دو روی سکه بورس
مهدی بیک| فرجام بورس این روزها مهمترین معادله‌ای است که در محافل گوناگون اقتصادی در خصوص آن بحث و تبادل نظر می‌شود؛ موضوعی که از یک طرف دولتمردان اعلام میکنند که بر ابعاد و زوایای گوناگون آن مسلط هستند و از سوی دیگر تحلیلگران اقتصادی و دانشگاهی نشسته‌اند که با صدای بلند اعلام میکنند روشی که در شرایط فعلی در خصوص بورس دنبال می‌شود با اصول و روش‌های اقتصادی منطقی سازگار نیست و چشم‌انداز یک چنین اقبال گسترده‌ای بدون اینکه سرفصل‌های آموزشی و اطلاعاتی آن به درستی برای گروه‌های مختلف مردمی تبیین شده باشد، چندان روشن نخواهد بود. «تعادل» در مسیر تشریح زوایای مختلف این بحث سراغ طیف‌های مختلف فکری در فضای اقتصادی برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ کشور مان رفته است تا از دل گفت‌وگو با این صاحبنظران اقتصادی، تصویری از واقعیت بورس و چشم‌اندازهای آن برای مخاطبان روشن شود. این‌بار میهمان گفت‌وگوهای «تعادل» جعفر خیرخوهان از اعضای انجمن اقتصاددانان ایران و عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی است؛ چهره‌ای که آماده است همواره درباره مهمترین موضوعات اقتصادی به بحث و تبادل نظر بپردازد. خیرخواهان با واکاوی شرایط این روزهای بازار و کنکاش در خصوص این بخش اقتصادی، بورس را در همه جای دنیا واجد 2چهره متفاوت و 2 شخصیت مجزا تصویر می‌کند که در شرایط مختلف ظهور و بروز پیدا می‌کند. چهره‌ای روشن که باعث رشد پایدار اقتصادی و بهبود شاخص‌های تولید در کشورها شده و دیگری چهره‌ای تیره و تاریک که در نهایت باعث افزایش سفته‌بازی برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ و دلالی در فضای عمومی اقتصادی می‌شود. در این میان اما زمانی چهره تیره و تاریک بورس ظهور و بروز بیشتری پیدا می‌کند که سرفصل‌های سرمایه‌گذاری در بورس از سوی تصمیم‌سازان و نظارم سیاسی بدون پیوست‌های آموزشی مناسب محقق شده باشد و افراد در اتمسفری مبهم و با هدف کسب سود صرف وارد این قلمروی اقتصادی شده باشند. بر اساس این اولویت‌هاست که خیرخواهان معتقد است نظام سیاسی هرچه سریعتر باید در زمینه اطلاع‌رسانی شفاف و آگاهی بخشی به آن‌دسته از افرادی که بدون شناخت وارد این بازار شده اند؛ گام بردارد. گام‌هایی که باید هرچه سریعتر نسبت به برداشتن آن اقدام کرد چرا که از منظر این تحلیلگر اقتصادی فردا ممکن است دیر باشد.
بحث بورس و هدایت نقدینگی به بازارهای مولد یکی از سوژه‌های روز اقتصادی امروز جامعه ماست؛ این روزها تحلیلگران نسبت به چشم‌انداز آینده بورس و خطراتی که در کمین این بازار نشسته است؛ هشدار می‌دهند و در سوی مقابل دولتی‌ها هم اعلام میکنند که متوجه اقداماتشان هستند، دیدگاه شما در خصوص اقبال عمومی اخیر به بورس چیست؟
در این مورد خاص هم‌زمانی که صحبت از بورس می‌شود باید توجه داشت که بورس ابعاد و زوایای گوناگونی دارد که در ایران کمتر به آن توجه می‌شود. یعنی در همه جای دنیا بورس 2 بخش دارد؛ 2چهره دارد، در 2شمایل نمایان می‌شود؛ یکی اینکه در همه جای دنیا بنگاه‌های اقتصادی و کارتل‌های اقتصادی برای اینکه بزرگ بشوند و بتوانند جای پای خود را در فضای اقتصاد داخلی و فضای اقتصادی بین‌المللی محکم کنند به بورس روی می‌آورند. این فرآیند برای اغلب شرکت‌های چند ملیتی مثل سامسونگ؛ ال جی و. به همین شکل که عرض کردم تحقق پیدا می‌کند.یعنی یک بخش مهمی از سرمایه این شرکت‌ها که امروز در فضای اقتصاد بین‌المللی از آنها ذیل عنوان شرکت‌های چند ملیتی یاد می‌شود از طریق انتشار سهام در بورس برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ محقق شده است. از سوی دیگر مردم این کشورها هم چشم‌انداز پیش روی این شرکت‌ها را مطلوب می‌دیدند و این شرکت‌ها را سودآور می‌دیدند و بنابراین از این سهام استقبال شده و در نهایت این شرکت‌ها توانسته‌اند سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه را از این بازار سرمایه قابل اعتماد تامین کند. این اساسا یکی از ویژگی‌های مثبت بورس است که می‌تواند دامنه وسیعی از افراد را با کمترین مبلغ اندخته در یک ساختار بزرگ مالی شریک کند. در این معادله هر دو طرف احساس خوشایندی دارند؛ یعنی هم شرکتی که چشم‌انداز مشخصی از پیشرفت را پیش روی خود می‌بیند از اینکه توانسته منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کند خوشحال است؛ هم افراد حقیقی و حقوقی که توانسته‌اند در توسعه و پیشرفت یک شرکت حتی به صورت جزئی مشارکت داشته‌اند این حس خوشحالی را دارند. این‌گونه است که رشد اقتصادی، افزایش ثروت و در نهایت رفاه عمومی در این جامعه و این ساختار اقتصادی محقق می‌شود.
یعنی بورس ما الان در یک چنین بستر امیدبخشی قرار دارد؟
همانطور که گفتم این سکه دو روی دارد؛ روی دیگر سکه بورس آن است که به آن فعالیت‌های سفته‌بازی یا سوداگری صرف می‌گویند. فضایی که در اثر آن فرد تصور می‌کند که خب حالا جوی در جامعه ایجاد شده است و زمین و زمان و رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از بورس و سودهای کلان در این بازار می‌گویند که ای مردم اگر می‌خواهید سریع پولدار شوید و به سرعت سودهای هنگفت را تجربه کنید به سمت بازار بورس بشتابید. آن هم نه اینکه حرف از سودهای بلندمدت و مثلا یک‌ساله و چند ساله زده شود بلکه سودهای یک ماهه و دو ماهه و کوتاه‌مدت مدنظر قرار می‌گیرد. خب، طبیعی است که این اتمسفر اقتصادی آشوبناک، نه کمکی به اقتصاد می‌کند و نه قادر است برای بنگاه‌های اقتصادی ظرفیت‌های تازه‌ای را ایجاد کند. خطری که این روزها، کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی از آن صحبت میکنند ناظر بر این روی سکه بورس است.
برخی از تحلیلگران از این فضایی که شما هم به آن اشاره کردید از اصطلاح قماربازی در بورس استفاده میکنند؛ یعنی آرام آرام بر اثر غلبه روی سیاه سکه بورس شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که دامنه وسیعی از مردم بازنده و طیف انگشت شماری از دلالان و سفته‌بازان برنده می‌شوند؛ شما در این زمینه چطور فکر می‌کنید؟
بحث قماری که شما اشاره کردید ناشی از این وجوه ماجراست؛ قمارخانه یا کازینو چه جایی است؟ جایی است که افراد همراه با آورده‌ای وارد آنجا می‌شوند، بعد آورده خود را وسط می‌گذارند تا اگر شانس و اقبال یا هر عامل دیگری؛ یاری‌اش کنند، برایش افزوده بیشتری به دنبال داشته باشد. فرد در یک چنین شرایطی امیدوار است که تقدیر به نفع او رقم بخورد و بتواند آورده‌اش را چند برابر کند. اما واقعیت به گونه‌ای دیگر است. افرادی که با فکر پیروزی و ثروت راهی قمارخانه یا ساختارهایی که شبیه قمارخانه‌ها عمل میکنند شده‌اند ممکن است؛ اموال و دارایی‌هایشان را هم مجبور شوند بفروشند تا از بار ناکامی هاشان کم کنند. بخشی از فعل و انفعالی که در حال حاضر در خصوص بازار سهام به وجود آمده ناظر بر شکل‌گیری یک چنین بستری است.
این در حالی است که اقتصاد ایران هنوز از آسیب‌هایی که موسسات غیرمجاز در جامعه ایجاد کرده‌اند خارج نشده است. آیا به نظر شما دلیل اینکه ما تجربیات برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ قبلا تکرار شده را دوباره می‌آزماییم چیست؟
جدای از بحث موسسات غیرمجاز اگر در خاطرتان مانده باشد چند سال پیش هم در زمان افزایش قیمت ارز هم شایعاتی در شبکه‌های اجتماعی راه افتاده بود که مردم بهتر است هرچه سریعتر دارایی‌های مالی خود را به دلار تبدیل کنند و مسابقه‌ای عمومی برای خرید ارز در کشور به راه افتاده بود. فرد از اطرافیانش از برادر از مادر از پدر از دوستش پول قرض می‌کرد تا دلار بخرد و از این طریق سود کند اما در ادامه زمانی که قیمت دلار در آن مقطع خاص عقب‌نشینی کرد بسیاری از افراد دچار زیان‌های مالی فراوان شدند. موضوع اساسا همین است؛ اینکه حضور در بورس زمانی واجد ویژگی‌های مثبت خواهد بود که قبل از هر اقدامی آگاهی لازم در افکار عمومی ایجاد شده باشد و در مرحله بعد هم بستر اقتصادی لازم برای تجمیع و به کارگیری این سرمایه‌ها لحاظ شده باشد. اینکه دولت برای جبران کسری بودجه یا هر دلیل دیگری اقدام به فضاسازی کاذب در خصوص هدایت سرمایه‌ها به بورس کند گمان نمی‌کنم نتایج مطلوبی به دنبال داشته باشد.
فکر می‌کنید تبعات این وضعیت نامتقارن برای خود بورس چه باشد؛ به هر حال بستر اصلی این فعل و انفعال اقتصادی در بورس است. مردم با امید وارد این فضا شده‌اند تا ارزش افزوده بیشتری کسب کنند؛ اگر این فواره رشد بورس به سمت پایین تغییر جهت بدهد؛ چه تاثیری را در افکار کسانی که وراد بورس شده‌اند خواهد داشت؟
به هر حال این ضرر و زیان عمومی اگر رخ دهد؛ خاطره بعدی از بورس در اذهان عمومی ایجاد خواهد شد؛ ممکن است خانواده‌های ایرانی که این روزها تلاش میکنند از زمین و زمان پول برای ورود به بورس پول قرض کنند، بعد از سقوط منحنی‌های رشد بورس، دیگر اگر کلاهشان هم سمت بورس افتاده باشد به سمت بورس نخواهند آمد.
فکر می‌کنید؛ نتیجه این قهر عمومی با بورس چه باشد؟
نتیجه‌اش این است که ما یک‌بار دیگر فرصت‌های پیش روی اقتصادمان را بدل به تهدید کرده‌ایم. یعنی به قول شما فرصتی را که با یک برنامه‌ریزی درست می‌توانستیم از آن برای تامین مالی بنگاه‌ها و رشد شرکت‌ها استفاده کنیم؛ بدل به یک تهدید اقتصادی کردیم. تفاوتش با موضوع موسسات غیرمجاز آن است که در آن ماجرا دولت خسارات مردم را در نهایت مجبور بود که جبران کند؛ اما این‌بار در صورت بروز مشکل در سرمایه‌های مردمی هیچ‌کس هم پاسخگو نخواهد بود.
نظام سیاسی در این شرایط بهترین عملی که می‌تواند نشان دهد چیست؟
متاسفانه دولت فکر کنم به هیچ‌وجه به این حباب فکر هم نمی‌کند. اینکه این حباب در حال بزرگ‌تر شدن است و ممکن است که در ادامه بترکد و تبعات عمومی آن همه اقتصاد را درگیر کند. دولت اعلام کرده در شرایط وخیم فعلی که نرخ تورم 30 الی 40 درصدی را پشت سر می‌گذاریم؛ تصمیم گرفته که سود سپرده‌های بانکی را 15 درصد اعلام کند. در این شرایط مردم منابع خود را از بانک‌ها بیرون می‌کشند و وارد سایر بازارهای کاذب دلار و طلا و. خواهد شد. این در حالی است که در شرایط فعلی اقتصادی که رشد اقتصادی منفی، تورم 40درصدی و بیکاری افسارگسیخته را شاهد هستیم و دولت کسری بودجه و مشکلات دیگری را دارد. این تصمیم درست در نقطه مقابل ضرورت‌های اقتصادی ماست.
فکر نمی‌کنید که دولت تمام تخم‌مرغ‌هایش را در سبد بورس گذاشته است؟ یعنی تصور می‌کند از طریق نقدینگی برآمده از استقبال مردم در بورس می‌تواند مشکلات اقتصادی خود را ساماندهی کند؟
این گزاره اساسا اشتباه است. فکر می‌کنید رشد بورس چه زمانی معنا پیدا می‌کند؟ رشد بورس جایی معنا می‌دهد که شما رشد تولید حداقل 10درصدی را داشته باشید، از یک نرخ رشد اقتصادی مستمر و رو به بالا برخوردار باشید و اقتصاد شما به یک ثبات رسیده باشد. اینکه در شرایط تحریمی و در حالی که بنگاه‌ها امکان رشد مستمر را ندارند و مشکلات کوچک و بزرگ بسیاری پیش روی اقتصاد ماست به دنبال حرکات ایذایی در بورس باشند به نظرم نتیجه بخش نیست. منطق ریاضی و اقتصادی به ما می‌گوید که این دمیدن در آتش استقبال از بورس در ادامه مشکلات دیگری را برای اقتصادی ایران به بار خواهد آورد و صلاح نیست که اینقدر در مورد بورس بزرگ نمایی شود.
شما به بحث کاهش سود سپرده‌های بانکی اشاره و از تصمیم دولت در این خصوص انتقاد کردید؛ فکر نمی‌کنید دولت از طریق کاهش سود سپرده به دنبال آن است که نقدینگی باقی مانده در دست مردم را به سمت بورس بکشاند؟
نتیجه‌اش که خروج سرمایه‌های عمومی از بانک‌ها خواهد بود اما اینکه مردم بعد از خروج از بانک پول خود را مستقیما به بورس ببرند، بحث دیگری است به هر حال ممکن است این نقدینگی گرفتار همان بخش تاریک بورس که سفته‌بازی و دلالی است شود، ممکن است راهی بازار ارز و..شود و احتمالات دیگری که وجود دارد. دولت از همه ابزارهایش استفاده می‌کند تا جهت‌گیری نقدینگی را به سمت بورس ببرد.
فکر کنم در این شرایط فضای کار و کاسبی دلالان وام هم حسابی سکه می‌شود، چرا که نرخ سودبانکی از نرخ تورم در جامعه کمتر است؟
دقیقا؛ این تصمیم به ضرر سرمایه‌گذاری‌های بانکی هم می‌شود، چرا که تورم 40 درصدی است؛ دولت سود بانکی را 15درصد تعیین کرده است؛ چرا که نرخ پول واقعی در کشور ما منفی است و پایین‌تر هم می‌رود. یعنی وام‌گیرنده نه تنها بهره‌ای نمی‌دهد بلکه 25 درصد هم سود می‌کند. این فضا راه را برای جولان دلالان باز می‌کند.
برخی تحلیلگران اقتصادی مثل آقایان مومنی و لیلاز اعلام کرده‌اند که دولت به جای قرض از بانک مسکن و چاپ پول بهتر است که از سپرده‌های بانکی و سود سهام مالیات‌هایی اخذ کند. نظر شما چیست؟
این یک اصل پذیرفته شده جهانی است. در فضای بین‌المللی در گذشته نقل و انتقال پول در سطح بین‌المللی بدون سود بود؛ اما بعد از مشکلاتی که در جنوب شرقی آسیا افتاد و بعد از دوره‌ای که سرمایه‌گذاران بین‌المللی به بورس این کشورها اقبال نشان دادند؛ با خروج این سرمایه‌ها، اقتصاد این کشورها سقوط کرد. بعد از بروز این مشکلات کشورها تصمیم گرفتند که هم بر سود سپرده‌های بانکی و هم بر سود سهام بورسی مالیات تعلق بگیرد تا جابه جایی سرمایه‌ها باعث تکانه‌های منفی در اقتصادها نشود. در شرایطی که دولت نیازمند یافتن ظرفیت‌های تازه مالی است و در شرایطی که بر اساس آمارها هر سال حدود 360هزارمیلیارد تومان سود سپرده در ایران پرداخت می‌شود دولت می‌تواند با اتخاذ یک سازوکار قانونی از این ظرفیت‌ها هم مالیات بگیرد. این تصمیم یک تصمیم درست اقتصادی است که می‌تواند منشأ اثرات مناسبی در آینده باشد.
شما یکی از اعضای انجمن اقتصاددانان ایران هستید که چند ماه قبل در قالب نامه‌ای از دولت و شخص رییس‌جمهوری خواسته بودند تا نسبت به ضرورت‌های اقتصادی توجه بیشتری نشان دهند. آیا دولت به این مطالبات پاسخ مناسبی نشان داد؟
پاسخ مناسب که خیر داده نشد؛ اما در ادامه برخی از اعضای این انجمن از طرف چهره‌های اقتصادی دولت دعوت شدند و مطالبی مطرح شد. انجمن اقتصاددانان ایران تلاش می‌کند تا به سهم خود دولتمردان و اساسا نظام سیاسی کشور را متوجه خطراتی کند که تصمیم‌سازی‌های غیرکارشناسی بر اقتصادی و معیشت کشور به جای می‌گذارد؛ اینکه تا چه اندازه این هشدارها و تذکارها پذیرفته می‌شود بحثی است که قضاوت نهایی آن با مردم است و البته رسانه‌ها باید ابعاد گوناگون آن را کنکاش کنند.
برندگان و بازندگان قمار نفتی عربستان
عربستان دست به قماري خطرناک زده و اين‌بار بصورت علني روسيه را به چالش طلبيده است. قماري که احتمالا تصورش را هم نمي‌کرد اينقدر بزرگ شود و هزينه ايجاد کند. قماري که در اولين قدم در حال ترکاندن حباب اقتصادهاي غربي و ايجاد رکودي سنگين در اقتصاد جهاني است!
بايد منتظر ماند و ديد ولي چند نکته کليدي وجود دارد:
عربستان اعلام کرده 12.3 ميليون بشکه نفت روزانه توليد ميکند؛ رکوردي تاريخي. اين مقدار، 2.5 ميليون بشکه از توليد ماه قبلش بيشتر است. البته سقف ظرفيت توليد عربستان 12 ميليون بشکه در روز است و احتمالا مازادش از ذخايرش تامين خواهد شد.
عربستاني ها همچنين اعلام کردند که قيمت نفت خود را کاهش خواهند داد.
همين سبب سقوط بيش از 30% قيمت نفت در يک روز شد. سقوطي که در 30 سال بعد از جنگ برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ اول خليج فارس بي‌سابقه بود.
محمد بن سلمان، شاهزاده عاصي، پيش بيني چنين سقوطي را نمي‌کرد. اما کرونايي شدن اقتصادهاي جهان سبب کاهش تقاضاي جهاني شده بود و اقتصاد جهاني را در معرض آسيب قرار داده بود و اين قمار سقوط قيمت نفت را تسريع و هم تشديد کرد.
گلدمن-ساکس پيش‌بيني خود از قيمت نفت را در اين وانفسا بشدت کاهش داده و به 20 دلار به ازاي هر بشکه رساند. بودجه عربستان با نفت 83 دلاري متوازن مي‌شود و بودجه روسيه با نفت 42 دلاري!
نکته جالب اينکه هزينه استخراج هر بشکه نفت براي عربستان (مثل ايران) 9.5 دلار و براي روسيه حدود 19 دلار است. يعني اگر قيمت نفت به 20 دلار برسد روسيه هيچ سودي از فروش نفت نخواهد برد. خصوصا که اين هزينه بدون هزينه‌هاي جانبي و هزينه فروش و . است.
تاثير اين اتفاق بر عربستان و روسيه مشخص است. هر دو بازنده اين بازي خواهند بود. بورس مسکو در پي سقوط قيمت نفت بيش از 10 درصد در يک روز سقوط کرد و اين سقوط هم ادامه دار خواهد بود. اما عربستان بزرگترين بازنده بسيار است. مگر اينکه در روزهاي اخير اتفاقي غيرقابل پيش بيني بيفتد.
اما آمريکاي ترامپ هم لزوما برنده بازي نيست. نفت شيل آمريکا که 80 درصد از توليد نفت آمريکاست و هم اکنون حدودا 14 درصد از کل عرضه نفت جهان را تشکيل مي‌دهد در معرض خطر تعطيلي است.
ميدان‌هاي نفتي شيل (بيش از 100 ميدان) با نفت کمتر از 30 دلار زيان‌ده مي شوند. حالا اگر نفت به 20 دلار برسد که همه آنها تعطيل خواهند شد. يکي از دلايل سقوط شديد بازار بورس آمريکا هم ترکيدن حباب شيل در آمريکاست که با نرخ‌هاي بهره ارزان و قيمت نفت بالا به صنعتي بزرگ تبديل شده بود.
بازندگان ديگر همه صادرکنندگان نفت هستند. هندلزبانک نروژ بصورت رسمي اعلام کرد که نروژ به اولين رکود اقتصادي پس از سال 2008 وارد شده است. پيش بيني ها حاکي است نرخ رشد اقتصادي در نروژ که تقريبا صفر بوده در اين فصل منفي خواهد شد.
برندگان اين سقوط، غول‌هاي بزرگ آسياي شرقي هستند: چين، هند، ژاپن و کره جنوبي و ساير واردکنندگان عمده نفت و محصولات پتروشيمي، مثلا همين ترکيه کنار دست خودمان.
البته اگر از زاويه ديگري نگاه کنيم طلا و دارندگان طلا هم برنده بزرگ اين بازي از زاويه سرمايه‌گذاري خواهند بود.
بحران کرونا به شدت به رشد اقتصاد جهاني آسيب وارد خواهد کرد اما کاهش قيمت نفت شايد بتواند با افزايش رشد در چين و هند کمي از اين کاهش را جبران کند. البته همزمان با نفت قيمت تمام کاموديتي‌ها (کالاهاي اساسي) نيز در جهان کاهش يافته است که همگي به دليل پيش بيني کاهش رشد جهاني است.
اينکه اثر اين اتفاقات بر اقتصاد ايران چيست را بايد از سه منظر بررسي کرد.
اثر حسابداري کاهش قيمت نفت بر ايران بلاشک کمترين اثر در کل کشورهاي صادرکننده نفت است. صادرات نفت ما به حدي کاهش يافته که کاهش قيمت نفت عملا آسيب مهمي به اقتصاد ايران نخواهد زد. پيش بيني ما اين بود که بودجه کشور قبل از اين کاهش نيز حدود 150 هزار ميليارد تومان کسري دارد و در اين کسري عدم امکان فروش نفت را محاسبه کرده بوديم.
بورس تهران بورس کاموديتي‌محور است. اثر اين سقوط در قيمت ها اگر ادامه دار برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ باشد باعث سقوط بورس تهران خواهد شد. البته هميشه سهم‌هاي ارزنده در هر بازار سهامي وجود دارد و سرمايه گذاري در اين شرايط نياز به اطلاعات بيشتر و تحليل دقيقتر دارد.
به لحاظ ژئوپليتيک، احتمالا ضربه اين اتفاق براي آمريکا بسيار بيش از چين است. اختلافات ميان هند و ايران هم باعث نزديکي بيشتر ايران به چين شده که بايد خيلي پيش از اين اتفاق مي افتاد.
هنوز نتيجه معلوم نيست ولي پيش‌بيني من افزايش تمايل چين و روسيه براي کمک به ايران در شرايط تحريمي خواهد بود.
تاثیر انتخابات بر بازار بورس چیست؟/ ریزش بورس ادامه دار خواهد بود؟
به گزارش رصد روز، در هفته‌ای که گذشت، شاخص کل بورس تهران با افتی نزدیک به ۳ درصد و قرار گرفتن در سطح یک میلیون و ۲۰۷ هزار واحدی به کار خود خاتمه داد.
روند فرسایشی بورس هفته گذشته تجمع سهامداران تهران، مشهد و اصفهان را به دنبال داشت و در یک نظرسنجی آنلاین غالب سهامداران بورسی شرکت کننده در این نظرسنجی، اعلام کردند که حاضر هستند زیان خود را به دست آورند و بدون سود از بورس خارج شوند.
بسیاری از سهامداران معتقد هستند که با پایان دولت و البته بازگشت احتمالی امریکا به برجام انگیزه دولت برای حمایت از بازار سرمایه کاهش دارد.
بخش دیگری از سهامداران برعکس معتقدند که در آستانه انتخابات وعده و وعید و حمایت از بورس حتی با انگیزه سیاسی رخ خواهد داد.
در ادامه بخشی از این نظرات را می‌خوانید:
– ماه‌هاست روی دور باطل هستیم تا یک نقطه ای میایم پایین و تا نقطه ای دیگر میریم بالا
و این چرخه مدت هاست که ادامه داره و حالا حالاها ادامه خواهد داشت.
– سهامدارای برنده پولشونو بردن بازار ارز دیجیتال و بازنده ها موندن و حوضشون! هیشکیم دیگه بی عقلی نمیکنه بیاد تو بورس
– پایین ۱۲۰۰ هم میاد قشنگ تا نیمه اردیبهشت همین روند هست تا زمانی ک فشار بیارن برای نفع خودشان همین کارشناس دامنه نوسان بفهمن اوک شد دامنه برگشت باز بهانه جدید میارن میگن حالا اعتماد نیست بانک مرکزی تعهد بده دلار از این نرخ پایین تر نمیاد وگرنه بازار نوسانی حجم هیجان فروش بالاس . فقط بدونید با قفل فرسایشی یهو در رو ب همه سهم ها باز میکنند ی عده بخاطر قفل شدن دوباره دست ب فروش میزنن
– وقتی که حقوقیها نمیخوان سهم رشد کنه و تا اونجا که میتونن تو سر سهم میزنن تا در پایین ترین قیمت بخرن افشا الف و افزایش قیمت سیمان هم نمیتونه از پس حقوقی بربیاد حقوقی که اختیارات و ابزار های زیادی دارن ازجمله صف فیک میتونن تشکیل برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ بدن اوضاع میشه این که با افشا الف سهم منفی میخوره
– کلا همه بی خیال بورس شدن یعنی یکی تو این کشور نیست به داد مردم برسه.سرمایه های مردم نیست و نابود شده و جالبه هیچ ارگانی ورود نمیکنه.جل الخالق
انتخابات باعث رشد بورس می‌شود
– اشتباه نکنید دوستان الان شعار همه کاندیداهای ریاست جمهوری بورس میشه شک نکنید
-دم انتخابات بورس رشد می کنه تا مردم رای بدن!
– برجام به جایی نمیرسه و دولت آینده هم مجبوره روی بورس حساب کنه
تحلیل کارشناسان چیست؟
در مقابل کارشناسان هم نظرات متفاوتی درباره آینده بورس دارند. بخشی از آنها اعتقاد دارند که با احیای احتمالی برجام درخواست ورود سرمایه به کشور تقویت می‌شود و برخی صنایع از جمله خودرو رشد خواهند داشت.
همچنین صنایع صادرات محور با گشایش تجارت خارجی ارزآوری بیشتری خواهند داشت. برخی دیگر از کارشناسان با اشاره به ابهام وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران بازار سرمایه را تحلیل ناپذیر توصیف کرده و اعتقاد دارند با تجربه ناخوشایند مردم از بورس ایران مشخص نیست که دوباره اعتماد آنها به بازار سرمایه جلب شده و ورود نقدینگی ادامه داشته باشد.
با این حال باید دید که روند فرسایشی بورس باز هم منجر به ریزش شاخص کل از کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد خواهد شد یا نه؟
احکام شرط بندی حلال و حرام
مسلمان باید نسبت به احکامی از دین که به آن احتیاج دارد شناخت پیدا کند،یکی از موضوعاتی که در مورد آن پرسش‌های زیادی مطرح می‌شود مسائل مربوط به شرط بندی در ورزش، مسابقات و تفریحات است.
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مهمترین واجبات دین مبین اسلام که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد، فراگیری احکام دین است. کسی که اسلام را به عنوان دین خود بر می‌گزیند باید برنامه‌های آن را به طور کامل در همه قلمروهای زندگی خود بپذیرد و رفتار و عملکرد خویش را مطابق با احکام دین تنظیم نماید، انجام چنین تکلیفی می‌طلبد فرد مسلمان نسبت به مقدار مورد نیازش از احکام دین که به آن احتیاج دارد و برایش پیش می‌آید، شناخت پیدا کند تا بتواند آن را در زندگی خود اجرا نماید. می‌توانید در اینجا پاسخ به سوالات فقهی که پیش‌تر منتشر شده است را ببینید.
یکی از موضوعاتی که در مورد آن پرسش‌های زیادی مطرح می‌شود مسائل مربوط به شرط بندی در ورزش، مسابقات و تفریحات است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای
پرسش: آیا اگر افراد بدون شرط بندی و قصد قمار و بُرد و باخت و کسب درآمد بلکه فقط برای سرگرمی و مشغول بودن، مبادرت به بازی با ورق کنند، آن افراد مرتکب حرام شده اند ؟ حضور در مجالس بازی با ورق برای تفریح چه حکمی دارد؟
پاسخ: بازی با ورقی که عرفاً از آلات قمار محسوب می‌شود، به‌طور مطلق حرام است و جایز نیست انسان با اختیار در مجلس قمار یا بازی با آلات قمار شرکت کند.
پرسش: آیا استفاده از ورق‌های پاسور در صورتی که برای بازی‌های فکری محض که بدون شرط بندی بوده و متضمّن برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ مفاهیم علمی و دینی باشند، جایز است؟ بازی با ورق‌هایی که با چیدن آنها به نحو خاصی، بعضی از شکل‌ها مثل موتورسیکلت یا ماشین و مانند آن ایجاد می‌شود و در عین حال استفاده از آنها برای شرط‌بندی و مسابقه هم ممکن است، چه حکمی دارد؟
پاسخ: بازی با ورق‌هایی که عرفاً، آلات قمار محسوب می‌شوند، مطلقاً جایز نیست ولی بازی با ورق‌هایی که عرفاً آلت قمار محسوب نمی‌شوند، بدون شرط بندی اشکال ندارد. و به‌طور کلی بازی با هر چیزی که مکلّف تشخیص دهد از آلات قمار است و یا در آن شرط بندی شود، به هیچ وجه، جایز نیست. و بازی با هر وسیله ای که جزء آلات قمار به حساب نیاید، بدون شرط بندی، اشکال ندارد.
پرسش: بازی باگردو و تخم مرغ و چیزهای دیگری که شرعاً مالیّت دارند، چه حکمی دارد؟ آیا این بازی‌ها برای کودکان جایز است؟
پاسخ: اگر بازی قمار و شرط بندی باشد، شرعاً حرام است و طرف برنده، مالک چیزی که برده و از طرف مقابل گرفته است، نمی‌شود. ولی اگر بازیکنندگان غیربالغ باشند شرعاً مکلّف نبوده و تکلیفی ندارند، هرچند که مالک چیزی که می‌برند نمی‌شوند.
پرسش: آیا شرط بندی با پول یا غیر آن در بازی با غیر آلات قمار جایز است؟
پاسخ: شرط بندی در بازی جایز نیست هرچند بازی با غیر آلات قمار باشد.
پرسش: بازی با آلات قمار مانند پاسور و غیر آن از طریق کامپیوتر چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر بازی بین دو نفر باشد، حکم بازی با آلات قمار را دارد و اگر به تنهایی بازی می‌کند، در صورتیکه مفسده‌ای بر آن مترتب نباشد، اشکال ندارد.
پرسش: بعضی از سایت‌های خارجی بازی‌های اینترنتی دارند که باید ابتدا مقداری پول داد تا وارد بازی شد اگر ببریم اصل پولمان و جایزه به ما تعلق می‌گیرد و اگر ببازیم پول خود را از دست می‌دهیم. بازی کردن و پول دادن به این سایت‌ها چگونه است؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش: «توتو» به برگه‌هایی گفته می‌شود که در آن تیم‌های بزرگ فوتبال باشگاهی و ملی جهان ذکر شده و افراد آن برگه‌ها را تهیه کرده، برد و باخت تیم‌ها را پیش بینی میکنند و بابت آن پول می‌دهند، هرچه مقدار پولی که می‌پردازند بیشتر باشد، می‌توانند مبالغ مضاعفی را ببرند. شرکت در این پیش‌بینی با پرداخت پول چه حکمی دارد؟ پول حاصل از برنده شدن در آن حرام است یا حلال؟
پاسخ: این عمل شرط‌بندی محسوب شده و در حکم قمار است و جایز نیست و دادن و گرفتن این پول هم حرام است.
پرسش: اگر در شرط‌بندی گفته شود هر کسی در فلان بازی برنده نشد یک ختم قرآن یا زیارت عاشورا و نظیر این‌ها را به‌جا آورد، آیا در این‌گونه موارد نیز شرط‌بندی حرام است؟
پاسخ: شرط‌بندی مطلقاً جایز نیست.
پرسش: ما در بعضی از مواقع که رفقا با هم هستیم قرعه می‌زنیم و یکی از رفقا برای همه بچه‌ها مواد خوراکی و یا نوشیدنی با پول خودش می‌خرد آیا این کار مشکل شرعی دارد؟
پاسخ: اگر شرط ابتدایی بوده و به عنوان برد و باخت و شرط بندی نباشد، بلکه همه مایلید که برای دیگران خرج کنید ولکن در هر نوبت شخص داوطلب را از طریق قرعه تعیین می‌کنید، منع شرعی ندارد.
پرسش: آیا شرط بندی در سایت‌ها برای پیش بینی تیم برنده در فوتبال حرام است؟
پاسخ:برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ احتیاط در ترک شرکت در این مسابقات است، هر چند حرام نیست، اما کسی که در پیش بینی برنده می‌شود، شرعا مالک جایزه نمی‌شود، مگر آنکه مالک جایزه، ضمن یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح، جایزه را به برنده تملیک کند.
حضرت آیت الله سیستانی
پرسش: اگر انسان با دوست خود قرار بگذارد که اگر مثلاً در مسابقه پینگ پنگ هر کدام برد دیگری را مهمان کند به مثلاً نوشابه این کار برای هر یک از طرفین حکمی دارد و اصولاً اینکه قرار ما با چه نیتی برای طرفین می‌تواند بلا اشکال باشد؟
پاسخ: چنانچه به صورت شرط بندی باشد حرام است.
پرسش: میدانیم که شرط بندی حرام است آیا اگر بگوییم هر کس که باخت مثلاً بجای پول باید چند تا صلوات بفرستد باز هم حرام است؟
پاسخ: حرام نیست.
پرسش: ایا در مسابقات فوتبال که تیم برنده پول می‌گیرد حلال است یا حرام؟
پاسخ: اگر با شرط باشد حرام است.
پرسش: آیا شرط بندی برای مسابقات اسب سواری حلال است یا حرام؟
پاسخ: شرط بندی فقط بین افراد شرکت کننده در مسابقه حلال است.
پرسش: شرط بندی در مقادیر جزئی مثل (نوشابه) اشکال دارد؟
پاسخ: شرط بندی جایز نیست.
پرسش: شرط بندی حلال چیست؟ و آیا می‌توانیم در ورزشهای رایج مثل فوتبال و یا امور دیگر شرط بندی نمود (البته با رضایت طرفین)؟
پاسخ: "شرط بندی حلال" فقط در تیراندازی و اسب دوانی و وسائل جنگی کنونی همچون تفنگ و هفت تیر می‌باشد و شامل دیگر بازی‌ها نمی‌شود.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
پرسش: اگر در مسابقه به طرف مقابل گفته شود: اگر برنده شوی فلان کالا را برای تو انجام می‌دهم، اما تو در صورت بازنده شدن چیزی به من بدهکار نیستی؛ این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ: قمار مطلقاً حرام است و شرط بندی نیز جایز نیست حتّی برای اعضای خانواده، مگر در مسابقات اسب سواری و تیراندزی آن هم در بین مسابقه دهندگان، نه تماشاچیان یا دیگر افراد.
پرسش: نظر به اینکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شرط بندی برای تیراندازی و اسب سواری را جایز دانسته‌اند؛ شرط بندی برای بازی‌ها و ورزشهای امروزی که متناسب با آن دو ورزش هستند مانند: دارت، تیراندازی با تفنگ بادی، بیلیارد، موتور سواری و رالی ماشین چه حکمی دارد؟
پاسخ: در مورد وسائل سواری و سلاح‌هایی که در جنگ می‌توان از آن استفاده کرد همین حکم جاری است.
پرسش: شرط بندی بین زن و شوهر چه حکمی دارد؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش: اگر بین دو یا چند نفر، درباره حقیقتی خارجی مانند اندازه عرض یک کوچه اختلاف شود و به تبع آن چنین شرطی مطرح گردد: اگر عرض فلان کوچه، ده متر به بالا بود تو موظفی فلان قدر پول بدهی یا فلان قدر صلوات بفرستی و… اگر کمتر از ده متر بود من موظفم چنین کنم؛ چنین شرطی صحیح است؟
پاسخ: این گونه شروط باطل است.
پرسش: اگر بین دو یا چند نفر، شرطی این گونه مطرح شود که چنانچه هر کس در مسابقه فوتبال برنده شد، بازنده یک جزء قرآن برای اموات برنده بخواند؛ چنین شرطی صحیح است؟
پاسخ: این گونه شرط صحیح نیست.
پرسش: از قدیم سوارکاری یک ورزش پایه بود و شرط بندی در آن اشکالی ندارد. آیا امروز که رانندگی جایگزین سوارکاری شده می‌توان در آن شرط بندی کرد؟
پاسخ: مسابقه رانندگی را نمی‌توان جانشین مسابقه اسب دوانی کرد.
پرسش: حکم شرکت در قرعه کشی طرفداری از تیم محبوب چیست؟
پاسخ: تنها در صورتی که کالا یا خدمتی که دارای ارزش مالی است بفروشند و از محل سود خود به بعضی از خریداران به قید قرعه جایزه بدهند مانعی ندارد اما با دریافت مستقیم پول از شرکت کنندگان (تحت هر عنوانی) و دادن جایزه از این پول این کار نوعی شرط بندی و قمار محسوب شده و حرام است مگر اینکه همه شرکت کنندگان تنها و تنها به قصد کمک به باشگاه مورد نظر خود کمک کنند و هیچکدام از آنها به قصد و نیت برنده شدن در قرعه کشی پول پرداخت نکنند.
پرسش: حکم قمار و شرط بندی از نظر اسلام چیست؟ آیا حکم آن دو با هم متفاوت است؟ با توجه به اینکه امام خمینی (ره) حکم آن را حرام می دانسته‌اند، آیا اگر فرزند با پدر و مادرش و یا همسر با همسر خود بخواهد برای بازی شرط بندی کند، حکم آن فرق می‌کند؟
پاسخ: قمار مطلقاً حرام است و شرط بندی نیز جایز نیست حتی برای اعضای خانواده، مگر در مسابقات اسب سواری و تیراندازی آن هم در بین مسابقه دهندگان.
الیمپ ترید (Olymp trade) چیست؛ پلتفرمی برای پیش بینی قیمت با ریسک بالا!
با توجه به اوضاع نامناسب مالی مردم کشور ایران، بسیاری از مردم تصمیم به سرمایه گذاری در پلتفرم هایی گرفته اند که لازمه کسب درآمد از آن ها، دانش و شانس است. یکی از این پلتفرم ها، الیمپ ترید (Olymp trade) است که در این مقاله قصد داریم در مورد آن صحبت کنیم، پس اگر شما هم یکی از کاربران این پلتفرم هستید یا به فکر سرمایه گذاری و ترید در الیمپ ترید هستید، این مقاله را از دست ندهید.
قبل از هر چیز یک نیم نگاهی به حضور فعال و پر شور مردم ایران در این پلتفرم می اندازیم.
همانطور که مشاهده می کنید، سایت الیمپ ترید ۱۵ درصد ترافیک خود را از طریق کاربران ایرانی به دست می آورد. رتبه این سایت در ایران، ۳۳۸ و در جهان ۱۶۶۷ که نشان می دهد کاربران زیادی از این پلتفرم استفاده می کنند و مهم تر از آن، ایرانی ها درصد قابل توجهی از کاربران آن را به خود اختصاص داده اند.
الیمپ ترید (Olymp trade) چیست؟
پلتفرم الیمپ ترید، بستری برای پیش بینی قیمت و باینری آپشن فراهم کرده است. به طور مثال باینری آپشن برای ارز دیجیتالی بیت کوین نوعی معامله می‌باشد که در آن شما پیش بینی می‌کنید، در زمان مشخص قیمت بیت کوین افزایش یا کاهش خواهد یافت. اگر درست پیش بینی کنید، سود آپشن را به دست می‌آورید و اگر اشتباه پیش بینی کنید، سرمایه خود را از دست می‌دهید. هر باینری آپشن بیت کوین تاریخ سررسید خاص خود را دارد که در آن تاریخ، آپشن درست یا نادرست بودن پیش بینی شما را بررسی می‌کند. هر باینری آپشن بیت کوین هم چنین سود خاصی دارد که می‌توانید آن را تصاحب کنید. به دلیل اینکه این نوع معامله به برنده یا بازنده شدن همراه است و حد وسطی برای آن وجود ندارد به آن باینری آپشن یا آپشن های دوتایی می‌گویند. البته در الیمپ ترید ارز های دیجیتالی دیگری مثل اتریوم، لایت کوین، دش، بیت کوین کش، ریپل، زی کش و … وجود دارد. علاوه بر این شما می توانید در مبادلات ارزهای رسمی کشورهای دیگر با یکدیگر هم امکان پذیر است.
در واقع الیمپ ترید یک بروکر بازار مالی محسوب می شود. بروکر یک واسط بین خریدار و فروشنده است که مبادله آن ها را در بستری امن امکان پذیر می کند و در ازای آن کارمزد دریافت می کند. همانطور که در سایت الیمپ ترید هم قابل مشاهده است، این سایت در سال ۲۰۱۶ به کمیسیون بین المللی مالی (International Financial Commission) پیوسته است.
بسیاری از مردم معتقد هستند که باینری آپشن، قمار است و به همین دلیل تمایلی به شرکت و استفاده از این سیستم ندارند. تعداد زیادی هم به دنبال ریسک و کسب درآمد زیاد هستند و با رویای یک شبه پول دار شدن وارد این عرصه می شوند. باید به این نکته دقت بکنید که در حال حاضر در دنیای ارزهای دیجیتالی دستکاری قیمتی به وفور دیده می شود و پیش بینی قیمت برای تحلیل گران به سختی امکان پذیر است و بسیاری از این پیش بینی ها اتفاق نمی افتد. با این تفاسیر پیش بینی قیمت توسط تازه واردان بیشتر شبیه قمار است تا پیش بینی و تعداد کسانی که خوش شانس بوده اند و توانستند از پلتفرم الیمپ ترید کسب درآمد کنند، کم نیستند.
عده ای هم بر این باور هستند که پلتفرم های این چنینی، با توجه به پیش بینی های مردم، قیمت ها را بالا و پایین می برند و فقط به سودی که از طریق آن به دست می آورند، می اندیشند. پس به این نکته هم دقت کنید که این امکان وجود دارد که پلتفرم هایی نظیر الیمپ ترید در دستکاری قیمتی ارزهای دیجیتالی نقش پر رنگی داشته باشند.
اگر به دنبال امتحان کردن یا ادامه دادن شانس خود در این پلتفرم هستید، حتما به هشدار زیر دقت کنید. (همچنین شما می توانید از نسخه دموی این پلتفرم هم بدون ریسک و برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ از دست دادن سرمایه استفاده نمایید.)
هشدار:
اگر وارد این سایت شوید، بلافاصله با جمله “Registration is prohibited in your country” روبرو خواهید شد که نشان می دهد این سایت کاربران ایرانی را برای استفاده از سایت الیمپ ترید محدود کرده است. البته شاید این محدودیت هنوز اعمال نشده باشد ولی اگر شما یکی از کاربران این سایت هستید، حداقل کاری که می توانید انجام دهید این است که با آی پی ایران وارد این سایت نشوید. چون هر لحظه ممکن است دارایی های شما در این سایت بلوکه شود.
طبق بررسی هایی که انجام دادیم، کامنت ها و نظراتی که کاربران این پلتفرم در فضای مجازی ثبت کرده بودند، فهمیدیم که این سایت هر لحظه اراده کند، می تواند از کاربران خود مدارک هویتی دریافت کند. البته این اتفاق برای شناختن کاربران و جلوگیری از پولشویی (KYC/KML) امری پسندیده است ولی با توجه به محدودیتی که برای کاربران ایرانی وجود دارد، حتی اگر از آی پی خارج از ایران داخل این سایت فعالیت می کنید، باید در نظر داشته باشید که باز هم امکان بلوکه شدن پول های شما توسط این سایت وجود دارد. پس توصیه می کنیم به راهکاری که در پست “ یکی از راه های برطرف کردن مشکل کاربران ایرانی جهت احراز هویت در صرافی ها!” ارائه کردیم نگاهی بیندازید.
مسئولیت سرمایه گذاری و ترید در این سایت به عهده خود کاربر است.
نظر شما در مورد الیمپ ترید چیست؟ آیا الیمپ ترید در دستکاری قیمتی نقش دارد؟
دیدگاه شما