتخاب کنند و سود منابع ریسک در سرمایه‌گذاری مناسبی کسب کنند. از جمله مهم ترین خدمات شرکت آرکا می توان به مشاوره سرمایه گذاری در بورس، سبدگردانی اختصاصی، مدیریت صندوق ثروت افزون ثمین اشاره کرد.

منابع ریسک در سرمایه‌گذاری

🖋 کتاب “مدیریت ریسک و نهادهای مالی” اثری از جان سی هال ترجمه شرکت تأمین سرمایۀ امید در سال ۱۳۹۹ توسط انتشارات ترمه منتشر شده است.

شرکت تأمین سرمایه امید در راستای تحقق مسئولیت اجتماعی خود تقدیم می کند:

کتاب «مدیریت ریسک و نهادهای مالی» (ویرایش پنجم)، اثرجان سی. هال، در 29 فصل به بررسی دقیق و جامع تمامی مفاهیم مدیریت ریسک در نهادهای مالی می‌پردازد. این کتاب که در 1083 صفحه توسط انتشارات معتبر وایلی منتشر گردیده، تعادل هوشمندانه‌ای میان ابعاد تئوریک و عملیاتی مدیریت ریسک برقرار نموده است. کتاب حاضر می‌تواند توسط فعالان نهادهای مالی به خصوص حوزۀ ریسک مورد بهره‌برداری قرار گیرد. همچنین این کتاب می‌تواند به عنوان یک مرجع دانشگاهی برای اساتید، منابع ریسک در سرمایه‌گذاری پژوهشگران و دانشجویان حوزۀ مالی مورد استفاده قرار گیرد، شایان ذکر است کتاب دیگر این نویسنده در حوزۀ ابزارهای مشتقه، سال‌هاست در بسیاری از دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور به عنوان مرجع اصلی و پایه برای تدریس مفاهیم مربوط به مهندسی مالی توسط اساتید دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای دانلود ٣٠ صفحۀ ابتدایی کتاب مدیریت ریسک و نهادهای مالی روی لینک کلیک کنید.

مدیریت سرمایه و ریسک چیست؟

مدیریت سرمایه بدین معنی که بخشی از پس‌انداز خود را سرمایه‌گذاری کنید، مفهوم خیلی کلی است. مثلا شاید به فکر خرید سکه، دلار، ماشین یا سهام بیفتید. در شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه کدام سرمایه‌گذاری سودآور است؟ آیا تمامی سرمایه‌گذاری‌ها بازده یکسان دارند؟ آیا ریسک سرمایه‌گذار‌ی‌ها با هم برابر است؟ برای پاسخ دادن به این سوالات بهتر است ابتدا با مفهوم مدیریت سرمایه آشنا شویم.

مدیریت سرمایه به صورت مدیریت حرفه‌ای انواع دارایی‌ها به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذار تعریف می‌شود، چه دارایی‌های ملموس مانند مسکن و چه دارایی‌های ناملموس مثل سرقفلی و ارزش برند.

استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاریِ هر فرد با دیگری متفاوت است. عواملی مثل میزان تحصیلات و سواد مالی، سن، میزان درآمد، میزان سرمایه اولیه، ریسک‌پذیری و. باعث پیدایش استراتژی‌های متفاوت سرمایه‌گذاری می‌شود.

ریسک چیست؟

کلمه ریسک بیشتر افراد را به یاد خطر و ضرر می‌اندازد. اما ریسک موقعیتی است که از ترکیب خطر و فرصت به دست می‌آید. وقتی شما ریسک می‌کنید، خطری را به‌جان می‌خرید، به امید آن‌که فرصتی به دست بیاورید. شما با توجه به میزان توانایی‌های فردی خود در کنار شناخت کامل از تهدیدهای احتمالی، می‌توانید از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به اهداف خود برسید.

بیشتر روش‌های سرمایه‌گذاری با درصدی از ریسک همراه هستند. تنها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی چون سپرده‌گذاری در بانک یا مواردی چون سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه است که ریسک بسیار پایینی دارند.

این موارد (که می‌توان آن‌ها را سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز نامید) یک بازدهی مشخص، قطعی ولی محدود دارند. یعنی با سرمایه‌گذاری روی آن‌ها، امیدی هم به کسب یک بازدهی چشم‌گیر نباید داشت.

مدیریت سرمایه صحیح

اما آشنایی با مدیریت سرمایه به‌صورت صحیح، به شما امکان کسب بازدهی بالاتر خواهد داد. برای مثال خرید مستقیم سهام ریسک بیشتری دارد. اما در کنار ریسک بیشتر، سرمایه‌گذاران می‌توانند به بازدهی بیشتر هم دست‌پیدا کنند. از این منظر شاید بتوانیم بگوییم که ریسک «بهای بازدهیِ بیشتر» است.

پس دیدیم که احتمالِ کسب سود بیشتر، معادل است با پذیرش ریسک بالاتر. پس چرا افراد تنها به سپرده‌گذاری در بانک و کسب یک بازده قطعی اکتفا نمی‌کنند و به سمت نوعی دیگر از سرمایه‌گذاری‌ها متمایل می‌شوند؟ آیا این کار درستی است که در بازارهای دیگر، مثل بورس دست به سرمایه‌گذاری زد؟

یکی از دلایلی که باعث می‌شود بازار سرمایه محبوب‌تر از بانک‌ها باشد، این است که شما با سپرده‌گذاری در بانک حداکثر میزان بازدهی که می‌توانید کسب کنید محدود (مثلا بیست درصد به طور سالیانه) است. در حالی که بازاری مانند بورس و اوراق بهادار به شما امکان کسب بازدهی‌های بیشتر از 100 درصد را هم می‌دهد.

مدیریت سرمایه با توجه به نرخ تورم

علاوه بر موضوع ریسک و بازده با توجه به شرایط سیاسی و تحریم‌های بی‌شماری که بر کشور اعمال شده است و با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم، شاهد رشد بی‌اندازه نرخ تورم (41%) در سال اخیر بوده‌ایم.

وقتی نرخ تورم در کشوری افزایش می‌یابد شاهد کاهش قدرت خرید پول خواهیم بود، که به اصطلاح می‌گویند پول ارزش خود را از دست داده است. بنابراین سپرده‌‌گذاریِ تمامِ پول خود در بانک کار منطقی به نظر نمی‌رسد، چون نرخ تورم، بیشتر از نرخ بهره سالانهِ بانک است و پول شما نمی‌تواند متناسب با نرخ تورم رشد کند. یعنی پول شما نمی‌تواند قدرت خرید خود را حفظ کند. این در حالی است که بازار سرمایه (بورس اوراق بهادار) می‌تواند متناسب با رشد تورم رشد ‌کند. در این بازار افراد با سرمایه‌گذاری مناسب و مدیریت سرمایه می‌توانند ارزش پول خود را حفظ کنند و حتی به سودهای جذابی دست یابند.

تشکیل سبد سرمایه‌گذاری

برای پوشش ریسک در سرمایه‌گذاری، بهترین کار تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است. برای این کار فرد، سرمایه خود را به چند قسمت تقسیم می‌کند و هر قسمت از آن را به بازارهای مختلف می‌برد. مثلا درصدی از سرمایه‌اش را به خرید ملک و درصدی دیگر را به خرید طلا اختصاص می‌دهد و مابقی را صرف خرید سهام و یا کالاهای سرمایه‌ای، مانند ماشین‌آلات و تجهیزات می‌کند. برای مطالعه بیشتر در این رابطه روی اینجا کلیک کنید.

هرکدام از بازارهای موجود ریسک متفاوتی دارند و مدت‌زمان بازدهی و میزان بازدهی مورد انتظار از آن‌ها نیز متفاوت است. هنگام انتخاب یک بازار هدف برای سرمایه‌گذاری، باید به دو متغیر ریسک و بازده به طور همزمان توجه کرد، در واقع ریسک و بازده به‌عنوان دو رکن اصلی در اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری هستند.

در واقع ریسک و بازده به‌عنوان دو رکن اصلی در اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری هستند.

همواره بیشترین بازدهی، با توجه به حداقل مقدار ریسک، معیاری مناسب برای سرمایه‌گذاری به‌حساب می‌آید. شکل بالا تنها مثالی از چند بازار است که افراد می‌توانند در آن با توجه به شرایط خود بازارهای متفاوتی را برای سرمایه‌گذاری و توزیع ریسک انتخاب کنند. حتی می‌توانند بر تعداد بازارهای انتخابی بیفزایند و یا از تعداد آن بکاهند.

مدیریت سرمایه در شرکت ها

مدیریت سرمایه امری بسیار مهم به خصوص در امور شرکت‌ها است. برای مثال اگر یک شرکت به دنبال احداث یک خط تولیدی جدید باشد، برای احداث این خط به مقدار زیادی وجه نقد نیاز دارد. در این مواقع مدیر، سبد سرمایه‌گذاریِ شرکت را بررسی می‌کند تا مشخص کند کدام سرمایه‌گذاری‌ها سریع‌تر به وجه نقد تبدیل می‌شوند. اگر درصد عمده‌ای از سبد شرکت را ملک و ساختمان تشکیل داده باشد مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا این املاک به وجه نقد تبدیل شوند. در حالی که اگر بخش عمده‌ای از سبد را سهام تشکیل دهد بسیار راحت‌تر و سریع‌تر می‌تواند آن را به وجه نقد تبدیل کند و از پول به دست آمده برای راه اندازی خط تولید جدید استفاده کند.

بنابراین هر فردی چه برای تشکیل سبد شخصی و چه در سمت مدیریت برای تشکیل سبد سرمایه شرکت، می‌تواند بر اساس اهداف و نیازهای احتمالی منابع ریسک در سرمایه‌گذاری خود، یک سبد سرمایه‌گذاری مطمئن بسازد به‌شکلی که در صورت لزوم بتواند از آن استفاده کند.

فرآیند مدیریت سبد سهام

برای اینکه بتوانید یک سبد سهام (پرتفوی) بهینه تشکیل دهید و آن را به طور صحیح مدیریت کنید، در مرحله اول لازم است که با مفاهیم مالی و اصول اساسی آن آشنا شوید. بعد از آشنایی با این موارد می‌توان اقدام به ایجاد یک سبد سرمایه‌گذاری متناسب با ویژگی‌های شخصی خود کرد.

هر فرد بعد از یادگیری اصول اساسی مالی می‌تواند با توجه به میزان ریسک‌پذیری و بازده مورد انتظار خود اقدام به ایجاد یک پرتفوی بهینه کند و در گذر زمان با توجه به تغییر شرایط، در صورت لزوم پرتفوی خود را اصلاح کند.

یکی از راه‌های کم کردن ریسک یک پرتفوی تنوع‌بخشی به آن است. تنوع‌بخشی با هدف کاهش ریسک پرتفوی تا حداقل مقدارِ ریسک و افزایش بازده پرتفوی تا بالاترین اندازه ممکن انجام می‌شود.

با تقسیم کردن مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع، می‌توان بخشی از ریسک پرتفوی را حذف کرد. برای انجام این کار بهتر است که سهم‌ها، از صنایع و گروه‌های متفاوت از هم انتخاب شوند تا اگر یک صنعتی دچار مشکل شد تنها بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری شما به‌خطر بیفتد.

تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و سبد سهام

نقل قولی معروف در رابطه با تنوع‌بخشی وجود دارد که بیان می‌کند: تمامی تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید، تا در صورت افتادن سبد همه تخم مرغ‌هایتان از بین نروند.

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

ریسک کل

ریسک کل از دو بخش ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تشکیل شده است. ریسک غیرسیستماتیک منحصر به یک دارایی نظیر سهم یک شرکت است، که این ریسک با تنوع‌بخشی قابل کاهش است.

اما بخش دیگری از ریسک کل، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار است، که به آن ریسک حذف‌نشدنی هم می‌گویند. این ریسک از طریق تنوع‌بخشی کاهش پیدا نمی‌کند.

نمونه‌ای از ایجاد سبد سهام متنوع را در شکل بالا می‌بینید. می‌توان از گروه‌ها و صنعت‌های مختلف یک سهم مناسب انتخاب کرد و تشکیل سبد داد. افراد با استراتژی‌های متفاوت می‌توانند سبدهای متفاوتی ایجاد کنند.

انواع سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاران به دو طریق می‌توانند دست به خرید اوراق بهادار بزنند: اولین شیوه آن است که افراد به طور مستقیم اقدام به خریدوفروش سهام کنند که به آن سرمایه‌گذاری مستقیم می‌گویند؛ یا اینکه این کار را از طریق واسطه‌های مالی انجام دهند، که به آن سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌گویند.

انواع سرمایه گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک

نظریه مطلوبیت مورد انتظار، سه نوع گرایش را بر مبنای میزان تحمل ریسک توسط سرمایه‌گذاران معرفی کرده است. بر طبق این نظریه سرمایه گذاران به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• ریسک‌گریز
• ریسک‌پذیر
• ریسک خنثی

سرمایه‌گذاران ریسک خنثی افرادی هستند که به میزان ریسک سرمایه‌گذاری توجهی نمی‌کنند و تنها به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود هستند و میزان مطلوبیت آن‌ها توسط بازدهی سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود.

برخی از سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی‌ها نوسانات بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها دارند. در نتیجه سرمایه‌گذاری در آن‌ها ریسک بیشتری دارد.

گروهی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایرین ریسک‌پذیر‌تر هستند؛ در نتیجه می‌توانند نسبت به دیگران بهتر با این نوسانات کنار بیایند و آن را تحمل کنند. این افراد زمانی که با دو پروژه با بازدهی یکسان رو‌به‌رو می‌شوند، پروژه‌ای که ریسک بیشتری دارد را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، زیرا مطلوبیت ناشی از موفق شدن در پروژه پرریسک بیشتر از عدم مطلوبیت ناشی از زیان آن‌ها است.

این افراد تمایل بیشتری به فعالیت در بورس دارند و تمایل کمی به سپرده‌گذاری در بانک دارند.

سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز

آخرین دسته، سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. این افراد بیشتر به سرمایه‌گذاری در مواردی که بازدهی مطمئن داشته‌ باشند علاقه‌مند هستند و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرریسک دوری می‌کنند. بیشتر این افراد به سپرده‌گذاری در بانک روی می‌آورند و معتقدند که سپرده‌گذاری در بانک نوعی سرمایه‌گذاری ایمن است.

این سه طبقه، خود می‌توانند هرکدام به سه طبقه متفاوت نیز تقسیم شوند. برای مثال افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند، همه حاضر به پذیرش سطح یکسانی از ریسک نیستند. مثلا برخی از آن‌ها در سهم‌هایی که ریسک بسیار زیادی دارند (مثل سهم‌هایی با وضعیت بنیادی نه چندان خوب که در وضعیت تکنیکالی مناسبی قرار دارند و انتظار رشد سریعی از آن‌ها در آینده‌ای نزدیک می‌رود) سرمایه‌گذاری می‌کنند. در حالی که برخی دیگر تنها در سهام شرکت‌هایی بزرگ که وضعیت بنیادی قوی و سود تقسیمی بالا دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند، در حالی که ممکن است این سهم‌ها رشد آهسته‌ای داشته باشند.

نظریه مطلوبیت مورد انتظار با انتقادهایی نیز مواجه شده که در مقالات بعدی راجع‌به آن توضیح داده خواهد شد.

ریسک دارایی‌های مالی از منظر مدت زمان نگهداری

می‌توان ریسک دارایی‌های مالی را از نظر دوره نگهداری آن‌ها نیز طبقه‌بندی کرد. به بیانی دیگر ریسک یک سرمایه‌گذاری زمانی که به دید کوتاه‌مدت خریداری می‌شود با ریسک آن وقتی که با دید بلند‌مدت خریداری می‌شود، متفاوت است.

با افزایش مدت‌زمان نگهداری یک دارایی، نوسانات آن کاهش می‌یابد و ریسک آن تا حدی قابل کنترل خواهد بود.

بازده سرمایه گذاری

برای سرمایه گذاری، مفاهیم ریسک و بازده بسیار مهم و حائز اهمیت می باشد که مورد توجه سرمایه گذاران قرار می گیرد و در این راستا این دو مقوله از هم جدا نیستند.

سرمایه گذاران برای تصمیم گیری به منظور کسب سود و بازده مطمئن، می توانند از ارتباط بین ریسک و بازده استفاده نمایند.

بازده سرمایه گذاری:

بازده سهام می تواند مقدار سود و یا پولی باشد که پس از سرمایه گذاری به دست می آید. لازم است به این نکته توجه داشت که بین بازده یا سود مورد انتظار و بازدهی که در حقیقت به دست می آید تفاوت هایی وجود دارد.

نکته: در واقع به تفاوت بین بازده مورد انتظار و بازده واقعی به دست آمده، ریسک می گویند.

رابطه بین ریسک و بازده، رابطه ای مستقیم می باشد. یعنی هر چه میزان بازده مورد انتظار بالا تر باشد، باید ریسک بالاتری را تحمل کرد. برای همین لازم است در ابتدای تصمیم گیری مالی، درجه ریسک پذیری تعیین شود تا تعادل مناسبی بین ریسک و بازده ایجاد شود.

معرفی تئوری های ریسک و بازده:

مفهوم اصلی در سرمایه گذاری، به ریسک و بازده مربوط می باشد بر همین اساس، تئوری های ریسک و بازده مهم و قابل توجه هستند که لازم است به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شود.

نکته: در دنیای سرمایه گذاری، ریسک و بازده دو مفهوم متضاد و متناقض با هم می باشند.

بازده:

بازده (return) به پاداشی گفته می شود که شخص از سرمایه گذاری خود در اوراق و دارایی های مختلفی کسب می نماید.

این طرح ها شامل موارد زیر می باشد.

• دارایی های واقعی
• دارایی های مالی
• طرح ها و پروژه ها

بر همین اساس، می توان گفت که بازده همان نیروی محرکی است که انگیزه سرمایه گذاری را ایجاد می کند.

انواع بازده:

بازده به انواع زیر تقسیم می شود:

بازده مورد انتظار:

بازده مورد انتظار “Expected Return”، به مقدار پولی می گویند که شخص سرمایه گذار انتظار دارد تا از سرمایه گذاری های خود آن را دریافت کند.

تئوری های ریسک و بازده

بازده واقعی:

بازده واقعی Actual Return، به میزان سود یا زیان واقعی می گویند که به یک سرمایه گذار تعلق دارد. این بازده به شکل زیر بیان می گردد: بازده مورد انتظار بعلاوه تاثیر عوامل خاص مربوط به شرکت و اخبار مربوط به اقتصاد، بـازده واقعی را ایجاد می کند.

توضیحات در مورد بـازده واقعی:

بـازده واقعی که در برابر بازده مورد انتظار قرار می گیرد، سودی است که سرمایه گذاران در واقعیت از سرمایه گذاری های خود دریافت می کنند.

بازده اضافی:

بازده اضافی “منابع ریسک در سرمایه‌گذاری Excess Returns”، که به آن بازده اضافی آلفا گفته می شود، بازده سرمایه گذاری اوراق بهادار یا سبدی می باشد که از یک معیار ها و یا شاخص هایی با سطح ریسک مشابه بهتر عمل می کنند و بیشتر می شوند.

این بازده به طور وسیعی برای اندازه گیری ارزش افزوده ایجاد شده توسط پرتفوی یا مدیر سرمایه گذاری، مورد استفاده قرار می گیرد و باعث سنجش توانایی مدیریت در غلبه بر بازار می باشد.

بازده سود سهام نقدی:

بازده سود سهام نقدی “Dividend Yield”، به نسبت مالی گفته می شود که نشان می دهد شرکت چه اندازه به صورت سالانه و به نسبت قیمت سهامش، سود سهام پرداخت می کند.

نکته ۱: این بازده به صورت درصدی نشان داده می شود و می تواند با تقسیم مقدار سود سهام پرداخت شده به ازای هر سهم بر قیمت یک سهم محاسبه گردد.

نکته ۲: این بازده روشی برای اندازه گیری مقدار جریان وجوه نقد می باشد.

بازده غیر عادی:

بازده غیر عادی “Abnormal Return”، به درصدی گفته می شود که برای توصیف بازده به دست آمده از اوراق بهادار یا پرتفوی در یک بازه زمانی، مورد استفاده قرار می‌گیرد که متفاوت از نرخ بازده مورد انتظار می باشد.

نرخ بازده مورد انتظار نیز بازده محاسبه شده بر اساس مدل قیمت گذاری دارایی ها می باشد که با استفاده از میانگین بلند مدت بازده یا سایر ارزیابی ها به محاسبه می گردد.

ریسک (RISK) یعنی تفاوت بین آن چه که انتظار داریم و آن چه که اتفاق می افتد.

ریسک و بازده در مدیریت مالی:

مفهوم ریسک و بازده در مباحث مدیریت مالی، یکی از جنبه های مهم در مدیریت مالی است که از مسئولیت های اساسی در کسب و کار به شمار می رود.

به طور کلی، به هر اندازه که یک کسب و کار در معرض ریسک بیشتری باشد، احتمال بازده مالی آن بیشتر خواهد بود. البته استثنا هایی در این خصوص وجود دارد، زیرا ریسک های غیر منطقی زیادی وجود دارد که متقابلا همراه با پتانسیل بازدهی بالا نیست.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله نسبت سودآوری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ریسک و بازده در مدیریت مالی

نوسان:

در واقع نوسان به معنی نحوه تغییر قیمت نوع خاصی از اوراق بهادار در یک بازده زمانی مشخص می باشد که درصد نوسان عبارت است از سنجش میانگین تفاوت بین قیمت و متوسط قیمت در یک بازه زمانی خاص.

نکته: به هر اندازه که نوسان یکی از اوراق بهادار بیشتر باشد، عدم قطعیت آن نیز بیشتر خواهد بود.

صرف ریسک:

صرف ریسک (Risk Premium) به این مفهوم است که در صورت ثابت بودن همه عوامل، ریسک بیشتر، با بازده بیشتر همراه خواهد بود.

نکته ۱:منابع ریسک در سرمایه‌گذاری منابع ریسک در سرمایه‌گذاری صرف ریسک برای مدیران مالی مهم می باشد زیرا وام دهندگان برای تشخیص میزان ریسک شرکت، با دقت آن را بررسی کرده و تصمیمات خود را بر اساس سطح ریسک آن شرکت اخذ می کنند.

نکته ۲: اگر وام دهنده به یک کسب و کار پر ریسک وام اعطا نماید، احتمالا بازده بیشتری به عنوان نرخ سود از آن کسب و کار خواهد گرفت.

اهرم مالی:

بیشتر شرکت ها منابع مالی خود را از طریق بدهی و یا انتشار اوراق بهادار و سهام کسب می کنند. منظور از منابع مالی با انتشار سهام، کسب منابع از منابع ریسک در سرمایه‌گذاری طریق سهامداران شرکت می باشد که این سهامداران متناسب با میزان سرمایه گذاری خود، در سود شرکت سهیم هستند.

تامین مالی از طریق بدهی و قرض، توسط نهاد های مالی انجام می گردد و اگر شرکت وام گیرنده به طور مرتب سود وام را به وام دهنده پرداخت نماید، دیگر نیاز به شریک کردن وام دهنده در درآمد خود را نخواهد داشت.

نکته: همچنین می توان گفت ضرر ها از طریق این اهرم مالی می توانند افزایش یابند.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله ارزش اسمی سهام را به شما پیشنهاد می کنیم.