معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟

البته نماد معاملاتی در بازار بلوک تا هنگامیکه دامنه نوسان روزانه قیمت سهم در بازار عادی به دلیل بازگشایی نماد معاملاتی افزایش می‌یابد، متوقف خواهد بود.

معاملات بلوکی چیست و چه تفاوتی با معاملات کد به کد دارد؟

اکثریت فعالان در حوزه بورس با معاملات بلوکی به طور کامل آشنا هستند. همچنین افرادی که به تازگی وارد بورس شده اند نیز ممکن است حتی یکبار کلمه معاملات بلوکی بورس به گوششان خورده باشد اما در خصوص این معاملات اطلاعات کاملی نداشته باشند. اگر شما نیز در خصوص این معاملات دچار سوالات چالشی در ذهن خود شده اید یا می‌خواهید که با این معاملات نیز در حوزه بورس آشنا شوید تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید. به شما قول می‌دهیم که بعد از خواندن این مقاله به پاسخ بسیاری از سوالات خود برسید.

معاملات بلوکی چیست؟

معامله بلوکی، معامله‌ای است که در آن قوانین مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود. این نوع معامله سفارشی است که برای خرید و فروش بخش بزرگی از یک نوع اوراق بهادار مانند سهام یک شرکت ثبت می‌گردد. معامله بلوکی شامل تعداد زیادی از سهام یا اوراق مشارکت است که با قیمت تعیین شده بین خریدار و فروشنده، خارج از بازار بورس یا فرابورس، برای کاهش تاثیر چنین معامله بزرگی برقیمت جاری سهم در بازار، انجام می‌شود.

معاملات بلوکی به چه معاملاتی گفته می‌شود؟

معاملات بلوکی به معاملاتی گفته می‌شود که حداقل مبلغ 2 میلیارد تومان یا 50 برابر هر حجم سفارش باشد. فرض کنید که حجم حداکثر سفارش یک نماد 1000 سهم باشد. حال اگر شما بخواهید 50000 سهم سفارش دهید در قالب یک معامله عادی این امر امکان پذیر نیست. زیرا این عدد یک عدد بزرگ است و در یک لحظه می‌تواند روند عرضه و تقاضا در بازار را به شکل فاحش و محسوس تغییر دهد و سبب به وجود آمدن گمانه زنی‌های زیادی در ذهن سهام‌داران می‌شود. همچنین در پی این گمانه‌زنی‌ها صف خرید و یا صف فروش را تغییر می‌دهد و سبب به وجود آمدن تحلیل‌های اشتباه سهامداران از وضعیت بازار می‌شود، در خارج از وضعیت عمومی عرضه و تقاضا این معاملات بلوکی‌ بورس در قیمت مشخص انجام می‌شود.

تاثیر معاملات بلوکی بر عرضه و تقاضا

از آنجایی که معاملات بلوکی روی سهام تاثیر می‌گذارند، معامله‌گران باید این معاملات را به‌خوبی رصد و بررسی کنند. برای مثال زمانی که شما معامله‌گری را مشاهده می‌کنید که در بازار معاملات بلوکی، دست به خرید بلوکی یک سهم می‌زند، باید متوجه شوید که سهم خریداری شده توسط معامله‌گر قیمتی کمتر از ارزش واقعی‌اش دارد. در نتیجه می‌توان گفت سیگنال معاملات بلوکی مثبت است و امکان دارد با افزایش تقاضا مواجه شود.

حجم معاملات بلوکی چقدر است؟

معاملات بلوکی بر خلاف معاملات کد به کد است و در حجم بالا و در یک مرحله بدون محدودیت قیمتی انجام می‌شوند.

دلایل انجام معاملات بلوکی بورس چیست؟

1. خرید و فروش با حجم بالا بدون کارمزد: خریدهای سنگین در تابلویی مجزا از تابلوی اصلی سهم، با حجم زیاد با قیمتی از قبل توافق شده در تابلوی فرعی سهم انجام می‌گیرد. به عنوان مثال یک شخص حقوقی می‌خواهد که سهام خود را واگذار کند.
2. شاخص سازی: شاید دیده باشید که زمان‌هایی که شاخص کل روزانه منفی است در برخی از نمادهای بازار در جهت مثبت کردن شاخص بورس از معاملات بلوکی استفاده می‌شود. این معاملات به منظور مثبت کردن شاخص کل و یا کم کردن اثر منفی شاخص کل انجام می‌شوند.

تاثیر معاملات بلوکی بر شاخص کل

به دلیل انجام معاملات بلوکی به منظور تاثیرات آن بر شاخص کل، حتماً هر روز معامله‌های بلوکی که انجام شده و تاثیرات آن‌ها بر شاخص کل را بررسی کنید. زیرا ممکن است که شاخص کل مثبت باشد و شما تصور کنید که بازار هم مثبت است در صورتی که اینگونه نباشد و بسیاری از نمادهای بازار منفی باشد و تنها دلیل رشد شاخص انجام معامله بلوکی در یک سهم باشد.

تفاوت معاملات بلوکی و کد به کد

1. معاملات کد به کد در چندین مرحله است. در این معاملات ابتدا حجم را تقسیم می‌کنند و در چند معامله آن را انجام می‌دهند. حال این حجم‌ها می‌تواند متفاوت و یا یکسان باشند. اما در معاملات بلوکی اینگونه نیست و در یک مرحله بدون محدودیت حجم انجام می‌شود.
2. معاملات بلوکی بین دو شخص متفاوت انجام می‌شوند. اما معاملات کد به کد می‌تواند بین یک شخص باشد. یعنی بین کدهای مختلف یک شخص باشد. مثلاً از کد حقوقی خود برداشته و در کد حقیقی خود می‌ریزد.
3. معاملات بلوکی در تابلوی عادی سهم قابل خواندن نیست و بر روی یک تابلوی جداگانه نشان داده می‌شود. همچنین نمادهایی که در آن‌ها معاملات بلوکی انجام شده است با یک عد 2 در جلوی سهم مشخص می‌شود.
4. در معاملات بلوکی کارمزد کارگزاری نداریم. اما در معاملات کد به کد در هر معامله‌ای با هر حجمی که انجام می‌شود از هر معامله باید به کارگزاری کارمزد بپردازیم.

زمان و محدوه قیمتی انجام معاملات بلوکی

زمان انجام این معاملات مانند معاملات عادی سهم در بین ساعت 9 تا 12:30 انجام می‌شود و محدوده قیمتی این معاملات نیز همان محدوده مجاز است.

معامله بلوکی در دیده بان بازار

زمانی‌که در یک سهم و یا یک نماد معامله بلوکی اتفاق می‌افتد این معامله بلوکی در آن نماد را تحت عنوان (نماد2) قرار می‌دهند. مثلاً فرض کنید که معاملات بلوکی برای نماد خساپا شرکت سایپا انجام شده است. حال برای تشخیص اینکه در این نماد معامله انجام شده است یک عدد 2 در کنار نماد بر روی تابلوی اعلانات قرار می‌دهند. خساپا می‌شود خساپا 2. و جدا از معاملات عادی سایپا ثبت می‌شود. بنابراین اگر دیده‌بان بازار را باز کردید و در کنار نماد یک شرکت عدد 2 مشاهده کردید نشان دهنده انجام یک معامله بلوکی است.

کارمزد معاملات بلوکی

کارمزد معاملات بلوکی در حقیقت به مبلغی گفته می‌شود که در دسته کسورات قرار می‌گیرد و از مبالغ کلی خرید و فروش کسر خواهد شد. حال مقدار این کارمزد به حجم و بزرگی معامله‌ای که انجام می‌شود، وابسته است و باید متذکر شد که مصوبه‌های مربوط به آن از جانب سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام می‌شود. همچنین پرداخت این وجه نیز به شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، سپرده‏گذاری مرکزی اوراق بهادار و شرکت‌های کارگذاری انجام خواهد شد.

فیلتر معاملات بلوکی در بورس

فیلتر نویسی معاملات بلوک از دیگر اقداماتی است که یک معامله‌گر باید انجام دهد. برای نوشتن فیلتر معاملات بلوکی کار سختی پیش روی شما قرار ندارد و تنها کاری که باید انجام دهید، این است که دستور ‘l18)[(l18).length-1]==’2) را دیده‌بان بازار و در بخش فیلتر نویسی کپی کنید و سپس آن را به اجرا درآورید. یکی از بهترین ابزارها برای استفاده از فیلترها، وب‌سایت TSETMC است.

معامله بلوکی چگونه باعث رشد قیمت سهم می‌شود؟

یکی دیگر از تاثیراتی که برای معاملات بلوکی می‌توان در نظر گرفت، رشد قیمت سهم است. زمانی که روی یک نماد معامله بلوکی انجام شود، سهام‌داران انتظار رشد قیمت را خواهند داشت، زیرا در اکثر مواقع قیمت بلوک معامله شده از قیمت سهم روی تابلو بیشتر است. این موضوع باعث می‌شود که تقاضای سهم افزایش پیدا کند و قیمت سهم نیز بیشتر شود. توجه داشته باشید که تاثیر یک معامله بلوکی بر قیمت تابلو یک سهم در دو حالت معقولانه است.

حالت اول: اگر با انجام معاملات بلوکی در شرکت تغییر مدیریتی اتفاق بیفتد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، سیاست‌های سهامدارهای جدید در روند فعالیت آتی شرکت تاثیر می‌گذارند و به دنبال این موضوع ارزش و قیمت سهم در بازار افزایش پیدا می‌کند.

حالت دوم: حالت دوم که معقولانه به نظر می‌رسد، این است که یک خریدار به دنبال بلوک است، اما برای آن که بتواند عضویت هیئت مدیره را بگیرد، با کسری سهم مواجه خواهد شد، در چنین حالتی خریدار سعی می‌کند که با هر قیمتی سهم بازار را جمع‌آوری کند. انجام این کار توسط سهام‌دار باعث رشد قیمت سهم خواهد شد.

آیا معامله بلوکی بر روند سهم تاثیر مثبت دارد؟

شاید تصور کنید که انجام یک معامله کلان در بورس حتماً هوشمندانه بوده و تاثیر مثبتی بر روند آن سهم دارد. درصورتیکه این تصور درست نمی‌باشد و تنها زمانی یک معامله بلوکی بر روند سهم تاثیر مثبت دارد و ورود یک پول هوشمندانه به حساب می‌آید که در محدوده مناسب وارد سهم شود. خیلی وقت‌ها مشاهده می‌شود که حجم پول زیادی وارد می‌شود اما همین حجم پول زیاد هم هوشمندانه نیست و جلوی افت بیشتر را در بازار نمی‌گیرد و بازار را تحریک نکرده و تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. بنابراین معاملات بلوکی نیز زمانی حائز اهمیت هستند که در آستانه حمایت و بعد از شکستن مقاومت در نقاطی که ما انتظار داریم که قیمت برگردد یا رشد خودش را ادامه دهد اتفاق افتد.

نظر شما در مورد معاملات بلوکی بورس چیست؟ تجربیات و نظرات خود را در بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید و ما را در بهبود روند مقالات آموزش بورس همراهی کنید.

انواع معاملات در بورس را بشناسید! (خرد ، عمده و بلوک)

برای سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در هر بازاری، آگاهی نسبت به کلیه مفاهیم و اصطلاحات آن، امری ضروری است. فعالان بازار سرمایه کم و بیش درباره انواع معاملات در بازار اوراق بهادار شنیده‌اند؛ اما شاید از فرایند دقیق و هدف هرکدام از انواع آن، مطلع نباشند. در تصویر زیر انواع معاملات موجود در بورس را می‌بینید که در ادامه هریک را شرح خواهیم داد. معاملات بورسی در سه دسته خرد، عمده و بلوک طبقه بندی می‌شوند. ما در این مطلب هرآنچه نیاز است از انواع معاملات در بورس بدانید، جمع آوری کرده‌ایم.

معاملات خرد

معاملات خرد، همان معاملات عادی است، که معمولا توسط سهامداران خرد انجام می‌شوند. سرمایه‌گذار هنگام خرید سهام یک شرکت، باید به ارزش معاملات خرد در آن سهم توجه داشته باشد. ارزش معاملات خرد و حجم نقدینگی وارد شده به بازار، در تصمیم‌گیری برای خرید و فروش سهام کمک می‌کند. فرض کنید، ارزش معاملات روزانه دو الی سه روز متوالی بین 700 تا 800 میلیارد تومان باشد. سهام شرکت‌ها نیز متوسط رو به بالا معامله شوند. چنین شرایطی بیانگر ورود نقدینگی به بازار می‌باشد. توجه داشته باشید که در محاسبات مربوط به ارزش معاملات کل بازار، ارزش معاملات خرد را مبنا قرار می‌دهیم.

ارزش معاملات در بورس چیست؟

مجموع ارزش کل معاملات انجام شده بر روی سهام شرکت‌های بورسی، در یک جلسه معاملات را ارزش معاملات می‌گویند. ارزش معاملات، حجم نقدینگی موجود در بازار را نشان می‌دهد. با بررسی آن می‌توان به زمان مناسب خرید یا فروش سهام پی برد. هنگامی که ارزش کل معاملات بازار افزایش می‌یابد، نقدینگی به آن وارد شده است. برعکس، کاهش ارزش معاملات کل بازار نشانه‌ خروج نقدینگی می‌باشد.

ارزش معاملات خرد بورس

برای بدست آوردن ارزش معاملات خرد، می بایست ارزش معاملات بلوکی بازار را از ارزش معاملات کل کم می‌کنیم. ارزش معاملات کل بازار نیز از حاصلضرب تعداد کل معاملات در حجم کل معاملات بدست می‌آید.

معاملات عمده (کل)

در این نوع معامله حجم قابل توجهی از سهام شرکت مورد معامله قرار می‌گیرد. ویژگی‌ مهم معاملات عمده این است که در آن دامنه نوسان قیمت و محدودیت حجمی اعمال نمی‌شود. معامله‌ای در دسته معاملات عمده قرار می‌گیرد که یکی از شرایط زیر را داشته باشد:

• تعداد سهامی که معامله می شود، نسبت به میزان درصد معینی از کل سهام آن شرکت، بیشتر باشد.
• حجم معاملات آن، در یک مقطع زمانی مشخص، از حجم کل معاملات بازار بیشتر باشد.

محدودیت ‌های معاملات عمده

شرکت‌ها در انجام انواع معاملات عمده، از محدودیت‌هایی برخوردار هستند. در بورس، شرکت‌هایی که سهام پایه آن‌ها بیش از 3 میلیارد ریال است، حداقل 1% از سهام پایه آن‌ها باید معامله شود. شرکت‌هایی که ارزش سهام پایه آن‌ها مساوی یا کمتر از 3 میلیارد ریال است، حداقل 5% سهام پایه آن‌ها باید مورد معامله قرار گیرد.

در فرابورس برای تعداد سهام یا حق ‌تقدم قابل معامله یک حداقل وجود دارد. محدودیت دیگر در معاملات عمده فرابورس، محدودیت حداقل ارزش سهام جهت انتقال عمده می‌باشد. علاوه بر دو موردی که ذکر شد، از نظر سهام پایه شرکت‌های فرابورسی نیز محدودیت وجود دارد. شرکت‌های فرابورسی که سهام پایه آن‌ها از 1 میلیارد ریال بیشتر است، بیشتر یا مساوی 1% سهام پایه آن‌ها باید معامله شود. شرکت‌هایی که سهام پایه آن‌ها کوچکتر یا برابر با 1 میلیارد ریال است، بیشتر یا مساوی 5% از سهام پایه آن‌ها باید مورد معامله قرار بگیرد.

انواع معاملات عمده در بورس

معاملات عمده خود به دو نوع عادی و شرایطی تقسیم می‌شوند. تفاوت این دو در نحوه انتقال وجه(ثمن) و سهام می‌باشد. در معاملات عمده عادی، انتقال ثمن و سهام ظرف سه روز کاری صورت می‌گیرد. در معاملات عمده شرایطی، بخشی از وجه، خارج از ساز و کار بازار و مدت‌دار پرداخت می‌شود. به بیان ساده در معاملات عمده عادی داد و ستد سهام و مبلغ بین طرفین ظرف سه روز انجام می‌شود؛ اما در معاملات عمده شرایطی، سهام در همان زمان منتقل می‌شود ولی پرداخت بخشی از بهای معامله در طی یک مدت پرداخت خواهد شد.

روش انجام معاملات عمده در بورس اوراق بهادار

معاملات عمده در بورس به دو روش صورت می‌گیرند:

1. غیرمدیریتی: روش عرضه عمده سهام به روش عادی معاملات و از طریق کارگزاران است. سهامدار حجم بالایی از سهام خود را از طریق کارگزار خود عرضه می‌نماید. قبل از عرضه بین طرفین در مورد حجم معامله، قیمت و زمان معامله توافقاتی صورت می‌گیرد. در این روش خریدار قادر به انتخاب اعضای هیئت مدیره نمی‌باشد.
2. مدیریتی: در روش دوم، خریداران در پی بدست آوردن مدیریت در شرکت هستند. برای دستیابی به این هدف حتی گاهی سهم را با قیمت بالاتر از قیمت تابلو، خریداری می‌کنند. در این نوع معامله فروشنده امتیازات خود در شرکت را نیز با فروش سهم واگذار می‌کند. به همین علت سهم گران‌تر از قیمت تابلو عرضه می‌شود تا هر دو طرف معامله نفع ببرند.

مزیت معاملات عمده در بورس

این نوع معاملات دو مزیت نسبت به انواع معاملات به همراه دارند. مزیت اول این که سهامداران عمده و راهبردی به شرکت‌ها و هیات مدیره آن‌ها راه می‌یابند. دیگر مزیت آن فراهم نمودن امکان فروش به صورت نقدی و اقساطی می‌باشد. این امر به کارآفرینان فرصت می‌دهد تا مالکیت بخشی از سهام یک شرکت را بدست بگیرند. از این طریق موجب سهولت در خصوصی‌سازی می‌شود.

دسترسی به اطلاعیه های معاملات عمده

جهت دستیابی به اطلاعات مربوط به معاملات عمده شرکت‌های بورسی باید به سایت tse.ir مراجعه نمود. در تصویر زیر مراحل ورود به اطلاعیه‌های معاملات عمده قابل مشاهده است:

اطلاعات معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ معاملات عمده شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس در سایت ifb.ir قابل مشاهده هستند. مراحل دریافت این اطلاعیه‌ها را در تصاویر زیر دنبال کنید:

در تصویر زیر یک نمونه اطلاعیه معامله عمده، مربوط به شرکت توسعه سرمایه و صنعت غدیر را مشاهده می‌کنید.

تاثیر معاملات عمده در قیمت سهام

در معاملات عمده، شرایط واگذاری و قیمت پایه جهت عرضه، حائز اهمیت می‌باشند. در صورتیکه قیمت پایه‌ای که سهم با آن عرضه می‌شود، با قیمت سهم روی تابلو حداقل 40% اختلاف داشته باشد، یک سیگنال مثبت برای سهام آن شرکت محسوب می‌شود. هرچقدر قیمت پایه با قیمت تابلو اختلاف بیشتری داشته باشد، سیگنالی که صادر می‌کند معتبرتر است. برای درک علت این مسئله به مثال زیر توجه نمایید:

فرض کنید سهمی روی تابلو 2100 تومان و قیمت پایه آن برای عرضه 2800 تومان است. قیمت پایه معمولا به واسطه شرکت‌های تامین سرمایه تعیین می‌شود؛ بنابراین چنین اختلاف قیمتی از نظر سهامداران بیانگر ارزش بنیادی بالای سهام آن شرکت می‌باشد.

معاملات بلوکی (سفارشات بلوکی)

معامله بلوکی سفارشی برای خرید یک بخش بزرگ از اوراق بهادار می‌باشد. در معاملات بلوکی نیز مانند معاملات عمده در مقایسه با معاملات خرد، حجم بالاتری از سهام شرکت‌ها معامله می‌شود. قیمت سهام در این معاملات نسبت به معاملات خرد بیشتر بوده و ساز و کار انتقال ثمن و سهام نیز در آن‌ها متفاوت است. به طور عمده سرمایه‌گذاران حقوقی به معاملات بلوکی وارد می‌شوند.

معاملاتی در حیطه معاملات بلوک قرار می‌گیرند که حجم آن‌ها 50 برابر حجم سفارش در بازار عادی باشد. سفارشی که ارزش معامله‌ای آن 2 میلیارد تومان باشد در بازار معاملات بلوک معامله می‌شود؛ مگر آن که شامل حدنصاب‌های معاملات عمده شود.

معاملات بلوکی پیش از عرضه اطلاع رسانی نمی‌شوند و قبل از روز عرضه از زمان انجام آن مطلع نخواهیم شد. این نوع معاملات به روش حراج ناپیوسته و هر پنج دقیقه یک بار صورت می‌گیرند.

ویژگی ‌های معاملات بلوکی

برخی ویژگی‌ها که منحصر به معاملات بلوکی هستند عبارتند از:

1. محدودیت حجمی در آن‌ها رعایت نمی‌شود.
2. محدودیت قیمتی در آن‌ها رعایت نمی‌شود.
3. بازاری مجزا با نام بازار بلوک دارند.
4. سفارشاتی قابل اجرا هستند که محدود باشند.
5. در این بازار استفاده از کد معاملاتی گروهی غیرمجاز است.
6. دامنه نوسان قیمت در آن مانند بازار عادی(معاملات خرد) می‌باشد.
7. شروع و پایان و طول جلسه معاملات بازار بلوک با انواع معاملات بازار عادی یکسان است.
8. در صورت توقف نماد در بازار عادی، نماد در بازار بلوک نیز متوقف می‌شود.
9. معاملات بلوکی در محاسبه قیمت پایانی و شاخص‌های فرابورس محاسبه نمی‌شوند.
10. قیمت مرجع روزانه در بازار معاملات بلوک، برابر با قیمت مرجع در بازار عادی است.
11. برای شرکت‌هایی با ارزش سهام پایه بیشتر از 3 میلیارد ریال، حجم معاملات باید بیشتر یا مساوی نیم و کمتر از 1% تعداد سهام پایه باشد.
12. برای شرکت‌هایی با ارزش سهام پایه کمتر یا برابر با 3 میلیارد ریال، حجم معاملات باید بیشتر یا مساوی با 1% و کمتر از 5% تعداد سهام پایه باشد.

حجم سفارش معاملات بلوک

محدوده قیمتی سهم بر حداکثر حجم سفارش در بورس تاثیر می‌گذارد. محدودیت‌های حجم سفارشات در خرداد سال 1399 اعمال شده‌اند و ممکن است در آینده نیز تغییر یابند. در ادامه حداکثر حجم سفارش در قیمت‌های مختلف را شرح خواهیم داد:

• در رنج قیمت 1 الی 5000 ریال، حداکثر حجم سفارش 400 هزار سهم
• در رنج قیمت 5001 تا 10 هزار ریال، حداکثر حجم سفارش 200 هزار سهم
• در رنج قیمت 10001 ریال تا 100 هزار ریال، حداکثر حجم هر سفارش 100 هزار سهم
• رنج قیمت بیشتر از 100 هزار و یک ریال باشد، حداکثر حجم هر سفارش 50 هزار سهم

در شرکت‌های فرابورسی، تعداد سهام شرکت بر حداکثر حجم سفارش موثر می‌باشد. این محدودیت در حجم سفارش معاملات بلوکی شرکت‌های فرابورسی، در فروردین سال 1399 اعمال شده است. در ادامه حداکثر حجم سفارش را در شرکت‌های مختلف با تعداد سهام متفاوت، شرح خواهیم داد:

• تعداد سهام شرکت 100 میلیون سهم یا بیشتر، حداکثر حجم سفارش 200 هزار سهم
• تعداد سهام شرکت کمتر از 100 میلیون سهم، حداکثر حجم سفارش 100 هزار سهم

تاثیر معاملات بلوکی در قیمت سهام

گاهی برای روند مثبت بخشیدن به شاخص کل و یا کاستن از اثر منفی آن، در نمادهای مورد نظر معاملات بلوکی انجام می‌شود. برای مثال در سال 1394 انجام معامله بلوکی در سه نماد بانک‌های ملت، تجارت و صادرات سبب افزایش تقاضا برای خرید سهام آن‌ها شد. همانطور که می‌بینید معاملات بلوکی می‌تواند برای بازار سرمایه ابعاد مثبتی به همراه داشته باشد.

معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟

انجام معاملات بلوکی ساز و کار مخصوص به خود را دارد. این معاملات در سامانه معاملاتی مجزایی ثبت می‌شوند. در تصویر زیر مراحل خرید و فروش به صورت بلوکی، آورده شده است:

کلام آخر

در بین انواع معاملات شرکت‌های بورسی و فرابورسی، نوع دیگری از معامله به نام معاملات کد به کد نیز وجود دارد؛ در آموزشی مجزا به آن پرداخته و تفاوتش با این معاملات را بیان خواهیم کرد. همانطور که ملاحظه کردید نوع معاملاتی که بر روی سهام یک شرکت انجام می‌شود، می‌تواند بر قیمت و روند آن تاثیرگذار باشد. از این رو برای ما فعالین بازار سرمایه، علم نسبت به این موضوع، ضرورت دارد.
سوالات و نظرات خود را راجع به انواع معاملات، در قسمت "دیدگاه‌ها" با ما در میان گذاشته و در کمترین زمان به پاسخ خود دست یابید.

معاملات بلوکی چیست و چه فایده ای دارد؟

فروش یک سهم کار سختی نیست. قیمت معامله معمولا همان قیمتی است که شرکت سهامش را در حال حاضر معامله می‌کند و ابهامی در این میان وجود ندارد. اما وقتی تعداد سهام مورد معامله افزایش می‌یابد، معامله پیچیده‌تر می‌شود. چون معمولا با مشکلاتی مثل درز خبر فروش و ریزش قیمت سهام همراه است. راه حل چیست؟

معامله بلوکی خرید یا فروش حجم زیادی از دارایی‌های مالی است که داخل بازار معمولی اتفاق نمی‌افتد، بلکه از طریق قراردادی بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود و معامله‌گران هم معمولا افراد عادی نیستند؛ سرمایه‌گذاران نهادی مثل صندوق‌های معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ سرمایه‌گذاری در مقیاس‌های بزرگ هستند.

در ادامه همراه ما باشید تا ببینیم معاملات بلوکی چیست و چه فایده‌ای دارد.

منظور از معاملات بلوکی چیست؟

معامله بلوکی یک معامله بسیار بزرگ است که طی آن ده هزار سهم (و بیشتر) از سهام یک سازمان مورد معامله قرار می‌گیرد. این معامله بیشتر با هدف سرمایه‌گذاری و طی یک قرارداد توافقی بین دو طرف با قیمت متفاوت انجام می‌شود. در حال حاضر صرافی‌های بزرگ جهان این معاملات را روی دارک پول‌ها (استخر تاریک) اجرا می‌کنند.

دلیل معرفی معاملات بلوکی چیست؟

این معاملات اغلب آنقدر بزرگ هستند که می‌توانند بازار یک سهام را به‌طور کامل حرکت دهند. برای مثال اگر مدیر صندوق بازنشستگی بخواهد یک میلیون برگه از سهام خود را بفروشد، طوری که هیچ‌کس در بازار متوجه نشود و جرقه فروش اتفاق نیافتد، باید فرایند فروش را در طول یک بازه طولانی مدت اجرا کند.

اگر این معامله در بازار معمولی انجام شود، در طول این مدت قیمت سهامی که مدیر می‌فروشد به مرور کاهش پیدا می‌کند و تنها علتش معامله‌ فروشی به این بزرگی است. حتی اگر فروشنده سرعت فروش خود را کمتر کند، اگر معامله‌گران متوجه این اتفاق شوند، سهام خود را به فروش می‌گذارند تا از آنها هم از این معامله سود ببرند. به این ترتیب مجددا کاهش قیمت در بازار اتفاق می‌افتد و معامله‌گران می‌توانند مجددا سهام را با قیمت پایین‌تر بخرند.

در معاملات بزرگ خرید هم همین خطرات وجود دارد. معامله خرید یک میلیون برگه سهام می‌تواند به راحتی قیمت دارایی را بالا ببرد و باعث شود سایر معامله‌گران در خرید سهام از مدیر پیشی بگیرند.

این مشکلات زمینه معرفی معاملات بلوکی برای انجام بی‌دردسر معاملات بزرگ را فراهم کرد.

معاملات بلوکی چگونه اجرا می‌شوند؟

شاید بپرسید روش انجام معاملات بلوکی چیست؟

برای اجتناب از دردسرهایی که در بخش قبل اشاره شد، موسسات بزرگ معاملات بلوکی را روی استخر‌ تاریک (Dark Pool) یا خانه بلوکی (bBlock House) اجرا می‌کنند. این سازمان‌ها خیلی خوب می‌دانند چنین معاملات بزرگی را چطور آغاز و مدیریت کنند که روی قیمت یک سهام کمترین تاثیر ممکن را داشته باشد. هر یک از اینها طبق قوانین خاص خود عمل می‌کنند و وجه اشتراک آن‌ها این است که با صندوق‌های تامین سرمایه و سایر معامله‌گران بزرگ در ارتباط‌اند و می‌توانند بلوک‌های بزرگ اوراق بهادار را بخرند و بفروشند.

بانک‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری‌های بزرگ معمولا بخش‌هایی به‌عنوان خانه بلوکی دارند که پر از استخر تاریک است. «تاریک» از این جهت که معامله‌گران حداقل تا یک روز پس از اجرای معاملات قادر به مشاهده معامله انجام‌شده نخواهند بود.

منظور از خانه بلوکی چیست؟

همان چیزی که به بازار خارج از بورس یا OTC Market معروف است. این معاملات زمانی اتفاق می‌افتند که دو طرف به جای استفاده از یک بازار مالی اختصاصی، بین خودشان قراردادی ببندند و معامله را انجام دهند. در این معاملات طرفین آزادند معامله را روی قیمتی ببندند که بین خود توافق می‌کنند. اما تقریبا بسیاری از آنها نزدیک به قیمت بازار تسویه می‌شود. خانه بلوکی محلی است که خریدار و فروشنده را جفت می‌کند تا در مورد قیمت با یکدیگر مذاکره کنند.

استفاده از معاملات کوچکتر برای پنهان کردن معاملات بلوکی

اما روش پنهان‌کردن معاملات بلوکی چیست؟

سازوکار خانه‌های بلوکی به این صورت است که برای پنهان کردن معاملات بلوکی، با تقسیم بلوک به معاملات کوچکتر، آن را از دید معامله‌گران دیگر پنهان می‌کنند. شاید فکر کنید تبدیل این سفارش بزرگ به سفارش‌های کوچک زمان‌بر است و دردسر زیادی دارد. اما این کار به کمک یک برنامه خودکار ایجاد می‌شود که تعداد واقعی سفارش را به‌خوبی پنهان می‌کند و معامله‌گران فقط «نوک کوه» را می‌بینند.

ملاحظات برای ارزیابی معاملات بلوکی

۱. بزرگی معامله چقدر است؟

اندازه یک معامله بلوکی بسیار مهم است. اگر یک سرمایه‌گذار نهادی صد میلیون تومان سهام از شرکتی به ارزش کل ده میلیارد تومان خریداری کند، معامله بزرگی محسوب نمی‌شود. اما یک معامله یک میلیاردی قابل توجه است و احتمالا معامله‌گران دیگر را به خرید سهام شرکت ترغیب می‌کند.

۲. اثرات قیمتی معامله چیست؟

اگرچه سرمایه‌گذاران نهادی و بلوک‌ها سعی می‌کنند قیمت سهام را هنگام انجام معاملات بلوکی تغییر ندهند، معاملات بزرگ بالاخره به نحوی روی قیمت‌ها تأثیر خواهند داشت. اندازه این تاثیر مهنم است. تغییر یک‌دهم درصدی شاید خیلی قابل توجه نباشد؛ اما حتی یک‌درصد تغییر هم برای هجوم معامله‌گران کافی است.

۳. چه روندی در بازار وجود دارد؟

تصمیم‌گیری در مورد روند بازار بر اساس فقط یک معامله بلوکی نه راحت است، نه منطقی. معامله‌گران نمی‌توانند این معامله را لزوما آغاز یک روند جدید تلقی کنند. اما اگر برای سهمی در طول یک روز یا یک هفته چند معامله بلوکی ثبت شود، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که افزایش یا کاهش قیمت سهام باشد.

۴. معاملات بلوکی جعلی

مراقب معاملات بلوکی «جعلی» بازار باشید. این معاملات بزرگ نتیجه فعالیت‌‌های استخر‌های تاریک و ادغام چندین معامله کوچک باشند.

۵. چه اخبارها و سیگنال‌هایی می‌شنوید؟

اخبار معاملات بلوکی یکی از هزاران سیگنالی است که شاید در روز بشنوید یا به هر دلیلی نشنوید. باید تلاش کنید در مورد نهادهایی که ممکن است اقدام به خرید یا فروش کنند، اطلاعات و سرنخ کسب و کنید. حتی برای یافتن بهترین نقاط ورود و خروج می‌توانید از اندیکاتورها کمک بگیرید.

تفاوت معاملات کراس و معاملات بلوکی چیست؟

اکنون که تا حدی با معاملات بلوکی آشنا شدیم، شاید بپرسید فرق معاملات کراس و معاملات بلوکی چیست.

معامله کراس (Cross Trade) زمانی اتفاق می‌افتد که کارگزار سفارش‌های خرید و فروش یک دارایی را از دو طرف معامله دریافت کند، بدون آنکه این سفارش‌ها روی صرافی ثبت شده باشند. اگر کارگزار دو سفارش را بدون گزارشات لازم به هم مرتبط سازد، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند بیشترین سود را از معامله ببرند.

اگرچه معاملات کراس تا حدی شبیه معاملات بلوکی به نظر می‌رسند، شک‌برانگیزند و ممکن است برای برخی کارگزاران دستکاری قیمت تلقی شوند. به همین خاطر استفاده از آنها در بسیاری از پلتفرم‌های معاملات آنلاین مجاز نیست.

گاهی اوقات معاملات کراس موقع انتقال دارایی‌ها بین حساب‌های مشتریان مجاز است؛ مادامی که ثابت شود معامله برای هر دو طرف سودمند است و با قیمت منصفانه انجام می‌شود.

معامله بلوکی در معاملات آتی (Futures) چیست؟

معاملات آتی یا فیوچرز یک توافق قراردادی بین دو طرف معامله است که قرار می‌گذارند دارایی را با قیمتی در تاریخ مشخص بخرند و بفروشند. گاهی معاملات بلوکی هم از فرایندی مشابه در مقیاس بزرگتر پیروی می‌کنند. یعنی معامله‌گران می‌توانند حجم زیادی از سهام را به‌صورت معاملات فیوچرز خرید و فروش کنند.

معاملات بلوکی و نوسانات بازار

از نظر بازار معاملات بلوکی می‌توانند باعث افزایش بی‌ثباتی شوند.

اگر یک صندوق تامین یک میلیون سهم برای فروش بگذارد و کسی ده هزار سهم اولیه را بخرد، قبل از آنکه صندوق فرصت کند ده هزار سهم بعدی را بفروشد، قیمت سهام کاهش می‌یابد و با فروش مجموعه بعدی باز هم قیمت‌ها ریزش می‌کند. این معاملات از عوامل ایجاد نوسان قیمت در بازار محسوب می‌شوند.

مزایای معاملات بلوکی چیست؟

در این بخش از مقاله می‌خواهیم ببینیم مهم‌ترین مزیت‌های معاملات بلوکی چیست. البته حالا که تا اینجای مقاله را خوانده‌اید، احتمالا خودتان بتوانید مهم‌ترینشان را تصور کنید.

• معاملات بلوکی ابزار مفیدی است که تحلیلگران با ارزیابی آن درمی‌یابند سرمایه‌گذاران نهادی قیمت‌گذاری سهام را در چه نقاطی رقم می‌زنند.
• انجام این معاملات به یک بازار شفاف نیاز دارد؛ بنابراین قیمت سهام در این معاملات کاملا مشخص و قابل مشاهده است و نشان می‌دهد سهامداران سهام خود را با چه نرخی می‌فروشند.
• از معاملات کوچک‌تر برای پنهان‌سازی معاملات اصلی استفاده می‌شود. طوری که معامله‌گران متوجه نشوند اتفاق بزرگتری در حال انجام است.

معایب معاملات بلوکی چیست؟

• معامله بلوکی از تمام انواع معاملات دیگر دشوارتر است. چون کارگزار به یک قیمت مشخص متعهد است. هرگونه حرکت نامطلوب یک سهم مشخص در بازار می‌تواند زیان هنگفتی برای کارگزار به دنبال داشته باشد.
• درگیر شدن در معاملات بلوکی می‌تواند باعث گره خوردن سرمایه کارگزار و فروشنده به یکدیگر شود. به همین خاطر در این معاملات کارگزار اغلب در معرض خطر بیشتری قرار دارد.

کلام آخر

معاملات بلوکی معاملات بزرگی هستند که معمولاً توسط صندوق‌های تامینی، بانک‌های سرمایه‌گذاری و سایر سرمایه‌گذاران نهادی انجام می‌شود. این معاملات ممکن است نشان‌دهنده این باشند که قیمت سهام یک شرکت روند صعودی یا نزولی را آغاز می‌کند. همچنین می‌تواند به دلایل مختلف دیگری نیز رخ دهد که لزوما نشان‌دهنده تغییر احساسات بازار نیست. معامله‌گرانی که می‌خواهند در بازارهای مالی موفق شوند، باید مراقب معاملات بلوکی باشند و بدانند به این معاملات تا چه حد واکنش نشان دهند.

شما چه اطلاعاتی درباره معاملات بلوکی دارید؟ اگر با آنها مواجه شوید، معاملات خود را چطور مدیریت می‌کنید؟ منتظر شنیدن تجربه‌های ارزشمند شما هستیم.

معاملات بلوکی چیست؟

معاملات بلوکی چیست؟ بخش های اصلی معاملات بلوکی چیست؟کاربرد معاملات بلوکی به طول خلاصهبازار بلوک چیست؟آیا معامله بلوکی باعث رشد قیمت سهام می گردد؟چگونه می توان گفت یک بلوک شرکت ارزشمند است؟معاملات بلوکی و کد به کد کردن چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ثبت سفارش در معاملات بلوکی چگونه انجام می…

معاملات بلوکی چیست؟

فعالان بازار سرمایه، با اصطلاح «بلوک» کمابیش آشنا هستند. ولی احتمالا برخی از سهامداران با فرآیند دقیق معاملات بلوکی آشنایی نداشته و هدف از این نوع معامله را نمی‌دانند.

تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا معامله بلوکی انجام می‌شود؟ حجم معاملات در بلوک چقدر است؟ فرق بلوک با کد به کد چیست؟ آیا اثر مستقیم یا غیرمستقیم این اقدام را بر سهم مشاهده کرده‌اید؟ آیا معاملات بلوکی باعث رشد قیمت سهم می‌شوند؟ در این مقاله قصد داریم به تعریف معاملات بلوکی و پاسخ این سوالات بپردازیم.

کاربرد معاملات بلوکی به طول خلاصه

معاملات بلوکی بورس قطعا از موارد بسیار آشنا برای فعالان بازار سرمایه می باشد. اما افرادی که به تازگی وارد بازار سرمایه گذاری شده اند شناخت چندانی از اصطلاح بلوک و معاملات بلوکی ندارند و نمی دانند هدف از انجام این گونه معاملات چیست. اگر شما نیز می خواهید بدانید معاملات بلوکی چه نوع معاملاتی هستند و چه کاربردی دارند تا پایان با ما همراه باشید.

منظور از معاملات بلوکی معاملاتی می باشد که هیچگونه قوانینی در خصوص محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی در آن ها اجرا و رعایت نخواهد شد. به بیانی دیگر این معامله سفارشی است که در جهت خرید و فروش میزان زیادی از یک نوع اوراق بهادار ثبت می شود، این اوراق حتی می تواند سهامی یک شرکت بزرگ باشد.

این معاملات متشکل از میزان زیادی اوراق مشارکت یا سهام که دارای قیمت تعییین شده ای ما بین خریدار و فروشنده است می باشند که می تواند خارج از بورس یا فرابورس باشد و هدف از انجام آن ها کاهش یافتن اثر این معاملات بزرگ بر روی قیمت جاری سهم در بازار می باشد.

بازار بلوک چیست؟

این بازار یکی از بازارهای مالی است که به صورت اختصاصی به منظور انجام معاملات بلوکی راه اندازی شده است. تغییراتی که در حداقل این معاملات شکل می گیرد حتما باید به تصویب هیئت مدیره بورس برسند سپس این تغییرات به اطلاع تمامی سرمایه گذاران برسد.

معامله بلوکی تمامی شرکت های بورسی تنها زمانی امکان پذیر هستند که حجم معاملات سهام یا حق تقدم سهام حدود ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار باشد و یا اینکه بیشتر از ۲ میلیارد تومان ارزش آن معامله باشد. انجام معاملات بلوکی نیز همزمان با معاملات بازار صورت می گیرد و سهم نیز در دامنه مجاز معامله می شود.

تعداد سهام و حق تقدم سهام قابل معامله در فرابورس برای شرکت هایی با سرمایه پایه بالغ بر یک میلیارد ریال بزرگتر ، مساوی یا کمتر از یک درصد سرمایه پایه می باشد. این در حالی است که برای شرکت های با سرمایه کمتر یا مساوی یک میلیارد ریال بزرگ تر یا مساوی و یا کمتر از پنج درصد سرمایه پایه شرکت خواهد بود.

آیا معامله بلوکی باعث رشد قیمت سهام می گردد؟

معاملات بلوکی بورس در صورتی که روی یک نماد انجام شوند موجب رشد قیمتی سهام خواهند شد. در واقع سهامداران نیز انتظار دارند که حتما قیمت سهام افزایش یابد. علت این رشد قیمت آن است که در بیشتر مواقع قیمت بلوک معامله شده از قیمت سهم روی تابلو بالاتر و بیشتر می باشد. رشد قیمت موجب افزایش تقاضا سهم نیز خواهد شد. به طور کلی تاثیر این نوع معامله بر قیمت تابلو هر سهم به دو صورت می تواند مناسب و معقول باشد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم.

• انجام این معامله سبب تغییر مدیریت شرکت شود. به عبارتی دیگر خریدار با خرید آن سهم بتواند صاحب جایگاه مدیریتی در شرکت شود و یا اینکه اندازه بلوک بیش از ۵۰ درصد باشد. در چنین شرایطی با تغییر مدیریت شرکت روند فعالیت های آتی آن شرکت نیز تغییر پیدا می کند و موجب می شود که قیمت سهم در بازار رشد کند و بیشتر شود.
• خریداری به منظور در کنترل گرفتن یک عضو هیئت مدیره کسری سهم داشته باشد و به دنبال بلوک باشد. به نحوی که بخواهد به هر قیمتی که شده سهام را از بازار جمع کند که باز هم نتیجه آن موجب افزایش قیمت سهام خواهد شد.

چگونه می توان گفت یک بلوک شرکت ارزشمند است؟

معاملات بلوکی تنها در صورتی می توانند ارزشمند باشند که موجب شوند خریدار به کرسی هیئت مدیره دست یابد. ولی در غیر این صورت که بلوک کمتر از حد کرسی دهی باشد قیمت با قیمت سهم عادی برابر خواهد بود. بلوک شرکت گاهی اوقات نیز از لحاظی دیگر ارزشمند هستند مثلا زمانی که فردی دارای سهامی از شرکت باشد اما برای دریافت رای در مجمع انتخاب هیئت مدیره به بلوک بیشتری نیاز دارند که به آن بلوک سهام طلایی می گویند.

لازم به ذکر است که این بلوک های مدیریتی سهام دارای ارزش ریالی بالایی هستند. روش های پرداخت مختلفی به منظور تشویق خریداران به خرید وجود دارد مانند نقد و اقساط. هنگامی که یک بلوک به صورت اقساطی به فروش برسد موجب بالاتر رفتن قیمت سهام خواهد شد. به طور کلی ارزش یک بلوک سهام بر اساس دارایی ها و وضعیت شرکت موجب می شود که نظر خریداران بسیاری به بلوک شرکت جذب گردد.

معاملات بلوکی و کد به کد کردن چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

هدف از کد به کد کردن افزایش قیمت سهام می باشد و این افزایش قیمت به صورت توافقی بین خریدار و فروشنده انجام می شود. در این توافق معمولا فروشنده حقوقی و خریدار حقیقی است. البته این دو سرمایه گذار می توانند متفاوت باشند یا حتی حقوقی ها سهم ها را به کدهای حقیقی یا همان کدهای شخصی منتقل نماید که افزایش قیمت سهام را در پی داشته باشد. اما این شرایط در معاملات بلوکی بورس تا حدودی متفاوت است.

در این معاملات گاهی اوقات برخی از شرکت ها بعضی از سهام های زیان ده خود را به صورت بلوکی به منظور اصلاح ساختار مالی به صورت نقد و اقساط ارائه می دهند. همچنین ممکن است یک شرکت سهامی را به صورت بلوکی با قیمت پایین در بازار خریداری نماید اما به مرور زمان که قیمت سهم رشد یافت آن را با قیمت بالاتری به صورت بلوکی بفروشد.

آیا ارزش معاملات معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ بلوکی می تواند در ارزش معاملات کل بازار اثر بگذارد؟

همانطور که می دانید ارزش کل معاملات در برگیرنده ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده می باشد. به منظور تعیین ارزش معاملات خرد بازار حتما باید ارزش معاملات عمده و بلوک را کم نمود تا ارزش خالص خرد مشخص شود.

ثبت سفارش در معاملات بلوکی چگونه انجام می شود؟

امکان انجام معاملات در بازار بلوک از طریق کد گروهی امکان پذیر نمی باشد و فقط سفارش های محدود را در این معاملات می توان ثبت نمود، در غیر اینصورت سفارشات قابل اجرا نیستند. لازم به ذکر است که این معاملات در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی انجام خواهند شد.

منظور از معاملات بلوکی چیست؟

سفارش خرید یا فروش بخش بزرگی از سهام یک شرکت را «معامله بلوکی» می‌گویند. این معامله با یک قیمت توافقی معین، میان خریدار و فروشنده، انجام می‌شود. قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی در معامله بلوکی، رعایت نمی‌شود. به‌طور معمول، سرمایه‌گذاران حقوقی وارد این معاملات می‌شوند.

با توجه به نقد شوندگی سهام، معاملات بلوکی قیمت آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای جلوگیری از این تاثیرات شدید، خریدار و فروشنده در خارج از سیستم معاملاتی روی قیمت معامله، توافق می‌کنند. این معاملات با عنوان «سفارش‌های بلوکی» هم شناخته می‌شوند.

این معاملات ، معاملاتی است که در آن قوانین مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود. این نوع معامله، سفارشی است که برای خرید و فروش بخش بزرگی از یک نوع اوراق بهادار مانند سهام یک شرکت ثبت می‌گردد.

معامله بلوکی شامل تعداد زیادی از سهام یا اوراق مشارکت است که با یک قیمت تعیین‌شده بین خریدار و فروشنده، خارج از بازار بورس یا فرابورس، برای کاهش تأثیر چنین معامله بزرگی بر قیمت جاری سهم در بازار، انجام می‌شود.

در ایران، بازار جداگانه‌ای برای انجام این معاملات ایجاد شده که به آن «بازار بلوک» گفته می‌شود.

در بیشتر موارد، سرمایه گذاران می‌توانند سهام و حق تقدم قابل معامله بورسی را در شرایطی که حجم آن حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی – یا ارزش معامله آن معادل ۲۰ میلیارد ریال – باشد را در بازار معاملات بلوک معامله کنند، البته به شرطی که این پیشنهاد مشمول نصاب‌های معامله عمده نباشد. حداقل و حداکثر تعداد سهام قابل معامله در معاملات بلوک برای شرکت‌های فرابورسی نیز به شرح زیر است:

«شرکت‌هایی که تعداد سهام پایه آن‌ها بـیش از سه میلیـارد سهم باشد، بزرگ‌تر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد تعداد سهام پایه و برای شرکت‌هایی کـه تعداد سهام پایه آن‌ها کمتر یا مساوی سه میلیارد سهم باشد، بزرگ‌تر یا مساوی یک و کمتر از پـنج درصـد تعداد سهام پایه و این مقدار باید کوچک‌تر از سازوکار معاملات عمده باشد.» ساعت آغاز، خاتمه و طول هر جلسه معاملاتی مانند بازار عادی است.

دامنه نوسان مجاز قیمت نیز مانند بازار معاملات خرد است. قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک ، معادل قیمت مرجع همان روز بازار عادی است. سایر شرایط معاملات بلوک، مشابه معامله در نماد اصلی است.

وقتی نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف باشد، نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک نیز متوقف خواهد بود. معاملات در بازار بلوک در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی صورت می‌گیرد و در محاسبه قیمت پایانی و شاخص‌های فرابورس لحاظ نمی‌شود. در بازار بلوک، فقط سفارش محدود قابل‌اجرا بوده و استفاده از کد معاملاتی گروهی در این بازار مجاز نیست.

معاملات بلوکی چگونه انجام می‌شوند؟

ابتدا پیشنهاد خرید یا فروش توسط کارگزار مربوطه در سامانه معاملات بلوک با قیمت معین ثبت می‌شود. کارگزار پذیرنده پیشنهاد، قیمت پیشنهادی را در سامانه را می‌پذیرد.

درصورتی‌که پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزار پذیرنده پیشنهاد فروش، می‌تواند پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» بپذیرد. درصورتی‌که روش تسویه پیشنهاد فروش ارائـه شـده «صـرفاً نقـدی» باشد، سفارش‌های تطبیق یافته جهت تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال می‌شود.

در صورتی که روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ شـده، «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» باشـد، درخواسـت کـارگزار پذیرنده پیشـنهاد، برای کارگزار پیشنهاد دهنده فـروش ارسـال می‌شود. در ایـن صـورت حالت‌های زیر ممکن است اتفاق بیفتد:

در صــورت تائیــد تســویه خــارج از پایاپــای توســط کــارگزار پیشنهاد دهنده فروش، سفارش تطبیق یافته با عنـوان تسـویه خـارج از پایاپای به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.

در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه بـا عنـوان تسویه نقدی جهت تائید به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.

در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد رد می‌شود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت می‌شود.

در صورت عدم مغایرت سفارش‌های تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات، بورس/ فرابورس معامله را تائیـد می‌نماید و سـفارش‌هـای تطبیـق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهـایی بـه سـامانه معـاملات ارسـال و در نمـاد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت می‌شود.

منظور از معاملات بلوکی در بازار بورس ایران چیست؟

هدف از تهیه این مطلب بررسی معاملات بلوکی در بازار بورس می باشد. اگر از معامله گران بازار بورس باشید قطعا تاکنون در مورد معاملات بلوکی شنیده اید. بطور کلی می توان گفت ، معاملات خرد، معاملات عمده و معاملات بلوکی سه دسته اصلی معاملات در بورس می باشد. اگر حجم قابل‌توجهی از سهام شرکت مورد معامله قرار بگیرد به آن معاملات بلوکی گفته می شود که از نظر قیمت و همچنین تسویه با معاملات خرد تفاوت دارد.

“معاملات بلوکی در بورس یعنی چه؟” برای پاسخگویی به این سوال باید بگویم که در واقع معاملات بلوکی به معاملاتی می گویند که در آن قوانین مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود.

مواردی که در این پست مورد مطالعه قرار می گیرند:

معاملات بلوکی در بورس یعنی چه؟

بازار بلوک چیست؟

فرآیند معاملات بلوکی

ساعات معامله و دامنه نوسان در معاملات بلوکی

نحوه مشاهده معاملات بلوکی

وضعیت توقف نماد در معاملات بلوکی

منظور از معاملات بلوکی در بورس چیست؟

درد معاملات بلوکی به قوانین مربوط به محدودیت حجمی و قیمتی توجه نمی شود و عموما برای خرید بخش عظیمی از سهام یک شرکت بورسی مورد استفاده قرار می گیرد.

در انجام معاملات بلوکی تعداد زیادی اوراق مشارکت و سهام با قیمت مشخص شده و توافق شده بین خریدار و فروشنده خارج از بازار بورس و فرابورس مورد معامله قرار می گیرد تا از تاثیر انجام این معامله بزرگ تاثیری بر قیمت سهام آن شرکت بکاهد و معاملات بلوکی به روش حراج ناپیوسته و هر ۵ دقیقه یک بار برگزار می‌شود.

ثبت سفارش در معاملات بلوکی از طریق کد گروهی در این بازار امکان پذیر نیست و اغلب سفارش های محدود قابل اجرا هستند. ساعات شروع معامله ، دامنه نوسان و قیمت مرجع در معاملات بلوکی نیز همچون بازار عادی می باشد و سایر شرایط معاملات بلوک مشابه با معامله در نماد اصلی است.

لازم به ذکر است که انجام معاملات بلوکی در نمادی مجزا متشکل از نماد شرکت بورسی و عدد 2 می باشد بطور مثال معاملات بلوکی نماد بورسی دی ، با نماد دی2 انجام می پذیرد.
معاملات بلوکی در شاخص های فرابورس و محاسبه قیمت پایانی در نظر گرفته نمی شود.

اکنون به بررسی وضعیت نماد در معاملات بلوکی می پردازیم. اگر نماد معاملات در بازار عادی بورس آزاد و قابل معامله باشد در بازار بوک نیز قابل معامله می باشد و بالعکس اگر نماد در بازار عادی متوقف باشد در بازار بلوک نیز متوقف می باشد.

البته نماد معاملاتی در بازار بلوک تا هنگامیکه دامنه نوسان روزانه قیمت سهم در بازار عادی به دلیل بازگشایی نماد معاملاتی افزایش می‌یابد، متوقف خواهد بود.

بازار بلوک در بورس یعنی چه؟

پس از بیان معاملات بلوکی به بررسی بازار بلوک می پردازیم. به بازار جدایی که برای انجام معاملات بلوکی در نظر گرفته شده را بازار بلوک می گویند. معاملات بلوکی کوچک می تواند با تصویب هیئت‌مدیره بورس تغییر و پس از اطلاع‌رسانی اعمال شود.

زمانیکه حجم معاملات سهام و یا حق تقدم سهام، ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار باشد و یا ارزش معامله آن بیشتر از ۲ میلیارد تومان باشد معامله بلوکی شرکت‌های بورسی انجام می‌شود. این معاملات در زمان و شرایطی مشابه با بازار عادی انجام می شوند و در دامنه مجاز خود مورد معامله قرار میگیرد.

در بازار فرابورس ایران ، حجم سهام و همچنین حق تقدم سهام قابل معامله برای شرکت‌هایی که سرمایه پایه آن‌ها کمتر یا مساوی یک میلیارد ریال است بزرگ‌تر یا مساوی یک و کمتر از پنج درصد سرمایه پایه شرکت و برای شرکت‌هایی که سرمایه پایه آن‌ها بیش از یک میلیارد ریال است، بزرگ‌تر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد سرمایه پایه می باشد. بطور کلی می توان گفت که حجم معاملات بلوکی از از حدنصاب‌های معاملات عمده کمتر است.

معاملات بلوکی چه تاثیری بر قیمت سهم دارد؟

بطور کلی می توان گفت زمانیکه آگهی عرضه بلوک یک نماد بورسی با قیمتی بالاتر از تابلو منتشر می شود متقاضیان بسیاری مایل به خرید آن می شوتد زیرا اغلب قیمت معامله‌شده بالاتر از قیمت سهم روی تابلو است، زمانی که روی یک نماد معامله بلوکی انجام می‌شود، سهامداران انتظار رشد قیمت سهم دارند.

جهت درک بهتر مطلب فوق به مثال زیر توجه نمایید :

معاملات بلوکی که در سال 1394 در نماد بانک هایی بورسی همچون صادرات ، ملت و تجارت انجام شد و این بلوک ها مشمول :

• بیش از یک میلیارد و ۹۴ میلیون برابر با ۳۹/۲ درصد بانک تجارت
• دو میلیارد و ۲۱۹ میلیون و ۸۱۵ هزار برابر ۸۴/۳ درصد از سهام
• ۷۸۱ میلیون و ۸۹۳ هزار سهم برابر با ۹۵/۱ درصد سهام بانک ملت

انجام معاملات بلوکی در سه نماد بورسی فوق باعث شده تا سرمایه گذاران مایل به خرید سهام آن نماد و افزایش میزان تقاضا شد که در نتیجه حجم زیادی از نقدینگی و معاملات را به خود اختصاص دادند زیرا بسیاری از فعالان بازار بورس بر این باورند که و ورود نقدینگی جدید، پتانسیل بازار سرمایه جهت رشد و بالندگی افزایش می یابد.

از این رو میتوان گفت که انجام معاملات بلوکی در بازار بورس تاثیرات مثبتی بر روند رشد قیمت نماد خواهد داشت.

فرآیند معاملات بلوکی

پس از پاسخ به سوال “معاملات بلوکی در بورس یعنی چه؟ ” باید به نحوه انجام معاملات بلوکی هم اشاره کنیم که در ذیل به آن اشاره می کنیم.

برای انجام معاملات بلوکی بایستی در مرحله اول، آن قیمت پیشنهادی خود را در سامانه معاملات بلوکی ثبت کرده و پس از پذیرفتن قیمت پیشنهادی شما توسط کارگزار باید مشخص شود که آیا پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» امکان دارد یا خیر؟ که اگر این مورد امکان پذیر بود، کارگزار پذیرنده پیشنهاد فروش، می‌تواند پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از معاملات بلوکی چگونه انجام می شوند؟ پایاپای» بپذیرد و اما در صورتی که روش تسویه فقط نقدی باشد، سفارش‌های تطبیق یافته جهت تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال می‌شود. در حالت پذیرفتن روش اول امکانات زیر موجود است:

• در صــورت تائیــد تســویه خــارج از پایاپــای توســط کــارگزار پیشنهاد دهنده فروش، سفارش تطبیق یافته با عنـوان تسـویه خـارج از پایاپای به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.

• در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه بـا عنـوان تسویه نقدی جهت تائید به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.

• در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد رد می‌شود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت می‌شود.

• در صورت عدم مغایرت سفارش‌های تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات، بورس/ فرابورس معامله را تائیـد می‌نماید و سـفارش‌هـای تطبیـق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهـایی بـه سـامانه معـاملات ارسـال و در نمـاد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت می‌شود.

ساعات معاملات بلوکی

جالب است که بدانید به منظور انجام معامله و داد و ستد در معاملات بلوکی، ساعات معاملات بلوکی همانند بازار معمولی صورت می پذیرد. با مشخص شدن زمان معاملات بلوکی سوالی که مطرح میشود دامنه نوسان در معاملات بلوکی است که باید گفت، دامنه نوسان مجاز قیمت معاملات بلوکی هم مانند معاملات خرد است که قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، شبیه به قیمت مرجع همان روز بازار عادی می باشد.

نحوه مشاهده معاملات بلوکی

برای سرمایه گذاران و سهامداران کنجکاوی که تمایل به مشاهده معاملات بلوکی هستند باید ذکر کرد که با ورود به سایت مدیریت فناوری بورس به سادگی میتوانید معاملات بلوکی را مشاهده کنید البته به این نکته توجه داشته باشید که در دیده بان این سایت، نمادهایی که کنارشان عدد «۲» زده شده، یعنی معامله بلوکی روی آن‌ها صورت گرفته است؛ مثلا ونیکی ۲٫

وضعیت توقف نماد در معاملات بلوکی

در قسمت های گذشته تعرفی از توقف نماد و مجاز محفوظ در اختیارتان گذاشته ایم. اما سوال اساسی این است که آیا برای معاملات بلوکی هم توقف نماد صورت می پذیرد؟ که باید پاسخ داد بله، زیرا زمانی که نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف شود، نماد معاملاتی در بازار بلوک هم متوقف میشوند و تنها راه برای گشایش نماد از توقف بدین صورت است که، نماد تا زمانی که در بازار عادی دامنه نوسان روزانه قیمت سهم به دلیل بازگشایی نماد معاملاتی افزایش می‌یابد، متوقف خواهد ماند.

در این راستا سوالاتی پرسیده سده است که: فرق بین معاملات بلوکی و کد به کد در بورس چیست؟ که برا پاسخ به این سوال باید گفت که در قسمت فوق توضیحات کاملی از معاملات بلوکی را در اختیارتان گذاشتیم و در پست زیر میتوانید با چیستی و مفهوم کد به کد در بورس آشنا شوید و تفاوت معاملات بلوکی و کد به کد را به سادگی متوجه بشوید.

کلام آخر

این مقاله به منظور بیان شرایط و خصوصیات معاملات بلوکی در بورس تهیه و جمع آوری شده است و با مطالعه این مطلب متوجه شدیم که انجام این نو ع معاملات در بازار بلوک و در ساعات و شرایطی همسان با بازار عادی ممکن است و در شاخص های فرابورس و محاسبه قیمت پایانی در نظر گرفته نمی شود. انجام این گونه معاملات تاثیر مثبتی بر رشد قیمت سهام دارد.