صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال چیست؟ معرفی بهترین DEX
صرافی غیر متمرکز (Decentralized exchanges) یا بهاختصار دکس (DEX)، پلتفرم هایی هستند که معامله گران در بازار ارز دیجیتال با استفاده از آنها میتوانند به صورت همتا به همتا (P2P) و بدون نیاز به کنترل یک نهاد واسط روی داراییهای آنها به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازند. این تراکنشها به صورت خودکار توسط کدهایی که قراردادهای هوشمند نامیده میشوند اجرا میشوند. این کاملا متضاد مفهومی است که در حالت معمولی صرافی ارز دیجیتال شاهد هستیم. دکس ها به منظور حذف نهاد ثالث برای انجام معاملات در یک صرافی متمرکز و با مدیریت متمرکز ایجاد شدهاند.
صرافی غیر متمرکز P2P هستند. یعنی فروشنده ها و خریداران به صورت مستقیم بهم متصل می شوند. این صرافی ها به کلید خصوصی (private key) کیف پول ارز دیجیتال افراد دسترسی ندارند و اکثراً غیر حضانتی (non-custodial) محسوب می شوند. کلید خصوصی رمزنگاری پیشرفته ای است که امکان دسترسی افراد به دارایی های دیجیتال خود را فراهم می کند. کاربران به محض ورود به یک صرافی ارز دیجیتال با کلید خصوصی اختصاصی، به دارایی های خود دسترسی پیدا می کنند. برای ورود به این صرافی ها نیازی به اطلاعات خصوصی مانند اسم یا آدرس نیست و حریم خصوصی افراد محترم شمرده می شود.
ابداعاتی مانند بازار ساز خودکار (AMM)، مشکل تأمین نقدینگی در دکس ها را حل کرده و موجب رشد فضای امور مالی غیر متمرکز یا DeFi شده است.
صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال چگونه کار میکنند؟
یک صرافی غیر متمرکز مثل پنکیک سواپ برای اجرای سفارشهای تریدرها به جای تکیه بر یک نهاد متمرکز، از قراردادهای هوشمند استفاده می کنند.
در مقابل صرافی متمرکز به وسیله یک سازمان مرکزی مانند بانک و یا نهادهای دیگر که به دنبال ارائه خدمات مالی و دریافت سود هستند، مدیریت می شوند. خدمات یک صرافی متمرکز مانند کوینکس با خدمات بانکی قابل مقایسه است. بانک دارایی های مشتریان خود را نگهداری کرده و گردش مالی را آسان تر می کند. صرافی غیر متمرکز به کاربران اجازه می دهد از طریق کیف پول خود، مستقیماً با کمک قراردادهای هوشمند تعریف شده توسط پلتفرم معامله کنند. در این حالت افراد مستقیم به پول خود دسترسی دارند و مدیریت می کنند. در این حالت کاربران مسئول دارایی های خود بوده و در صورت گم کردن کلید خصوصی یا انتقال اشتباه پول، نمی توانند از صرافی مطالبه ای داشته باشند.
دکس های معروف بر اساس بلاکچین هایی ساخته شده اند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنند. بیشتر این صرافیهای غیرمتمرکز روی بلاکچین اتریوم ایجاد شده اند.
عملکردهای صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال
اگر صرافی را در قالب یک قرارداد هوشمند در بستر یک شبکه بلاکچین راهاندازی کنیم، یک محصول دیفای، به نام صرافی غیر متمرکز یا DEX ایجاد کردهایم. فعالیت در این صرافیها نیازی به احراز هویت ندارد، کنترل دارایی در اختیار کاربر خواهد بود و هیچ کس نمی تواند برخی از افراد را به دلیل ملیت آنها محدود کند.
سه نوع اصلی این صرافی ها عبارتند از: بازارسازهای خودکار یا AMMها، دکس های با دفتر سفارش و دکس های تجمیع کننده نقدینگی. در هر سه این صرافی های غیر متمرکز کاربران می توانند مستقیماً با کاربران دیگر از طریق قراردادهای هوشمند مرتبط شوند.
بازار ساز خودکار یا AMM
بازارساز خودکار، نوعی مکانیزم برای استفاده در صرافی های غیر متمرکز است که از فرمول های ریاضی برای تعیین قیمت یک توکن استفاده می کند. در این نوع صرافی ها از استخرهای نقدینگی برای تأمین نقدینگی مورد نیاز معاملات استفاده می شود. درصد نسبی هر توکن در استخر قیمت تئوری دارایی مورد نظر را تعیین می کند. نقدینگی این استخرها توسط سرمایه گذاران و هولدرها که در استخرها سهام گذاری یا استیکینگ کرده اند، تأمین می شود.
کاربران از طریق سپرده گذاری دارایی و تأمین نقدینگی در استخرها کسب سود می کنند. این سود در حقیقت درصدی از کارمزد تراکنش های صورت گرفته در آن استخر است.
بازارسازهای خودکار بر اساس مقدار پول قفل شده در قراردادهایشان رده بندی می شوند. وقتی مقدار نقدینگی موجود در استخر کافی نباشد لغزش قیمتی اتفاق می افتد. لغزش قیمتی به این معناست که خریدار یک توکن قیمتی بیش از قیمت بازار را می پردازد. این موضوع برای سفارش ها بزرگ و در استخرهای کوچک شایع تر است؛ چراکه تناسب قیمتی دو توکن که عددی از پیش تعیین شده است باید ثابت بماند.
تأمین کنندگان نقدینگی این استخرها نیز با ریسک هایی مانند ضرر ناپایدار مواجه هستند. این پدیده زمانی رخ می دهد که یکی از جفت ارزهای موجود در استخر افزایش قیمت غیرمعمولی در بازار داشته باشد. از آنجا که قیمت در این استخرها در ابتدا تحت تأثیر بازار نیست، آربیتراژ توکنی که قیمت بالاتری تجربه کرده، صورت می گیرد و تعداد این توکن ها در استخر کم تر می شود و تأمین کنندگان نقدینگی درصد کمتری از توکنی را که قیمت بالاتری دارد خواهند داشت. نتیجه اینکه بخشی از سود بالقوه ای که از عدم استیک آن دارایی می توانستند کسب کنند از دست می رود. البته با سودی که از استیک کسب می کنند معمولاً این ضرر پوشش داده می شود.
صرافی غیر متمرکز با دفتر سفارش
اولین نسل ازصرافی غیر متمرکز صرافیهای با دفتر سفارش بودند. این دکس ها که از صرافی های متمرکز الگوبرداری شده بودند، همه سفارشها خرید و فروش ثبت شده برای یک جفت ارز را ثبت می کردند.
دفتر سفارش در یک صرافی غیر متمرکز دو نوع آنچین یا درون زنجیرهای و آفچین یا بیرون بلاکچین است. در نوع آنچین سفارشها باز روی بلاکچین ثبت شده و دارایی فرد در کیف پول شخصی اش نگهداری میشود. در مقابل، صرافی غیر متمرکز آفچین سفارشها را در دفاتر بیرون از بلاکچین نگهداری کرده و فقط معاملات را روی بلاکچین اجرا میکنند. دلیل این کار کاهش هزینه ها و افزایش سرعت تراکنش ها است.
شایان ذکر است که دکس های با دفتر سفارش از کمبود نقدینگی رنج می برند. چراکه دکس های آنچین بهخاطر انجام تراکنشهای درون زنجیرهای کارمزدهای بیشتری را طلب می کنند و به همین جهت در مقابل صرافی های متمرکز مزیت رقابتی چندانی ندارند. از طرفی صرافی غیر متمرکز آن قرارداد ها واریز شوند.
صرافی غیر متمرکز بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ – تجمیع کننده نقدینگی
صرافی غیر متمرکز تجمیع کننده نقدینگی از پروتکل های مختلفی برای تأمین نقدینگی استفاده می کنند. این صرافی های غیر متمرکز به منظور کاهش لغزش قیمتی سفارش های بزرگ، بهینه کردن قیمت و کارمزدهای تبدیل و پیشنهاد بهترین قیمت به معامله گران در کوتاه ترین زمان ممکن نقدینگی را از دکس های مختلف جمع آوری کرده و درواقع در بین دیگر دکسها لینک ایجاد می کنند.
دو هدف دیگر دکس های تجمیع کننده کاهش اثر قیمتی و تعداد تراکنش های انجام نشده است. برخی از این صرافی غیرمتمرکز ها از نقدینگی صرافی های متمرکز نیز استفاده می کنند.
چگونه از صرافی غیر متمرکز استفاده کنیم؟
استفاده از صرافی غیر متمرکز بسیار ساده است و حتی نیازی به فرایند ثبت نام معمول در صرافی های متمرکز را هم ندارد. تنها کافی است که یک کیف پول که قراردادهای هوشمند شبکه بلاکچین دکس مورد نظرتان را پشتیبانی می کند، نصب کنید. همچنین نیازی به احراز هویت و مدارک خاص و حتی ایمیل نیست. هرکسی با یک گوشی و اتصال به اینترنت قادر است از این صرافی ها استفاده کند.
دکس ها معمولاً با کیف پول هایی که در قابل افزونه به مرورگرها اضافه می شوند، مانند متامسک، سازگار هستند. بعد از انتخاب والت و واریز وجه به کیف پولتان از طریق یک پاپ آپ (pop-up ) یا تب “Connect Wallet” در گوشه بالای وبسایت دکس ها به صرافی غیر متمرکز موردنظر خود وصل شده و ترید را شروع میکنید.
مزایای استفاده از صرافی غیر متمرکز
برخی معامله ها روی یک صرافی غیر متمرکز ممکن است به خاطر کارمزد تراکنش ها گران باشند. با این وجود این صرافی ها مزایای متعددی دارند که در ادامه به چند مورد می پردازیم.
در دسترس بودن توکن ها
در صرافی متمرکز توکن ها باید فرایند تأیید صلاحیت برای لیست شدن در صرافی را طی کنند. اما در صرافی غیر متمرکز هر توکن ضرب شده روی بلاکچین به راحتی قابلیت لیست شدن دارد. این موضوع گرچه خطر اسکم ها (scam) را افزایش می دهد، ولی امکان خرید سریع تر توکنها قبل از لیست شدن در صرافی های متمرکز را نیز فراهم می کند.
ناشناس بودن
متقاضیان برای استفاده از این صرافی نیازی به ثبت نام، احراز هویت و حتی ایمیل ندارند و حریم خصوصی آنها حفظ می شود.
در صورت هک شدن این صرافی ها تریدرها چندان متضرر نمی شوند چون پولشان در کیف پول شخصی خودشان نگهداری می شود و تنها افرادی که در استخرها تأمین نقدینگی کرده اند ضرر خواهند کرد. درصورتی که در صرافی متمرکز دارایی همه افراد تحت خطر قرار می گیرد.
کاهش ریسک طرف مقابل
«ریسک پیشفرض / Counterparty Risk» و ریسک طرف مقابل زمانی اتفاق می افتد که شخص دیگری که درگیر معامله است، سهم خود را در به سرانجام رسیدن معامله انجام نمی دهد. در دکسها چون همهچیز بر پایهٔ قرارداد هوشمند بوده و به صورت خودکار اجرا می شود، این ریسک وجود ندارد.
علیرغم مزایای بسیار، صرافی های غیرمتمرکز با چالش هایی مانند دانش ناکافی افراد، آسیب پذیری قراردادهای هوشمند و لیست شدن توکنها بدون بررسی قبلی مواجه است.
دانش ناکافی افراد در زمینه صرافی غیر متمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز با استفاده از کیف پولهای ارزهای دیجیتال قابل استفاده هستند. افراد نهتنها باید با نحوهی استفاده از این کیف پولها آشنا باشند، بلکه باید مسائل امنیتی مرتبط با حفظ داراییهای خود را نیز یاد بگیرند.
همچنین ارز مورداستفاده در شبکه های بلاکچین مختلف با هم متفاوت است. بنابراین افراد علاوه بر نحوه استفاده از کیف پول باید در مورد نحوهی واریز توکن صحیح به والت خود نیز آموزش ببینند. بهعلاوه مدریت بحثهایی مانند لغزش قیمت، اثر قیمت و ضررهای ناپایدار نیز به دانش کافی نیاز دارد.
بدون داشتن اطلاعات کافی، استفاده از این صرافی ها می تواند با خطر از دست دادن سرمایه همراه باشد.
آسیبپذیری قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند روی بلاکچین هایی مانند اتریوم، اوپن سورس بوده و هر فردی می تواند کدهای مرتبط با آنها را مشاهده کند. مشکل اصلی خود انسان است. اگر کدهای این قراردادها اشتباهی داشته باشند سرمایه ازدست رفته با اجرای آنها غیر قابل بازگشت خواهد بود.
هرکسی می تواند یک توکن ساخته و آن را در یک صرافی غیر متمرکز لیست کند. این موضوع خطر کلاهبرداری را به شدت افزایش می دهد. برخی دکس ها برای پوشش این ریسک از کاربران می خواهند تا قرارداد هوشمند توکنی که می خواهند بخرند را خودشان تأیید کنند. این راه حل تنها برای کاربران با تجربه جواب می دهد.
توسعه صرافی غیر متمرکز
اولین دکس ها در سال 2014 ظهور کردند. با این وجود گسترش آن ها تا زمان ابداع بازارسازهای خودکار و حل مشکلات نقدینگی به تأخیر افتاد.
این صرافی ها امروزه به کاربران اجازه می دهند تا از اهرم معاملاتی در خرید و فروش های خود استفاده کنند، با وام دادن پول خود درآمد غیر فعال کسب کنند یا با تأمین نقدینگی استخرها سود کارمزد به دست آورند.
از آنجا که این صرافی ها روی قرارداد های هوشمند بنا شده اند ممکن است در آینده در زمینه های بیشتر قابل استفاده باشند.
بهترین صرافی غیر متمرکز بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ ارز دیجیتال
از زمان شروع به کار اولین صرافی غیر متمرکز در 2014 تاکنون، ده ها دکس ساخته شده اند. در ادامه چند تا از مهم ترین صرافی های غیر متمرکز را معرفی می کنیم.
1- dydx
صرافی غیر متمرکز dYdX بر اساس قراردادهای هوشمند و روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است. این صرافی درواقع یک پروتکل مارجین تریدینگ است. از ویژگیهای این صرافی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دارای پروتکل وام دهی و وام گرفتن است.
- از قراردادهای آنی، فیوچرز و بدون سررسید پشتیبانی میکند.
- توکن آن DYDX است و هنگام نوشتن مقاله مارکت کپی معادل 110 میلیون دلار دارد.
2- panckaceswap
صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ روی شبکه اسمارت چین بایننس ساختهشده است. ویژگیها:
- یک بازار ساز خودکار است.
- توکن اختصاصی آن کیک (CAKE) است.
- امکان استیکینگ برخی ارزها در این دکس فراهم است.
- با تأمین نقدینگی این صرافی میتواند از سود کارمزدها بهره مند شد.
3- uniswap
صرافی غیر متمرکز یونی سواپ یک بازار ساز خودکار روی شبکهی بلاکچین اتریوم است. ازجمله ویژگی های این صرافی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان استیک کردن در این صرافی فراهم است و میتوان از این طریق درآمد غیر فعال کسب کرد.
- دارای توکن حاکمیتی uni است که برای شرکت در رأی گیری های مربوط به پروژه کاربرد دارد.
- می توان با تأمین نقدینگی استخرها تا 0.3 درصد از هر تراکنش کارمزد دریافت کرد.
4-1inch
- این صرافی یکی از دکس های تجمیع کننده محسوب می شود و با استفاده از API برای یافتن بهترین مسیر مبادله توکن ها با وصل شدن به سایر دکس ها، امکان ایجاد سفارش های محدود (خرید در قیمت از قبل تعیینشده) را فراهم می کند. برخی از ویژگی های این صرافی عبارتند از:
- دارای توکن 1INCH برای حق رای و تأمین نقدینگی است.
- این صرافی بهعنوان تجمیع کننده کارمزدی برای مبادله توکن ها دریافت نمی کند.
- قابلیت استیکینگ در این صرافی وجود دارد.
5- sushiswap
دکس سوشی سواپ یک فورک صرافی یونی سواپ است و ازاین رو بسیاری از ویژگیهای یونی سواپ را دارد. ازجمله ویژگی های این صرافی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال چیست؟
هدف از شکل گیری صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) کاهش یا حذف کامل نقش واسطهها در معامله و خرید و فروش ارزهای دیجیتال است، این پلتفرمهای غیر متمرکز بر روی قراردادهای هوشمند خودکار برای اجرای معاملات در سیستم معاملات همتا به همتا (P2P) قرار گرفتهاند.
امروز شاهده راه اندازی انواع مختلفی از DEXها در بستر فناوری بلاک چین هستیم که هر کدام مزایا و کاربردهای منحصر به فرد خود را مانند استخرهای نقدینگی و یا امور مالی غیرمتمرکز دیفای دارا هستند.
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال چیست؟
خوب است بدانید اولین صرافیهای غیرمتمرکز بسیار کند عمل میکردند و پلتفرمهایی مانند Bisq صرفا به افراد اجازه میدادند که همدیگر را پیدا کرده و تراکنش های همتا به همتا انجام دهند. اما در سال 2016، EtherDelta شروع به طراحی یک DEX با امکانات و ویژگیهای بهتری کرد. DEX مورد نظر از قراردادهای هوشمند برای مدیریت هرچه بهتر کیف پولهای معاملاتی در مدل های سنتی استفاده میکرد که به نوبه خود جذابیت و کاربرد فراوانی داشت.
با این حال، این مدل با اتریوم سازگار نبود، نقدینگی کافی نداشت و تجربه کاربری پیچیدهای را هم به کاربر ارائه میداد. در سال 2018، نسل جدیدی از صرافیهای غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به میدان آمدند که از بازارسازان خودکار، قیمت گذاری خودکار و استخرهای نقدینگی استفاده میکردند.
این دست از پلتفرمها توانستند به سرعت رشد کنند. در نظر داشته باشید که صرافی های ارز دیجیتال ایرانی همگی در دسته صرافی های متمرکز قرار میگیرند و روش کار آنها با Dexها متفاوت است. در ادامه این گزارش چند صرافی غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال (DEX) به همراه ویژگیهای هر یک را به طور کامل برای شما توضیح میدهیم.
صرافی PancakeSwap
پلتفرم PancakeSwap یک صرافی غیرمتمرکز برای مبادله توکنهای فعال در شبکه BEP20 در زنجیره هوشمند بایننس است. پنکیک سواپ از یک مدل بازارساز خودکار (AMM) استفاده میکند که در آن کاربران ارزهای مورد نظر خود را در مقابل یک استخر نقدینگی معامله میکنند. چنین استخرهایی با سرمایه کاربران پر میشود. به این صورت که کاربران سرمایه خود را استخر نقدینگی پنکیک سواپ میسپارند و در ازای آن توکنهای ارائه دهنده نقدینگی (یا LP) را دریافت میکنند. از این توکنها میتوان برای پرداخت هزینه کارمزد تراکنشها و بازگرفتن سرمایه ابتدایی استفاده کرد.
صرافی غیرمتمرکز dYdX
پلتفرم dYdX به عنوانی بستری برای معاملات مارجین غیرمتمرکز شناخته میشود، هدف توسعهدهندگان dYdX ساخت یک صرافی غیرمتمرکز با امکان ساخت محصولات مالی ایمن و قدرتمند است. این صرافی از قراردادهای هوشمند شبکه اتریوم پشتیبانی میکند و نیاز به استفاده از یک صرافی متمرکز را در حین معامله ارزهای دیجیتال از بین میبرد و امنیت و شفافیت یک صرافی غیرمتمرکز را با سرعت و قابلیتهای استفاده از یک صرافی متمرکز ترکیب میکند.
سوشی سواپ
صرافی سوشی سواپ به عنوان اولین صرافی مبادلاتی غیرمتمرکز با شکل و شمایل آشپزی شناخته میشود. اگر نسبت به صرافی یونی سواپ، SushiSwap را بیشتر دوست دارید احتمالا یکی از دلایل آن رابط کاربری جذاب تر این پلتفرم است. اما در نظر داشته باشید که سوشی سواپ شباهتهای بسیار زیادی به یونی سواپ داشته و در اصل یک فورک از Uniswap میباشد.
یونی سواپ (V2)
صرافی Uniswap یک پروتکل برای تبادل خودکار توکنها در شبکه بلاک چین اتریوم مورد استفاده قرار میگیرد و در نوامبر سال 2018 میلادی راه اندازی شده است. صرافی یونی سواپ خود را به عنوان یک رابط قراردادهای هوشمند ساده برای تعویض توکن ها در شبکه ERC20 معرفی میکند که یک مدل رسمی برای ادغام ذخایر نقدینگی دارد. این پلتفرم به عنوان یک رابط کاربری متن باز برای معامله گران و ارائه دهندگان نقدینگی عمل میکند و متعهد به ارائه خدمات تبادل رایگان و غیرمتمرکز دارایی است.
رادیوم (Raydium)
صرافی رادیوم یک بازارساز خودکار (AMM) و ارائه دهنده نقدینگی است که بر روی بلاک چین سولانا برای صرافی غیرمتمرکز سروم (DEX) ساخته شده است. برخلاف سایر پلتفرمهای AMM، رادیوم نقدینگی زنجیرهای را برای دفتر سفارش محدود مرکزی فراهم میکند. به زبان ساده تر میتوان گفت که وجوه سپردهشده به Raydium به سفارشهای محدودی تبدیل میشود که در دفترچه سفارش سروم (Serum) قرار دارند. این به ریدیوم LPها امکان دسترسی به تمام جریان سفارش در DEX سروم و همچنین نقدینگی موجود آنها را میدهد.
صرافی BakerySwap
آخرین پلتفرمی که قصد داریم در این گزارش به عنوان یکی از صرافی های ارز دیجیتال غیرمتمرکز معرفی کنیم، بیکری سواپ است. بیکری سواپ مانند پلتفرم یونی سواپ یک بازار ساز خودکار (AMM) و صرافی غیرمتمرکز (DEX) است. ولی برخلاف یونی سواپ که بر روی شبکه اتریوم فعال است، بیکری سواپ با شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) کار میکند. مشابه سایر پلتفرمهایی که از مدل AMM استفاده میکنند، هیچ دفترچه سفارشی برای مطابقت با خریداران و فروشندگان وجود ندارد. در عوض، کاربران در حضور یک استخر نقدینگی معامله می کنند. دارایی های موجود در هر استخر توسط حمایت کنندگان و کاربران BakerySwap ارائه میشود. اطلاعات بیشتر در رابطه با صرافی های ایرانی و خارجی را میتوانید در وبسایت خبری و آموزشی ارز تودی مطالعه کنید.
بهترین صرافی های غیر متمرکز برای معاملات ارز دیجیتال
اگر شاهد روزهای اولیه پیدایش صنعت مالی غیرمتمرکز بودهاید، احتمالا به یاد میآورید که استفاده از موج اول صرافیهای غیر متمرکز (DEX) چگونه بوده است. کند، بدساخت، پیچیده و کاملا خستهکننده؛ اینها اولین صفتهایی هستند که هنگام توصیف بیشتر این پلتفرمها به ذهن خطور میکنند. اما همه چیز در سالهای اخیر پیشرفت زیادی کرده و صرافیهای غیرمتمرکز در امکانات و کاربردی بودن به سرعت در حال پیشی گرفتن از پلتفرمهای متمرکز هستند. صرافیهای متمرکز، هنوز هم محبوبترین ابزار برای معاملات ارز دیجیتال هستند، اما شکاف میان دو پلتفرم به سرعت در حال پر شدن است.
دادههای اخیر نشان میدهد، حجم معاملات صرافیهای غیرمتمرکز در حال حاضر تقریبا ۱۲درصد از حجم معاملاتی را تشکیل دادهاند که پلتفرمهای متمرکز انجام میدهند. این مقدار در یک سال بیش از ۵۰ درصد و در دو سال گذشته ۸۰۰ درصد رشد داشته است. امروزه، صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) مسئولیت پردازش بخش بزرگی از فعالیت تراکنشهای درون زنجیرهای را به خود اختصاص دادهاند و اغلب جزو محبوبترین برنامههای غیر متمرکز بلاک چینهای خود هستند. این صرافیها همچنین، سنگ بنای حوزه مالی غیر متمرکز (DeFi) را در بسیاری از پلتفرمهای قرارداد هوشمند تشکیل میدهند و با تامین نقدینگی به پروژهها، کاربران و سایر پروتکلها کمک میکنند.
برترین صرافیهای غیر متمرکز سال ۲۰۲۲
علیرغم اینکه اکثر صرافیهای غیرمتمرکز از طراحی گرافیکی ضعیفی نسبت به صرافیهای متمرکز برخوردار هستند، اما اغلب بدون نیاز به مجوز (Permissionless) هستند، به این معنا که هر کسی میتواند از آنها استفاده کند و به کاربران کنترل کامل داراییهای خود را بر عهده دارند. در این مقاله از وبسایت ارز تودی، ما ۱۰ صرافی غیر متمرکز برتر سال ۲۰۲۲ را به شما معرفی کنیم تا چشماندازی کلی و طیف وسیعی از گزینههای موجود در اختیار شما قرار دهیم. تلاش کردهایم تا در این لیست محبوبترین صرافیهای غیر متمرکز در هر یک از پلتفرمهای اصلی بلاک چین و تعدادی از گزینهها که بر روی چندین شبکه کار میکنند را بررسی کنیم؛ اما قبل از معرفی پیشنهاد میکنیم حتما مقاله مقایسه صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز را مطالعه کنید.
۱. یونی سواپ (Uniswap)
یونیسواپ اولین صرافی غیرمتمرکز بود که توانست با رسیدن به سطح محبوبیت و حجم معاملات بالا با شناخته شدهترین صرافیهای متمرکز رقابت کند. صرافی یونی سواپ یکی از اولین بازارسازان خودکار (AMM) است که به کاربران اجازه میدهد تا با اهدای دارایی به استخرهای نقدینگی غیرمتمرکز، به عنوان تأمینکننده نقدینگی عمل کنند. ارائهدهندگان نقدینگی با به سپردهگذاری بخشی از کارمزدهایی که مجموعه آنها تولید میکند، درآمد غیرفعال به دست میآورند.
این صرافی از زمان آغاز به کار خود در سال ۲۰۱۸ دائماً در حال تغییرات و بهروزرسانیهای گسترده است. نسخه سوم یونیسواپ اکنون با بهبود بهرهوری از سرمایه، اوراکلهای بهتر و چندین سطح کارمزد منتشر شده است. صرافی یونیسواپ از زمان معرفی تاکنون بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار فعالیت تجاری داشته است. همچنین یکی از سودآورترین ایردراپهای تاریخ را انجام داد و به کاربران اولیه ۴۰۰ توکن UNI به ارزش بیش از ۱۶,۰۰۰ دلار اعطا کرد.
۲. پنکیک سواپ (PancakeSwap)
در حال حاضر صرافی غیرمتمرکز پنکیکسواپ با حجم مبادلات روزانه بیش از ۳۰۰ میلیون دلار، محبوبترین صرافی در زنجیره هوشمند بایننس (BSC) است. پنکیک سواپ مانند بسیاری از صرافیهای غیر متمرکز دیگر موجود در لیست ما بودجه خود را از طریق عرضه اولیه سکه یا صرافی غیر متمرکز (ICO یا IDO) تأمین نکرده، در عوض، مستقیماً توسط تیم توسعهدهنده خود راهاندازی شده است.
در حال حاضر، این پلتفرم توسط خزانه پنکیک سواپ پشتیبانی میشود که ۱۲ درصد از کل هزینههای معاملاتی را دریافت میکنند. پنکیک سواپ از صدها توکن BEP-۲۰ پشتیبانی میکند؛ همچنین توکن حاکمیتی به نام CAKE دارد. صرافی پنکیکسواپ انواع ییلد فارمینگ، بازار پیشبینی بایننس کوین، یک بازی قرعهکشی، پیشنهادات اولیه مزرعه (IFO)، بازار NFT و موارد دیگر را علاوه بر قابلیتهای یک صرافی ارائه میدهد.
۳. کرو (Curve)
کرو فایننس یکی از بهترین صرافیها برای کسانی است که به طور دائم از استیبلکوینها استفاده میکنند. این پلتفرم یک راهحل مبادله پیچیده ارائه میکند که به کاربران امکان میدهد تا استیبل کوینها و سایر داراییها را با کارمزد ۰.۰۴ درصد مبادله کنند. کرو فایننس توسط یک فیزیکدان به نام مایکل اگوروف و فارغالتحصیلان Y-Combinator تأسیس شد، از باندینگ کرو (منحنی پیوند) بسیار کارآمدی استفاده میکند تا به کاربران اجازه دهد استیبل کوینها را با حداقل نوسان معامله کنند.
صرافی کرو در ابتدا در سال ۲۰۱۷ روی شبکه اتریوم (Ethereum) راهاندازی شد، اما از آن زمان به بعد رشد کرده و از بلاکچینهای اصلی دیگر از جمله آوالانچ (Avalanche)، پالیگان (Polygon) و فانتوم (Fantom) و چندین راهحل لایه ۲ دیگر پشتیبانی میکند.
۳. سوشی سواپ (SushiSwap)
چه بخواهید چه نخواهید شما یکی از طرفداران سوشی سواپ خواهید بود، چرا که این صرافی احتمالا چیزی برای جذب کردن شما دارد. این صرافی یکی از فورکهای پروتکل یونی سواپ است که به معاملهگران اجازه میدهد تا داراییهای خود را در بیش از دهها بلاک چین و پلتفرمهای لایه ۲ مبادله کنند. این پلتفرم یکی از اولین صرافیهای غیرمتمرکز برای بلاک چینهای آوالانچ (Avalanche)، فانتوم (Fantom)، هارمونی (Harmony) و سلو (Celo) بود که به عنوان اولین صرافی غیر متمرکز راهاندازی شده روی زنجیرههای جدید، شهرت دارد.
سوشیسواپ، به عنوان یک بازارساز خودکار (AMM)، به کاربران اجازه میدهد تا با کمک نقدینگی به سایت درآمد کسب کنند. همچنین دارای طیف وسیعی از قبلیتهای اضافی، مانند انواع استخرهای بازده، راه حل وام دهی زنجیرهای و لانچ پد میسو (MISO) است. یوشی سواپ، مانند سایر صرافیهای غیر متمرکز توکن کاربردی خاص خود را دارد که سوشی (SUSHI) نامیده میشود. از این توکن برای دریافت کارمزدهای معاملاتی پلتفرم، مشارکت در نظرسنجیهای حاکمیت و سپردهگذاری (استیک) شود.
۴. اسپوکی سواپ (SpookySwap)
اسپوکیسواپ (SpookySwap)، محبوبترین صرافی غیر متمرکز بلاک چین فانتوم (Fantom) و یک ابزار حیاتی در جعبه ابزار هر معاملهگر است. این پلتفرم به طور رسمی توسط بنیاد فانتوم تایید شده است که چیزی غیرعادی در میان صرافیهای غیر متمرکز این شبکه است. اسپوکیسواپ دو شکل سواپ استاندارد و لیمیت اوردر (Limit Order) یا سفارش محدود را در اختیار کاربران خود قرار میدهد.
این ویژگی به آنها اجازه میهد یا نقدینگی مورد نیاز خود را به سرعت تامین کنند یا بهترین پیشنهاد خود را ارائه دهند و منتظر تکمیل سفارش خود باشند. طبق دادههای منتشر شده، حجم معاملات روزانه اسپوکیسواپ ۳۰۰ میلیون دلار است بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ و این صرافی غیرمتمرکز در حال حاضر بیش از ۱. ۵ میلیارد دلار دارایی در استخرهای خود دارد؛ همچنین ،اسپوکیسواپ دارای ییلد فارمینگ، NFTهای مولد معروف به Magicat و توکن حاکمیتی به نام BOO است.
۵. کوییک سواپ (QuickSwap)
برای داراییهای مبتنی بر شبکه پالیگان، کوییک سواپ یک صرافی غیر متمرکز محبوب است. معاملهگران میتوانند از این پلتفرم برای مبادله توکنهای ERC-۲۰ با حداقل تأخیر و هزینههای گس از طریق بلاک چین لایه ۲ پرسرعت پالیگان استفاده کنند. کوییکسواپ نیز مانند اسپوکی سواپ، علاوه بر مبادلات استاندارد و سفارشات محدود، گزینههای دیگری را هنگام معامله به مشتریان ارائه میدهد. این صرافی غیر متمرکز با حدود ۷۰۰ میلیون دلار نقدینگی قفل شده و حجم معاملات روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار، دومین برنامه کاربردی محبوب در بلاک چین پالیگان است که برای ارائهدهندگان نقدینگی بیش از ۱۰۰ هزار دلار کارمزد برای تقسیم هر روز به دست میآورد.
همانطور که از نامش پیداست، کوییکسواپ (QuickSwap) بسیار سریع است. این صرافی به دلیل سرعت بلاک چین پالیگان میتواند تبادلات را بسیار سریع انجام دهد، البته که کاربران باید از یک بریج برای انتقال داراییهای خود به این شبکه استفاده کنند؛ همچین، وجود ییلد فارمینگهای مختلف برای برخی از جفتهای توکن ماتیک (MATIC) به کاربران امکان میدهد که دو توکن ماتیک و کوییک را بهطور همزمان بهعنوان پاداش کسب کنند.
۶. رادیوم (Raydium)
اگر یکی از طرفداران بلاک چین سولانا هستید، این صرافی مناسب شما است. رادیوم، یک بازارساز خودکار (AMM) و یک صرافی غیر متمرکز براساس مدل اوردر بوک برای اکوسیستم سولانا است. این پلتفرم، نقدینگی خود را هم از استخرهای نقدینگی که با مشارکت کاربران ایجاد شده و هم سفارشات اوردر بوک پلتفرم همکار خود سروم (Serum) تامین میکند. هدف اطمینان از این است که کاربران همیشه بهترین قیمت را برای خرید و فروش داراییهای خود دریافت میکنند.
حجم معاملات انجام شده در یک سال گذشته در صرافی رادیوم، آن را به یکی از امیدوارکنندهترین پروژههای سولانا تبدیل کرده است. این صرافی همچنین پروژهایی به نام AcceleRaytor دارد که به تأمین مالی برخی از پرطرفدارترین پروژههای سولانا مانند بازی استار اطلس و ژنوپتس کمک کرده است؛ همچنین، ویژگی دراپزون (DropZone) امکان ترویج و حمایت از پروژههای NFT را برای کاربران فراهم میکند. در کنار اینها میزبان طیف گستردهای از ییلد فارمینگهای رادیوم (Raydium) و فیوژن (Fusion) است که به کاربران کمک میکند تا با اضافه کردن داراییهای خود به استخر نقدینگی پاداش کسب کنند.
۷. تریدرجو (TraderJoe)
صرافی غیر متمرکز تریدرجو ( TraderJoe )، شبیه یک فروشگاه چند منظوره در بلاک چین آوالانچ (Avalanche) است. این صرافی دارای یک پلتفرم تبادل قوی، ییلد فارمینگ، لانچپد، و تسهیلات وامدهی DeFi است. تریدرجو رابط کاربری بسیار ساده و جذابی و همچین تنظیمات سفارش بسیار مینیمالی است. این بازار اکنون بیش از ۱۰۰ محصول متمایز مبتنی بر بلاک چین آولانچ را ارائه میدهد و حجم معاملات روزانه آن بیش از ۱۰۰ میلیون دلار است.
صرافی تریدجو توسط جامعه دارندگان توکن جو (JOE) اداره میشود و احتمالا یکی از سریعترین صرافیهای غیرمتمرکز در بازار امروز است. ویژگی زپ (Zap) این پلتفرم به کاربران این امکان را میدهد تا بدون دردسرهای مبادله دستی چندین توکن و افزودن آنها به استختر نقدینگی، بتوانند به راحتی یک توکن را به توکنهای مورد نیاز برای اضافه کردن به استخر نقدینگی تبدیل کنند.
۸. آستروسواپ (AstroSwap)
آستروسواپ (AstroSwap) یک صرافی غیرمتمرکز جدید مبتنی بر شبکه ولاس (Velas) است. بلاک چین ولاس، فورکی از سولانا است که از فناوری شهود مصنوعی (Artificial Intuition) برای افزایش سرعت و کارایی استفاده میکند. آستروسواپ به عنوان یکی از اولین صرافیهای غیر متمرکز یکی از بلاکهای اصلی DeFi را بر روی بلاک چین ولاس تشکیل میدهد. این پلتفرم اکنون یکی از معدود مکانهایی است که کاربران می توانند با استفاده از کیف پول متامسک، داراییهای زنجیرهای را خود تبادل، استیک یا از آن کسب سود کنند.
این پلتفرم با بریج کراس-چین سواپز (Swapz) همکاری میکند تا کاربران بتوانند به راحتی داراییهای خود را به شبکه ولاس به بلاکچین اتریوم (Ethereum)، پالیگان (Polygon) و کاردانو (Cardano) متقل کنند و از هزینههای پایین تراکنشهای این شبکههابهره ببرند. آستروسواپ در میان صرافیهای غیرمتمرکز غیرمعمول است زیرا با اینکه بر روی بلاک جین ولاس اجرا میشود، اما در اصل برای کاربران کاردانو ساخته شده است. شما میتوانید با استفاده از بریج سواپز داراییهای خود را بر روی شبکه کاردانو بدون نیاز به انتظار خرید و فروش کنید.
۹. ساندیسواپ (SundaeSwap)
ساندیسواپ، آخرین صرافی در لیست برترین صرافیهای غیرمتمرکز و اولین پلتفرمی است که در شبکه اصلی کاردانو راهاندازی شده است. با گذشت بیش از نیم دهه، کاردانو به تازگی قابلیتهای قرارداد هوشمند خود را فعال کرد و به موج اول برنامههای غیر متمرکز و دیفای مانند ساندیسواپ اجازه راهاندازی داده است. مشکلات شبکه کاردانو باعث شد تا این صرافی غیر متمرکز شروعی دشوار داشته باشد، اما به نظر میرسد در آینده و با تغییرات پارامترهای کوتاه مدت و بهروزرسانیهای مقیاس بسیاری از مشکلات حل شود.
ساندیسواپ، مانند سایر صرافیهای غیر متمرکز، یک بازارساز خودکار (AMM) است، به این معنی که اساسا نقدینگی نامحدودی را برای معاملهگران فراهم میکند و در عین حال به کاربران اجازه میدهد نقدینگی ارائه کنند و پاداش دریافت کنند. بسته به استخر نقدینگی، پلتفرم دارای سه سطح کارمزد است: ۰.۰۵درصد، ۰.۳درصد و ۱درصد. به طور کلی، عملکرد آن نسبتاً ساده است و گزینههای سوآپ ساده و تأمین نقدینگی را ارائه میکند. این صرافی در آینده نزدیک از نسخه بتا خارج میشود و مدیریت آن به جامعه کابران منتقل خواهد شد.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.
صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال چیست؟ معرفی بهترین DEX
صرافی غیر متمرکز (Decentralized exchanges) یا بهاختصار دکس (DEX)، پلتفرم هایی هستند که معامله گران در بازار ارز دیجیتال با استفاده از آنها میتوانند به صورت همتا به همتا (P2P) و بدون نیاز به کنترل یک نهاد واسط روی داراییهای آنها به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازند. این تراکنشها به صورت خودکار توسط کدهایی که قراردادهای هوشمند نامیده میشوند اجرا میشوند. این کاملا متضاد مفهومی است که در حالت معمولی صرافی ارز دیجیتال شاهد هستیم. دکس ها به منظور حذف نهاد ثالث برای انجام معاملات در یک صرافی متمرکز و با مدیریت متمرکز ایجاد شدهاند.
صرافی غیر متمرکز P2P هستند. یعنی فروشنده ها و خریداران به صورت مستقیم بهم متصل می شوند. این صرافی ها به کلید خصوصی (private key) کیف پول ارز دیجیتال افراد دسترسی ندارند و اکثراً غیر حضانتی (non-custodial) محسوب می شوند. کلید خصوصی رمزنگاری پیشرفته ای است که امکان دسترسی افراد به دارایی های دیجیتال خود را فراهم می کند. کاربران به محض ورود به یک صرافی ارز دیجیتال با بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ کلید خصوصی اختصاصی، به دارایی های خود دسترسی پیدا می کنند. برای ورود به این صرافی ها نیازی به اطلاعات خصوصی مانند اسم یا آدرس نیست و حریم خصوصی افراد محترم شمرده می شود.
ابداعاتی مانند بازار ساز خودکار (AMM)، مشکل تأمین نقدینگی در دکس ها را حل کرده و موجب رشد فضای امور مالی غیر متمرکز یا DeFi شده است.
صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال چگونه کار میکنند؟
یک صرافی غیر متمرکز مثل پنکیک سواپ برای اجرای سفارشهای تریدرها به جای تکیه بر یک نهاد متمرکز، از قراردادهای هوشمند استفاده می کنند.
در مقابل صرافی متمرکز به وسیله یک سازمان مرکزی مانند بانک و یا نهادهای دیگر که به دنبال ارائه خدمات مالی و دریافت سود هستند، مدیریت می شوند. خدمات یک صرافی متمرکز مانند کوینکس با خدمات بانکی قابل مقایسه است. بانک دارایی های مشتریان خود را نگهداری کرده و گردش مالی را آسان تر می کند. صرافی غیر متمرکز به کاربران اجازه می دهد از طریق کیف پول خود، مستقیماً با کمک قراردادهای هوشمند تعریف شده توسط پلتفرم معامله کنند. در این حالت افراد مستقیم به پول خود دسترسی دارند و مدیریت می کنند. در این حالت کاربران مسئول دارایی های خود بوده و در صورت گم کردن کلید خصوصی یا انتقال اشتباه پول، نمی توانند از صرافی مطالبه ای داشته باشند.
دکس های معروف بر اساس بلاکچین هایی ساخته شده اند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنند. بیشتر این صرافیهای غیرمتمرکز روی بلاکچین اتریوم ایجاد شده اند.
عملکردهای صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال
اگر صرافی را در قالب یک قرارداد هوشمند در بستر یک شبکه بلاکچین راهاندازی کنیم، یک محصول دیفای، به نام صرافی غیر متمرکز یا DEX ایجاد کردهایم. فعالیت در این صرافیها نیازی به احراز هویت ندارد، کنترل دارایی در اختیار کاربر خواهد بود و هیچ کس نمی تواند برخی از افراد را به دلیل ملیت آنها محدود کند.
سه نوع اصلی این صرافی ها عبارتند از: بازارسازهای خودکار یا AMMها، دکس های با دفتر سفارش و دکس های تجمیع کننده نقدینگی. در هر سه این صرافی های غیر متمرکز کاربران می توانند مستقیماً با کاربران دیگر از طریق قراردادهای هوشمند مرتبط شوند.
بازار ساز خودکار یا AMM
بازارساز خودکار، نوعی مکانیزم برای استفاده در صرافی های غیر متمرکز است که از فرمول های ریاضی برای تعیین قیمت یک توکن استفاده می کند. در این نوع صرافی ها از استخرهای نقدینگی برای تأمین نقدینگی مورد نیاز معاملات استفاده می شود. درصد نسبی هر توکن در استخر قیمت تئوری دارایی مورد نظر را تعیین می کند. نقدینگی این استخرها توسط سرمایه گذاران و هولدرها که در استخرها سهام گذاری یا استیکینگ کرده اند، تأمین می شود.
کاربران از طریق سپرده گذاری دارایی و تأمین نقدینگی در استخرها کسب سود می کنند. این سود در حقیقت درصدی از کارمزد تراکنش های صورت گرفته در آن استخر است.
بازارسازهای خودکار بر اساس مقدار پول قفل شده در قراردادهایشان رده بندی می شوند. وقتی مقدار نقدینگی موجود در استخر کافی نباشد لغزش قیمتی اتفاق می افتد. لغزش قیمتی به این معناست که خریدار یک توکن قیمتی بیش از قیمت بازار را می پردازد. این موضوع برای سفارش ها بزرگ و در استخرهای کوچک شایع تر است؛ چراکه تناسب قیمتی دو توکن که عددی از پیش تعیین شده است باید ثابت بماند.
تأمین کنندگان نقدینگی این استخرها نیز با ریسک هایی مانند ضرر ناپایدار مواجه هستند. این پدیده زمانی رخ می دهد که یکی از جفت ارزهای موجود در استخر افزایش قیمت غیرمعمولی در بازار داشته باشد. از آنجا که قیمت در این استخرها در ابتدا تحت تأثیر بازار نیست، آربیتراژ توکنی که قیمت بالاتری تجربه کرده، صورت می گیرد و تعداد این توکن ها در استخر کم تر می شود و تأمین کنندگان نقدینگی درصد کمتری از توکنی را که قیمت بالاتری دارد خواهند داشت. نتیجه اینکه بخشی از سود بالقوه ای که از عدم استیک آن دارایی می توانستند کسب کنند از دست می رود. البته با سودی که از استیک کسب می کنند معمولاً این ضرر پوشش داده می شود.
صرافی غیر متمرکز با دفتر سفارش
اولین نسل ازصرافی غیر متمرکز صرافیهای با دفتر سفارش بودند. این دکس ها که از صرافی های متمرکز الگوبرداری شده بودند، همه سفارشها خرید و فروش ثبت شده برای یک جفت ارز را ثبت می کردند.
دفتر سفارش در یک صرافی غیر متمرکز دو نوع آنچین یا درون زنجیرهای و آفچین یا بیرون بلاکچین است. در نوع آنچین سفارشها باز روی بلاکچین ثبت شده و دارایی فرد در کیف پول شخصی اش نگهداری میشود. در مقابل، صرافی غیر متمرکز آفچین سفارشها را در دفاتر بیرون از بلاکچین نگهداری کرده و فقط معاملات را روی بلاکچین اجرا میکنند. دلیل این کار کاهش هزینه ها و افزایش سرعت تراکنش ها است.
شایان ذکر است که دکس های با دفتر سفارش از کمبود نقدینگی رنج می برند. چراکه دکس های آنچین بهخاطر انجام تراکنشهای درون زنجیرهای کارمزدهای بیشتری را طلب می کنند و به همین جهت در مقابل صرافی های متمرکز مزیت رقابتی چندانی ندارند. از طرفی صرافی غیر متمرکز آن قرارداد ها واریز شوند.
صرافی غیر متمرکز – تجمیع کننده نقدینگی
صرافی غیر متمرکز تجمیع کننده نقدینگی از پروتکل های مختلفی برای تأمین نقدینگی استفاده می کنند. این صرافی های غیر متمرکز به منظور کاهش لغزش قیمتی سفارش های بزرگ، بهینه کردن قیمت و کارمزدهای تبدیل و پیشنهاد بهترین قیمت به معامله گران در کوتاه ترین زمان ممکن نقدینگی را از دکس های مختلف جمع آوری کرده و درواقع در بین دیگر دکسها لینک ایجاد می کنند.
دو هدف دیگر دکس های تجمیع کننده کاهش اثر قیمتی و تعداد تراکنش های انجام نشده است. برخی از این صرافی غیرمتمرکز ها از نقدینگی صرافی های متمرکز نیز استفاده می کنند.
چگونه از صرافی غیر متمرکز استفاده کنیم؟
استفاده از صرافی غیر متمرکز بسیار ساده است و حتی نیازی به فرایند ثبت نام معمول در صرافی های متمرکز را هم ندارد. تنها کافی است که یک کیف پول که قراردادهای هوشمند شبکه بلاکچین دکس مورد نظرتان را پشتیبانی می کند، نصب کنید. همچنین نیازی به احراز هویت و مدارک خاص و حتی ایمیل نیست. هرکسی با یک گوشی و اتصال به اینترنت قادر است از این صرافی ها استفاده کند.
دکس ها معمولاً با کیف پول هایی که در قابل افزونه به مرورگرها اضافه می شوند، مانند متامسک، سازگار هستند. بعد از انتخاب والت و واریز وجه به کیف پولتان از طریق یک پاپ آپ (pop-up ) یا تب “Connect Wallet” در گوشه بالای وبسایت دکس ها به صرافی غیر متمرکز موردنظر خود وصل شده و ترید را شروع میکنید.
مزایای استفاده از صرافی غیر متمرکز
برخی معامله ها روی یک صرافی غیر متمرکز ممکن است به خاطر کارمزد تراکنش ها گران باشند. با این وجود این صرافی ها مزایای متعددی دارند که در ادامه به چند مورد می پردازیم.
در دسترس بودن توکن ها
در صرافی متمرکز توکن ها باید فرایند تأیید صلاحیت برای لیست شدن در صرافی را طی کنند. اما در صرافی غیر متمرکز هر توکن ضرب شده روی بلاکچین به راحتی قابلیت لیست شدن دارد. این موضوع گرچه خطر اسکم ها (scam) را افزایش می دهد، ولی امکان خرید سریع تر توکنها قبل از لیست شدن در صرافی های متمرکز را نیز فراهم می کند.
ناشناس بودن
متقاضیان برای استفاده از این صرافی نیازی به ثبت نام، احراز بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ هویت و حتی ایمیل ندارند و حریم خصوصی آنها حفظ می شود.
در صورت هک شدن این صرافی ها تریدرها چندان متضرر نمی شوند چون پولشان در کیف پول شخصی خودشان نگهداری می شود و تنها افرادی که در استخرها تأمین نقدینگی کرده اند ضرر خواهند کرد. درصورتی که در صرافی متمرکز دارایی همه افراد تحت خطر قرار می گیرد.
کاهش ریسک طرف مقابل
«ریسک پیشفرض / Counterparty Risk» و ریسک طرف مقابل زمانی اتفاق می افتد که شخص دیگری که درگیر معامله است، سهم خود را در به سرانجام رسیدن معامله انجام نمی دهد. در دکسها چون همهچیز بر پایهٔ قرارداد هوشمند بوده و به صورت خودکار اجرا می شود، این ریسک وجود ندارد.
علیرغم مزایای بسیار، صرافی های غیرمتمرکز با چالش هایی مانند دانش ناکافی افراد، آسیب پذیری قراردادهای هوشمند و لیست شدن توکنها بدون بررسی قبلی مواجه است.
دانش ناکافی افراد در زمینه صرافی غیر متمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز با استفاده از کیف پولهای ارزهای دیجیتال قابل استفاده هستند. افراد نهتنها باید با نحوهی استفاده از این کیف پولها آشنا باشند، بلکه باید مسائل امنیتی مرتبط با حفظ داراییهای خود را نیز یاد بگیرند.
همچنین ارز مورداستفاده در شبکه های بلاکچین مختلف با هم متفاوت است. بنابراین افراد علاوه بر نحوه استفاده از کیف پول باید در مورد نحوهی واریز توکن صحیح به والت خود نیز آموزش ببینند. بهعلاوه مدریت بحثهایی مانند لغزش قیمت، اثر قیمت و ضررهای ناپایدار نیز به دانش کافی نیاز دارد.
بدون داشتن اطلاعات کافی، استفاده از این صرافی ها می تواند با خطر از دست دادن سرمایه همراه باشد.
آسیبپذیری قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند روی بلاکچین هایی مانند اتریوم، اوپن سورس بوده و هر فردی می تواند کدهای مرتبط با آنها را مشاهده کند. مشکل اصلی خود انسان است. اگر کدهای این قراردادها اشتباهی داشته باشند سرمایه ازدست رفته با اجرای آنها غیر قابل بازگشت خواهد بود.
هرکسی می تواند یک توکن ساخته و آن را در یک صرافی غیر متمرکز لیست کند. این موضوع خطر کلاهبرداری را به شدت افزایش می دهد. برخی دکس ها برای پوشش این ریسک از کاربران می خواهند تا قرارداد هوشمند توکنی که می خواهند بخرند را خودشان تأیید کنند. این راه حل تنها برای کاربران با تجربه جواب می دهد.
توسعه صرافی غیر متمرکز
اولین دکس ها در سال 2014 ظهور کردند. با این وجود گسترش آن ها تا زمان ابداع بازارسازهای خودکار و حل مشکلات نقدینگی به تأخیر افتاد.
این صرافی ها امروزه به کاربران اجازه می دهند تا از اهرم معاملاتی در خرید و فروش های خود استفاده کنند، با وام دادن پول خود درآمد غیر فعال کسب کنند یا با تأمین نقدینگی استخرها سود کارمزد به دست آورند.
از آنجا که این صرافی ها روی قرارداد های هوشمند بنا شده اند ممکن است در آینده در زمینه های بیشتر قابل استفاده باشند.
بهترین صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال
از زمان شروع به کار اولین صرافی غیر متمرکز در 2014 تاکنون، ده ها دکس ساخته شده اند. در ادامه چند تا از مهم ترین صرافی های غیر متمرکز را معرفی می کنیم.
1- dydx
صرافی غیر متمرکز dYdX بر اساس قراردادهای هوشمند و روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است. این صرافی درواقع یک پروتکل مارجین تریدینگ است. از ویژگیهای این صرافی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دارای پروتکل وام دهی و وام گرفتن است.
- از قراردادهای آنی، فیوچرز و بدون سررسید پشتیبانی میکند.
- توکن آن DYDX است و هنگام نوشتن مقاله مارکت کپی معادل 110 میلیون دلار دارد.
2- panckaceswap
صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ روی شبکه اسمارت چین بایننس ساختهشده است. ویژگیها:
- یک بازار ساز خودکار است.
- توکن اختصاصی آن کیک (CAKE) است.
- امکان استیکینگ برخی ارزها در این دکس فراهم است.
- با تأمین نقدینگی این صرافی میتواند از سود کارمزدها بهره مند شد.
3- uniswap
صرافی غیر متمرکز یونی سواپ یک بازار ساز خودکار روی شبکهی بلاکچین اتریوم است. ازجمله ویژگی های این صرافی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان استیک کردن در این صرافی فراهم است و میتوان از این طریق درآمد غیر فعال کسب کرد.
- دارای توکن حاکمیتی uni است که برای شرکت در رأی گیری های مربوط به پروژه کاربرد دارد.
- می توان با تأمین نقدینگی استخرها تا 0.3 درصد از هر تراکنش کارمزد دریافت کرد.
4-1inch
- این صرافی یکی از دکس های تجمیع کننده محسوب می شود و با استفاده از API برای یافتن بهترین مسیر مبادله توکن ها با وصل شدن به سایر دکس ها، امکان ایجاد سفارش بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ های محدود (خرید در قیمت از قبل تعیینشده) را فراهم می کند. برخی از ویژگی های این صرافی عبارتند از:
- دارای توکن 1INCH برای حق رای و تأمین نقدینگی است.
- این صرافی بهعنوان تجمیع کننده کارمزدی برای مبادله توکن ها دریافت نمی کند.
- قابلیت استیکینگ در این صرافی وجود دارد.
5- sushiswap
دکس سوشی سواپ یک فورک صرافی یونی سواپ است و ازاین رو بسیاری از ویژگیهای یونی سواپ را دارد. ازجمله ویژگی های این صرافی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ارز دیجیتال کرو فایننس چیست؟
آیا میدانید ارز دیجیتال کرو فایننس چیست؟ امروزه رمزارزهای غیر متمرکز به شدت مورد توجه قرار گرفته اند. سرعت تغییر و تحول آنها بسیار سریع است و تعداد کاربر آن ها به شدت رو به افزایش است. در این مقاله قصد داریم شما را با ساز و کار ارز دیجیتال کرو فایننس به عنوان یک صرافی غیر متمرکز آشنا کنیم. همچنین می خواهیم به شرح ویژگی ها و بررسی آینده ارز دیجیتال کرو فایننس بپردازیم.
ارز دیجیتال کرو فایننس
ارز دیجیتال کرو فایننس یک صرافی غیر متمرکز بوده که برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال خصوصاً استیبل کوین ها در دیفای کاربردی است و توکن اصلی آن رمز ارز CRV است. کروفایننس در ژانویه سال ۲۰۲۰ توسط تیم Curve به رهبری مایکل اگوروف، بنیانگذار نوسایفر راه اندازی شد. این پروتکل مانند اکثر پروژه های دیفای روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است.
از ویژگی های اصلی این پروتکل می توان به ارائه دادن بستری مناسب به کاربران خود جهت کسب سود از ارزهای خود و معامله برخی رمزارزها به صورت غیرمتمرکز اشاره کرد. کروفایننس به دنبال این است که تبادلات بین استیبل کوینها را با هزینه و اسلیپیج بسیار پایینی انجام دهد. همین ویژگی ها، کروفایننس را به یکی از بهترین و بزرگترین پروتکل ها در حوزه امور مالی غیر متمرکز تبدیل کرده است. کرو را میتوان معادل دکس یونی سواپ برای استیبل کوینها دانست. از سوی دیگر باتوجه به مدل قیمت گذاری آن، گزینه مناسبی برای سواپ نسخه های توکنیزه شده کوین های مختلف محسوب می شود.
در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛
کروفایننس مانند صرافی یونی سواپ یک صرافی ارزدیجیتال غیرمتمرکز است. اما تفاوت میان این دو این است که در صرافی یونی سواپ تمامی کوبین ها و توکن ها در استخرهای مربوطه، به صورت جفت ارز با اتریوم وجود دارند. به بیان دیگر اگر شما بخواهید توکن X را به توکن Y تبدیل کنید، ابتدا باید توکن X را به اتریوم تبدیل کنید و سپس، در ازای اتریوم توکن Y دریافت کنید. اما در پلتفرم صرافی کرو امکان تبادل استیبل کوین هایی مانند تتر، DAI، BUSD،sUSD،TUSD به هم وجود دارد.
کِروفایننس چیست؟
وایت پیپر کروفایننس ۱۰ نوامبر سال ۲۰۱۹ منتشر شد و در نهایت این صرافی غیرمتمرکز در ژانویه سال ۲۰۲۰ روی شبکه اتریوم کار خود را آغاز کرد. توکن اصلی این شبکه CRV و زمان عرضه آن آگوست سال ۲۰۲۰ میباشد.
پلتفرم کرو یک سازمان خودگردان غیر متمرکز یا به اختصار DAO است. در سیستم مدیریتی سنتی که تاکنون با آن مواجه بودیم، همه تصمیم گیری ها در رابطه با آینده پروژه و تصمیم های مهم و بزرگ توسط یک فرد یا مجموعه انجام میشد. اما در پلتفرم سازمان های خودگردان غیر متمرکز، معمولاً با توجه به تعداد کوین هایی که افراد تحت مالکیت خود دارند حق رای به آن ها تعلق میگیرد. به همین دلیل به این نوع توکن ها، توکن های حاکمیتی نیز میگویند بنابراین اگر به عنوان مثال پشتیبانی از رمزارزی بخواهد به این صرافی اضافه شود این تصمیم به رأی گذاشته خواهد شد.
همانطور که اشاره شد کرو فایننس یک صرافی غیرمتمرکز برای استیبل کوین ها می باشد که از یک بازارساز خودکار AMM برای مدیریت نقدینگی استفاده می کند. این صرافی یک سازوکار برای تجمیع نقدینگی است، اما از نظر عوام کروفایننس یک صرافی غیرمتمرکز است که با ارائه کردن مشوق هایی، لیکوئیدیتی را ارتقا میدهد. از آنجاییکه این صرافی غیرمتمرکز یک پروتکل بازارساز خودکار است؛ برای سواپ استیبل کوینها با کارمزد پایین طراحی شده است. کرو فایننس مجموعه ای از استخرهای دارایی است و به کاربران خود این امکان را می دهد تا پس از انتقال دارایی هایشان به استخرهای نقدینگی در ازای آن، کسب درآمد کنند. حتماً میدانید که بازارسازهای خودکار به جای بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ استفاده از دفتر سفارش گذاری، از یک الگوریتم تعیین قیمت استفاده میکنند.
علاوه بر این ها از بازارسازهای خودکار برای معاملات کوین هایی که در یک محدوده قیمتی نسبتاً مشابه قرار دارند نیز استفاده می کنند؛ به عبارت دیگر این سیستم نه فقط برای مبادله استیبل کوین ها بلکه برای نسخه های توکنیزه شده کوین های دیگر نیز کاربردی است. برای مثال برای مبادله sBTC ,renBTC و WBTC که از نسخه های توکنیزه شده بیت کوین هستند می توان از این شبکه استفاده کرد.
بازارساز خودکار AMM چیست؟
از اساسی ترین بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ ملزومات صرافی های غیر متمرکز، استخر نقدینگی (Liquidity pool) میباشد. در صرافی متمرکزی مانند بایننس معامله گران دارایی خود را برای معامله به این صرافی منتقل می کنند. اما در صرافی غیرمتمرکزی مانند کروفاینس نقدینگی معامله گران به استخرهای نقدینگی منتقل خواهد شد.
در حقیقت استخر نقدینگی، یک قرارداد هوشمند است که کوین ها و توکن ها در آن ذخیره شدهاند و مثلاً اگر کاربری بخواهد در صرافی های غیرمتمرکز کوینی را بخرد، باید به استخر آن کوین در آن صرافی وصل شود و خرید خود را انجام دهد. به این سازوکار Automated market maker گفته میشود.
در اینجا این سوال مطرح می شود که تأمین دارایی استخرهای نقدینگی چگونه انجام میشود؟ برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم؛ در ابتدا در این استخرهای نقدینگی هیچ گونه دارایی دیجیتالی وجود ندارد و موجودی آنها صفر است. سپس یک صرافی غیرمتمرکز اعلام میکند که هر کس دارایی دیجیتال خود را به استخر آن صرافی (که در واقع همان قرارداد هوشمند است) منتقل کند، به او سود مشخصی پرداخت خواهد شد. به اشخاصی که دارایی های خود را به منظور کسب سود به این استخرها منتقل می کنند تأمین کننده نقدینگی یا Liquidity provider گفته می شود.
با توجه به اینکه برای انجام هر معامله ای کارمزد نیز به طرفین تعلق می گیرد، این کارمزد بین تأمین کنندگان نقدینگی به عنوان پاداش تقسیم خواهد شد. نکته قابل تأمل این است که تمامی این مبادلات توسط قراردادهای هوشمند انجام شده و هیچ نهادی در آن دخل و تصرف ندارد.
صرافی غیرمتمرکز کِروفایننس چگونه کار میکند؟
کروفایننس پروتکلی است که بستری برای کاربران فراهم کرده تا بتوانند معاملات مبتنی بر اتریوم خود را به آسانی انجام دهند. این پروتکل، برای استیبل کوین ها و توکن های بیت کوینی که مبتنی بر اتریوم هستند، طراحی شده است.
وجه تمایز مهم صرافی غیرمتمرکز کِرو این است که برخلاف صرافیهای غیر متمرکز دیگر که برای انجام معاملات به تطابق سفارشات خرید به سفارشات فروش احتیاج دارند، کرو برای تأمین نقدینگی در بازار خود از الگوریتم سازنده بازار AMM استفاده می کند.
به بیان دیگر سازنده بازار، یک نرم افزار است به هدف مرتفع کردن اختلاف قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش، با خرید و فروش ابزارهای مالی، نقدینگی بازار را تأمین میکند. بنابراین می تواند با استفاده از الگوریتم AMM، امکان تطبیق سریع سفارشات را در سیستم خود فراهم کند و به این طریق بازارهای کرو را تا ۱۰۰ یا ۱۰۰۰ برابر بیشتر نسبت به یونی سواپ گسترش دهد.
کسب درآمد از صرافی کِروفایننس
در مورد استخرهای نقدینگی و تأمین کنندگان نقدینگی بالاتر توضیح دادیم. پس اولین راه برای کسب درآمد از این پروتکل تبدیل شدن به Liquidity provider یا همان تأمین کننده نقدینگی است. اگر دارای استیبل کوین های با پشتوانه دلار امریکا هستید و یا یک هولدر بیت کوین هستید، میتوانید دارایی خود را وارد پروتکل کروفایننس کنید و به یکی از تأمین کنندگان نقدینگی تبدیل شوید.
همانطور که گفته شد در ازای چنین حمایتی به شما سود تعلق خواهد گرفت. در این صورت از دو جهت سود نصیب شما خواهد شد، یکی با بالا رفتن قیمت بیت کوین سود میکنید و دیگری اینکه به عنوان Liquid provider به شما سود تعلق خواهد گرفت.
مخاطرات تامین نقدینگی در کِروفایننس
خطری که تأمین کنندگان نقدینگی را در پروتکل های AMM تهدید می کند، ضرر ناپایدار یا Impermanent loss میباشد. این خطر درواقع مربوط به واریز رمزارزها به استخرهای نقدینگی و عدم نگهداری آن ها در کیف پول است. البته همانطور که از نام آن مشخص است این ضررها عمدتاً دائمی نیستند. این ضررها هنگامی پدیدار می شوند که قیمت یک توکن در یک استخر نقدینگی تغییر کند. این ضررها هنگامی صفر خواهد شد که آربیتراژرها، در نقش متعادل کننده هر استخر، توازن را با قیمت دارایی های تجمیع شده در استخرها متعادل کنند.
نکته حائض اهمیت در رابطه با این موضوع این است که این مخاطرات تنها مربوط به کروفایننس نیست. احتمال به وجود آمدن این ضررهای ناپایدار در پروتکل های AMM دیگر نظیر یونی سواپ نیز وجود دارد. اما مقدار این ضررهای احتمالی در کروفایننس به دلیل پتانسیل استخرها، کمتر از AMM های دیگر است. از آنجایی که کروفایننس فقط استیبل کوین ها را پشتیبانی میکند، تأمین کنندگان نقدینگی، ضرر ناپایدار بسیاری کمتری را دچار می شوند. اما پروتکل های AMM دیگر تقریباً تمام آلت کوین های مبتنی بر اتریوم را پشتیبانی می کنند؛ بنابراین می توانند ضرر بیشتری به همراه داشته باشند.
نقشه راه صرافی کِروفایننس
در سایت اصلی این پروتکل، نقشه راه مشخص و مدونی وجود ندارد. اما با بررسی اخباری که از این پلتفرم منتشر می شود به این نتیجه میرسیم که کروفایننس یک پلتفرم کاملاً کاربردی است که توانسته پیشرفت زیادی داشته باشد. از محصولات جدید این پلتفرم می توان متاپول فکتوری را نام برد. این محصول همانطور که از نامش پیداست به کاربران اجازه می دهد بدون نیاز به مجوز، بتوانند چندین استخر ایجاد کنند.
توکن CRV چیست؟
توکن اصلی شبکه کروفایننس رمز ارز CRV است که یک توکن حاکمیتی است. به دلیل سیستم حاکمیتی این پروتکل، به رمزارز آن Curve DAO token بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ گفته می شود. این توکن زمانی تولید می شود که دارایی افراد وارد این پروتکل شده و در آن استیک شود. تولید این توکن برای هر یک از تأمین کنندگان نقدینگی متفاوت است و براساس نسبت مقدار دارایی آن ها از استخرهای این پروتکل میباشد. رمز ارز CRV میان تأمین کنندگان نقدینگی کرو تقسیم می شود و هیچ فروش عمومی یا ICO وجود ندارد. به تمامی افرادی که نقدینگی خود را در استخرهای کرو سپرده گذاری کردهاند، بر اساس روز و میزان نقدینگی توکن CRV تعلق میگیرد.
این توکن بر بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ بستر اتریوم ایجاد شده و باتوجه به اینکه پروتکل کروفایننس یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز است، CRV یک توکن کاربردی محسوب می شود. از توکن CRV در حاکمیت، پاداشدهی، توکن سوزی و بلوکه کردن در پلتفرم استفاده میشود.
نتیجه گیری و کلام آخر
در این مقاله شما را با ساز و کار کروفایننس به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز آشنا کردیم. به شرح ویژگی های این پروتکل و توکن ویژه آن پرداختیم. دریافتیم که این صرافی برای مدیریت و تأمین نقدینگی از بازارسازهای خودکار AMM بهره میبرد و توکن های اولیه خود را میان Liquid provider ها یا همان تأمین کنندگان نقدینگی تقسیم کرده است.
در اینجا این سؤال ایجاد می شود که چرا این پلتفرم که تنها امکان معامله دارایی های یکسان را فراهم می کند، باید به محلی برای سرمایه گذاری تبدیل شود. اما حقیقت این است که این روزها میزان تقاضا برای تبادل استیبل کوین ها بالا رفته است و کروفایننس امکانات خوبی برای این قبیل مبادلات ایجاد کرده است. با توجه به آنچه که در این مقاله درباره عملکرد و امکانات این صرافی غیرمتمرکز به آن اشاره شد؛ انتظار می رود آینده خوبی برای Curve finance رقم بخورد.
اگرچه ارز دیجیتال کرو فایننس برای آن دسته از تریدرهایی که می خواهند در معاملات DeFi به سود برسند مفید است، اما هدف اصلی از به وجود آوردن این رمزارز، ایجاد یک توکن قدرتمند است که برای اداره صرافی کروفایننس و تحقق سازمان خودگردان غیرمتمرکز CurveDAO کاربردی باشد. این سازمان قصد دارد، از طریق بلاک چین اتریوم، به دارندگان ارز دیجیتال کرو اجازه دهد تا با استفاده از یک شبکه غیرمتمرکز، در صرافی کرو فعالیت کنند. این سیستم باعث میشود تا عملکرد تأیید تراکنشها در صرافی بهبود یابد و قدرت تصمیمگیری دارندگان توکن کرو بیشتر شود.
در زمان نگارش این مقاله کروفایننس براساس حجم نقدینگی رتبه پانزدهم را در میان صرافی های غیرمتمرکز دارد. اما سرمایه گذاری در این پروتکل مانند هر پروتکل DeFi دیگر ریسک های مربوط به خود را دارد. بنابراین با تحقیق و شناخت بیشتر می توانید با تمامی خطرها و ریسکهای سرمایه گذاری در پروتکل کروفایننس آشنا شوید.
در این مطلب سعی کردیم همه چیز درباره ارز دیجیتال کرو فایننس را پوشش دهیم و امیدواریم که نهایت استفاده را برده باشید.
دیدگاه شما