صندوق درآمد ثابت چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
اما سوال اینجاست در میان این همه بازار سرمایهگذاری کدام بازار مناسب و سودآور است؟ از نظر ریسک به چه صورت است؟ و دهها سوال دیگر از این دست. برای پاسخ به این سوالات در این مقاله قصد داریم به بازار سرمایه و صندوقهای سرمایهگذاری و به خصوص صندوق با درآمد ثابت بپردازیم. مزایا و تفاوتهای آن را با سایر صندوقهای سرمایهگذاری بیان کنیم. با ما همراه باشید.
صندوق سرمایه گذاری چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری گزینه بسیار مناسب و ممتاز برای سرمایهگذارانی هستند که دانش کافی یا زمان لازم برای انجام معاملات سهام در بازار بورس را ندارند. برای آشنایی بیشتر در ابتدا از سرمایهگذاری در بورس خواهیم گفت. به طور کلی فرآیند سرمایهگذاری به دو نوع مستقیم و غیرمستقیم تقسیم میشود. منظور از سرمایهگذاری مستقیم این است که یک شخص سرمایه خود را به صورت مستقیم در بازار وارد و آن را مدیریت کند.
منظور از سرمایهگذاری غیرمستقیم این است که شخص سرمایه خود را در اختیار افراد یا شرکتها و حتی صندوقهای سرمایهگذاری بگذارد تا آنها به بهترین شکل با آن سرمایه فعالیت کنند و در نهایت برای سرمایهگذاران سود خوبی به ارمغان آورند. این صندوقها انواع مختلف دارند که صندوق درآمد ثابت یکی از این انواع است. در ادامه به برخی از مزیتهای صندوقهای سرمایهگذاری بالاخص از نوع درآمد ثابت اشاره میکنیم.
صندوق درآمد ثابت چیست؟
صندوقهای با درآمد ثابت یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری در بازار بورس هستند که به دلیل ترکیب دارایی مناسب افراد کم ریسک هستند. در مقدمه گفتیم که بسیاری از افراد به منظور جلوگیری از کاهش ارزش سرمایه خود در مقابل تورم وارد بازار بورس میشوند اما دانش کافی برای معامله ندارند و از طرفی پتانسیل ریسکپذیری آنها پایین است.
صندوق درآمد ثابت یکی از بهترین گزینههای ممکن برای افراد با روحیه پایین ریسکپذیری است. دارایی صندوقهای با درآمد ثابت بیشتر از اوراق درآمد ثابت و اوراق بانکی تشکیل شده است و از این جهت ریسک سرمایهگذاری در این صندوقها بسیار کم است. اگر شما هم دارای پتانسیل ریسکپذیری بالایی نیستید و تحمل ضرر و زیان را در فرآیند سرمایهگذاری ندارید، صندوق درآمد بهترین انتخاب شما خواهد بود. برخی از این صندوقها مانند صندوق همای آگاه، سود روزشما و بیشتر از سود بانکی به مشتریان خود ارائه میکنند.
بررسی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت
گفتیم که صندوقهای سرمایهگذاری بر اساس ترکیب دارایی به انواع مختلف دستهبندی میشوند که در این بین، سه دسته با نامهای صندوق درآمد ثابت، صندوقهای در سهام و صندوقهای مختلط معروفترین آنها هستند. همچنین صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت کمترین ریسک را برای سرمایهگذاران خود به همراه دارند چرا که حداقل 70 درصد داراییهای این صندوقها از اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت تشکیل شدهاند.
گفتنی است که برای خرید صندوق در ابتدا باید با واحد یا یونیتهای یک صندوقهای سرمایهگذاری آشنا باشید. در تعریف یونیت میخوانیم که دارایی صندوقهای سرمایهگذاری از مجموع واحدهای صندوق تشکیل شدهاند که قابلیت خرید و فروش دارند و برخی اوقات این واحدها در قالب صدور و ابطال مورد معامله قرار میگیرند. بنابراین ممکن است که ارزش قیمتی هر یک از واحدهای های سرمایه گذاری با درآمد ثابت با هم متفاوت باشد اما معمولا واحدهای این صندوقها تقریبا حدود 100 هزار تومان است. البته طبق آخرین مصوب سازمان بورس حداقل سرمایه برای خرید و فروش سهام در بازار بورس 500 هزار تومان است که صندوقهای سرمایهگذاری هم شامل این طرح هستند. بنابراین اگر قیمت واحد صندوقها را 100 هزار تومان در نظر بگیریم، حداقل باید 5 واحد از یک صندوق را خریداری کنیم.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت چیست؟
ارزش سرمایه در برابر تورم حفظ میشود.
در برخی از این صندوقها سود نقدی به صورت مستمر پرداخت میشود.
سود سالیانه آن بیشتر از سود بانکی است.
ضامن نقدشوندگی دارد.
مدیریت حرفهای دارند.
کدامیک از صندوق های با درآمد ثابت بهتر است؟
در حال حاضر صندوقهای با درآمد ثابت فراوانی، با نامهای مختلف در بازار سرمایه فعالیت میکنند اما در واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ این میان صندوق با درآمد ثابت همای آگاه گزینه مناسب و سودآوری است. همای در زمان کوتاه فعالیت خود توانسته در رتبه اول بازدهی صندوقهای درآمد ثابت قرار بگیرد. برای ورود به بازار بورس و شروع سرمایهگذاری با ریسک پایین بهتر است صندوق سرمایهگذاری همای را در نظر داشته باشید. همای صندوق قابل معامله در بورس است یعنی با جست و جوی نماد همای در ساعات معاملات بازار، میتوانید واحدهای این صندوق را خرید و فروش کنید.
جمع بندی
در این مقاله گفتیم که صندوقهای سرمایهگذاری بنا به ترکیب دارایی به انواع مختلفی تقسیم میشوند که در این میان صندوق درآمد ثابت، از روشهای سرمایهگذاری با درجه ریسکپذیری بسیار پایین هستند. همچنین در این مقاله به مزایا و عملکرد این نوع صندوقها اشاره شد.
این خبر رپورتاژ آگهی است و توسط تیم تحریریه اقتصادآنلاین تهیه نشده اس
در کدام صندوق سرمایه گذاری کنیم؟
هر فرد برای سرمایه گذاری مازاد پول حاصل از درآمدهای خود، نیازمند آن است که بهترین راه سرمایه گذاری مناسب خود را پیدا کند. ابتدا هر سرمایه گذار تا به چند سوال در ذهن خود پاسخ نداده است بهتر است هیچ سرمایه گذاری ای انجام ندهد. در غیر اینصورت ممکن است سرمایه گذاری انجام شده بجای آنکه بازدهی داشته باشد منجر به زیان فرد شود. سرمایه گذار باید بداند که دقیقا پول خود را در کجا میخواهد سرمایه گذاری کند؟ همچنین برای چه مدت میخواهد پول خود را سرمایه گذاری کند؟ میزان ریسک پذیری خود را بداند؟ چه مقدار از پول خود را حاضر است سرمایه گذاری کند؟
در بازار بورس دو روش سرمایه گذاری وجود دارد:
روش سرمایهگذاری مستقیم
هر فرد با مراجعه به یک کارگزاری و پیمودن فرایند ثبت نام و دریافت کد بورسی اختصاصی خود میتواند به خرید و فروش اوراق بهادار در بازار بورس بپردازد. بدیهی است که در این روش فرد نیاز به آموزش های قبلی دارد و سرمایه گذار می بایست تخصص و وقت کافی برای بررسی وضعیت بازار و سهمی که میخواهد خرید نماید را داشته باشد.
روش سرمایه گذاری غیر مستقیم
سرمایه گذاران از طریق واسطه میبایست به بازار بورس وارد شوند. به طوری که دیگر خود به طور مستقیم در بازار بورس فعالیت نداشته و سهمی را بررسی نمیکنند. صندوق های سرمایه گذاری مشترک از معروفترین واسطههای بازار بورس اوراق بهادار هستند. این نهاد مالی با دریافت کارمزد از وجوه نقد سرمایه گذاران، سبد سهامی تشکیل میدهد که ریسک را برای سرمایه گذاران کاهش میدهد و بازدهی را بالا میبرد. پرداخت کارمزد در واقع بهای بررسی و تحلیل بازار و سهام گوناگون است که مدیر و اعضا صندوق باید با دقت زیادی به این کار بپردازند تا بهترین فرصت سرمایه گذاری را پیدا کنند و از ریسک های بازار بگریزند. روش سرمایه گذاری غیر مستقیم برای افرادی که اطلاعات کافی و یا فرصت جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات شرکت های بازار بورس را ندارند توصیه میشود.
واحدهای سرمایهگذاری (Unit):
هر واحد سرمایه گذاری این صندوق را یونیت (Unit) مینامند. که با انتشار این واحدهای سرمایه گذاری اقدام به جذب وجوه سرمایه گذاران حقیقی یا حقوقی میکنند. صندوق های سرمایه گذاری مشترک با سرمایه گذاری در دارایی های مختلف برای وجوه دریافتی سودآوری حاصل میکنند. سرمایه گذاران میتوانند در هرزمان که بخواهند واحدهای سرمایه گذاری خود را با ابطال به وجه نقد تبدیل نمایند. قیمت هر واحد صندوق یا یونیت میتواند برای هر روز متغییر باشد. هنگامی واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ که سرمایه گذار یونیت خود را ابطال کند پول خود را به قیمت روز دریافت میکند. که این قیمت میتواند کمتر یا بیشتر از مبلغ اولیه سرمایه گذاری باشد. تمام صندوق های مشترک سرمایه گذاری در ایران تحت نظر سازمان بورس قرار دارند و با نظارت دقیق و قانونی مشغول به فعالیت هستند.
سه رکن اساسی در هر صندوق سرمایه واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ گذاری عبارت است از:
مدیر صندوق
رکن اجرایی است، فعالیت اصلی صندوق را بر عهده دارد و همچنین کلیه تصمیمات سرمایهگذاری را راهبری میکند. نتایج عملکرد را بصورت گزارش از طریق سایت و خبرنامه صندوق به اطلاع عموم سرمایهگذاران میرساند.
متولی صندوق
رکن نظارتی صندوق است که وظیفه نظارت مستمر بر عملکرد مدیر و ضامن صندوق در تطبیق با قوانین را برعهده دارد.
ضامن صندوق
در واقع رکن تضمین، نقدینگی صندوق میباشد. بصورتی که اگر سرمایه گذاری تصمیم به خروج از صندوق را داشته باشد نقدینگی آن را تامین نماید. این رکن در صندوق های سرمایه گذاری یکی از مهمترین امتیازات صندوق ها در ایران به شمار می رود. و برای افراد جذابیت زیادی دارد. زیرا با پذیرش این ریسک فوقالعاده مهم سرمایه گذاران در هر زمان میتواند سرمایه خود را به ارزش روز به صورت وجه نقد دریافت نماید. حتی زمانی که امکان تامین نقدینگی از محل فروش داراییهای صندوق در آن زمان برای صندوق امکانپذیر باشد.
هفت عامل مهم در انتخاب یک صندوق سرمایه گذاری مناسب که باید بدانیم
سودآوری
عمر و اندازه صندوق
نوسان و ریسک
نسبت گردش سهام
ترکیب و تنوع دارایی ها
مدیریت
کارمزدها و هزینههای صندوق
۱- سودآوری صندوق های سرمایه گذاری:
یقینا چیزی که برای هر سرمایه گذار بسیار حائز اهمیت هست میزان بازدهی یا همان سودآوری است. برای ارزیابی وضعیت صندوق ها میتوان عملکرد یک، سه یا پنج ساله آنها را مد نظر قرار داد. عملکرد صندوق نه تنها در مواقع رونق بازار، بلکه باید در مواقع رکود هم مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین مقایسه وضعیت سود آوری صندوق با شاخص بازار”به عنوان نمایانگر کلی وضعیت بورس” معیار مناسبی جهت ارزیابی میباشد. توجه داشته باشید که بازدهی صندوق به تنهایی نمیتواند معیار مناسبی جهت انتخاب یک صندوق و یا رد آن باشد. زیرا عملکرد گذشته صندوق نشان دهندهی عملکرد آیندهی آن نیست به ویژه اگر عمر صندوق کوتاهتر ازپنج سال باشد، پس شش عامل دیگر اهمیت زیادی دارند.
۲- عمر و اندازه صندوق:
هنگامی که قصد سرمایه گذاری در یک صندوق را دارید وضعیت کلی آن را مورد بررسی قرار دهید تا مدت زمان فعالیت و اندازه دارایی آن را بدانید. صندوق های تازه تاسیس در بازار سرمایه به دلیل نوپا بودن معمولا اندازه کوچکی دارند. و در کوتاه مدت عملکرد خوبی را از خود نشان واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ خواهند داد. به طوری که خود این صندوق های سرمایه گذاری مشترک خود در سهام کوچکتر که بازدهی بالایی دارند سرمایه گذاری میکنند. تا با این کار عملکرد صندوق را به مطلوبیت برسانند که یقینا مستمر نخواهد بود. نتیجه میگیریم که برای ارزیابی و سنجش توانایی مدیریت صندوق عملکردی طولانی مدت (۳ تا ۵ سال) از آن صندوق را در کنار ارزش کل صندوق به عنوان یک معیار مهم بررسی کنیم.
۳- نوسان و ریسک
با اینکه صندوق های سرمایه گذاری را برای آینده نمیتوان پیش بینی کرد. اما باتوجه به نوسان بازدهی گذشته در دوره های مختلف آن میتوانیم به میزان پذیرش ریسک در آن صندوق پی ببریم. با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ، اطلاعات صندوق ها به صورت سریع قابل مشاهده است. بررسی روند نمودار عملکرد صندوق ها از این جهت اهمیت زیادی دارد. که سود صندوق را با توجه به نوسانات مکرر در طول چند سال گذشته نمایش میدهد. برای مثال هنگامی که دو صندوق سرمایه گذاری برای انتخاب وجود داشته باشد، با فرض اینکه دو صندوق بعداز ۵ سال سود یکسانی بدست آورده باشند. باید دید که چطور به این بازدهی دسترسی پیدا کردهاند. کدام صندوق در شرایط مختلف بازار و نوسانات یک سال ضعیف و یک سال عالی عمل کرده است. کدام یک با شیب ملایمتری به آن سود دست پیدا کرده است. قطعا صندوقی که با شیب ملایم و یکنواخت تر به بازدهی مورد انتظار رسیده باشد گزینه مناسبتری خواهد بود.
۴- نسبت گردش سهام در صندوق های سرمایه گذاری
نسبت گردش سهام در صندوق های سرمایه گذاری مشترک نشان دهنده آن است که چند درصد از منابع یک صندوق در طول یک سال در بازارسرمایه مورد داد و ستد قرار میگیرد. در واقع میزان خرید و فروش یک صندوق را به نمایش میگذارد. بدیهی است صندوقی که خرید و فروش زیادی انجام میدهد، هزینه واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ های معاملات و مالیات بیشتری هم پرداخت میکند. از این نظر به ضرر سرمایه گذاران عمل خواهد کرد. با توجه به رابطه معکوس نسبت گردش سهام و بازدهی، سرمایهگذاران باید به دنبال صندوقهایی با میزان گردش پایینتر باشند که طبیعتا بازدهی بیشتری را در طول زمان کسب میکنند.
۵- ترکیب و تنوع داراییها صندوق ها
یکی از مهم ترین مواردی که باید مد نظر سرمایه گذار باشد بررسی سبد دارایی های صندوق است.تنوع بخشی و نوع ترکیب دارایی های سبد صندوق سرمایه گذاری است که به سرمایه گذاردرتصمیم گیری کمک میکند تا صندوقی را انتخاب کند که دارایی های آن بیشتر در صنعت های برتر بازار بورس سرمایه گذاری شده باشد تا ریسک خود را کاهش بدهد و بازدهی قابل قبولی کسب نماید.
۶- مدیریت صندوق های سرمایه گذاری
باید به یاد داشته باشیم هنگامی که اقدام به خرید واحدهای سرمایه گذاری در یک صندوق سرمایه گذاری مشترک میکنیم، در واقع اختیار سرمایه خود را به دست “مدیر صندوق” میسپاریم تا آنطور که او تصمیم میگیرد سرمایه ما را راهبری نماید. در واقع صندوق قرار است امین سرمایه ما در بازار سهام باشد. پس باید برای شناخت مدیر صندوق حتما سوابق فعالیتی وی را مطالعه و ازخوشنامی و اعتبار او در بازار مطمئن شویم. همچنین ترکیب سرمایه گذارانی که حاضر به تفویض اختیار سرمایه های خود به او شدهاند گزینه مناسبی برای بررسی میباشد. مهم است بدانیم که حتما اصل «تضاد منافع» را در انتخاب مدیر صندوق مد نظر قرار دهیم. چون ممکن است مدیر صندوق، خود از انجام هر چه بیشتر معاملات نفع ببرد(نظیر کارگزارانی که بخش مدیریت صندوق را از معاملات تفکیک نکردهاند) این یک نکته منفی به حساب می آید. زیرا مدیر بین دو منفعت متضاد (کسب بازدهی برای صندوق از طریق نگهداری سهام یا انجام خرید و فروش هر چه بیشتر برای کسب کارمزد) درگیر خواهد شد که طبیعتا میتواند کسب حداکثر بازدهی برای سرمایهگذاران را در اولویت قرار ندهد.
۷- کارمزدها و هزینههای صندوق های سرمایه گذاری
صندوق ها در قبال بازدهی که میسازند از سرمایه گذاران کارمزدی را هم دریافت میکنند. صندوق هایی که هزینه های بالا دارند طبیعتا باید عملکرد بهتری نسبت به صندوق های با درآمد کمتر داشته باشند. امروزه رقابت شدید بین صندوق های سرمایه گذاری مشترک باعث شده تا صندوق ها در جهت کاهش هزینه ها تلاش کنند. به طوری که درسال ۱۹۹۰ میزان کل هزینه های دریافتی صندوق های مشترک در آمریکا ۱٫۹۸ درصد بود و امروزه به نصف آن رسیده است. بررسی آمارها نشان میدهد که هزینه ها برای سرمایه گذاران اهمیت زیادی دارد. و نسبت به آن حساسیت خاصی داشتهاند. در حال حاضر هزینه های کارمزد صندوق های مشترک در ایران حدود ۰٫۰۴ سالانه است که مشابه یکدیگر میباشند.
نتیجه گیری
باید بدانیم که ممکن است روشهای متعددی برای سرمایه گذاری در پیش رو داشته باشیم. اما همه چیز به خودمان بستگی دارد که چگونه به سرمایه گذاری بپردازیم. حالا دریافتیم که بهترین راه شناخت صندوق های سرمایه گذاری به چه صورت است. قبل از سپردن پول خود به دست صندوق ها باید تماما ۷ عامل ذکر شده را مد نظر قرار دهیم تا مطلوبیت مورد نظر را کسب نماییم. آیا تابحال شما در صندوق های مشترک سرمایه گذاری انجام داده اید؟ تجربه خود را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
در کدام صندوق سرمایه گذاری کنیم؟
هر فرد برای سرمایه گذاری مازاد پول حاصل از درآمدهای خود، نیازمند آن است که بهترین راه سرمایه گذاری مناسب خود را پیدا کند. ابتدا هر سرمایه گذار تا به چند سوال در ذهن خود پاسخ نداده است بهتر است هیچ سرمایه گذاری ای انجام ندهد. در غیر اینصورت ممکن است سرمایه گذاری انجام شده بجای آنکه بازدهی داشته باشد منجر به زیان فرد شود. سرمایه گذار باید بداند که دقیقا پول خود را در کجا میخواهد سرمایه گذاری کند؟ همچنین برای چه مدت میخواهد پول خود را سرمایه گذاری کند؟ میزان ریسک پذیری خود را بداند؟ چه مقدار از پول خود را حاضر است سرمایه گذاری کند؟
در بازار بورس دو روش سرمایه گذاری وجود دارد:
روش سرمایهگذاری مستقیم
هر فرد با مراجعه به یک کارگزاری و واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ پیمودن فرایند ثبت نام و دریافت کد بورسی اختصاصی خود میتواند به خرید و فروش اوراق بهادار در بازار بورس بپردازد. بدیهی است که در این روش فرد نیاز به آموزش های قبلی دارد و سرمایه گذار می بایست تخصص و وقت کافی برای بررسی وضعیت بازار و سهمی که میخواهد خرید نماید را داشته باشد.
روش سرمایه گذاری غیر مستقیم
سرمایه گذاران از طریق واسطه میبایست به بازار بورس وارد شوند. به طوری که دیگر خود به طور مستقیم در بازار بورس فعالیت نداشته و سهمی را بررسی نمیکنند. صندوق های سرمایه گذاری مشترک از معروفترین واسطههای بازار بورس اوراق بهادار هستند. این نهاد مالی با دریافت کارمزد از وجوه نقد سرمایه گذاران، سبد سهامی تشکیل میدهد که ریسک را برای سرمایه گذاران کاهش میدهد و بازدهی را بالا میبرد. پرداخت کارمزد در واقع بهای بررسی و تحلیل بازار و سهام گوناگون است که مدیر و اعضا صندوق باید با دقت زیادی به این کار بپردازند تا بهترین فرصت سرمایه گذاری را پیدا کنند و از ریسک های بازار بگریزند. روش سرمایه گذاری غیر مستقیم برای افرادی که اطلاعات کافی و یا فرصت جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات شرکت های بازار بورس را ندارند توصیه میشود.
واحدهای سرمایهگذاری (Unit):
هر واحد سرمایه گذاری این صندوق را یونیت (Unit) مینامند. که با انتشار این واحدهای سرمایه گذاری اقدام به جذب وجوه سرمایه گذاران حقیقی یا حقوقی میکنند. صندوق های سرمایه گذاری مشترک با سرمایه گذاری در دارایی های مختلف برای وجوه دریافتی سودآوری حاصل میکنند. سرمایه گذاران میتوانند در هرزمان که بخواهند واحدهای سرمایه گذاری خود را با ابطال به وجه نقد تبدیل نمایند. قیمت هر واحد صندوق یا یونیت میتواند برای هر روز متغییر باشد. هنگامی که سرمایه گذار یونیت خود را ابطال کند پول خود را به قیمت روز دریافت میکند. که این قیمت میتواند کمتر یا بیشتر از مبلغ اولیه سرمایه گذاری باشد. تمام صندوق های مشترک سرمایه گذاری در ایران تحت نظر سازمان بورس قرار دارند و با نظارت دقیق و قانونی مشغول به فعالیت هستند.
سه رکن اساسی در هر صندوق سرمایه گذاری عبارت است از:
مدیر صندوق
رکن اجرایی است، فعالیت اصلی صندوق را بر عهده دارد و همچنین کلیه تصمیمات سرمایهگذاری را راهبری میکند. نتایج عملکرد را بصورت گزارش از طریق سایت و خبرنامه صندوق به اطلاع عموم سرمایهگذاران میرساند.
متولی صندوق
رکن نظارتی صندوق است که وظیفه نظارت مستمر بر عملکرد مدیر و ضامن صندوق در تطبیق با قوانین را برعهده دارد.
ضامن صندوق
در واقع رکن تضمین، نقدینگی صندوق میباشد. بصورتی که اگر سرمایه گذاری تصمیم به خروج از صندوق را داشته باشد نقدینگی آن را تامین نماید. این رکن در صندوق های سرمایه گذاری یکی از مهمترین امتیازات صندوق ها در ایران به شمار می رود. و برای افراد جذابیت زیادی دارد. زیرا با پذیرش این ریسک فوقالعاده مهم سرمایه گذاران در هر زمان میتواند سرمایه خود را به ارزش روز به صورت وجه نقد دریافت نماید. حتی زمانی که امکان تامین نقدینگی از محل فروش داراییهای صندوق در آن زمان برای صندوق امکانپذیر باشد.
هفت عامل مهم در انتخاب یک صندوق سرمایه گذاری مناسب که باید بدانیم
سودآوری
عمر و اندازه صندوق
نوسان و ریسک
نسبت گردش سهام
ترکیب و تنوع دارایی ها
مدیریت
کارمزدها و هزینههای صندوق
۱- سودآوری صندوق های سرمایه گذاری:
یقینا چیزی که برای هر سرمایه گذار بسیار حائز اهمیت هست میزان بازدهی یا همان سودآوری است. برای ارزیابی وضعیت صندوق ها میتوان عملکرد یک، سه یا پنج ساله آنها را مد نظر قرار داد. عملکرد صندوق نه تنها در مواقع رونق بازار، بلکه باید در مواقع رکود هم مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین مقایسه وضعیت سود آوری صندوق با شاخص بازار”به عنوان نمایانگر کلی وضعیت بورس” معیار مناسبی جهت ارزیابی میباشد. توجه داشته باشید که بازدهی صندوق به تنهایی نمیتواند معیار مناسبی جهت انتخاب یک صندوق و یا رد آن باشد. زیرا عملکرد گذشته صندوق نشان دهندهی عملکرد آیندهی آن نیست به ویژه اگر عمر صندوق کوتاهتر ازپنج سال باشد، پس شش عامل دیگر اهمیت زیادی دارند.
۲- عمر و اندازه صندوق:
هنگامی که قصد سرمایه گذاری در یک صندوق را دارید وضعیت کلی آن را مورد بررسی قرار دهید تا مدت زمان فعالیت و اندازه دارایی آن را بدانید. صندوق های تازه تاسیس در بازار سرمایه به دلیل نوپا بودن معمولا اندازه کوچکی دارند. و در کوتاه مدت عملکرد خوبی را از خود نشان خواهند داد. به طوری که خود این صندوق های سرمایه گذاری مشترک خود در سهام کوچکتر که بازدهی بالایی دارند سرمایه گذاری میکنند. تا با این کار عملکرد صندوق را به مطلوبیت برسانند که یقینا مستمر نخواهد بود. نتیجه میگیریم که برای ارزیابی و سنجش توانایی مدیریت صندوق عملکردی طولانی مدت (۳ تا ۵ سال) از آن صندوق را در کنار ارزش کل صندوق به عنوان یک معیار مهم بررسی کنیم.
۳- نوسان و ریسک
با اینکه صندوق های سرمایه گذاری را برای آینده نمیتوان پیش بینی کرد. اما باتوجه به نوسان بازدهی گذشته در دوره های مختلف آن میتوانیم به میزان پذیرش ریسک در آن صندوق پی ببریم. با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ، اطلاعات صندوق ها به صورت سریع قابل مشاهده است. بررسی روند نمودار عملکرد صندوق ها از این جهت اهمیت زیادی دارد. که سود صندوق را با توجه به نوسانات مکرر در طول چند سال گذشته نمایش میدهد. برای مثال هنگامی که دو صندوق سرمایه گذاری برای انتخاب وجود داشته باشد، با فرض اینکه دو صندوق بعداز ۵ سال سود یکسانی بدست آورده باشند. باید دید که چطور به این بازدهی دسترسی پیدا کردهاند. کدام صندوق در شرایط مختلف بازار و نوسانات یک سال ضعیف و یک سال عالی عمل کرده است. کدام یک با شیب ملایمتری به آن سود دست پیدا کرده است. قطعا صندوقی که با شیب ملایم و یکنواخت تر به بازدهی مورد انتظار رسیده باشد گزینه مناسبتری خواهد بود.
۴- نسبت گردش سهام در صندوق های سرمایه گذاری
نسبت گردش سهام در صندوق های سرمایه گذاری مشترک نشان دهنده آن است که چند درصد از منابع یک صندوق در طول یک سال در بازارسرمایه مورد داد و ستد قرار میگیرد. در واقع میزان خرید و فروش یک صندوق را به نمایش میگذارد. بدیهی است صندوقی که خرید و فروش زیادی انجام میدهد، هزینه های معاملات و مالیات بیشتری هم پرداخت میکند. از این نظر به ضرر سرمایه گذاران عمل خواهد کرد. با توجه به رابطه معکوس نسبت گردش سهام و بازدهی، سرمایهگذاران باید به دنبال صندوقهایی با میزان گردش پایینتر باشند که طبیعتا بازدهی بیشتری را در طول زمان کسب میکنند.
۵- ترکیب و تنوع داراییها صندوق ها
یکی از مهم ترین مواردی که باید مد نظر سرمایه گذار باشد بررسی سبد دارایی های صندوق است.تنوع بخشی و نوع ترکیب دارایی های سبد صندوق سرمایه گذاری است که به سرمایه گذاردرتصمیم گیری کمک میکند تا صندوقی را انتخاب کند که دارایی های آن بیشتر در صنعت های برتر بازار بورس سرمایه گذاری شده باشد تا ریسک خود را کاهش بدهد و بازدهی قابل قبولی کسب نماید.
۶- مدیریت صندوق های سرمایه گذاری
باید به یاد داشته باشیم هنگامی که اقدام به خرید واحدهای سرمایه گذاری در یک صندوق سرمایه گذاری مشترک میکنیم، در واقع اختیار سرمایه خود را به دست “مدیر صندوق” میسپاریم تا آنطور که او تصمیم میگیرد سرمایه ما را راهبری نماید. در واقع صندوق قرار است امین سرمایه ما در بازار سهام باشد. پس باید برای شناخت مدیر صندوق حتما سوابق فعالیتی وی را مطالعه و ازخوشنامی و اعتبار او در بازار مطمئن شویم. همچنین ترکیب سرمایه گذارانی که حاضر به تفویض اختیار سرمایه های خود به او شدهاند گزینه مناسبی برای بررسی میباشد. مهم است بدانیم که حتما اصل «تضاد منافع» را در انتخاب مدیر صندوق مد نظر قرار دهیم. چون ممکن است مدیر صندوق، خود از انجام هر چه بیشتر معاملات نفع ببرد(نظیر کارگزارانی که بخش مدیریت صندوق را از معاملات تفکیک نکردهاند) این یک نکته منفی به حساب می آید. زیرا مدیر بین دو منفعت متضاد (کسب بازدهی برای صندوق از طریق نگهداری سهام یا انجام خرید و فروش هر چه بیشتر برای کسب کارمزد) درگیر خواهد شد که طبیعتا میتواند کسب حداکثر بازدهی برای سرمایهگذاران را در اولویت قرار ندهد.
۷- کارمزدها و هزینههای صندوق های سرمایه گذاری
صندوق ها در قبال بازدهی که میسازند از سرمایه گذاران کارمزدی را هم دریافت میکنند. صندوق هایی که هزینه های بالا دارند طبیعتا باید عملکرد بهتری نسبت به صندوق های با درآمد کمتر داشته باشند. امروزه رقابت شدید بین صندوق های سرمایه گذاری مشترک باعث شده تا صندوق ها در جهت کاهش هزینه ها تلاش کنند. به طوری که درسال ۱۹۹۰ میزان کل هزینه های دریافتی صندوق های مشترک در آمریکا ۱٫۹۸ درصد بود و امروزه به نصف آن رسیده است. بررسی آمارها نشان میدهد که هزینه ها برای سرمایه گذاران اهمیت زیادی دارد. و نسبت به آن حساسیت خاصی داشتهاند. در حال حاضر هزینه های کارمزد صندوق های مشترک در ایران حدود ۰٫۰۴ سالانه است که مشابه یکدیگر میباشند.
نتیجه گیری
باید بدانیم که ممکن است روشهای متعددی واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ برای سرمایه گذاری در پیش رو داشته باشیم. اما همه چیز به خودمان بستگی دارد که چگونه به سرمایه گذاری بپردازیم. حالا دریافتیم که بهترین راه شناخت صندوق های سرمایه گذاری به چه صورت است. قبل از سپردن پول خود به دست صندوق ها باید تماما ۷ عامل ذکر شده را مد نظر قرار دهیم تا مطلوبیت مورد نظر را کسب نماییم. آیا تابحال شما در صندوق های مشترک سرمایه گذاری انجام داده اید؟ تجربه خود را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
انواع صندوق های سرمایه گذاری
صندوق "نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایهگذاری در اوراق بهادار میباشد و مالکان آن به نسبت سرمایهگذاری خود، در سود و زیان صندوق شریکاند." سرمایهگذارانی که سهام صندوقهای مشترک سرمایهگذاری را خریداری میکنند همان مالکان یا سهامداران هستند. وجوه دریافتی از آنها در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ابزارهای کوتاه مدت بازار پول و داراییهای دیگر سرمایهگذاری میشوند.
صندوقها انواع مختلفی دارند که بر حسب نوع، اندازه، و شرایط تقسم سود تقسیمبندی میشوند.
از نظر نوع سرمایهگذاریها:
از نظر اندازه:
کوچک (حداکثر تا 50 هزار واحد)
بزرگ (بیش از 50 هزار واحد)
از نظر تقسیم سود:
در بازار سرمایه ایران، صندوقها براساس ترکیب داراییها به صورت زیر طبقهبندی میشوند:
- صندوق سرمایه گذاری در سهام: حداقل ٧٠درصد از داراییهای صندوق در سهام پذیرفته شده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایهگذاری میشود.
- صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت: حداقل ٧٠درصد از داراییهای صندوق در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری میشود.
- صندوق سرمایه گذاری مختلط: حداقل ٤٠درصد و حداکثر ٦٠ درصد از داراییهای صندوق در سهام پذیرفته شده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایهگذاری میشود.
منبع:کارگزاری مبین سرمایه
در صورت علاقه مندی به یادگیری کامل مبحث راهنمای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار ، جهت پیش ثبت نام و یا شرکت در دوره ها کلیک کنید.
صندوق زمین و ساختمان چیست؟ بازدهی آن به چه صورت است؟
سرمایهگذاری در بازارهای مختلف علاوه بر بازدهیهایی که برای افراد دارد، ثروت آنان را در برابر تغییرات تورمی محافظت میکند و ارزش آن را پایدار نگه میدارد. اما این سرمایهگذاری میتواند لزوماً مستقیم و توسط خود افراد شکل نگیرد. به دلیل پیچیدگی برخی از بازارها و گاهی شرایط ورود به آن و همینطور بهرهگیری از اقتصاد مقیاس و کاهش برخی از هزینهها، سرمایهگذاری غیرمستقیم توجیه پیدا میکند. مهمترین ابزار در سرمایهگذاری غیرمستقیم صندوقهای سرمایهگذاری هستند. ما در این مقاله و در راستای افزایش سطح دانش سرمایهگذاری در ارتباط با صندوقهای سرمایهگذاری و خصوصاً صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان صحبت خواهیم کرد.
آشنایی با صندوق سرمایهگذاری
صندوق یکی از ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم است که امکان سرمایهگذاریهای تخصصی و اصولی را برای تمامی افراد با هر سطح از دانش مالی فراهم میکند. جذابیت این صندوقها علاوه بر وجود تیمهای تحلیلی و فنی در آنها، که میتوانند عملکرد بهتری نسبت به عموم داشته باشند، بازدهی آنها است. بازدهی این صندوقها اغلب بالاتر از سود بانکی بوده و میتواند از این طریق افراد بیشتری را به سرمایهگذاری در صندوقها ترغیب کند. از دیگر جذابیتهای این صندوقها امکان سرمایگذاری با مبالغ کم به شکل غیرمستقیم است. چراکه در بسیاری از بازارها حداقل وجه موردنیاز برای سرمایهگذاری ممکن است مبلغی باشد که عدهای توانایی تأمین آن را نداشته باشند و این امر سبب شود تا بازدهی موجود در آن بازار را از دست بدهند. برای پیشگیری از این موضوع، صندوقهای سرمایهگذاری و آشنایی میزان قابلتوجهی از مردم با آنها از بهترین راهحلها است.
صندوق های سرمایه گذاری وابسته به نوع مجوز فعالیتشان میتوانند در زمینههای مختلف سرمایهگذاری کنند. برخی از آنان متمرکز بر ابزارهای درآمد ثابت مانند اوراق یا سپرده هستند و برخی متمرکز بر سهام و بعضی دیگر به شکل ترکیبی از این دو عمل میکنند. اما بعضی از صندوقها نیز وجود دارند که پیرامون مسئله و یا بازاری خاص فعالیت میکنند. از انواع این صندوقها میتوان به صندوق سرمایهگذاری طلا و یا صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان که در این مقاله بیشتر موردبحث است، اشاره کرد.
صندوق زمین و ساختمان
صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری است که به شکل متمرکز و همانطور که از نام آن پیداست در زمینهی در حوزهی زمین و ساختمان فعالیت میکند. این نوع از صندوقها وجوه سرمایهگذاران را دریافت کرده و آن را در پروژههای مختلف ساختمانی سرمایهگذاری میکنند.
ازآنجاییکه سرمایهگذاری در حوزهی مسکن نیاز به حداقل سرمایهی بالایی دارد و از طرفی دغدغهی بسیاری از مردم است، بهرهگیری از این نوع صندوقها برای افرادی که وجوه کافی برای سرمایهگذاری مستقیم را در اختیار ندارند، میتواند فوقالعاده سودمند باشد و از سرمایهی آنان در مقابل تورم محافظت کرده و بازدهیهای موجود در این بازار را نیز نصیب آنان کند.
صندوقهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان برای داشتن شفافیت بالاتر و همینطور قابلیت نظارت بهتر باید تحت قوانین وضع شده در سازمان واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ بورس فعالیت کنند و ارکان مختلفی برای پیشبردن امورشان تأسیس و معرفی کنند. در ادامه در ارتباط با ارکان مختلف صندوق بیشتر توضیح خواهیم داد.
پیشینهی صندوق زمین و ساختمان در ایران
طراحی این صندوقها در ایران، در اواخر سال ۱۳۸۶ آغاز شد. در آن زمان فقط یک صندوق سرمایهگذاری آن هم با درآمد ثابت تشکیل شده بود. با مطرحشدن ایدهی توسعهی صندوقها به بخشهای مختلف از جمله بخش ساختمان، سرانجام در نیمه-ی اول سال ۱۳۸۷، اولین اساسنامه و امید نامهی این صندوقها تدوین شد. پس از آن تاریخ، تلاشهایی برای تأسیس این صندوقها انجام شد، اما غالباً آنها به مرحلهی پذیرهنویسی نرسیده و منحل شدند. از دلایل این امر در آن زمان شاید بتوان به عدم آشنایی فعالان حوزهی ساختمان با چنین ابزارهای مالی و همینطور عدم آشنایی فعالین بازار سرمایه با فرایندها و مؤلفههای مهم صنعت ساختمان، اشاره کرد. اما امروزه این مشکل تا حدی حل شده و امکان سرمایهگذاری در غالب این صندوقها برای فعالان و علاقهمندان بازار سرمایه فراهم شده است.
ارکان صندوق زمین و ساختمان
ارکان صندوق وظیفهی پیشبردن و برخی هم نظارت بر امور صندوق را دارند که در ادامه هر یک را توضیح خواهیم داد.
- مجمع صندوق: سرمایهگذاران مالک بیش از یک درصد کل واحدهای سرمایهگذاری صندوق و نمایندگان سهامداران خرد، مجمع صندوق را تشکیل میدهند. تعیین و تغییر سایر ارکان، تصویب اسناد مزایده پیشفروش واحدهای ساختمانی و تصمیمگیری دربارهی انحلال صندوق که برخی از آنان منوط به تأیید سازمان بورس نیز هست، از جمله وظایف واحد یا یونیت سرمایهگذاری چیست؟ مجمع صندوق است.
- مدیر صندوق: شرکتهای تأمین سرمایه و یا شرکتهای مشاور سرمایهگذاری این رکن را تشکیل داده و وظیفهی امور مالی و مدیریت پروژهها را بر عهده دارند.
- حسابرس: این رکن باید از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب شود و وظیفهی آنان همانطور که از نام آن پیداست، حسابرسی صورتهای مالی صندوق است.
- متولی (بازرس): این رکن میتواند از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس، شرکتهای مشاور سرمایهگذاری و مؤسسات حقوقی انتخاب شود و وظیفهی آن نظارت بر کلیهی ارکان و نمایندگی از طرف سهامداران خرد در مجمع است.
- بازارگردان: بازارگردان صندوق میتواند هر یک از شرکتهای تأمین سرمایه، کارگزاریها، شرکتهای مشاور سرمایهگذاری و حتی بانکها باشد. وظیفهی تنظیمگری عرضه و تقاضا با خرید فروش مستمر در بازار و کمک به نقدشوندگی بر عهدهی این رکن است.
- متعهد پذیرهنویسی: بانکها و مؤسسات مالی معتبر که دارای مجوز از بانک مرکزی باشند و همینطور شرکتهای تأمین سرمایه میتوانند این رکن را تشکیل دهند. وظیفهی آنان تأمین منابع مالی پروژه در صورت عدم تأمین توسط سرمایهگذاران است.
- مدیر ساخت: شرکتهای پیمانکاری رتبهبندی شده که باید مدارک و پروانههایی در حوزهی سازه و همینطور تأسیسات داشته باشند و انجام عملیات پیمانکاری و ساخت را بر عهده داشته باشند، تشکیلدهندهی این رکن هستند.
- ناظر: ناظر شخصی حقوقی است که مطابق قوانین نظاممهندسی و کنترل ساختمان، بر اجرای صحیح پروژهها نظارت میکند.
نحوهی عملکرد صندوق زمین و ساختمان
صندوقهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان با جمعآوری وجوه خرد در پروژههای ساختمانی سرمایهگذاری میکنند و در نهایت سود حاصله را بین سرمایهگذاران متناسب با درصد سهمشان در آخر کار توزیع میکنند. به طور مختصر سازوکار عملکرد این صندوقها را میتوان در ۴ مرحله خلاصه کرد.
- جمعآوری وجوه از سرمایهگذاران
- تخصیص وجوه به پروژه ساختمانی و اجرای پروژهی ساختمانی
- فروش واحدهای ساختمانی پروژه
- اعطای وجوه بهدستآمده به سرمایهگذاران
فراموش نکنیم که واحدهای ساختمانی ساخته شده مستقیماً به سهامداران واگذار نمیشود و این منافع ناشی از آن است که در اختیار آنان قرار میگیرد. البته دارندگان واحدهای سرمایهگذاری میتوانند پس از ساختهشدن ساختمانها مانند سایر افراد بهعنوان خریدار آنها عمل کنند و از این جنبه محدودیتی برای آنان وجود ندارد.
نحوهی خریدوفروش صندوقهای سرمایهگذاری
بهطورکلی صندوقهای سرمایهگذاری با دو ساختار صدور و ابطال و خریدوفروش که بیشتر در صندوقهای ETF وجود دارد قابل نقل و انتقالاند. برای این منظور مجموع داراییهای صندوق به بخشهای کوچکی به نام واحد یا یونیت تقسیمبندی میشوند که امکان معاملهی آن با وجوه کم نیز وجود داشته باشد. این واحدها قابل انتقال بهغیر بوده و در بازار فرابورس پذیرفته و معامله میشوند. طبیعتاً برای نقلوانتقال آنها نیاز به داشتن کد بورسی وجود دارد.
نحوهی گزارشدهی صندوقهای زمین و ساختمان
مدیر صندوق باید در دورههای مشخص شده اطلاعات پروژهها، بهای تمام شده، میزان پیشرفت فیزیکی و همینطور شرایط پیشفروش را به شکل عمومی افشا کند. این گزارشها در چهار مقطع ماهانه، سهماهه، ششماهه و در هنگام افزایش سرمایهها منتشر میشوند.
- ماهانه: طی گزارشهای ماهانه میبایست صورت وضعیت پیشرفت فیزیکی توسط مدیر ساخت مطابق فرم استاندارد صورت وضعیت پیشرفت فیزیکی تهیه و در سایت صندوق منتشر شود
- سهماهه: خالص ارزش واحدهای سرمایهگذاری بر اساس قیمت تمام شده طی گزارشهای سهماهه تهیه و در سایت صندوق منتشر میشود.
- ششماهه: طی این گزارش خالص ارزش واحدهای سرمایهگذاری هم بر اساس قیمت تمام شده و همارزش روز محاسبه و اعلام میشوند. متولی امر ارزشگذاری روز، کارشناسان رسمی دادگستری هستند.
- مقاطع افزایش سرمایه: در این مقاطع نیز خالص ارزش واحدهای سرمایهگذاری بر اساس قیمت تمام شده و ارزش روز در سایت صندوق منتشر میشوند.
مزایای صندوق زمین و ساختمان
از مهمترین مزایای وجود چنین ابزاری امکان سرمایهگذاری در حوزهی ساختمان با هر میزان از وجه نقد برای سرمایهگذاران و حفاظت از سرمایهی آنها در برابر تورم است. از سوی دیگر طبق سازوکار پیشبینیشده برای صندوقها تأمین مالی پروژه و مدیریت آن جدا شده و امکان توقف پروژهها به دلایل تأمین مالی، به دلیل تجمیع وجوه نقد کاهش مییابد. این ابزار معافیت مالیاتی داشته و باتوجهبه قوانین و نظارتهای مستمر و توجه به شفافیت محیطی امن را برای سرمایهگذاری در این حوزه از منظر قانونی فراهم میکند. این صندوقها علاوه بر اساسنامه، امید نامه نیز دارند که در هنگام سرمایهگذاری، در اختیار دارندگان وجوه قرار میگیرد و سرمایه-گذاران را با اهداف، استراتژیها، واحد سرمایهگذاری و ریسک آنها آشنا میکند.
فهرست صندوقهای زمین و ساختمان
در حال حاضر در بازار سرمایهی ایران ۴ صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان پذیرش شدهاند که در ادامه به اسامی آنها اشاره خواهیم کرد.
- صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان مسکن شمال غرب
- صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان مسکن نارون
- صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان نسیم
- صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان نگین شهرری
جمعبندی
صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان از ابزارهای فوقالعاده مفید در هر دو حوزهی بازار سرمایه و حوزهی مسکن بوده و میتواند هم به تأمین مالی سمت عرضهی بازار مسکن کمک کرده و هم انتظارات فعالان بازار سرمایه را پاسخگو باشد. سازوکارهای مشخص و شفاف و امکان سرمایهگذاری با هر میزانی از سرمایه در این بخش در کنار اهمیت بازار مسکن در طول سنوات مختلف و تحولات آن خصوصاً در کشور ما، صندوقهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان را تبدیل به محلی جذاب برای سرمایه-گذاری کرده است.
دیدگاه شما