به کمک سیستم erp شماران سیستم، شما می توانید برای آینده کاری خود بهتر برنامه ریزی کنید؛ همچنین افزایش کارایی، سودآوری و بهره وری از دیگر مزایا استفاده از نرم افزار erp می باشد.
حسابداری
صورت سود و زيان: عملكرد مالي واحد تجاري دربرگيرنده بازده حاصل از منابع تحت كنترل واحد تجاري است. اطلاعات درباره عملكرد مالي درصورت سود و زيان و صورت سود و زيان جامع ارائه مي‌شود.
صورت سود و زيان بايد حداقل 10 قلم اصلي زير باشد :
الف . درآمدهاي عملياتي
ب . هزينه‌هاي عملياتي
ج . سود يا زيان عملياتي
د . هزينه‌هاي مالي
ه . ساير درآمدها و هزينه‌هاي غيرعملياتي
و . ماليات بردرآمد
ز . سود يا زيان فعاليتهاي عادي
ح . اقلام غيرمترقبه
ي . سود يا زيان خالص
درآمدها و هزينه هاي صورت سود و زيان به سه دسته كلي تقسيم مي شوند:
1- درآمدها و هزينه هاي عملياتي: اقلامي كه مستقيما به موضوع واحد تجاري مربوط هستند و به عبارت ديگر ماهيت آنها عادي است در ضمن بطور مستمر بوقوع مي پيوندند. اقلام عملياتي بصورت ناخالص در صورت سود و زيان گزارش مي شوند يعني درآمدها و هزينه هاي عملياتي با هم تهاتر نمي شوند.
2- درآمدها و هزينهاي غيرعملياتي: اقلامي هستند كه ماهيت آنها غيرعادياست اما بطور مستمر بوقوع مي پيوندند. اين اقلام بصورت خالص در صورت سود و زيان منعكس مي گردند.
3- اقلام غيرمترقبه: اقلامي با اهميت و بسيار غير معمول است كه منشأ آن رويدادهايي خارج از فعاليتهاي عادي شركت مي‌باشد و انتظار نمي‌رود بهطور مكرر يا منظم واقع شود.. اين اقلام به مبلغ خالص پس از كسر ماليات نشان داده مي شوند.
صورت سود و زيان انباشته در زير صورت سود و زيان آورده مي شود و به عنوان يك صورت جداگانه نشان داده نمي شود. در زير نمونه اي از آن نشان داده مي شود:
سود خالص سال مالي
سود انباشته ابتداي دوره
سود انباشته اصلاح شده طي دوره
ساير اقلامي كه به سود انباشته منظر شده اند مثل تجديد ارزيابي
سود سهام پيشنهادي
تخصيص به اندوخته ها
سود انباشته پايان سال
صورت سود و زيان جامع : صورت سود و زيان جامع به عنوان يك صورت مالي اساسي ، بايد كل درآمدها و هزينه‌هاي شناسايي شده طي دوره را كه قابل انتساب به صاحبان سرمايه است ، درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی به تفكيك اجزاي تشكيل‌دهنده آنها نشان دهد. به عبارت ديگر تمام اقلامي كه حقوق صاحبان سهام را تغيير مي دهند بغير از آورده و ستانده صاحبان سهام در آن نمايش داده مي شود.
صورت سود و زيان كامل براساس نظريه شمول كلي تهيه مي گردد. طبق نظريه عملكرد جاري فقط اقلام مستمر در صورت سود و زيان نشان داده مي شوند و اقلام غير مترقبه بايد به حساب سود و زيان انباشته بروند.چ
صورت سود و زيان جامع بايد موارد زير را به ترتيب نشان دهد:
الف. سود يا زيان خالص دوره طبق صورت سود و زيان.
ب . ساير درآمدها و هزينه‌هاي شناسايي شده كه طبق استانداردهاي حسابداري مستقيما در حقوق صاحبان سهام منعكس مي شوند مانند مازاد تجديد ارزيابي، سود و زيان تسعير ارز شركت فرعي خارجي يا سود و زيان تحقق نيافته سرمايه گذاري بلندمدت
ج . تعديلات سنواتي.
هرگاه اجزاي صورت سود و زيان جامع محدود به سود يا زيان خالص دوره و تعديلات سنواتي باشد، ارائـه صورت سود و زيان جامع ضرورتي ندارد. در چنين حالتي بايد در يادداشتي ذيل صورت سود و زيان دوره ، عدم لزوم ارائـه صورت سود و زيان جامع افشا شود.
نمونه صورت سود و زيان جامع:
مازاد تحقق نيافته ناشي از تجديد ارزيابي دارايي ثابت
سود يا زيان تحقق نيافته سرمايه گذاري بلندمدت
سود يا زيان تسعير ارز شركت خارجي
سود جامع سال مالي
سود جامع شناسايي شده از تاريخ گزارشگري قبلي
اقلام استثنايي در صورت سود و زيان:
اقلام استثنايي بايد در محاسبه سود يا زيان فعاليتهاي عادي منظور شود. مبلغ هر قلم استثنايي (منفرداً يا در صورت تشابه نوع، در مجموع) بايد بهطور جداگانه و ترجيحاً در متن صورت سود و زيان تحت سرفصل درآمد يا هزينه مربوط منعكس گردد . اعم از اينكه انعكاس اين اقلام در متن صورت سود و زيان يا در يادداشتهاي توضيحي صورت گيرد ، اين اقلام بايد به عنوان اقلام استثنايي قابل تشخيص باشد و اين‌گونه تصريح گردد . شرح مناسبي در مورد هر يك از اقلام استثنايي جهت درك ماهيت اين اقلام ضروري است . نمونه اقلامي كه ممكن است درصورت بااهميت بودن، استثنايي تلقي شود عبارت است از :
الف . زيانهاي ناشي از بلاياي طبيعي در مناطقي كه وقوع آنها بهطور متناوب انتظار مي‌رود
ب . هزينه‌هاي اخراج دسته جمعي كاركنان شاغل در بخشهاي فعال واحد تجاري
ج . هزينه‌هاي تجديد سازمان
د . به هزينه بردن داراييهاي نامشهود خارج از فرايند استهلاك
ه . زيان انتقال صنايع مزاحم به خارج از محدوده شهرها، طبق مقررات جاري
و . كمكهاي بلاعوض غيرسرمايه‌اي دريافتي و كمكهاي بلاعوض پرداختي
ز . سود يا زيان فروش داراييهاي ثابت مشهود و سرمايه‌گذاريهاي بلندمدت
ح . سود يا زيان فروش يا توقف عمليات يك بخش از واحد تجاري
ط . هزينـه‌هـاي غيرمعمول مربوط به مطالبـات مشكوك‌الوصـول و كاهش ارزش موجـودي موادوكالا
ي . ذخيره‌هاي غيرمعمول براي زيانهاي ناشي از پيمانهاي بلندمدت
ك . وجوه مازاد ناشي از حل و فصل ادعاي خسارت از شركتهاي بيمه
ل . هزينه‌هاي جذب نشده ناشي از عدم دستيابي به ظرفيت معمول (عملي) مورد انتظار و ضايعات غيرعادي
م . سود يا زيان ناشي از حل و فصل دعاوي برله يا عليه شركت.
توقف عمليات يك بخش از واحد تجاري:
يك بخش از واحد تجاري عبارت است از جزئي از عمليات واحد تجاري يا گروه كه اهميت نسبي دارد و بطور جاگانه قابل شناسايي است و فعاليتها و دارائيها و نتايج مربوط به آن را بتوان به وضوح از بقيه فعاليتهاي واحد تجاري تميز داد.
در صورت توقف عمليات يك بخش از واحد تجاري لازم است نتايج عمليات بخش متوقف شده از جمله سود يا زيان حاصل از واگذاري آن بخش به طور جداگانه در صورت سود و زيان منعكس شود. براي اين منظور درآمدها و هزينه‌هاي عملياتي مربوط به بخش متوقف شده بايد در سرفصلهاي مربوط و ترجيحاً در متن صورت سود و زيان بهطور جداگانه نمايش يابد. همچنين سود يا زيان حاصل از واگذاري بخش متوقف شده، پس از تهاتر كليه ذخاير مربوط به هزينه‌هاي غير قابل بازيافت عمليات توقف، بايد پس از سود (زيان) عملياتي در صورت سود و زيان منعكس شود.
زيان حاصل از واگذاري يك بخش از واحد تجاري بايد در تاريخ تصميم به واگذاري و سود حاصل از واگذاري بايد در تاريخ واگذاري در حسابها منظور شود. براي واحدهايي كه مي خواهند واگذار شوند و فرايند واگذاري همراه با زيان خواهد بود، سود فعاليت بخش واگذاري از زمان تصميم به واگذاري تا زمان واگذاري فقط تا ميزان زيانهاي قابل شناسايي ناشي از واگذاري قابل شناسايي مي باشد و بقيه اين سود تنها در زمان تحقق به عنوان درامد محسوب خواهد شد.
، افشاي موارد زير در رابطه با توقف عمليات يك بخش واحد تجاري ضروري است :
۴ صورت مالی بسیار مهم و کاربرد آنها در تحلیل بنیادی
یکی از اقلام با اهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها است.
درآمدها: بصورت کلی درآمد عبارتست از افزایش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به آورده صاحبان سهام مربوط می‌شود. انواع درآمدها به دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند:
درآمدهای عملیاتی: درآمدهایی هستند که در نتیجه از فعالیت شرکت در راستای اساسنامه و با هدف نیل به منظور خاصی که برای آن بوجود آمده است، بدست می‌آیند. این دسته از درآمدها با توجه به اصل تداوم فعالیت شرکت، می‌توانند جنبه دائمی و پایدار داشته باشند. استمرار رشد این گروه از درآمدها میتواند نقطه قوت یا ضعف شرکت باشد.
درآمدهای غیرعملیاتی: گروهی از درآمدهای شرکت که در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند درآمدها غیر عملیاتی نام دارند. به‌عنوان مثال شرکت زمینی را می‌خرد که مازاد بر نیاز شرکت است، زمانی که زمین را به فروش می‌رساند، درآمد کسب شده در گروه درآمدهای غیر عملیاتی قرار می‌گیرد.
کدام گزینه در خصوص درآمدهای غیر عملیاتی صحیح است؟
۴ صورت مالی بسیار مهم و کاربرد آنها در تحلیل بنیادی
گزینه >: درآمدهایی هستند که در نتیجه فعالیت شرکت در راستای اساسنامه و با هدفی خاص ایجاد می شود. 0 پاسخ شما
گزینه >: درآمدهایی هستند که در نتیجه فعالیت شرکت در راستای اساسنامه و با هدفی خاص ایجاد می شود. 0 پاسخ صحیح
۴ صورت مالی بسیار مهم و کاربرد آنها در تحلیل بنیادی
یکی از اقلام با اهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها است.
درآمدها: بصورت کلی درآمد عبارتست از افزایش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به آورده صاحبان سهام مربوط می‌شود. انواع درآمدها به دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند:
درآمدهای عملیاتی: درآمدهایی هستند که در نتیجه از فعالیت شرکت در راستای اساسنامه و با هدف نیل به منظور خاصی که برای آن بوجود آمده است، بدست می‌آیند. این دسته از درآمدها با توجه به اصل تداوم فعالیت شرکت، می‌توانند جنبه دائمی و پایدار داشته باشند. استمرار رشد این گروه از درآمدها میتواند نقطه قوت یا ضعف شرکت باشد.
درآمدهای غیرعملیاتی: گروهی از درآمدهای شرکت که در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند درآمدها غیر عملیاتی نام دارند. به‌عنوان مثال شرکت زمینی را می‌خرد که مازاد بر نیاز شرکت است، زمانی که زمین را به فروش می‌رساند، درآمد کسب شده در گروه درآمدهای غیر عملیاتی قرار می‌گیرد.
این سوال لغو شده است.
کدام گزینه در خصوص درآمدهای غیر عملیاتی صحیح است؟
۴ صورت مالی بسیار مهم و کاربرد آنها در تحلیل بنیادی
گزینه >: درآمدهایی هستند که در نتیجه فعالیت شرکت در راستای اساسنامه و با هدفی خاص ایجاد می شود. 0 پاسخ شما پاسخ صحیح
۴ صورت مالی بسیار مهم و کاربرد آنها در تحلیل بنیادی
یکی از اقلام با اهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها است.
درآمدها: بصورت کلی درآمد عبارتست از افزایش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به آورده صاحبان سهام مربوط می‌شود. انواع درآمدها به دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند:
درآمدهای عملیاتی: درآمدهایی هستند که در نتیجه از فعالیت شرکت در راستای اساسنامه و با هدف نیل به منظور خاصی که برای آن بوجود آمده است، بدست می‌آیند. این دسته از درآمدها با توجه به اصل تداوم فعالیت شرکت، می‌توانند جنبه دائمی و پایدار داشته باشند. استمرار رشد این گروه از درآمدها میتواند نقطه قوت یا ضعف شرکت باشد.
درآمدهای غیرعملیاتی: گروهی از درآمدهای شرکت که در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند درآمدها غیر عملیاتی نام دارند. به‌عنوان مثال شرکت زمینی را می‌خرد که مازاد بر نیاز شرکت است، زمانی که زمین را به فروش می‌رساند، درآمد کسب شده در گروه درآمدهای غیر عملیاتی قرار می‌گیرد.
تعریف درآمد چیست؟
درآمد پولی است که از عملیات عادی کسب و کار به دست می آید که به صورت میانگین قیمت فروش ضربدر تعداد واحدهای فروخته شده محاسبه می شود. این رقم بالایی (یا درآمد ناخالص) است که هزینه ها برای تعیین درآمد خالص از آن کم می شود. درآمد نیز به عنوان فروش در صورت سود و زیان شناخته می شود. درآمد یا Revenue هزینه ای است که یک درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی فرد یا شرکت با سرمایه گذاری بدست می آورد. در حالت کلی، درآمد مقدار پولی است که از به کمک روش های مختلف تجاری بدست می آید که برای محاسبه درآمد، روش های مختلفی وجود دارد که در این مقاله با تعریف درآمد و انواع آن آشنا خواهیم شد.
نکات کلیدی
- درآمد عملیاتی عبارت است از درآمد (از فروش کالا یا خدمات) منهای هزینه های عملیاتی.
- درآمد، که اغلب به عنوان فروش یا خط برتر شناخته می شود، پولی است که از عملیات عادی کسب و کار دریافت می شود.
- درآمد غیرعملیاتی درآمد غیر متداول یا غیر تکراری است که از منابع ثانویه (مثلاً درآمدهای دعوی قضایی) به دست می‌آید.
آشنایی با مفهوم درآمد
درآمد درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی پولی است که از طریق فعالیت های تجاری به شرکت وارد می شود. بسته به روش حسابداری استفاده شده، روش های مختلفی برای محاسبه درآمد وجود دارد. حسابداری تعهدی شامل فروش های اعتباری به عنوان درآمد برای کالاها یا خدمات تحویل شده به مشتری خواهد بود.
بررسی صورت جریان وجوه نقد برای ارزیابی میزان کارآمدی یک شرکت ضروری است. از سوی دیگر، حسابداری نقدی، تنها هنگام دریافت پرداخت، فروش را به عنوان درآمد محاسبه می کند. پول نقدی که به یک شرکت پرداخت می شود به عنوان “رسید” شناخته می شود. امکان داشتن رسید بدون درآمد وجود دارد؛ به عنوان مثال، اگر مشتری برای خدماتی که هنوز ارائه نشده است یا کالای تحویل نشده پیش پرداخت داشته باشد، این فعالیت منجر به دریافت می‌شود نه درآمد.
به کمک سیستم erp شماران سیستم، شما می توانید برای آینده کاری خود بهتر برنامه ریزی کنید؛ همچنین افزایش کارایی، سودآوری و بهره وری از دیگر مزایا استفاده از نرم افزار erp می باشد.
درآمد به عنوان خط برتر شناخته می شود زیرا در صورت سود و زیان درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی شرکت ظاهر می شود. درآمد خالص، همچنین به عنوان خط پایان شناخته می شود. زمانی سود حاصل می شود که درآمدها از هزینه ها بیشتر شود.
برای افزایش سود و در نتیجه سود هر سهم (EPS) برای سهامداران خود، یک شرکت یا درآمدها را افزایش می دهد یا هزینه ها را کاهش می دهد. سرمایه گذاران معمولاً درآمد خالص یک شرکت را جداگانه در نظر میگیرند تا سلامت یک تجارت را تعیین کنند. درآمد خالص می تواند رشد کند در حالی که درآمدها به دلیل کاهش هزینه ها راکد می مانند.
وقتی شرکت‌های دولتی درآمدهای فصلی خود را گزارش می‌کنند، دو رقمی که توجه زیادی را به خود جلب می‌کنند، درآمد و EPS می باشند. شرکتی که انتظارات تحلیلگران و درآمد هر سهم را شکست یا از دست می دهد، اغلب می تواند قیمت سهام را تغییر دهد.
انواع درآمد
درآمد یک شرکت ممکن است بر اساس بخش هایی که آن را ایجاد می کند تقسیم شود؛ به عنوان مثال، یک بخش وسایل نقلیه تفریحی ممکن است یک بخش تامین مالی داشته باشد که می تواند دارای منبع درآمد جداگانه ای باشد.
درآمد را می توان به درآمد عملیاتی – فروش حاصل از کسب و کار اصلی یک شرکت – و درآمد غیر عملیاتی که از منابع ثانویه به دست می‌آید تقسیم کرد. از آنجایی که این منابع درآمد غیرعملیاتی اغلب غیرقابل پیش‌بینی یا غیرقابل تکرار هستند، می‌توان آنها را رویدادها یا سودهای یک‌باره نامید. به عنوان مثال، درآمدهای حاصل از فروش یک دارایی، درآمدهای بادآورده از سرمایه گذاری ها، یا پولی که از طریق دعوی قضایی اعطا می شود، درآمد غیر عملیاتی است.
نمونه هایی از درآمد
در مورد دولت، درآمد عبارت است از پول دریافتی از مالیات، کارمزد، جریمه، کمک های مالی یا نقل و انتقالات بین دولتی، فروش اوراق بهادار، حقوق معدنی یا منابع و همچنین هرگونه فروش انجام شده.
از نظر سرمایه گذاری در املاک و مستغلات، درآمد به درآمد حاصل از یک ملک، مانند هزینه اجاره یا پارکینگ اشاره دارد. هنگامی که هزینه های عملیاتی متحمل شده در اداره دارایی از درآمد دارایی کسر شود، ارزش حاصله خالص درآمد عملیاتی (NOI) است. رایج ترین نمونه های درآمد عبارتند از:
- درآمد شخصی: شامل حقوق ها، پاداش، سود سهام، درآمد اجاره و …
- درآمد دولت: مالیات بر درآمد، مالیات بر دارایی، مالیات بر ارزش افزوده
- درآمد واحد های تجاری: فروش کالا، فروش خدمات و سود سهام
منابع مختلف درآمدها در انواع مختلف آنها متفاوت است که ما به درآمدهای رایج اشاره کردیم. به طور کلی، سه حوزه اصلی درآمد که صنعت مالی را تشکیل میدهند عبارتند از: درآمد دولت، شخصی و درآمد شرکت ها.
آیا درآمد و جریان نقدی یکسان هستند؟
خیر. درآمد، پولی است که یک شرکت از فروش محصولات و خدمات خود به دست می آورد. جریان نقدی مقدار خالص وجه نقدی است که به داخل و خارج از شرکت منتقل می شود. درآمد معیاری از اثربخشی فروش و بازاریابی یک شرکت است، در حالی که جریان نقدی بیشتر یک شاخص نقدینگی است. هر دو درآمد و جریان نقدی باید با هم برای بررسی جامع سلامت مالی یک شرکت تجزیه و تحلیل شوند.
درآمد چگونه توسط یک نفر ایجاد می شود؟
برای بسیاری از شرکت ها، درآمد از فروش محصولات یا خدمات به دست می آید. به همین دلیل، گاهی اوقات درآمد به عنوان فروش ناخالص شناخته می شود. درآمد را می توان از طریق منابع دیگر نیز به دست آورد. مخترعان یا سرگرم کننده ها ممکن است درآمدی از مجوز، حق ثبت اختراع یا حق امتیاز دریافت کنند یا سرمایه گذاران املاک و مستغلات ممکن است از درآمدِ اجاره درآمد کسب کنند.
درآمد دولت های فدرال و محلی احتمالاً به صورت درآمدهای مالیاتی از دارایی یا مالیات بر درآمد می باشد. دولت ها همچنین ممکن است از فروش دارایی یا سود حاصل از اوراق قرضه، درآمد کسب کنند. موسسات خیریه و موسسات غیرانتفاعی معمولاً درآمدهای خود را از کمک های مالی دریافت می کنند. دانشگاه‌ها می‌توانند از دریافت شهریه و همچنین از سود سرمایه‌گذاری در صندوق وقف خود درآمد کسب کنند.
درآمد تعهدی و معوق چیست؟
درآمد انباشته درآمدی است که یک شرکت برای تحویل کالاها یا خدماتی به دست می آورد که هنوز توسط مشتری پرداخت نشده است. در حسابداری تعهدی، درآمد در زمان انجام معامله فروش گزارش می شود و ممکن است لزوماً نشان دهنده وجه نقد در دست نباشد.
درآمد معوق یا غیرقابل کسب را می‌توان مخالف درآمد انباشته در نظر گرفت؛ به این معنا که درآمد غیرقابل به‌کارگیری پولی است که مشتری برای کالاها یا خدماتی که هنوز تحویل داده نشده است، پرداخت می کند.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم با مفهوم درآمد و انواع آن آشنا شویم. شناخت راه های متفاوت برای کسب درآمد بیشتر در کنار کاهش ضرر، می تواند به شما کمک کند تا برای رشد کسب و کارتان راه های متنوعی را در نظر بگیرید. اتوماسیون سازی کسب و کار، در کنار صرفه جویی در زمان، به بهبود عملکرد سازمان شما کمک خواهد کرد. شماران سیستم به چندین سال سابقه در زمینه طراحی و تولید نرم افزارهای حسابداری، آماده ارائه خدمات به شما می باشد؛ تنها کافی است که با مشاوران ما در این زمینه مشورت نمایید.
مقدمـه
1 . بنابر تعريف ارائه شده در فصل سوم مفاهيم نظري گزارشگري مالي، درآمد عبارت است از افزايش در حقوق صاحبان سرمايه بجز مواردي كه به آورده صاحبان سرمايه مربوط مي‌شود. مفهوم درآمد، هر دو گروه ” درآمد عملياتي“ و ” درآمد غيرعملياتي“ را در برمي‌گيرد. درآمـد عملياتي عبـارت از درآمدي است كـه از فعاليتهاي اصلي و مستمر واحد تجاري حاصل مي‌گردد و با عناوين مختلفي از قبيل فروش، حق‌الزحمه، سود تضمين شده، سود سهام و حق امتياز مورد اشاره قرار مي‌گيرد.
2 . مبحث اصلي در حسابداري درآمد عملياتي عمدتاً معطوف به تعيين زمان شناخت درآمد عملياتي است. درآمد عملياتي زماني شناسايي مي‌شود كه شواهد كافي مبني‌بر وقوع يك جريان آتي ورودي منافع اقتصادي وجود داشته باشد (يعني جريان منافع اقتصادي مرتبط با درآمد عملياتي به درون واحد تجاري محتمل باشد) و اين منافع را بتوان به‌گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد.
دامنه كاربرد
3 . اين استاندارد بايد براي حسابداري درآمد عملياتي حاصل از معاملات و رويدادهاي زير بكار گرفته شود:
ب . ارائـه خدمات، و
ج . استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري كه مولد سود تضمين شده، درآمد حق امتياز و سود سهام است.
4 . كالا شامل كالاي توليد شده توسط واحد تجاري براي فروش و همچنين كالاي خريداري شده جهت فروش مجدد از قبيل كالاي خريداري شده توسط يك واحد بازرگاني يا زمين و ساير املاك نگهداري شده براي فروش مجدد است.
5 . ارائـه خدمـات، معمولا متضمن اجـراي وظيفـه‌اي مورد توافق طي مدتي معيـن توسط واحد تجاري است. خدمات ممكن است طي يك يا چند دوره مالي ارائه شود. برخي از پيمانهاي ارائـه خدمات ماهيتاً از نوع پيمانهاي بلندمدت است. درآمد عملياتي حاصل از چنين پيمانهايي، طبق استاندارد حسابداري شماره 9 با عنوان حسابداري پيمانهاي بلندمدت شناسايي مي‌شود.
6 . استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري منجر به تحصيل درآمدهاي عملياتي زير مي‌شود:
الف . سـود تضمين شـده: مبالغي كـه بابت استفـاده از وجـوه نقـد يا معادل وجه نقد واحد تجاري مطالبه مي‌شود،
ب . درآمد حق امتياز : مبالغي كه بابت استفاده از داراييهاي غيرجاري واحد تجاري نظير امتياز ساخت، علايم تجاري، حق انتشار و نرم‌افزار رايانه‌اي مطالبه مي‌شود، و
ج . سود سهام: مبالغي از سود توزيع شده واحد سرمايه‌پذير كه متناسب با سهم‌الشركه واحد تجاري عايد آن مي‌شود.
7 . در اين استاندارد، درآمـد عملياتي حاصل از موارد زير مطرح نمي‌شود:
الف . سود سهام حاصل از سرمايه‌گذاريهايي كه به روش ارزش ويژه به حساب گرفته مي‌شود،
ب . پيمانهاي بلندمدت (رجوع شود به استاندارد حسابداري شماره 9 با عنوان حسابداري پيمانهاي بلندمدت)،
ج . قراردادهاي اجاره،
د . كمكهاي بلاعوض و ساير كمكهاي مشابه دولتي (رجوع شود به استاندارد حسابداري شماره 10 با عنوان حسابداري كمكهاي بلاعوض دولت)،
ﻫ . قراردادهاي بيمه در شركتهاي بيمه،
و . شناخت اولیه تولید کشاورزی و شناخت اولیه و تغییرات ارزش منصفانه داراییهای زیستی غیرمولد مربوط به فعالیت کشاورزی (رجوع شود به استاندارد حسابداری شماره 26 با عنوان فعالیتهای کشاورزی)،
ز . استخراج مواد معدني، و
ح . تغيير ارزش ساير داراييهاي جاري از قبيل سرمايه‌گذاريها (در مؤسسات تخصصي سرمايه‌گذاري) يا سرمايه‌گذاري در املاك در واحدهاي تجاري كه به خريد و فروش املاك اشتغال دارند.
ط . درآمد ناشی از فعالیتهای ساخت املاک.
تعاريف
8 . اصطلاحات ذيل در اين استاندارد با معاني مشخص زير بكار رفته است:
- درآمد عملياتي : عبارت است از افزايش در حقوق صاحبان سرمايه، بجز موارد مرتبط با آورده صاحبان سرمايه، كه از فعاليتهاي اصلي و مستمر واحد تجاري ناشي شده باشد.
- ارزش منصفانه : مبلغي است كه خريداري مطلع و مايل و فروشنده‌اي مطلع و مايل مي‌توانند در معامله‌اي حقيقي و در شرايط عادي، يك دارايي را در ازاي مبلغ مزبور با يكديگر مبادله كنند.
9 . مبالغي كه به نمايندگي از طرف اشخاص ثالث (از قبيل برخي مالياتها) وصول مي‌شود، به افزايش حقوق صاحبان سرمايه منجر نمي‌گردد و لذا درآمد عملياتي محسوب نمي‌شود. به‌گونه مشابه، در مورد كارگزاران، مبالغ ناخالص دريافتي يا دريافتني به افزايش حقوق صاحبان سرمايه منجر نمي‌گردد و لذا تنها مبلغ حق‌العمل يا كارمزد، درآمد عملياتي محسوب مي‌شود.
اندازه‌گيري درآمد عملياتي
10 . درآمد عملياتي بايد به ارزش منصفانه مابه‌ازاي دريافتي يا دريافتني اندازه‌گيري شود.
11 . مبلغ درآمد عملياتي حاصل از يك معامله معمولاً طبق توافقي كه بين واحد تجاري و خريدار يا استفاده‌كننده از دارايي به عمل مي‌آيد، تعيين مي‌شود. اين مبلغ به ارزش منصفانه مابه‌ازاي دريافتي و دريافتني با احتساب تخفيفات تجاري اندازه‌گيري مي‌شود.
12 . در بسياري حالات، مابه‌ازاي مربوط، به شكل وجه نقد يا معادل آن مي‌باشد و مبلغ درآمد عملياتي همان مبلغ وجه نقد دريافتي است. با اين حال، هرگاه جريان ورودي وجه نقد به آينده موكول شود، به گونه‌اي كه طبق قرارداد منعقده بين فروشنده و خريدار و يا ضوابط معمول فروشنده، مبلغي اضافه بر بهاي فروش نقدي كالا يا خدمات دريافت شود، در اين حالت ارزش منصفانه مابه‌ازاي مربوط، بهاي فروش نقدي است و مبلغ اضافه دريافتي درآمد عملياتي فروشنده محسوب نمي‌شود، بلكه بايد باتوجه به محتواي تجاري معامله تحت عنوان ” درآمد تأمين مالي“ به طور جداگانه نمايش يابد.
13 . هرگاه كالاها يا خدمات در قبال كالاها يا خدمات ديگري كه از لحاظ ماهيت و ارزش مشابه باشد مبادله گردد، اين مبادله به عنوان معامله‌اي درآمدزا تلقي نمي‌شود. براي مثال مي‌توان از مبادله شير توسط دو شركت توليدكننده محصولات لبني جهت تأمين به موقع تقاضاي مشتريان در حوزه توزيع محصولاتشان اشاره كرد. چنانچه كالا يا خدمات غير مشابه مبادلـه شود، اين مبادله به عنوان معامله‌اي درآمدزا تلقي مي‌گردد. در اين حالت درآمد عملياتي به ارزش منصفانه كالاها يا خدمات دريافتي پس از تعديل از بابت سرك نقدي اندازه‌گيري مي‌شود. هرگاه ارزش منصفانه كالاها يا خدمات دريافتي را نتوان به‌گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد، درآمد عملياتي به ارزش منصفانه كالاها يا خدمات واگذار شده پس از تعديل از بابت سرك نقدي، اندازه‌گيري مي‌شود.
تشخيص معامله
14 . معيارهاي شناخت مندرج در اين استاندارد معمولاً به طور جداگانه در مورد هر معامله اعمال مي‌شود. با اين حال، در برخي شرايط، جهت انعكاس محتواي معامله لازم است معيارهاي شناخت در مورد اجزاي قابل تفكيك يك معامله منفرد بكار گرفته شود. براي مثال، هرگاه قيمت فروش محصول شامل يك مبلغ قابل تفكيك جداگانه درارتباط با خدمات بعدي باشد، اين مبلغ به دوره‌هاي آتي منتقل و به عنوان درآمد عملياتي طي دوره اجراي خدمات مورد شناخت قرار مي‌گيرد. بالعكس، هرگاه دو يا چند معامله به‌گونه‌اي به‌‌هم پيوسته باشد كه اثر تجاري آن را نتوان بدون توجه به كليت آن درك كرد، معيارهاي شناخت در مورد آن درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی به طور يكجا اعمال مي‌شود. براي مثال، يك واحد تجاري ممكن است كالاهايي را به فروش رساند و همزمان قراردادي جداگانه براي بازخريد همان كالاها درآينده منعقد كند. اين امر موجب نفي اثر محتوايي معامله فروش مي‌شود و لذا در چنين حالتي بايد دو معامله فروش و بازخريد همان كالا را يكجا شناسايي كرد.
فروش كالا
15 . درآمد عملياتي حاصل از فروش كالا بايد زماني شناسايي شود كه كليه شرايط زير تحقق يافته باشد:
الف . واحد تجاري مخاطرات و مزاياي عمده مالكيت كالاي مورد معامله را به خريدار منتقل كرده باشد،
ب . واحد تجاري هيچ دخالت مديريتي مستمر درحدي كه معمولاً با مالكيت همراه است يا كنترل مؤثري نسبت به كالاي فروش رفته اعمال نكند،
ج . مبلغ درآمد عملياتي را بتوان به گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد،
د . جريان منافع اقتصادي مرتبط با معامله فروش به درون واحد تجاري محتمل باشد، و
ﻫ . مخارجي را كه درارتباط با كالاي فروش رفته تحمل شده يا خواهد شد بتوان به گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد.
16 . براي اينكه زمان انتقال مخاطرات و مزاياي مالكيت به خريدار را بتوان تعيين كرد، لازم است شرايط معامله مورد بررسي قرار گيرد. در اغلب حالات، انتقال مخاطرات و مزاياي مالكيت با انتقال مالكيت قانوني به خريدار يا تصرف مورد معامله توسط خريدار همراه است. اين موضوع در مورد اغلب خرده فروشيها صدق مي‌كند. مواردي نيز وجود دارد كه مخاطرات و مزاياي مالكيت در زماني متفاوت از زمان انتقال مالكيت قانوني يا تصرف توسط خريدار درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی انتقال مي‌يابد.
17 . اگر واحد تجاري بخش عمده‌اي از مخاطرات و مزاياي مالكيت را حفظ كند، معامله مربوط، فروش تلقي نمي‌گردد و لذا درآمدي از بابت آن شناسايي نمي‌شود. اين امر ممكن است در حالات مختلفي اتفاق بيفتد. نمونه‌هايي از مواردي كه واحد تجاري ممكن است مخاطرات و مزاياي عمده مالكيت را حفظ كند به شرح زير است:
الف . زماني كه واحد تجاري تعهداتي را درارتباط با عملكرد غير مطلوب مورد معامله كه توسط مفاد ضمانت‌نامه كالاي فروش رفته پوشش نيافته باشد، به عهده بگيرد،
ب . زماني كه دريافت درآمد عملياتي مربوط به يك فروش خاص، مشروط به تحصيل درآمد توسط خريدار از محل فروش كالاي مورد معامله باشد،
ج . زماني كه ارسال كالاي مورد معامله متضمن خدمات نصب باشد، ليكن خدمات نصب كه بخش عمده‌اي از مبلغ قرارداد را تشكيل مي‌دهد، توسط واحد تجاري بهطور كامل انجام نشده باشد، و
د . زماني كه خريدار حق فسخ معامله را براساس مفاد قرارداد داشته باشد و واحد تجاري در مورد احتمال برگشت كالاي فروش رفته مطمئن نباشد.
18 . چنانچه، واحد تجاري تنها بخش كم‌اهميتي از مخاطرات مالكيت را براي خود نگه دارد، معامله مورد نظر، فروش تلقي و درآمد عملياتي شناسايي مي‌شود. براي مثال، فروشنده ممكن است تنها به خاطر تضمين قابليت وصول مطالبات، مالكيت قانوني كالا را براي خود حفظ كند. در چنين حالتي، اگر واحد تجاري مخاطرات و مزاياي عمده مالكيت را منتقل كرده باشد، اين معامله، فروش تلقي و درآمد عملياتي آن شناسايي مي‌گردد. مثال ديگر از حفظ بخش كم اهميتي از مخاطرات مالكيت، وجود شرطي در خرده فروشي كالاست به گونه‌اي كه درصورت عدم رضايت مشتري، برگشت كالا و استرداد مابه‌ازا به مشتري ميسر باشد. در چنين حالتي، به شرط آنكه فروشنده بتواند مبالغ برگشتي آتي را به‌گونه‌اي اتكا پذير براورد كند و بدهي ناشي از برگشت كالا را باتوجه به تجربيات گذشته و ساير عوامل مربوط شناسايي كند، درآمد عملياتي در زمان فروش مورد شناخت قرار مي‌گيرد.
19 . براي شناخت درآمد عملياتي، محتمل بودن جريان منافع اقتصادي مرتبط با معامله به درون واحد تجاري شرط اساسي است. در برخي موارد، تا زمان دريافت مابه‌ازا يا رفع ابهام در اين زمينه، ممكن است جريان ورودي منافع اقتصادي محتمل نباشد. براي مثال، هرگاه خروج مبالغ مابه‌ازاي حاصل از فروش در يك كشور خارجي منوط به صدور مجوز دولت آن كشور باشد، در مورد جريان ورودي منافع اقتصادي مرتبط با فروش مذكور ابهام وجود دارد، لذا تنها پس از صدور مجوز خروج وجوه، ابهام برطرف و درآمد عملياتي شناسايي مي‌شود. با اين حال، درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی هرگاه در مورد قابليت وصول بخشي از درآمد عملياتي شناسايي شده قبلي ابهام به وجود آيد، مبلغ غيرقابل وصول يا مبلغي كه بازيافت آن غير محتمل است، به جاي اينكه به عنوان‌تعديل درآمد عملياتي شناسايي شده قبلي به حساب گرفته شود، به حساب هزينه منظور مي‌گردد.
20 . درآمد عملياتي و هزينه‌هاي مرتبط با يك معامله يا رويداد به طور همزمان شناسايي مي‌شود. اين فرايند، عموماً ” تطابق درآمد و هزينه“ ناميده مي‌شود. هزينه‌ها، ازجمله هزينه تضمين كالاي فروش رفته و ساير مخارجي كه پس از حمل كالا ممكن است واقع شود، در صورتي كه ساير شرايط شناخت درآمد برقرار باشد، معمولاً به گونه‌اي اتكاپذير قابل اندازه‌گيري است. با اين‌حال، هرگاه هزينه‌ها را نتوان به گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد، درآمد عملياتي را نمي‌توان‌شناسايي كرد. در چنين شرايطي، هرگونه مابه‌ازاي دريافتي به عنوان بدهي شناسايي مي‌شود.
ارائـه خدمات
21 . هرگاه ماحصل معامله‌اي را كه متضمن ارائـه خدمات است بتوان به‌گونه‌اي اتكاپذير براورد كرد، درآمد عملياتي مربوط بايد با توجه به ميزان تكميل آن معامله شناسايي شود. ماحصل معامله، زماني به‌گونه‌اي اتكاپذير قابل برآورد است كه همه شرايط زير احراز شده باشد:
الف . جريان منافع اقتصادي مرتبط با معامله به درون واحد تجاري محتمل باشد،
ب . مبلغ درآمد عملياتي را بتوان به گونه‌اي اتكاپذير اندازه‌گيري كرد،
ج . ميزان تكميل معامله به گونه‌اي اتكاپذير قابل اندازه‌گيري باشد، و
د . مخارجي كه درارتباط با ارائـه خدمات تحمل شده يا خواهد شد، به‌گونه‌اي اتكاپذير قابل اندازه‌گيري باشد .
22 . شناخت درآمد عملياتي براساس ميزان تكميل كار، اغلب روش درصد تكميل ناميده مي‌شود. ضوابط اعمال روش مزبور، مشتمل بر نحوه تعيين ميزان تكميل كار در استاندارد حسابداري شماره 9 با عنوان حسابداري پيمانهاي بلندمدت تشريح شده است.
23 . در مورد شناخت درآمد عملياتي حاصل از ارائـه خدمات نيز، محتمل بودن جريان ورودي منافع اقتصادي، شرط اساسي است. با اين حال، درصورت وجود ابهام در مورد قابليت وصول بخشي از درآمد عملياتي شناسايي شده قبلي، مبلغ غير قابل وصول يا مبلغي كه بازيافت آن ديگر محتمل نيست، به عنوان هزينه و نه به صورت تعديل درآمد شناسايي شده قبلي، در حسابها منظور مي‌شود.
صورت سود و زیان چیست؟/انواع صورت سود و زیان، درآمدها و هزینه‌های عملیاتی و غیر عملیاتی
صورت سود و زیان در واقع همان صورت درآمد و هزینه است که میزان درآمدها، هزینه‌ها و سودهای محقق شده در انتهای دوره را گزارش می‌کند. این صورت مالی بر مبنای حسابداری تعهدی تهیه می‌شود بدین معنا که تنها درآمدها و هزینه‌های محقق شده را گزارش می‌کند. درآمدها در واقع زمانی گزارش می‌شوند که وجوه نقد آنها به اشکال مختلف دریافت شده و هزینه‌ها نیز زمانی گزارش می‌شوند که وجوه آنها پرداخت شده باشد.
صورت سود و زیان بیان‌گر سود یا زیانی است که یک شرکت در طول یک سال مالی کسب کرده است. البته این صورت مالی در فواصل مختلف زمانی قابل تهیه است به عنوان مثال حتی به صورت یک ماهه و سه ماهه و شش ماهه و نه ماهه نیز این گزارش برای شفافیت مالی به سهامداران ارائه می‌شود. هدف اصلی صورت سود و زیان گزارش میزان سودآوری ناشی از فعالیتهای عملیاتی و غیر عملیاتی شرکت است و فعالیتهای اصلی شرکت در یک بازه زمانی در این صورت مالی منعکس می‌شود.
انواع صورت سود و زیان
صورت حساب سود و زیان به دو صورت تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای تهیه می‌شود. در تک مرحله تمامی درآمدها و هزینه‌ها یک جا شناسایی می‌شوند و تفاضل این دو همان سود قبل از کسر مالیات است و پس از کسر مالیات نیز سود خالص شرکت گزارش می‌شود. گفتنی است که طبق قانون مؤسسه تنها زمانی ملزم به پرداخت مالیات است که سودآوری کرده باشد و در صورت شناسایی زیان از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.
در روش دو مرحله‌ای ابتدا درآمدهای عملیاتی و هزینه‌های عملیاتی ثبت می‌شوند که از کسر آنها سود یا زیان عملیاتی شناسایی می‌شود. سپس درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی اضافه و کسر می‌شوند که نتیجه نهایی سود یا زیان قبل از کسر مالیات است. در مرحله نهایی در صورتی که شرکت سودآوری داشته باشد مالیات کسر خواهد شد و نتیجه حاصله همان سود خالص شرکت خواهد بود. این قسمت نهایی در واقع مهمترین قسمت صورت حساب سود و زیان است که توجه تحلیلگران و معامله‌گران بازارهای مالی بیشتر معطوف به این قسمت است.
نکته دیگری که اینجا گفتن آن اهمیت دارد این است که در شرکت‌های عرضه شده در بورس اوراق بهادار می‌بایست سود هر سهم نیز محاسبه شود و در ادامه سود و زیان خالص نوشته شود. به صورت ساده در صورتی که سود یا زیان خالص شرکت پس از کسر مالیات به تعداد سهام شرکت تقسیم شود نتیجه‌ای که به دست می‌آید سود هر سهم شرکت یا همان EPS خواهد بود که مهمترین داده یک شرکت در طول یک سال فعالیت مالی به شمار می‌آید.
درآمدها و هزینه‌های عملیاتی و غیر عملیاتی
درآمدها و هزینه‌های عملیاتی یکی از اقلام مهم صورت‌حساب سود و زیان است. به طور خلاصه درآمد و هزینه عملیاتی به فعالیتهای یک شرکت گفته می‌شود که مستقیما از فعالیتهای اصلی شرکت ناشی شده است. به عنوان مثال شرکتی که خط تولید یک محصول خاص را دارد درآمدها و هزینه‌های عملیاتی آنهایی هستند که در جریان تولید این محصول ایجاد می‌شوند. در شرکت‌های تولیدی مهمترین بخش درآمد عملیاتی میزان فروش شرکت و مهمترین بخش هزینه عملیاتی شرکت بهای تمام شده کالای تولید شده است. این دو بخش بیشترین سهم هزینه و درآمدهای عملیاتی یک بنگاه تجاری را به خود اختصاص میدهند.
حال اگر این کارخانه یا بنگاه تجاری که خط تولید یک محصول خاص را اداره می‌کند از طریق فروش یک ملک یا خودرو درآمدی کسب کند به این نوع درآمد در واقع درآمد غیرعملیاتی گفته می‌شود چرا که از جایی خارج از فعالیت اصلی شرکت کسب شده است. بسیاری از تحلیلگران برای تجزیه و تحلیل شرکت‌های تولیدی به بخش سود و زیان عملیاتی نگاهی ویژه دارند چرا که از نظر آنها سود ناشی از فعالیت اصلی شرکت اهمیت بیشتری نسبت به سود و زیان کل شرکت دارد.
به عنوان مثال ممکن است شرکتی در حالت کلی و در یک بازه زمانی مشخص زیان شناسایی کرده باشد اما در بخش فعالیتهای عملیاتی سود عملیاتی شناسایی کرده است. این موضوع نشان می‌دهد که هزینه‌های غیرعملیاتی شرکت بسیار بالا بوده و احتمالا قابل تکرار نیست و پایداری کمی دارد. تحلیلگران این داده‌ها را در کنار هم قرار میدهند و دست به تحلیل فعالیتهای شرکت می‌زنند.
برعکس موضوع بالا نیز ممکن است مشاهده شود؛ بدین معنی که شرکت در نیتجه فعالیتهای عملیاتی خود زیان شناسایی کرده باشد اما در نهایت با جمع و تفریق درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی به سودآوری رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد که درآمدهای غیرعملیاتی شرکت در یک بازه زمانی مشخص بسیار بالا بوده و احتمالا این نوع درآمدها نیز پایدار نیستند.
بنابراین تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی برای فهم و ارزیابی دقیق فعالیت شرکت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است به ویژه برای کسانی که قصد دارند در بازار اوراق سهام سرمایه‌گذاری کنند.
نکته مهمی که در اینجا باید گفته شود این است که فعالیت شرکت‌های مختلف متفاوت است و بنابراین اقلامی که در صورت سود و زیان ثبت می‌شوند لزوما فروش و بهای تمام شده شرکت نیست. فروش و بهای تمام شده و سایر درآمدها و هزینه‌های مربوط به این بخش مختص شرکت‌های تولیدی است. اما در شرکت‌هایی که فعالیت آنها بر مبنای تولید کالاهای فیزیکی نیست اقلام موجود در صورت حساب سود و زیان و شناسایی سود متفاوت است.
به عنوان مثال در شرکت‌هایی که موضوع فعالیت آنها سرمایه‌گذاری است درآمد ثبت شده در صورت حساب سود و زیان درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری شرکت و هزینه ثبت شده نیز هزینه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری است و اساسا چیزی به نام بهای تمام شده کالاها و خدمات در این صورت مالی وجود ندارد. اما در نهایت تمامی صورت‌حساب‌های سود و زیان از فرمت و شکل یکسانی تبعیت می‌کند. هدف این صورت مالی گزارش میزان سود و زیان شرکت در انتهای دوره مالی است.
دیدگاه شما