روند اصلاح قیمت‌ها در بورس

اصلاح قیمت در بورس به چه معناست؟ نشانه های اصلاح بازار بورس

رصد بازارها در بهار 96

دنیای اقتصاد - زهرا رحیمی: اولین فصل از سال 96 روز چهارشنبه در شرایطی به پایان رسید که عملکرد بورس تهران در این بازه زمانی را می‌توان در دو دوره کاملا متفاوت ارزیابی کرد. بازار سهام کشور در حالی که در دو ماه ابتدای سال گوی سبقت را از دیگر بازارهای موازی ربوده بود، در خرداد ماه با ثبت چهار هفته متوالی منفی در کارنامه خود و افت 3‌درصدی شاخص کل، بازی را به بازار پول واگذار کرد. تخلیه بخش اعظم بازدهی بورس در دو ماه نخست سال طی خرداد ماه در شرایطی صورت گرفت که به نظر می‌رسد با توجه به اصلاح نسبتا چشمگیر قیمت‌ها و جذاب‌تر شدن ارزش‌گذاری سهام (قرار گرفتن نسبت P/ E بازار در سطح 8/ 6)، می‌توان نسبت به توقف افت قیمت‌ها و در ادامه تغییر مسیر بورس تهران امیدوار بود.

همان‌طور که اشاره شد، شرایط بازار سهام در فصل بهار را باید در دو دوره متفاوت بررسی کرد.دوره اول از ابتدای فروردین تا اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری.دوره دوم از زمان اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری تا پایان خرداد ماه. بورس تهران فعالیت خود در ابتدای سال جاری را پس از ریزش قابل توجه قیمت‌ها در انتهای سال 95 (با هدف تامین نقدینگی شب عید توسط بورس‌بازان) و همچنین پیش‌بینی قابل‌قبول شرکت‌ها روند اصلاح قیمت‌ها در بورس از سود سال مالی 96 با صعود آرام قیمت‌ها آغاز کرد. این صعود البته در یک فضای رکودی شکل گرفت به این علت که تمرکز سهامداران به دلایل مختلفی که پیشتر به کرات تشریح شد، بیشتر در نمادهای کوچک بورسی بود. نشانه‌های این موضوع در تفاوت رشد شاخص کل و شاخص هم‌وزن در آن بازه زمانی به خوبی محسوس بود.در ادامه باور فعالان بورس به بهبود اوضاع اقتصادی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری و ورود پول‌های تازه باعث شد معاملات سهام به‌طور فزاینده‌ای رونق یابد. پول‌هایی که البته همچنان بخش اعظمی از آن راه نمادهای کوچک را در پیش گرفتند. با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در اردیبهشت‌ماه این هیجان مثبت به نمادهای بزرگتر نیز تا حدودی منتقل شد.این موضوع باعث شد شاخص کل از کانال 81 هزار واحدی نیز عبور کند. تا پایان هفته اول خرداد ماه بورس تهران با رشد حدود 1/ 5 درصدی شاخص کل با ثبت 9 هفته صعودی متوالی در کارنامه خود پیشتاز بازارهای موازی بود.پس ازآن اما بورس مسیر دیگری را برای خود برگزید.

با مشخص شدن نتایج انتخابات و عبور از ابهام این موضوع، قیمت‌ها در مسیر اصلاح قرار گرفتند. در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» به کرات اشاره شد که رشدهای قیمتی در بازار سهام در دوره اول، مبنای بنیادین چندانی نداشت و تنها دلیلی که بورس تهران را در مسیری صعودی قرار داد، ورود نقدینگی جدید به بازار سهام و هیجان پیش از انتخابات بود.از آنجا که مبنای بنیادینی برای رشد شاخص‌های بورس وجود نداشت، این انتظار وجود داشت که قیمت‌ سهام با کوچک‌ترین موضوعی رو به نزول بگذارد. این سیر نزولی قیمت‌ها در روزهای ابتدایی خرداد ماه با بهانه افت قیمت‌های جهانی صورت گرفت. برخی از معامله‌گران با شناسایی سود در سمت عرضه سهام قرار گرفتند.برخی سهامداران نیز که پیش از برگزاری انتخابات صرف توجه به این موضوع را بدون توجیه منطقی از نظر بنیادی مبنای خرید خود (در قیمت‌های به نسبت بالاتر) قرار داده بودند، پس از انتخابات ریاست جمهوری و گذر از هیجان آن، تحت تاثیر نگرانی‌ها از وضعیت نزول آتی قیمت‌ها موجب تشدید صفوف فروش شدند. افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی، افزایش نگرانی از تصویب تحریم‌های جدید در سنای آمریکا در کنار برخی ابهامات صنایع همچون بانک‌ها در کنار نرخ سود بانکی بالا موجب شدند که بازار سهام در مسیر ریزش قیمت‌ها قرار گیرد.به عبارت دیگر می‌توان گفت با عبور از موج خوش‌بینی اولیه ناشی از هیجانات سیاسی، بازار بار دیگر به دشواری‌های موجود در عرصه اقتصاد کشور و همچنین عرصه بین‌المللی توجه کرد. موارد مذکور هر کدام با یک اثر وزنی مشخص بهانه‌هایی بودند که موجب شدند در خرداد ماه شاخص کل بیش از 3 درصد از بازدهی بورس (از ابتدای سال تا پایان هفته اول خرداد) را تخلیه کند. این تخلیه بازدهی البته با یک رکود چشمگیر همراه شد. با فقدان نشانه‌های رشد از منظر بنیادی در کنار ابهامات به وجود آمده در عرصه اقتصادی و بین‌المللی (افزایش ریسک‌ها)، فضای صبر و انتظار توام با رکود شدید در معاملات سهام به وجود آمد.به طوری‌که طی معاملات خردادماه به‌ویژه در نیمه دوم این ماه ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در بیشتر روزها، به زحمت به 70میلیارد تومان می‌رسید.

طی معاملات خرداد ماه بازار به لحاظ متغیرهای مهمی نظیر حجم و ارزش معاملات خرد، در رکود عمیقی به سر می‌برد. متوسط حجم و ارزش معاملات روزانه در این بازه زمانی حدود 406 میلیون سهم و 93 میلیارد تومان بوده است. متوسط این متغیر نسبت به اردیبهشت ماه افت حدود 48 درصدی در حجم و افت حدود 44 درصدی در ارزش معاملات را تجربه کرده است. این موضوع حکایت از فراگیر شدن یک فضای رکودی در معاملات سهام دارد. در مجموع طی معاملات خرداد ماه شاهد انتقال 167 میلیارد تومان از پرتفوی معامله‌گران حقیقی به سبد سهام حقوقی‌ها بودیم.در معاملات اردیبهشت ماه نیز معامله‌گران بازار سهام شاهد تغییر مالکیت 103 میلیارد تومانی به نفع حقوقی‌ها بودند.این امر در شرایطی صورت گرفت که مشارکت حقیقی‌ها در سومین ماه از سال بر خلاف اردیبهشت ماه سال جاری بالاتر از سرمایه‌گذاران حقوقی بوده است. مشارکت این سهامداران که طی معاملات اردیبهشت ماه به حدود 45 درصد نیز رسیده بود، در معاملات خرداد ماه به بیش از 60 درصد افزایش یافت.کارشناسان معتقدند در فضای رکودی معاملات خرداد ماه تحت تاثیر ریسک‌های موجود در فضای بازار، بیشترین میزان مشارکت در بازار از سوی حقیقی‌ها عمدتا با انگیزه‌های سفته بازی صورت گرفته است. در نتیجه افزایش درصد مشارکت به دلیل کاهش شدید ارزش کل معاملات بوده است که سهم سفته‌بازان را بیشتر نشان داده است.

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از وضعیت معاملات سهام در فصل بهار حاکی از این است که در بیست سال گذشته، تنها در پنج سال، بورس تهران در بهار نظاره گر افت نماگر خود بوده است. در سال‌های اخیر، بهار 95 و بهار 93 نماگر بازار سهام افت چشمگیر به ترتیب 5/ 9و 8/ 7 درصدی را تجربه کردند. عمده دلیل افت نماگر‌ بازار سهام در این دو مقطع به رشد‌های چشمگیر قیمتی و عمدتا بدون پشتوانه بنیادی در انتهای سال قبل از هر مقطع باز می‌گردد.( زمستان 94 تحت تاثیر رشد عمومی قیمت سهام با لیدری خودرو و در سال 92 تحت تاثیر رشد بیش از 100 درصدی شاخص سهام در سال 92).

بهار سال 94 روز چهارشنبه در شرایطی به پایان رسید که بار دیگر بازار پول با ثبت بازدهی حداقل 75/ 3 درصدی صدرنشین بازارهای سرمایه‌گذاری کشور در سه ماه اول سال شد ( نرخ رسمی سود بانکی 15 درصد در نظر گرفته شده است). در این میان بازار سهام با ثبت بازدهی 2 درصدی در رتبه بعدی جای گرفت.بازارهای سکه و ارز به ترتیب با زیان های 3/ 0 و 4/ 0 درصدی قعر جدول بازدهی بازار‌های سرمایه‌گذاری کشور را به خود اختصاص دادند. همان‌طور که اشاره شد بورس تهران در سال جاری بازدهی بیش از 5 درصدی را نیز به خود دیده بود.بخش اعظم این بازدهی با افت عمومی قیمت‌ها طی معاملات خرداد ماه و افت بیش از 3 درصدی شاخص کل، تخلیه شد.بازار سهام طی معاملات خرداد ماه با تجربه سه کانال شکنی در مسیر نزول قیمت‌ها، زیان‌ده‌ترین بازار سرمایه‌گذاری در سومین ماه از فصل بهار شد( زیان 3 درصدی). بازار ارز و سکه نیز در خرداد ماه به ترتیب افت 3/ 0 و 7/ 0 درصدی را تجربه کردند.

بررسی وضعیت صنایع بورسی در فصل بهار نیز نشان می‌دهد که در این بازه زمانی 23صنعت با رشد و 12 صنعت با افت شاخص مواجه شده‌اند. صنایع محصولات کاغذی، قند و شکر و رایانه با بازدهی‌های به ترتیب 1/ 68، 2/ 48 و 9/ 38 درصد، رتبه‌های نخست جدول بازدهی صنایع بورسی در بهار را به خود اختصاص دادند. در گروه محصولات کاغذی، نمادهای «چکاوه» و «چکاپا» بدون وقوع رخدادی قابل توجه سقف‌های تاریخی قیمتی خود را شکستند و این موضوع صنعت محصولات کاغذی را صدرنشین جدول بازدهی صنایع در فصل بهار قرار داد.

در گروه قند و شکر با در نظر داشتن عدم وقوع رخداد خاص و اثرگذار مهمی در عرصه بازارهای جهانی، به نظر می‌رسد ورود نقدینگی به سهام قندی‌ها در کنار گزارش‌های پیش‌بینی نسبتا مثبت شرکت‌های زیر‌مجموعه از جمله دلایل تشدید تقاضای سهام این گروه بوده است.گروه رایانه نیز تحت تاثیر رشد نمادهای زیر مجموعه خود به ویژه «آپ» رشد چشمگیری را از ابتدای سال کسب کرد.این سه گروه طی معاملات هر سه ماه نخست سال، جزو سه صنعت پربازده بودند.پیشتازی این سه صنعت طی فصل بهار بیشتر تحت تاثیر ورود نقدینگی ماجرا جو به بازار سهام ارزیابی می‌شود.البته روند رشد قیمت‌ها در نمادهای زیرمجموعه این در خرداد ماه تحت تاثیر نزول عمومی قیمت‌ها در بورس تهران با شتاب بسیار کمتری دنبال شد. موضوعی که از کاهش هیجان موجود در معاملات سهام حکایت دارد.

در سوی دیگر جدول بازدهی صنایع عمده گروه‌های وابسته به بازار‌های جهانی قرار دارند. گروه‌های استخراج کانه‌های فلزی، ساخت محصولات فلزی و استخراج نفت و گاز نیز با ثبت زیان به ترتیب 8/ 01، 8/ 6 و 2/ 6 درصد زیان‌ده‌ترین صنایع طی معاملات فصل بهار بودند. فعالان تالار شیشه‌ای همگام با افت قیمت در بازار نفت و دیگر بازارهای جهانی از جمله نفت مس، روی، سرب و سنگ آهن شاهد تشدید فشار فروش در نمادهای وابسته به این بازار‌ها بودند. گفتنی است طی معاملات روزهای پایانی خردادماه، قیمت‌ها در بازارهای جهانی رشد‌های نسبتا مناسبی را تجربه کردند. دو صنعت خودرو و محصولات شیمیایی نیز در صدر صنایع با بیشترین حجم و ارزش معاملات طی معاملات اولین فصل سال قرار داشتند. شاخص خودرو و محصولات شیمیایی در بهار 69 رشدی به ترتیب 9 و 8/ 1 درصدی را ثبت کرده‌اند.

صنعت پر‌خبر این روزهای بازار سهام یعنی گروه بانکی نیز در این بازه زمانی زیان 4/ 2 درصدی شاخص را تجربه کرده است.در این گروه هر چند اصلاح نظام بانکی از دید کارشناسان می‌تواند به بهبود وضعیت این صنعت منجر شود، اما در روزهای پایانی خرداد ماه تحت تاثیر موضوع ادغام بانک‌ها که یکی از موارد اصلاح نظام بانکی است، نمادهای وابسته تحت تاثیر تشدید فشار فروش، افت‌های چشمگیری را تجربه کردند.شاخص صنعت بانکی در پایان معاملات روز چهارشنبه در کف 42 ماهه خود قرار گرفته بود. به نظر می‌رسد روند آتی سهام این صنعت بیش از هر چیزی به استنباط معامله‌گران نسبت به تغییرات انجام شده در این صنعت وابسته است. باید دید تحلیل معامله‌گران از جراحی نظام بانکی که امروز و فردا حتمی به نظر می‌رسد در قبال سهام بانکی چه موضعی پیش روی آنها قرار می‌دهد. چنانچه قرار باشد فعالان بازار خوش‌بینی احتمالی خود را به اصلاح نظام بانکی نشان دهند، باید انتظار داشت که قیمت سهام بانک‌ها از همین محدوده‌ها رشد خود را آغاز کند اما چنانچه انتظارات فعالان بازار بر این مبنا صورت بگیرد که اوضاع بانک‌ها بهتر از این نخواهد شد، باید شاهد شکست محدوده حمایت بانک‌ها بود.

نشانه های اصلاح بازار بورس

همانطور که میدانید در بازار بورس و فرابورس قبل از هر اتفاقی اگر سرمایه گذار یا سهامدار با یک سری از دانش ها و استراتژی ها آشنا باشد میتواند به سادگی از نشانه ها و عوامل مهم بازار سرمایه مطلع شود. به طور مثال، قبل از اصلاح بازار بورس اگر سرمایه گذار یا معامله گر عواملی را مورد بررسی قرار دهد به نشانه ها و علائمی برخورد میکند که حاکی از اصلاح بازار بورس هستند و قبل از اصلاح بازار بورس میتواند با استفاده از آن نشانه ها و علائم برای معاملات و داد و ستد های خود هوشمندانه تر تصمیم گیری کند. در این پست قصد داریم که نشانه های اصلاح بازار روند اصلاح قیمت‌ها در بورس بورس را با هم بررسی کنیم اما اول بهتر است به تعریف اصلاح بازار و اصلاح قیمت اشاره کنیم.

مواردی که در این پست مورد بررسی قرار می گیرند:

اصلاح قیمت در بورس به چه معناست؟

نشانه های اصلاح بازار بورس

اصلاح قیمت در بورس به چه معناست؟

در پست های گذشته از اصلاح قیمت و اصلاح بازار بسیار صحبت کرده ایم و درباره تفاوت اصلاح زمانی و اصلاح قیمتی در بورس توضیح دادیم و گفتیم که در بورس، قیمت ها به صورت پلکانی افزایش یا کاهش پیدا می کنند و باید دانست که بازار 3 حالت دارد: منفی، مثبت و خنثی. اصلاح قیمت زمانی اتفاق می افتد که قیمت های بازار به صورت یکدفعه روند اصلاح قیمت‌ها در بورس و ناگهانی بسیار افت یا کاهش پیدا کرده است. اصلاح قیمت در واقع قیمت های بازار را خنثی کرده و قیمت را از روند اصلی خود خارج میکند. اما زمانی که قیمت ها بیش از اندازه واقعی رشد کرده باشد این موضوع باعث میشود که سرمایه گذاران یا سهامداران قصد فروش سهم خود را کنند و اگر این روند ادامه پیدا کند یک صف فروش سنگین به وجود میاید.

اصلاح قیمت همانطور که از نامش پیداست به معنی تصحیح و اصلاح قیمت سهم ها است و باعث میشود که قیمت ها از روند اصلی خود خارج شوند و این اصلاح بیشتر برای سهم هایی است که با افزایش بسیار زیاد و ناگهانی روربه رو هستند و با اصلاح قیمت منجر به نزولی شدن قیمت های آن سهم میشود البته، باید به این نکته اشاره کنیم که اصلاح قیمت تنها به معنی کاهش قیمت نیست و میتواند به افزایش قیمت سهم هم منجر شود. این اصلاح قیمت انواع مختلفی دارد و از دو بعد استفاده میشود که یکی بعد قیمت و دیگری بعد زمانی است که در پست اصلاح قیمت به صورت اختصاصی توضیح داده شده است.

نشانه های اصلاح بازار بورس

با توجه به توضیحاتی که در فوق اشاره شد، باید گفت که قبل از اصلاح قیمت و اصلاح بازار میتوان از نشانه ها و علائم زیادی استفاده کنید. تا قبل از اصلاح قیمت، آن را پیش بینی کرده و معاملات خود را با توجه به اصلاح بازار انجام دهید.

نشانه های اصلاح بازار بورس عبارت اند از:

قبل از اینکه اصلاح بازار بورس صورت بگیرد میتوانید با استفاده از این نشانه که فروش در روزهای متوالی (حداقل 2 روز متوالی) بسیار صورت میگیرد و معمولا این فروش ها بسیار سنگین خواهند بود، معاملات خود را آگاهانه انجام دهید. این فروش سهم ها از سهام کوچک شروع شده تا به سهم های بزرگ برسد.

• در همان حال که صف فروش سنگین و سنگین تر میشود، صف خرید ریزش شدید پیدا کرده. مخصوصا سهم هایی که تا چندین روز گذشته از صف خرید سنگینی برخوردار بودند و ناگهان صف خرید آن ها ریزش پیدا میکند. بنابراین ریزش صف خرید سهام شاخص ساز یکی دیگر از علائم ریزش بازار است.

• یکی دیگر از نشانه های اصلاح بازار، کاهش قیمت دلار است.

• پول ها و سرمایه های بسیار بزرگی از بازار بورس خارج میشوند. خروج پول از بورس یکی از نشانه های اصلاح بازار است.

موارد ذکر شده از شایع ترین نشانه ها و علامت های اصلاح بازار بورس است اما دقت کنید که این موارد تنها نشانه هستند به عنوان مثال ممکن است ایجاد صف های فروش در برخی سهام به علت اخبار منفی پیرامون آن باشد و از طریفی به این نکته نیز توجه کنید که اصلاح لاذمه بازار است تا از رشد بیرویه قیمت ها جلوگیری شود و همیشه نشانه بدی نیست. باید به تفاوت اصلاح و ریزش بازار توجه کنید. در حالت ریزش بازار قیمت ها بدون هیچ دلیل منطقی با افت ناگهانی و متوالی روبرو می شوند. بنابراین تا نشانه های ریزش بازار را مشاهده نکردید هیجان زده نشوید و اقدام به فروش بدون دلیل سهم های خود نکنید.

قیمت‌ها در بورس کالا اصلاح می‌شود

با اعلام بسته جدید ارزی درخصوص وضعیت مبادلات صادراتی و عرضه ارز آن در بازار ثانویه با قیمت توافقی بازار از سوی رئیس کل بانک مرکزی، برخی موارد نظیر عرضه‌های داخلی فولاد و پتروشیمی در بورس کالا مشخص نشده، از همین رو روز گذشته فولاد سازان برای تعیین تکلیف وضعیت قیمت‌ها و روند اصلاح قیمت‌ها در بورس مبادلات در بورس کالا به مجلس شورای اسلامی رفتند.

به گزارش ویکی پلاست به نقل از دنیای اقتصاد، در این جلسه که با حضور اعضای کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس شورای اسلامی برگزار شد، درخواست انجمن فولاد برای اصلاح دستورالعمل تنظیم بازار وزارت صمت تایید و این وزارتخانه مامور اصلاح دستورالعمل تنظیم بازار فولاد ظرف یک هفته شد.

در جلسه دیروز کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس شورای اسلامی که به فولاد اختصاص داشت معاون معدن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در کنار مدیران کارخانه‌های بزرگ فولاد، انجمن فولاد، ایمیدرو، بورس کالا و سندیکای لوله و پروفیل حضور داشت.

در همین راستا مجلس درخواست انجمن فولاد برای اصلاح دستورالعمل تنظیم بازار وزارت صمت را تایید کرده و وزارت صمت نیز مامور شد ظرف یک هفته با دریافت نظرات فولادسازان و تشکل‌های صنفی و صنایع پایین‌دست دستورالعمل تنظیم بازار فولاد را اصلاح کند.

پیشنهاد سرقینی برای اصلاح دستورالعمل تنظیم بازار فولاد
در این نشست پیشنهاد سرقینی، معاون معدن و صنایع معدنی وزارت صمت برای اصلاح دستورالعمل تنظیم بازار فولاد وزارت صمت حذف سقف رقابت به شرط عرضه مکفی فولادسازان بود. این در حالی است که در حال حاضر سقف رقابتی برای محصولات فولادی ۵ درصد است و از همین رو عرضه‌های فولاد سازان به منظور ضرر و زیان کمتر و تعیین و تکلیف با حجم‌های اندکی صورت می‌گرفت.

همچنین وی در این روند اصلاح قیمت‌ها در بورس نشست تاکید کرد: به شرکت‌های معدنی ابلاغ شده که کنسانتره و گندله سنگ آهن را با همان ضریب سال گذشته به فولادسازان عرضه کنند. وی ادامه داد: بیش از ۴۴۰ میلیون دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات الکترود گرافیتی به فولادسازان اختصاص داده شده است.

جنگ دنیا؛ جنگ فولاد است
مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان در این رابطه با تاکید بر روند اشتباه قیمت‌گذاری محصولات فولادی در بورس کالا گفت: جنگ دنیا، جنگ فولاد است و قیمت‌های داخلی در همه جای دنیا بالاتر از قیمت‌های جهانی است اما در ایران برعکس است.

بهرام سبحانی تصریح کرد: فولاد مبارکه کل تولید خود را در تالار اصلی بورس کالا یا به‌صورت مچینگ عرضه می‌کند و به واسطه نمی‌فروشد و به‌رغم روند اشتباه قیمت‌گذاری در بورس کالا مبارکه در بهار ۹۷ در بورس کالا ۲۳ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش عرضه داشت.

اجرای تمام مصوبات وزارتخانه به‌رغم میل باطنی
مدیرعامل فولاد خوزستان نیز با اشاره به روند نامطلوب قیمت‌گذاری در بورس کالا گفت: با کنترل قیمت مخالف نیستیم اما به شرط آنکه این کنترل از ابتدا تا انتهای زنجیره فولاد باشد و منفعت آن نصیب مصرف‌کنندگان شود نه تعدادی واسطه گر، چراکه قیمت‌گذاری یک‌سویه در بورس کالا فولاد سازان بزرگ از جمله فولاد خوزستان را تحت فشار قرار داده است.

علیرضا کشانی تصریح کرد: عرضه شمش فولاد خوزستان در بورس کالا تا ۱۲ مرداد، نسبت به مدت سال قبل بیش از ۲ برابر شده است.

وی تاکید کرد: فولاد خوزستان با صادرات ۷/ ۲ میلیون تنی برای کشور افتخار آفرید اما توجهی به آن نشد. وی همچنین اظهار کرد: فولاد خوزستان تمام مصوبات وزارتخانه را به‌رغم میل باطنی اجرا کرده است، اما آیا کنسانتره و گندله هم مطابق مصوبات فولاد سازان عرضه می‌شود؟ نظارت دولت و مجلس در این بخش کجاست؟

ضرورت عرضه و تقاضا در بورس کالا بر‌اساس نرخی واقعی
رسول خلیفه سلطان دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران نیز گفت: از دو روزگذشته که بسته جدید ارزی از سوی همتی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شد در آن به‌صورت شفاف تکلیف شد که ارز دولتی به نرخ ۴۲۰۰ تومانی فقط به کالاهای اساسی و دارو اختصاص داده شود.

به گفته وی، انجمن تولید‌کنندگان فولاد ونمایندگان شرکت‌های فولادی بر اساس بسته جدید ارزی خواستار عرضه محصولات فولادی در بورس کالا به نرخ رقابتی هستند. دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران تصریح کرد: در جلسه روز گذشته با کمیسیون ویژه حمایت از تولید داخل ما خواستار کشف قیمت فولاد و محصولات فولادی در بورس کالا بر اساس ارز مبادله‌ای بازار ثانویه بودیم تا نظم در بازارشکل بگیرد.

وی خاطرنشان کرد: در واقع قیمت فولاد باید بر اساس نرخ ارز بازار ثانویه در بورس کالا کشف شود و هر سیستم نظارتی از سوی دولت طبق روال سابق و بر اساس مقررات بورس و نظام عرضه و تقاضا انجام شود.

خلیفه سلطان با بیان اینکه نرخ تعرفه فولاد حدود صفر است، افزود: بر اساس این تعرفه برای واردات منعی وجود ندارد، اما با اعمال تحریم‌های جدید صادرات با مشکل مواجه خواهد شد، از این رو باید سیاست تنظیم بازار فولاد به سمت و سویی سوق داده شود که بستر مناسب برای تسهیل صادرات فراهم شود.

وی ابراز امیدواری کرد که با بسته جدید ارزی دغدغه‌های صادرکنندگان فولاد برطرف شود و گفت: این انجمن فولاد خواستار تنظیم بازار فولاد از سوی دولت بر اساس پیشنهاد تولید‌کنندگان فولاد است زیرا هم اکنون با مصوبه وزارت صمت میزان عرضه در بورس کالا کاهش یافته و شرکت‌ها به علت تفاوت فاحش قیمت بورس با بازار آزاد و ایجاد رانت، بیشتر تمایل به صادرات دارند.

دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران تاکید کرد: باید عرضه و تقاضا در بورس کالا بر اساس نرخی واقعی صورت گیرد که مورد قبول تمامی تولید‌کنندگان فولاد باشد.

به گفته وی، در حال حاضر اختلاف قیمت بورس و بازار نه تنها موجب صف خرید در بورس کالا و منجر به روند اصلاح قیمت‌ها در بورس رانت شده است، بلکه موجودی انبارها نیز با افزایش زیادی مواجه شده است این درحالی است که با پر شدن انبارها شاهد کمبود عرضه به‌صورت تصنعی در بازار هستیم.

خلیفه سلطان تصریح کرد: با زمزمه اعلام بسته جدید ارزی از حدود چند روز اخیر، شاهد آن هستیم که قیمت شمش از ۴۸۰۰ به ۳۷۰۰ تومان رسیده و قیمت میلگرد نیز با کاهش حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ تومانی در هر کیلو مواجه شده است.

تعهد ذوب‌آهن به عرضه فولاد با قیمت مناسب به مصرف‌کننده
مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان نیز با طرح پیشنهادی درخصوص حذف سقف رقابت در بورس کالا گفت: سقف رقابت در بورس کالا را آزاد بگذارید تا عرضه و تقاضا تعادل پیدا کند.

منصور یزدی‌زاده تصریح کرد: ذوب آهن به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ تولیدکننده مقاطع ساختمانی کشور تعهد می‌دهد که قیمت فولاد به نفع مصرف‌کننده نهایی کنترل می‌شود. وی ادامه داد: اجازه بدهید بورس کالا به نقش ذاتی و وظیفه اصلی تنظیم بازار خود بازگردد.

در همین حال در هفته گذشته در گفت‌وگوی اختصاصی با مدیر عامل بورس کالا نیز موضوع حذف سقف رقابت در رینگ معاملاتی بورس کالا برای بهبود وضعیت قیمتی بین بازارو بورس از سوی وی مطرح شد.

از این رو به نظر می‌رسد برای ساماندهی وضعیت مبادلات بورس کالا حذف سقف قیمتی بهترین گزینه باشد، چرا‌که این بازار تاکنون با حفاظی شیشه‌ای از بازار غیر‌رسمی جدا شده بوده و معامله‌گران در حبابی از جنس قیمت‌های دستوری از بازار جدا شده بودند از این رو در هفته جاری با عرضه‌های متناسب شرکت‌های فولادی که هیچ یک نیز موافق قیمت‌گذاری دستوری در بورس کالا نبودند، شاهد بهبود روند قیمت‌ها و بازگشت میزان الحراره بودن بورس کالا که رسالت و ذات اصلی بورس است باشیم.

معاون توسعه اعلام کرد: ۶ پیشنهاد بورس تهران برای اصلاح ساختار معاملات

علی عباس کریمی معاون توسعه بورس تهران گفت: با توجه به تأثیرگذاری، لزوم به روزرسانی و تطبیق ریزساختارها با شرایط روز اقتصادی، بورس تهران مطالعات گسترده‌ای در این زمینه انجام داده و با دریافت نظرات فعالان بازار سرمایه، پیشنهادهایی در ارتباط با چگونگی اصلاح و به روزسانی ریزساختارهای بورس اوراق بهادار تهران به سازمان بورس ارایه کرده است.

به گزارش خبرطلایی به نقل از روابط عمومی بورس تهران، علی عباس کریمی معاون توسعه بورس درخصوص ریزساختارهای بورس تهران گفت: مواردی همچون سازوکار تعیین دامنه‌ی نوسان قیمت، چگونگی تعیین قیمت‌های مبنا شامل قیمت آغازین و قیمت پایانی، توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی و برگزاری نشست‌های معاملاتی، انواع سفارش‌های خرید و فروش و مواردی از این روند اصلاح قیمت‌ها در بورس دست در ادبیات مالی تحت عنوان ریزساختارهای بازار شناخته می‌شوند. با توجه به تأثیرگذاری و اهمیت موارد یادشده و لزوم به­روزرسانی و تطبیق ریزساختارها با شرایط روز اقتصادی، بورس تهران مطالعات گسترده‌ای در این زمینه انجام داده و با دریافت نظرات فعالان بازار سرمایه، پیشنهادهایی در ارتباط با چگونگی اصلاح و به­روزسانی ریزساختارهای بورس اوراق بهادار تهران روند اصلاح قیمت‌ها در بورس به سازمان بورس ارایه کرده است.

ارسال پیشنهادات بورس تهران برای سازمان در تیرماه ۹۷

وی ادامه داد: بر اساس مطالعات جدید، پیشنهادهای اصلاحی در تیر ماه امسال در هیأت مدیره بورس بررسی و در شش بخش به تصویب رسید. این شش بخش شامل تعیین حداقل تغییرات قیمت، دامنه نوسان، پایان تصادفی حراج­ ها، برگزاری حراج پایانی، معاملات پایانی و حذف حجم مبنا است.

“حداقل تغییرات قیمت” برای کاهش بار سامانه‌ی معاملات و کاهش زمان کشف قیمت

معاون توسعه بورس تهران در پاسخ به این پرسش که حداقل تغییرات قیمت چیست و آیا تنها برای تغییرات قیمت سهام از آن استفاده خواهد شد؟ گفت: بورس­های اوراق بهادر به منظور کاهش بار سامانه‌ی معاملاتی و کاهش زمان کشف قیمت از محدودیت حداقل تغییرات قیمت استفاده می­ کنند. برای استفاده از این سازوکار، سهام شرکت‌ها بر اساس قیمت طبقه بندی شده و برای هر طبقه قیمتی، یک واحد مشخص به عنوان حداقل تغییرات قیمت تعیین می­ شود. به عنوان مثال برای سهمی که دارای قیمت ۱۰۰ واحد پولی است حداقل تغییر قیمت یک واحد و برای سهمی که دارای قیمت ۱۰۰۰ واحد پولی است این حداقل ۵ واحد در نظر گرفته می ­شود. به عبارت دیگر سهمی که دارای قیمت ۱۰۰۰ واحد پولی است، قیمت بعدی آن ۱۰۰۵ خواهد بود و نمی ­تواند در رقابت یک واحد یک واحد بر قیمت آن افزوده یا کاسته شود. مطابق بررسی‌های انجام شده، تمامی بورس‌های معتبر از “حداقل تغییرات قیمت” استفاده می‌کنند.

چهار طبقه برای “حداقل تغییرات قیمت”

وی با بیان اینکه تعیین “حداقل تغییر قیمت” یک ریالی برای تمامی سهام موجود در بازار سرمایه ایران که دارای طیف قیمتی‌ گسترده‌ای هستند با اصول کارآمدی معاملات و قواعد متعارف بازار سرمایه هماهنگ نیست گفت: این به افزایش بار سامانه‌ی معاملات نیز می‌انجامد. بدین منظور هیأت مدیره بورس تهران پیشنهاد داد تا سهام موجود در بازار در چهار طبقه تقسیم شده و هر طبقه قیمتی دارای حداقل تغییرات قیمت مخصوص به خود باشد. مثلاً طبقه قیمتی از یک تا ۲۵۰۰ ریال دارای حداقل تغییرات قیمت ۱ ریال و ۲۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰ دارای تیک سایز ۵ ریال باشد.

پیشنهاد برای تغییر دامنه نوسان

کریمی ادامه داد: در تمام بورس­های اوراق بهادار قیمت بدست‌آمده از حراج آغازین، مبنای دامنه‌ی نوسان آن روز معاملاتی قرار می­ گیرد. در بازار سهام ایران هر چند حراج آغازین به عنوان نخستین مرحله معاملاتی برگزار می‌شود اما به دلیل تعیین محدوده‌ی قیمت بر اساس قیمت پایانی روز پیشین، این مرحله‌ی معاملاتی از ارایه‌ی کارکرد اصلی خود محروم است.

وی در خصوص پیشنهادات بورس تهران در ارتباط با تغییرات دامنه نوسان اظهار داشت:پیشنهاد شد در آغاز هر جلسه‌ی معاملاتی در مرحله‌ی پیش‌گشایش (سفارش‌گیری) محدوده‌ی قیمت بر اساس قیمت پایانی روز معاملاتی پیشین تعیین شود. پس از آن با کشف قیمت و برگزاری مرحله‌ی گشایش، دامنه‌ی نوسان جلسه‌ی معاملاتی آن روز بر اساس قیمت کشف‌شده از حراج آغازین همان روز تعیین شود.

حراج تصادفی راهکاری برای اصلاح ریزساختارها

معاون توسعه بورس تهران درمورد حراج تصادفی در بورس یادآور شد: بورس­های اوراق بهادار به منظور جلوگیری از دستکاری بازار در دقایق پایانی جلسه‌ی پیش­ گشایش از زمانی تصادفی برای تطبیق سفارش‌ها استفاده می­ کنند. این زمان به صورت تصادفی در دقایق روند اصلاح قیمت‌ها در بورس پایانی جلسه‌ی پیش‌گشایش توسط سامانه‌ی معاملاتی انتخاب می‌شود.

وی ادامه داد: نه فعالان بازار و نه ناظر بازار از زمان دقیق پایان جلسه پیش‌گشایش اطلاع نداشته و این زمان به صورت تصادفی توسط سامانه معاملات در هر روز تعیین می­شود. در این ارتباط بورس تهران پایان یافتن جلسات پیش‌گشایش در پنج دقیقه‌ی پایانی هر جلسه به صورت تصادفی را به سازمان بورس پیشنهاد داده است.

کریمی درپاسخ به این پرسش که آیا به نظر هیأت مدیره بورس تهران تعیین قیمت پایانی با استفاده از سازوکار حراج مناسب‌تر از روش کنونی است؟گفت: بر اساس پژوهش صورت‌گرفته بیش از ۹۵ درصد از ۱۸۰ بورس­ مورد بررسی به منظور تعیین قیمت پایانی از سازوکار حراج پایانی استفاده می ­کنند و تنها تعداد انگشت‌شماری از بورس های اوراق بهادار میانگین موزون قیمت (VWAP) را به عنوان قیمت پایانی در نظر می‌گیرند. توجه به این نکته ضروری است که حتی بورس‌هایی که از روش میانگین‌ موزون قیمت برای تعیین قیمت پایانی بهره می‌گیرند نیز میانگین قیمت در دقایق یا ساعات پایانی بازار را مبنای میانگین‌گیری قرار می‌دهند.

بهره گیری از حراج پایانی برای تعیین قیمت پایانی

معاون بورس افزود: تلاش بورس‌ها بر این است که تصمیم بازار در زمان پایانی یا نزدیک به پایان نشست معاملاتی را مبنای تعیین قیمت پایانی قرار دهند. بر این اساس بورس تهران پیشنهاد کرد به منظور تعیین قیمت پایانی در بورس اوراق بهادار تهران نیز از سازوکار حراج پایانی استفاده شود. در این راستا با پایان یافتن زمان نشست معاملات، مرحله‌ای با شرایط حراج ناپیوسته در دامنه‌ی قیمت همان روز برگزار شده و قیمت بدست آمده از آن به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می­‌شود. البته استفاده از حراج پایانی در دستورالعمل اجرایی نحوه‌ی انجام معاملات در بورس تهران نیز برای بازه‌ی زمانی پانزده دقیقه­­ای تعریف و این نشست معاملاتی با عنوان مرحله‌ی حراج ناپیوسته پایانی معرفی شده است ولی تا کنون اجرایی نشده است. بنابراین پیشنهاد هیأت مدیره بورس تهران را می‌توان در راستای اجرایی شدن دستورالعمل‌های معاملاتی موجود نیز ارزیابی کرد.

وی با اشاره به اینکه مطالعات بورس‌های خارجی و بررسی‌های صورت‌گرفته در مورد بازار سهام ایران نشان‌دهنده‌ی توزیع U شکل حجم و ارزش معاملات در طول جلسه معاملاتی است.افزود: به بیان دیگر حجم اصلی معاملات در آغاز و پایان جلسه معاملاتی انجام می‌شود. بدین منظور تمامی بورس‌های معتبر اقدام به راه‌اندازی معاملات پایانی کرده‌اند.

وی افزود: در این مرحله‌ی معاملاتی سهام با قیمتی ثابت که همان قیمت پایانی است، مورد معامله قرار می گیرد. این روش معاملاتی ریسک نوسانات قیمت در طول جلسه‌ی معاملاتی را پوشش داده و برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به ویژه صندوق‌های سرمایه‌‌گذاری و صندوق‌های شاخصی اهمیت بالایی دارد.

افزایش حجم معاملات با حراج پایانی

کریمی گفت: پیش‌بینی می‌شود با راه‌اندازی این مرحله حجم معاملات افزایش مناسبی یابد. در این راستا هیأت مدیره بورس تهران پیشنهاد داده است تا مرحله حراج پایانی برای تعیین قیمت پایان روز به مراحل معاملاتی افزوده شود و پس از آن نیز معاملات پایانی با قیمت بدست آمده از حراج پایانی به عنوان آخرین فاز معاملاتی در نظر گرفته شود.

حذف حجم مبنا، سرآغاز اصلاح ریزساختارها

وی با اشاره به اینکه حجم مبنا به عنوان ابزاری برای کنترل قیمت تقریباً از پانزده سال گذشته در بازار سهام ایران مورد استفاده قرار ‌گرفته است،خاطرنشان کرد: این روش محاسبه‌ی قیمت پایانی تنها در ایران به کار می‌رود و بررسی‌ بورس‌های دیگر به مشاهده‌ی روشی مشابه آن نیانجامیده است. حجم مبنا به دلیل کند کردن نوسان قیمت به مواردی همچون گره معاملاتی منجر شده و با انتقاداتی از سوی فعالان بازار مواجه است. از دیگر سو اصلاح ریزساختارهای بازار و بکارگیری حراج آغازین، حراج پایانی و معاملات پایانی با وجود حجم مبنا امکان‌پذیر نخواهد بود. بنابراین پیشنهاد ‌شد به منظور تطابق هر چه بیشتر بورس تهران با استانداردهای جهانی و امکان بهره‌مندی از سازوکار حراج آغازین، حراج پایانی و معاملات پایانی حجم مبنا از محاسبات حذف شود.

در پایان معاون بورس تهران تاکید کرد: مصوبات هیات مدیره بورس تهران برای بررسی و تایید به سازمان بورس و اوراق بهادار تهران ارسال شده است. سازمان بورس در حال بررسی تخصصی در ارتباط با پیامدهای احتمالی پیاده­ سازی و مسایل فنی مربوطه است. در صورت موافقت سازمان، بورس تهران در اسرع وقت این پیشنهادها را اجرایی خواهد کرد.

خاطرنشان می شود: بورس اوراق بهادار تهران اقدام به تهیه گزارش مفصلی به ­نام “بررسی ریزساختارهای بورس‌های اوراق بهادار” کرده است که در آن طور تفصیلی به بررسی عملکرد دامنه‌ی نوسان ایستا و پویا، چگونگی توقف نمادهای معاملاتی، طبقه‌بندی مراحل معاملات و سازوکار تعیین قیمت در بورس اوراق بهادار پرداخته شده است.

در ضمن علاقه ­مندان برای دسترسی به این گزارش می ­توانند به تارنمای بورس تهران بخش تحقیق و توسعه یا اینجا را مراجعه کنند.

احتمال افزایش تقاضا در بازار سهام

دنیای معدن: از نظر تکنیکالی، شاخص داوجونز در ادامه موج اصلاحی و نزولی کوتاه مدت، به محدوده خط روند میان مدت صعودی رسیده و واکنش به این محدوده تعیین کننده است.

به روند اصلاح قیمت‌ها در بورس گزارش دنیای معدن، ویدزوز بروکرز در تحلیل فاندامنتال و تکنیکال روز بازارهای مالی بین المللی چنین نوشته است:

۱- در شرایطی که نتایج انتخابات سراسری آمریکا همچنان بطور کامل روشن نشده است، نگاه فعالین بازار و معامله گران بیشتر به سمت اعلام شاخص های تورمی معطوف شده و در صورتی که شاخص تورمی قیمت مصرف کننده بیشتر از انتظارات باشد، می تواند موجب کاهش تقاضا در بازار های مالی و سهام شود و احتمال نزول بیشتر در شاخص های سهام آمریکا تقویت خواهد شد. و در سناریوی دیگر در صورتی که رشد تورم کاهش یافته باشد، احتمال افزایش تقاضا در بازار سهام تقویت خواهد شد. از نظر تکنیکالی، شاخص داوجونز در ادامه موج اصلاحی و نزولی کوتاه مدت، به محدوده خط روند میان مدت صعودی رسیده و واکنش به این محدوده تعیین کننده است.

۲️- در بازار نفت خام و شاخص نفت برنت، روز گذشته شاخص هفتگی تغییرات موجودی ذخایر نفت خام آمریکا اعلام شد، که افزایش نزدیک به ۴ میلیون بشکه ای را نشان می داد و این موضوع از ادامه روند نزولی و اصلاحی قیمت نفت خام حمایت کرده است. در حال حاضر قیمت از محدوده های مهم حمایتی میان مدت و روزانه عبور کرده و احتمال نزول قیمت نفت در میان مدت افزایش یافته است.

۳- در بازار طلا، قیمت با تشکیل الگوی برگشتی دو قلوی کف و عبور معتبر از خط گردن الگو، صعودی شارپی داشته است. در حال حاضر اما قیمت به محدوده مقاومتی مهم ۱۷۲۰ دلاری رسیده و در این محدوده در شرایط اصلاح زمانی و قیمتی در نوسان است و از نظر تکنیکالی، احتمال اصلاح و نزول کوتاه مدت در این محدوده تقویت شده است. از نظر فاندامنتالی، امروز ساعت ۱۷ بوقت ایران، شاخص های تورمی قیمت مصرف کننده آمریکا اعلام می شود و در صورتی که شاخص تورمی بیشتر از انتظارات باشد، احتمال کاهش قیمت طلا بدلیل افزایش تقاضا برای دلار تقویت می شود و در دیگر سناریو در صورتی که شتاب رشد تورم آمریکا کاهش یافته باشد، احتمال افزایش قیمت طلا وجود دارد.

۴- در برابری یورو به دلار، قیمت با رسیدن به محدوده ماژور و با اهمیت ۱.۰۰۹۳، نسبت به آن واکنش برگشتی داشته و عبور معتبر از محدوده برابری یورو به دلار، تثبیت نشده است و قیمت در این محدوده مهم و روانی در نوسان است و در کوتاه مدت، احتمال اصلاح و نزول بیشتر وجود دارد. از نظر فاندامنتالی، نگاه ها به اعلام نتایج شاخص تورمی روند اصلاح قیمت‌ها در بورس قیمت مصرف کننده در آمریکا معطوف شده است و اعلام بیش از انتظار این شاخص می تواند موجب افزایش تقاضا برای دلار و در نتیجه تثبیت تکنیکالی روند نزولی شود و در دیگر شرایط، در صورتی که رشد شتاب تورمی در آمریکا کاهش یافته باشد، احتمال برگشت قیمت به بالای سطح برابری یورو به دلار تقویت خواهد شد.