بیت کوین چیست؟
بیت کوین نه تنها اولین ارز دیجیتال بلکه محبوب ترین ارز رمزنگاری شده در بین بیش از 5000 ارز دیجیتال موجود در بازار امروز می باشد. بعد از بیت کوین رمزارزهای گوناگونی ایجاد شدند که حالا رقیب بیت کوین شده اند اما در نهایت ارزش و نوسانات بیت کوین بر همه آنها تاثیرگذار است. بیت کوین را می توان بدون هیچ واسط های خرید، فروخت و مبادله کرد. با توجه به نوسانات شدید بیت کوین شاید برای سرمایه گذاران تازه کار انتخاب مناسبی نباشد و به طور کلی ممکن است تا حدودی درک زیر و بم های رمزارزها مشکل باشد. در ادامه می خواهیم نگاهی دقیق تر به نحوه عملکرد بیت کوین بیندازیم.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک ارز دیجیتال غیر متمرکز (decentralize) است که در ماه ژانویه سال 2009 ساخته شده است. غیرمتمرکز بودن آن به این معناست که توسط یک فرد، بانک، دولت و یا سازمان به خصوصی کنترل نمی شود. بیت کوین نسبت به مکانیزم های پرداخت آنلاین قدیمی که کارمزد بالایی داشتند، بهای کارمزد تراکنش ها را بسیار کاهش داده است و برخلاف واحد پولی رایج در هر کشور که توسط دولت ها اداره می شوند، یک ارز غیرمتمرکز و بدون ناظر می باشد.
بیت کوین به عنوان یک نوع ارز دیجیتال شناخته شده است به این دلیل که از رمزنگاری برای حفظ امنیت آن استفاده می شود. این ارز رمزنگاری شده هیچ ماهیت فیزیکی و قابل لمسی ندارد اما مانند دلار، یورو، پوند و . ارزش پولی دارد و با مصرف زیاد برق و اینترنت تولید می شود. بیت کوین در دفاتر مالی عمومی (بستر شبکه بلاکچین) ثبت و پیاده سازی شده است و همه به آن دسترسی شفاف و دقیقی دارند (اگرچه تمامی سندها رمزگذاری شده و در امنیت کامل هستند).
امنیت سیستم بیت کوین به چه میزان است؟
سیستم بیتکوین مجموعهای از رایانهها است (که به آنها nodes یا miners نیز گفته میشود) که همگی کد بیتکوین را اجرا و زنجیره بلوکی بلاکچین (blockchain) آن را ذخیره میکنند. بلاکچین را می توان مجموع های از یکسری بلوک ها در نظر گرفت و در هر بلوک نیز مجموع های از تراکنش ها وجود دارد. تمامی رایانه هایی که بلاکچین را اجرا می کنند، یک فهرست یکسانی از بلوک ها و تراکنش ها دارند و می توان همه بلوک هایی که ایجاد و با تراکنش های جدید بیت کوین پر می شوند را به طور واضح و دقیقی مشاهده کرد و به همین علت هیچگونه تقلب و تخلفی در این سیستم اتفاق نمی افتد. به بیان ساده تر سیستم رمز ارزها یک سازنده بیت کوین چه کسی است؟ ناظر واحد ندارد بلکه تمامی کسانی که در سرتاسر جهان وارد این سیستم می شوند همگی مانند یک زنجیر به هم متصل هستند و نمی توان حمله و تغییری در آن ایجاد کرد.
تمامی تراکنش های بیت کوین توسط حجم عظیمی از توان محاسباتی از طریق فرایندی به نام ماینینگ (mining) مورد تایید قرار می گیرند. به هنگام انجام معاملات، بیت کوین با نام اختصاری BTC خوانده می شود.
مزیت های بیت کوین:
- قابلیت حمل تمام دارایی در یک کیف پول معتبر
- امنیت بالا
- غیرمتمرکز بودن
- سرعت بالای انجام معاملات
- کارمزد کم
چه کسی بیت کوین را ساخته است؟
ایجاد چنین ارزی از تراوشات ذهنی و ایده های فرد مرموزی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو "Satoshi Nakamoto" بوده است اما همچنان مشخص نیست که "ساتوشی ناکاموتو"، اسم یک نفر یا یک گروه بوده است. بنابراین هویت فرد یا افرادی که این تکنولوژی را ساخته اند هنوز ناشناخته و مخفی باقی مانده است.
هر بیت کوین به هشت رقم اعشارقابل تقسیم است (100 میلیونیم یک بیت کوین) و به کوچکترین واحد آن نیز "ساتوشی" میگویند.
برای ساخت و ایجاد بیت کوین، سازنده و مخترعی در نظر گرفته نشده است و این کار دلایل مختلف و انگیزه های قابل تاملی دارد:
افراد زیادی در پشت صحنه برای خلق این ارز دیجیتال نقش داشته اند و با استفاده از تحقیقات، تئوری ها و نسخه های شکست خورده قبلی، بیت کوین ساخته شد و منصفانه نیست که ساخت آن را به یک نفر اختصاص داد. از طرفی به دلیل محبوبیت جهانی بیت کوین، امکان پیشی گرفتن آن از ارزهای رایج دولتی و ایجاد اختلال در سیستم بانکی وجود دارد بنابراین اگر هویت سازنده بیت کوین مشخص می گردید احتمال اقدام قانونی دولتها بر علیه او بسیار زیاد می شد. تاکنون نیز برخی از کشورها انجام معاملات و استخراج ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده اند. اگر "ساتوشی ناکاموتو" یک نفر بود قطعا تا به حال بیشترین مقدار ذخیره بیت کوین را در اختیار داشت و مورد هدف مجرمان قرار می گرفت.
محبوبیت انجام معاملات با ارز دیجیتال به چه علت است؟
معاملاتی که با رمزارزها انجام می شود را هیچ سازمان دولتی نمی تواند پیگیری و ردیابی کند. بنابراین گزینه مناسبی برای فرار مالیاتی و پرداخت های سازنده بیت کوین چه کسی است؟ غیرقانونی میباشد. همچنین موسسات مالی و بانک ها به عنوان واسطه در این بین وجود ندارند تا برای انجام معاملات، سقف و یا کارمزد در نظر بگیرند. اما محبوبیت اصلی آن به جهت سود زیاد و افزایش ارزش جهانی آن در یک مدت کوتاه می باشد. در حال حاضر کسب و کارهای زیادی در همه کشورها، بیت کوین را یک روش سازنده بیت کوین چه کسی است؟ پرداخت رسمی در نظر گرفته اند.
استخراج بیت کوین چگونه انجام میشود؟
استخراج بیت کوین فرایندی است که بیت کوین در چرخه، آزاد می شود. به طور کلی، استخراج بیت کوین نیازمند حل پازلهای سخت محاسباتی برای کشف یک بلوک جدید و اضافه کردن آن به بلاکچین میباشد. با اضافه شدن هر بلوک، امنیت شبکه بلاکچین بیشتر میشود. استخراج بیت کوین سوابق تراکنش را در سراسر شبکه اضافه و تأیید می کند. برای استخراج بیت کوین می توان از سخت افزارهای مختلفی استفاده کرد که هرچه ویژگی آنها بیشتر باشد به همان میزان میتوان ارز بیشتری استخراج کرد. در حال حاضر برای استخراج بیت کوین به کامپیوترهای قدرتمند، مقادیر زیادی برق و اینترنت نیاز است. پیش بینی شده است که تا سال 2140 تمامی بیت کوین ها در چرخه آزاد شده اند و در ازای استخراج، هیچ بیت کوینی بدست نخواهد آمد بنابراین به احتمال زیاد استخراج کنندگان باید به سراغ کارمزد تراکنش ها بروند و روی آنها حساب کنند.
حداکثر تعداد بیت کوینی که به طور کلی تولید خواهد شد 21 میلیون می باشد و تا نوامبر 2021 بیش از 18.85 میلیون (تقریبا 90 درصد) از بیت کوین ها استخراج شده است. محققان تخمین زده اند که 20 درصد این مقدار بیت کوین تولید شده، از بین رفته است چرا که افراد کلیدهای خصوصی خود را فراموش کرده و یا بیت کوین ها را به آدرس های غیرقابل استفاده ارسال کرده اند؛ حتی ممکن است شخص دارنده بیت کوین فوت شده و اطرافیانش دسترسی به حساب او ندارند.
سرمایه گذاری در بیت کوین
مانند سرمایه گذاری در بازار بورس می توان به بیت کوین به چشم یک سهام نگریست. به این صورت که هربار با بخشی از درآمد خود مقداری بیت کوین خریداری نمایید و به مرور زمان پس از نگهداری و افزایش سازنده بیت کوین چه کسی است؟ ارزش آن، سود کنید. اکثر مردم از طریق صرافی های معتبر، ارز دیجیتال خریداری می کنند. تاکنون ارزش بیت کوین هر سال بالاتر رفته و در سال 2021 به بالاترین قیمت خود رسیده است. اکثر افرادی که بیت کوین دارند از سرمایه گذاران بلندمدت هستند. به طور کلی کارشناسان مالی از سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال حمایت می کنند اما به شرطی که با علم و دانش لازم همراه باشد. همچنین به دلیل متنوع بودن ارزهای موجود بهتر است تمامی تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید و کل سرمایه خود را به بیت کوین اختصاص ندهید.
مهمترین نکته پس از خریداری ارز دیجیتال از طریق صرافی ها، انتقال به کیف پول معتبر و حفظ امنیت آن است.
بیتکوین چیست و چگونه کار میکند؟ همه آنچه باید بدانید
سروش کرمیان عضو تحریریه
زمان مطالعه : 6 دقیقه
برای بوکمارک این نوشته وارد شوید
در این مطلب میخوانید
بیتکوین، با نام اختصاری BTC یک ارز دیجیتالی غیرمتمرکز است که در ژانویه ۲۰۰۹ عرضه شد. این ارز از ایدههایی پیروی میکند که شخصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو در یک سپیدنامه ارائه کرده است. هویت فرد یا افرادی که این فناوری را ایجاد کردهاند هنوز در هالهای از ابهام است. Bitcoin نسبت به مکانیسمهای پرداخت آنلاین سنتی، نوید کارمزد کمتر برای تراکنشها را میدهد. بیتکوین برخلاف ارزهای دولتی، توسط یک مرجع غیرمتمرکز اداره میشود. اما بیتکوین چیست؟ چگونه کار میکند و چگونه شکل گرفته است؟
بیت کوین چیست؟
بیتکوین به دلیل استفاده از رمزنگاری برای حفظ امنیت تراکنشها به عنوان یک نوع رمزارز شناخته میشود. Bitcoin موجودیت فیزیکی ندارد. موجودی حسابها در یک دفتر کل (ledger) که همه بهصورت شفاف به آن دسترسی دارند نگهداری میشود. تمام تراکنشهای بیتکوین توسط حجم عظیمی از قدرت محاسباتی، از طریق فرایندی به نام ماینینگ تایید میشوند. بیتکوین از سوی هیچ بانک یا دولتی صادر یا پشتیبانی نمیشود. هرچند بیتکوین در اکثر نقاط جهان به عنوان ارز قانونی شناخته نمیشود اما بسیار محبوب است. امروزه محبوبیت بیت کوین باعث شکلگیری صدها رمزارز دیگر با نام آلتکوین (Alt-Coin) شده است.
سازنده بیت کوین چه کسی است؟
بیت کوین از کجا می آید؟
بیتکوین چطور کار میکند؟
سیستم بیتکوین تشکیلشده از مجموعه رایانههایی (گرهها یا ماینرها) است که همگی کد بیتکوین را اجرا و دادههای مربوط به تراکنشها را ذخیره میکنند. بهطور کلی Bitcoin روی شبکه بلاکچین (دفتر کل توزیع شده) پیادهسازی شده است. بهصورت انتزاعی میتوان بلاکچین را مجموعهای از بلوکها تلقی کرد. هر یک از بلوکها از مجموعهای از تراکنشها تشکیل شده است. همه رایانههایی که بلاکچین را اجرا میکنند، فهرست بلوکها و تراکنشهای یکسانی دارند و میتوانند بلوکهای جدید را در حالی که با تراکنشهای جدید پر میشوند به وضوح ببینند؛ پس هیچکس نمیتواند در سیستم تقلب کند.
هرکسی فارغ از اینکه یک گره (Node) بیت کوین را اجرا کند یا نه، میتواند در لحظه تمام تراکنشها را مشاهده کند. برای انجام یک عمل خرابکارانه، شخصی که قصد انجام این کار را دارد باید حداقل ۵۱ درصد از قدرت محاسباتی شبکه را به دست گیرد، به همین دلیل انجام چنین حملهای تقریبا بعید به نظر میرسد.
اما اگر حملهای اتفاق بیافتد، استخراجکنندگان بیتکوین میتوانند این تغییر را نادیده بگیرند و تلاش بازیگر بد برای رسیدن به هدفش ناکام میماند.
فقط ۲۱ میلیون Bitcoin در جهان وجود دارد.
موجودی توکنهای بیتکوین با استفاده از کلیدهایی نگهداری میشود که رشتههای طولانی اعداد و حروف هستند و از طریق الگوریتم رمزگذاری ریاضی ایجاد و به هم مرتبط میشوند. این کلیدها بر دو دستهاند:
- کلید عمومی: (مانند شماره حساب بانکی یا آدرس ایمیل) آدرسی است که دیگران میتوانند بیتکوین را به آن ارسال کنند.
- کلید خصوصی: (مانند رمز کارت بانکی یا ایمیل) فقط برای مجاز کردن انتقال بیتکوین استفاده میشود. کلیدهای بیتکوین نباید با کیف پول بیت کوین اشتباه گرفته شود. کیفپول بیتکوین که تجارت بیتکوین را تسهیل میکند و به کاربران اجازه میدهد مالکیت سکهها را ردیابی کنند، یک وسیله فیزیکی یا دیجیتالی است. اصطلاح کیف پول کمی گمراهکننده است زیرا ماهیت غیرمتمرکز Bitcoin به این معنی است که سکهها هرگز در کیف پول ذخیره نمیشود، بلکه در بلاکچین توزیع میشود.
فناوری همتا به همتا (P2P)
بیتکوین یکی از اولین ارزهای دیجیتالی است که از فناوری همتا به همتا (P2P) برای تسهیل پرداختهای فوری استفاده میکند. افراد و شرکتهای مستقلی که قدرت محاسباتی دارند و در شبکه بیتکوین مشارکت میکنند (ماینرهای بیت کوین) مسئول پردازش تراکنشهای روی بلاکچین هستند و انگیزه آنها برای انجام این پردازش به دست آوردن پاداش (آزاد شدن بیتکوین جدید) و کارمزد تراکنشهای بیتکوینی است.
این ماینرها را میتوان مرجع غیرمتمرکز اعتبار شبکه بیتکوین به حساب آورد. بیتکوینهای جدید با نرخ ثابت اما بهصورت دورهای و رو به کاهش، در اختیار ماینرها قرار میگیرد. در مجموع تنها ۲۱ میلیون Bitcoin قابل استخراج است.
کوچکترین واحد Bitcoin ساتوشی نام دارد و ارزش آن برابر با ۱۰۰ میلیونیم یک بیتکوین است.
به این ترتیب، بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتالی متفاوت با ارزهای فیات (ارزهای رایج امروزی) عمل میکنند. در سیستمهای بانکداری متمرکز، ارز با نرخی متناسب با رشد اقتصاد عرضه میشود. این سیستم برای حفظ ثبات قیمت در نظر گرفته شده است. یک سیستم غیرمتمرکز، مانند بیت کوین، نرخ انتشار را زودتر از موعد و بر اساس یک الگوریتم تعیین میکند.
بیتکوین چگونه استخراج میشود؟
استخراج، فرآیندی است که طی آن بیتکوین آزاد میشود. به طور کلی، ماینینگ نیازمند حل پازلهای محاسباتی دشوار برای کشف یک بلوک جدید و اضافه کردن آن به بلاکچین است.
استخراج Bitcoin، علاوه بر تایید تراکنشها، باعث میشود سوابق معاملات در سراسر شبکه اضافه شود. ماینرها مقداری بیتکوین بابت پاداش دریافت میکنند. میزان پاداش بعد از هر ۲۱۰ هزار بلوک نصف میشود. مبلغ پاداش تولید یک بلاک جدید در سال ۲۰۰۹، ۵۰ بیت کوین بود.
کاربرد بیت کوین
مبلغ پاداش تولید Bitcoin در تاریخ ۱۱ می ۲۰۲۰ به ۶.۲۵ بیتکوین رسیده است.
برای استخراج Bitcoin میتوان از سختافزارهای مختلفی استفاده کرد. با این حال، برخی از آنها پاداش بیشتری نسبت به دیگران دارند؛ تراشههای کامپیوتری خاصی که مدار مجتمع خاص برنامه کاربردی (ASIC) نامیده میشوند. یک بیتکوین به هشت رقم اعشار (۱۰۰ میلیونیم یک بیتکوین) قابل تقسیم است و ساتوشی نامیده میشود.
پیشسازههایی برای بیتکوین وجود دارد:
- Hashcash: نوعی سیستم اثبات کار طراحیشده برای جلوگیری از ایمیلهای اسپم و حملات DoS، در ۱۹۹۷ از سوی Adam Back اختراع شد.
- سیستم توزیع مالی الکترونیکی b-money: این سیستم به وسیله «وی دای» و چندین پروژه دیگر سنگ بنای شکلگیری بیت کوین را گذاشتند.
ساتوشی ناکاموتو کیست؟
هیچکس نمیداند چه کسی بیتکوین را اختراع کرده است. ساتوشی ناکاموتو نام مرتبط سازنده بیت کوین چه کسی است؟ با شخص یا گروهی است که سپیدنامه (white paper) اصلی بیتکوین را در ۲۰۰۸ منتشر کردند و هسته اصلی بیتکوین را که در ۲۰۰۹ منتشر شد توسعه دادند. نوآوریهای بزرگ همچون Bitcoin معمولاً در خلا اتفاق نمیافتند. تمام اختراعات علمی بزرگ بر اساس تحقیقات قبلی ساخته شدهاند.
چرا مخترع بیتکوین هویت خود را پنهان میکند؟
- حریم خصوصی: از آنجا که بیتکوین محبوبیت پیدا کرده و به یک پدیده جهانی تبدیل شده است، احتمالاً فاش شدن هویت ساتوشی ناکاموتو توجه بسیاری از رسانهها و دولتها را به خود جلب خواهد کرد.
- دستگیری: دلیل دیگر میتواند پتانسیل بیت کوین برای ایجاد اختلال بزرگ در سیستمهای بانکی و پولی فعلی باشد. اگر بیتکوین به طور انبوه پذیرفته شود، این سیستم میتواند از ارزهای فیات مستقل کشورها پیشی بگیرد. این تهدید برای ارزهای فیات میتواند مشوق دولتها در اقدام قانونی علیه خالق بیتکوین باشد.
- ایمنی: دلیل دیگری است که مخفی ماندن هویت ساتوشی را توجیه میکند. با یک نگاه به سال ۲۰۰۹ متوجه میشویم ۳۲ هزار و ۴۹۰ بلوک استخراج شده است. با نرخ پاداش ۵۰ بیت کوین به ازای هر بلوک، تعداد کل بیتکوینهای آزادشده در سال ۲۰۰۹ یک میلیون و ۶۲۴ هزار و ۵۰۰ عدد بوده است. با توجه به اینکه فقط ساتوشی و شاید چند نفر دیگر تا ۲۰۰۹ عمل استخراج Bitcoin را انجام میدادند احتمالاً آنها اکثریت ذخیره بیتکوین را در اختیار دارند. کسی که این مقدار بیتکوین را در اختیار داشته باشد میتواند هدف مجرمان قرار گیرد، به خصوص با توجه به اینکه بیت کوین کمتر شبیه سهام و بیشتر شبیه پول نقد است، که در آن کلیدهای خصوصی مورد نیاز برای مجاز کردن معاملات قابلیت چاپ دارند و به معنای واقعی کلمه زیر تشک نگهداری میشوند.
سوالات متداول
بیتکوین چیست؟
بیتکوین چطور کار میکند؟
سیستم بیتکوین تشکیلشده از مجموعه رایانههایی (گرهها یا ماینرها) است که همگی کد بیتکوین را اجرا و دادههای مربوط به تراکنشها را ذخیره میکنند.
کوچکترین واحد بیتکوین چیست؟
بیتکوین چگونه استخراج میشود؟
استخراج، فرآیندی است که طی آن بیتکوین آزاد میشود. ماینینگ نیازمند حل پازلهای محاسباتی دشوار برای کشف یک بلوک جدید و اضافه کردن آن به بلاکچین است.
کسی که خود را خالق بیت کوین معرفی میکند در یک پرونده جنجالی پیروز شد
دادگاه فلوریدا با وجودی که تایید نمیکند که «کریگ رایت» خالق بیت کوین و در واقع همان «ساتوشی ناکاموتو» مرموز است، در عین حال ادعای خانواده «دیوید کلیمن» را نیز مبنی بر راه اندازی شبکه .
در دیجیاتو ثبتنام کنید
جهت بهرهمندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخشهای مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
تازههای تکنولوژی
دادگاه فلوریدا با وجودی که تایید نمیکند که «کریگ رایت» خالق بیت کوین و در واقع همان «ساتوشی ناکاموتو» مرموز است، در عین حال ادعای خانواده «دیوید کلیمن» را نیز مبنی بر راه اندازی شبکه بیت کوین و سهیم بودن در 1.1 میلیون بیت کوین رد کرد.
خانواده «دیوید کلیمن» بعد از مرگ وی با شکایت از «کریگ رایت» فردی که ادعا میکند خالق بیت کوین است ادعا کرده بودند کلیمن نیز همچون رایت در راه اندازی شبکه بیت کوین نقش داشته و باید سهمی در 1.1 میلیون بیت کوین داشته باشد. اما دادگاه درنهایت ادعای خانواده کلیمن را رد کرد و رایت پیروز میدان شد و پرونده در حالی بسته شد که نظر دادگاه این است که دیوید کلیمن نقشی در توسعه بیت کوین نداشته است.
پرونده شکایت کریگ رایت و دیوید کلیمن
هیئت منصفه دادگاه فلوریدا میگوید دیوید کلیمن در راه اندازی شبکه بیت کوین آن نقشی که خانوادهاش ادعا میکنند را نداشته و به همین دلیل نیز نمیتواند نیمی از 1.1 میلیون بیت کوین به ارزش حدود 50 میلیارد دلار را برداشت کند.
البته در این دادگاه جریمهای نیز برای رایت در نظر گرفته شد و وی باید جریمهای 100 میلیون دلاری پرداخت کند. دادگاه از بین هفت اتهام وارد شده به وی تنها برای یک مورد جزای نقدی تعیین کرد که این جریمه نیز برای استفاده بدون مجوز از وجوه مشترک با کلیمن از طرف دادگاه تعیین شده است.
وکیل رایت نتیجه دادگاه را موفقیت آمیز توصیف کرده و میگوید این پیروزی بزرگی برای کریگ رایت محسوب میشود.
کریگ رایت، دانشمند کامپیوتر استرالیایی است که پیشتر ادعا کرده بود مخترع بیتکوین است. بعد از مرگ دیوید کلیمن دوست و همکار قدیمی وی، یکی از اعضای خانواده کلیمن شکایتی علیه کریگ رایت تنظیم و ادعا میکند نیمی از ثروت بیت کوین به این خانواده تعلق میگیرد. اما در نهایت هیئت منصفه دادگاه فلوریدا این حق را برای خانواده متوفی قایل نشده و قرار نیست تیمی از 1.1 میلیون بیت کوین به خانواده دیوید کلیمن برسد.
دیوید کلیمن در آوریل 2013 در سن 46 سالگی درگذشت. خانواده وی با راهبرد برادرش ایرا کلیمن ادعا کرده بودند که دیوید کلیمن و رایت دوستان صمیمی بودند و از طریق مشارکت و همکاری با یکدیگر بیت کوین را راه اندازی کردهاند و به همین دلیل کلیمن نیز در ثروت بیت کوین سهیم است.
ساتوشی ناکاموتو (satoshi nakamoto)
وقتی صحبت ساتوشی می شود اولین چیزی که به ذهن ما خطور می کند بیت کوین است چرا که ساتوشی را به عنوان بنیانگذار این رمز ارز می شناسند. در این مقاله قصد داریم به تاریخچه کاملی از هویت ساتوشی ناکاموتو بپردازیم و بررسی کنیم که چرا خالق BTC به جای فاش کردن نام و هویت واقعی خود از این نام مستعار استفاده می کند.
ساتوشی ناکاموتو یک نام مستعار
Satoshi Nakamoto نام ناشناسی است که سازنده یا سازندگان ارز رمزنگاری شده بیت کوین از آن استفاده کرده اند. از سال 2009 تا کنون هنوز هویت این فرد یا افراد مشخص نشده و کسی حتی دقیقا نمی داند که این نام مستعار به گروهی از افراد نسبت داده شده است یا فقط یک فرد است.
چند نکته کلیدی:
– ساتوشی ناکاموتو نام مستعار است سازنده بیت کوین چه کسی است؟ که وایت پیپر اصلی بیت کوین را نوشت و هویتی است که با اختراع خود یعنی بیت کوین اعتبار دارد.
– در حالی که چندین نفر ادعا کرده اند که ساتوشی هستند و چندین نفر هم مشکوک به این هویت اند، این ساتوشی واقعی کیست هرگز تأیید و مشخص نشده است.
– با توجه به قیمت بالای بیت کوین ساتوشی قطعا، یک میلیاردر است.
معرفی ساتوشی ناکاموتو
ساتوشی ناکاموتو ممکن است شخص واقعی نباشد. این نام ممکن است یک نام مستعار برای خالق یا سازندگان بیت کوین باشد که مایل به ناشناس ماندن هستند.
برای اکثر مردم ، Satoshi Nakamoto رمزآلودترین شخصیت در ارز رمزنگاری شده است. تا به امروز مشخص نیست که این نام به یک شخص واحد یا گروهی از افراد اطلاق می شود. آنچه شناخته شده است این است که ساتوشی ناکاموتو مقاله ای را در سال 2008 منتشر کرد که شروع به توسعه ارز رمزپایه می کند.
مقاله ، Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System ، استفاده از یک شبکه همتا به همتا را به عنوان راه حلی برای مشکل هزینه های مضاعف و دوبار خرج کردن توصیف کرد. یک ارز دیجیتال یا رمز می تواند در معاملات متعدد کپی شود. این مسئله در ارزهای فیزیکی یافت نمی شود زیرا یک اسکناس یا سکه فیزیکی، به دلیل ماهیت خود، فقط می تواند در یک زمان و در یک مکان وجود داشته باشد.
از آنجا که ارز دیجیتال در فضای فیزیکی وجود ندارد، استفاده از آن در معامله لزوماً آن را از تصرف شخص خارج نمی کند. راه حل های مقابله با مشکل هزینه های دو برابر در طول تاریخ، استفاده از واسطه های شخص ثالث مورد اعتماد بود که بررسی می کنند آیا یک ارز دیجیتال قبلا توسط دارنده آن هزینه شده است یا خیر.
با این حال ، اگر شخص ثالث قابل اعتماد واقعاً قابل اعتماد نباشد ، این فرد مبتنی بر اعتماد همچنان منجر به خطر تقلب می شود. ناکاموتو یک رویکرد غیرمتمرکز را در معاملات پیشنهاد داد که در نهایت با ایجاد بلاکچین به اوج خود رسید. در بلاکچین، بر اساس اثبات کار، شبکه آن روز به روز آپدیت می شود و یک رکورد تاریخی ایجاد می کنند که قابل تغییر نیست.
تاریخچه فعالیت های ساتوشی ناکاموتو
ساتوشی ناکاموتو در اوایل تاسیس بیت کوین کار سختی را در پیش داشت. در ابتدای معرفی بیت کوین ارتباط با ناکاموتو به صورت الکترونیکی انجام می گرفت و عدم وجود جزئیات شخصی و سابقه ای در باره این فرد به این معنی بود که کشف هویت او غیرممکن است.
مشارکت ناکاموتو با بیت کوین در سال 2010 به پایان رسید. آخرین نوشته ای که از ارتباط با ناکاموتو در دسترس است از طریق ایمیل به یک توسعه دهنده رمزنگاری دیگر ارسال شده بود. در این پیام نوشته شده بود :
“ساتوشی ناکوماتو به کارهای دیگر روی آورده است”.
عدم توانایی در شناخت هویت خالق اولین ارز دیجیتال منجر به حدس و گمان های قابل توجهی در مورد اینکه “ناکاموتو واقعا کیست” شده است، به ویژه با افزایش تعداد کاربران . محبوبیت و شهرت ارزهای رمزپایه مانند بیت کوین، اتریوم.
در حالی که هویت ناکاموتو به یک شخص یا اشخاص قابل اثبات نسبت داده نشده است، تخمین زده می شود که ارزش بیت کوین تحت کنترل ناکاموتو، که به نظر می رسد تعداد آن حدود 1 میلیون BTC باشد، میلیارد ها دلار باشد.
با توجه به اینکه حداکثر تعداد بیت کوین تولید شده 21 میلیون است ، سهام ساتوشی ناکاموتو (satoshi nakamoto) 5 درصد از کل دارایی های بیت کوین قدرت قابل توجهی در بازار دارد.
چه کسانی ممکن است ساتوشی ناکاموتو باشند؟
در طول این سال هاچندین نفر بر اساس حدس و گمان به عنوان ساتوشی معرفی شده اند، هرچند به طور قطع ثابت نشده است که ناکاموتو باشند.
دوریان ناکاموتو (dorian nakamoto)
دوریان ناکاموتو یک مهندس در کالیفرنیا است که در ماه مارس 2014 توسط لیا مک گراث گودمن در مقاله ای در نیوزویک به عنوان خالق بیت کوین معرفی شد. یک مرد آمریکایی که نامش واقعاً ناکاموتو است. اما تحقیقات بعدی اثبات کرد که این فرد ساتوشی واقعی نمی باشد.
هال فینی (hal finney)
بیت کوین محصول جنبش cypherpunk است و یکی از ارکان آن جنبش هال فینی بود. فینی در سال 2014 درگذشت. فینی قبل و بعد از راه اندازی آن در جامعه بیت کوین فعال بود و فینی اولین کسی است که در یک تراکنش بیت کوین دریافت می کند. برخی از افراد هال را خالق بیت کوین می نامند.
نیک اسزبو (nick szabo)
مانند فینی ، Szabo یک سایپرپانک اولیه بود و با افراد زیادی در آن حوزه دوست بود. در سال 2005 ، وی یک وبلاگ نوشت و فرضیه ای را درباره یک ارز دیجیتالی به نام “Bitgold” نوشت که به اعتماد اشخاص ثالث بستگی ندارد.
کریگ رایت (carig wright)
یکی از شخصیت هایی که بعنوان شخص ساتوشی ناکاموتو نامزد می شود، کریگ رایت ، تاجر استرالیایی است.
دو مقاله در Wired و Gizmodo حاکی از آن بود که ممکن است رایت شخصی باشد که پشت بیت کوین قرار دارد ، اما تحقیقات بعدی به این نتیجه رسیده اند که وی یک خطایی را مرتکب شده است. با این حال او هنوز ادعا می کند که او خالق بیت کوین (BTC) است.
سرنخ هایی از ساتوشی ناکاموتو واقعی
تجزیه و تحلیل بلاکچین بیت کوین کمک کرده است که آدرس هایی که احتمالاً آدرس کیف پول ساتوشی ناکاموتو هستند، تا حدی از اطمینان بالایی شناسایی شوند.
طبق بررسی و تحقیقات زنجیره ای سرجیو دمیان لرنر ، دانشمند ارشد آزمایشگاه های RSK ، ساتوشی حدود 1 میلیون بیت کوین دارد.
از سوی دیگر تاریخ ساخت آدرس هایمتعلق به ساتوشی به زمان شروع بیت کوین در سال 2009 برمی گردد.
در طول سال ها، آدرس های اولیه فعالیت هایی داشته اند که باعث شده بسیاری از افراد گمانه زنی کنند که آیا این ساتوشی است یا نه. با این حال تاکنون ، این تجزیه و تحلیل نشان داده است که هر یک از این معاملات به احتمال زیاد از آدرس ساتوشی نبوده و بیت کوین ذخیره شده وی هنوز فعال نیستند.
در 21 مه ، 2020 ، یک حساب توییتر به نام whale_alert که اخبار مختلف بلاکچین را رصد می کند و معاملات بزرگ را گزارش می دهد، توییت زیر را منتشر کرد:
40 بیت کوین(BTC) از کیف پول احتمالی متعلق به #Satoshi (از سال 2009) به کیف پول ناشناخته منتقل شده است. کوین های این تراکنش در ماه اول ابداع شدن بیت کوین استخراج شده اند.
این بلافاصله باعث ایجاد موج ترس در توییتر شد که منجر به ترس در بازار و کاهش چند درصدی قیمت بیت کوین شد.
به نظر می رسید بسیاری از کاربران توییتر این نگرانی را دارند که ساتوشی دارایی های بیت کوین خود را به فروش بگذارد و باعث افت قابل توجه قیمت این ارز دیجیتال در بازار شود.
همین ترس و عدم اطمینان در زمان انتشار این توئیت باعث شک و تردید شد، بعضی از دارندگان BTC می پرسند که آیا باید کوین های خود را بفروشند یا نه و دیگران با اطمینان می گفتند که بلافاصله دارایی های خود را خواهند فروخت.
در حالی که برخی سعی می کردند توضیح دهند که این آدرس ها به احتمال زیاد ساتوشی نبوده و حتی اگر چنین باشد ، آنها می توانستند به جای صرافی برای فروش به آدرس دیگری بروند، این ابهام برای بسیاری به وجود آمد که چرا حتی اگر ساتوشی بخواهد بیت کوین های خود را منتقل کند یا آن ها را بفروشد مهم است؟ زیرا بیت کوین غیرمتمرکز است و اقدامات یک شخص ، ساتوشی باشد یا نه ، نباید برای این دارایی مهم باشد.
صرف نظر از همه این بحث ها، چیزی که مشخص است این است که قیمت بلافاصله پس از انتشار این خبر 4٪ کاهش یافت، و بار دیگر نشان داد که این بازارها تا چه اندازه بی ثبات هستند و اخبار، حتی اگر اثبات نشده یا غیرواقعی باشند، به راحتی می توانند بازار را به نوسان بیندازند.
این همچنین نشان داد که حتی اگر بیت کوین غیرمتمرکز باشد، بدون هیچ رهبر و نقطه کنترل منحصر به سازنده بیت کوین چه کسی است؟ فردی، جامعه هنوز چنان به سازندگان خود وسواس دارد که حرکات این یک شخص یا اشخاص می تواند تا حدی کنترل سیستم را داشته باشد.
چرا ساتوشی ناکاموتو هویت خود را مخفی می کند؟
شاید بتوان گفت احتمالا یکی از دلایل مجهول الهویت بودن این فرد یا افراد در خطر بودن جانش به خاطر ساخت بیت کوین بوده است. زیرا عملکرد بیت کوین به نوعی است که توانایی کنار گذاشتن بانک های ملی و موسسات را دارد از این رو دور از ذهن نیست که افرادی مخالف این نوآوری باشند.
علاوه بر این با مشخص شدن هویت خالق بیت کوین احتمال دستگیری او و عواقب زیان آور زیاد است.
از طرفی فرضیه اصلی این است که بیت کوین را فرد یا افرادی کنترل نمیکند و این ویژگی به معنای غیرمتمرکز بودن آن است که در در یکی از ایمیلهای به جا مانده از ساتوشی ناکاموتو، اشاره شده است که این ویژگی فقط در شرایطی اعمال میشود که هویتش را مخفی نگه دارد.
ساتوشی ناکاموتو کیست؛ آیا هویت خالق بیت کوین فاش شده است؟
اگرچه شاید ندانیم ساتوشی ناکاموتو کیست، خوب میدانیم چه کرده است. این شخص مخترع پروتکل بیت کوین بود و در نوامبر ۲۰۰۸ مقالهای در فهرست ایمیل رمزنگاری منتشر کرد. سپس در سال ۲۰۰۹، اولین نسخه از نرمافزار مشتری بیت کوین را عرضه کرد و از طریق فهرستهای ایمیلی با افراد دیگری روی این پروژه متمرکز شد تا بالاخره نزدیک به اواخر سال ۲۰۱۰، حضورش در این اجتماع کمرنگ شد. ناکاموتو در تیم متنباز نرمافزار بیت کوین با دیگران همکاری میکرد، اما مراقب بود که هرگز هیچگونه اطلاعات شخصی دربارهی خودش فاش نکند. در این مقالهی چطور، دربارهی هویت ساتوشی ناکاموتو مخترع بیت کوین، فعالیتهای او و میزان ثروت او صحبت خواهیم کرد.
حتما بخوانید:
آیا صحت دارد که او ژاپنی بود؟
میگویند بهتر است کتاب را از روی جلدش قضاوت نکنید. اما شاید باید این کار را کنیم.
«ساتوشی» یعنی «فردی باهوش و با قدرت تفکر بالا؛ خردمند.» «ناکا» میتواند بهمعنی «واسطه، درون یا رابطه» باشد. «موتو» هم ممکن است معنی «منشأ» یا «اساس» را بدهد. تمام این صفتها به فردی نسبت داده میشود که با طراحی الگوریتمی هوشمندانه، بنیانگذار جنبشی شد. و مشکل این است که هرکدام از این کلمات چند معنی احتمالی دارند.
نمیتوانیم با قطعیت بدانیم که او ژاپنی بود سازنده بیت کوین چه کسی است؟ یا نه. درواقع، کمی هم زیادهروی بهنظر میرسد که او را «مرد» فرض کنیم . اگر در متون انگلیسی از ضمیر مذکر برای ساتوشی استفاده میشود، صرفا برای راحتتر کردن کار است، اما واقعیت این است که این فرد میتواند «مذکر»، «مؤنث» یا حتی چند نفر باشد.
آیا کسی ناکاموتو را میشناسد؟
نه، اما تکنیکهای کارآگاهی که آدمها هنگام حدس زدن بهکار میبرند، گاهی حتی جالبتوجهتر از جواب هستند. جاشوآ دیویس (Joshua Davis) از اعضای تیم تحریریهی مجلهی نیویورکر باور داشت که ساتوشی ناکاموتو، مایکل کلیر (Michael Clear) است. کلیر دانشجوی مقطع فوق لیسانس رمزنگاری در دانشگاه ترینیتی در دوبلین بود.
دیویس با تحلیل ۸۰ هزار کلمه از نوشتههای آنلاین ناکاموتو و جستوجو برای نشانههای زبانی به چنین نتیجهای رسید. او به ویلی لدونویرتا (Vili Lehdonvirta)، جامعهشناس اقتصادی و توسعهدهندهی سابق بازیها (منظور game developer است) هم مشکوک بود.
هر دو نفر انکار کردهاند که مخترع بیت کوین هستند. مایکل کلیر در نشست وب ۲۰۱۳ علنا انکار کرد که ساتوشی است.
آدام پننبرگ (Adam Penenberg) از فستکامپانی با این ادعا مخالف بود و در مقابل بحث کرد که ناکاموتو شاید درواقع سه نفر باشد: نیل کینگ (Neal King)، ولادیمیر اوکسمن (Vladimir Oksman) و چارلز بری (Charles Bry). او زمانی به این نتیجه رسید که عبارتهای منحصربهفردی از مقالهی بیتکوین ناکاموتو را در گوگل وارد کرد تا ببیند آیا این عبارات در جای دیگری هم بهکار رفتهاند یا نه.
یکی از این عبارات «از نظر محاسباتی معکوس کردنش امکانپذیر نیست»، در درخواست ثبت اختراعی دیده شد که این سه سازنده بیت کوین چه کسی است؟ نفر برای بهروزرسانی و پخش کلیدهای رمزگذاری نوشته بودند. اسم دامنهی bitcoin.org که ساتوشی برای انتشار مقاله از آن استفاده کرده بود، سه روز بعد از پر کردن درخواست ثبت اختراع، بهثبت رسیده بود.
دامنه در فنلاند ثبت شده بود و یکی از نویسندگان درخواست ثبت اختراع، شش ماه قبل از اینکه دامنه ثبت شود، به آنجا سفر کرده بود. هر سه نفر این ادعا را رد کردند.
در هر صورت، وقتی دامنهی bitcoin.org در هجدهم آگوست ۲۰۰۸ ثبت شده بود، فرد ثبتکننده واقعا از یک سرویس ثبت ناشناس ژاپنی استفاده و با استفاده از یک آیاسپی ژاپنی هاستش را فراهم کرده بود. ثبت سایت تازه در هجدهم ماه مه ۲۰۱۱ به فنلاند منتقل شد که همین تاریخ باعث میشود تئوری فنلاند خیلی قابل اطمینان نباشد.
بقیه فکر میکنند این فرد مارتی مالمی (Martii Malmi) بود، توسعهدهندهای که در فنلاند زندگی میکرد و از آغاز درگیر بیت کوین بود و رابط کاربری آن را توسعه داد.
توجهها به جد مککالب (Jed McCaleb) هم جلب شده است که عاشق فرهنگ ژاپن و ساکن ژاپن بود و مرکز مبادلهی پردردسر بیتکوین به اسم ام تی گاکس را ایجاد کرد و در ساختن سیستمهای پرداخت غیرمتمرکز ریپل و بعدا استلار نقش داشت.
طبق نظریهی دیگری، دانشمندان علوم کامپیوتر به نام دونال اوماهونی (Donal O’Mahony) و مایکل پیرس (Michael Peirce) ساتوشی بودند. این نظریه براساس مقالهای است که آنها همراه با هیتش تواری (Hitesh Tewari) دربارهی پرداختهای دیجیتال نوشته و براساس کتابی بود که با هم منتشر کرده بودند. اوماهونی و تواری سازنده بیت کوین چه کسی است؟ هم در دانشگاه ترینیتی درس خوانده بودند؛ یعنی همان جایی که مایکل کلیر دانشجو بود.
دانشمندان اسرائیلی، دوریت ران (Dorit Ron) و آدی شامیر (Adi Shamir) از مؤسسهی ویزمن در مقالهای گفته بودند بین ساتوشی و سیلکرود (سایت بازار سیاهی که در اکتبر ۲۰۱۳ افبیآی آن را بست) ارتباطی وجود دارد، اما بعدا ادعای خود را پس گرفتند. آنها معتقد بودند که بین آدرسی که ادعا میشد متعلق به ساتوشی است و این سایت، ارتباطی وجود دارد. داستین دی ترامل (Dustin D. Trammell) که محقق حوزهی امنیت است مالک این آدرس بود و ادعاهایی را مبنی بر اینکه او ساتوشی بود انکار کرد.
در ماه مه ۲۰۱۳ تد نلسون (Ted Nelson) که از پیشگامان اینترنت است، به فرد دیگری مظنون شد؛ ریاضیدان ژاپنی، پروفسور شینیچی موچیزوکی (Shinichi Mochizuki). البته نلسون تصدیق میکند که شواهد در بهترین شرایط غیرمستقیم و ضمنی است.
در فوریهی ۲۰۱۴، لی مکگرث گودمن (Leah McGrath Goodman) از مجلهی نیوزویک ادعا کرد که رد ساتوشی ناکاموتو اصلی را گرفته است. دوریان اس ناکاموتو از آن زمان انکار کرده است که چیزی دربارهی بیت کوین میداند و در نهایت وکیلی استخدام و بیانیهای رسمی در این رابطه صادر کرد.
هال فینی (Hal Finney)، مایکل وبر (Michael Weber)، وی دای (Wei Dai) و چند توسعهدهندهی دیگر در میان افرادی بودند که طی دورههایی، در گزارشهای رسانهها و بحثهای آنلاین، نامشان بهعنوان ساتوشیهای احتمالی مطرح شد. گروهی از متخصصان زبانشناسی حقوقی از دانشگاه آستون بر این باورند که سازندهی واقعی بیت کوین نیک زابو (Nick Szabo) است؛ ادعای آنها براساس تحلیل پروتکل بیت کوین است.
دومینیک فریزبی (Dominic Frisby) که کمدین و نویسنده است نیز در کتابش بهنام «بیت کوین: آیندهی پول» پیشنهاد کرده است که سازندهی بیتگلد یعنی زابو، محتملترین کاندیداست که ساتوشی باشد. تحلیل پرجزئیات او شامل زبانشناسی سبک نوشتن ساتوشی، قضاوت سطح مهارت فنی او در سی پلاس پلاس و حتی زمان احتمالی تولد ساتوشی است.
در کتاب ناتاییل پوپر (Nathaniel Popper) بهنام «طلای دیجیتال» که در ماه مه ۲۰۱۵ منتشر شد، پوپر اعلام میکند که در مواجههای نادر در یک رویداد، زابو مجددا ساتوشی بودنش را انکار کرده است.
سپس در اوایل دسامبر ۲۰۱۵، گزارشهایی در مجلات وایرد و گیزمودو با تردید مدعی شدند که کرگ اس رایت (Craig S Wright)، کارآفرین استرالیایی را بهعنوان ناکاموتو شناسایی کردهاند. مجلهی وایرد نقل کرد «منبعی ناشناس و نزدیک به رایت» حافظهای نهان از ایمیلها، رونوشتها و سایر اسناد را فراهم کرده است که به نقش رایت در ساختن بیت کوین اشاره میکند. گیزمودو هم به حافظهی نهان اسنادی استناد کرد که منبعشان علاوهبر فردی که مدعی بود حساب ایمیل کاری رایت را هک کرده است، تلاشهایی برای مصاحبه با افراد نزدیک به او رایت بود. این فکر که ارتباط رایت-ساتوشی چیزی بهجز یک فریب نیست، به ذهن افراد دنبالکننده اخبار رسیده است، اما شواهد منتشرشده جالب هستند و تا مدتی باعث گمانیزنی میشوند.
در کل، تمام این ساتوشیهای احتمالی اصرار کردهاند که ناکاموتو نیستند.
پس ما دربارهی ساتوشی ناکاموتو چه میدانیم؟
یکی از چیزهایی که میدانیم و براساس مصاحبه با افرادی است که در مراحل اولیهی توسعهی بیت کوین با او در ارتباط بودهاند، این است که او دربارهی سیستم بهشکل جامع و کامل فکر کرده بود.
بهگفتهی جف گارزیک (Jeff Garzik) که توسعهدهندهای مرکزی است، کدنویسی ناکاموتو مرسوم نبود و او در کدنویسی خود بعضی از آزمون و خطاهای سختی را که از یک مهندس نرمافزار کلاسیک انتظار میرفت، بهکار نمیبست.
او چقدر پولدار است؟
طبق تحلیلی از سرجیو لرنر (Sergio Lerner) که مرجعی در بیت کوین و رمزنگاری است، ساتوشی بیشتر بلاکهای اولیه در شبکهی بیت کوین را استخراج کرده و ثروتی حدود ۱ میلیون بیت کوین خرجنشده برای خود دستوپا کرده است. این اندوخته با ارزش ۶۰۰۰ دلاری فعلی هر بیت کوین، معادل ۶ میلیارد دلار میشود.
او درحالحاضر چه میکند؟
هیچکس نمیداند ساتوشی الان مشغول به چه کاری است، اما در یکی از آخرین ایمیلهایی که به توسعهدهندهی نرمافزاری فرستاد و تاریخش ۲۳ آوریل ۲۰۱۱ بود، میگوید: «من سراغ چیزهای دیگر رفتم. بیت کوین با وجود گوین و بقیه در موقعیت خوبی قرار دارد.»
آیا او برای دولت کار میکرد؟
مسلما شایعاتی وجود دارد. خیلیها اسم ساتوشی ناکاموتو را بهمعنای «اطلاعات مرکزی» تفسیر کردهاند، اما آدمها هر چه دلشان بخواهد برداشت میکنند. این طبیعت تئوریهای توطئه است.
سؤال مشخص این خواهد بود که چرا یکی از سازمانها با داشتن اسم مخفف سه حرفی (اشاره به سازمان سیا) باید به ساختن ارز رمزی علاقه داشته باشد که متعاقبا بهعنوان یک مکانیزم تجارت ناشناس استفاده شده و سناتورها و نیز پلیس فدرال آمریکا را بهخاطر خطر تروریسم احتمالی و سایر تلاشهای مجرمانه بسیار نگران کرده است. هیچ شکی نیست که تئوریهای توطئه دراینباره هم توجیههایی دارند.
احتمالا این موضوع اهمیتی ندارد. جف گارزیک بهطور خلاصه میگوید: «ساتوشی سیستم متنبازی با این هدف منتشر کرد که مجبور نباشی بدانی او چه کسی بود یا به اینکه چه کسی بود اعتماد کنی یا به دانشش اهمیتی بدهی.» کد متنباز امکان پنهان کردن رازها و اسرار را از بین میبرد، سازنده بیت کوین چه کسی است؟ زیرا کد منبع کاملا روشن و شفاف است.
همچنین، گارزیک مدعی است که استفاده از اسم مستعار هوشمندانه بود و مردم را مجبور میکرد بهجای توجه به شخصیت پشت آن تکنولوژی، روی خود تکنولوژی تمرکز کنند. در نهایت، بیت کوین حالا بسیار بزرگتر از ساتوشی ناکاموتو است.
برای مشاهده قیمت بیتکوین و مقایسه قیمت در صرافیهای مختلف میتوانید به سایت درجه سر بزنید.
دیدگاه شما