نسبت مالی و انواع آن چیست؟

نسبت جاری چیست و چگونه محاسبه می شود؟

در بازار سرمایه به طور معمول اصطلاحاتی وجود دارد که شناخت دقیق و آگاهی از آن‌ها برای هر شخصی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کند یا قصد ورود به آن را دارد، لازم و ضروری است. نسبت جاری در بورس یکی از مفاهیمی است که نیاز به تعریف و محاسبه دارد. محاسبه نسبت جاری از آنجایی مهم است که می‌تواند در قدرت تجزیه و تحلیل شرکت‌ها کمک بسیار زیادی نماید.

نسبت جاری (نسبت سرمایه در گردش) چیست؟

نسبت جاری (Current Ratio) که به نسبت سرمایه در گردش نیز معروف است، یکی از نسبت‌های مالی است که در آن نسبت و ارتباطی میان میزان دارایی‌های جاری یک شرکت با میزان بدهی‌های جاری آن برقرار می‌کند. این نسبت همچنین میزان توانایی و قدرت شرکت در بازپرداخت بدهی‌ها و تسویه آن‌ها را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. به عبارت دیگر، نسبت جاری، منعکس کننده توانایی یک شرکت برای تولید وجه نقد کافی برای پرداخت تمام بدهی‌هایش پس از سررسید آن‌ها است. نسبت جاری در سطح جهانی به عنوان راهی برای اندازه‌گیری سلامت مالی کلی یک شرکت استفاده می‌شود.

محاسبه نسبت جاری (Current Ratio)

نسبت جاری نسبت بین دارایی‌های جاری یک شرکت به بدهی‌های جاری آن است تا توان پرداخت بدهی‌ها را بسنجد. نسبت جاری با استفاده از دو رقم استاندارد یعنی دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری که یک شرکت در نتایج مالی 3 ماهه و سالانه خود در ترازنامه گزارش می‌دهد، محاسبه می‌شود. فرمول محاسبه نسبت جریان به شرح زیر است:

Current Liabilities (بدهی‌های جاری) / Current Assets (دارایی‌های جاری) = Current Ratio

نسبت جاری به سادگی با تقسیم دارایی‌های جاری بر بدهی‌های جاری محاسبه می‌شود. در فرمول بالا تمام دارایی‌های شرکت تقسیم بر بدهی‌های جاری شرکت می‌شود تا این نسبت به‌ صورت عدد محاسبه شود. دارایی‌های جاری را می‌توان در ترازنامه شرکت یافت و نشان‌دهنده ارزش تمام دارایی‌هایی است که می‌توان انتظار داشت طی یک سال به وجه نقد تبدیل شود. دارایی‌های جاری شرکت می‌تواند پول نقد و معادل آن، اوراق بهادار قابل معامله و حساب‌های دریافتی باشد.

بدهی‌های جاری، بدهی‌ها یا تعهدات شرکت است که طی 1 سال سر رسید شده و در ترازنامه شرکت درج می‌شود. نمونه‌هایی از بدهی‌های جاری می‌تواند بدهی کوتاه مدت، پرداخت وام‌های بانکی، حساب‌های پرداختی و بدهی‌های تعهدی مانند سود سهام، مالیات بر درآمد و حقوق و دستمزد، باشد.

کاربرد نسبت جاری در بورس

در بازار بورس از نسبت جاری برای محاسبات توان مالی و قدرت شرکت‌ها و انواع سهام استفاده می‌کنند که محاسبه این نسبت در تحلیل بنیادی بازار بسیار موثر است. محاسبه نسبت جاری شرکت‌ها بر اساس ترازنامه آن‌ها می‌تواند افق روشنی در دراز مدت و کوتاه مدت، به تحلیلگران بازار بورس بدهد. برای یک سهامدار در بورس بسیار مهم است که سهامی که قصد خرید و سرمایه‌گذاری روی آن را دارد، تا چه اندازه از توان مالی برای پرداخت بدهی‌ها خود برخوردار است تا آن شرکت در روند آتی خود دچار ضرر مالی یا بالا آوردن بدهی نشود. هر شرکتی در بورس موظف است که در گزارشات مالی خود که به صورت ماهانه، سه ماهه یا سالانه منتشر می‌کند، میزان دارایی‌ها و بدهی‌های جاری خود را انتشار دهد.

مثالی از محاسبه نسبت جاری

به عنوان مثال شرکت ملی صنایع مس ایران با نماد فملی، در گزارش خود، نسبت‌های مالی را به صورت زیر اعلام کرده است:

مجموع دارایی‌های جاری = 177676041

مجموع بدهی‌های جاری = 71537149

طبق فرمول ارائه شده، با یک تقسیم ساده می‌توان نسبت جاری این شرکت را محاسبه کرد تا توان لازم برای پرداخت بدهی‌ها را سنجید:

2.49 = 71537149 / 177676041 = نسبت جاری

اما حالا شرکتی را در نظر بگیرید که در گزارش سالانه خود میزان دارایی‌ها شرکت را 60 میلیارد تومان تخمین زده است و مجموع بدهی‌های جاری خود شامل بدهی‌های کوتاه مدت، پرداخت مالیات، حساب‌های پرداختی را در حدود 78 میلیارد تومان به دست آورده است. طبق فرمول، نسبت جاری این شرکت به صورت زیر محاسبه می‌شود:

0.76 = 78 / 60 = نسبت جاری

سرمایه‌گذاران و تحلیلگران نسبت جاری 2.49 شرکت فملی را در مقایسه با شرکت دوم که نسبت 0.76 دارد، از نظر مالی برتر و سالم می‌دانند زیرا نشان می‌دهد که این شرکت در موقعیت بهتری برای پرداخت تعهدات خود قرار دارد.

با این حال، باید توجه داشت که هر دو شرکت به بخش‌های صنعتی مختلف تعلق دارند و مدل‌های عملیاتی، فرآیندهای تجاری و جریان‌های نقدی متفاوتی دارند که بر محاسبات نسبت جاری تأثیر می‌گذارند.

اهمیت نسبت جاری

نسبت جاری به سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان کمک می‌کند تا نقدینگی یک شرکت را درک کنند و بدانند که آن شرکت چگونه به راحتی می‌تواند بدهی‌های جاری خود را پرداخت کند. نسبت جاری بالاتر همیشه در مقایسه با نسبت جاری کمتر، مطلوب‌تر است زیرا نشان می‌دهد شرکت می‌تواند راحت‌تر بدهی‌های جاری را پرداخت کند.

کدام نسبت جاری مطلوب است؟

یک نسبت جاری خوب بین 1.2 به 2 است، به این معنی که کسب و کار دارایی‌های جاری 2 برابر بیشتر از بدهی‌ها برای پوشش بدهی‌های خود است. نسبت جاری زیر 1 به این معنی است که شرکت، دارایی‌های نقدی کافی برای پوشش بدهی‌های کوتاه مدت خود را ندارد. با این حال، در اغلب موارد، نسبت جریان بین 1.5 و 3 قابل قبول در نظر گرفته می‌شود.

محدودیت نسبت جاری

نسبت جاری می‌تواند به تعیین اینکه آیا یک شرکت برای سرمایه‌گذاری خوب است یا خیر کمک کند. اما از آنجایی که نسبت جاری در طول زمان تغییر می‌کند، ممکن است بهترین عامل تعیین‌کننده برای اینکه کدام شرکت گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است، نباشد.

امکان دارد شرکتی در مقطعی بدهی‌های بسیار زیادی داشته باشد و نسبت جاری مطلوبی نداشته باشد اما خیلی زود بتواند در مسیر مناسبی قرار بگیرد. به همین علت تحلیل شرکت‌ها صرفاً بر مبنای نسبت جاری کافی نیست و بهتر است در کنار نسبت جاری، دیگر نسبت‌های مالی نیز در تحلیل مورد بررسی قرار بگیرد.

جمع‌بندی

نسبت جاری یکی از مفاهیم مورد استفاده در بازارهای سرمایه است که جزو نسبت‌های مالی شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود. نسبت جاری کاربردهای مهمی در تجزیه و تحلیل توان مالی شرکت‌ها دارد و با محاسبه آن می‌توان قدرت یک شرکت در پرداخت بدهی‌های خود و رسیدن به سود را مورد بررسی قرار داد. از نسبت جاری در تحلیل بنیادی استفاده می‌شود و بسیاری از سرمایه‌گذاران و تحلیلگران این نسبت را به عنوان معیاری برای تحلیل انواع شرکت‌ها و سهام مختلف در نظر می‌گیرند. به منظور آشنایی بیشتر با مفاهیم تحلیل بنیادی شرکت‌ها و کسب مهارت و آموزش‌های تخصصی در این حوزه، مقالات آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار و دوره‌های آموزشی را دنبال کنید.

تکنیک های تجزیه و تحلیل نسبت های مالی

این افراد برای اینکه نهایت استفاده را از صورتهای مالی بکنند، باید توانایی تجزیه و تحلیل مالی را از روی ارقام مندرج در صورتهای مالی را داشته باشند. بنابراین در این پست این نسبتها و نحوه استفاده از آنها را به کوتاهترین شکل ممکن بیان میشود .

برای تجزیه و تحلیل نسبت های مالی چهار روش وجود دارد :

1. روش تجزیه و تحلیل داخلی : که شامل مقایسه اقلام مندرج در یک صورتحساب با یکدیگر است .
2. روش تجزیه و تحلیل مقایسه ای : که شامل مقایسه اقلام مندرج در صورتحسابهای چند دوره با یکدیگر است .
3. روش تجزیه و تحلیل سرمایه در گردش : که شامل شناسایی عوامل موثر در تغییرات وضعیت مالی و کاهش و افزایش پول مورد نیاز موسسه است .
4. روش تجزیه و تحلیل خطر : که شامل سنجش خطراتی که سرمایه گذاری موسسه با آن مواجه است، می باشد .

بنابراین نسبتهای زیر برای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی از نوع روش تجزیه و تحلیل داخلی هستند .

اما برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی شرکتها چهار نوع نسبت مالی وجود دارد :

۱ . نسبتهای نقدینگی :

نشان دهنده توانایی شرکت برای پاسخگویی به تعهدات کوتاه مدت است :

نسبت جاری : از تقسیم داراییهای جاری بر بدهی های جاری بدست می آید .

هر چقدر این نسبت بزرگتر باشد، قدرت بازپرداخت بدهی جاری افزایش می یابد و طلبکاران با اطمینان خاطر بیشتر وام یا خدمات یا کالا در اختیار شرکت قرار خواهند داد. نسبت جاری به تنهایی ملاک تحلیل قرار نمی گیرد و نسبت مزبور همیشه با نسبت آنی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .

نسبت آنی : از تقسیم دارایی نسبت مالی و انواع آن چیست؟ های جاری منهای موجودی ها بر بدهی های جاری بدست می آید. این نسبت توانایی انجام تعهدات کوتاه مدت، با استفاده از دارایی های با نقدینگی بسیار زیاد را اندازه گیری می کند. زیرا در مقایسه با سایر دارایی های جاری، از نقدینگی کمتری برخوردارند .

این نسبت با متوسط صنعت مقایسه می شود تا تجزیه و تحلیل شود

۲ . نسبتهای ساختار سرمایه

نسبت هایی که نشان دهنده توانایی شرکت برای بازپرداخت بدهی های بلند مدت و کوتاه مدت است .

نسبت کل بدهی به ارزش ویژه : در محاسبه این نسبت کل بدهی اعم از جاری و بلند مدت را بر ارزش ویژه تقسیم می کنند. تجاوز این نسبت از ۱۰۰ درصد حکایت از آن می کند که حقوق مالی طلبکاران برسهامداران فزونی گرفته است .

نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه : برای بدست آوردن این نسبت بدهی جاری را بر ارزش ویژه تقسیم می کنند. هرگاه میزان این نسبت از ۸۰ درصد تجاوز کند موسسه را مبتلای به مشکلات اقتصادی تشخیص می دهند .

نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه : این نسبت میزان ظرفیت وامگیری از منابع وام دهندگان را بیان می کند هر قدر این نسبت کوچک باشد، امکان اخذ وام برای موسه بیشتر خواهد شد .

نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه : از تقسیم دارایی ثابت خالص بر ارزش داراییهای مشهود حاصل می شود. معمولا حد بالای این نسبت را در صنایع ۱۰۰ درصد و در سایر موسسات تجاری ۷۵ درصد می دانند .

نسبت توان پرداخت بهره : از تقسیم سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) بر بهره بدست می آید. این نسبت معرف قدرت شرکت در پرداخت بهره از محل سود شرکت است .

۳ . نسبتهای فعالیت :

این نسبتها، کاربرد منابع مالی یا دارایی های در اختیار مدیران را نشان می دهند .

نسبت دوره وصول مطالبات : معیار اندازه گیری مدت زمان لازم برای جمع آوری وجه نقد حاصل از فروش مشتریان است. ابتدا فروش خالص سالانه را بر ۳۶۵ روز سال تقسیم کرده و متوسط فروش روزانه را به دست می آوریم. سپس جمع مطالبات را اعم از حسابها و اسناد دریافتنی ( ولو این که تنزیل شده باشند) بر متوسط فروش روزانه تقسیم نموده و حاصل را حاکی از چگونگی وصول مطالبات می دایم. عده بسیاری معتقدند که دوره وصول مطالبات نباید ده تا پانزده روز بیشتر از مهلتی باشد که معمولا در فروش کالا به نسیه اعطا می شود. در مقایسه دوره وصول مطالبات شرکت ها مسلما می باید اختلاف شرایط فروش آنان را از لحاظ مهلت هایی که در فروش قائل می شوند، در نظر گرفت .

نسبت دوره گردش کالا و دفعات گردش کالا : برای محاسبه دفعات گردش کالا، اطلاعات لازم از صورتحساب سود وزیان (عملکرد سود و زیان) استخراج می شود. موجودی کالای اول دوره و موجودی کالای پایان دوره و بهای تمام شده کالای فروش رفته اطلاعاتی هستند که لازم می باشند. ابتدا از تقسیم مجموع موجودی کالای اول و آخر دوره بر عدد دو، میانگین کالا را مشخص می کنند و سپس بهای تمام شده کالای فروش رفته را بر متوسط موجودی کالا تقسیم می کنند تا دفعات گردش کالا معین شود. از تقسیم نمودن ۳۶۵ روز بر دفعات گردش کالا، دوره گردش کالا حاصل می گردد .

دوره گردش عملیات : موسسات فروشنده کالا دو نوع هستند. نوع اول موسساتی هستند که کالا را از منابع دیگر خریداری و به مشتری عرضه می کنند که این موسسات صرفا بازرگانی یا تجاری هستند. در این قبیل موسسات دوره گردش عملیات عبارتست از مجموع دوره گردش کالا و دوره وصول مطالبات .

دوره گردش عملیات در موسسات تجاری= دوره گردش کالا + دوره وصول مطالبات

دسته دوم موسسات فروشنده کالا، موسساتی هستند که کالاها را راسا می سازند و سپس می فروشند که به آنها تولیدی می گویند. دوره گردش عملیات در این موسسات بایستی شامل مدت زمانی که کالا ساخته می شود نیز باشد .

دورگردش عملیات در موسسات تولیدی= دوره ساخت کالا + دوره گردش کالا + دوره وصول مطالبات

نسبت فروش کالا یا گردش موجودی کالا : این نسبت را از تقسیم فروش خالص بر موجودی کالا به میزانی که در ترازنامه پایان سال منعکس است، بدست آورده اند. گرچه این نسبت را نمی توان حاکی از گردش واقعی کالا محسوب داشت زیرا صورت و مخرج کسر متناجس نیستند ولی مقایسه آن با شرکتهای مشابه زمینه ای را برای اظهار نظر پدید می آورد .

نسبت کالا به سرمایه در گردش : برای بدست آوردن این نسبت موجودی کالا بر سرمایه در گردش تقسیم شده است و نتیجه را مقیاسی برای سنجش میزان موجودی کالا و کم و زیاد بودن آن محاسبه میکنند. معمولا این نسبت نباید از ۸۰ درصد تجاوز کند .

نسبت گردش سرمایه جاری : نسبت گردش سرمایه جاری یا سرمایه در گردش بیان کننده چگونگی استفاده از سرمایه جاری در امر خرید و فروش کالا یا در مسیرهای اصلی شرکت است. نسبت مزبور در مقایسه با همین نسبت در سال های قبل مورد تحلیل قرار می گیرد. برای تعیین نسبت گردش سرمایه جاری بایستی فروش خالص را بر سرمایه در گردش تقسیم کنند تا نسبت گردش سرمایه جاری معین گردد .

دوره بازپرداخت بستانکاران : دوره پرداخت به بستانکاران برای برنامه ریزی و بودجه بندی پرداخت به بستانکاران در هر ماه و میزان وجه نقدی که شرکت باید هر ماه برای پرداخت به بستانکاران فراهم سازد، به کار می رود. ضمنا بستانکاران نیز محاسبه تاریخ دریافت طلب خود از شرکت را پیش بینی می کنند. برای محاسبه بایستی ایام یکسال را بر دفعات پرداخت به بستانکاران تقسیم کنند و برای تعیین دفعات بازپرداخت به بستانکاران بایستی قیمت تمام شده کالای خریداری شده دوره را بر متوسط بستانکاران تقسیم کنند و برای تعیین متوسط بستانکاران، مجموع مانده حسابهای پرداختنی تجاری و اسناد پرداختنی تجاری یا بستانکاران تجاری را در ابتدا و پایان دوره مالی را بر دو تقسیم می نمایند .

۴ . نسبتهای سودآوری :

بازده سرمایه در گردش : می دانیم سرمایه در گردش ما به التفاوت دارایی جاری وبدهی جاری اطلاق می شود و حاکی از مبلغی است که می توان آن را برای تامین هزینه های روزمره و همچنین تهیه مواد اولیه و کالا مورد استفاده قرار داد. این نسبت از تقسیم سود خالص ( پس از وضع مالیات ) بر سرمایه در گردش بدست می آید .

نسبت بازده فروش : سود خالص پس از وضع مالیات را تعیین و آن را بر فروش خالص تقسیم کرده اند . بازده فروش را مقیاس سودآوری محسوب و با نسبت بازده ارزش ویژه مرتبط می دانند .

نسبت بازده ارزش ویژه : ارزش ویژه به معنی اعم آن یعنی حقوق صاحبان سهام که از کم کردن بدهیها از کل داراییهای به دست آمده است، البته موسسات داراییهای نامشهود را هم از آن می کاهند تا ارزش ویژه داراییهای مشهود بدست آید. آنگاه سود خالص (پس از وضع نسبت مالی و انواع آن چیست؟ مالیات) را بر ارزش ویژه داراییهای مشهود، که به شرح بالا بدست امده، تقسیم کرده، حاصل را بازده ارزش ویژه نامیده است. اگر نتیجه را در ۱۰۰ ضرب کنیم درصد بازده ارزش ویژه بدست می آید .

از نقطه نظر صاحبان سهام این نسبت اهمیت بسیاری دارد . بطور کلی عده ای عقیده دارند بازده صد در صد را برای ارزش ویژه می توان قابل قبول دانست زیرا سود سهام و رشد سرمایه در گردش را تا حدودی تامین می نماید. مسلما تورم، به تناسب افزایش شاخص هزینه زندگی و یا در واقع کاهش قدرت خرید پول، از اعتبار این ضابطه می کاهد .

درصد بازده دارایی : این درصد برای سنجش بازدهی داراییها و یا در واقع برای بکارگیری داراییها جهت کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع شاخص نهایی برای سنجیدن استفاده بهینه از داراییها می باشد. تفاوت این در صد و درصد بازده ارزش ویژه، میزان سود آوری بدهیها یا سود آوری اهرمی نامیده می شود. برای تعیین درصد بازده داراییها، سود ویژه را بر جمع داراییها به صورت خالص تقسیم نموده و در عدد ۱۰۰ ضرب می کنند

نسبت های مالی را به چهار گروه کلی می توان طبقه بندی کرد :

۱ نسبت های نقدینگی : به نسبت هایی اطلاق می شوند که توانایی واحد تجاری را در واریــــز بدهی های کوتاه مدت نشـــــان می دهد. مهمترین این نسبت ها عبارتند از : نسبت جاری و نسبت آنی

۲نسبت های فعالیت : این نسبت ها کارایی مدیران را در کاربرد دارایی ها ( منابع مالی در اختیار مدیران ) نشان می دهند.یا به عبارت دیگر می توان درجه کارایی شرکت را از نظر استفاده موثر از منابع تعیین کرد .

هر کسری که در صورت آن مبلغ فروش واحد تجاری یا بهای تمام شده کالای فروش رفته قرار داشته باشد و در مخرج آن یکی از اقلام ترازنامه قرار بگیرد را می توان نسبت فعالیت نامید .

مهمترین نسبت های فعالیت عبارتند از دوره وصول مطالبات ، نسبت گردش کالا ، نسبت کالا به سرمایه در گردش و نسبت گردش سرمایه جاری .

۳ نسبت های سرمایه گذاری : این نسبت ها نشان می دهند که هر گاه واحد تجاری زیان به بار بیاورد و کار به تصفیه بکشد ، تا چه اندازه طلبکاران ووام دهندگان به آن نسبت مالی و انواع آن چیست؟ واحد تجاری به مطالبات خود می رسند. همچنین این نسبت ها طرز ترکیب سرمایه شرکت را به معنی آن که کلیه منابع مالی را در بر می گیرد نشان می دهد .

این نسبت ها خود به دو دسته کوچکتر تقسیم می شوند :

نسبتی که در آن میزان سرمایه گذاری در دارایی ثابت سنجیده می شود

نسبت هایی که رابطه منابع مالی مورد استفاده واحد تجاری را از لحاظ بدهی های جاری و بلند مدت با ارزش ویژه تعیین می کنند که در واقع به این دسته نسبت های بدهی یا اهرمی گفته می شود .

۴ نسبت های سود آوری : این نسبت ها مـــیزان موفقیت واحد تجاری را در کسب ســـود نشان می دهند. که مهمترین آن عبــــارتند از :بازده فروش ، بازده دارایی ، بازده سرمایه در گردش و …

نسبت های نقدینگی

این نسبت ها از مقایسه دارایی های جاری یا اقلام تشکیل دهنده آن با بدهی جاری بدست می آیند و بیشتر به صورت عدد و یا درصد نشان داده می شوند .

نسبت جاری

نسبت جاری از تقسیم مجموع دارایی های جاری بر مجموع بدهی های جاری بدست می آید.این نسبت نشان می دهد که در مقابل هر یک ریال بدهی جاری چه میزان دارایی جاری وجود دارد .

اهمیت این نسبت از توجه به تعریف دارایی جاری و بدهی جاری روشن می شود . دارایی جاری آنچه را که در مدتی کوتاه که معمولا کمتر از یک سال است به صورت نقد در اختیار واحد تجاری قرار می گیرد نشان می دهد و بدهی جاری مبالغی را که باید از محل دارایی جاری تامین و در کوتاه مدت پرداخت گردد نشان می دهد .

در گذشته عدد ۲ را برای این نسبت مهم در نظر می گرفتند اما اکنون بدون توجه به ترکیب اقلام مختلف دارایی جاری و در نظر نگرفتن این نسبت در طی چند سال گذشته ، این نسبت را بی معنی می دانند. به طور کلی می توان گفت هر اندازه نسبت جاری شرکت بزرگتر باشد ، آن شرکت در پرداخت بدهی های جاری با مشکل کمتری مواجه خواهد بود یا به عبارت دیگر بستانکاران تامین بیشتری خواهند داشت .

در تفسیر نسبت جاری باید به نوسانات آن در طول مدت ، توجه داشت . زیرا امکان دارد که شرکت ها در پایان سال مالی با حساب آرایی و واریز موقت بعضی از اقلام بدهی و برگشت این اقلام در اوایل سال بعد این حساب را بهتر جلوه دهند .

نسبت آنی

مشکل بزرگی که در نسبت جاری وجود دارد این است که این نسبت از لحاظ نقدینگی همه اقلام دارایی جاری را یکسان در نظر می گیرد. در صورتی که از نظر نقدینگی دارایی جاری را به دو دسته می توان تقسیم کرد :

1. A آنچه نقد و یا در حکم نقد است .مانند وجه نقد و بانک و حسابها و اسناد دریافتنی . که به این دسته دارایی های آنی گفته می شود .
2. B گروهی که از طریق فروش به نقد تبدیل می شوند . مانند موجودی های جنسی اعم از مواد و کالا .

با توجه به تعاریف بالا می توان دریافت که دارایی آنی بیشتر از موجودی کالا می تواند در تامین طلب بستانکاران محور اتکا قرار گیرد.بنابراین از نسبت دیگری به نام نسبت آنی استفاده شده است که در این نسبت همه اقلام دارایی جاری به جز موجودی کالا را منظور می کنند .

نسبت آنی از تقسیم دارایی آنی بر بدهی جاری بدست می آید. این نسبت بدین مفهوم است که در مقابل یک ریال بدهی جاری ، یک ریال دارایی جاری آن هم به صورت نقد و یا حساب قابل وصول و تبدیل به نقد در مدتی کوتاه وجود دارد. نسبت آنی شرکت ها باید برابر با ۱ و یا بیشتر از آن باشد تا شرکت بتواند از محل دارایی های آنی بدهی های جاری خود را بپردازد. استدلال تحلیلگرانی که استاندارد نسبت آنی را ۱ می دانند این است که این عدد مرز بین قدرت نقدینگی کافی و قدرت نقدینگی ناکافی شرکت است .

این نسبت یکی از مفید ترین نسبت هاست. وبه وضوح نشان می دهد که آن قسمت از دارایی جاری که از لحاظ ارزش ، ثـــبات بیشتری نسبت مالی و انواع آن چیست؟ دارد و احتمال کاهش در آن کمتر است تا چه میزان می تواند پشتوانه طلبکاران کوتاه مدت قرار گیرد .

نسبت مالکانه چیست

نسبت مالکانه از تقسیم حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها به دست می‌آید، نسبت مالکانه نشان دهنده آن است که کدام بخش از دارایی‌های شرکت به صاحبان سهام تعلق دارد و قدرت مالی شرکت برای بازپرداخت بدهی‌ها تا چه اندازه است. در این نوشتار اطلاعات جامعی درباره نسبت مالکانه، چگونگی محاسبه، رابطه آن با میزان ریسک و غیره جمع‌آوری کرده‌ایم.

تعریف نسبت مالکانه

نسبت مالکانه نشان دهنده آن است که کدام چه بخش از دارایی‌های شرکت یا واحد اقتصادی به صاحبان سهام تعلق دارد. نسبت مالکانه در واقع مشخص‌کننده نسبت حقوق صاحبان سرمایه به جمع دارایی است. با استفاده از نسبت مالکانه می‌توان قدرت مالی واحد تجاری را فهمید، این مسئله از نظر طلبکاران اهمیت زیادی دارد، هر چقدر نسبت مالکانه بیشتر باشد، نشان می‌دهد که آن واحد تجاری یا واحد اقتصادی استحکام و قدرت بیشتری دارد. باید بدانید که نسبت مالکانه یکی از نسبت‌های اهرمی است.

با نسبت‌های مالی بیشتر آشنا شوید

نسبت‌های مالی اعدادی هستند که برای به دست آوردن اطلاعات معنادار از صورت‌های مالی شرکت استخراج می‌شود. این اعداد از ترازنامه، صورت سود و زیان، جریان نقدینگی، حاشیه سود، نرخ بازگشت، ارزش‌گذاری و غیره به دست می‌آید. نسبت‌های مالی به چندین دسته تقسیم می‌شوند:

1. نسبت نقدینگی
2. نسبت اهرمی و پوششی
3. نسبت فعالیت
4. نسبت سودآوری
5. نسبت ارزش بازار

نسبت اهرمی و ارتباط آن با نسبت مالکانه

نسبت اهرمی نشان می‌دهد که شرکت تا چه اندازه نیازهای مالی خود را از منابع دیگران تأمین کرده است، در واقع نسبت اهرمی میزان تأمین نیازهای مالی از طریق ایجاد بدهی را نشان می‌دهد. نسبت اهرمی همان نسبت مالکانه است که سهم صاحبان سهام را در دارایی‌های بنگاه نشان می‌دهد.

دو دلیل برای استفاده از نسبت‌های مالی

تحلیل نسبت‌های مالی با دو هدف انجام می‌شود:

1. پیگیری عملکرد شرکت
2. مقایسه عملکرد شرکت

برای پیگیری عملکرد شرکت

میزان نسبت‌های مالی هر دوره باید تعیین شود و تغییر مقادیر آنها در طول دوران نیز بررسی می‌شود تا به سرنخ‌هایی که باعث پیشرفت مؤسسه می‌شود. به طور مثال افزایش نرخ بدهی نسبت به دارایی‌ها معیاری برای این است که شرکت تا چه اندازه تحت‌فشار بدهی است و تا چقدر با خطر ورشکستگی دست‌وپنجه نرم می‌کند.

مقایسه عملکرد شرکت

در واقع به این دلیل انجام می‌شود که نسبت‌های مالی با رقبای اصلی مقایسه شود تا بتوانید بفهمید که کدام بخش از شرکت موقعیت و عملکرد بهتر یا بدترین نسبت به میانگین صنعت مربوط به خود را دارد، دیگران با استفاده از مقایسه بازده دارایی شرکت به این نتیجه می‌رسند که کدام شرکت در حال افزایش سودآوری است و استفاده بهینه‌تر از دارایی‌ها را دارند.

چه کسانی از نسبت‌های مالی استفاده می‌کنند؟

نسبت‌های مالی برای دو گروه افراد مهم است

نسبت‌های مالی استفاده‌کنندگان خارجی مانند تحلیلگران مالی سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی اعتباردهندگان عراق با مقامات ناز نظارتی ناظران صنعت مقامات مالیاتی اهمیت دارد.

استفاده‌کنندگان داخلی که شامل مدیر کارمندان مالکان و غیره هستند.

با محدودیت‌های نسبت‌های مالی آشنا شوید

همان‌طور که گفته شد از نسبت‌های مالی، تحلیلگران سرمایه‌گذاران و اعتبار دهندگان استفاده بیشتری می‌کنند. این نسبت‌ها برای مقایسه وضعیت واحد تجاری با صورت‌های مالی استاندارد است. محدودیت‌های نسبت‌های مالی را بشناسیم:

• از آنجا که نسبت‌های مالی بر اساس تاریخ دسته‌بندی می‌شوند در واقع شرایط موجود در گذشته را نشان می‌دهند.
• ازآنجاکه مبنای بهای تمام شده بر اساس تاریخ است، نمی‌تواند نسبت‌های مالی و سطح عمومی قیمت‌ها و ارزش‌های جاری را نشان دهد.
• روش‌های مختلف حسابداری بر نسبت‌های مالی تأثیرگذار هستند، به طور مثال شرکت‌هایی که از روش فایفو استفاده می‌کنند نتیجه متفاوتی نسبت به شرکت‌های دارند که از روش لایفو استفاده می‌کنند.
• چون برای محاسبه نسبت‌های مالی استانداردهای دقیق وجود ندارد بنابراین نمی‌توان دقیقاً تشخیص داد که اطلاعات گزینش شده در محاسبات استفاده شده یا خیر
• تفاوت‌های موجود در ویژگی‌های عملیاتی شرکت‌های مختلف، مثل نحوه تأمین مالی منطقه جغرافیایی، خطوط تولید، روش عملیات و غیره مقایسه میان شرکت‌ها را کمی سخت می‌کند.

بررسی نسبت‌های اهرمی و نسبت مالکانه برای سرمایه گذاری

نسبت‌های اهرمی مانند نسبت مالکانه چون نحوه تأمین بدهی و میزان قدرت شرکت برای پاسخگویی بدی‌ها را نشان می‌دهد، اهمیت زیادی دارد. دلیل این اهمیت را می‌توان در موارد زیر پیدا کرد:

• چون نسبت‌های اهرمی میزان ثروتی که سهام‌داران برای شرکت به وجود آورده‌اند را مشخص می‌کند، برای اعتبار دهندگان شرکت اهمیت زیادی دارد.
• نسبت‌های اهرمی چون نشان می‌دهند که میزان درآمد شرکت برای پرداخت بدهی‌های خارج از شرکت کفایت می‌کند یا خیر از نظر سهام‌داران دارای اهمیت ویژه‌ای است.
• اگر شرکتی در محل هزینه‌ها سرمایه‌گذاری مناسبی داشته باشد و سودی که از سرمایه‌گذاری در این قسمت به دست می‌آورد بیشتر باشد، این‌گونه سرمایه‌گذاری باعث افزایش سرمایه سهام‌داران در شرکت می‌شود و شرکت را از تأمین منابع مالی خارجی بی‌نیاز می‌کند.
• در واقع با بررسی دارایی‌های شرکت و میزان هزینه‌های آن، می‌توان تخمین زد که میزان سودآوری شرکت در زمان رشد اقتصادی تا چه اندازه خواهد بود.
• شرکتی که هزینه کمتری برای به دست آوردن سرمایه می‌پردازد در زمان رکود اقتصادی نیز زیان کمتری را متحمل می‌شود و سود کمتری در زمان رشد اقتصادی خواهد داشت.

ارزیابی نسبت مالکانه

حاصل جمع نسبت مالکانه و نسبت بدهی همیشه برابر با یک است. یعنی اگر نسبت مالکانه ۷۰ باشد، می‌توان نسبت بدهی را ۳۰ درصد برآورد کرد. ارزیابی عدد نسبت مالکانه به این شرح است:

• هر چه میزان نسبت مالکانه شرکتی بیشتر باشد، نشان دهنده آن است که شرکت به تعهدات خود پایبند است و در انجام امور خود موفق‌تر بوده است. بالا بودن نسبت مالکانه نشان می‌دهد که این شرکت چندان از اهرم‌های مالی استفاده نمی‌کند.
• نسبت مالکانه پایین، نشان‌دهنده این است که شرکت بیشتر سرمایه خود را از محل اعتبارات تأمین کرده و همین مسئله باعث ایجاد ریسک مالی برای شرکت می‌شود.

رابطه نسبت مالکانه با میزان ریسک

در یک بنگاه اقتصادی هر چه نسبت مالکانه بیشتر باشد، به معنای آن است که در صورت وضعیت نسبت مالی و انواع آن چیست؟ مالی شرکت ریسک کمتری وجود دارد. بالا رفتن صورت وضعیت مالی شرکت، نشان‌دهنده افزایش بدهی بنگاه است.

بنابراین هر چه میزان حقوق صاحبان سهام و در نتیجه نسبت مالکانه بنگاه بیشتر باشد بنگاه یا شرکت تجاری، ریسک کمتری را متحمل می‌شود.

وضعیت نسبت مالکانه برای بانک‌ها

برای بانک‌ها نسبت مالکانه به صورت نسبت کفایت سرمایه تعریف می‌شود. برای محاسبه نسبت کفایت سرمایه در بانک‌ها از این شیوه استفاده می‌شود:

در بانک‌ها سرمایه نظارتی یکی از پارامترهای مهم برای سیاست‌های پولی و مبنای عملکرد بانک است، چرا که بانک مرکزی بر اساس آن تصمیمات، نظارت و تنظیم‌گری بانک‌ها را انجام می‌دهد.

سرمایه نظارتی بانک را باید بر مجموع دارایی‌های موزون شده با ریسک کمتر از حقوق صاحبان سهام تقسیم کرد.

وضعیت نسبت مالکانه در صنایع مختلف

در صنایع سنگین و سرمایه بر که مجبور به داشتن ماشین‌آلات و تأسیسات گسترده هستید، و مجبور به صرف سرمایه زیادی هستید، نسبت مالکانه بالا کاملاً طبیعی است.

اما شرکت‌های واسطه‌ای که نقش توزیع و پخش را دارند نسبت مالکانه ساختار با تفاوتی دارد. در این نوع شرکت‌ها نسبت مالکانه نشان‌دهنده تفاوت در ساختار ترازنامه است. پایین بودن میزان نسبت مالکانه به خاطر انباشت میزان دارایی‌های جاری است. ازآنجاکه شرکت‌های پخش به دلیل ایجاد توازن بین تأمین و مصرف دائماً در حال تغییر دارایی‌های جاری هستند، بنابراین بررسی نسبت مالکانه در این شرکت‌ها فایده چندانی ندارد.

نسبت مالکانه برای بنگاه اقتصادی

بنگاه‌های اقتصادی چون با استفاده از دارایی‌های خود منافع و سود را به دست می‌آورند، بنابراین آنچه در این بنگاه‌ها اهمیت دارد، این است که دارایی‌های آنها چگونه تأمین شده است؟ آیا دارایی‌ها از طریق سهام‌داران یا حقوق صاحبان سهام تأمین شده و یا اینکه بنگاه اقتصادی برای تامین دارایی‌ها قرض کرده است؟

باید بدانید با افزایش بدهی بانکی، ریسک صورت وضعیت مالی بالاتر می‌رود.

در ارزیابی نسبت مالکانه بنگاه هر اندازه نسبت مالی و انواع آن چیست؟ حقوق صاحبان سهام و نسبت مالکانه بنگاه رقم بیشتری داشته باشد آن بنگاه ریسک کمتری را متحمل می‌شود.

استفاده از نسبت مالکانه در درآمد و هزینه

صورت‌های مالی از تغییرات حقوق صاحبان سرمایه که از معاملات با صاحبان سرمایه و تغییرات دیگر در حقوق صاحبان سرمایه به وجود آمده، ایجاد می‌شود. نتیجه این تغییرات درآمد و هزینه نامیده می‌شود. درآمد و هزینه دو واژه مهم هستند که تغییرات اساسی حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد

درآمد همان افزایش حقوق صاحبان سرمایه است، به جز مواردی که به آورده آنها مربوط می‌شود.

هزینه نیز کاهش حقوق صاحبان سرمایه به غیر از آنچه مربوط به آورده صاحبان سرمایه می‌شود.

سؤالات متداول

منظور از دوره وصول مطالبات چیست؟

دوره وصول مطالبات مدت زمانی است که طول می‌کشد تا مطالبات شرکت وصول شود، طولانی بودن این نسبت به معنای فروش نسیه شرکت است.

حاشیه سود عملیاتی چیست؟

حاشیه سود عملیاتی برای برآورد سود و فروش شرکت است و اقلام غیرعملیاتی، هزینه مالی و مالیات در آن محاسبه نمی‌شود.

از نسبت‌های مالی مانند نسبت مالکانه چه استفاده‌ای می‌شود؟

نسبت اهرمی در واقع نشان‌دهنده میزان ریسک سرمایه‌گذاران و اعتبار دهندگان بلندمدت واحد تجاری است و نشان‌دهنده میزان توان بازپرداخت بدهی‌های کوتاه مدت، بلند مدت شرکت در زمان سررسید است.

منظور از نسبت مالکانه چیست؟

نسبت مالکانه، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌های شرکت را نشان می‌دهد. با استفاده از نسبت مالکانه می‌توان فهمید که چقدر از دارایی‌های شرکت از محل حقوق صاحبان سهام تأمین شده است.

اگر در شرکتی نسبت مالکانه عدد بالایی باشد چه مفهومی دارد؟

هرچه نسبت مالکانه عدد بزرگ‌تر داشته باشد نشان دهنده آن است که ساختار دارایی شرکت قوی و مستحکم است. هرچه نسبت مالکانه شرکت بیشتر باشد، نسبت بدهی و سهم منابع اعتباری وام در دارایی شرکت کمتر است.

نسبت‌های اهرمی چه فایده‌ای برای شرکت دارد؟

نسبت‌های اهرمی نشان‌دهنده ریسک سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان بلندمدت واحد تجاری است.

حسابداری و حسابرسی

مقالات مفید در رابطه با حسابداری حسابرسی و مدیریت مالی

نسبت های مالی در حسابداری

تجزیه و تحلیل مالی فرایندی است که طی آن مشخصات و ویژگیهای بارز مالی و عملیاتی واحد اقتصادی با استفاده از صورتهای مالی و سایر اطلاعات مالی مشخص می شود و در امر تصمیم گیری ، استفاده کنندگان از صورتهای مالی را یاری می کند . یکی از روشهای متداول تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ، تجزیه و تحلیل صورتهای مالی با استفاده از نسبتهای مالی می باشد . نسبتهای مالی در یک دسته بندی کلی به پنج دسته تقسیم می شوند :

۱- نسبتهای نقدینگی :

نسبتهایی هستند که کفایت و قدرت نقدینگی موسسه را در قبال بازپرداخت بدهیهای کوتاه مدت مشخص می کند . این نسبت بیشتر مورد توجه بستانکاران کوتاه مدت موسسه و افرادی است که تصمیم دارند به موسسه وام بدهند .

۲- نسبتهای اهرمی :

نسبتهایی هستندکه میزان تأمین مالی از منابع مالی خارجی را مشخص می کند . یعنی وجوهی که توسط صاحبان شرکت ( سهامداران ) تأمین شده با وجوهی که از طریق وام بدست آمده مقایسه می شود .

۳- نسبتهای فعالیت :

نسبتهایی هستند که میزان کاربرد دارائیها را مشخص می کند و سطح فروش را با حسابهای مختلف دارایی مانند موجودی کالا ، حسابهای دریافتنی ، دارایی ثابت و غیره می سنجد .

۴- نسبتهای سودآوری :

این نسبتها نتیجه کالایی فعالیت ها و توان بهره نسبت مالی و انواع آن چیست؟ برداری شرکت را از طریق سود ارزیابی می کنند .

۵- نسبتهای مالکیت :

این نسبتها بطور مستقیم و غیر مستقیم پیوند دهنده سود نقدینگی هستند و به سهامداران در ارزیابی نقدینگی ها و سیاستهایی که بر قیمت بازار سهام تأثیر می گذارند کمک می کند یعنی آنان می توانند با استفاده از این نسبتها وضعیت سرمایه گذاری خود را در شرکت در زمان حال و آینده بررسی کنند . همانطور که پیداست این نسبتها بیشتر از همه مربوط به صاحبان سهام است . این روزها اگر کسی بخواهد در زمینه بورس و سهام فعالیت کند باید بتواند نسبتهای مالی یک موسسه را محاسبه کند . نسبتها مانند کلیدهایی هستند که در های بسته را باز می کنند . وقتی که شما یک صورت مالی را در اختیار دارید و می خواهید به موسسه صاحب آن صورت مالی وام بدهید ، بهترین کار محاسبه نسبتهای نقدینگی موسسه مذکور است . نسبتهای اهرمی نیز کارایی بالایی دارند . از طریق این نسبتها می توان نسبت بدهی به دارایی و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام را مشخص نمود . ضمناً میتوان میزان توانایی یک موسسه در پرداخت بهره را محاسبه نمود . نسبت دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهد که درآمد شرکت تا چه اندازه برای پوشش هزینه های ثابت کافی است . نسبتهای فعالیت که شامل : نسبت گردش موجودی کالا ، نسبت متوسط دوره وصول مطالبات ،نسبت گردش حسابهای دریافتنی ، نسبت گردش دارائیهای ثابت و نسبت گردش مجموع دارایی هاست ، خود جای صحبت بسیار دارد که در این مطلب نمی گنجد . البته هدف این است که شما آگاه شده و خود به دنبال اصل مطلب باشید . نه اینکه همه چیز برای شما یکجا آماده شود . نسبتهای سودآوری و مالکیت هم که اهمیت خاصی برای مدیریت سهام دارد معمولاً کمتر مورد توجه سهامداران قرار می گیرد . معمولاً سهامداران تنها با توجه به سابقه یک موسسه ، اقدام به خرید سهام آن موسسه می نمایند . شاید دلیل اصلی این اقدام ، دانش ناکافی سهامداران در ایران است . معمولاً در ایران سرمایه و تجربه حرف اول را میزند و دانش جایگاه خواصی ندارد . توجه داشته باشید که اگر تجربه و دانش در هم آمیخته شود و سرمایه در کنار این ترکیب قرار گیرد در این صورت نه تنها نتیجه مطلوب تری حاصل می شود بلکه ریسک سرمایه گذاری نیز کاهش می یابد . در اینجا به تمامی سهامداران توصیه می کنم تا مطالعه ای هرچند اندک درباره نسبتهای مالی داشته باشند تا با چشمان باز به کارگزار خود دستور خرید بدهند .

البته یادآوری می شود که نسبتهای مالی بسیاری وجود دارد که می شود از آنها استفاده کرد
نسبت های نقدینگی
نسبت های فعالیت
نسبت های اهرمی
نسبت های سود آوری
نسبت بازده سرمایه گذاریهاR.O.I
نسبتهای ارزش بازار
تجزیه و تحلیل نسبتها با تجزیه وتحلیل افقی وعمودی کاملا" متفاوت می باشد.
برای تکمیل تجزیه و تحلیل مالی مقایسه ای ارقام حسابهای مختلف با یکدیگر ضرورت دارد.این بررسی از طریق تجزیه و تحلیل نسبتها انجام می گیرد.نسبتهای مالی زیادی وجود دارد،
که تحلیلگران مالی با توجه به اهمیتی که برای روابط بین اقلام قائل هستند،آنها را مورد استفاده قرار می دهند.
تحلیلگران مالی معمولا" نسبتها را به دو شکل مورد بررسی قرارمی دهند:
1) مقایسه با صنایع مشابه
2) تجزیه و تحلیل روند: نسبتهای مربوط به دوره جاری با نسبتهای سالهای گذشته و نسبتهای مورد انتظار عادی مقایسه می شود تا مشخص گردد آیا وضعیت مالی شرکت رو به بهبود
است یا خیر.
تجزیه و تحلیل افقی :
بررسی روند حسابها طی چند سال مختلف می باشد،به طور مثال کسب 3 میلیون ریال سود در سال جاری در مقایسه با 1 میلیون ریال سود سال مالی قبل به نظر مطلوب و امیدوار
کننده می رسد ولی درمقایسه با 4 میلیون ریال سود سال قبل آن رضایت بخش نمی باشد، تجزیه و تحلیل افقی غالبا" در صورتهای مالی مقایسه ای نشان داده می شود و بعضا"
برای اینکه نتیجه مطلوبتری به رست بیاید،از صورتهای مالی 5 سال استفاده می شود
تجزیه و تحلیل عمودی :
در تجزیه و تحلیل عمودی یک قلم مهم درصورتهای مالی به عنوان ارزش پایه به کارگرفته می شود و سایر اقلام آن صورتهای مالی با این قلم پایه مقایسه می شود. به عنوان مثال
در تجزیه و تحلیل عمودی ترازنامه مجموع داراییها یا مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام،100% در نظرگرفته شده و هریک از اقلام داراییها نسبت به مجموع داراییها و هر یک از اقلام
بدهیها و حقوق صاحبان سهام نسبت به مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام محاسبه می شود.درصورت سود وزیان نیز فروش خالص معادل 100% در نظرگرفته شده وسایرحسابها
نسبت به آن سنجیده می شوند.
تجزیه و تحلیل عمودی به منظور افشای ساختاردرونی سازمان به کار می رود، افشای اطلاعاتی نظیر روابط موجود بین هر یک ازحسابهای سود و زیان و درآمد فروش و ترکیب داراییهایی
که ایجاد ترکیب منابع سرمایه شامل بدهیها،اعم ازجاری یا بلند مدت و یا حقوق صاحبان سهام و غیره…؛علاوه بر این نتایج تجزیه و تحلیل عمودی برای ارزیابی موقعیت نسبی شرکت در
صنعت به کارمی رود.
لازم به ذکر است در تجزیه و تحلیل افقی و تجزیه و تحلیل عمودی رقم خاص با یک رقم درهمان طبقه یا همان حساب مقایسه می شود.

نسبت های نقدینگی
حاشیه ایمنی اعتباردهندگان / سرمایه در گردش = بدهیهای جاری – داراییهای جاری
توانایی پرداخت بدهیهای جاری از محل داراییهای جاری/ نسبت جاری = بدهیهای جاری ÷ داراییهای جاری
توانایی دقیقتر برای پوشش بدهیهای جاری/ نسبت آنی (سریع) = بدهیهای جاری ÷ ( (پ.پ + موجودی کالا) - داراییهای جاری

نسبتهای فعالیت :
نشان دهنده سرعت وصول مطالبات/ نسبت حسابهای دریافتنی = متوسط حسابهای دریافتنی ÷ ب.ت.ک.ف
متوسط حسابهای دریافتنی = 2 ÷ (حسابهای دریافتنی پایان دوره + حسابهای دریافتنی اول دوره )
متوسط دوره وصول طلب = نسبت حسابهای دریافتنی ÷ 365
نشان دهنده سرعت گردش کالا/ نسبت گردش کالا = = متوسط موجودی کالا ÷ ب.ت.ک.ف
متوسط موجودی کالا = 2 ÷ (موجودی کالا پایان دوره + موجودی کالا اول دوره )
نسبت دوره گردش کالا = نسبت گردش کالا ÷ 365
توانایی به کارگیری موثرداراییها/ گردش مجموع داراییها = متوسط مجموع داراییها ÷ فروش خالص

نسبتهای اهرمی : نشان دهنده داراییهایی است که از طریق بدهیها تأ مین شدند/ نسبت بدهی = مجموع داراییها ÷ مجموع بدهیها
توانایی پرداخت بدهیها/ نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام / نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام = مجموع بدهیها ÷ مجموع حقوق صاحبان سهام
تحمل شرکت در کاهش سود / پوشش هزینه بهره = هزینه بهره ÷ سود قبل از بهره و مالیات

نسبتهای سود آوری :
درصد هرریال فروش را نشان می دهد که پس از کسر ب.ت.ک.ف باقی می ماند/ نسبت سود نا خالص = فروش خالص ÷ سود نا خالص
سودآوری درآمدها را نشان می دهد/ نسبت سود خالص = فروش خالص ÷ سود خالص
(R.O.I) بازده سرمایه گذاریها
برای اندازه گیری عملکرد شرکت می باشند، 2 نسبت :
میزان کارایی مدیریت در بکارگیری منابع موجود در جهت کسب سود/ بازده مجموع داراییها R.O.A = متوسط مجموع داراییها ÷ سود خالص
بازده سرمایه گذاری صاحبان سهام را نشان می دهد/ بازده حقوق صاحبان سهام E.O. R = (حقوق صاحبان سهام ÷ مجموع داراییها ) × بازده مجموع داراییها

نسبتهای ارزش بازار :

یاد آِوری می شود برای شرکتهائی است که در بورس وارد شده باشند

عملکرد شرکت / سود هر سهم (EPS) = تعداد سهام منتشره ÷ سود خالص
ارزیابی شرکت/ نسبت قیمت به سود (P/E) = سود هر سهم ÷ قیمت روز هر سهم
نسبت ارزش دفتری هر سهم = تعداد سهام منتشره ÷ مجموع حقوق صاحبان سهام
دریافت سود سهام را نشان می دهند :
بازده سود سهام = قیمت بازار هر سهم ÷ سود سهام پرداختی به هر سهم
نسبت پرداختی سود هر سهم = سود هر سهم ÷ سود سهام پرداختی به هر سهم

نسبت مالی در سال 1400

محاسبه و بررسی نسبت مالی شرکت ها و ادارات یکی از مهم ‌ترین و اصلی ‌ترین وظایف حسابداران است.استفاده از نسبت های مالی یکی از رایج ترین روش ها برای تحلیل صورت های مالی در میان حسابداران می باشد.در مقاله نسبت مالی در سال 1400 از راشا مشاوران راستن به معرفی و بررسی نسبت مالی و انواع ان می پردازیم.با ما همراه باشید.

نسبت مالی چیست؟

نسبت‌ مالی مقادیر عددی است که از صورت‌های مالی یک شرکت استخراج می‌شود.نسبت های مالی هر شرکت که از صورت هایی همچون ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان نقدینگی،استفاده بسیاری در مواردی همچون آنالیزهای مقداری و ارزیابی نقدینگی، رشد، حاشیه سود، سودآوری، نرخ بازگشت، ارزش‌گذاری و غیره دارند.همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد،یکی از متداول‌ترین راه‌هابرای تحلیل صورت مالی، محاسبه و بررسی نسبت های مالی می باشد.این نسبت‌ها دارای انواع مختلفی می باشند که هر کدام یکی از جنبه های مالی شرکت را بررسی می کنند.

انواع مختلف نسبت مالی

1. نسبت‌های نقدینگی
2. نسبت‌های اهرمی و پوششی
3. نسبت‌های فعالیت
4. نسبت‌های سودآوری
5. نسبت‌های ارزش بازار

1.نسبت‌ مالی نقدینگی

نقدینگی به معنی توانایی شرکت در جوابگویی به تعهدات کوتاه مدت خود می باشد.

نسبت نقدینگی برای اجرای فعالیت‌های واحد تجاری ضروری است.مخصوصا زمانی که شرکت دچار مشکلاتی همچون رکود اقتصادی و یا زیان‌های ناشی از آن و فزایش ناگهانی در قیمتِ مواد اولیه و یا قطعات مورد استفاده شرکت باشد.در این شرایط در صورتی که شرکت از نقدینگی کافی برخوردار نباشد،مشکلات مالی بسیاری به وجود خواهد آمد.

انواع نسبت هایی که در این گروه قرار می گیرند عبارتند از:

2.نسبت‌ مالی فعالیت

نسبت فعالیت نشان می دهد که دارایی های شرکت با چه سرعتی به فروش رسیده یا نقد می شود.به عبارت دیگر این نسبت نشان دهنده توانایی مدیران در بکارگیری دارایی ها برای فعالیت نهایی شرکت می باشد.مهم‌ترین عملکرد این نسبت ها مرتبط ساختن اقلام ترازنامه با صورت سود و زیان می باشد.

یکی از نکات مهم در رابطه با این نسبت ها این است که اقلام ترازنامه در لحظه محاسبه می‌شوند.ولی اقلام سود و زیان در یک دوره زمانی خاص محاسبه می شوند.این موضوع اغلب در محاسبه و تحلیل این نسبت،نظر گرفته نمی‌شود.

انواع نسبت‌هایی که در این گروه قرار می گیرند عبارتند از:

1. دوره گردش موجودی کالا
2. دوره وصول مطالبات
3. دوره گردش مواد و کالای نیم ساخته
4. دوره واریز بستانکاران
5. دفعات گردش سرمایه جاری
6. دفعات گردش سرمایه ثابت
7. دفعات گردش دارایی
8. درصد تغییر فروش

3.نسبت‌ مالی اهرمی

نسبت های اهرمی یکی دیگر از انواع نسبت های مالی می باشد.نسبت اهرمی یا توانایی بازپرداخت بدهی،به معنی قدرت جوابگویی مؤسسه بـه بدهی‌های بلندمدت خـود.

تحلیـل این نسبت تاکید بر ساختار بلند مدت مالی و عملیاتی شرکت یا موسسه دارد.یکی از مواردی که در تحلیل این نسبت مورد توجه قرار می گیرد،میزان بدهی های بلند مدت موسسه در ساختار سرمایه ان می باشد.همچنین سود آوری شرکت نیز باید در این این بررسی ها مورد توجه قرار گیرد.زیرا تا زمانی کهک شرکت سود آور نباشد،قادر به بازپرداخت بدهی های خود نخواهد بود.

نسبت‌های اهرمی عبارتند از:

1. نسبت بدهی
2. نسبت بدهی به ارزش ویژه
3. نسبت پوشش هزینه بهره

4.نسبت‌ مالی سودآوری

نسبت سود آوری یکی دیگر از نسبت های مالی می باشد.بر اساس نتایج این نسبت،در رابطه با میزان موفقیت مالی و سود دهی شرکت تصمیم گیری خواهد شد.بدییهی است که هیچ سرمایه گذاری علاقه ایی به مشاکت با شرکت هایی که سودآوری و درآمد زایی پایینی دارند،نخواهد داشت.

نسبت های سود آوری عبارتند از:

1. حاشیه سود ناخالص
2. حاشیه سود خالص
3. بازده سرمایه‌گذاری

5.نسبت‌ مالی مربوط به ارزش بازار سهام

نسبت های ارزش بازار سهام گروه دیگری از نسبت‌های مالی می باشند.این نسبت قیمت بازار سهام شـرکت را بـه سود عایدی و یا ارزش دفتری این سهام ارتباط می‌دهد.به علاوه ارتباط میان قیمت سهام را با سود سهامِ پرداختی را برای سهامداران روشن می‌سازد.

نسبت‌های ارزش بازار سهام شامل موارد زیر است:

1. درآمد هر سهم
2. نسبت قیمت به درآمد هر سهم
3. ارزش دفتری هر سهم
4. نسبت‌های سود سهام

اهداف تحلیل نسبت‌ مالی

1.پیگیری عملکرد شرکت

تعیین نسبت‌ های مالی و همچنین پیگیری تغیید مقادیر آن در هر دوره،موجب یافتن راه ها و سرنخ هایی برای پیشرفت شرکت می شود.به عنوان مثال افزایش نرخ بدهی نسبت به میزان دارایی نشان دهنده این است که شرکت تحت فشار بدهی بوده و ممکن است باعث ورشکستگی شرکت شود

2.امکان مقایسه عملکرد شرکت

مقایسه عملکرد شرکت کمک می کند تا یک سرمایه گذار تشخیص دهد که کدام شرکت برای افزایش سود آوری استفاده بهینه ای از دارایی اش داشته.

استفاده‌ کنندگان نسبت های مالی چند دسته هستند؟

استفاده‌ کنندگان خارجی

این گروه شامل تحلیلگران مالی، سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی، اعتباردهندگان، رقبا، مقامات مالیاتی، مقامات نظارتی و ناظران صنعت می‌شود.

استفاده‌ کنندگان داخل

این گروه شامل مدیر تیم، کارمندان و مالکان می‌شود.

جمع بندی

یکی از وظایف اصلی حسابداران که وجود آن برای هر شرکت یا سازمانی ضروری می باشد،محاسبه نسبت های مالی است.نسبت های مالی دارای انواع مختلفی می باشند.ما در این مقاله به معرفی این مهم و بررسی انواع آن پرداختیم.در انتها امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.

راشا مشاوران راستین

شرکت راشا مشاوران راستین،مجموعه ای است که سال هاست در زمینه حسابداری و مالی و خدمات مالیاتی در ایران فعالیت می کند.این شرکت با به کارگیری تیمی مجرب و کاربلد آماده ارائه خدمات حسابداری،مالی و مالیاتی به شما همراهان گرامی می باشد.جهت دریافت اطالاعات بیشتر و دریافت خدمات با کارشناسان شرکت راشا مشاوران راستین تماس حاصل فرمایید.